HISTORIA WSI

Do 31 stycznia 2014 była to wieś należąca do gminy Zielona Góra powiatu zielonogórskiego. Od 1 stycznia 2015 jest częścią miasta i osiedlem administracyjnym Zielonej Góry, będące jednostką pomocniczą. Po raz pierwszy wymieniona w 1414 roku choć początki sięgają XIV wieku. W XV wieku właścicielami wsi był ród von Kittlitz/Kietlicz/. Od 1682 roku był w posiadaniu rodziny von Grünberg, którzy w XVIII wieku zbudowali siedzibę szlachecką. W XIX wieku jako właściciele majątku wymieniana rodzina Brehmer. W latach 30-tych jako właścicieli majątku wymienia się Richarda Rau/1937/. Gospodarstwo liczyło wtedy 204,6 ha gruntów.

DWÓR

Dwór wzniesiony w drugiej połowie XVIII wieku, przebudowany gruntownie w 1819 roku, poszerzony o dobudówki w wieku XX. Murowany, w górnej kondygnacji szachulcowy. Założony na planie prostokąta, piętrowy, nakryty dachem czterospadowym z dymnikami. Elewacja południowa ożywiona portykiem wspartym na czterech parach kolumn. Pozostałością po założeniu dworsko-parkowym jest zaniedbany park.

HISTORIA WSI

Wieś położona w gminie Żagań powiatu żagańskiego. Po raz pierwszy wymieniona w 1299 roku, aczkolwiek początki wsi sięgają znacznie wcześniej. Ze względu na liczne podziały własnościowe-majątki na terenie wsi, będą one omówione numerycznie co ułatwi podanie nazwisk właścicieli. Na terenie wsi istniało sześć podstawowych majątków ziemskich.

MAJĄTEK I

W latach 1474-1620 majątek należał do rodziny von Konobelsdorff z Siecieborzyc. Później jest częścią majątku V/1667/, założonego w 1621 roku.

MAJĄTEK II

W 1321 roku należał do pastora Gundelin z Bożnowa, w latach 1321-1543/1620 do Zakonu Augustianów z Żagania.

MAJĄTEK III

Najstarszy majątek, o którym mowa już w 1299 roku. W latach 1299-1312 należała do rycerza von Ponickau.  Prawdopodobnie był lennikiem rodu von Pack z Żar. Od 1312 do 1810 roku majątek w rękach nowo założonego Zakonu Magdalenek z Bytomia Odrzańskiego, do jego sekularyzacji w 1810 roku.

MAJĄTEK IV

W latach 1404-1521 należał do rodu von Promnitz. W 1516 roku dochodzi do podziału majątku pomiędzy braćmi von Promnitz- Marcus`em i Heinrich`em. Od 1516 do 1524 roku część majątku prawdopodobnie jako lenno w rękach rodu von Koenigsfeld. W 1521 w rękach cesarskich. w 1522 roku na krótko należał do rodu von Schlieben, później całość w rękach rodu von Knobelsdorff, właścicieli majątku V.

MAJĄTEK V

W 1346 roku w rękach rodu von Nechern. W latach 1393-1620 w posiadaniu rodu von Knobelsdorff. W 1620 w rękach cesarza, który sprzedał majątek w roku 1621 rodzinie von Nechern z Chich- posiadała majątek do 1666 roku. W 1666 roku wyraźny podział na Folwark Górny, Środkowy i Dolny. W 1666 roku dobra w rękach rodziny von Gersdorf, w tym samym roku przechodzą w posiadanie córki, Pani von Prein. Folwark Dolny w 1666 roku należał do rodziny von Nechern, w tym samym roku przejmuje go Pani von Prein, która przez małżeństwo wnosi majątek rodzinie von Kottwitz z Broniszowa. Majątek w ich rękach do 1669 roku. W 1669 roku dobra w posiadaniu rodu von Garnier. W latach 1678-1776 dobra przejęte przez Zakon Joannitów z Żagania, tym samym doszło do scalenia z majątkiem II. W 1776 roku pod administracją państwową. W 1787 roku majątek w rękach rodziny von Neumann z Dzietrzychowic. W latach 1787-1805 właścicielem jest rodzina von Franckenberg– w 1789 doszło do scalenia z majątkiem VI, w 1797 z Folwarkiem Środkowym. Dość częste zmiany właścicieli w latach następnych- 1805- von Francke z Siecieborzyc, 1817- von Knobelsdorff, 1853- von Sydow, 1856-1905- Bonte. W roku 1869 doszło do podziału majątku- Górny Folwark do 1905 roku w rękach rodziny Bonte, w latach 1905-1940 do rodziny Crusemann. Folwark Dolny i Środkowy w rękach Pani Oswald, z domu Bonte, która przez małżeństwo w 1869 roku wnosi majątek rodzinie Tomaszewski. W ich rękach dobra do 1940 roku. Folwark Środkowy w 1666 należał do rodziny von Kiesewetter, w 1691 roku do rodziny von Knobelsdorff z Siecieborzyc, od 1701 roku do rodziny von Knobelsdorff z Chich. W 1797 roku majątek zakupiła rodzina von Franckenberg, scalając go z Folwarkiem Górnym i Dolnym.

MAJĄTEK VI

Utworzony w 1592 i 1594 roku z gruntów folwarku kościelnego i gruntów kościelnych. W 192 roku w rękach rodu von Seelstrang, w 1601 roku w posiadaniu rodziny Raethel, w 1668 roku w rękach rodziny Wagner z Żagania. Zmiana w 1702 roku zakupuje grunty rodzina von Seidel. W 1789 zakupione przez rodzinę von Franckenberg i włączone do majątku V.

DWÓR

Dwór w obecnej postaci klasycystyczny, wzniesiony w drugiej połowie XVIII wieku w wyniku przebudowy siedziby późnorenesansowej z około 1620 roku. Ceglany, założony na planie prostokąta z płytkimi ryzalitami na osi elewacji frontowej i ogrodowej. Piętrowy, ryzalit elewacji frontowej trzykondygnacyjny, opięty pilastrami, zwieńczony tympanonem. Dach mansardowy. Dwór usytuowany na skraju niewielkiego parku krajobrazowego z drugiej połowy XVIII wieku.
Po II wojnie światowej w rękach PGR. Obecnie w posiadaniu AWRSP stanowiąc trwałą ruinę.

PAŁAC

W Jeleninie Górnym zachował się pałac powstały prawdopodobnie za czasów Charlotty von Franckenberg w latach 1791-1805, wdowy po generale, który w tym czasie był właścicielem całego Jelenina- Górnego i Dolnego. Budowa była kończona przez następnych właścicieli, prawdopodobnie za czasów Johanna Louisa Bonte. Pałac jest budowlą dwukondygnacyjną , na wysokim podpiwniczeniu, zamknięta dachem czterospadowym. W latach 1869-1871, kiedy właścicielem był Johann Louis Bonte, dobudowano do elewacji południowej palmiarnię, zmieniono wystrój elewacji oraz wnętrz. Elewacjom nadano kostium klasycystyczny. Od zachodu bryłę pałacu urozmaica kolumnowy portyk w porządku antycznym. Okna wieńczą trójkątne naczółki wsparte na żłobkowanych konsolach wolutowych. Wnętrza bogato zdobione sztukateriami z ornamentem roślinnym oraz przedstawieniami figuralnymi, urozmaicały ceramiczne kominki w stylu neorokoka oraz neoklasycyzmu. Ściany sal wyłożone zostały drewnianą, płycinową boazerią.
Po 1945 roku w zarządzie PGR, od lat 90-tych XX wieku AWRSP. Obecnie w rękach prywatnych.

Kościół pw Św. Mikołaja

Wieś położona w gminie Brody powiatu żarskiego. Po raz pierwszy wymieniona w 1361 roku. W latach 1527-1578 roku należała do rodu von Kalckreuth, piszących się „zum Jessen”. W 1577 majątek podzielony na dwie własności- jedna w rękach rodziny von Kalckreuth, druga w posiadaniu rodziny von Kottwitz. W 1581 roku cały majątek w rękach Maxa von Kottwitz. W latach 1638-1651 roku właścicielem majątku i wsi była rodzina von Göllnitz. Od 1651 roku dobra w posiadaniu rodu von Biberstein ale już w 1655 wieś zakupuje Albrecht von Ronow. W późniejszych latach częste zmiany właścicieli- Helene von Dyherrn, z domu von Zeschau(1659), von Zeschau(1665-1681), Siegismund von Tzscheche z żoną Anną Margarethe, z domu von Dyherrn(1681-84) . Kolejnym właścicielem w 1683/84 roku zostaje Otto Friedrich von der Heyde. Ponownie właścicielem miejscowości jest rodzina von Zeschau od roku 1739 roku. Posiadają majątek do 1861 roku. W 1861 roku miejscowość zakupił Hasso von Wedell. Na początku wieku zmiana właściciela- dobra w rękach rodziny Guttler/1903/, kolejnym jest rodzina Vielmetter/1929/.

PAŁAC

Pałac zbudowany w 1775 roku, werandy od strony wschodniej i zachodniej dostawione w wieku XX. Murowany z cegły, piętrowy, założony na planie wydłużonego prostokąta, nakryty dachem mansardowym. W części pomieszczeń parterowych zachowane sklepienia krzyżowo-kolebkowe, stolarka drzwiowa, dębowe balustrady oraz wystrój sztukatorski. W sąsiedztwie pałacu znajduje się rozległy park krajobrazowy z XVIII wieku. Po 1945 roku był użytkowany przez Miejski Zakład Gospodarki Komunalnej jako magazyn. Pod koniec lat 70-tych XX wieku przeprowadzono kapitalny remont pałacu. Obecnie stanowi własność prywatną, nieużytkowany.

Miasto gminne położone w powiecie żarskim. Po raz pierwszy wymieniona w 1000 roku z okazji przekazania jej przez cesarza Ottona III klasztorowi w Nienburgu nad rzeką Saale. Od 1321 do 1642 roku należy do rodu von Wiedebach z Biecza/wymieniany Lorenz von Wiedebach/. W XV wieku z powodu trudnośc finansowych rodzina von Wiedebach zmuszona jest sprzedać Stary Jasień. W 1427 roku właścicielem majątku Jasień/Stary Jasień/ został Frenczil von Regewitz/Rackwitz/. W 1451 roku nastąpiła zmiana właściciela- są nimi bracia Fryderyk i Georg von Lessnow. W 1459 roku dobra wracają ponownie do rąk rodziny von Wiedebach a od 1490 roku całość dóbr ponownie jest w rękach von Wiedebach. W 1642 roku umiera Kaspar von Wiedebach, ostatni z linii jasieńskiej.  Po jego śmierci dobrami zarządzała  Marianne von Wiedebach-Zwippendorf, wdowa po Kacprze. W 1648 roku wychodzi za mąż za Rudolfa von Bünau(zm.1686), który powiększa majątek Jasień po zakupieniu kilku wsi- Nowej Roli, Świbna, Matuszowic, Bronic, Budziechowa. W 1660 roku Jasień otrzymuje prawa miejskie a herbem Jasienia stał się herb fundatorów- rodziny von Bünau- łeb lwa ze złotą lilią na czerwonym polu. Z tego rodu wymienia się: Rudolfa(zm.1715), Günthera(zm.1740), Rudolfa(zm.1763). W 1731 roku wielki pożar miasta. Z powodu kłopotów finansowych w 1768 roku była nieudana próba sprzedaży majątku dla Carla Heinricha von Heinecken. W 1776 roku majątek wraz z miastem zakupił Abraham Gottfried Philipp von Rabenau. Majątek od von Rabenau chciał zakupić Ludwig Friedrich Wilhelm hrabia von Schlabrendorff, ale do transakcji nie doszło. W 1790 roku dobra zakupił Johann Fryderyk Franz von Ploetz, który w 1792 roku odsprzedał majątek hrabiemu von Schlabrendorff. Na początku XIX wieku majątek zakupiła rodzina von Krosigk ale już w 1805 roku majątek w rękach kapitana Balthasara Heirnicha Erdmanna von Zeschau(zm.1810) z Jabłonnej. Po nim dobra odziedziczył Heinrich Anton von Zeschau. Ponownie w rękach rodziny von Rabenau od 1825 roku. W roku 1870 umiera Ludwik Henryk von Rabenau. Wdowa po nim Emilia zaproponowała miastu kupno swych dóbr, ale majątek w 1870 roku nabyli kupcy z Drezna Gustav Műller i Bruno Hering. W kolejnych latach następowała powolna wyprzedaż dóbr rodu von Rabenau. W 1881 roku miasto postanowiło położyć kres wyprzedaży majątku von Rabenau i kupiło od spadkobierców dobra ziemskie za 285.000 marek. Miasto zakupiony pałac przeznaczyło na ratusz miejski.

PAŁAC

Pałac zbudowany w 1780 roku w stylu barokowym, którego budowę rozpoczęto już w 1764 roku na gruntach dworskich w obrębie dawnej wsi Stary Jasień. W latach 1881-1945 użytkowany jako ratusz. Odnowiony w roku 1964. Murowany z cegły. Założony na planie wydłużonego prostokąta, piętrowy, z tympanonem na osi elewacji frontowej. Dach mansardowy z powiekami. Wnętrze trzytraktowe z korytarzem na osi podłużnej. Zachowane sklepienia kolebkowo-krzyżowe i sufity ze stiukową dekoracją. Nad wejściem rzeźbione w kamieniu kartusze. Tympanon zdobiony stiukową dekoracją o motywie panoplii.  Pod trzema środkowymi oknami górnej kondygnacji znajdują się płyciny, w środkowej umieszczony jest podwójny kartusz herbowy rodu Rabenau – A.G.P. von Ra­benau i Zofii von Haugwitz (z prawej). Całość założenia leży na obrzeżach skomponowanego osiowo ogrodu. Po drugiej wojnie światowej dwór w posiadaniu GS „Samopomoc Chłopska”. Obecnie w rękach prywatnych, nieużytkowany. Obok pałacu znajdowało się założenie folwarczne założone około 1780 roku  składające się z parterowych domów dla pracowników, kordegardy oraz budynki gospodarcze. Część budynków została w okresie rozbudowy miasta wyburzona.

WILLA FLOETHER

Willa zwana”pałacykiem Flötherów” zbudowana przez Theodora Floether, założyciela i właściciela fabryki maszyn rolniczych. Zbudowana w stylu neobaroku pomiędzy zakładem a parkiem nad rzeką Lubrzą. Przetrwał wojnę w stanie nienaruszonym. W latach 60-tych zdewastowany, rozebrany.

 

Wieś położona w gminie Brody powiatu żarskiego. Po raz pierwszy wymieniona w 1452 roku. W tym czasie należała do rodu von der Heide. Posiadali dobra do 1546 roku. W latach 1608-1680 majątek posiada rodzina von Maxen. Od 1680 roku fuzja majątków Jasienica-Jałowice. Kolejni właściciele dóbr: hrabiowie von Promnitz(1708) , von Dallwitz(1716-1769)- wymieniany Johann Wolf von Dallwitz(XVIIIw.). Już za czasów von Dallwitz część dóbr należała do rodziny von Mosch/1771/, ale już w pierwszej połowie XIX wieku cały majątek w rękach tej rodziny posiadali majątek do 1834 roku- wymieniany August von Mosch zmarły w 1842 roku, Born(1834-1842), hrabiowie von Finkenstein(1842-1849), baronowie von Waldenfels(1849-1857), Meister(1896-1929). W 1879 roku ich majątek obejmował 231,84ha gruntów. W 1896 roku właścicielem majątku o areale 240ha był kapitan kawalerii Meister. W 1914 roku majątek obejmował 586ha a w 1929 roku  565ha i należał do Waltera Meister.  W skład majątku wchodził majątek Jałowice(Jaulitz) i folwark Bornfelde.

PAŁAC

Pałac zbudowany w drugiej połowie XVIII wieku, przebudowany i remontowany w XIX wieku. Murowany z cegły, na rzucie prostokąta, parterowy, dach mansardowy. Znajdował się w północno-wschodniej części parku. Zburzony w latach 70-tych XX wieku.

DWÓR

W południowej części parku o powierzchni 5 ha położony jest dworek z XIX wieku, murowany, zbudowany na planie prostokąta, parterowy, kryty dachem czterospadowym.

HISTORIA WSI

Wieś położona w gminie Jasień powiatu żarskiego. Wzmiankowana po raz pierwszy w 1360 roku. W 1381 jako właściciele wsi wymieniona rodzina von Briesen/Briese/. W 1475 roku wieś dana w lenno przez Hansa von Biberstein braciom von Gebelzig. Przez kolejne lata dość częste zmiany właścicieli. W 1508 roku dobra w rękach Petera von Steinkeller. W 1618 roku wieś przechodzi na rodzinę von Wiedebach. Od 1664 roku zmiana właścicieli- zostaje nim rodzina von Heyde. Już w 1682 roku dobra w rękach szwagra Otto Friedricha von Heyde, Hansa Georga von Stentzsch, żonatego z Dorotheą Magdalene von Heyde. Na krótko dobrami zarządzał hrabia von Promnitz. W 1693 roku majątek zakupił Christian Sigismund von Rohr. W 1729 roku dobra kupuje Friedrich Ehrenreich von Rackel, który w tym samym roku umiera. Nad majątkiem oraz małoletnimi dziećmi opiekę sprawował Paul Heinrich von Lettau. W 1737 roku dobra sprzedane dla Christopha Friedricha von Schwartz. Dwa lata po zakupie umiera jako kawaler a dobra dziedziczy jego brat, Hans Christian von Schwartz. Po śmierci właściciela w 1752 roku dobra dziedziczy córka Johanna Charlotta, zamężna za Carla Siegmunda von Rottenburg/Rothenburg/, który jeszcze w tym samym roku sprzedaje je Johannowi Friedrichowi Philippowi von Strobschütz. Po nieudanej próbie sprzedaży majątku dla Karla Augusta Drobisch, dobra w roku 1789 zakupił Philipp Gottlob August Misitscheck von Wischkau, który już w 1796 sprzedaje dobra porucznikowi Abrahamowi Heinrichowi Augustowi von Rabenau. Po jego śmierci w 1816 roku majątek zakupił Johann Gotthelf von Schöllestern. Kolejnym właścicielem Jarysza był od 1841 roku Friedrich Oswald Eckardt. W 1856 sprzedaje dobra Maxowi Friedrichowi von Stutterheirn. W 1885 roku dobra w rękach Maxa Boldt. Kolejnym posiadaczem dóbr od początku XX wieku był Heinrich Munk/1903/. Ostatnim właścicielem majątku był Otto Oldermann zwany Meyer`em.

Położony na skraju krajobrazowego parku pałac, zbudowany w XVII wieku jako obronny. W XVIII wieku dokonana przebudowa przez nowego właściciela jakim był Johann Friedrich Philipp von Strobschütz oraz jego żony Auguste Wilhelmine Charlotte, z domu von Carlowitz. W wyniku gruntownej przebudowy dokonanej w początkach XIX wieku zatarty został pierwotny charakter i cechy stylowe. Murowany z kamienia i cegły, piętrowy, założony na planie prostokąta. W piwnicach sklepienia kolebkowe, w pomieszczeniach parterowych i na piętrach sufity ze stiukowymi plafonami. Dach naczółkowy. Po założeniu zachował się park krajobrazowy oraz resztki zabudowy folwarcznej.

Miejscowość położona w gminie Lubniewice powiatu sulęcińskiego. Wieś założona już w XIII wieku prawdopodobnie przez osadników z okolic Wołowa na Śląsku, od 1352 roku w rękach rodu von Waldow z Lubniewic. Po raz pierwszy wzmiankowana w 1421 roku, kiedy 1/3 wsi należała do Margarete Zymütz wdowy po Nickelu Zysmütz, wg Weedekinda Zystnitz.  Przed 1500 roku wieś przeszła w posiadanie rodziny von Waldow z Lubniewic. Ostatnim właścicielem z rodu von Waldow w roku 1715/18 był fundator miejscowego kościoła, Caspar Sigismund Adam von Waldow, który z Dorotheą von Kalckreuth miał trzech synów: Caspara Friedricha, Carla Adolpha i Hansa Wilhelma. W XVIII wieku wieś wg Kubacha w posiadaniu rodu von Sydow. Prawdopodobnie jest to pomyłka. Trudno powiedzieć od kiedy właścicielami Jarnatowa została rodzina von Kalckreuth. Prawdopodobnie pierwszym właścicielem Jarnatowa z rodziny von Kalckreuth był Ernst Rudolf von Kalckreuth(*04.03.1669-+28.05.1729), ożeniony z Sabine Elisabeth von Loeben(*07.03.1679-+03.05.1730). Po nim majątek odziedziczył jego syn Rudolph Erhard(Eberhard)(*1708-+1750) żonaty z Therese Beate von Wedel(14.10.1719-+12.02.1806). Mieli czterech synów i dwie córki: Hansa Christopha Ernsta(*14.06.1741 Jarnatów-+11.01.1825 Wrocław), Karla Sigismunda(*24.06.1744 Jarnatów-+04.05.1816r. Jarnatów) oraz Ernsta Karla Rudolfa(*18.08.1745 Jarnatów-+25.08.1813 Świdnica) i Friedricha Augusta Bogislava. Hans Christoph Ernst, pruski generał major w 1776 roku ożenił się z Christiane Maximiliane von Roedern(*1745-+1813), z którą miał 2 synów: Karla Friedricha(*1777-+1778) oraz Karla Ferdinanda(*1778-+1838). Po śmierci żony ożenił się po raz drugi z baronową Charlotte von Kottwitz(*1755-+1817) z Bojadeł, wdową po Dietrichu von Buddenbrock. Drugi z synów Karl Sigismund von Kalckreuth ożenił się z Luise Amalie Erdmuthe von Za(o)beltitz(*21.08.1764-+1832) . Mieli czworo dzieci: dwóch synów: Karla Adolfa(*04.11.1789-+08.10.1841) oraz Eberharda Wilhelma(ur.1797) oraz dwie córki: Henriette i Albertine Auguste(*15.01.1794-+09.02.1882). Część historyków podaje, że była to jedna córka Auguste Henriette Albertine(ur.16.01.1794r.-zm.29.09.1881r.) zamężna dwukrotnie: 1-mo w 1814 roku za Johanna Heinricha Karla Wilhelma von Kuhlwein(ur.29.12.1786 Słońsk-zm.13.09.1831 Bobrówko), 2-ndo w 1835 roku za pułkownika Wilhelma Otto Vivigenz von Rathenow. Dwójka najmłodszych synów adoptowanych przez ojczyma nosiła nazwisko Kuhlwein von Rathenow. Trzeci z synów Rudolfa Eberharda, Ernst Carl Rudolf, pruski generał major, komendant Świdnicy, ożeniony z Philippe Sophie Dorotheą von Borch(*1767-+05.10.1820). W 1767 roku bracia Carl Sigismund oraz Ernst Rudolph, w tym czasie porucznicy armii pruskiej zwrócili się z prośbą do króla Prus o sprzedaż majątku z powodu kłopotów finansowych. Fryderyk II odmówił i by wspomóc finansowo awansował braci  do stopnia kapitana. W 1781 roku majątek odziedziczył Carl Sigismund von Kalckreuth(*1744-+1816), od 1789 roku landrata powiatu torzymskiego. Po spłaceniu matki i rodzeństwa od 1782 roku przejął rodowy majątek. W 1851 roku porucznik Wilhelm Eberhardt Ernst von Kalckreuth, syn Carla Sigismunda sprzedaje majątek rodzinie von Gemmingen. Kolejnym właścicielem w połowie XIX wieku była rodzina Tholuck/1857/. W 1879 roku majątek o powierzchni 856,60ha należał do Dr Abendroth, a dzierżawcą i administratorem był Kortüm. W 1896 roku majątek liczący 945 ha gruntów w rękach Richarda Neumann oraz J.F.Neumann. Na początku XX wieku majątek w rękach rodziny Stucken/1903/. Od 1909 roku Jarnatów w rękach rodziny von Bӧttinger– rodzina nobilitowana w 1907 roku. Majątek został zakupiony przez Henry`ego Theodora von Bӧttinger(*1848-+1920), tajnego radcy rządowego, członka Izby Seniorów, bankiera i przemysłowca z Berlina. Żonaty z Adele Bayer, córką Friedricha Bayer, przedsiębiorcy chemicznego. Do 1907 roku był dyrektorem a następnie przewodniczącym rady nadzorczej firmy Bayer. Z Adele Bayer miał trzech synów: Friedricha Heirnicha(*1879-+1925), który w 1913 roku odziedziczył majątek w Melejdach koło Bartoszyc w Prusach Wschodnich, Heinricha(Heinza) Karla Josefa(*13.07.1882-+24.08.1968) oraz Waldemara Friedricha Johannesa(*1886-+1945). W 1914 roku majątek obejmował 1343ha. W tym czasie w skład majątku wchodził folwark Sobieraj(Teuer). Po śmierci Henry`ego Theodora w rękach wdowy i dwóch młodszych synów. Ostatecznie majątek odziedziczył Waldemar Friedrich Johannes żonaty z Lotte Mathilde Schniewind(*1890-+1989). W 1925 roku dokupił majątek w Żubrowie. Zmarł w sowieckim obozie w Krzeszycach w 17.03.1945 roku. W 1929 roku własność Waldemara von Bӧttinger z Jarnatowa oraz Dr. Heinza von Bӧttinger bankier z Berlina, 1751ha. W skład majątku wchodził  folwark Sobieraj(Teuer) oraz Miechów(Meekow) i Pohulanka(Trinkeinmal). W 1879 roku mowa o drugim majątku-Schulzengut o powierzchni 159,90ha należącym do wdowy Scherfke.

ZESPÓŁ PAŁACOWO-PARKOWO-FOLWARCZNY

Już w XVIII wieku stała siedziba dworska w Jarnatowie. Prawdopodobnie pod koniec XX wieku została rozbudowana i przebudowana. Kolejna miała miejsce po 1910 roku. Tak powstała rezydencja o cechach romantycznych i neorenesansowych. Po wojnie gospodarstwo wraz z pałacem było w administracji PGR do 1960 roku, kiedy przekazano pałac na ośrodek kolonijny Zaodrzańskich Zakładów Przemysłu Metalowego „Zastal” w Zielonej Górze. W jej posiadaniu pałac wraz z zabudowaniami folwarcznymi i parkiem znajdował się do 1978 roku. W 1982 roku pałac wraz z budynkami przejęła Wojewódzka Komenda Milicji Obywatelskiej w Gorzowie Wlkp. na ośrodek szkoleniowo-wypoczynkowy. Rozpoczęty remont przerwany został 1988 r. Do 1995 roku będąc własnością Skarbu Państwa stał nieużytkowany. Od 1995 roku był w posiadaniu polsko-niemieckiej spółki. Obecnie własność prywatna.

Wieś położona w gminie Santok powiatu gorzowskiego. Po raz pierwszy wymieniona w 1298 roku będąc lennem Reinecke i Marcusa von Wulkow. Niemiecką nazwę miejscowości A.Hӓnseler, autor  Aus der Geschichte Ritterguts Jahnsfelde wywodzi od Jana(Henninga) von Wulkow, który wymieniony został na zjeździe rycerstwa w Berlinie w 1280 roku. Wg Wilhelma von Carnap, nazwa wsi w ramach kolonizacji terenów Nowej Marchii, przywędrowała z okolic Münchenberga gdzie położona jest wieś Jahnsfelde, w pobliżu której położona była również miejscowość Wulkow, rodowe lenno rodu von Wulkow. W 1337 roku lenno we wsi posiadał Henning i jego synowie. W 1343 roku wzmiankowany Peter von Wulkow. W 1353 roku pół wsi Janczewo jest lennem Henryka Rakow, mieszczanina z Gorzowa(a może Piotra, który był mężem córki Henninga von Wulkow, Elżbiety?). W 1491 roku lenno we wsi posiadała rodzina von Strauss. W 1492 roku listem lennym elektora Jana, połowa wsi Janczewo potwierdzona została rycerzom von Strauss. W 1499 roku nowy elektor Joachim i margrabia Albrecht odnawiają nadania lenne Betkemu von Strauss z Janczewa. W XVI wieku kilka własności rycerskich. W 1503 roku lenno w Janczewie posiadał Christoph von Platen(Platow, Plathe,Plote). Posiadali część Santoka i Polichna. W tym czasie część gruntów należy do rodziny von Unruh. W 1500 roku dobra rycerskie w Janczewie posiada rodzina von Rühlicke, będąca właścicielem wsi Gralewo. W 1506 roku lenno we wsi posiada rodzina vom Ruff(Rofe, Roffe, Rose, Rove, Rowe, Rӧwen, Rube, Rüben, Ruefe, Rufen, Ruffen, Ruve), którzy posiadali majątki w pobliskim Gralewie oraz w Santoku. W 1572 roku wymienieni Georg, Nickel i Fryderyk von Platen. W 1576 roku Nickel von Platen sprzedał 1/3 Janczewa Friedrichowi von Birkholz. Pomiędzy rokiem 1600 a 1650 na krótko w Janczewie dobra posiadła rodzina von Brand z Osieka. W 1620 roku część wsi posiadali bracia Jürgen i Melchior– synowie Friedricha von Platen, Wolf i Kaspar- synowie Asmusa von Platen i Christoph- syn Nickela von Platen. Na początku XVII wieku część wsi nadal należy do rodziny von Strauss– wymienieni bracia Lucas i Martin z Różanek(1601) oraz Lucas i Merten von Strauss. W 1646 roku szwedzki oficer, komendant twierdzy w Drezdenku, Szkot Gordon,  ożeniony z córką von Strauss`a z Różanek, do swojej śmierci, do 1647 roku posiadał część Janczewa. W wyniku wojny trzydziestoletniej doszło do zniszczenia i wyludnienia wsi. W 1658 roku odnotowano 2 chłopów. W 1675 roku Dietrich von der Marwitz, właściciel Janczewa scala wszystkie majątki w jeden. W 1714 roku podpułkownik Friedrich Wilhelm von Schӧning(*1660-+1730) z Tuczna, który w 1698 roku po raz drugi ożenił się z wdową po Otto Friedrichu von der Marwitz, Anną Barbarą z domu von Schmalenberg, od swojego pasierba, Otto Ludwiga von der Marwitz zakupuje Janczewo oraz majątki: santocki i gralewski. Syn Friedricha Wilhelma, Ludolph von Schӧning buduje kościół oraz funduje ołtarz z herbem rodu i dwa dzwony w wieży kościelnej. Na Ludolphie wymiera linia z Tuczna. W 1785 roku właścicielem Janczewa za 24000 talarów reńskich zostaje syn Hansa Eberharda(*1730-+1785) i Johanny Christine von Rumpff(*1730-+1785), porucznik Friedrich Wilhelm von Schӧning(*1754-+1793). Ożeniony z Marie Therese Calderarii. Zmarł bezpotomnie w Janczewie w testamencie zapisując majątek synom swojego brata, Christiana Stephana. Przez kilka lat Christian Stephan von Schӧning(1752-1802), ożeniony z Albertine von Besser zarządzał majątkiem z powodu małoletniości synów:  Hansa Wilhelma III von Schӧning(*1786-+1842) oraz Kurta Wolfganga von Schӧning(*1789-+1859). Od swojej ciotki, wdowy po Friedrichu Wilhelmie, w 1819 roku majątek janczewski przejął Hans Wilhelm III, ożeniony z Florentine Wӓgener. W 1840 roku dobra w Janczewie przejmuje zięć ostatniego z von Schӧning, Otto Werner hrabia von der Schulenburg-Lieberose(*23.09.1804-+27.01.1875), który ożenił się z Charlotte Auguste Pauline Elisabeth Hildegard von Schӧning(*21.05.1818-+24.06.1897). W 1864 roku dobra zakupił Friedrich-Wilhelm hrabia von der Recke von Volmerstein. Prawdopodobnie po krótkiej dzierżawie majątku przez hrabiego?(barona) von Gersdorf, dobra przejmuje szwagier hrabiego von der Recke, Philipp Ludwig Gerhard baron von Carnap-Bornheim/*1826-+1879/ ożeniony z Idą hrabianką von der Recke-Volmerstein(*1836-+1886). Był on członkiem rycerskiego, świeckiego już zakonu joannitów, który skupiał w swoich szeregach niemiecką szlachtę wyznania ewangelickiego, zajmującą się działalnością charytatywną. Od tego czasu do 1945 roku dobra należały do rodziny baronowskiej von Carnap-Bornheim. Pochodziła z Bornheim nad Renem. Ta linia rodu von Carnap w 1825 roku otrzymała w osobie Gerharda von Carnap tytuł baronowski, nowy herb i nazwisko-von Carnap-Bornheim. Gerhard von Carnap-Bornheim(*1795-+1865), syn Abrahama(*1760-+1800) i Sibilie Wülfing(*1763-+1856), ożeniony był z Emilie Brendt(*1799-+1873). Był ojcem pierwszego właściciela Janczewa, barona Philippa Ludwiga Gerharda. Z majątku utworzono ordynacje rodową-fideikomis. W 1879 roku majątek obejmował 2117,59ha gruntów. Philipp Ludwig Gerhard baron von Carnap-Bornheim i Ida mieli 12 dzieci. Majątek odziedziczył najstarszy z synów, Roderich baron von Carnap-Bornheim(*1858-+1915) ożeniony z Helene von Cranach(*1863-+1940). Mieli 6 dzieci. W 1914 roku jego majątek obejmował 2166ha. Po śmierci Rodericha majątek odziedziczył Philipp baron von Carnap-Bornheim(*1885-+1965), ożeniony z Margarete von Stechow(*1885-+1965). Był ostatnim właścicielem majątku w Janczewie. Z Margarete miał 3 dzieci: dwie córki-Elisabeth von Carnap-von Rohr i Margarethe von Carnap-Vogt. i syna Rodericha barona von Carnap-Bornheim(*1922). Rodzina baronów von Carnap-Bornheim opuściła Janczewo w styczniu 1945 roku.

ZESPÓŁ DWORSKO-PARKOWO-FOLWARCZNY

Zespół składał się z: dworu, parku oraz folwarku. Pierwsza siedziba dworska powstała w 1780 roku za czasów rodziny von Schoening. Prawdopodobnie przebudowana i rozbudowana w 1830, kolejne przebudowy miały miejsce za czasów ostatnich właścicieli. Dwór przetrwał wojnę w stanie nienaruszonym. W latach 50-tych był już w stanie trwałej ruiny z zawalonym dachem, rozebrany na początku lat 60-tych. Obok stała wybudowana w stylu neogotyckim w 1880 roku kaplica-mauzoleum rodziny von Carnap-Bornheim. Niestety w latach 50-tych uległa dewastacji i późniejszej rozbiórce. Po założeniu pozostał park o wielkości ok. 5 ha oraz zabudowania folwarczne.

Historia pewnego zdarzenia

Urodzony w Janczewie Constantin Philipp Ottomar Gerhard baron von Carnap-Bornheim(*20.12.1875-+13.05.1969) dnia 19 czerwca 1912 roku w Londynie ożenił się z Marthą Frezet de Longpre`(*1877). Pochodząca z Francji Marthe była córką Jean Louise Nemorin Frezet(*1836-+1906/1909?) oraz Marie Rose Biot(*1850-+1909). Po rozwodzie jej matka, Marie Rose w 1887 roku ponownie wychodzi za mąż za Raphaëla Suares della Pegna(*1846-+1902/1909?), który zaadoptował Marhe Frezet. Był pochodzenia żydowskiego, synem Izaaka, założycielem w Kairze „Maison de Banque Suares Frѐres et Cie”, później Narodowego Banku Egiptu. Brał udział w budowie pierwszej tamy w Asuanie, budowy linii kolejowej łączącej Kair, Quina i Asuan oraz założył pierwszą firmę transportu publicznego w Kairze. Martha Frezet de Longpre była trzykrotnie zamężna. Po raz pierwszy za Louisa Francoisa Paula Bounin, którego poślubiła w 1891 roku w Paryżu. Urodzony w Nicei pochodził ze znanej rodziny produkującej oliwę. Był radnym miasta Nicea, administratorem hospicjów, członkiem wielu stowarzyszeń w Nicei a także kawalerem Orderu Legii Honorowej. Z tego związku urodziła się córka- Francois Anne Bounin(*1893-Nicea-+1946). Po raz drugi w 1898 roku wychodzi za mąż za Turka, księcia Egiptu, Aly Haidara Fazil Pashę, pierwszego kuzyna króla Egiptu Fuada I. Z tego związku ma dwóch synów- Saida Fazila(*1898-+1931) oraz Ibrahima Fazila(*1901-+1978). Po rozwodzie z księciem w 1912 roku, wicekról Egiptu Abbas Hilmi II ustanowił ją księżniczką. W tym samym roku wychodzi za mąż za barona von Carnap-Bornheim. Martha baronowa von Carnap-Bornheim zmarła dnia 24.06.1928 roku w Neapolu, w wilii Carnap przy Via Posillipo Nr 50, w wieku 51 lat prawdopodobnie na zawał serca. Do 1963 roku baron mieszkał w willi w Neapolu, by wyemigrować do Egiptu gdzie zmarł dnia 13 maja 1969 roku we włoskim szpitalu w miejscowości Abbasieh koło Kairu, w wieku 94 lat.

Dnia 15.08.1928 roku odbył się pogrzeb Marthy baronowej von Carnap-Bornheim, żony Konstantina Philippa Ottomara Gerarda  barona von Carnap-Bornheim, zmarłej w Neapolu dnia 24.06.1928 roku prawdopodobnie na zawał serca. Życzeniem zmarłej było pochowanie jej w mauzoleum rodzinnym baronów von Carnap-Bornheim w Janczewie. Zwłoki baronowej zostały zabalsamowane w oczekiwaniu na przyjazd syna, księcia Ibrahima Fazila, który będąc kapitanem w armii angielskiej odbywał służbę w Dehli(Indie). Z Włoch przewiezione do Gorzowa Wielkopolskiego(Lansberg a.Warthe/. Do 15 sierpnia 1928 roku ciało zmarłej było wystawione w kościele katolickim pod wezwaniem Podwyższenia Krzyża Świętego na ul. Warszawskiej. We mszy świętej udział wzięli: syn zmarłej książę Ibrahim Fazil, spowiednik baronowej kardynał Sabatier z Paryża, osobisty lekarz baronowej, Prof. Sokier z Paryża, bankier baronowej, ormiański Żyd Weiberg z Kairu, biskup gorzowski oraz kapłani z Niemiec i Włoch, siostry zakonne z Neapolu i Gorzowa , słynny tenor włoski Benjamino Gigli, następca Caruso, Mafalda Salvatini, włoska śpiewaczka operowa, sopran, „której oczy błyszczały jak diamenty w promieniach słońca”, przedstawiciel Mussolniego, skrzypaczka z Berlińskiego Konserwatorium oraz wielu krewnych i przyjaciół z wyższych sfer, w sumie 80-100 osób.

SPOTKANIA Z HISTORIĄ

W świetlicy wiejskiej w Janczewie, za sprawą Pani Sołtys, Krystyny Podsiadło w październiku 2019 roku odbyła się „Wieczernica”, której tematem była historia Janczewa oraz „Janczewskiej księżniczki”.

W październiku 2020 roku odbyło się spotkanie z wnukiem ostatniego właściciela majątku w Janczewie, Profesorem Clausem baronem von Carnap-Bornheim , który wraz z żoną, Panią Dorotheą oraz polskimi przyjaciółmi  odwiedził Janczewo i okolice.

Świetlica wiejska w Janczewie, październik 2019r.

Przy  leśniczówce janczewskiego majątku.

FOLWARK BERGOBEN

Na końcu wsi przy drodze w kierunku na Zdroisk znajdował się drugi folwark zwany do 1932 roku „Vw. Bergoben”. Nic nie wiadomo o właścicielach założenia.

Wieś położona w gminie Brzeźnica powiatu żagańskiego. Po raz pierwszy wzmiankowana w 1257 roku, kiedy augustianie żagańscy zakupili część gruntów od rodziny von Kolbichen(Kelbichen) oraz od księcia żagańskiego. Po sekularyzacji dobra przejmuje państwo pruskie. Majątek w 1817 roku w posiadaniu rodu von Dobschütz z Brzeźnicy, później w rękach rodziny von Kalckreuth/1828/. W 2 połowie XIX wieku zarządcą był von Sametzki, który dokonał dobudowy zachodniego skrzydła. W 1873 roku jego majątek obejmował 1145 mórg ziemi(wg spisu właścicieli ziemskich). W XX wieku dzierżawiony przez rodzinę Schultz/1903/ oraz Wiedenbeck/1929/. Do 1945 roku majątek był wydzierżawiany przez Maxymiliana Kinitz. Po 1945 roku w posiadaniu PGR, po 1990 roku w rękach AWRSP, obecnie w rękach prywatnych. Część gruntów we wsi, należące do księcia żagańskiego w 1411 roku zostały przez niego sprzedane głogowskim dominikanom, później w posiadaniu rodu von Unruh z Siecieborzyc(1446). W 1450 roku w posiadaniu rodziny von Kolbichen(Kelbichen) by w tym samym czasie przejść w ręce rodu von Unruh z Kartowic. W 1471 roku majątek ten należał do rodu von Promnitz z Jelenina, a także do rodziny von Knobelsdorff z Jelenina. W 1518 roku powraca do dominikanów głogowskich, którzy odsprzedali te grunty augustianom żagańskim w 1601 roku. Część ziem w 1263 roku była w rękach rodziny Scholz. W 1610 roku zakupiona przez augustianów żagańskich. W 1622 roku właścicielem tych gruntów była rodzina Weiner, ale od 1686 roku ponownie właścicielami są zakonnicy, którzy scalają ziemię w jeden majątek ziemski.

ZESPÓŁ DWORSKI
Na zespół składa się: dwór, zabudowania gospodarcze, oficyna, park. Barokowy dwór, powstały z przebudowania zarządcówki za czasów opata Ignacego Felbingera w 1752 roku, przekształcony i rozbudowany o skrzydło w drugiej połowie XIX wieku. Część starsza prostokątna wraz z dobudówką tworzy kształt litery L. Murowany, piętrowy. Elewacja frontowa starszej części zdobiona lizenami, dźwigającymi belkowanie i rokokowym kartuszem z datą budowy nad wejściem. Z podwórzem gospodarczym  graniczy niewielki park krajobrazowy założony zapewne w XVIII wieku.

Willa Ullmans