Nieistniejąca miejscowość położona w gminie Torzym powiatu sulęcińskiego. Dawny Folwark. W 1914 roku wchodził w skład majątku w Kownatach B należącego do Friedricha Rittwagen(1929).
P
PAJĘCZNO /Paganz/
Wieś położona w gminie Nowogród Bobrzański powiatu zielonogórskiego. Wzmiankowana w 1305 roku jako własność biskupów wrocławskich. Na terenie wsi w części zachodniej znajdował się folwark. Po założeniu zachował się budynek gospodarczy w złym stanie technicznym.
PAKOŚĆ /Marienberg/
Wieś położona w gminie Choszczno powiatu choszczeńskiego. W 1879 roku majątek o powierzchni 394ha należał do rodziny Riedel. W 1896 roku dobra o powierzchni 391,83ha należały do rodziny Wendorff. W 1914 i 1929 roku majątek obejmował 394ha gruntów i należał do Wernera Wendorff.
Z założenia zachował się budynek gospodarczy.
PAŁCK /Palzig/
Wieś leżąca w gminie Skąpe powiatu świebodzińskiego wzmiankowana w 1499 rok kiedy należała do braci von Gersdorf. W 1502 roku Georg von Gersdorf sprzedaje wieś braciom von Lӧben– Hansowi i Georgowi, którzy podzielili wioskę na dwie części. Taki stan rzeczy trwał do końca XVII i początku XVIII wieku, kiedy pojawiła się rodzina von Stosch. W 1679/80 roku Zacharias Eberhard von Lӧben sprzedał jeden z majątków z tzw. “Małym Dworem” Georgowi Abrahamowi von Stosch, który w 1692 zostaje zakupiony przez jego kuzyna, Balthasara von Stosch. Majątek z “Dużym Dworem” został w 1706 roku zakupiony przez tegoż Balthasara von Stosch i jest to rok scalenia dóbr w jedną posiadłość rodową. Po nim dziedziczy jego trzeci syn a następnie Georg Abraham von Stosch. 10 kwietnia 1800 roku Georg Abraham von Stosch przepisuje wieś córce Dorothei Charlotte, żonie majora D. Johanna Friedrich Georga von Paczkowsky. Po jego śmierci Pałck otrzymuje w posiadanie jego jedyna córka, Rudolphina, zamężna za porucznikiem dragonów, Eugenem von Zastrow(zm.1877). Z tej rodziny wymienia się: Viktora von Zastrow(ur.1871) oraz Arthura Friedricha Georga Hansa von Zastrow(zm.1894). Część gruntów w XVII w. należała również do rodzin: von Bornstedt i von Sydow.
Pałac tzw. “Duży Dwór”
PAŁAC tzw. “Duży Dwór”
W północno-wschodniej części wsi zespół pałacowy. Pozostałością park krajobrazowy. Pałac rozebrano w latach 50-tych. Właściciele pałacu:
– Valten von Lӧben ożeniony z Cathariną von Alten-Gabel von Glaubitz
– Christian von Lӧben(ur.1542) ożeniony z Magdalene von Kalckreuth z Klępska
– Johann von Lӧben(1574-1633) ożeniony z Barbarą z domu von Pitzerwitz
– Balzer von Lӧben(1618-1670), ożeniony z Eve von Gleishenberg von Grumbach
– Hans Christoph von Lӧben(zm.1707)
– Balthasar von Stosch
DWÓR zw. “Małym Dworem”
W północnej części wsi naprzeciwko pałacu stoi do dzisiaj dwór zbudowany w 1535 roku, odremontowany w latach 2007-2009 i będący obecnie centrum agroturystyki. Właściciele dworu:
– Christoph von Lӧben z Kalska, ożeniony z Anną von Niebelschütz
– Veit von Lӧben(1523-1589) ożeniony z Juliane von Bergen und Herrndorf
– Melchior von Lӧben(ur.1574), ożeniony z Anne von Treppeln von Knobelsdorff
– Hans Christoph von Lӧben(1603-1659) ożeniony z Sabine von Troschke z Podlegórz
– Abraham von Lӧben
– Zacharias Eberhard von Lӧben, ożeniony z Sophie Erdmuthe von Glaubitz
– Georg Abraham von Stosch ożeniony z Ursule Catharine von Stosch
– Balthasar von Stosch(1653-1726) ożeniony z Catharine von Lanskron.
Dwór był własnością właścicieli majątku. W 1830 roku był zamieszkały przez pana Johanna Ch. Fischer, ekonoma, zarządcy? dóbr.
PAMIĄTKOWICE /Siebenruthen Vw./
Osada położona w gminie Sulęcin powiatu sulęcińskiego. Dawny folwark. Do końca XIX wieku wchodził w skład majątku w Trzemesznie lubuskim. W 1907 roku majątek Viktora Schnorr obejmował 165ha. W 1914 roku majątek obejmował 176ha i należał do Victora Schnorr. W 1929 roku majątek Pani Hedwig Schnorr obejmował 176ha, a dzierżawcą był Günther Schnorr.
PAMIĘCIN /Denkhaus/
Wieś położona w gminie Recz powiatu choszczeńskiego. Były folwark, który powstał pod koniec XVIII wieku i wchodził w skład majątku w Chełpie. W tym czasie właścicielem był kapitan Otto von Stülpnagel. W 1816 roku rodzina von Misebach zakupiła majątek w Chełpie, który sprzedała w 1830 roku pozostawiając sobie Pamięcin. Od tego czadsu był to samodzielny majątek. Od 1850 roku ponownie w rękach rodziny von Stülpnagel. W 1857 roku właścicielem majątku został Wilhelm Meyer. W 1879 roku majątek o powierzchni 178ha należał do rodziny Bӧning. W 1896 roku właścicielem majątku o powierzchni 396,46ha był A. Bӧning. W 1914 roku majątek obejmował 398ha i należał do Otto Gottwald. W skład wchodził folwark Chełpina(Neuhelpe). W 1929 roku własność Bruna Hartmann. Majątek obejmował 415ha gruntów a w skład jego wchodził folwark Chełpina(Neuhelpe).
MAJATEK
Po 1945 roku do 1958 roku majątek użytkowany przez prywatnych użytkowników. Później powstała tu Rolnicza Spółdzielnia Produkcyjna. Obecnie tylko jeden budynek gospodarczy zachował się z zabudowań majątku, na terenie którego do niedawna stał neoklasycystyczny dwór z połowy XIXw.
WIEŻA RYCERSKA
Za wsią w pobliżu jeziora pagórek kryjący resztki prawd. wieży rycerskiej, zameczku?.
PAMIĘCIN /Frauendorf/
W połowie XIV wieku wieś była w posiadaniu braci von Sack, którzy w 1367 roku (Brouwendorff)folwark wraz z dworem sprzedali kapitule w Lubuszu. W posiadaniu kościoła lubuskiego wieś pozostawała przez następnych 200 lat. W 1563 roku wieś przejmuje na własność margrabia Johann Georg, który część dóbr Pamięcina przekazał w lenno archidiakonowi kapituły katedralnej, Friedrichowi von Bernheim. On też za zgodą margrabiego w roku 1597 za 12.000 talarów sprzedał wieś na 20 lat z prawem wykupu Joachimowi von Winterfeld z Sądowa. Był on starostą ziemi torzymskiej i posiadał Pamięcin jeszcze w roku 1608. Później właściciele wielokrotnie się zmieniali. W 1644 roku Pamięcin nadany został w lenno Joachimowi von der Goltz i jego rodzinie, które odkupione zostało do rodziny von Oppen. W 1715 roku właścicielem Pamięcina zostaje nadleśniczy Ludolf Georg von Lüderitz. W 1716 roku Pamięcin odkupił król Fryderyk Wilhelm I a jego zarządcą był von Haack. Po zakończeniu kampanii antynapoleońskiej król Fryderyk Wilhelm III za zasługi oddane domowi pruskiemu nadał majątek francuskiemu baronowi de la Rivaliere, w którego posiadaniu Pamięcin był do 1828 roku. W latach 1828-32 wraca Pamięcin pod zarząd królewski, a już w 1832 roku zostaje nabyty przez berlińczyka o nazwisku Friebe. W 1834 roku zostaje Pamięcin zakupiony przez księcia Moritza Casimira zu Bentheim-Tecklenburg-Rheda oraz jego szwagra hrabiego von der Recke-Volmerstein. W 1844 roku majątek ten zostaje zakupiony przez rodzinę królewską książąt Prus(Prinzen von Preussen) jak nazywano młodsze rodzeństwo króla Prus. Z dóbr tych oraz pozostałych będących w rękach rodziny królewskiej utworzono Fideikomiss, czyli niepodzielny i nie podlegający sprzedaży majątek, istniejący formalnie do 1945 roku.
ZAŁOŻENIE DWORSKIE
Pozostałością po założeniu jest dwór opuszczony, popadający w ruinę oraz położone w pobliżu zabudowania folwarczne.
ZBUDOWANIA GOSPODARCZE
PANOWICE /Panwitz/
Wieś położona w gminie Trzciel powiatu międzyrzeckiego. Wieś założona na bazie dwóch folwarków, określanych jako “Folwark Średni i Stary” w drugiej połowie XIX wieku. Należała do właścicieli Łagowca, Żychlińskich. Pod koniec XIX wieku majątek jest własnością Adama Żychlińskiego. Później należy do Idy Żychlińskiej, z domu von Prӧck. W 1913 roku majątek przechodzi w ręce Antona Jaworowicza. Po 1918 roku dobra w rękach Waltera Wolcke. Po 1945 roku majątek własnością Skarbu Państwa z utworzeniem na jego terenie PGR.
Dwór eklektyczny zbudowany około 1890 roku, murowany, wzniesiony na rzucie w kształcie litery T, podpiwniczony, parterowy, z użytkowym poddaszem. Główne, zachodnie skrzydło posiada dach dwuspadowy z centralnie umieszczonym ryzalitem przechodzącym w szczyt z trójkątnym naczółkiem. Ryzalit poprzedzony jest półokrągłym tarasem. Wschodnie skrzydło pokryte niższym, dwuspadowym dachem, z przybudówka od strony wschodniej, z trójkondygnacyjną, ośmioboczną wieżą, zwieńczoną pełną balustradą, okalającą w zwieńczeniu taras. Z oryginalnego wystroju zachowały się fragmenty sztukaterii sufitu w skrzydle zachodnim, nieliczne elementy stolarki okiennej i drzwiowej, schody jednobiegunowe(bez balustrady). Na parterze dwa zdewastowane piece kaflowe. Obecnie dwór stanowi własność prywatną i z pietyzmem przez nowych właścicieli jest odbudowywany. Trzymam kciuki.
Obok resztki zaniedbanego parku krajobrazowego o powierzchni 2,9 hektara i stare zabudowania folwarczne z drugiej połowy XIX wieku.
Paprotno /Parpart/
Wieś położona w gminie Karnice powiatu gryfickiego. Wzmiankowana w 1320 roku. W 1337 roku wieś należy do Knappe Nicolaus von Parpart. W rękach rodu von Parpart dobra są do XVI wieku. W 1500 roku przez małżeństwo dobra przechodzą w ręce rodu von Manteuffel. Od 1655 roku przez kłopoty finansowe dobra podzielone pomiędzy rody: von Mateuffel a von Kleist(teściowie) i von Leppel– Joachim von Leppel(*08.01.1620-+04.12.1686), ożeniony z Dorotheą von Manteuffel(*11.05.1634-+01.04.1692). W 1708 roku Joachim Hans von Manteuffel oddaje majątek w dzierżawę majorowi Eggardowi von Witten. Po jego śmierci wdowa Anna Katharina von Witten, z domu von Kameke(1678-1746) wychodzi za mąż za generał-majora Hansa Caspara von Herzberg(1685-+15.12.1745). Od 1717 roku właściciel wsi. Dzieci nie mieli. Dobra przechodzą na pasierbicę generała, zamężną za generał-majorem Wolfem Alexandrem Ernstem Christophem von Blanckensee. Po jego śmierci wdowa wychodzi za mąż za kapitana Friedricha Wilhelma von Butzke(1756). Mają dwie córki, które dziedziczą dobra: Maria Sophia Wilhelmina(+1822) zamężna za porucznika von Altrock i Frederica Louisa hrabina von Podewils, z domu von Butzke. W 1840 roku majątek zakupił Franz Wilhelm Neste z Mołstowa(Molstow). W 1870 roku dobra obejmowały 2597 mórg ziemi a w 1879 roku 661,86 ha gruntów. W 1910 roku właścicielem majątku był Arved Neste a dobra liczyły 814 ha gruntów. W 1928 roku majątek należący do Arveda Neste obejmował 716 ha gruntów. W 1935 roku Arved Neste sprzedaje majątek. W tym czasie majątek liczył 718 ha gruntów. Ostatnim właścicielem dóbr była rodzina von Brockhausen.
ZESPÓŁ PAŁACOWO-PARKOWY
Pałac zbudowany w 1871 roku, dwukondygnacyjny, z dobudowanym skrzydłem z wieżą, wielokrotnie przebudowywany z zatraceniem cech stylowych. Obok resztki parku krajobrazowego o pow. 0,43 ha. Po 1945 roku zajęty przez wojsko. Od 1951 roku zaadoptowany na szkołę.
PARCHLINO /Parchlin/
PARCZEWKO /Walthershof/
Nieistniejąca miejscowość położona w gminie Sulęcin powiatu sulęcińskiego. Dawny folwark należący do majątku w Ostrowie, założony prawdopodobnie przez rodzinę Dohne w latach 1819/20.
PARGOWO /Pargow/
Wieś położona w gminie Kołbaskowo powiatu polickiego. Po raz pierwszy wzmiankowana w 1240 roku, kiedy książę pomorski Barnim I pod jurysdykcją swojego kuzyna księcia Warcisława III nadał wieś biskupowi Konradowi III z Kamienia Pomorskiego. W 1336 roku połowa wsi należała do kościoła Św. Marii w Szczecinie. We wsi w XIV-XV wieku istniało kilka majątków. W XIV wieku część wsi należała do Konrada von Eicholz. Po jego śmierci przejęte dobra przez miasto Gryfino. Później należała do rodu von Elsholz(Eicholtz)- może ponownie do rodziny von Eicholz. W 1373 roku część wsi w posiadaniu rycerskiego rodu von Steinbeke, wymarłego w XVII wieku. Należała wtedy do Clausa i Henninga von Steinbeck. W 1458 roku prawdopodobnie od rodziny von Steinbeck majątek zakupił Philipp von Wussow. Dobra we wsi rodzina von Wussow posiadała od co najmniej 1378 roku. Część wsi w 1474 roku była w posiadaniu rodu von Oldenslet, wymarłego w XV/XVI wieku, część należała do Nicolausa i Henninga von Wussow. W 1477 roku wymieniony był Peter von Wussow. W 1530 roku nadal połowa wsi należała do kościoła maryjnego w Szczecina, druga w rękach rodu von Wussow. W 1628 roku we wsi majątek posiada rodzina von Ramin. W 1631 roku część wsi należała do rodu von der Osten– wzmiankowany Christoph von der Osten. W 1698 roku Sofia Eleonora von Wussow podarowała kościołowi kielich. Z rodu von Wussow wzmiankowany Carl Heinrich von Wussow w 1691 i 1706 roku. W 1729 roku od kapitana Carla Heinricha von Wussow majątek wydzierżawia na lat 15 senator Immanuel Willich. Po jego śmierci majątek w rękach wdowy a po jej śmierci w roku 1761 w rękach spadkobierczyń: Sophii Johanny Buller, z domu Willich oraz Charlotty Gertrudy Polzenhagen, z domu Willich, które to zwróciły się do dwóch żyjących braci von Wussow o przedłużenie dzierżawy majątku na następne 30 lat. W 1770 roku we wsi dobra posiadał David Christian Krause. Po nim majątek odziedziczyli synowie: George Carl Wilhelm i Bernd Bogislaw Wilhelm, którzy zostali w 1787 roku nobilitowani przez króla Friedricha Wilhelma II. Około 1800 roku po wygaśnięciu dzierżawy dla spadkobierców senatora Immanuela Willich, bracia Carl Heinrich i Philipp Otto Ludwig von Wussow sprzedali dobra rodzinie von Krause. Rodzina von Krause około 1828 roku sprzedała dobra Georgowi Augustowi Friedrichowi Karbe, nobilitowany w 1840 roku przez króla Friedricha Wilhelma IV. Po śmierci Georga Augusta Friedricha von Karbe w 1845 roku majątek w rękach Gustava Meyer. Dzierżawcą a później właścicielem majątku został Carl Friedrich Julius Engel. W 1879 roku majątek liczył 601 ha gruntów. Na przełomie wieku XIX i XX dobra w posiadaniu niejakiego Durow. Ostatnim właścicielem majątku liczącego 628 ha gruntów był Georg Nicolai.
W północno-wschodniej części wsi resztki zespołu dworskiego.
