Dargocice /Eickstedtswalde/

Gargocice pow. Sławno, zachodniopomorskie

 

HISTORIA WSI

Wieś położona w gminie Gościno powiatu kołobrzeskiego. W 1308 roku wieś należała do kapituły kolegiaty kołobrzeskiej. W 1828 roku nowym właścicielem wsi zostaje Heinrich von Eickstedt, właściciel Wartkowa. Od 1829 roku buduje nową siedzibę dworską. Od 1834 roku wieś przyjmuje nazwę  Eickstedtswalde.

Eickstedt

Gacko /Dammhof/

Osada położona w gminie Golczewo powiatu kamieńskiego. Były folwark należący do majątku Mechowo(Dorphagen). Po raz pierwszy wzmiankowany w 1717r. Należał do rodziny von Grape. W latach 1745-1767 był własnością rodu von Koven. Od 1827 roku był własnością rodu von Flemming. Należał do majora Juliusa Friedricha Gotthardta von Flemming. Od 1828 roku dzierżawcą dóbr był aptekarz Gottlieb Edelmann z Trzebiatowa. Od 1843 roku jego własność. W 1860 roku majątek należał do jego syna, Juliusa Wilhelma Theodora Edelmann. Od 1872 roku ponownie wchodzi w skład dóbr mechowskich należących do rodziny von Flemming. W 1896 roku majątek rozparcelowany. Od lat 20-tych XIX wieku brak informacji o siedzibie dworskiej na terenie Gacka.

Miejsce po dawnym majątku.

GĄDKÓW MAŁY /Klein Gandern/

Mała wieś leżąca w gminie Torzym, w powiecie sulęcińskim o średniowiecznych korzeniach. Pierwsza wzmianka o wsi pochodzi z roku 1350, będąc własnością rodu von Klepzig. Później staje się własnością zakonu joannitów. W 1500 roku była dzierżawiona przez rodzinę von Ihlow(Ilow). W 1571 roku majątek zakupił Heinrich von Vorhauer. W XVII wieku dobra są w posiadaniu rodziny von Lossow. W XVIII wieku majątek zakupuje rodzina von Oppen. Posiada dobra do połowy XIX wieku. Kolejnym właścicielem majątku była rodzina Rittwagen(1857). Na początku XX wieku majątek przechodzi w ręce rodziny Rumland. Ostatnim właścicielem dóbr do 1945 roku jest rodzina Trowitzsch.

Gadkow Maly-dwor

gadkow-maly-k-rzepina-lubuskie

DWÓR
Możliwe, że von Oppenowie byli budowniczymi stojącego do dziś dworu, pochodzącego z końca XVIII wieku. Pozostałe budynki założenia dworskiego pochodzą z XIX wieku. Dwór zbudowany na planie prostokąta, podpiwniczony, parterowy, kryty dachem mansardowym, z piętrowymi, trzyosiowymi pseudoryzalitami w elewacjach podłużnych, poprzedzonymi kamiennymi schodami. Nic nie zostało z wyposażenia dworu. Jak widać na starej pocztówce tak do dnia dzisiejszego stoją przed dworem dwa pomnikowe cisy.
Po 1945 roku w posiadaniu PGR. W latach 70-tych uległ pożarowi. Odbudowany w w swej historycznej formie. Obecnie własność prywatna.

gadkow-maly-1896-lubuskie

GĄDKÓW WIELKI /Gross-Gandern/

Wieś położona w gminie Torzym powiatu sulęcińskiego. Wieś o korzeniach średniowiecznych, w XIII wieku należała do zakonu templariuszy. W 1250 roku w posiadaniu biskupa magdeburskiego. Na początku XIV wieku należała do rodu von Klepzig, który w 1350 roku sprzedaje wieś zakononowi joannitów. Część gruntów należała do Wilhelma von Landsberg z Frankfurtu n/Odrą oraz do Hermanna, Clausa i Hansa von Grüneberg.  Od 1355 roku podział wsi na dwie części: „Oberhof”-Dwór Górny” należący do zakonu joannitów i „Unterhof”-„Dwór Dolny” należący do braci von Klepzig. Część wsi należała również do braci Hermanna i Clausa von Grüneberg oraz do braci Kuno, Fritze i Hermanna Hokmann z Frankfurtu. W 1400 roku wieś należała do Dietericha von Lӧben oraz do Johanna zwanego Kymand oraz Petera zwanego Sweynchin von Lӧben. W 1437 roku wieś częściowo posiada rodzina von Lossow– wymieniony Peter von Lossow z Drzeńska. W 1485 roku wymieniony Hans von Lossow z Boczowa. Prawdopodobnie część gruntów we wsi należała również do rodziny von Winnig, spokrewnionej z rodziną von Lossow.  Część wsi jest własnością rodu von Grüneberg. Po śmierci Hansa von Lossow w 1493 roku dobra dziedziczy jego syn, Georg von Lossow. Po śmierci Georga w 1548 roku majątek dziedziczą trzej synowie: Christoph, Melchior i Heinrich. W 1553 roku Christopher von Lossow sprzedał swoje udziały we wsi. Zmarł przed 1586 rokiem. Pozostawił trzech synów: Adama, Tobiasa i Georga, wymienieni w 1598 roku. Jego brat Melchior zmarły w 1581 roku, w 1553 roku wykupił część wsi od starszego brata a w 1567 roku część należącą do młodszego brata. Pozostawił 5-ciu synów: Jakoba, Melchiora, Baltina, Davida i Georga. Jacob von Lossow zmarł w 1592 roku pozostawiając trzech nieletnich synów: Melchiora,Wolfa i Jacoba wzmiankowanych w 1598 roku. Melchior, syn Melchiora zmarł w 1586 roku. Baltin,David i Georg żyli jeszcze w 1598 roku. W 1718 roku część górna- „Oberhof” należała do Joachima von Selchow, część dolna „Niderhof” do braci Sebastiana i Georga Christopha von Lossow.  Pod koniec XVIII wieku wieś zakupił Aleksander Ernst von Oppen, właściciel Gądkowa Małego. W 1857 roku właścicielem majątku jest rodzina hrabiów von Perponcher-Sedlnitzky, która zakupiła zadłużony majątek od ostatniej z rodu von Oppen, Idy von Oppen, która spoczywa na starym cmentarzu w Gądkowie Wielkim. W 1871 roku majątek zakupił książę von Hohenzollern-Sigmaringen, a dobra były dzierżawione przez:  niejakiego Hokemann, kapitana Hansa Kreusler, nieznanego z imienia Zickermann. Ostatnim dzierżawcą majątku był Philipp Harlos.

Gądków Wielki- dwór

DWÓR

W północnej części wsi założenie dworskie składające się z: dworu- obecnie budynek szkolny oraz resztek zabudowań gospodarczych.

PAŁACYK MYŚLIWSKI

Gądków Wlk- pałacyk myśliwski

gadkow-wielki-1896-lubuskie

Gadom /Wildenhagen/

Wieś położona w gminie Golczewo powiatu kamieńskiego. Po raz pierwszy wymieniona w 1322 roku(Wildenhagen), kiedy książęta Warcisław IV, Otto I i Barnim III nadali wieś biskupowi kamieńskiemu Konradowi IV w zamian za zamek w Ramlewie(Ramelow). W 1429 roku podlegała biskupom kamieńskim z siedzibą w Golczewie. W 1429 roku po raz pierwszy wymieniona jako lenno rodu von Rhein(de Reno, von dem Ryne, von Rine, von Reene, von Rein, Rheine), spokrewnionego z rodziną von Flemming. W 1594 roku mowa o dwóch majątkach rycerskich na terenie wsi. Po śmierci Georga Henninga von Rhein majątek a odziedziczyli jego synowie, Joachim Friedrich i porucznik Henning Otto von Rhein. W 1718 roku za 10000 florenów majątek a przejął porucznik Henning Otto von Rhein. Po jego śmierci majątek a zapisany na jego 5-ciu synów. Po ugodzie w 1763 roku majątek a otrzymał Carl Otto von Rhein, ożeniony z panną von Wachholtz. Majątek a po jego śmierci otrzymali bracia: podpułkownik Henning Christoph, Georg Bogislaw i kapitan Adrian Gottlieb. W 1787 roku właścicielem Gadomia a był podpułkownik Henning Christoph von Rhein, a następnie jego syn Carl Friedrich Wilhelm von Rhein(*1791). W 1804 roku majątek a należał do wdowy, Beate Elisabeth Dorothei, z domu von Münchow przy niepełnoletności dzieci. Majątek b po śmierci Jacoba Tybe von Rhein przypadł jedynemu synowi, Christophowi Friedrichowi von Rhein a następnie w 1752 roku wnukowi, Carlowi Friedrichowi von Rhein. W 1804 roku miał 73 lata i nie miał dzieci. Po jego śmierci majątek przejął Carl Friedrich Wilhelm von Rhein i w 1828 roku był właścicielem obu majątków gadomskich. W 1860 roku sprzedał rodowy majątek rodzinie von den Osten-Sacken. Posiadali majątek do 1880 roku, kiedy dobra zakupił kapitan Heinirch Birnbaum. W 1910 roku majątek liczył 509 ha gruntów. W 1928 roku dobra liczyły 543 ha gruntów. Do 1945 roku majątek był w posiadaniu rodziny Birnbaum. Po 1945 roku dobra są własnością Skarbu Państwa. Majątek wszedł w skład Rolniczej Spółdzielni Produkcyjnej “Przełom”. Od 1994 roku należy do prywatnego właściciela. Pałac obecnie pełni rolę hotelowo-restauracyjną.

RheinOsten von Sacken 6

Gadom, zachodniopomorskie

ZESPÓŁ PAŁACOWO-PARKOWY

Przy drodze położony zespół pałacowo-parkowy. Pałac zbudowany w 1880 roku w stylu eklektycznym, z wykorzystaniem starszej siedziby z XVIII wieku. Budynek zbudowany na planie prostokąta, dwukondygnacyjny z wysoką wieżą, kryty dachami dwuspadowymi. Położony w parku pochodzącym z XIX wieku o powierzchni 6,0 ha, z aleją kasztanowców i grabów. W pobliżu zabudowania gospodarcze po byłym folwarku.

DSC_0369 DSC_0371DSC_0374 DSC_0382 DSC_0384 DSC_0389 DSC_0392

DSC_0373 DSC_0394 DSC_0396 DSC_0397 DSC_0377

Gadom 1929, zachodniopomorskie

GAJEC /Neuendorf/

HISTORIA WSI

Wieś położona w gminie Rzepin powiatu słubickiego. Po raz pierwszy wymieniona w 1461 roku, kiedy należała do miasta Rzepin. W XVI wieku należała do książąt von Hohenzollern. Na początku XX wieku majątek był własnością państwa pruskiego.

Gajec- dwór

gajec-k-rzepina

gajec-k-rzepina1

gajec-k-rzepina2

ZESPÓŁ DWORSKO-FOLWARCZNY

We wsi stał dwór zbudowany około 1800 roku jako dworek myśliwski. Był to budynek murowany, zbudowany na rzucie prostokąta, z ryzalitami na osi poprzecznej. Parterowy z facjatami nad partiami ryzaltowymi. Kryty dachem mansardowym z powiekami. W sąsiedztwie dworu krajobrazowy park z początku XIX wieku oraz budynki gospodarcze.
gajec-1934-lubuskie

GAJEWO /Nesselgrund/

Wieś położona w gminie Lubiszyn powiatu gorzowskiego. Założona w 1755 roku w ramach kolonizacji fryderycjańskiej przez Georga Zimmermann, właściciela huty szkła w Tarnowie. W 1801 roku majątek posiada niejaki Hildebrand. W 1914 roku majątek należy do Augusta Wünsch. W latach 20-tych XX wieku dobra przejmuje Towarzystwo Ziemskie “Eigene Scholle” z Frankfurtu nad Odrą.

gajewo-1934-lubuskie

GANIEC /Gahnz/

Miejscowość położona w gminie Kamień Pomorski powiatu kamieńskiego. W miejscowości istniał majątek podległy pod pobliskie Giżkowo, W 1687 roku miejscowość należał do rodu von Mellin, piszący się von Mellin-Gahnz. W 1803 roku majątek zakupił Henning Ludwig Dionysius von Blankenburg. W 1834 roku dobra zakupuje syndyk i administrator kapituły kamieńskiej radca M.F.Kreich. Pod koniec XIX wieku w rękach możnego rodu von Flemming. W 1910 roku właścicielem majątku był Kurd hrabia von Flemming dobra liczyły 176 ha gruntów pod zarządem Gustava Boltz. W 1928 roku 160 ha gruntów. Posiadali dobra do 1945 roku.

Resztki starej zabudowy majątku. 

GARBICZ /Görbitsch/

Wieś położona w gminie Torzym, w powiecie sulęcińskim początkami sięgającymi wczesnego średniowiecza. Najstarszym zabytkiem z tego okresu są pozostałości grodu z ok. VII-VIII wieku. Grodzisko położone jest między Jeziorem Wielkim i Jeziorem Pniewy. Od strony południowej i północnej dobrze zachowały się wały i sucha fosa. Od strony zachodniej i wschodniej gród wykorzystywał właściwości obronne naturalnego ukształtowania terenu. Według niektórych źródeł pierwsza wzmianka o Garbiczu pochodzi z 1375 roku, kiedy wymieniany jest przy okazji otrzymania praw miejskich przez Torzym oraz w roku w którym powstała słynna Księga Ziemska Karola IV. Według innych źródeł pierwsza wzmianka o wsi pochodzi z 1458 roku. Jest wtedy w posiadaniu Hansa von Winning. Otrzymał te ziemie w lenno od księcia Fryderyka II, który odkupił te ziemie od Hansa von Lossow. Hans von Winning pojawia się jeszcze na kartach historii w 1463 roku. W 1492 roku mowa jest o Balzerze von Winning, synu Martinusa, który zamieszkuje na terenie wsi od 1491 roku. W 1499 roku mowa jest o Balzerze i Hansie von Winning. W 1501 roku Balzer von Winnig sprzedaje swoją część Balzerowi von Buntsch z Bobrówka. W 1508 roku wymieniony jest Hans von Buntsch, kuzyn Balzera. Posiadali dobra do 1571 roku. W 1518 roku dobra posiada Wolfgang von Newendorf, syn Melchiora. W 1554 i 1565 roku własność Wolfganga(Wolfa) von Newendorf. Po jego śmierci majątek odziedziczyli jego synowie: Melchior, Wolf i Heinrich von Newendorf. Melchior zmarł po 1580 roku. Jego nieletni syn współwłaściciel wsi z braćmi ojca wymieniony w 1598 roku. Od roku 1540 do 1700 roku część wsi w posiadaniu  rodziny von Kettwick. W roku 1767 dobra w Garbiczu należały do Adolfa Bernharda von Selchow i jego żony Charlotty Elżbiety, z domu von Rüsselmann. Po jego śmierci w 1777 roku majątek przechodzi w ręce wdowy, od której w 1801 roku miał za sumę 75.000 talarów zakupić książęcy doradca wojenno-majątkowy Samuel von Winterfeld, a od niego w roku 1807 za 130.000 talarów, rotmistrz von Holwede/Die Neumark- Jahrbuch des Vereins fur Geschichte der Neumark- Heft 11- Landsberg/Warthe/ 1936/. Według innych źródeł baronowa von Lamotte, z domu von Risselmann w 1802 roku sprzedała majątek Friedrichowi von Rathenow za sumę 75.000 talarów/Rocznik Lubuski, Tom XXVII, Cz.I, Zielona Góra, str. 106/. Według kolejnej wersji pod koniec XVIII wieku Garbicz należał do baronów von Lamotte. W 1802 roku baronowa von Lamotte z domu von Risselmann sprzedała dobra Heinrichowi Ferdynandowi von Winterfeld. Jednakże rok później za kwotę 40.000 talarów w ramach kurateli nad wdową przejął je Heinrich von Risselmann. W roku 1819 wieś z majątkiem od wdowy von Winterfeld nabywa generał porucznik Friedrich Wilhelm Leopold von Gaudy, po śmierci w roku 1823 pochowany na cmentarzu rodowym w obrębie parku. Od 1827 roku do 1945 roku w rękach rodu von Risselmann. Ostatnim właścicielem był Elhard von Risselmann, bliski przyjaciel generalnego gubernatora GG Hansa Franka. Dzięki tej przyjaźni w pałacu w Garbiczu przechowywane były zrabowane z Warszawy zbiory z bibliotek, w tym archiwum Zamoyskich, pergaminy królewskie i inne skarby piśmiennictwa polskiego. Znaleziono tam również archiwum Hansa Franka ściągnięte tu z bombardowanego Berlina, zawierające korespondencję, przemówienia Franka i wszelkie inne dowody jego działalności. Wspomnienia o ratowaniu zbiorów Profesora Bohdana Korzeniewskiego, teatrologa i reżysera zostały zamieszczone w jego książce „Książki i ludzie” s. 147-149 .

Garbicz pow. Rzepin - pałac

garbicz-1-1

PAŁAC

Pałac zbudowany w końcu XVIII wieku w stylu klasycystycznym, powiększony o przybudówki około połowy XIX wieku. Murowany, piętrowy, podpiwniczony, na planie prostokąta, z przybudówkami przy węższych bokach. Położony w krajobrazowym parku z XVIII-XIX wieku. Oryginalny układ wnętrza przekształcony w latach 90-tych XX wieku. Z oryginalnego wyposażenia pozostała klatka schodowa z lat 20-tych XX wieku oraz ceramiczny portal w sieni. W pałacu znajdowała się cenna kolekcja malarstwa, mebli oraz porcelany. Po 1945 roku w pałacu znajdowały się biura PGR. Od końca lat 90-tych w rękach prywatnych zamieniony na hotel z restauracją i centrum konferencyjne z zatarciem oryginalnego układu wnętrz.

Rodzina von Gaudy

W latach 1819-1825 właścicielem Garbicza była rodzina von Gaudy. Fryderyk Wilhelm Leopold Freiherr von Gaudy urodził się w 28 kwietnia 1765 roku w majątku Dothen/obecnie Donskoje- obwód kaliningradzki/ w powiecie ziemskim Heiligenbeil. Pochodził ze szkockiego szlacheckiego rodu, którego odłam wiernie służył pruskim monarchom. W roku 1783 został chorążym, w 1794 kapitanem, w 1799 majorem, w 1809 komendantem batalionu grenadierów, w 1809 pułkownikiem, następnie generałem majorem. Po narodzeniu syna w 1800 roku, służył między innymi we Frankfurcie n/Odrą, na wyspie Uznam, we Wrocławiu, Dreźnie, Merserburgu. Mając 45 lat zostaje w roku 1810 guwernerem syna Fryderyka Wilhelma III i jego żony Luizy- następcy trony Fryderyka Wilhelma. Miał ogromny wpływ na wychowanie księcia, późniejszego króla Fryderyka Wilhelma IV, oraz jego brata, późniejszego króla, a w końcu cesarza Wilhelma I. W roku 1813 został militarnym gubernatorem Śląska, w 1814 generalnym gubernatorem Saksonii, w 1815 prezesem podziałowej komisji w Dreźnie i pierwszym komendantem Gdańska. W 1817 roku otrzymuje awans na generała lejtnanta. Służbę zakończył w roku 1818 i w następnym zakupił Garbicz. W 1820 roku ożenił się ponownie. Zmarł w wieku 58 lat, 21 września 1823 roku w Garbiczu i tu został pochowany. Pomnik nagrobny generała w pałacowym parku był zaliczany do zabytków sztuki już w 1913 roku. Po II wojnie światowej pomnik został całkowicie zniszczony. Syn z drugiego małżeństwa- Friedrich von Gaudy zrobił później karierę wojskową. W 1866 roku został podpułkownikiem w Cesarskim Honorowym Regimencie Grenadierów w Berlinie. Jego córka Alice von Gaudy została pisarką i poetką.
Najbardziej znanym z rodu von Gaudy był najstarszy syn generała, Franz Bernhard Heinrich Wilhelm von Gaudy/1800-1840/, bliski przyjaciel z czasów dzieciństwa króla Fryderyka Wilhelma IV. Wychowywał się w rodzinie, w której mówiło się wyłącznie po francusku. Jego matka, z domu hrabianka von Schmettow, wychowała go zgodnie z zasadami Jana Jakuba Rousseau. Po zrezygnowaniu z kariery wojskowej i dzięki finansowemu wsparciu dworu, mógł całkowicie poświęcić się swoim zamiłowaniom literackim. Zasłynął jako poeta, felietonista, nowelista i tłumacz literatury.

garbicz-1909-lubuskie