KURSKO-DĄBIE /Mühlenvorwerk, Gastkrugvolwerk/

Miejscowość położona w gminie Międzyrzecz powiatu międzyrzeckiego. Nieistniejące folwarki należące do majątku w Kursku. Mühlenvorwerk powstał prawd. pod koniec XIXw. W latach 20-tych pojawia się Gastkrugvorwerk. W 1907 roku własność Alexandra von Kalckreuth. Budynki po założeniu Gastkrugvorwerk nie zachowały się, po Mühlenvorwerk zachował się budynek mieszkalny.  Obok do zobaczenia most obrotowy na rzece Jeziorna.

KOWARY – RADOCINY – NOWY DWÓR /Schmiedeberg-Neuhoff/

Miasto gminne położone w powiecie karkonoskim nad rzeką Jedlicą. Położony na północ o centrum miasta majątek po raz pierwszy wzmiankowany w 1570 roku, kiedy to właściciel Kowar Caspar von Schaffgotsch wybudował w tym miejscu nową siedzibę. W 1634 roku cesarz skonfiskował majątek należący wtedy do Hansa Ulricha von Schaffgotsch. W 1639 roku dobra zakupuje Hermann hrabia von Czernin. Majątek rodzina von Czernin posiadała do XVIII wieku. Na krótko właścicielem był król pruski Fryderyk von Hohenzollern, który odsprzedał majątek miastu Kowary. W 1820 roku miasto sprzedało dobra Titusowi von Kopisch. W 1826 roku majątek zakupił książę Heinrich LXXIV von Reuss-Schleiz-Kӧstritz. Książęta von Reuss posiadali Nowy Dwór do 1945 roku. Pod koniec XIX wieku majątek posiadał książę Heinrich XXX wraz ze swoją żoną księżniczką Fedorą von Sachsen-Meiningen, wnuczką cesarza Niemiec Fryderyka III Wilhelma oraz prawnuczką królowej brytyjskiej Wiktorii. Małżeństwo było bezdzietne z powodu ciężkiej choroby księżnej, porfirii. Po śmierci męża w 1939 roku sama zarządzała majątkiem. W sierpniu 1945 roku popełniła samobójstwo. Ostatnim właścicielem był książę Heinrich Harry von Reuss(1890-1951).

Książę Heinrich XXX von Reuss zu Köstritz z żoną księżną Fedorą 1894r.

 

PAŁAC

Renesansowy dwór z 1570 roku był wielokrotnie przebudowywany. Ostatnia przebudowa miała miejsce w 1913 roku. Jest to budynek murowany, dwuskrzydłowy, z czterokondygnacyjną kwadratową wieżą. Po 1945 roku w pałacu mieścił się ośrodek wypoczynkowy Ministerstwa Spraw Zagranicznych, w latach 70-tych pałac zaadoptowany na sanatorium, później siedziba nadleśnictwa. Od 1996 roku własność prywatna. Pałac otoczony parkiem w stylu angielskim z ok. 1870 roku.

ŚWIĘTY WOJCIECH /Georgsdorf/

Wieś położona w gminie Międzyrzecz powiatu międzyrzeckiego. Po raz pierwszy wzmiankowana w 1259 roku(villa sancti Adalberti) oraz w latach: 1420(Swathy Woczech, Sanctus Albertus), 1475(Swyanthy Woczyech), 1508(Szwyanthi Voczyech). Własność biskupstwa poznańskiego. Brak wzmianki o dobrach rycerskich we wsi w XIX wieku. W 1907 roku majątek o powierzchni 230ha należał do Emanuela Gluschke. W 1913 roku mowa o 5 majątkach: majątek Nr1 o powierzchni 161ha należący do Ottilie Cerbe, majątek Nr2 o powierzchni 101 ha należący do Victora Cerbe, majątek Nr 3 o areale 245ha własność rodziny Gluschke, majątek Nr 4 o powierzchni 160ha należący do Ericha Sachse, majątek Nr 5 o powierzchni 184ha należący do Benno Wittschen, dzierżawcy majątku w Gorzycy. Integralną część wsi są: Głębokie – kolonia, Jagielnik  -osada, Kęszyca – Kolonia-przysiółek i Wojciechówek – przysiółek.

We wsi dwa ciekawe budynki mieszkalne.

CZECHÓW /Zechow/

Wieś położona w gminie Santok powiatu gorzowskiego. Wzmiankowana w 1238 kiedy książę Władysław Odonic nadał wieś templariuszom oraz w latach: 1335 roku(Techowe, Sechowe) 1337(Sechow), 1345(villa slavicali Zechowe), 1359(Czekow), 1360(Czechowe), 1565(Zechow), 1566(Czechow), 1608(Zechau). W 1335 roku miejscowość nadana została przez margrabiego w zastaw  rodom von Jagow i von Uchtenhagen. Od 1345 roku stanowiła własność magistratu Gorzowa. W 1879 roku majątek o powierzchni 209,75ha należał do rodu von Lochow. W 1896 roku majątek(Lehngut) o powierzchni 225ha należał do niejakiego Faustmann. Prawdopodobnie po 1920 roku doszło do parcelacji majątku. Największe gospodarstwo(majątek) posiadał August Senst(130ha). Pozostałe gospodarstwa posiadali:  Adolf Becker(38,9ha), Fr.Becker(33ha), Wilhelm Hannebauer(53,5ha), Willi Müller(27ha), Franz Rӧstel(46ha), Ad. Saegert(46ha), , Otto Schleusener(32ha), Karl Schuler(29ha), Paul Wunnike(51ha).

MAJĄTEK

Trudno dziś wskazać położenie majątku. Na terenie wsi kilka ciekawych budynków.

SANTOCKO /Zanzin/

Wieś położona w gminie Kłodawa powiatu gorzowskiego. Po raz pierwszy informacja o miejscowości pojawia się w roku 1236 oraz w 1242 i 1255(Zambrist, Zantosine) oraz w 1300 roku(Czanzyn). Wchodziła w skład majątku opactwa w Kołbaczu z filią w Mironicach. Już w 1321 roku mowa o dobrach należących do Henninga i Wilkina Horkerów.W 1337 roku poza własnością klasztorną mowa o trzech majątkach rycerskich, należących do: rodziny Wisselow, Marcko i Paris. W 1539 roku margrabia Jan przejął dobra należące do klasztoru kołbackiego.  W 1879 roku majątek o powierzchni 221,62ha należący do domeny państwowej dzierżawił a rodzina Dietz von Bayer z Mironic. W 1896 roku majątek obejmował  230ha gruntów. W 1914 roku majątek wchodził w skład majątku w Mironicach jako domena państwowa i był dzierżawiony przez porucznika Ericha Dietz von Bayer. W 1929 roku nadal jako domena państwowa, wchodziła w skład majątku Mironicach, dzierżawcą był Dietz von Bayer.

FOLWARK

Zachował się budynek gospodarczy.

WYKÓW /Wikou, Wikow/

Wieś położona obecnie na Białorusi w rejonie rohaczowskim obwodu homelskiego. Położona w dawnym powiecie rohaczewskim, po I-szym rozbiorze Polski w 1772 roku znalazła się na terenie Imperium Rosyjskiego. Za czasów I-szej Rzeczypospolitej w XVI wieku rodzina Wykowskich w województwie mścisławskim nad Dnieprem zakłada osadę zwaną Wykowem. Rodzina Boruta-Wykowskich herbu Jastrzębiec pochodziła z ziemi łomżyńskiej. Na przełomie XVIII i XIX wieku wyłoniły się dwie linie rodu pochodzące z Wykowa- starsza pozostała w Wykowie, młodsza osiedliła się w Anielinie, leżącym obecnie na Białorusi w rejonie bychowskim obwodu mohylewskiego. Z linii wykowskiej pochodził Józef Wykowski ożeniony z Idalią Horodeńską. Był powstańcem styczniowym, zesłanym do Ufy. Pr Ostatnim właścicielem majątku  w Wykowie był Aleksander Wykowski. Prawdopodobnie majątek opuszczony i zniszczony podczas rewolucji październikowej.

ZAŁOŻENIE DWORSKIE

Trudno odnieść się do opisu położenia dworu jaki mamy u Aftanazego, gdzie miał stać na wysokim brzegu Dniepru. Sama wieś położona jest ok. 1km od brzegów rzeki.  Z jedynej dostępnej w sieci fotografii z pocztówki z obiegu z 1912 roku – dwór parterowy, kryty dachem dwuspadowym, z piętrowym ryzalitem w części środkowej. Na parterze dworu znajdowała się sala jadalna. Obok położone było gospodarstwo składające się z: smolarni, terpentyniarni, stajni zarodowej a także park krajobrazowy.

WARNIKI /Warnick/

Była wieś, obecnie część miasta Kostrzyn nad Odrą. Wzmiankowana w 1261 roku(Warnik) oraz w latach: 1295(Warnik) i 1460(Warnick). Należącą miejscowość do templariuszy w 1261 roku zakupili margrabiowie brandenburscy. W 1460 roku dwór wraz z młynem należały do joannitów. W 1565 roku wchodzi w skład dóbr dąbroszyńskich, których właścicielem w tym czasie była rodzina von Schӧnebeck. Na terenie wsi położony był folwark,  wg spisu majątków z lat 1896, 1914, 1929 roku wchodzący w skład dóbr dąbroszyńskich.

FOLWARK

Trudno dzisiaj wskazać miejsce położenia folwarku.

WITNICA /Vietz/

Miasto gminne położone w powiecie gorzowskim. Po raz pierwszy wzmiankowana w 1252 roku, kiedy należała do templariuszy. W 1261 roku przechodzi w ręce margrabiów brandenburskich. W latach 1300-1559 wchodzi w skład dóbr cystersów z Kołbacza. Od 1559 roku po sekularyzacji dóbr jest w rękach Hohenzollernów.  W 1879 roku majątek(Lehngut) o powierzchni 155,01ha należał do porucznika Feuerherm. W 1896 roku niewielki majątek(Lehngut) o powierzchni 151ha należący do Geroga Feuerherm z Witnicy. W 1914 roku majątek o powierzchni 139ha należał do Landgesellsch „Eigene Scholle” we Frankfurcie nad Odrą. Prawdopodobnie po 1920 roku doszło do rozparcelowania majątku. W 1929 roku kilka majątków poniżej 100ha należących do: Carla Becker(45ha), Paula Deh(31ha), majątek kościelny- dzierżawcą był Paul Deh(91ha), Paula Haack(40ha), Carla Hohe(42ha), Paula Neumann(25ha), Arthura Preuss(85ha), Friedricha Pude(41ha), Herberta Strehmel-dzierżawcą był Wilhelm Stumm(28ha), Johannesa Winter(46ha).

W miejscowości kilka ciekawych budynków mieszkalnych – willi.

TARNÓW /Tornow/

Wieś położona w gminie Lubiszyn powiatu gorzowskiego. Po raz pierwszy wymieniona w 1300 roku, kiedy margrabia Albrecht III nadaje opatowi Detmarowi Mironice wraz ze wsiami wchodzącymi w skład opactwa w tym wieś Tornowe. Prawdopodobnie początki wsi należy szukać w ośrodku opolnym Thorum, który został wymieniony w akcie sprzedaży wsi arcybiskupowi magdeburskiemu w 1249 roku. Znajdowała się tutaj osada wczesnośredniowieczna z lat 1100-1250, wchodząca w skład diecezji lubuskiej. W 1337 roku lenno we wsi Dornow posiada rodzina von Winningen(Wedinghe). W 1355 roku klasztor w Kołbaczu otrzymał od cesarza Karola IV potwierdzenie posiadanych dóbr w tym wsi Tarnów. W 1486 roku lenno we wsi posiadał Hans von Schӧnebeck. Hans I von Schӧnebeck służył u elektora Albrechta dowodząc oddziałęm podczas kampanii pomorskiej. Przypuszcza się, że dobra we wsi posiadał już w latach 1454-1470, które otrzymał od elektora Fryderyka II. W 1517 roku połowa wsi należała do rodu von der Marwitz, druga do von Schӧnebeck. W XVIII wieku majątek w Tarnowie był domeną państwową. W 1879 roku majątek o powierzchni 609,69ha należał do państwa a dzierżawiony był przez niejakiego Nicolai. Prawdopodobnie pod koniec XIX wieku  lub na początku XX wieku doszło do rozparcelowania majątku. W 1914 roku mowa o 5 majątkach, gdzie jeden przekroczył 100ha: F.Faustmann(122ha), K.Hinze(51,5ha), O.Pielsch(33,5ha), B.Preuss(86ha), O.Rohr(38ha). W 1929 roku największe gospodarstwo należało do Carla Faustmann(122ha) oraz wymieniono kilka mniejszych należących do:  Karla Hinze(51,5ha), Otto Pielsch jun.(23,5ha), Otto Preuss(86ha), O.Rohr(38ha), Maxa Thiele(27ha) .

MAJĄTEK

Trudno dzisiaj ustalić położenie majątku.