Archiwa autora: Jerzy Dubiel

GORZANÓW /Arnsdorf, Grafenort/

Opublikowany przez

Wieś położona w gminie Bystrzyca Kłodzka powiatu kłodzkiego. Po raz pierwszy wzmiankowana w 1341 roku kiedy to Konrad von Mosch von Bittendorf przekazał wieś swojemu bratu, Georgowi(zm. po 1373r.). Kolejno wieś należała do synów Georga: Petera(1390) i Tomasa(1383). Do 1624 roku wieś podzielona na trzy działy majątkowe: Moschenhof, Ratschinhof i Schlosshof. Dobra rodziny von Mosch(Moschen, Muschin) oraz von Ratschin zostały skonfiskowane przez cesarza w 1624 roku za udział w powstaniu czeskim i przekazane Johannowi Arbogastowi hrabiemu von und zu Annaberg, baronowi auf Dornsberg-Lӓtsch. W 1634 roku otrzymał tytuł hrabiowski. Jego córka, Marie Maximiliane w wianie wnosi majątek mężowi, Johannowi Friedrichowi hrabiemu von Herberstein(*1625-+1701), przedstawicielowi austriackiej rodziny szlacheckiej linii śląskiej. W 1670 roku przekształcił majątek w majorat ze zmianą nazwy miejscowości z Arnsdorf na Grafenort. Po nim majątek odziedziczył jego syn, Johann Friedrich Erdmann hrabia von Herberstein, żonaty z Marią Karoliną von Zierotin. Po nim majątek przejął jedyny syn,  Johann Anton hrabia von Herberstein, żonaty z Marią Antoniną hrabianką von Lichtenstein. Bezpotomny. Po jego śmierci dobra przejął brat Johanna Friedricha Erdmanna, Johann Leopold hrabia von Herberstein. Po jego bezpotomnej śmierci w 1728 roku majątek odziedziczył Johann Gundacker I hrabia von Herberstein linii styryjskiej. Po jego śmierci w 1770 roku majątek dziedziczy syn, Johann Gundacker II, żonaty z Antonią von Schrattenbach. Po jej śmierci ożenił się ponownie z hrabiną von Stargk. W 1801 roku przekazał majątek jedynemu synowi, Johannowi Hieronymusowi hrabiemu von Herberstein(*1772-+1847). Po jego śmierci zbiory i wyposażenie pałacu przeniesione do zamku Herberstein na terenie Austrii. Ostatnim właścicielem był Maximilian hrabia von Herberstein. W 1930 roku zakupiony przez gminę Bystrzyca Kłodzka.

MOSCHENHOF

Początkowo należał do rodu von Sterz. W 1361 roku majątek nabył Jerke von Moschin/Moschen. W 1623 roku umiera Hans von Moschen. Jego dzieci, dziedzice majątku: syn Maximilian i siostry Rosina, Zuzanna i Maria zostali w 1624 roku wywłaszczeni przez cesarza. W tym samym roku majątek przejął Johann Arbogast hrabia von und zu Annaberg, baron auf Dornsberg-Lӓtsch i włączył go do majątku Schlosshof.

SCHLOSSHOF

Majątek ten początkowo zwany był Klar. W połowie XIV wieku należał do rodu von Mühlstein, następnie do rodziny von Pannwitz. Około 1420 roku w posiadaniu Niklasa von Knoblauchsdorf. Około 1480 roku w posiadaniu Otto von Ratschin(Ottik von Raczin), później jego syna Friedricha(1540). Jego czterej synowie w 1559 roku podzielili majątek. Heinrich von Ratschin otrzymał Schlosshof oraz Freirichtergut. Po jego śmierci majątek odziedziczyli nieletni synowie: Heinrich, Friedrich i Hans. W 1624 roku majątek skonfiskowany przez cesarza i sprzedany Johannowi Arbogastowi hrabiemu von und zu Annaberg, baronowi auf Dornsberg-Lӓtsch.

RATSCHINDORF

W 1421 roku właścicielem majątku był Niclas von Knoblauchsdorf. W 1461 roku majątek w rękach syna Nicklasa, Caspara, którego córka wniosła majątek jako wiano mężowi, Otto von Ratschin. W 1520 roku majątek dziedziczą synowie: Caspar, Friedrich i Christoph. Po prawdopodobnie bezpotomnej śmierci Caspara i Christopha majątek w rękach Friedricha von Ratschin. Po Friedrichu dobra dziedziczy najmłodszy syn, Georg a po nim syn Georga, Hans von Ratschin, któremu cesarz konfiskuje dobra i sprzedaje Johannowi Arbogastowi hrabiemu von und zu Annaberg, baronowi auf Dornsberg-Lӓtsch.

FREIRICHTERGUT

Pierwszym znanym z imienia właścicielem majątku był w 1412 roku Georg Merwot, od którego w tym roku majątek zakupił Nickel von Mosch(Moschen). W 1437 roku właścicielem dóbr jest Niklas von Knoblauchsdorf. Kolejni właściciele: Christoph Seliger(1536) oraz Johann von Pernstein, od którego majątek zakupił Otto von Ratschin, właściciel Schlosshof.

ZAMEK

Zamek zbudowany w XIV wieku, uszkodzony podczas wojen husyckich i opuszczony w 1470 roku. W 1805 roku ruiny rozebrano. Prawdopodobnie obecny pałac powstał częściowo na murach zamku.

PAŁAC

Obecny pałac pomiędzy rokiem 1544 a 1570 ufundował Heinrich von Ratschin. Pałac rozbudował Johann Arbogast hrabia von und zu Annaberg, baron auf Dornsberg-Lӓtsch. Kolejna przebudowa i rozbudowa miała miejsce w latach 1653-57 na zlecenie Johanna Friedricha hrabiego von Herberstein. W 1701 roku remontowany. Kolejna przebudowa w stylu barokowym miała miejsce w 1735 roku oraz w 1869. W 1906 roku remontowany. Nie zniszczony podczas działań wojennych w 1945 roku. Zaadoptowany na mieszkania. Prace remontowe przeprowadzono w latach 1961-1963 oraz 1967-1977. W latach 90-tych obiekt sprzedany. W 2012 roku pałac zakupiony przez Fundację Pałac Gorzanów. Pałac w trakcie renowacji.

 

 

 

Serdeczne podziękowania Panu Markowi Haisig za poświęcony czas mimo choroby i przygotowań do imprezy kulturalnej kończącej okres karnawału. Dzięki właścicielowi poznaliśmy(oczywiście nie wszystkie)co ciekawsze pomieszczenia, łącznie z pałacowym teatrem a wszystko to było okraszone ciekawą historią pałacu a także  jeszcze ciekawszą historią walki o uratowanie przepięknego zabytku.

PARK

DWÓR MUSZYN

Zbudowany około 1579 roku przez Hansa von Mosch. Po pożarze w 1617 roku odbudowany. Później pełnił funkcję mieszkalną dla zarządcy dóbr. Zbudowany na planie prostokąta, dwukondygnacyjny, kryty dachem czterospadowym.

DWÓR RACZYN

Zbudowany w 1559 roku w miejscu dworu obronnego przez Georga von Ratschin. Był to budynek piętrowy, zbudowany na planie prostokąta. Przebudowywany w XIX i XX wieku. Po 1945 roku opuszczony, stopniowo ulegający destrukcji. Obecnie widoczne fragmenty murów obwodowych, szczątki sklepień.

STARA ŁOMNICA /Alt Lomnitz/

Opublikowany przez

Wieś położona w gminie Bystrzyca Kłodzka powiatu kłodzkiego. Od 1316 roku wzmiankowana jako Lomnicz, po 1613 roku jako Alt Lomnitz. W 1316 roku własność Theodoricusa von Thenitz. Od połowy XIV wieku siedziba rodu von Pannwitz . Podczas wojny trzydziestoletnie dobra rodu von Pannwitz skonfiskowane przez cesarza. Prawdopodobnie Stara Łomnica Górna została wykupiona przez krewnych Wilhelma von Pannwitz i była w ich posiadaniu do 1815 roku. Pozostałą część wsi nabył biskup wrocławski, arcyksiążę Karol von Habsburg , który kilka lat później sprzedał dobra Johannowi Arbogastowi von Annaberg z Gorzanowa. Po jego bezpotomnej śmierci jego siostra, Maria Maximiliana przekazała wszystkie rodowe dobra Johannowi Friedrichowi von Herberstein(zm.1669) . W 1729 roku umiera ostatni z rodu, Johann Antoni. Dobra przechodzą w ręce linii z rodu z Górnej Austri. W 1905 roku właścicielem był Sigmund Reichsgraf zu Herberstein . W 1921 roku należały do Maximiliana Reichgrafa zu Herberstein. Stara Łomnica Górna w 1905 i 1921 roku należały do Josefa Beit.

WIEŻA MIESZKALNA

Wieża mieszkalna z XV wieku, obecnie budynek gospodarczy przy dworze Nr 72, przebudowana w 1897 i 1935 roku. Niezamieszkana już od połowy XVI wieku. Połączona skrzydłem z dworem. Użytkowana jako budynek gospodarczy. Pięciokondygnacyjna, murowana z kamienia, zbudowana na planie prostokąta. Na każdej z kondygnacji jednoprzestrzenne wnętrza połączone jednobiegunowymi, przyściennymi schodami.

DWÓR- Mittelhof

Dwór środkowy z drugiej połowy XVI wieku, z okazałym portalem z dwoma rzędami kartuszy herbowych rodu von Pannwitz i skoligaconych z nimi rodów, przebudowany w 1617 roku i 2 XIX wieku, obecnie dom Nr 72.

DWÓR- Niederhof

Dwór dolny z końca XVI wieku, renesansowy, przebudowany na barokowy w XVIII i na początku XX wieku, obecnie dom Nr 23. Piętrowy, z czterospadowym dachem, podpiwniczony, z głównym wejściem ozdobionym barokowym portalem, nad nim drewniany balkon.

DWÓR-Oberhof

Dwór górny z 1570 roku, renesansowy, przebudowany w latach 1600-1635 i w XIX wieku, obecnie dom Nr 89. Dwukondygnacyjny, kryty był dachem naczółkowym, pokrytym łupkiem. Obecnie trwała ruina. Obok resztki zabudowy folwarcznej.

PISZKOWICE /Pischkowitz/

Opublikowany przez

Wieś położona w gminie Kłodzko powiatu kłodzkiego. Po raz pierwszy wzmiankowana w 1273 roku(Biskupicz), później wielokrotnie w latach: 1340(Piskowicz), 1361(Biskupicz), 1367(Biskowitz), 1371(Byskupicz), 1384(Piskowitz), 1401(Pischkowitz), 1420(Bischcowitcz), 1429(Biscipicz), 1437(Biskupitz), 1488(Piskowicz), 1547(Piskowicz), 1651(Pischkowitz). W okresie międzywojennym zwana Schlosshübel. Przez stulecia wieś należała do rodu von Haugwitz. Pierwszym wymienionym właścicielem wsi w roku 1346 był Otto von Hugewitz żonaty z Gertrudą von Pannewitz. Później Tamon Haugwicz(1373), Heinrich von Haugwitz, Rüdiger von Haugwitz(1399, 1437) ożeniony z Elisabeth von Knobelsdorff, Heinrich von Haugwitz(1472) ożeniony z panna von Netz, Hans von Haugwitz(1499-zm.1528,1538?). Wieś po śmierci Hansa von Haugwitz podzielona na dwa majątki. Część dolną posiadał w połowie XVI wieku, zmarły w 1560 roku syn Hansa, Georg von Haugwitz, później syn Hansa, Heinrich von Haugwitz(*1539-+1603) a następnie córka Heinricha, Magdalena zmarła w 1634 roku, żona Heinricha von Stillfried-Rattonitz z Włodowic(wg niemieckich autorów była córką Georga ). Po śmierci męża, który zmarł w 1618 roku, w 1629 roku sprzedała Piszkowce Dolne Adamowi Christianowi von Ampassek, który sprzedał majątek Johannowi Albinowi Domnisch. Po jego śmierci w 1673 roku odziedziczony przez jego córkę majątek w wianie przeszedł na Wofganga Dietricha von Haugwitz, Pana na Jugowie, za którego wyszła za mąż w 1680 roku. W 1714 roku, po śmierci żony(zmarła w 1709r) sprzedał Piszkowice Dolne swojemu kuzynowi, Franzowi Antonowi von Haugwitz, właścicielowi majątku Piszkowice Górne. Część górna do 1622 roku była w rękach rodu von Haugwitz. Wymienieni: Wenzel von Haugwitz(1558), Dietrich von Haugwitz(1568,1582), bracia Hans i Heinrich von Haugwitz(15940, Hans von Haugwitz(1598), Ditrich von Haugwitz, który jako protestant zostaje pozbawiony majątku przez katolickiego cesarza. Dobra otrzymał Adam Gottfried Berka hrabia von der Daube und Leipe(1622-1626), a po jego śmierci majątek dziedziczy córka Helena Elisabeth hrabina Libstejnky-Kolovrat, która przekazała dobra swojej krewnej, Annie Colonna hrabinie von Vels, z domu hrabina Libstejnky-Kolovrat. W 1628 roku Dittrich von Haugwitz po przejściu na wiarę katolicką odzyskuje majątek. Po jego śmierci w 1643 roku majątek odziedziczyli synowie: Wolf Dietrich(1643),  Heinrich i Bernhard(1644-?), Wenzel Heinrich(1655-1691). Po śmierci Wenzela Heinricha w 1691 roku majątek odziedziczył syn, Maximilian Ferdinand, zmarły w 1715 roku. Jego syn, Franz Anton ożeniony z Marią Ludovicą baronówną Vӧgten und Sagewitz, majątek podzielony od XVI wieku połączył w jeden. Jego syn, Johann Wenzel(*1754), zmarły w 1780 roku, żonaty z Marią Heleną von Hartig, w 1779 roku został wyniesiony do stanu hrabiowskiego. Kolejnym właścicielem był syn Waclava, Anton hrabia von Haugwitz(*1751-+1819). Po jego śmierci majątek dziedziczy córka, zamężna za hrabiego von Hoverden-Plenken, która w 1819 roku sprzedała Piszkowice pułkownikowi Friedrichowi Wilhelmowi baronowi von Falkenhausen(*1781-+1840). Był dwukrotnie żonaty: 1-mo z Benigną von Welczek, z którą miał syna Andreasa Friedricha Gustava(*1802-+1881), 2-do z Charlotte hrabianka von Magnis(*1791-+1867), z którą miał trzy córki: Louise(*1813-+1839), Florentine(*1816-+1854) i Charlotte(*1819-+1897). Po śmierci Friedricha Wilhema barona von Falkenhausen w 1840 roku majątek odziedziczyła wdowa, Charlotte. Po jej śmierci w 1872 roku jako właściciele występowali baronowie von Falkenhausen. Córka Friedricha Wilhelma barona von Falkenhausen, Florentina w 1840 wyszła za mąż za Theodora barona von Zedlitz-Neukirch, stąd od 1876 roku majątek w posiadaniu baronów von Zedlitz-Neukirch. W 1886 roku dobra w posiadaniu Georga barona von Zedlitz-Neukirch. W 1893 roku majątek zakupiony przez dr prawa Wolfganga von Moritz-Eichborn, który był wymieniany jako właściciel w 1930 roku. Przed 1937 rokiem właścicielem dóbr był kapitan Rudolf Salfeld, w 1937 roku wymieniany jako współwłaściciel majątku z bankiem Bkk Schlesische Landesgenossenschaftsbank Raisseisen. Po drugiej wojnie własność PGR. Pałac obecnie stanowi własność prywatną.

PAŁAC

Powstał na fundamentach dwory z 1340 roku. W 1722 roku został przebudowany na barokowy pałac. Zbudowany z cegły na rzucie prostokąta, podpiwniczony, dwukondygnacyjny, kryty dachem mansardowym z lukarnami. Pałac otacza niewielki park z tarasami. W czasie PGR w pałacu mieściła się szkoła. Po likwidacji szkoły gmina sprzedała pałac w 1998 roku. Kolejna sprzedaż nastąpiła w 2010 roku. W 2015 pałac po raz kolejny został sprzedany. Zakupił go Martin Schoenberg zakładając Fundację Pałac i Ogrody Piszkowice. Mimo braku czasu poświęcił swój wolny czas na oprowadzenie po pałacu z krótkim komentarzem tyczącym renowacji zabytku, za co jestem mu bardzo wdzięczny.

DWÓR

Na terenie byłego majątku Niederhof dwór z XVI/XVII wieku, zbudowany na planie prostokąta, podpiwniczony, kryty dachem prostym.

ZABUDOWANIA FOLWARCZNE

KAMIENIEC /Kamnitz/

Opublikowany przez

Wieś położona w gminie Kłodzko powiatu kłodzkiego. Po raz pierwszy wzmiankowana w 1351 roku. W połowie XIV wieku należała do Konrada von Reichenau . Od 1361 roku w rękach Matthiasa von Pannwitz . W 1362 roku część wsi w rękach rodu von Czedelicz. Dość częste zmiany właścicieli. W XV wieku własność rodu von Haugwitz z Piszkowic , w XVI wieku rodziny von Tschischwitz . W pierwszej połowie XVIII wieku wchodzi w skład państwa stanowego Korytów, którego w tym czasie właścicielem był Anton Esaias baron von Hartig , tajny radca dworu, od 1735 roku hrabia Rzeszy. W 1787 roku majątek należy do Antoniego hrabiego von Haugwitz , właściciela państwa stanowego Korytów, którego jedyne dziecko, córka wyszła za mąż za hrabiego von Hoverden-Plenken i która po śmierci ojca w 1819 roku wyprzedała rodzinne dobra. Prawdopodobnie Kamieniec kupił Karl Eduard Grandke, wymieniany jako właściciel w 1830 roku. W 1845 roku właścicielką dóbr była wdowa po Karlu Eduardzie, Konstancja Luiza Mӧbius, wymieniana jeszcze w 1861 roku. Po 1861 roku majątek zakupiła Antonia Józefina baronowa von Ohlen und Aldeskron(*1836) , córka barona Johanna Alberta Maximiliana Fridricha(*1786-+1860), właściciela Godziszowej, Lutyni, Zalesia i Marcinkowic. W 1881 roku majątek zakupił Arthur baron von Seherr-Thoss . Posiadał również majątek w Szalejowie Górnym. Baronowie von Seherr-Thoss posiadali dobra w Kamieńcu do 1945 roku. Po bezpotomnej śmierci barona w 1924 roku majątek odziedziczył jego bratanek, Joachim baron von Seherr-Thoss.

PAŁAC

Zbudowany w 1780 roku, rozbudowany w 1845 roku oraz w 1883 roku. Budynek murowany z kamienia i cegły, o nieregularnej bryle, dwuskrzydłowy założony na planie zbliżonym do litery „L”, podpiwniczony, kryty dachem mansardowym z mieszkalnym poddaszem. Do parku przylega niewielki park krajobrazowy. W pobliżu budynki gospodarcze folwarku. Obecnie w pałacu mieści się hotel z restauracją. Warto się zatrzymać. Bardzo miła obsługa. Jedzenie wyśmienite.

 

ŻELAZNO /Eisersdorf/

Opublikowany przez

Wieś położona w gminie Kłodzko powiatu kłodzkiego. W XIV wieku wieś należała do rodu von Pannwitz. Podzielona w późniejszych latach na kilka majątków gdzie do wojny trzydziestoletniej część wsi nadal była w rękach rodu von Pannwitz. W 1350 roku część należała do rodziny von Glubos, którą zakupił biskup praski Arnošt z Pardubic i przekazał klasztorowi augustianów z Kłodzka. Kolejna część należała do wójta Bystrzycy Kłodzkiej, Rückera. Część badaczy uznaje, że wybudował on we wsi wieżę obronną, część uważa, że wieżę postawił Jacob Stanke von Koritaua, burgrabia zamku w Bystrzycy Kłodzkiej w latach 80-tych XV wieku. W 1597 roku majątek augustianów przejęli jezuici, którzy w czasie wojny trzydziestoletniej przejęli majątek po rodzinie von Pannwitz. Po kasacie zakonu częste zmiany właścicieli. W 1788 roku część dolna Żelazna należała do Johanna Karla Pelcke. W 1794 roku należała do Franza Arbogasta Hoffmann, który wzniósł barokowo-klasycystyczną rezydencję. Po jego śmierci wdowa po nim w 1808 roku wyszła za mąż za pułkownika Alberta von Biberstein, który w 1835 roku sprzedał majątek Hermannowi Dietrichowi von Lindheim(*1791-+1860). W 1860 roku majątek zakupił Hugon von Lӧbbecke(zm.1901r.). Rodzina von Lӧbbecke posiada majątek do 1945 roku. W 1905 i 1921 roku właścicielem był Siegfried von Lӧbbecke. Po wojnie nieuszkodzony pałac służył jako składnica muzealna. W 1952 roku pałac zaadoptowano na ośrodek wypoczynkowy huty Bobrek z Bytomia. W 1994 roku własność Centrali Zaopatrzenia Hutnictwa S.A. z Katowic, później własność prywatna. Obecnie pałac wystawiony na sprzedaż.

Drugi majątek zw. Ober Eiserdorf od połowy XIX wieku należał do Ernsta hrabiego von Münchhausen. W 1905 roku właścicielami majątku byli: Sophie hrabina Finck von Finckenstein, Hertha baronowa von Münchhausen i Martha von Roeder. W 1921 roku dobra w rękach Heinricha hrabiego Finck von Finckenstein i Marthy von Roeder.

Majątek Eiserdorf w 1905 roku należał do Paula Ullricha, w 1921 roku do Fritza von Kiru.

 

 

 

 

 

 

 

PAŁAC-Żelazno Dolne(Nr109)

Pałac zbudowany w latach 1797-1798 w miejscu starszej budowli zniszczonej w czasie wojny trzydziestoletniej. Przebudowany w 1869, 1883 i 1908 roku. Murowany, dwuskrzydłowy zbudowany na planie zbliżonym do litery „L”, dwukondygnacyjny, kryty dachem mansardowym. Przed pałacem park krajobrazowy z XIX wieku. Za pałacem budynki folwarczne.

Żelazno Górne

WIEŻA RYCERSKA

Wzniesiona w XIV lub XV wieku, przebudowana 1 689 i 1727 roku, murowana z kamienia łamanego, zbudowana na planie kwadratu, czterokondygnacyjna, niepodpiwniczona, kryta dachem siodłowym. W 1966 roku remontowana. Przez następnych 20 lat pod opieką harcerzy z Żelazna. Obecnie własność prywatna.

PAŁAC VON MÜNCHHAUSEN(Nr 63)

Eklektyczny, z przewagą detali neorenesansowych wzniesiony w drugiej połowie XIX wieku. Przebudowany na przełomie XIX i XX wieku i prawd. w drugiej połowie XX wieku. Murowany z cegły, trzykondygnacyjny, kryty dachem czterospadowym, z ośmioboczną wieżą. Pałac w otoczeniu parku z XIX wieku. Własność prywatna. Obecnie nieużytkowany.

BIERKOWICE/Birgwitz/

Opublikowany przez

Wieś położona w gminie Kłodzko powiatu kłodzkiego. Początki sięgają XIV wieku. Część wsi należała w tym czasie do rodu von Maltwitz, część do zakonu joannitów z Kłodzka. W 1443 roku własność rodu von Haugwitz. W 1649 roku majątek przejmuje poborca podatkowy Johann Karol Klinkert, nobilitowany ze zmianą nazwiska na Klinkowski von Birgwitz. Po nim dobra posiada Johann Karol junior. W 1697 roku zadłużony majątek zajęty i w 1700 roku zlicytowany. Przejęte w XVIII wieku przez rodzinę von Hartig, właścicieli państwa stanowego Korytów. W 1787 roku dobra nabył Anton hrabia von Haugwitz. Po jego śmierci w 1816 roku majątek dziedziczy córka, zamężna za hrabiego von Hoverden-Plenken. W 1823 roku sprzedaje majątek pułkownikowi Friedrichowi Wilhelmowi baronowi von Falkenhausen(*1781-+1840). Po jego śmierci dobra odziedziczyła córka z drugiego małżeństwa, Charlotta baronowa von Zedlitz-Neukirch(*1819-+1897) zamężna za Constantina barona von Zedlitz-Neukirch(+1889). Po śmierci baronowej Charlotty, majątek dziedziczy jej córka, Florentine von Zastrow, małżonka Alfreda von Zastrow. Po niej dziedziczy majątek jej syn, porucznik Rudolph von Zastrow, zmarły w 1917 roku. W 1926 roku jako właściciele wymienieni:  Constantine von Zastrow, Charlotte baronowa von Kottwitz, z domu von Zastrow i Luise von Zastrow. W 1927 roku majątek zakupił Horst Jochem Krause. Prawdopodobnie posiadał majątek do 1939 roku. Po wojnie dobra przejmuje PGR. Początkowo pałac zaadoptowano na mieszkania dla pracowników, późnie przejęty przez Wydział Oświaty w Kłodzku. Od końca lat 50-tych XX wieku w pałacu mieści się szkoła podstawowa.

 

 

 

 

 

 

PAŁAC

 W połowie XIX wieku na fundamentach XVIII dworu ówczesna właścicielka zbudowała późnoklasycystyczny pałac. Murowany z cegły, założony na planie prostokąta, dwukondygnacyjny, podpiwniczony, kryty płaskim dachem. W otoczeniu niewielki park krajobrazowy. Na północ od rezydencji resztki zabudowy folwarcznej.

DANIUSZEWO

Opublikowany przez

Wieś położona nad Wilią w rejonie obwodu grodzieńskiego Białorusi w powiecie Smorgonie, dawniej powiat święciański, gmina Dubotówka. Po raz pierwszy wzmiankowana w 1443 roku. W XV wieku wieś należała do rodziny Sakowicz herbu Korwin odm. , która w 1483 roku ufundowała kościół. Około 1640 roku dobra należały do Jana Swołyńskiego herbu Leliwa , marszałka oszmiańskiego(1632), dworzanin JKM, sługa radziwiłłowski, kalwinista. Zmarł pod koniec 1647 roku. Majątek zapisał swojej żonie, Teodorze Zofii Tryzniańce, która powtórnie wyszła za mąż za Mikołaja Paca, wojewodę trockiego i sprzedała je po 1647 roku Mikołajowi Koszczycowi herbu własnego, pisarzowi wileńskiemu. Z opisu dekanatu oszmiańskiego z 1784 roku właścicielem wsi był Marcin Klimański herbu własnego. Po jego śmierci dobra w posiadaniu jego żony, Brygidy Klimańskiej z domu Kozieleckiej, która wyszła powtórnie za mąż za Korsaka herbu Korsak. W 1861 roku majątek w rękach rodziny Czarnockich herbu Lis. Później należał do rodziny Oskierków herbu własnego. W latach 20-30-tych XX wieku własność Kiersnowskich herbu Pobóg odm. – w 1926 roku wymieniona Izabela i Maria Kiersnowskie.

 

 

Założenie dworsko-folwarczno-parkowe.

We wsi stał dwór, obecnie nie istnieje.

CZORTKÓW

Opublikowany przez

Miasto położone obecnie na Ukrainie w obwodzie tarnopolskim. Przed 1945 rokiem siedziba powiatu czortkowskiego województwa tarnopolskiego. Nazwę wzięło od rodziny Czortkowskich herbu Korab, założycieli miasta w 1522 roku. Poza lokacją miasta zbudowali na jego terenie drewniany zameczek. W 1578 roku miasto zakupił Jan Sieniawski herbu Leliwa. Pod koniec XVI wieku własność Stanisława Golskiego herbu Rola, wojewody ruskiego, który wybudował nową z kamienia i cegły rezydencję- zamek. Zmarł bezpotomnie w 1612 roku. Olbrzymi majątek odziedziczył jego brat Jan, kasztelan halicki. W 1616 roku wdowa po Janie, Zofia Zamiechowska sprzedała Czortków Stefanowi Potockiemu herbu Pilawa. Zamek był zamieszkany. W nim mieszkał Paweł Potocki zmarły po 1674 roku. Po zdobyciu zamku przez Turków zamek stał się rezydencją sub-paszy. Potoccy wrócili na zamek po 1683 roku. W drugiej połowie XVIII wieku miasto w posiadaniu Wróblewskich, a następnie Sadowskich, którzy w 1779 roku wynajęli zamek władzom austriackim na magazyny tytoniowe. W XIX wieku zamek popadł w ruinę. Przed 1939 roku nieliczne pomieszczenia użytkowane jako magazyny. W mieście znajdowała się siedziba dworska zbudowana prawdopodobnie w XVIII wieku, zamieszkana przez właściciela majątku, Hieronima Sadowskiego, ostatniego z tej linii rodu. Zgodnie z testamentem z 1854 roku we dworze miało znajdować się muzeum rodzinne. Dwór nie istniał już przed I-sza wojną światową. W miasteczku położony był pałac, zbudowany prawd. przed 1850 roku, klasycystyczny, w którym mieszkała siostra Hieronima Sadowskiego, Maria Borkowska. Po śmierci Marii Borkowskiej pałac w 1895 roku nabył miejscowy rabin-„cudotwórca”- Dawid Mosze Friedman(1827-1904), założyciel miejscowej dynastii cadyków. Pałac nie dotrwał do naszych czasów. Nieliczne pamiątki po rodzinie Sadowskich przechowywane były w klasztorze oo. Dominikanów, którym Hieronim Sadowski przepisał część majątku.

W miasteczku znajdują się:

–

ruiny zamku z XVII wieku, zbudowany przez Stanisława Golskiego, wojewodę ruskiego. Na początku XVIII wieku przekształcony w rezydencję szlachecką.

-kościół pw. św. Stanisława z 1918 roku, zbudowany na miejscu starszego z 1619 roku, należącego do oo. Dominikanów, który odwiedzali polscy królowi, m.in.: Jan III Sobieski, Jan Kazimierz,

-cerkwie z XVI, XVII i XX wieku

– ratusz stary i nowy

– stary cmentarz katolicki-polski,

Ludzie urodzeni w Czortkowie:

Blondel Aleksander(Sasza, Szaje-27.05.1909-22.06.1949 Paryż)- polski malarz pochodzenia żydowskiego

Cieszyńska Ewa z domu Kazimirowska(05.01.1923-15.06.1972)- polska architekt, po 1945 roku związana z Wrocławiem

Czerwiński Wacław(16.11.1900-17.06.1988 Toronto)- polski konstruktor lotniczy, pilot, jeden z prekursorów polskiego szybownictwa, twórca szybowców: „Salamandra”(1936), WWS-2 Żaba(1938), WWs-Delfin.

Janicki Jerzy Kazimierz(10.08.1928-15.04.2007)- polski pisarz, dramaturg. Dziennikarz, scenarzysta radiowy i filmowy

Kmiecik Edward Władysław(05.08.1928-13.11.2013 Przemyśl)- polski artysta

Opacki Ireneusz(05.08.1933-09.07.2005 Katowice)- polski filolog, profesor nauk humanistycznych, badacz literatury polskiej

Ostaszewski Antoni(12.06.1816-20.05.1883)- lekarz, pochowany w Czortkowie

Przystawa Jerzy Andrzej(29.04.1939-03.11.2012 Wrocław)- polski naukowiec, fizyk, profesor, specjalista w zakresie kwantowej teorii ciała stałego

Trawiński Alfred(04.04.1888-07.09.1968 Lublin)- polski lekarz weterynarii, major Wojska Polskiego, bakteriolog, nauczyciel akademicki, poseł na Sejm PRL I kadencji

Ważewski Tadeusz(24.09.1896-05.09.1972 Rabka-Zdrój)- polski matematyk, przedstawiciel krakowskiej szkoły matematycznej,

Horowitz Cwi Hirsch- rabin

Horowic Samuel Szmelke(1726-1778 Nikolsburg(Mikulov), syn Cwi Hirscha, rabin Czortkowa, naczelny rabin Moraw,

Horowic Pinchas- brat Samuela, rabin Frankfurtu

 

SKOKI /Heidemühle/

Opublikowany przez

Wieś położona w gminie Międzyrzecz powiatu międzyrzeckiego. We wsi założenie dworskie położone przy drodze Międzyrzecz-Bukowiec składający się z budynku  mieszkalnego oraz zabudowy gospodarczej. W 1928 roku należał do Wilhelma Bredemann.

 

 

 

 

BOBROWNIKI /Bobernig/

Opublikowany przez

Wieś o średniowiecznym rodowodzie, wymieniana w roku 1384 założona przez rodzinę von Zabeltiz z Otynia. Wielokrotnie zmieniała właścicieli: w latach 1516-1649 należała do von Rechenberg, w latach 1649-1773 do zakonu jezuitów z Otynia, od 1773 do 1800 do księcia kurlandzkiego i żagańskiego Piotra Birona, od 1800 do 1879 do rodu de Talleyrand-Perigord, od 1879 do 1945 roku do rodziny von Lancken-Wackenitz. W Bobrownikach istniał folwark.

CZOMBRÓW

Opublikowany przez

Nieistniejący majątek położony w rejonie nowogródzkim obwodu grodzieńskiego, dzisiejsza Białoruś. Przed 1939 rokiem była to gmina Rajce powiatu nowogródzkiego województwa nowogródzkiego. W XVII i na początku XVIII wieku Czombrów należał do rodziny Kurcz herbu Radwan. Najbardziej znanym z tego rodu właścicielem był zmarły w 1702 roku Stefan Kurcz, od 1682 roku wojewoda brzeskolitewski. W XVIII i na początku XIX wieku majątek posiadała rodzina Uzłowskich. Na początku XIX wieku majątek w rękach rodziny Karpowiczów. Nie znamy imienia pierwszego właściciela z rodu Karpowicz. Jego syn Julian ożeniony z Karoliną Bułhakówną był kolejnym dziedzicem majątku. Z wykształcenia prawnik, aktywny działacz społeczny. Po nim dobra przechodzą w ręce jego syna, Karola(zm 1941), ożenionego z Marią Popławską. Z wykształcenia chemik. Był ostatnim właścicielem majątku czombrowskiego.  

DWÓR

Prawdopodobnie pierwszy właściciel z rodu Karpowiczów wybudował drewniany, klasycystyczny dwór, spalony przez radzieckich partyzantów w 1942 roku. Częstym gościem w majątku i dworze był Adam Mickiewicz. Dziadek Adama Mickiewicza, Mateusz Majewski był ekonomem u Uzłowskich w Czombrowie. Matka poety, Barbara była panną apteczną we dworze. Matką chrzestną Adama była Aniela Uzłowska. Był pierwowzorem dworu Sopliców z Pana Tadeusza A. Mickiewicza. W 1927 roku w Czombrowie nakręcono pełnometrażowy film Pan Tadeusz. Śladem po majątku są resztki cmentarza rodzinnego oraz ruina kapliczki.

CZEŚNIKI

Opublikowany przez

Wieś położona obecnie na Ukrainie w rejonie rohatyńskim obwodu iwanofrankiwskiego. Przed 1939 rokiem położona powiecie rohatyńskim województwa ruskiego. Wieś należała do rodziny Kazanowskich herbu Grzymała. Za czasów Władysława IV króla Rzeczypospolitej wieś należała do Adama Kazanowskiego(1599-1649), marszałka nadwornego koronnego, przyjaciela króla, kasztelan sandomierski, starosta Borysowski, kozielnicki, solecki, bielski nowotarski, administrator żup wielickich. Syn Zygmunta Kazanowskiego i Elżbiety Humnickiej a brat Stanisława. Przed 1840 rokiem majątek we wsi nabył Apolinary Stanisław Malczewski herbu Tarnawa(1800-ok.1870), ożeniony z wdową po Maniewskim herbu Odrowąż. Majątek zapisał dzieciom żony z pierwszego małżeństwa, Marianowi i Marii Maniewskim herbu Odrowąż. Maria Maniewska, dziedziczka dóbr wyszła za mąż za Franciszka Milińskiego herbu Wczele. Była ostatnią właścicielką majątku do 1939 roku.

ZAMEK

Za czasów Kazaneckich stał na terenie wsi zamek

DWÓR

Zbudowany około 1812 roku dwór w stylu klasycystycznym, został przez Apolinarego Malczewskiego przebudowany i rozbudowany około 1863 roku oraz ponownie przebudowany w 1912 roku. W otoczeniu dworu park krajobrazowy.