Archiwa autora: Jerzy Dubiel

SKRZYNKA /Grüneberg/

Opublikowany przez

Wieś położona w gminie Lipiany powiatu pyrzyckiego. Wzmiankowana w 1337 roku(Grunenbergh). Od 1800 roku w rękach rodu von Dossow z pobliskiego Batynia. Kolejnym właścicielem była rodzina Dudy. W 1879 roku majątek o powierzchni 466,51 należał do rodziny Bergemann. W 1896 roku majątek o powierzchni 556ha należał do Julie Bergemann. W 1914 roku majątek obejmował 701ha i należał do Waltera Ramm. W 1929 roku majątek Gerharda Ramm obejmował 562ha.

PAŁAC

We wsi pałac w stylu neogotyku angielskiego, zbudowany ok. 1850 roku na planie prostokąta, dwukondygnacyjny, podpiwniczony, kryty dość płaskim dachem dwuspadowym. W części środkowej ryzalit. Obok resztki parku krajobrazowego. Budynki gospodarcze byłego majątku nie zachowały się.

GIŻYN /Giessenbrügge/

Opublikowany przez

Wieś położona w gminie Nowogródek Pomorski powiatu myśliborskiego. W XIV wieku we wsi lenno posiadał Hintzeko von Billingen oraz Arnold von Bretz(Brevitz). Rodzina von Billingen posiadała wieś przez ponad 300 lat. W 1724 roku właścicielem wsi była rodzina von Raden. W 1800 roku majątek posiadał urzędnik Lüder. W 1828 roku dobra w posiadaniu rodziny Palm.  W 1837 roku dobra zakupił Otto Theodor Heros von Borcke(1805-1878). Z Therese Adloff(1815-1847) miał pięcioro dzieci. Najstarszym synem był Johann August Heinrich Heros urodzony 23 lipca 1835 roku. Miał dwóch braci: Bernharda i Otta oraz siostry: Marię i Anastazję. Po śmierci Therese, Otto Theodor Heros ożenił się ponownie z Johanną Müller(1805-1888). W 1857roku majątek jego obejmował 5800mórg. Ciekawą postacią był przyszły właściciel majątku- Johann August Heinrich Heros. W 1862 roku wyjechał do Ameryki i brał czynny udział w wojnie secesyjnej. Walczył po stronie Konfederacji. Był adiutantem generała J.E.B.Stuarta. W 1863 roku ciężko ranny. W 1864 roku z tajną misją opuścił Amerykę powracając do Europy. Brał udział w wojnie Prus z Austrią. Po wojnie w 1867 roku osiadł w Żychce koło Chojnic. Ożenił się z Magdaleną Honig z Gralewa. Miał wtedy 32 lata, żona 22 lata. Miał z nią 3 synów. Po śmierci ojca dziedziczy Giżyn, który w 1879 roku obejmował 909,44ha gruntów. Po śmierci żony w 1884 roku ożenił się ponownie w 1885 roku z jej siostrą, Tony Honig, z którą miał córkę Virginię. Zmarł w 1895 roku. Pochowany został w Giżynie. W 1896 roku majątek o powierzchni 909ha w posiadaniu Walthera von Klitzing(zm.1925r.). W 1914 roku majątek obejmował 915ha i należał do Alexandra von Treskow(ur.1856r.). Po 1918 roku majątek rozparcelowano a pałac zaadoptowano na szkołę.  Część majątku 1928 roku zakupił Rohrbach. W 1929 roku majątek  Fritza Rohrbach obejmował 62ha.

PAŁAC

Do 1974 roku pałac pełnił rolę budynku szkolnego. Po 1974 roku stał nieużytkowany, w latach późniejszych rozebrany. Wzniesiony w drugiej połowie XVIII wieku na planie prostokąta, dwukondygnacyjny, kryty dachem naczółkowym, podpiwniczony. Obok pałacu park krajobrazowy oraz resztki zabudowań gospodarczych.

MAJĄTEK

Na zachodnim krańcu wsi położona była część majątku-owczarnia z budynkiem mieszkalnym oraz zabudową gospodarczą zachowaną do dnia dzisiejszego.

NIERYBNO /Ernstfelde/

Opublikowany przez

Kolonia wsi Dzikówko położona w gminie Barlinek powiatu myśliborskiego. W 1879 roku majątek o powierzchni 93,45ha należał do wdowy Blümchen. W 1896 roku majątek o powierzchni 99ha należał do Maxa Harras. W 1914 roku majątek obejmował 96ha  należał do K. Bachmann w 1929 roku jego majątek obejmował 141ha.

MAJĄTEK

Zachował się budynki gospodarcze oraz resztki parku krajobrazowego.

ZGNILEC /Friedrichsthal/

Opublikowany przez

Część wsi Głazów położona w gminie Myślibórz powiatu myśliborskiego. Dawny folwark. W 1914 roku o areale 59,3ha wchodził w skład majątku w Dzierzgowie należącym do Bodo Jüterbock.

FOLWARK

Zachował się układ zespołu z budynkami gospodarczymi. Dom mieszkalny nie zachował się.

TRYNNO /Klein Ehrenberg/

Opublikowany przez

Kolonia położona w gminie Pełczyce powiatu choszczeńskiego. W 1817 roku na gruntach majątku właściciele Przekolna von Bornstädt(Bornstedt) wydzielili majątek Trynno. W 1836 roku po sprzedaży Przekolna pozostawili sobie Trynno. W 1879 roku majątek o powierzchni 209,86ha należał do rodziny Wichmann. Od 1885 roku właścicielem został Eduard Blomeyer, zmarły w 1888 roku. W 1896 roku majątek obejmował 271,07ha i należał do wdowy Alwine Blomeyer z Jeny, z domu Schmidt, zmarłej w 1914 roku. W 1914 roku majątek obejmował 212ha i należał do K. Hempe. W 1929 roku majątek Otto Walter obejmował 100ha.

MAJĄTEK

Nie zachowały się. Budynki rozebrane po 1945 roku.

SULISŁAW /Neu-Rosenthal/

Opublikowany przez

Kolonia wsi Różańsko położona w gminie Dębno powiatu myśliborskiego. Dawny folwark. W 1896 roku wchodził w skład majątku w Dolsku, którego właścicielem w tym czasie była rodzina von Tresckow. W 1914, 1929 roku częścią majątku w Buszowie(Hammer) wchodzącego w skład majątku w Dolsku, należącym w tym czasie do majora hrabiego Maxa von Voss. Po 1932 roku właścicielem zostaje towarzystwo osadnicze z Berlina.

FOLWARK

Zachował się budynek mieszkalny oraz część zabudowy gospodarczej.

BUSZÓW /Hammer, Langestück/

Opublikowany przez

Wieś położona w gminie Lubiszyn powiatu gorzowskiego. Początkowo historia wsi związana jest z dziejami kuźnicy położonej na jej terytorium, o której mowa już w XIV wieku. Właściciela kuźnicy po raz pierwszy poznajemy w roku 1537, kiedy należała do mistrza Kranz`a, później do jego syna Marcusa. Po 1572 roku w rękach Achatiusa Tazinskyego, w latach 1600-1634 jego syna Casimira Tazinskyego. W 1634 roku kuźnicę zakupił radca rządowy Sturm. W latach 1655-1709 kuźnicę posiada Thalheim a następnie jego syn. W 1709 roku wieś zakupił właściciel majątku w Dolsku, generał major Friedrich Wilhelm von der Marwitz. W 1731 roku majątek w Dolsku wraz z Buszowem zakupił radca sądowy Hans Wilhelm von Mӧrner. Powstały folwark na terenie wsi w latach 1740-1756 posiada Schulz. W 1756 roku folwark posiada właściciel hut szkła Georg Zimmermann. W latach 1768-1772 majątek posiada radca wojenny Gӧlle. Kolejnym w latach 1772-1778 jest Achle a następnie w latach 1778-1792 Hoffmann. W 1792 roku majątek Buszów zostaje zakupiony i wcielony do majątku Dolsk, w tym czasie należącym do rodziny von Tresckow. W 1801 roku majątkiem zarządzał Wilde, Rodzina von Tresckow posiadała majątek do 1892 roku. Do 1930 roku majątek w rękach właścicieli Dolska, hrabiów von Voss. Przed 1930 rokiem dzierżawcą folwarku był Kreuz. W 1930 roku Dolsk a tym samym Buszów zakupiony przez towarzystwo osadnicze a majątek zostaje rozparcelowany.

 

Obecnie bez śladu po założeniu.

KRZYNKI /Krinning, Kriening/

Opublikowany przez

Wieś położona w gminie Pełczyce powiatu choszczeńskiego. Po raz pierwszy wzmiankowana w 1315 oraz w 1337 roku, kiedy została nadana przez margrabiego Ludwika Starszego klasztorowi cysterek w Pełczycach. W 1524 roku wieś należy do rodu von Steinwehr, później do von Waldow. Posiadali majątek do XVIII wieku. Od 1729 roku wykupiony i włączony do domeny królewskiej w Dolicach. Około 1800 roku własność rodu von Morwitz. Od 1822 roku w posiadaniu Lebrechta von Klitzing(zm.1866r.) z Sosen w powiecie gorzowskim, wymienionej w spisie majątków w 1857 roku. W 1879 roku majątek Lebrechta von Klitzing(zm.1895r.)obejmował 1255,42ha powierzchni. W 1896 roku majątek o powierzchni 578ha należał do Marie von Klitzing, z domu von Borcke(zm.1920r.). W 1914 roku majątek obejmował 1275ha i należał do Hansa Bechstein. Posiadał go od 1905 roku. Był synem Carla, producenta fortepianów. Od 1929 roku tzw. majątek leśny posiadał Walter Heilgendorff(+1945), berlińczyk, założyciel fabryki produkującej środek dezynfekcyjny Lisoform, zięć założyciela firmy Dr Hansa Rosemann. W 1929 roku główne dobra o powierzchni 630ha posiadał Fritz Hinte, , majątek leśny o powierzchni 784ha  należał do Dr. Heilgendorff z Berlina.

We wsi dwa założenia dworskie

DWÓR I

Dwór to budynek parterowy, założony na planie prostokąta, kryty dachem łamanym. Obok zabudowania gospodarcze.

DWÓR II(majątek leśny)

Jest to budynek zbudowany na planie prostokąta, parterowy z użytkowym poddaszem, kryty dachem mansardowym. Położony nad jeziorem w otoczeniu parku naturalnie przechodzącego w las.

BRUNKI /Brunken/

Opublikowany przez

Osada położona w gminie Barlinek powiatu myśliborskiego. Dawny folwark wchodzący w skład majątku w Dzikowie. W 1914 i w 1929 roku należał do kapitan w stanie spoczynku Dietricha von Klitzing wł. Dzikowa, 492ha.

DWÓR

Zachował się prosty dwór, parterowy, kryty dachem dwuspadowym, podpiwniczony. Obok resztki parku dworskiego oraz zabudowania gospodarcze.

PUSTAĆ /Schoeneiche/

Opublikowany przez

Kolonia wsi Dzikowo położona w gminie Barlinek powiatu myśliborskiego. W 1879 roku majątek o powierzchni 88,35ha należał do rodziny Gotthardt. W 1896 roku niewielki majątek obejmujący 89ha należał do rodziny Detgens. W 1914 roku majątek obejmował 90ha i należał do R.Grossmann. W 1929 roku własność kapitana w stanie spoczynku Dietrich von Klitzing, właściciela Dzikowa, obejmująca 88ha.

MAJĄTEK

Po założeniu zachował się dom mieszkalny i budynki gospodarcze.

STARA DZIEDZINA /Alt Deetz/

Opublikowany przez

Miejscowość położona w gminie Barlinek powiatu myśliborskiego. Majątek o powierzchni 512,55ha w 1879 roku należał do Friedricha Ramm. W 1896 roku majątek jego obejmował 521,82ha gruntów. W 1914 i 1929 roku majątek obejmował 521ha i należał do Dr.jur.Ericha Ramm. Wchodził w skład majątku w Dziedzicach.

MAJĄTEK

We wsi założenie dworsko-folwarczne. Zachował się dwór z 1895 roku położony w parku dworskim. Obok resztki zabudowy folwarcznej.