BARDO /Wartha/

Bardo pow. Ząbkowice, dolnośląskie

Miasto gminne położone w powiecie ząbkowickim. Jako osada istniała już w X wieku. Po raz pierwszy wymieniona w 1096 roku. W tym czasie zniszczony przez wojska czeskie. Kasztelanami bardzkimi byli- Sobiesław /1203/, Dzierżko-Peregryn/1223/, Bogusław Jarosławowic/1261/, Jan syn Żerzucha/1269/, Jarosław Mroczkowic z Owiesna/1283/. W 1301 roku teren grodu zakupili cystersii do 1810 roku byli właścicielami miasta. Prawa miejskie Bardo otrzymało w 1322 roku. Do tego roku był polskim grodem granicznym na Śląsku. W 1322 roku leżało w granicach księstwa świdnickiego, w latach 1322-1548 Bardo  w granicach księstwa ziębickiego, w latach 1548-1565 należało do księstwa legnicko-brzeskiego, w latach 1565-1742 w granicach księstwa ziębickiego, w latach 1742-1945 w Królestwie Pruskim  i Niemiec.

Na terenie Bardo-Opolnica znajduje się zespół zameczku myśliwskiego z połowy XIX wieku.

Bardo 1937r.

Plan miasta z 1937 roku.

BAWOROWA /Beerberg/

Dawniej samodzielna wieś, obecnie część miasta Leśna, położona w gminie Leśna powiatu lubańskiego. Podzielona była na część Górną i Dolną oraz Małą stanowiącą przysiółek Leśnej. W 1371 roku księżna Agnieszka nadała wieś w lenno Bernhardowi von Üchtritz. Umiera w 1406 roku. Dobra dziedziczą jego trzej synowie: Heinrich, Hans i Bernhard. W 1516 roku wieś kupuje rodzina von Debschütz. Po śmierci Heinricha von Debschütz w 1545 roku wieś otrzymał jego syn, Hans Debschütz, zmarły w 1589 roku, założyciel linii rodu z Baworowej. Po jego śmierci część Górną otrzymał syn jego Jonas(*1560-+1657), a Dolną syn Melchior(*1562-+1639). Melchior von Debschütz z małżeństwa z Sabine von Eberhard miał ośmiu synów. Najstarszy Joachim(*1591-+1657) otrzymał część Górną, młodszy Melchior auf Schadewalde(ze Smolnik)(*1592-+1668) otrzymał część Dolną. Część Dolną w 1666 roku otrzymał czwarty syn Joachim Ernst(*1638-+1672), który dokupił część Górną. Joachim Ernst von Debschütz miał syna Ernsta Conrada(+1673), na którym wymarła linia z Baworowej rodu von Debschütz. Część Górna od 1717 roku należała do Antona Gottlieba von Kirchhof. Anton Gottlieb(+1750) pochodził z bogatej kupieckiej rodziny działającej w Lubaniu. Dnia 03.08.1727 roku otrzymałod cesarza szlachectwo z predykatem von Grünkirch. Ożenił się z panną von Uechtritz z gałęzi Kleinneundorf. W 1748 roku sprzedał majątek. Od 1770 roku dobra należą do Johanna Georga von Hohberg, który w 1787 roku scala dobra w jeden majątek. W latach 1800-1830 właścicielem majątku jest Hans von Bissing, później jego syn Adolf baron von Bissing(*1800-+1880). Od 04.05.1880 dobra dziedziczy jego córka Marie Auguste baronowa von Haugwitz(*1842-+1915). Kolejnym właścicielem jest syn, Wilhelm von Haugwitz z Wleńskiego Gródka. W tym czasie majątek jest dzierżawiony- część Górna przez Karla von Haugwitz, część Dolna przez Franza Dittmar. Dolna część należała do rodzin: von Tschirnhaus, von Link und Hüstbach, von Eben, von Salza, von Felsenstein, Glafey. W maju 2017 roku rozpoczęto odbudowę pałacu. Do końca tego roku będą wylane stropy we wszystkich pomieszczeniach. Pozostałe prace, w tym odbudowa budynków gospodarczych z odtworzeniem podwórza kontynuowane będą w latach następnych. Na całość przeznaczono około 38 mln złotych.

 

PAŁAC

Około 1800 roku wybudowano pałac w stylu klasycystycznym, przebudowany w 2 połowie XIX wieku. Budynek zbudowany na planie prostokąta, dwukondygnacyjny, kryty dachem mansardowym, częściowo podpiwniczony. Po wojnie pałac zaadoptowany na biura PGR. Obecnie własność prywatna, ruina.

BIEDRZYCHOWICE /Friedersdorf/

Wieś położona w gminie Olszyna powiatu lubańskiego. Po raz pierwszy wzmiankowana w 1300 roku(Frederichsdorf), kolejny w 1409 roku(Friedrichsdorff). Od końca XIV wieku do 1420 roku własność Cunradusa i Heinricha von Spiller. W latach 1420-40 wieś należała do rodu von Klüx z Czochy. Od 1453 roku dobra posiada rodzina von Nostitz. W 1651 roku Christoph von Nostitz sprzedał majątek Ernstowi von Warnsdorf, który już w 1660 roku sprzedaje je Hansowi Siegismundowi von Packish und Festenberg. W 1700 roku wieś wraz z majątkiem zakupił koniuszy elektora brandenburskiego Moritz Christian von Schweinitz und Crain. Kolejnym właścicielem był Johann Sigismund von Schweinitz und Crain(*1732-+1760). W 1787 roku Christian Hermann Ludwig von Schweinitz und Crain cały majątek sprzedał tajnemu racy dworu saskiego Gottliebowi Wilhelmowi hrabiemu von Bressler(+1814). W 1810 roku od ojca majątek odkupiła jego córka Johanna Wilhelmine Gottliebe, późniejsza hrabina von Reichenbach-Goschütz, od której dobra zakupił jej bratanek Hans Wilhelm Karl hrabia von Bressler. W 1843 roku majątek w posiadaniu Anny von Rayski z domu hrabianka von Bressler. W 1845 roku sprzedaje dobra radcy trybunału Adolphowi Oswaldowi von Blumenthal. W latach 1858-1863 właścicielem majątku był Friedrich Heinrich baron von Erhardt, który w 1863 roku sprzedał je Alexandrowi Friedrichowi Wilhelmowi baronowi von Minutoli-Woldeck(26.12.1806-17.12.1887). Był jednym z najwybitniejszych kolekcjonerów śląskich swoich czasów. Po nim dobra dziedziczy jego zięć, Joachim Friedrich hrabia Pfeil und Klein-Ellgut(1857-1924), niemiecki podróżnik, współtwórca Niemieckiej Afryki Wschodniej. Po jego śmierci dobra w posiadaniu wdowy Anny, z domu baronówny von Minutoli-Woldeck. Zmarła w 1936 roku jako ostania z niemieckiej linii baronów von Minutoli-Woldeck. Majątek odziedziczył adoptowany syn hrabiego Joachima i Anny, Ortwin Friedrich Ludwig Johann Valerian Oscar Rudolph hrabia von Pfeil und Klein-Ellgut, który zginął 03.09.1942 roku na Kaukazie. Majątek przejęła wdowa po nim, Maria-Karla z domu von Lingen, która opuściła pałac 12 lutego 1945 roku. W czasie wojny w pałacu znajdowała się składnica zbiorów prywatnych z Berlina. Po 1945 roku własność Skarbu Państwa z utworzeniem na terenie majątku PGR. Od 1947 roku do dzisiaj w pałacu mieści się szkoła. Obecnie jest to Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych im. Marii Konopnickiej.

PAŁAC

Na miejscu obecnego pałacu stał dwór obronny, którego budowę rozpoczęto w 1527 roku a ukończono w 1580. Rozbudowany około 1702 roku  a już za czasów Moritza Christiana von Schweinitz und Crain zmodernizowany i rozbudowany w 1730 roku. Nastąpiły wtedy zmiany elewacji jak i wnętrz. Kolejna modernizacja pałacu nastąpiła w XIX wieku za czasów barona Minutoli. W 1890 roku pałac restaurowany. Kolejne remonty nastąpiły w roku 1966 i w latach 1974-78. Pałac w otoczeniu parku krajobrazowego o powierzchni 4,64 ha. Obok parku a na tyłach pałacu resztki zabudowy gospodarczej.

BIERKOWICE/Birgwitz/

Wieś położona w gminie Kłodzko powiatu kłodzkiego. Początki sięgają XIV wieku. Część wsi należała w tym czasie do rodu von Maltwitz, część do zakonu joannitów z Kłodzka. W 1443 roku własność rodu von Haugwitz. W 1649 roku majątek przejmuje poborca podatkowy Johann Karol Klinkert, nobilitowany ze zmianą nazwiska na Klinkowski von Birgwitz. Po nim dobra posiada Johann Karol junior. W 1697 roku zadłużony majątek zajęty i w 1700 roku zlicytowany. Przejęte w XVIII wieku przez rodzinę von Hartig, właścicieli państwa stanowego Korytów. W 1787 roku dobra nabył Anton hrabia von Haugwitz. Po jego śmierci w 1816 roku majątek dziedziczy córka, zamężna za hrabiego von Hoverden-Plenken. W 1823 roku sprzedaje majątek pułkownikowi Friedrichowi Wilhelmowi baronowi von Falkenhausen(*1781-+1840). Po jego śmierci dobra odziedziczyła córka z drugiego małżeństwa, Charlotta baronowa von Zedlitz-Neukirch(*1819-+1897) zamężna za Constantina barona von Zedlitz-Neukirch(+1889). Po śmierci baronowej Charlotty, majątek dziedziczy jej córka, Florentine von Zastrow, małżonka Alfreda von Zastrow. Po niej dziedziczy majątek jej syn, porucznik Rudolph von Zastrow, zmarły w 1917 roku. W 1926 roku jako właściciele wymienieni:  Constantine von Zastrow, Charlotte baronowa von Kottwitz, z domu von Zastrow i Luise von Zastrow. W 1927 roku majątek zakupił Horst Jochem Krause. Prawdopodobnie posiadał majątek do 1939 roku. Po wojnie dobra przejmuje PGR. Początkowo pałac zaadoptowano na mieszkania dla pracowników, późnie przejęty przez Wydział Oświaty w Kłodzku. Od końca lat 50-tych XX wieku w pałacu mieści się szkoła podstawowa.

 

 

 

 

 

 

PAŁAC

 W połowie XIX wieku na fundamentach XVIII dworu ówczesna właścicielka zbudowała późnoklasycystyczny pałac. Murowany z cegły, założony na planie prostokąta, dwukondygnacyjny, podpiwniczony, kryty płaskim dachem. W otoczeniu niewielki park krajobrazowy. Na północ od rezydencji resztki zabudowy folwarcznej.