HISTORIA WSI

Wieś leżąca w gminie Żagań powiatu żagańskiego. Po raz pierwszy wymieniona w 1292 roku. We wsi VI działów o różnej własności.

I– Od 1308 roku należał do miasta Żagań. Część tych gruntów od 1230 była własnością augustianów żagańskich.

II– z folwarkiem od 1435 do 1601 roku należała do miasta Żagań, w 1628 roku do księcia von Wallenstein, ponownie w posiadaniu miasta w roku 1634. Od 1670 do 1940 roku w rękach cesarskich. W 1928 roku majątek położony w tej części wsi przejmuje miasto Żagań.

III– w 1300 roku ta część gruntów należała do mieszkańca Żagania o nazwisku Eluglin?, w tym samym roku dobra są w posiadaniu augustianów z Żagania, którzy powiększają swoje dobra w roku 1332 i 1342. W 1439 część ziem sprzedają  niejakiemu Retil(Räthel). Pozostałe grunty należały do zakonników do 1810 roku.

IV– ta część należała do szpitala żagańskiego do 1442 roku,

V– w 1431 roku grunty te należą do rodu von Kittlitz, później podzielono je na: część a- w 1431 roku będące w rękach rodu von Schenckeler, od 1431 do 1476 roku w posiadaniu rodziny Jehe, do 1496 ponownie w rękach baronów von Kittlitz, w 1496 roku zakupione przez miasto Żagań łącznie z dobrami części I. Część b należała do rodziny Beher w 1478 roku i w tym samym roku przechodzi na własność burmistrza Żagania o nazwisku Lodewig. Część c w latach 1439-1478 w rękach rodziny Smed(Schmied), żagańskiego mieszczanina.

VI–  ta część w 1445 roku należała do rodziny Kune z Wrocławia , część należała do rodziny Langenhans w latach 1454-1474, w 1463 w posiadaniu rodu von Goraw(von Gore), w 1474 właścicielem rodzina Retel(Räthel).

Od XVIII wieku miejscowość należąca do księcia żagańskiego Birona, później jego następców, do 1937 roku w rękach rodu de Talleyrand-Perigord.

ZAŁOŻENIE DWORSKIE

W skład założenia wchodzi dwór oraz budynki gospodarcze. Całość położona przy drodze oddzielającej Bożnów od wschodniej części Żagania.

HISTORIA WSI

W 1295 roku pojawia się wzmianka o wsi leżącej w gminie Nowe Miasteczko powiatu nowosolskiego. W 1409 roku dobra we wsi miał Eryk von Lesslau/Lasnow oraz Peter von Wurben. W tym czasie wieś podzielona na dwie części; Borów Górny i Dolny, w późniejszym czasie dodatkowo na część Środkową.

BORÓW WIELKI „DOLNY”

 Prawdopodobnie od początku XV wieku ta część wsi jest w rękach rodu von Rechenberg. W 1409 roku jako wójta wymienia się Clemensa von Rechenberg. Jako kolejnych właścicieli tej części wsi wymienia się Melchiora II von Rechenberg/1457-1482/ a na początku XVI wieku jest w posiadaniu Hansa von Rechenberg. Po jego śmierci w roku 1537, Borów otrzymuje jego brat, Clemens II, który siedzibę rodową przenosi do Sławy. Tym samym Borów Wielki znajduje się w kluczu dóbr sławskich. Prawdopodobnie za ich czasów istniała murowana siedziba rodowa. Kolejnymi właścicielami Borowa byli: Henryk von Rechenberg zmarły w roku 1597, później jego brat Sigismund, właściciel Przybyszowa. Prawdopodobnie był ostatnim z rodu von Rechenberg związanym z Borowem Wielkim. Po nim dobra dziedziczą synowie: Wolfgang oraz Sigismund. Drogą koligacji/żoną Wolfganga była Dorotha von Kreckwitz/ dobra przechodzą na krótko w ręce rodziny von Kreckwitz. Przed 1676 rokiem właścicielem tej części wsi zostaje Friedrich von Knobelsdorff, który sprzedaje dobra Joachimowi von Unruh. Po 1716 roku ta część wsi przechodzi na własność rodów: von Globen z Lasocina, von Tschammer i von Arnold. Wzniesienie pałacu przypisuje się Janowi Ernestowi Fryderykowi von Arnold, zmarłemu w 1804 roku. Był on wnukiem Ernesta Ludwika von Arnold, który w 1736 roku nabył majątek od Karola Henryka von Tschammer. Około 1800 roku powstaje pałac. W 1818 roku po śmierci wdowy po Erneście Ludwiku von Arnold, Heleny Charlotty, połowa Borowa jest w rękach Carla Sigismunda Ottona von Unruh. Po jego śmierci w 1819 roku całą własność odziedziczyła Joanna Helena Dorothea z domu von Knobelsdorff. W 1834 roku Borów przejął radca prawny Georg von Unruh. Do 1862 roku nowym właścicielem był landrat powiatu kożuchowskiego z rodu von Unruh, po jego śmierci dobra przeszły w ręce rodziny von Zedlitz-Trüschler rezydującej tam do 1945 roku. Pod ich rządami założono nowy park, dobudowano kaplicę i werandę. Ostatnim właścicielem majątku był hrabia Robert von Zedlitz-Trüschler.

PAŁAC- 2013r.

Zbudowany w drugiej połowie XVIII wieku, przebudowany i poszerzony o przybudówki na początku XX wieku, pałac w pierwotnym założeniu prostokątny, z dobudówkami od strony zachodniej i północnej, murowany, piętrowy. W południowej elewacji frontowej na osi pozorny ryzalit zwieńczony trójkątnym tympanonem. Przed wejściem okazałe schody z kamienną balustradą. Po II wojnie światowej w pałacu mieścił się Ośrodek Szkolenia Traktorzystów. W latach 1961-67 obiekt przejęło Ministerstwo Sprawiedliwości, urządzając w nim więzienie dla kobiet. Od 1967 do 1969 mieściła się szkoła podstawowa. Od 1969 do 1983 roku mieściła się w nim siedziba dyrekcji PGR oraz Dom Rolnika, świetlica, stołówka. W połowie lat 90-tych przeszedł w ręce prywatne. Obecnie pałac jest mocno zaniedbany, znaczne ubytki tynków w fasadach, we wnętrzu pozwalane stropy, brak wyposażenia. Dach w dobrym stanie po gruntownym remoncie.

PAŁAC- 2022r.

FOLWARK-2022R.

BORÓW  WIELKI „GÓRNY”

Pierwsze wzmianki o właścicielach tej części wsi pojawiły się na początku XV wieku, kiedy wymieniono Hansa von Unruh. Z rodem tym Borów Górny związany był do początku XVIII wieku. Albrecht von Unruh(połowa XVI wieku), Kaspar(2 połowa XVII wieku), Gottlob Erdman, który sprzedał majątek Johannowi Ferdynandowi von Globen(1713). W tym długim okresie przedstawiciele rodziny von Unruh władali również częścią dolną wsi. Prawdopodobnie w połowie XVIII wieku nabywcą Borowa Górnego została rodzina von Haugwitz– w 1789 roku władał wsią Kaspar von Haugwitz. W 1804 roku posiadłość zakupił Georg Siegismund von Neumann/właściciel Wiechlic i Dziwiszowej/, którego potomkowie zamieszkiwali Borów do 1945 roku. Ostatnim właścicielem był Wilhelm Siegfrid von Neumann.

W  pobliżu pałacu ale w Borowie Wielkim Górnym zespół dworski składający się z dworu, oficyny, budynków gospodarczych oraz parku. Dwór zbudowany w drugiej połowie XVI wieku, za czasów Sigismunda von Unruh, gruntownie przebudowany w XVIII wieku, rozbudowany w 1890 roku, a w latach 1962-63 przekształcony na spichlerz. Murowany, piętrowy, założony na planie prostokąta, z przylegającym od zachodu poprzecznym skrzydłem dobudowanym w 1890 roku. Piwnice i niektóre pomieszczenia parteru posiadają sklepienia kolebkowo-krzyżowe(pozostałości po dworze z XVI wieku). Dach mansardowy z półkolistymi okienkami. W loggii, pomiędzy drzwiami a oknem widoczna podwójna tablica herbowa rodziny von Neumann i von Osterroth z datą 1890 i monogramami „A v N” i „K v O”(Adalbert von Neumann oraz jego żony Katharina von Osterroth). Dwór otoczony parkiem krajobrazowym ze starodrzewiem,  założonym zapewne w XVIII wieku. W parku znajduje się głaz narzutowy z inicjałami CN i datami 1796-1846 zapewne związany z osobą Constantina Neumann. Śladami działalności Constantina Neumann są również zabudowania folwarku wzniesione w latach 1841-1845(stodoły, spichlerze, obory, oficyny i dom ogrodnika). Po 1945 roku w majątku utworzono PGR- podległy Kombinatowi w Borowie Górnym. W 1962 roku dwór został przebudowany na spichlerz- wymiana stropów, likwidacja przewodów kominowych, część powierzchni służyła za mieszkania. Po likwidacji PGR- początek lat 90-tych XX wieku obiekt nadal wykorzystywano do przechowywania zboża(prywatny właściciel), w zabudowaniach folwarku powstała spółka rolnicza. Obecnie dwór- spichlerz nie jest użytkowany i stopniowo popada w ruinę.

Borów Wielki Środkowy

Prawdopodobnie na początku XVII wieku z Borowa Wielkiego Górnego wyodrębniono część środkową. W 1625 roku jako właścicieli Borowa Środkowego wymienia się Hansa Friedricha i Kaspara von Unruh. Od nich gospodarstwo zakupił Siegfried von Gladis. Pod koniec XVII wieku właścicielami majątku zostaje rodzina von Gersdorf. W XVIII wieku wymienia się siedzibę rodową, która nie zachowała się. Od połowy XIX wieku do 1945 roku właścicielem była rodzina von Neumann.

Wieś położona w gminie Szprotawa powiatu żagańskiego. Pierwsza wzmianka o wsi pochodzi z 1282 roku. W 1347 wymienia się braci Konrada i Mikołaja Vleyschouwer, którzy nadali augustianom żagańskim 1 grzywnę czynszu rocznego z dóbr we wsi.
Wieś od końca XIV wieku, niemal przez 100 lat należała do rodu von Dyhern. Od 1441 roku wymieniany jest Kasper Popschitz(von Poppschütz). Od 1473 do 1511 roku Borowina należy do rodziny von Poppschütz. Później właścicielami przez krótki okres była rodzina von Nechern. Od połowy XVI wieku właścicielami wsi zostaje rodzina von Kottwitz. W latach 80-tych XVI wieku do 1718 roku właścicielem wsi zostaje Kaspar von Haugwitz z Mycielina. W 1718 roku Karl Friedrich von Haugwitz odsprzedaje ziemię Balthasarowi von Stosch, po którym dziedziczy Johann Gottlieb von Stosch. Ostatnim właścicielem majątku, do 1945 roku był Adalbert hrabia von Stosch.

PAŁAC

Zespół pałacowy składający się z pałacu, dwóch oficyn i budynku gospodarczego.
Pałac zbudowany prawdopodobnie przez Caspara von Haugwitz około 1600 roku jako dwór obronny, prawdopodobnie na miejscu starszego założenia, przebudowany około połowy XVII wieku przez Zygmunta Fryderyka von Haugwitz, rozbudowany o boczne skrzydło. Kolejne przekształcenia miały miejsce w XVIII wieku za Hansa Gottlieba von Stosch(zmieniono tynki elewacji, dodano przybudówkę od strony południowo-wschodniej a także dobudowano kryty krużganek-korytarz obiegający wewnętrzny dziedziniec oraz przebudowano wnętrza z utworzeniem reprezentacyjnej klatki schodowej) i przekształcony w elewacjach w XIX wieku.W obecnej postaci barokowo-klasycystyczny. Murowany z kamienia i cegły, założony na planie prostokąta z małym dziedzińcem pośrodku, pierwotnie podcienionym z galerią na piętrze. Od strony północno-wschodniej dobudowane prostokątne skrzydło. Piętrowy, w części dobudowanej parterowy. We wnętrzach zachowane sklepienia kolebkowo-krzyżowe (około 1600 roku), rokokowe sztukaterie i kominki. W sąsiedztwie pałacu zachowany park krajobrazowy oraz resztki fosy z fortyfikacjami ziemnymi z XVII-XVIII wieku. W 1945 roku mieściła się tu składnica biblioteki miejskiej z Wrocławia i składnica archiwum miejskiego. Zlikwidowana przez ekipę Biblioteki Uniwersytetu we Wrocławiu w 1946 roku. Później w zarządzie PGR-u, a od początku lat 90-tych w rękach Agencji Własności Rolnej Skarbu Państwa. Obecnie obiekt prywatny.

ZAŁOŻENIE PAŁACOWO-FOLWARCZNE

HISTORIA WSI

Wieś położona w gminie Siedlisko powiatu nowosolskiego. Pierwsze informacje o wsi pojawiają się w 1382  roku, kiedy należy do rodziny von Rechenberg.  Później majątek wchodził w skład posiadłości książąt von Schönaich z Siedliska od 1561 do 1945 roku. Rozwój wsi następuje za Georga księcia von Schönaich, za którego założono folwark oraz umieszczono siedzibę książęcego rewiru leśnego. Ostatnim dzierżawcą miejscowego folwarku był Oskar Rerlich.

DWÓR I FOLWARK

Pozostałością po folwarku są resztki zabudowań gospodarczych w tym budynku browarnego oraz dworu, pokrytego eternitem- http://www.glogow.pl/okolice/php.php?numer=anowe/nowosolski/borowiec/4.jpg

HISTORIA WSI

Wieś położona w gminie Iłowa powiatu żagańskiego. Po raz pierwszy wymieniona w 1472 roku będąc częścią majątku Przewóz. W 1473-1571 część gruntów, tzw. majątek II był w rękach rodu von Melhose z Jarogniewic a od 1571 do 1582 roku należał do rodziny von Schellendorf. Majątek II od 1600 roku był włączony do majątku I wchodzącego w skład dóbr przewozkich. Od 1602 roku Majątek I należał do rodu von Promnitz. Od tego czasu częste zmiany właścicieli. Wymienia się: von Berge z Żukowic- 1606, Lehmann– 1627, baronowie von Rechenberg z Kliczkowa i Przemkowa- 1631, hrabiowie von Promnitz z Żar i Iłowej- 1684, hrabiowie von Kospoth z Iłowej- 1759, hrabia von Rothkirch-Trach– 1883, Rüping– 1902, von Kramsta– 1905, hrabina von Schweinitz z domu hrabianka von Kramsta- 1912-1945. Hrabina w 1915 roku wyszła za mąż za hrabiego von Lüttichau, a w 1930 roku sprzedała część majątku wielkości 744, 4 ha gruntów dla Paula Jentzig z Iłowej. Posiadał majątek do 1945 roku. Do 1601 roku, kiedy wszystkie grunty zostały „wchłonięte” przez majątek I, istniały własności ziemskie, wymieniane jako majątki: III i IV. Na majątek III składały się grunty należące w latach 1601-1612 do rodziny von Dreyling z Dziwiszowa. Majątek IV podzielony na kilka własności, należał do rodzin: Scholz(Schulz)-1547-1601, Kitte(Khuette,Kuete)-1543-1601, Lehmann 1543, Jacuff-1547, Lehmann 1582-1586, Schaff-1601, Lode-1543-1601.

DWÓR

Ruina renesansowego dworu z końca XVI wieku, z kamienia i cegły. Dwukondygnacyjny, na planie prostokąta z wydatnym ryzalitem od strony południowej. W wyniku przebudowy dokonanej w pierwszej połowie XIX wieku dwór otrzymał formę klasycystyczną. Część ryzalitowa podniesiona została o dodatkową, trzecią kondygnację i zwieńczona trójkątnym tympanonem. Od strony zachodniej dostawiono do niej cylindryczną basztę. Przylegające od północno-wschodniego narożnika nowsze skrzydło dostawione zostało w końcu XIX wieku. Zachowany jest pierwotny, renesansowy układ wnętrz parteru z kolebkowo-krzyżowymi sklepieniami oraz renesansowe i klasycystyczne sztukaterie. Kolejna przebudowa nastąpiła na początku XX wieku.
Dwór położony jest w parku krajobrazowym z XVIII-XIX wieku.
Po 1945 roku dwór należał do Skarbu Państwa, do lat 60-tych XX wieku zarządzany przez Zakłady Rolne-Borowe. W ciągu kilkunastu następnych lat obiekt popadł w ruinę. Obecnie zachowane są mury obwodowe, częściowo do wysokości dwu kondygnacji.

HISTORIA WSI

Wieś położona w gminie i powiecie świebodzińskim. Początki wsi sięgają XIII wieku a pierwsza wzmianka o wsi pojawia się dopiero w 1379 roku. W tym czasie część wsi należała do joannitów. Na przełomie XV i XVI wieku posiadaczem dóbr był Wolf von Dyherrn, którego dobra w roku 1507 przejęli stronnicy księcia głogowskiego, Zygmunta- Michael von Peschick oraz Caspar von Rackwitz. Caspar w roku następnym sprzedaje swoje dobra miastu Świebodzin. W 1697 roku za zgodą cesarza Leopolda I, Theodor von Sommerfeld kupuje większość dóbr borowskich. Rodzina ta była już w posiadaniu majątków w Mostkach i Wilkowie. Majątek po Theodorze dziedziczy jego syn- Benedict, kanonik głogowski, który w roku 1728 odstępuje go Danielowi von Thalwentzel, adwokatowi z Głogowa, a ten odstępuje kolejnemu dzierżawcy, królewskiemu inspektorowi- C. Mayer`owi. Od 1762 roku właścicielami dóbr borowskich zostaje rodzina von Jacobi, która buduje dwór i zakłada winnice. Od 1822 roku zmiana właścicieli- dobra w rękach rodziny von Schöning, później rodziny von Eck.

PAŁAC

 Zbudowany przez rodzinę von Jacobi dwór prawdopodobnie na początku XX wieku został rozebrany, a na jego miejscu powstał pałac zbudowany przez ostatnich właścicieli Borowa. Pozostałością założenia dworsko-pałacowo-parkowego są budynki folwarczne z jeszcze widocznym zarysem podwórza oraz resztki parku położonego za nieistniejącym pałacem.

HISTORIA WSI

Wieś gminna położona w powiecie zielonogórskim.  Po raz pierwszy wymieniona w 1291 roku, w którym Fritzko von Löben otrzymał część wsi w lenno od rodziny von Zabeltitz, właścicieli Konotopu, Otynia i Bojadeł. W 1482 roku wygasa linia rodu von Zabeltitz z Konotopu. Majątek w Bojadłach przejmuje ród von Löben. Jako właściciel wsi w roku 1513 wymieniany jest Balthasar von Löben. W 1562 roku właścicielem wsi jest Wolff von Dyhrn, po 1576 wdowa po nim, Magdalena z domu von Glaubitz. W 1579 roku Sigismund von Kottwitz staje się właścicielem Bojadeł przez ślub z córka Wolffa von Dyhrn- Anną. Majątek i kolejne rezydencje stanowiły w latach 1579-1905 własność rodu von Kottwitz.  W 1618 roku umiera Sigismund von Kottwitz nie pozostawiając następcy. Dobra dziedziczy jego brat, Heinrich. W 1620 roku przekazuje majątek synowi, Adamowi von Kottwitz, który pozostawał właścicielem dóbr do 1662 roku. Kolejnym właścicielem był syn Adama, Ernst Heinrich von Kottwitz, który połowę swoich dóbr sprzedał bratu- Adamowi Wentzlowi von Kottwitz. Adam Wentzel von Kottwitz(20.07.1642-04.06.1697) ożeniony był z Heleną z domu von Stosch-Tschirne. Przybył do Konotopu z Marzewa z Wielkopolski. Za ich czasów powstaje na fundamentach starszej budowli nowa rezydencja szlachecka. W 1702 roku dochodzi zgodnie z testamentem Adama do podziału dóbr. Bojadła otrzymał młodszy syn, Adam von Kottwitz. Obaj bracia, Adam oraz Dawid(właściciel Konotopu) w 1718 roku z rąk cesarza Karola VI otrzymali tytuł baronowski. Po bezpotomnej śmierci Adama von Kottwitz w roku 1720, majątek po Adamie przejmuje jego starszy brat, Dawid Henryk. Stawia nowy pałac, który w 1731 roku ulega spaleniu. W latach 1734-1735 buduje nowy pałac, do którego sprowadza się z żoną Barbarą Elisabeth, z domu von Dyhrn oraz dziećmi. Umiera w pałacu 12.12.1735 roku. Majątek przejmuje jego syn, Rudolph Gotthard von Kottwitz, budowniczy dwóch wież . W okresie od lata 1759 do jesieni 1760 podczas wojny siedmioletniej pałac był plądrowany przez wojska rosyjskie. Po bezpotomnej śmierci Rudolpha Gottharda dobra dziedziczy jego brat Adam Melchior, który jest w posiadaniu majątku do swojej śmierci w roku 1777. Kolejnym właścicielem do roku 1811, jest jego syn baron Adam Rudolf Karl baron von Kottwitz. Po nim w 1812 roku dobra dziedziczy jego syn Alexander baron von Kottwitz. Za jego czasów pożar trawi archiwum rodzinne rodu von Kottwitz. Od roku 1854 właścicielem zostaje ostatni męski przedstawiciel rodu- Leopold baron von Kottwitz. Od roku 1902 właścicielką jest jego córka Ewa von Bassewitz-Levetzow, która w roku 1904 za sumę 1.900.000 marek sprzedaje pałac generałowi Reinhardowi von Scheffer z Berlina. W latach 1905-1925 właścicielem pałacu i majątku był Reinhard Gottlob Georg Heinrich von Scheffer-Boyadel urodzony 28.03.1851 roku , zmarł 08.11. 1925r. Po śmierci ojca majątek przejął jego syn Adolf von Scheffer-Boyadel, który był ostatnim właścicielem pałacu i majątku. W kwietniu 1945 roku zginął wraz z żoną w niewyjaśnionych okolicznościach w trakcie ucieczki przed nadchodzącym frontem. Po 1945 roku pałac przechodzi na własność Skarbu Państwa. Od lat 50-tych XX wieku w budynku mieścił się ośrodek zdrowia, a na przełomie lat 1950-60 szkoła podstawowa. W 1967 roku remont budynku z przystosowaniem go na cele kolonijne. Przeprowadzono częściową adaptacje budynku z wprowadzeniem nowych podziałów wnętrz, wykonano instalacje, sanitariaty, zaplecze kuchenne i kotłownię. Kolejny remont przeprowadzono w latach 1982-85, 1988 oraz w roku 1989. W latach 1993-95 doszło o kradzieży barokowych drzwi wewnętrznych oraz herbu z kominka. W drugiej połowie lat 90-tych XX wieku pałac nabyła warszawska spółka. Z powodu nie przeprowadzenia prac zabezpieczających w 2000 roku doszło do zarwania części stropów rozpiętych nad kondygnacją budynku. W roku 2006 nastąpiła kolejna zmiana właściciela.

ZAŁOŻENIE PAŁACOWE

Barokowe założenie pałacowe składa się z pałacu, parku, dwóch pawilonów(kordegard), ogrodzenia pałacu i parku oraz dwóch oficyn. Pałac murowany, dwukondygnacyjny, założony na planie podkowy, z tarasem wydzielonym tralkową balustradą w linii skrzydeł bocznych. Oś południowej elewacji frontowej podkreślona wydatnym ryzalitem zwieńczonym trójkątnym tympanonem wypełnionym dekoracją z kartuszem i panopliami. Balustrada na osi przerwana schodami. Na ich przedłużeniu w ryzalicie portal ujęty pilastrami o głowicach jońskich, zwieńczony elementami w formie esownic. Fasada bogato zdobiona dekoracją rokokową o motywie muszli, owoców i girland. Lekkość dekoracji i precyzja jej wykonania wskazują na autorstwo wybitnego twórcy. Pałac jest przykładem połączenia barokowego założenia przestrzennego z rokokową dekoracją architektury. Wewnątrz zachowało się częściowo wyposażenie pałacu- kominki, stolarka drzwiowa, balustrada schodowa.

DWÓR

Za pałacem położony jest dwór prawdopodobnie zarządcy majątku. Zbudowany na planie prostokąta, piętrowy z użytkowym poddaszem, kryty dachem czterospadowym.

Wieś położona w gminie Nowogród Bobrzański powiatu zielonogórskiego. Wzmiankowana w 1294(Richnowe) i 1300(Reychnow) oraz 1305 roku, prawdopodobnie powstała już w XII wieku. W 1415 roku pojawia się nazwisko von Schaff(gotsch). W latach 1398-1441 wieś lennem rodziny von Rabenau(1398 Peter von Rabenau z Kosierza) oraz von Rothenburg. W 1441 roku ¾ wsi należała do rodziny von Niesemeuschel, ¼ do von Rothenburg i do von Rabenau. W 1443 roku von Niesemeuschel wykupił część wsi należącą do von Rabenau. Pozostała część nadal w rękach rodu von Rothenburg. W 1487-1492 majątek w rękach Petera i Balthasara von Niesemeuschel. W 1551 roku scalenie majątków przez wykup majątku należącego do von Rothenburgów przez rodzinę von Niesemeuschel. W 1553 roku właścicielem majątku był Adam von Niesemeuschel(zm.1560). Po jego śmierci podział wsi pomiędzy synów Adama na część górną i dolną. W 1650 roku bankructwo właściciela folwarku górnego, który to folwark w 1653 roku przejęty przez księcia żagańskiego. W 1669 roku książę żagański przekazuje majątek wierzycielom. Głównym jest Otto Oswald von Glaubitz z Urzut, który wykupuje pozostałe zadłużenie na folwarku, właścicielem folwarku dolnego był w tym czasie Philipp von Niesemeuschel(1651-1717). W 1702 roku Philipp von Niesemeuschel wykupił folwark górny scalając majątki w jeden. W 1748 roku syn Philippa, również Philipp von Niesemeuschel sprzedaje majątek rodzinie von Lüttwitz, W 1761 majątek kupuje Hans Friedrich von Haugwitz(1735-1790), od 1790 roku właścicielem jest Karl Wilhelm von Haugwitz, syn Hansa Friedricha W 1803 roku majątek kupuje August Ferdinand von Bomsdorff z Dobruszowa Wielkiego, w 1804 roku von Wulfen, w latach 1819 – 1842 dobra w rękach Heinricha Traugotta barona von Rheinhaben, w latach 1842 – 1866 w posiadaniu rodziny von Sembach, w latach 1866 – 1877 dobra posiadał Gustav von Nostitz-Wallwitz, w latach 1877 – 1945 w posiadaniu hrabiów von Strachwitz von Gross Zauchen und Camminetz– 1877 – Franz Arthur hrabia von Strachwitz von Gross-Zauchen und Camminetz(1846-1919), w latach 1919 – 1945 – Alexander Maria Hubertus hrabia von Strachwitz von Gross-Zauchen und Camminetz,

DWÓR/Niederhof/

Dwukondygnacyjna bryła, założona na planie prostokąta, zakryta dachem mansardowym, powstała w drugiej połowie XVI wieku, przebudowana w XVII wieku prawdopodobnie przez Philippa von Niesemeuschel. Na początku XVIII wieku traci funkcję siedziby rodu stając się mieszkaniem zarządcy folwarku.

PAŁAC/Oberhof/

Barokowy pałac w centrum wsi zbudowany prawdopodobnie w XVI wieku, przebudowany na przełomie XVII i XVIII wieku z inicjatywy Ottona von Glaubitz lub po scaleniu majątków przez Philippa von Niesemeuschel. Przebudowywany i remontowany w XIX wieku, w roku 1863, na zlecenie ówczesnego właściciela von Sembach. Od strony frontowej dostawiono dwa skrzydła boczne. Murowany z cegły i kamienia polnego, piętrowy, założony na planie wydłużonego prostokąta. W piwnicach jak i w części parterowej sklepienia krzyżowo-kolebkowe i kolebkowe z lunetami. Na piętrze i w części pomieszczeń parterowych stropy z plafonami z XIX wieku. Wejście zdobione późnobarokowym portalem z drugiej połowy XVIII wieku. Całość pokryta dachem mansardowym z dymnikami. W trzydzieści lat później, za panowania hrabiego Franza Artura von Strachwitz, powiększono go o klatkę schodową, która zatarła pierwotny układ na planie podkowy wprowadzając rzut zbliżonego do kwadratu prostokąta z nieznacznie tylko wystającymi skrzydłami bocznymi. Reprezentacyjny hall wejściowy ze schodami zbieżno-rozbieżnymi podzielono kanelowanymi kolumnami na dwie części. Sufity pomieszczeń ze sztukatorskimi fasetami. W skrzydle bocznym fasady, między dwoma oknami parteru, widnieje wmurowana w niszy płaskorzeźba Madonny z Dzieciątkiem. Historia powstania rezydencji może wiązać się z dwoma właścicielami, Ottonem von Glaubitz, rezydującym tam w 1669 roku lub osiadłym po nim Philippem von Niesemeuschel. Po 1945 roku użytkowany przez Zarząd Lasów, PGR, Technikum Rolnicze, a od 1974 roku Państwowy Dom Dziecka. Aktualnie nieużytkowany ulega stopniowej degradacji.

Wieś leżąca w gminie Torzym w powiecie sulęcińskim o metryce średniowiecznej. Pierwsza wzmianka pojawia się w roku 1329(Bozaw) przy okazji określania granic miasta Rzepina. W 1354 roku jako właściciel wymieniany jest Dietrich von Weissensee. W 1367 i 1375 jako właściciel wymieniany jest Potz von Lossow.  W 1548 roku umiera Hans von Lossow, sędzia sądu w Torzymiu, właściciel Radzikowa. Pozostawił małoletniego syna, Balzara von Lossow, który wymieniony był w 1583 roku jako samodzielny właściciel wsi. Zamieszkiwali wieś do XVII wieku. W 1562 roku na terenie wsi pojawia się rodzina von Mandelsohe, w XVII wieku wymieniane są rody von Selchow, von Kulwein i von Rathenow.  W XVIII wieku wieś w posiadaniu rodziny von Ilow, później w rękach Hansa Friedricha barona Brecher von Rosenwerth. Na przełomie XVIII-XIX wieku wieś należała do rodziny von Grӓvenitz. W 1830 roku za 18.000 talarów kapitan von Grӓvenitz sprzedaje majątek i wieś Augustowi von Wehle. Syn Augusta von Wehle w roku 1842 sprzedaje wieś rodzinie von Grassmann. Już w roku 1844 von Grassmann sprzedaje majątek za 55.000 talarów Adolfowi Edwardowi Schneider. Od 1880 do 1945 roku Boczów był w posiadaniu rodziny von Bonin. W ich posiadaniu był również pobliski Lubin od 1850 roku. W 1900 roku właścicielem Boczowa był Siegfried von Bonin. Wymieniana jest również hrabina Elisabeth von Bonin z domu von Wartenberg.

Majątek w Boczowie liczył 549 ha ziemi, 32 konie, 120 sztuk bydła, fabrykę skrobi. Majątek Lubin poza dworem liczył 689ha ziemi, 26 koni, 181 sztuk bydła, gorzelnię.

ZAMEK

W XIV wieku na półwyspie Jeziora Boczów został wybudowany zamek przez ówczesnych właścicieli wsi, rodzinę von Lossow, wymieniany w latach 1367 i 1375.  Był wtedy oddany w lenno Piotrowi von Lossow. Ze względu na trudnienie się rozbojem przez Piotra von Lossow, napaści na podróżnych i kupców, w roku 1400 trzy miasta: Frankfurt n/Odrą, Ośno Lubuskie i Rzepin zorganizowały wyprawę zbrojną na siedzibę Piotra . Zamek został zniszczony przez mieszczan trzech wymienionych wyżej miast. W roku 1402 rodzina von Lossow zobowiązuje się do nieobwarowywania miejscowości jak i zaprzestania rozbojów. Do dnia dzisiejszego na półwyspie widoczne pozostają ślady po zamku.

PAŁAC

Pałac zniszczony w trakcie działań wojennych w 1945 roku. Nie wiemy kiedy został zbudowany. Należy przypuszczać, że pierwsze założenie powstało w XVIII wieku. Prawdopodobnie pomiędzy 1910-1920 rokiem został przebudowany z dostawieniem dwóch skrzydeł bocznych. Pozostałością po założeniu są resztki parku.

Wieś położona w gminie Strzelce Krajeńskie powiatu strzelecko-drezdeneckiego. Po raz pierwszy wymieniona w 1333 roku. W 1337 własność Henninga von Sanitz. W połowie XIV wieku wieś jest własnością Betekina von der Osten z Drezdenka. W tym czasie część gruntów nadal należała do rodu von Sanitz. W 1571 roku lennikami we wsi były rody: von Sanitz i von Platen(Platow). Na początku XVII wieku właścicielem Bobrówka jest Thomas von Sanitz, właściciel pobliskiego Sokólska. Wg L. Ledebura rodzina von Sanitz posiadała dobra we wsi do 1643 roku. W 1718 roku majątek jest własnością Heinricha Wulff von Platen. Wg L. Ledebura von Platen posiadał majątek od 1709 do 1749 roku.  Rodzina von der Osten siedziała we wsi od 1354 do 1803 roku wg. L. Lebedur. W latach 1740-1783 część wsi należała do rodziny von Scheel(Scheelen, Schiele). W 1786 roku swój majątek posiadała rodzina von Flotow. W latach 1798-1818 dobra są w rękach kapitana Ernsta Georga von Oertzen. Jako właścicieli majątku w 1828 roku wymienia się rodzinę Klaffke, a od 1857 do 1929 roku rodzinę Fleischer– wzmiankowany Georg Franz. W 1879 roku ich majątek obejmował 842,05ha gruntów a w 1896 roku 866ha. W 1914 roku majątek powierzchni 904ha należał do Kurta Fleischer. W 1929 roku niepełnoletni Wolfgang Fleischer był właścicielem majątku o areale 960ha, opiekunem którego był Arnold Heydemann, dzierżawcą majątku był Ernst von Abercron. Do 1945 roku dobra w rękach rodziny von Abercron–  dzięki małżeństwu  w dniu 25.10.1918 roku Ernsta Carla Magnusa von Abercrona z Giselą Gabriele Fleischer, z domu von Wedel, majątek stał się jego własnością. Pani Barbara Bielinis-Kopeć podaje, że do połowy XIX wieku właścicielami był ród von der Osten.

PAŁAC

W południowo-wschodniej części wsi położony jest zespół folwarczny z pałacem i parkiem. Na terenie wsi pierwsza dworska siedziba została zbudowana przez Thomasa von Sanitz w 1608 roku. Pod koniec XVIII wieku wzniesiono dwór, rozbudowany w XIX wieku. Murowany, piętrowy, założony na planie prostokąta z trzykondygnacyjnym ryzalitem na osi bocznej. Pod koniec XIX wieku rozbudowany o skrzydło południowe i ryzalit skrzydła głównego. Część zasadnicza bryły jest parterowa z wysokim, dwuspadowym dachem. Skrzydło boczne jest dwukondygnacyjne, nakryte dachem mansardowym z lukarnami. Skromny wystrój elewacji składający się z boniowań na narożnikach skrzydła głównego wraz z ryzalitem oraz skrzydła bocznego- południowego, profilowanych opasek i gzymsów nadokiennych. W pałacu zachował się oryginalny wystrój sali balowej(stojący murowany kominek w stylu neorokokowym został skradziony), zachowała się klatka schodowa, stolarka drzwiowa i okienna wraz z okiennicami. Od czasu zakończenia II wojny światowej, w dworze nie prowadzono gruntownych prac remontowych. Po 1945 roku dwór wraz z folwarkiem został znacjonalizowany. Od 1950 do 1964 roku w budynku dworu mieściło się więzienie dla kobiet. W 1964 roku dwór przeszedł na własność Strzeleckiego Kombinatu Rolnego. Był dzierżawiony. Od 2006 roku dwór wraz z parkiem zakupiony został przez zagraniczne przedsiębiorstwo.

Nieistniejąca osada położona w gminie i powiecie żagańskim, na północ od Żagania z dojazdem od strony Olszyńca, Złotnik. Obecnie zwana Niemczą, administracyjnie przypisana Gorzupi. Po założeniu dworsko-folwarcznym nie ma śladu. Wieś początkowo książęca, później rycerska. W 1442 roku własność rodu von Kyene(Kynau). W 1508 roku w rękach rodu von Gebelzig z Olszyńca. Od 1520 roku własność rodziny von Gladis z Gorzupi. Posiadali wieś do 1731 roku. W latach 1667-1687 pod opieką rodów von Tschammer i von Luck. Później dość częste zmiany właścicieli. Wymienia się rodziny: von Rothenburg z Włostowa(1731), von Knobelsdorff(1765), Neumann z Dzietrzychowic(1792), córka Neumanna, Pani Schneider(1796), Braun(1804), von Wittke(1805), Fellenberg(1832), Tauchert(1841-1843), Doherr(1843), von Knobelsdorff(1843), Strutz z Konina Żagańskiego(1846), Rothe(1854)-(wg spisu właścicieli z 1873 roku dobra należące do Christiana Rothe liczyły 1646 mórg ziemi), Renner z Wilkowa koło Złotoryji(1886), Pani Brendel(1890), Fengler z Cottbus(1894), Haymann(1899), Richter z Lipska(1901), Heinsius z Gӧrlitz(1901), Smith(1904), von Boltenstern z żoną(1909), Walter z Bytomia Odrzańskiego(1920), Müller z Gozdnicy(1921), Pierer z żoną(1921), Dr Schrӧder(1921), Uiker(1927-1945).

NIEISTNIEJĄCE ZAŁOŻENIE DWORSKIE