HISTORIA MIASTA

Miasto położone na skrzyżowaniu dwóch szlaków z północy na południe i z Poznania na Zachód, dzieliło losy Ziemi Lubuskiej. Pierwsza wzmianka o miejscowości pojawia się w roku 1297. Wcześniej ziemie te należały do Piastów Śląskich. Po opanowaniu jej przez Brandenburgię(1252) miasto podlegało bezpośrednio rządom margrabiów, którzy oddawali je często w zastaw innym możnowładcom. W 1308 roku Rzepin brał udział w walce z rycerzami-rabusiami. W podobnych działaniach miasto jeszcze kilkakrotnie brało udział w wyprawach przeciwko raubitterom. W tym czasie należało do von Wittelsbachów. W 1335 roku otrzymał Rzepin w zastaw rycerz Paszko ze Świebodzina. W 1353 Rzepin jako lenno posiadała rodzina von Waldow. W 1373 roku od von Wittelsbachów Rzepin i okolice kupuje za 500 000 guldenów cesarz Karol IV. Przez krótki okres(1403-1409) miasto jest pod kontrolą biskupa lubuskiego Johanna von Borschnitz, który od margrabiego otrzymał zgodę na wzniesienie nowego zamku. W 1412 roku mieszkańcy oddają hołd lenny margrabiemu Fryderykowi. W 1476 i w 1477 miasto odparło atak wojsk księcia Jana II Szalonego. Od 1701 do 1918 roku w granicach państwa pruskiego. W ciągu XIV-XVI wieku miasto otrzymywali w zastaw kolejno różni możnowładcy. Wśród nich wymienia się rody: von Suebesin, von Kober, von Stangen, von Dyssen. W XV wieku miasto było również w posiadaniu zakonu joannitów.

ZAMEK

Nad średniowiecznym miastem górował wraz z kościołem i ratuszem zamek, po którym nie zachował się żaden ślad.

DWOREK

Dworek klasycystyczny, zbudowany w końcu XVIII wieku. Murowany z cegły, na rzucie prostokąta. Parterowy z piętrowym, półkolistym ryzalitem na osi elewacji frontowej. Dach mansardowy z naczółkami. Klatka schodowa i stolarka w stylu klasycystycznym.

WILLE

Wieś położona w powiecie i gminie Świebodzin, której początki sięgają XII-XIII wieku. Pierwsza wzmianka pochodzi dopiero z roku 1423. W tym czasie we wsi dwa majątki rycerskie. Jeden należał do rodu von Kӧckritz, później do von Luck. Drugi był własnością rodziny von Nostitz. Pierwszym wzmiankowanym właścicielem wsi z rodu von Nostitz był Hans von Nostitz, w latach 1491-1509 starosta okręgu świebodzińskiego.  Majątek po rodzinie von Nostitz przejęła rodzina von Schlichting i posiadała ją do 1945 roku. W 1610 roku własność Caspara von Schlichting. W latach 1698-1718 dobra w rękach Kaspara Heinricha von Schlichting z Lubinicka(zm.1718), w latach 1761-1764 własność Maxa Philippa von Schlichting(zm.1764), w  latach 1764-1769 własność Maxa von Schlichting z Łochowa, w latach 1769-1828 własność Johanna Emanuela Samuel von Schlichting, w latach 1828-1865 własność Kaspara Alexandra von Schlichting, w latach 1865-1899 własność Alexandra Ernsta Emanuela von  Schlichting, którego majątek w 1879 roku obejmował 350,20ha gruntów. W 1896 roku majątek obejmował 350ha gruntów. Ostatnim przedstawicielem rodu na Rzeczycy był Maximilian von Schlichting(ur.1867). W 1914 i 1929 roku majątek obejmował 354,5ha. Drugi majątek posiadała rodzina von Niebelschütz.  Przez małżeństwo Anny von Niebelschütz z Heinrichem I von Seherr-Thoss(1608-1671) dobra przechodzą w ręce rodziny von Seherr-Thoss z Wygnańczyc. Mieli jednego syna- Georga Siegismunda von Seherr-Thoss(11.04.1656-08.05.1738 Rzeczyca). Dwukrotnie żonaty: 1. z Hedwig von Kimptsch, 2. Z Anną Ursulą von Braun, z którą miał syna, Christopha Ernsta, późniejszego barona von Seherr-Thoss(14.02.1700-09.02.1753 Rzeczyca). Żonaty z Johanną Elisabeth von Netz, dziedziczką Ostroszowic w powiecie dzierżoniowskim. Ich syn, Heinrich Leopold, od 1775 roku posługujący się tytułem hrabiego, po śmierci Adama Heinricha von Netz, w 1757 roku przejmuje majątek ostroszowicki. Na początku XVII wieku majątek posiadała rodzina von Kalckreuth-wzmiankowany Hans Christian zmarły w 1713 roku. W 1728 roku jeden z majątków należał do rodziny von Sack. Od XVII wieku część wsi była w posiadaniu rodziny von Troschke und Rosenwerth– wymieniony Maximilian Gottlob von Troschke und Rosenwerth. W 1791 roku majątek był w posiadaniu barona Sigmunda Karla Gottloba von Troschke. Brak wzmianki o siedzibie dworskiej. Posiadali majątek w latach 1700-1804. 

Rodzina von Schlichting przybyła na tereny polskie z księstwa von Anhalt w XV wieku, była w posiadaniu m.in. miejscowości: Bucze, Gryżyna, Toporów, Kosobudz, Staropole. W 1477 roku Caspar von Schlichting zakupuje Radowice k. Sulechowa a następnie Jeziory, Ojerzyce, Rzeczycę. Jego syn, również Caspar był właścicielem Opalewa, Kupienina, Kępska, Witynia. Był protoplastą wszystkich Schlichtingów na obrzeżach Wielkopolski. Jego syn Ambroży poprzez małżeństwa z J.Leszczyńską, H.von Glaubitz i J. von Goltz oprócz Jezior i Rzeczycy odziedziczył również Przytoczną. Jego syn, Bartłomiej w 1578 roku nabywa Bukowiec i Łagowiec- tworząc odrębną gałąź rodu, piszącą się „z Bukowca”. Jego potomek- Maksymilian w roku 1624 zakupił część dóbr w Kosieczynie- ta linia zapoczątkowała gałąź rodu w Szlichtyngowej. Po Bartłomieju Rzeczycę dziedziczy jego syn Caspar- rotmistrz i radca margrabiego brandenburskiego. Bezżenny i bezdzietny umiera w roku 1620 tworząc z dóbr rzeczyckich seniorat- dobra dziedziczy najstarszy z rodu. Pierwszym, który przejmuje dobra jest Henryk von Schlichting z Przytocznej, brat Caspara. W XVI wieku Rzeczyca nie posiada siedziby. Pojawia się ona dopiero na początku XVII wieku. W XVIII wieku skromną siedzibę dworską wznoszą Wolfgang i Maximilian von Schlichting z Łochowa. W 1827 roku Johan Emanuel z Lubinicka buduje stylowy dwór z okazałym kompleksem folwarcznym oraz parkiem. Dwór zniszczony podczas działań wojennych w 1945 roku. Pozostałością po bytności w Rzeczycy von Schlichtingów są resztki cmentarza rodowego.

 DWÓR

Nieistniejący dwór zbudowany został prawdopodobnie na fundamentach siedziby z XVII wieku, rozbudowany w XVIII wieku i w XIX wieku. Była to budowla piętrowa, z użytkowym poddaszem, kryta dachem  mansardowym. Dwór zniszczony podczas działań wojennych w 1945 roku.

ZAMEK

W XVI wieku na cyplu wchodzącym w wody jeziora Lubinieckiego von Schlichtingowie zbudowali zamek, odcięty od lądu mostem zwodzonym. W XVII wieku Henryk von Schlichting w miejscu po założeniu zamkowym zniszczonym podczas wojny 30-letniej buduje duże zabudowania gospodarcze.

WILLA

Wieś położona w gminie Maszewo powiatu krośnieńskiego. Po raz pierwszy wymieniona w 1308 roku należąc do biskupa poznańskiego. W 1713 roku właścicielem był Georg Friedrich von Winterfeld, kawaler, zamieszkały w Rzeczycy. Miał 3 braci: Christiana Georga z Antwerpii, porucznika Alexandra Ludwiga i sierżanta Samuela Adolfa. Wg spisu z 1718/19 roku właścicielem majątku jest Alexander Ludwig von Winterfeld. Majatek po rodzinie von Winterfeld przechodzi w ręce Johanna Christiana Fuchs, burmistrza Fürstenwalde.  W 1720 roku córka Johanna, Anna Sophia wyszła za mąż za Johanna Heinricha Piper(01.01.1680 Karnice(Pomorze Zach)-19.05.1752 Berlin), pruskiego oficera finansowego, nobilitowanego w 1736 roku. W 1735 roku odziedziczył po teściu Rzeczycę, Sądów i Bargów w powiecie sulęcińskim. Z żoną Anną Sophią, z domu Fuchs miał ośmiu synów i pięć córek, z których 5 synów i dwie córki zmarły w dzieciństwie. W 1767 roku wieś należała do syna Johanna, Wilhelma Christiana von Piper(1732-1811), od którego majątek zakupił Alexander Ernst von Oppen, właściciel Dąbek. Alexander Ernst zmarły w 1803 roku majątek pozostawił swoim nieletnim synom.  Po 1828 roku majątek jest w posiadaniu rodziny Petsch. Od 1850 roku kolejnym właścicielem dóbr rzeczyckich jest George Fr. Arnous(1857) a następnie książęta zu Lӧwenstein-Wertheim-Freudenberg. Posiadali majątek do początku XX wieku. W 1879 roku ich dobra obejmowały 1311,04 ha gruntów a w 1896 roku majątek księcia Wilhelma von Lӧwenstein-Wertheim-Freuenberg zamieszkałego w Karlsruhe obejmował 1285ha gruntów. W 1914 roku majątek obejmował 1351ha i należał do Karla Heinricha Müller z Dutzow w Meklenburgii. W skład majątku wchodziły folwarki: Lubach i Radeberg. W 1929 roku właścicielem był Carl Heinrich Müller z Dutzow koło Gadebusch(Mecklenburgia), a do majątku o areale 1326ha, wchodziły majątki w Lubach i Radeberg. Natomiast z innych źródeł wynika, że około 1923 roku Müller sprzedał majątek nie znanemu z nazwiska człowiekowi. Po nim około roku 1925 majatek trafił w ręce Hansa Georga von Kramsta(1892-1942). Stałą rezydencję posiadał na Śląsku w Chwalimierzu(Frankenthal) a tutaj przebywał 2-3 razy do roku. Majątkiem zarządzał Hans Heller. H.G. von Kramsta był kawalerem, za antyhitlerowskie poglądy pozbawiony majątku, później aresztowany. Zmarł w obozie zagłady w Nadrenii lub jak mówi inna wersja po wykupieniu go z obozu w Oświęcimiu za 3.5 mln marek.

PAŁAC

Pałac zbudowany w pierwszej połowie XIX wieku na planie prostokąta, kryty dachem mansardowym, podpiwniczony. W sąsiedztwie park krajobrazowy o powierzchni 4,5 ha.

Wieś położona w gminie Sulęcin powiatu sulęcińskiego. Wielokmrotnie wymieniana jako: Richenowe, Rychenow(1400), Richenow, Reichnow. W 1286 roku przekazana zakonowi templariuszy przez margrabiów askańskich. Od 1350 do 1811 roku wieś należała do joannitów z Łagowa. W spisie z 1718/19 roku wymieniony majątek należący do joannitów z Łagowa. W XIV wieku część gruntów we wsi było lennem Ottona von Lossow, wzmiankowanego w 1405 roku. W 1460/61 roku wymieniony Henz(Hencze, Hentze, Hentz) Grabel, w 1582 roku Melchior von Gersdorf a w 1594 roku Joachim von Gersdorf, którzy mieli majątek na terenie wsi. W 1594 roku Joachim von Gersodrf na 3 lata wydzierżawił majątek Joachimowi von Ilow ze Smogór. W 1662 roku roku majątek w rękach rodu von Ludewig, w 1718/19 roku rodziny Rӧstell. Od lat 20-ych XIX wieku majątek należał do rodziny Karney– wymieniany Karl Ferdinand(1815), Julius Karl Otto Karney(*29.01.1837-+27.06.1889). W latach 1850-53 majątek rodziny Karney obejmował 820 akrów ziemi. W 1879 roku majątek należący do rodziny Karney liczył 284,30 ha gruntów. W 1892 roku córka właściciela Marie Elfriede Hedwig Karney(*27.09.1872-+16.04.1959) wychodzi za mąż za właściciela dóbr w Serbowie, Carla Roberta Douglas(*02.05.1852-+08.04.1930). W 1879 roku majątek o powierzchni 284,30ha należał nadal do rodziny Karney. Kolejnym właścicielem dóbr był Johann Wilhelm Morgenstern(*1818-+1883). Po 1907 roku majątek liczący 375 ha gruntów posiada rodzina Redlich. W 1914 roku majątek obejmował 391ha i należał do Hansa Erdtmann. Od lat 20-tych XX wieku majątek należał do rodziny Kortüm– wymieniony Fritz Kortüm. W 1929 roku wymienione 3 majątki należące do: Fritza Kortüm, 520ha, Karla Bennewitz(87ha), Wilhelma Zimmermann(34,5ha). Prawdopodobnie ostatnim właścicielem majątku wzmiankowanym w 1941 roku był Wilhelm Zimmermann, burmistrz-sołtys wsi Rychlik.

We wsi założenie dworskie z dworem znacznie przebudowanym oraz parkiem krajobrazowym i zabudowaniami gospodarczymi.

Wieś położona w gminie Świebodzin powiatu świebodzińskiego. Początki wsi sięgają XIII wieku. W 1236 roku należała do komesa Przybigniewa z rodu Leszczyców z Bukowca, który przekazał wieś cystersom paradyskim co zostało potwierdzone przez księcia Przemysła I w 1250 roku. Wymieniona w 1506 roku, kiedy książę głogowski Zygmunt obiecuje opatowi złagodzenie powinności wsi. Wieś należała do cystersów do sekularyzacji ich dóbr. W 1791 roku istniał folwark na terenie wsi. Przejęta przez państwo pruskie. Od 1810 roku w rękach syndyka o nazwisku Heinrich, ale na krótko. W 1811 roku za 8010 talarów majątek wykupił Augustin Fӧrster. Kolejnym właścicielem od 1843 roku jest syn Augustina- Georg(zmarł w 1876 roku),  oraz jego synowie- August Ewald i Fritz. Majątek Augusta Ewalda Fӧrster w 1879 roku obejmował 205,20ha gruntów. W 1896 roku dobra są nadal w posiadaniu rodziny Fӧrster i obejmują 205ha gruntów. W 1914 roku majątek obejmował 207ha i należał do Franza Fӧrster. W 1916 roku majątek zakupił Otto Hecht, którego majątek w 1929 roku obejmował 270ha.

DWÓR

Dwór zbudowany w drugiej połowie XIX wieku z elementami neogotyku angielskiego. Założony na planie prostokąta, parterowy z użytkowym poddaszem, kryty dachem dwuspadowym. Podpiwniczony. Opuszczony, popadający w ruinę. W sąsiedztwie dworu zabudowania gospodarcze.

Miejscowość leżąca w gminie Niegosławice powiatu żagańskiego wymieniana w latach 1300, 1305, 1342 i 1346 jako Ruthen, Rutyn.  W tym czasie właścicielami wsi wymieniana była rodzina von Kittlitz. W 1421 roku jako właścicieli wsi wymienia się rodzinę von Lüttwitz. W latach 1421, 1463-65 wzmiankowany Claus von Lüttwitz. Władali majątkiem do XVII wieku. Kolejnym właścicielem była rodzina von Redern, ale jeszcze w 1718 roku na majątku przebywała rodzina von Lüttwitz.  Pod koniec XVII wieku majątek jest w posiadaniu baronów von Logau und Altendorf. W roku 1698 właścicielem dóbr był Balthasar Fridricus baron von Logau und Altendorf z żoną Marią Eisą Behsidonią z domu hrabianką von Redern. Ostatnią z rodu von Logau była zmarła pod koniec XIX wieku hrabina von Logau und Altendorf. Po jej śmierci w majątku powstała pensja dla dziewcząt z rodzin szlacheckich.

WIEŻA RYCERSKA

Prawdopodobnie w XIII lub na przełomie XIII/XIV wieku powstała siedziba rycerska w postaci wieży, otoczonej fosą. Pozostałość w postaci ziemnego kopca znajduje się w północnej części wsi poza zabudowaniami. Prawdopodobnie postawiona przez rodzinę von Kittlitz, ówczesnych właścicieli wsi.

PAŁAC

W jej pobliżu w XVI wieku rodzina von Lüttwitz buduje nową siedzibę obronną w postaci dworu obronnego, która w następnych stuleciach została przebudowana i rozbudowana. Pałac był budynkiem w stylu klasycystycznym, zbudowanym na rzucie prostokąta, piętrowym kryty dachem czterospadowym, dziewięcioosiowym na ścianie frontowej. Wejście główne na ścianie frontowej, do którego prowadziły schody wieńczył trójkątny naczółek a nad nim pseudoryzalit z umieszczonym w nim zegarem.

BUDYNKI FOLWARCZNE

WILLA KERNKE

Wieś położona w gminie Siedlisko powiatu nowosolskiego. Po raz pierwszy wzmiankowana w 1601 roku. Założona przez Georga księcia von Schönaich. Do 1945 roku wchodziła w skład dóbr książąt von Schönaich-Carolath-Beuthen. Od XVIII wieku wymieniany folwark, który był w XIX i XX wieku był dzierżawiony. W 1850-1900 dzierżawcą była rodzina Sprangenberg i Windler. Po 1945 roku na terenie folwarku funkcjonowało PGR. Obecnie pozostałością po folwarku są zabudowania gospodarcze, w rękach prywatnych. Dwór właścicieli rozebrany w latach 90-tych XX wieku.

Wieś położona w gminie Kłodawa powiatu gorzowskiego. Po raz pierwszy wymieniona w 1337 roku(Stoltenbergh). Należała wtedy do rodu von Stolle lub Stolte. W tym też roku wymieniony majątek należący do miejscowego kościoła. Pod koniec XIV wieku lenno rodu von Sack. W 1455 roku część gruntów należała do braci Konrada i Nickela von Damnitz. Od 1492 roku wieś należy do rodziny von Strauss. Wymienia się Jakuba, Clausa, Piotra von Strauss. W 1499 roku wymieniony Otton von Strauss. Rodzina von Strauss posiadała Różanki do połowy XVII wieku. Przez małżeństwo z jedną z rodu von Strauss majątek jest w rękach Aleksandra Gordon(1646), pułkownika, komendanta twierdzy w Drezdenku. Na początku XVIII wieku dobra są w posiadaniu rodziny von Polenz– wymieniony Johann, później Karl Friedrich von Polenz(1715-18). W latach 1736-1738 Różanki za 30000 talarów zakupił margrabia Friedrich Heinrich książę Hohenzollern von Brandenburg-Schwedt(21.08.1709-12.12.1788), syn Philippa Wilhelma i Johanny Charlotty von Anhalt-Desau. W 1739 roku ożenił się ze swoją kuzynką księżniczką Leopoldine Marie von Anhalt-Dessau(12.12.1716-27.01.1782). Miał z nią dwie córki- Friederike Charlotte Leopoldine Louise von Brandenburg-Schwedt oraz Louise Henriette Wilhelmine von Brandenburg-Schwedt. Od 1751 roku w separacji. Od 1784 roku jest w związku z Marie Magdalene Charlotte Carl, z domu Cramer lub Kramann, z którą ma syna- Friedricha Carla. W 1786 roku syn otrzymuje od króla Prus tytuł i nazwisko- Friedrich Carl baron von Stoltzenberg, nawiązując do posiadłości ojca pod Gorzowem. Po śmierci księcia Friedricha Heinricha w 1788 roku majątek dziedziczy młodsza z jego córek, Louise Henriette Wilhelmine von Brandenburg-Schwedt, która w 1767 roku poślubiła Leopolda Friedricha, od 1751 roku Leopolda III księcia Anhalt-Dessau(*10.08.1740-+09.08.1817) z dynastii askańskiej. Miał z nią dwójkę dzieci: córkę zmarłą po porodzie oraz syna księcia Friedricha(1769-1814), następcę tronu Anhalt-Dessau. Do 1838 roku majątek zarządzany przez książęta von Anhalt-Dessau. Później był dzierżawiony. W 1848 roku dzierżawcą dórb za sumę 5000 talarów rocznie był niejaki Bayer. W 1879 roku majątku o powierzchni 3236,14ha nadal dzierżawcą był Bayer. W 1896 roku majątek księcia Friedricha I von Anhalt-Dessau(zm.1904r.) obejmował 3235ha. W skład majątku wchodziły dobra w Wojcieszycach o areale 717ha. W 1914 roku majątek obejmował 3148ha i należał do Friedricha II księcia von Anhalt-Dessau(zm.1918r.) a dzierżawcą był Alfred Balcke. W skład majątku wchodził majątek w Wojcieszycach(Wormsfelde). W 1929 roku właścicielem była spółka powiernicza Herzogl. Anh. Treuhand-Verwaltung A.-G., Dessau, a dzierżawcą był Alfred Balcke.

PAŁAC

Pałac spalony przez wojska radzieckie w 1945 roku i w latach późniejszych rozebrany.

ZESPÓŁ DWORSKO-FOLWARCZNY

Zespół folwarczny z pierwszej połowy XIX wieku, składający się z domu mieszkalnego i trzech budynków gospodarczych, w stylu klasycystycznym, użytkowany przez Stację Ochrony Roślin. Obok stał nieistniejący pałac z cechami neogotyku angielskiego.

Wieś położona w gminie Żary powiatu żarskiego wymieniona po raz pierwszy w roku 1460. W tym czasie była w posiadaniu rodziny von Filtz, która była wymieniana jeszcze w XVI wieku(1512) jako właściciele wsi i budowniczowie dworu. W 1515 dobra należą do rodziny von Schӧnberg, w 1522 roku von Kӧckeritz a w latach 1530-67 do rodziny von Gelnitz– w latach 1655-1660 dobra w posiadaniu von Unruh, zięcia von Gelnitz, . Od 1657 majątek posiadają książęta żagańscy. Od 1786 roku wieś zakupił książę kurlandzki Piotr Biron, zmarły w 1800 roku. Później majątek należał do książąt de Talleyrand-Perigord. Posiadali dobra we wsi do 1940 roku.

Po założeniu dworskim resztki parku krajobrazowego.