Wieś położona w gminie Bojadła powiatu zielonogórskiego. Powstała prawdopodobnie w XVII lub XVIII wieku jako wieś folwarczna- wymieniona w 1759 roku , należała do majątku w Bojadłach. We wsi dwa folwarki- jeden z końca XVIII wieku, drugi z 2 połowy XIX wieku. Folwark po 1945 roku zwany Namuły(Mühlwald Vorwerk).
Pałac rozebrany w 1980 roku. Pozostałością po założeniu są: oficyna znacznie przebudowana oraz resztki parku krajobrazowego założonego pod koniec XVIII lub na początku XIX wieku.
Wieś położona w gminie Deszczno powiatu gorzowskiego. Kolonia utworzona w 1774 roku na terenach należących do miasta Gorzowa i nazwana na cześć dyrektora kamery. We wsi kilka domów z XVIII i XIX wieku.
WILLA
Najładniejszym domem-willą do dzisiaj stojącym przy drodze jest dom niejakiego Schmolk. Budynek pełnił funkcję mieszkalno-handlową. Obecnie opuszczony.
Założona w 1731 roku przez leśniczego Dölle z Pyrzan. Należała do majątku mironickiego. We wsi willa.
HISTORIA WSI
Wieś położona w gminie Otyń powiatu nowosolskiego. Początki miejscowości sięgają XII wieku ale po raz pierwszy wzmianka o Niedoradzu pojawia się w 1376/1333/. Od XV wieku do 1945 roku należała do właścicieli Otynia- rodów: von Zobeltitz/Zabeltitz//XVw./, von Rechenberg/XVIw./, von Sprintzenstein/XVIIw./, zakonu jezuitów/XVII-XVIIIw./, księcia żagańskiego Piotra Birona/XVIII-XIXw./, hrabiego von Medem/XIXw./, księżnej Doroty de Talleyrand-Perigord i jej syna, Aleksandra, Rudolfa von Friedenthal/XIX-XXw./, po którym dobra przejęła córka Rudolfa- Renata baronowa von der Lancken-Wackenitz, żona pruskiego ambasadora we Włoszech i w jej rękach dobra były do 1945 roku.
ZESPÓŁ DWORSKO-FOLWARCZNY
Pozostałością zespołu dworsko- folwarcznego jest dwór- obecnie budynek szkolny oraz resztki budynków- czworaki, stodoła, resztki bramy wjazdowej na podwórze folwarczne obecnie nie istniejące.
Wieś położona w gminie Trzebiel powiatu żarskiego. Wieś o średniowiecznym rodowodzie, wymieniona w 1381 roku(Reynmittendoerff), należąca do państwa stanowego Żary. Wymieniona również w 1456 roku(Renickendorf). Jako właścicieli wymienia się rody: von Schӧnaich(1381- wymieniony Arnold von Schӧnaich), von Wiedebach(1570, von der Heyde(1723), Günther(1810), von Kleeberg(1823), Engelhardt(1842), von Düringshofen(1845, 1850), von Vitzthum, Hirschfeld. Na początku XX wieku właścicielem majątku jest rodzina Robinson– w 1879 roku wymieniony Henry von Robinson(+1902), Dyrektor Kolei Państwowych. Już w 1903 roku właścicielem dóbr jest rodzina Döhring. Prawdopodobnie ostatnim właścicielem majątku byli hrabiowie von Sparr– wymieniony Arno hrabia von Sparr.
ZAŁOŻENIE PAŁACOWO-PARKOWE
Pozostałością po założeniu pałacowym jest barokowa oficyna z XVIII wieku.
Wieś położona w gminie Łagów powiatu świebodzińskiego. Wielokrotnie wymieniana jako: Spegelberg, Spigelberg, Spigilberg, Spigelbergk, Speghelberg. Po raz pierwszy wzmiankowana w 1249 roku. Do końca XVI wieku zaliczana w poczet miasteczek targowych. Od 1608 roku ponownie wieś. Własność rodu von Klepzig. W 1350 roku wykupiona przez joannitów. W 1572 roku część gruntów we wsi należy do Torzymia ale już w 1608 roku cała wioska podlega komturii w Łagowie. W 1552 roku komtur zakonu łagowskiego, Andreas von Schlieben przekazał część gruntów Georgowi Breming(Bruning), którego syn Hans von Brüning vel Breuning oraz jego bracia Balzar i Zacharias w 1596 roku sprzedali Christophowi von Rothenburg(wzmiankowany również Georg von Rothenburg). Około 1673 roku majątek ten przejęty przez rodzinę von Zobeltitz, który był w ich posiadaniu do 1945 roku. W spisie majątków z 1718/19 roku własność joannitów z Łagowa. Brak wzmianki o majątku należącym do von Zobeltitz. Po sekularyzacji w 1810 roku domena państwowa. Po 1810 roku majątek dwukrotnie wystawiony na sprzedaż za 9000 i 14000 talarów. Prawdopodobnie powstały w XVIII wieku majątek król Friedrich Wilhelm III za zasługi nadał generałowi von Zastrow. Za 10000 talarów w 1833 roku dobra zakupił Carl von Rissmann. Prawdopodobnie w drugiej połowie XIX wieku własność rodziny Pappritz. W latach 1850-53 majątek należący do rodziny von Zobeltitz obejmował 346 akrów ziemi a do Carla von Rissman 1287 akrów ziemi. W 1879 roku majątek powierzchni 181,50ha należał do rodziny Wienke(Wiencke, Wincke)– wymieniony Franz Wiencke). W 1914 roku majątek obejmował 196ha i należał do Franza Wiencke, drugi o areale 148ha należał do Fedora von Zobeltitz. Pod koniec drugiej dekady XX wieku dobra są własnością rodziny Kawka. W 1929 roku wymienione majątki: Erich Kawka(110ha), August Knospe(69ha), Reinhold Leibner(65ha), Franz Wiencke(185ha). Do tych wszystkich doliczyć należy majątek należący do rodziny von Zobeltitz.
Najsłynniejszymi mieszkańcami wsi byli: Fedor Karl Maria Hermann August von Zobeltitz/05.10.1857-10.02.1934/ – urodzony w Poźrzadle, ukończył szkołę kadetów. W wojsku do 1880 roku. Był administratorem majątku rodzinnego, później redaktorem naczelnym gazety w Berlinie, pisarzem, bibliofilem. Jego brat- Hans Caspar/1853-1918/ również oficer, pisarz, redaktor w Velhagen Klasing Monatshefte.
DWÓR
Dwór zbudowany ok. 1846 roku na planie prostokąta, parterowy, otynkowany, siedmioosiowy, podpiwniczony, kryty dachem dwuspadowym naczółkowym. Drzwi wejściowe z okrągłym świetlikiem po bokach z kolumnami doryckimi. Wewnątrz podobno stały piękne piece kaflowe, podobne do tych z plebanii. Za dworem mały park dworski.
Wieś położona w gminie Zbąszynek powiatu świebodzińskiego o średniowiecznej metryce. Po raz pierwszy wymieniona w 1418 roku. Na początku XV wieku należała do Głupońskich herbu Samson i Mikołaja Waty herbu Samson, pod koniec XV wieku do Kosickich herbu Samson. W XVI wieku należy do Kosickich, Dąbrowskich i Jana Konopki herbu Samson. Pod koniec XVI wieku jest w rękach Brudzewskich z Brudzewa herbu Pomian oraz rodziny von Schlichting. W 1623 roku Małgorzata Brudzewska zaślubia Radosława Mietschika, który staje się następnym właścicielem Chlastawy. Był z pochodzenia Czechem na służbie króla szwedzkiego Karola Gustawa. W 1713-18 roku właścicielem majątku(może części gruntów) był von Müsitscheck von Wischkau(posiadał również majątek w Drzeniowie, pow. Słubice), którego kuzyn posiadał majątek w Drzonowie. Od połowy XVII wieku Chlastawa staje się własnością Oppeln-Bronikowskich herbu Osęk. W 1857 roku własność Louisa von Bronikowskiego i Henriette Jeannette, z domu von Żychlińskiej. W 1870 roku majątek Oppeln-Bronikowskich obejmował 369ha gruntów. W 1872 roku właścicielem majątku o powierzchni 1408 mórg powierzchni był Boleslaus von Bronikowski. Następnie dobra w rękach rodziny von Wyssogota-Zakrzewskich. W 1877 i 1896 roku majątek o powierzchni 369,40ha należał do Adalberta Zakrzewskiego. W 1907 roku majątek obejmował 560ha gruntów i należał do Adalberta Severina von Zakrzewskiego. 1913 roku majątek o powierzchni 550ha należał do Georga Schulz. Posiadał również majątek w Bronikowie.
Na terenie majątku pałacyk byłych właścicieli, w którym obecnie mieści się hotel i restauracja „Villa Cztery Pory Roku”.
Wieś położona w gminie Wymiarki powiatu żagańskiego. Witoszyn Dolny wymieniony w 1346 roku, w latach 1405-1427 należał do rodu von Kottwitz. W 1414 roku część wsi była lennem rodu von Koschmann, którą później przejęła rodzina von Kottwitz. W 1444 roku wzmiankowany Hans von Kottwitz(Hans Cotwicz zu Hermersdorff). W latach 1445-1449 wieś należy do rodziny von Knobelsdorff– wzmiankowany Claus von Knobelsdorff. W 1451 roku Witoszyn Dolny w rękach rodu von Melhose(Mehlhosen) z pobliskich Wymiarek(1451, 1474, 1494, 1499, 1508). Wieś w ich rękach do 1571 roku. W latach 1571-1595 wieś należy do rodziny von Schellendorf z Lutynki. Od 1595 roku dobra są w rękach rodu von Dyhrn z Niemstowa. Po 1617 roku majątek stanowi własność miasta Żagania. W latach 1625-1650 roku majątek Witoszyna Dolnego w rękach rodu von Unruh z Międzychodu a dzierżawcą majątku w latach 1634-1651 była rodzina Rӓtsch. Witoszyn Dolny od 1650 roku staje się częścią księstwa żagańskiego. Taki stan rzeczy trwał do 1940 roku. W Witoszynie Dolnym w 1844 roku dobrami zarządzał niejaki Mentzel. Wg spisu właścicieli ziemskich z 1873 roku zarządcą i mieszkańcem miejscowego dworu był porucznik Kessler, którego majątek obejmował 1783 morgi ziemi.
WIEŻA MIESZKALNA
Za kościołem parafialnym pw. św. Michała przy ulicy II Armii WP, położona była wieża rycerska. Przypuszcza się, że budowniczymi wieży była rodzina von Knobelsdorff lub von Melhose/Mehlhosen/. Na sztychu L.D. von Schatzberga z XIX wieku(jako Witoszyn Dolny?) widoczna trzykondygnacyjna wieża mieszkalna, murowana na planie prostokąta, kryta dwuspadowym, wysokim dachem z przybudówkami. Pozostałości wieży były jeszcze widoczne przed 1945 rokiem w postaci resztek piwnic, resztek murów i fosy.
DWÓR
WILLA PFEIFFER
Niewielka wieś położona w powiecie gubińskim. Pierwsza wzmianka pojawia się w 1300 roku, wg innych autorów w 1301 lub dopiero w 1347 roku(Schenkendorf). Prawdopodobnie już w XIII/XIV wieku była własnością von Schenken von Landsberg(von Schenckendorff). W latach 1472-82 wieś w posiadaniu rodu von Wesenburg(Wesenborg). Przez krótki okres czasu własność miasta Gubin(ok.1489). Później w posiadaniu rodu von Kӧckritz(1489-1512- część podaje 1523r), a w 1512 roku zakupiona przez Georga von Schlabrendorff, dawnego mistrza zakonu joannitów. Po śmierci Georga von Schlabrendorff przechodzi w ręce zakonu joannitów, dzierżawiona przez rodzinę von Arnim. Zakon joannitów posiada wieś do 1811 roku, do kasacji zakonu. Po 1811 roku rozparcelowanie gruntów majątku między miejscowych chłopów. Od 1813 roku wieś królewska. W 1879 roku majątek należał do miasta Forst. W 1896 roku majątek należący do państwa obejmował 172,77ha gruntów. Administratorem był niejaki Tiede. W 1914 roku majątek obejmował 98ha gruntów i należał do państwa. W 1929 roku nadal domena państwowa z areałem 173ha.
WIEŻA RYCERSKA
Trudno dziś wskazać kiedy zbudowano i kto był budowniczym wieży na terenie wsi. Wiadomo, że podczas działa wojennych wojny trzydziestoletniej doszło do zniszczenia założenia wraz z kościołem. Pozostałością po założeniu są mury zewnętrzne wieży do wysokości pierwszego piętra, z zachowaną piwnicą o sklepieniu kolebkowym oraz dwoma otworami okiennymi. Na samym wzgórzu poza wieżą rycerską znajdowały się inne budynki, dzisiaj trudne do zidentyfikowania. Prawdopodobnie są to pozostałości miejscowego majątku, do którego wiodła brama, której pozostałością są dwa murowane słupy widoczne na zdjęciu
Istnieje podejrzenie, że w 1267 roku książę Bolesław Pobożny (1224/27-1279) wybudował gród w Niesulicach należący do Gniewomira, syna Trzebiesława, kasztelana zbąszyńskiego. Gniewomir był również właścicielem pobliskiego Kupienina koło Świebodzina. W XIV wieku była własnością joannitów z Łagowa. W 1466 roku we wsi dobra posiadał Kacper Dere, dziedzic „in Nyeslussko”. W 1681 roku lenno posiadał ród von Knigge. W 1791 roku mowa o folwarku. Podział wsi na część należącą do zamku świebodzińskiego oraz część należącą do cysterek trzebnickich. Po sekularyzacji dóbr zakonnych w 1847 roku dobra zakupują bracia Pӓch: Oswald Ferdinand z Przełaz, Friedrich August z Zagórza i Johanna Georga z Witynia. Tutaj znajdowała się siedziba właściciela, porucznika Pӓch(1854). Później własność szambelana dworu carskiego, barona Alexandra von Balascheff(Balachoff) a dzierżawcą był niejaki Neumann. W 1879 roku jego majątek obejmował 783,20ha gruntów. W 1896 roku będąc jeszcze w rękach barona majątek obejmował 798ha gruntów a dzierżawcą był Plass. W 1898 roku własność Josefa Stern, wymienionego w spisie właścicieli w 1907 roku. Joseph Stern był berlińskim bankierem, posiadał majątek w Przełazach, Błoniach i Kalinowie. Później dobra należały do hrabiów zu Castell und zu Rüdenhausen. W 1914 roku majątek obejmował 791ha i należał do hrabiego Wolfganga Friedricha zu Castell-Rüdenhausen(zm. 1930). W 1929 właścicielem majątku o powierzchni 785ha był Wilhelm hrabia zu Castell-Rüdenhausen.
ZAMEK
Na półwyspie Jeziora Niesłysz, na niewielkim zalesionym wzniesieniu znajdują się pozostałości grodziska z VII- VIII w. z resztkami budowli z XIII w, Wzgórze nosi nazwę „zamek zbójecki”. Prawdopodobnie właścicielami zamku byli joannici z Łagowa, którzy przez ponad dwieście lat szerzyli krwawy terror wśród okolicznej ludności. Stąd też nazwa wzgórza „zamek zbójecki”. Samo założenie ma kształt stożkowatego nasypu na planie owalu o wymiarach 45×60 m i wzniesionego na wysokość 6-8 m nad poziom fosy.
ZESPÓŁ DWORSKI
Przy głównej drodze, na wysokości obecnej ulicy Spacerowej położony był zespół dworski. Obecnie bez śladu po założeniu.
Wieś położona w gminie Przewóz powiatu żarskiego. Wzmiankowana w XIV wieku-Zebulusk(1345) i Czobolesk(1399). W 1400 roku należała do majątku w Pieńsku(woj.dolnośląskie) będące gniazdem rodu von Penzig. W 1490 roku sprzedana braciom von Nostitz. Może była to dzierżawa. W każdym razie już w 1491/92 Hans von Penzig sprzedaje wieś miastu Gӧrlitz-Zgorzelec. Od 1530 roku wieś często zmieniała właścicieli. Była w posiadaniu Ursuli Kathariny hrabiny von Callenberg z Muskau, żony Kurta Reinicke von Callenberg, który zakupił wieś w 1667 roku. Po nim majątek odziedziczył syn, Kurt Reinicke II hrabia von Callenberg. Wieś sprzedał w 1678 roku. Na początku XVIII wieku wymieniana rodzina von Lindenau-wzmiankowany Gustav Wilhelm von Lindenau(*1709), syn Carla Friedricha von Lindenau(*1668-+1754). Może dobra zostały zakupione od hrabiów von Callenberg przez rodzinę von Lindenau?. W połowie XVIII wieku dobra w posiadaniu rodziny von Damnitz-wzmiankowany Hans Hermann von Damnitz, syn Friedricha zmarły w 1761r. W połowie XIX wieku dobra w rękach rodu von Brauchitsch(1851-57). W latach 1857-1866 majątek posiadał Johann Friedrich XI Eduard von Alvensleben(*15.03.1823-+22.07.1886), żonaty z Marie Jenny hrabianką von Itzenplitz. Kolejnym właścicielem jest rodzina hrabiów von Grabowsky(1870). Później wymienia się rody: von Unruh, von Seelig, von Tiele– wzmiankowany Waldemar von Tiele. Prawdopodobnie od rodziny von Tiele w 1886 roku majątek zakupił Friedrich Oskar Eugen Julian baron von Kittlitz und Ottendorf, zmarły w 1889 roku. Po jego śmierci majątkiem zarządza wdowa, Jetta Hubertine Agnese baronowa von Kittlitz und Ottendorf, z domu von Krieken, zmarła w 1929 roku a następnie syn Albert Friedrich Heinrich Anton baron von Kittlitz und Ottendorf urodzony w 1881 roku, lekarz. Zmarł w 1945 roku.
DWÓR/PAŁAC
Dwór zbudowany prawdopodobnie w XIX wieku. Przebudowany w 1905 roku. W tym czasie powstało nowe założenie parkowe. Obecnie jest to budynek trzykondygnacyjny z poddaszem, podpiwniczony. Po 1945 roku przekazany Wojskom Ochrony Pogranicza. Placówką WOP-u była do 1992 roku, do 2006 roku Straży Granicznej. Obecnie własność prywatna.
