WITOSZYN DOLNY /Nieder Hartmansdorf/

Wieś położona w gminie Wymiarki powiatu żagańskiego. Witoszyn Dolny wymieniony w 1346 roku, w latach 1405-1427 należał do rodu von Kottwitz. W 1414 roku część wsi była lennem rodu von Koschmann, którą później przejęła rodzina von Kottwitz. W 1444 roku wzmiankowany Hans von Kottwitz(Hans Cotwicz zu Hermersdorff). W latach 1445-1449 wieś należy do rodziny von Knobelsdorff– wzmiankowany Claus von Knobelsdorff. W 1451 roku Witoszyn Dolny w rękach rodu von Melhose(Mehlhosen) z pobliskich Wymiarek(1451, 1474, 1494, 1499, 1508). Wieś w ich rękach do 1571 roku. W latach 1571-1595 wieś należy do rodziny von Schellendorf z Lutynki.  Od 1595 roku dobra są w rękach rodu von Dyhrn z Niemstowa. Po 1617 roku majątek stanowi własność miasta Żagania. W latach 1625-1650 roku majątek Witoszyna Dolnego w rękach rodu von Unruh z Międzychodu a dzierżawcą majątku w latach 1634-1651 była rodzina Rӓtsch. Witoszyn Dolny od 1650 roku staje się częścią księstwa żagańskiego. Taki stan rzeczy trwał do 1940 roku. W Witoszynie Dolnym w 1844 roku dobrami zarządzał niejaki Mentzel.  Wg spisu właścicieli ziemskich z 1873 roku zarządcą i mieszkańcem miejscowego dworu był porucznik Kessler, którego majątek obejmował 1783 morgi ziemi.

WIEŻA MIESZKALNA

Za kościołem parafialnym pw. św. Michała przy ulicy II Armii WP, położona była wieża rycerska.  Przypuszcza się, że budowniczymi wieży była rodzina von Knobelsdorff lub von Melhose/Mehlhosen/. Na sztychu L.D. von Schatzberga z XIX wieku(jako Witoszyn Dolny?) widoczna trzykondygnacyjna wieża mieszkalna, murowana na planie prostokąta, kryta dwuspadowym, wysokim dachem z przybudówkami. Pozostałości wieży były jeszcze widoczne przed 1945 rokiem w postaci resztek piwnic, resztek murów i fosy.

DWÓR

WILLA PFEIFFER

witoszyn-dolny-1929-lubuskie