BOGACZÓW /Gross Reichenau/

HISTORIA WSI

Wieś położona w gminie Nowogród Bobrzański powiatu zielonogórskiego. Wzmiankowana w 1294 i 1300 oraz 1305 roku, prawdopodobnie powstała już w XII wieku.
W Bogaczowie Dolnym barokowy dwór, usytuowany na terenie folwarku, w 1560 roku pozostawał w rękach rodu von Niesemeuchsel, którą posiadłość wraz z dobrami zakupiła od rodziny von Rabenau z Kosiarza. W roku 1551 Adam von Niesemeuschel kupuje pozostałą część Bogaczowa od rodu von Rothenburg, scalając dobra bogaczowskie. Po śmierci Adama następuję ponowne rozdzielenie wsi pomiędzy jego synów na folwark dolny( z dworem) i folwark górny( z pałacem). Na przełomie XVII/XVIII wieku właścicielem folwarku górnego jest rodzina von Glaubitz. Ponowne scalenie dóbr następuje w 1702 roku z inicjatywy Philippa von Niesemeuschel, który zakupił folwark górny. W roku 1746 rodzina von Niesemeuschel odsprzedaje dobra rodzinie von Lüttwitz. Od XVIII wieku Bogaczów często zmienia właścicieli- od 1761 do 1803 roku von Haugwitz, od 1803 do 1804 roku von Bomsdorff, od 1804 do 1819 roku von Wulffen, od 1819 do 1842 roku baron von Rheinbaben, od 1842 do 1866 roku von Sembach, od 1856 do 1877 Gustav von Nostitz-Wallwitz, od 1877 do 1945 roku hrabiowie von Strachwitz- wzmiankowany Arthur hrabia von Strachwitz(XIXw). Po II wojnie światowej dwór zamieszkiwali pracownicy PGR. W opuszczonym dworze zamieszkiwał społeczny opiekun zabytków stając się od 1979 roku właścicielem dworu.

DWÓR/Niederhof/

Dwukondygnacyjna bryła, założona na planie prostokąta, zakryta dachem mansardowym, powstała w drugiej połowie XVI wieku, przebudowana w XVII wieku prawdopodobnie przez Philippa von Niesemeuschel. Na początku XVIII wieku traci funkcję siedziby rodu stając się mieszkaniem zarządcy folwarku. Elewacje rozczłonkowano i spięto w narożach lizenami, prostokątne otwory okienne ujęto gładkimi na piętrze i uszakowatymi na parterze opaskami. Osadzone w trójkątnie zamkniętym portalu wejście główne zamknięto łukiem koszowym. Nad jego archiwoltą umieszczono dwa herby z inicjałami DvN oraz DvZ. Wnętrza przekryto sklepieniami kolebkowymi z lunetami oraz sufitami z plafonami.

Bogaczów na płn od Nowogrodu Bobrzańskiego, pałac Strachwitza, lubuskie

Bogaczow- palac

 

 

 

 

 

PAŁAC/Oberhof/

Barokowy pałac w centrum wsi zbudowany prawdopodobnie w XVI wieku, przebudowany na przełomie XVII i XVIII wieku z inicjatywy Ottona von Glaubitz lub po scaleniu majątków przez Philippa von Niesemeuschel. Przebudowywany i remontowany w XIX wieku, w roku 1863, na zlecenie ówczesnego właściciela von Sembach. Od strony frontowej dostawiono dwa skrzydła boczne.

Murowany z cegły i kamienia polnego, piętrowy, założony na planie wydłużonego prostokąta. W piwnicach jak i w części parterowej sklepienia krzyżowo-kolebkowe i kolebkowe z lunetami. Na piętrze i w części pomieszczeń parterowych stropy z plafonami z XIX wieku. Wejście zdobione późnobarokowym portalem z drugiej połowy XVIII wieku. Całość pokryta dachem mansardowym z dymnikami. W trzydzieści lat później, za panowania hrabiego Franza Artura von Strachwitz, powiększono go o klatkę schodową, która zatarła pierwotny układ na planie podkowy wprowadzając rzut zbliżonego do kwadratu prostokąta z nieznacznie tylko wystającymi skrzydłami bocznymi. Reprezentacyjny hall wejściowy ze schodami zbieżno-rozbieżnymi podzielono kanelowanymi kolumnami na dwie części. Sufity pomieszczeń ze sztukatorskimi fasetami. W skrzydle bocznym fasady, między dwoma oknami parteru, widnieje wmurowana w niszy płaskorzeźba Madonny z Dzieciątkiem.
Historia powstania rezydencji może wiązać się z dwoma właścicielami, Ottonem von Glaubitz, rezydującym tam w 1669 roku lub osiadłym po nim Philippem von Niesemeuschel.
Po 1945 roku użytkowany przez Zarząd Lasów, PGR, Technikum Rolnicze, a od 1974 roku Państwowy Dom Dziecka. Aktualnie nieużytkowany ulega stopniowej degradacji.

Bogaczów 1901, lubuskie

BOGDANIEC /Dühringshof/

HISTORIA WSI

Wieś gminna powiatu gorzowskiego. Założona w w latach 1767-68 w ramach kolonizacji prowadzonej przez Fryderyka II celem zagospodarowania tzw. łęgów warciańskich. Pierwotna nazwa wsi to Düringshofen od nazwiska pruskiego generał-majora wsławionego w wojnie siedmioletniej- Bernharda Alexandra von Düringshofen.

Bogdaniec- willa Sansoucci001

Bogdaniec 1934, lubuskie

BOGUMIŁÓW /Reichenau/

Miejscowość leżąca w gminie i powiecie żarskim. Pierwsza wzmianka pojawia się w roku 1346, kiedy należała do państwa stanowego Żary. W 1415 roku lenno rodu von Landeskron oraz von Jornitz. W 1518 roku wymieniany rycerz Bernharth Gawernitz zu Reichenaw. W XV-XVI wieku kilka działów własnościowych.

Majątek I

W 1474 roku majątek należy do rodu von Rutschütz. W 1508 roku do baronów von Kittlitz oraz do rodziny von Filtz, właścicieli majątku II. Później połączony z majątkiem II-gim.

Majątek II

W latach 1474-1512 należy do rodu von Filtz, którzy scalają majątki I i II. W 1515 roku dobra należą do rodziny von Schӧnberg z Rościc. W latach 1522-1530 należą do rodziny von Kӧckeritz również z Rościc, właścicieli majątku III w 1525 oraz majątku IV od 1527 roku. W 1530 roku dochodzi do podziału scalonych majątków I i II na część a i b. Część A w latach 1530-1580 należy do rodziny von Gelnitz z Rościc, przy czym do 1656 roku posiadają we wsi część gruntów należących wcześniej do kościoła, które po 1656 przechodzą na własność książąt żagańskich. Kolejnym właścicielem majątku w latach 1580-1671 jest rodzina von Gladis z Janikowa. W 1611 roku część gruntów majątku została przez nich sprzedana rodzinie von Schkopp z Chocianowca, które po 1651 roku stają się własnością książąt żagańskich. Od 1671 do 1940 roku część A  stanowi własność książąt żagańskich. Część B, która wydzielona zostaje w 1540 roku z połączonych majątków I i II do 1561 roku należy do rodziny von Kӧckeritz. Na krótko przechodzi w ręce rodu von Wiese, by od 1564 do 1567 roku stać się własnością rodziny von Zedlitz z Raciborowic koło Bolesławca. W 1565 roku byli właścicielami majątku V. Majątek B kolejno należy do: von Kӧckeritz(1567-1605), von Dahme z Piotrowa i Olbrachtowa(1608), von Kottwitz z Konotopu(1622) a następnie do książąt żagańskich w latach 1651-1940.

Majątek III

W latach 1461-1584 należy do rodziny von Unwürde. W wyniku rodzinnych układów część majątku w latach 1523, 1525 i 1526 wchodzi w skład majątku IV. W 1536 roku własność rodu von Kӧckeritz. W 1544 roku dochodzi do podziału majątku na część a i b. Część A w 1544 roku staje się własnością rodu von Maxen z Jezior Dolnych, w latach 1546-1555 własność rodu von Oppel z Chwaliszowa. W 1558 roku majątek należy do rodziny von Gelnitz, właścicieli majątku IIa i włączona do majątku IIa. Część B w 1547 roku należą do rodziny von Unwürde i posiadają go do 1584 roku, kiedy przechodzą w posiadanie rodziny von Rӧhricht. W latach 1603-1619 część B należy do rodu von Gelnitz z Rościc. W 1660 roku majątek B został włączony do majątku IIa.

Majątek IV

W latach 1523-1526 wydzielony z majątku III. Należał początkowo do rodziny von Unwürde(1523, 1526), w 1523 roku do von Oppel z Radłówki, w 1527 roku do von Kӧckeritz, właścicieli majątku II. Od 1527 roku scalony z majątkiem IIb.

Majątek V

W 1555 roku własność rodu von Blanckenstein. W 1565 roku należy do rodu von Zedlitz, właścicieli majątku IIb, po 1565 roku włączony do majątku IIb.

Majątek VI

W 1522 roku należał do rodu von Wolff. Od 1528 roku w rękach rodziny von Unwürde i scalony z majątkiem III.

W XVIII wieku część majątku należała do rodziny von Nostitz. Od początku XIX wieku należała do księcia Kurlandii Birona. Później do książąt de Talleyrand-Perigord, książąt żągańskich. Od 1933 do 1945 roku właścicielem pałacyku myśliwskiego był Georg Heinrich Böck, berlińczyk, zapalony myśliwy.

Bogumilow- palac mysliwski

 

PAŁACYK MYŚLIWSKI

Po zakupieniu majątku Georg Heinrich Böck przebudował istniejący budynek, zakupił znaczne obszary gruntów z lasami, łąkami, stawami. Po 1945 roku dworek przejęty przez wojska radzieckie i przemianowany na szpital polowy. Przejęty przez państwo polskie z powstaniem na terenie majątku PGR. Majątek doprowadzony do ruiny, kupiony przez prywatnego inwestora w 1997 roku.

Bogumiłów 1907, lubuskie

BOJADŁA /Boyadel/

HISTORIA WSI

Wieś gminna położona w powiecie zielonogórskim.  Po raz pierwszy wymieniona w 1291 roku, w którym Fritzko von Löben otrzymał część wsi w lenno od rodziny von Zabeltitz, właścicieli Konotopu, Otynia i Bojadeł. W 1482 roku wygasa linia rodu von Zabeltitz z Konotopu. Majątek w Bojadłach przejmuje ród von Löben. Jako właściciel wsi w roku 1513 wymieniany jest Balthasar von Löben. W 1562 roku właścicielem wsi jest Wolff von Dyhrn, po 1576 wdowa po nim, Magdalena z domu von Glaubitz. W 1579 roku Sigismund von Kottwitz staje się właścicielem Bojadeł przez ślub z córka Wolffa von Dyhrn- Anną. Majątek i kolejne rezydencje stanowiły w latach 1579-1905 własność rodu von Kottwitz.  W 1618 roku umiera Sigismund von Kottwitz nie pozostawiając następcy. Dobra dziedziczy jego brat, Heinrich. W 1620 roku przekazuje majątek synowi, Adamowi von Kottwitz, który pozostawał właścicielem dóbr do 1662 roku. Kolejnym właścicielem był syn Adama, Ernst Heinrich von Kottwitz, który połowę swoich dóbr sprzedał bratu- Adamowi Wentzlowi von Kottwitz. Adam Wentzel von Kottwitz(20.07.1642-04.06.1697) ożeniony był z Heleną z domu von Stosch-Tschirne. Przybył do Konotopu z Marzewa z Wielkopolski. Za ich czasów powstaje na fundamentach starszej budowli nowa rezydencja szlachecka. W 1702 roku dochodzi zgodnie z testamentem Adama do podziału dóbr. Bojadła otrzymał młodszy syn, Adam von Kottwitz. Obaj bracia, Adam oraz Dawid(właściciel Konotopu) w 1718 roku z rąk cesarza Karola VI otrzymali tytuł baronowski. Po bezpotomnej śmierci Adama von Kottwitz w roku 1720, majątek po Adamie przejmuje jego starszy brat, Dawid Henryk. Stawia nowy pałac, który w 1731 roku ulega spaleniu. W latach 1734-1735 buduje nowy pałac, do którego sprowadza się z żoną Barbarą Elisabeth, z domu von Dyhrn oraz dziećmi. Umiera w pałacu 12.12.1735 roku. Majątek przejmuje jego syn, Rudolph Gotthard von Kottwitz, budowniczy dwóch wież . W okresie od lata 1759 do jesieni 1760 podczas wojny siedmioletniej pałac był plądrowany przez wojska rosyjskie. Po bezpotomnej śmierci Rudolpha Gottharda dobra dziedziczy jego brat Adam Melchior, który jest w posiadaniu majątku do swojej śmierci w roku 1777. Kolejnym właścicielem do roku 1811, jest jego syn baron Adam Rudolf Karl baron von Kottwitz. Po nim w 1812 roku dobra dziedziczy jego syn Alexander baron von Kottwitz. Za jego czasów pożar trawi archiwum rodzinne rodu von Kottwitz. Od roku 1854 właścicielem zostaje ostatni męski przedstawiciel rodu- Leopold baron von Kottwitz. Od roku 1902 właścicielką jest jego córka Ewa von Bassewitz-Levetzow, która w roku 1904 za sumę 1.900.000 marek sprzedaje pałac generałowi Reinhardowi von Scheffer z Berlina. W latach 1905-1925 właścicielem pałacu i majątku był Reinhard Gottlob Georg Heinrich von Scheffer-Boyadel urodzony 28.03.1851 roku , zmarł 08.11. 1925r. Po śmierci ojca majątek przejął jego syn Adolf von Scheffer-Boyadel, który był ostatnim właścicielem pałacu i majątku. W kwietniu 1945 roku zginął wraz z żoną w niewyjaśnionych okolicznościach w trakcie ucieczki przed nadchodzącym frontem. Po 1945 roku pałac przechodzi na własność Skarbu Państwa. Od lat 50-tych XX wieku w budynku mieścił się ośrodek zdrowia, a na przełomie lat 1950-60 szkoła podstawowa. W 1967 roku remont budynku z przystosowaniem go na cele kolonijne. Przeprowadzono częściową adaptacje budynku z wprowadzeniem nowych podziałów wnętrz, wykonano instalacje, sanitariaty, zaplecze kuchenne i kotłownię. Kolejny remont przeprowadzono w latach 1982-85, 1988 oraz w roku 1989. W latach 1993-95 doszło o kradzieży barokowych drzwi wewnętrznych oraz herbu z kominka. W drugiej połowie lat 90-tych XX wieku pałac nabyła warszawska spółka. Z powodu nie przeprowadzenia prac zabezpieczających w 2000 roku doszło do zarwania części stropów rozpiętych nad kondygnacją budynku. W roku 2006 nastąpiła kolejna zmiana właściciela.

Loeben (6)

Zobeltitz (3)

Dyherrn

Kottwitz (2)

Bojadla

Bojadla wg Dunckera

Bojadla- palac

Bojadla brama glowna, lubuskie

ZAŁOŻENIE PAŁACOWE

Barokowe założenie pałacowe składa się z pałacu, parku, dwóch pawilonów(kordegard), ogrodzenia pałacu i parku oraz dwóch oficyn. Pałac murowany, dwukondygnacyjny, założony na planie podkowy, z tarasem wydzielonym tralkową balustradą w linii skrzydeł bocznych. Oś południowej elewacji frontowej podkreślona wydatnym ryzalitem zwieńczonym trójkątnym tympanonem wypełnionym dekoracją z kartuszem i panopliami. Balustrada na osi przerwana schodami. Na ich przedłużeniu w ryzalicie portal ujęty pilastrami o głowicach jońskich, zwieńczony elementami w formie esownic. Fasada bogato zdobiona dekoracją rokokową o motywie muszli, owoców i girland. Lekkość dekoracji i precyzja jej wykonania wskazują na autorstwo wybitnego twórcy. Pałac jest przykładem połączenia barokowego założenia przestrzennego z rokokową dekoracją architektury. Wewnątrz zachowało się częściowo wyposażenie pałacu- kominki, stolarka drzwiowa, balustrada schodowa.

DWÓR

Za pałacem położony jest dwór prawdopodobnie zarządcy majątku. Zbudowany na planie prostokąta, piętrowy z użytkowym poddaszem, kryty dachem czterospadowym.

Bojadła 1933, lubuskie

BONÓW /Baunau/

HISTORIA WSI

Wieś położona w powiecie nowosolskim w gminie Bytom Odrzański. Pierwsza wzmianka o wsi pochodzi z roku 1360 i wtedy była w posiadaniu Piastów linii głogowskiej. W 1480 roku jako właściciel wsi wymieniany jest Lorenz von Beytsch a już w 1510 roku Hans von Pruffer zu Baunau. W XVI wieku stanowił własność rodu von Glaubitz, która to rodzina była w posiadaniu wsi do XIX wieku. Na początku XIX wieku Bonów jest w rękach rodziny von Liebermann, od której wieś zakupił w roku 1847 roku pułkownik von Jordan, dokonując w 1860 roku przebudowy istniejącego wcześniej dworu. Z tego okresu pochodzi jego dzisiejszy wygląd. Ostatnim właścicielem sprzed 1945 roku był Paul von Jordan. Zabudowania folwarczne pochodzą z XIX wieku.

Glaubitz (7)

Jordan (3)

DWÓR

Pierwszy dwór powstał prawdopodobnie już w XVII wieku za czasów rodziny von Glaubitz. Około roku 1860 dwór zostaje po raz pierwszy przebudowany w stylu neogotyku angielskiego. Kolejna przebudowa nastąpiła za czasów Carla von Jordan na początku XX wieku.
Dwór zbudowany na planie prostokąta, parterowy z nastawką piętrową w osi fasady, nakryty dachem dwuspadowym.
Po 1945 roku należał do PGR Borów, w latach 70-tych XX wieku znajdowała się tutaj Stacja Hodowli Roślin. Na początku lat 90-tych XX wieku likwidacja PGR i opuszczenie dworu, w którym znajdowały się biura. Obecnie opuszczony i popadający w ruinę. Sam dwór znajduje się w zespole folwarcznym zajmując jej centralną część z resztkami parku krajobrazowego leżącego po stronie północnej dworu.

Bonów 1893, lubuskie

BOREK /Bork/

Wieś położona w gminie Trzebiechów powiatu zielonogórskiego. W 1583 roku wieś należała do rodu von Kalckreuth oraz von Polag lub Polack. W XIX wieku dobra są własnością hrabiów Tauentzien von Wittenberg(1828). Od początku XX wieku domena miasta Sulechów.

borek-1896-lubuskie

Obecna wieś powstała na gruntach majątku. Niestety poprowadzono drogę przez założenie parkowe niszcząc je. Pozostałością po założeniu dworskim jest dwór oraz zabudowania gospodarcze i resztki parku krajobrazowego.

BORKI /Borke/

Wieś leżąca w gminie Otyń, w powiecie nowosolskim. Wymieniana w 1774 roku. Należała do: hrabiego Tauentzien von Wittenberg. W latach 1928-39 była własnością Johanna Haasa. Po wojnie gospodarstwo rolne podlegające PGR w Otyniu.

borki-1896-lubuskie

BORNFELDE Vw.

Nieistniejący folwark należący do majątku w Jałowicach, które położone są obecnie w gminie Brody powiatu żarskiego. Powstał w 1838 roku. Istniał [prawd. do lat 20-tych XX wieku. Na mapie z 1933 roku nie jest już ujęty. Obecnie bez śladu po założeniu.

bornfelde-1911-lubuskie

BORÓW /Birkholz/

HISTORIA WSI

Wieś położona w gminie i powiecie świebodzińskim. Początki wsi sięgają XIII wieku a pierwsza wzmianka o wsi pojawia się dopiero w 1379 roku. W tym czasie część wsi należała do joannitów. Na przełomie XV i XVI wieku posiadaczem dóbr był Wolf von Dyherrn, którego dobra w roku 1507 przejęli stronnicy księcia głogowskiego, Zygmunta- Michael von Peschick oraz Caspar von Rackwitz. Caspar w roku następnym sprzedaje swoje dobra miastu Świebodzin. W 1697 roku za zgodą cesarza Leopolda I, Theodor von Sommerfeld kupuje większość dóbr borowskich. Rodzina ta była już w posiadaniu majątków w Mostkach i Wilkowie. Majątek po Theodorze dziedziczy jego syn- Benedict, kanonik głogowski, który w roku 1728 odstępuje go Danielowi von Thalwentzel, adwokatowi z Głogowa, a ten odstępuje kolejnemu dzierżawcy, królewskiemu inspektorowi- C. Mayer`owi. Od 1762 roku właścicielami dóbr borowskich zostaje rodzina von Jacobi, która buduje dwór i zakłada winnice. Od 1822 roku zmiana właścicieli- dobra w rękach rodziny von Schöning, później rodziny von Eck.

Dyherrn

Rackwitz (3)

Somerfeldt

von Schoening

Eck von

Borów-dwórBorów pow. Świebodzin, lubuskie

Borow - widok palacu z dorgi

 

 

 

 

PAŁAC

 Zbudowany przez rodzinę von Jacobi dwór prawdopodobnie na początku XX wieku został rozebrany, a na jego miejscu powstał pałac zbudowany przez ostatnich właścicieli Borowa. Pozostałością założenia dworsko-pałacowo-parkowego są budynki folwarczne z jeszcze widocznym zarysem podwórza oraz resztki parku położonego za nieistniejącym pałacem.

borow-1938-lubuskie