W

WITOSZYN DOLNY /Nieder Hartmansdorf/

Opublikowany przez

Wieś położona w gminie Wymiarki powiatu żagańskiego. Witoszyn Dolny wymieniony w 1346 roku, w latach 1405-1427 należał do rodu von Kottwitz. W 1414 roku część wsi była lennem rodu von Koschmann, którą później przejęła rodzina von Kottwitz. W 1444 roku wzmiankowany Hans von Kottwitz(Hans Cotwicz zu Hermersdorff). W latach 1445-1449 wieś należy do rodziny von Knobelsdorff– wzmiankowany Claus von Knobelsdorff. W 1451 roku Witoszyn Dolny w rękach rodu von Melhose(Mehlhosen) z pobliskich Wymiarek(1451, 1474, 1494, 1499, 1508). Wieś w ich rękach do 1571 roku. W latach 1571-1595 wieś należy do rodziny von Schellendorf z Lutynki.  Od 1595 roku dobra są w rękach rodu von Dyhrn z Niemstowa. Po 1617 roku majątek stanowi własność miasta Żagania. W latach 1625-1650 roku majątek Witoszyna Dolnego w rękach rodu von Unruh z Międzychodu a dzierżawcą majątku w latach 1634-1651 była rodzina Rӓtsch. Witoszyn Dolny od 1650 roku staje się częścią księstwa żagańskiego. Taki stan rzeczy trwał do 1940 roku. W Witoszynie Dolnym w 1844 roku dobrami zarządzał niejaki Mentzel.  Wg spisu właścicieli ziemskich z 1873 roku zarządcą i mieszkańcem miejscowego dworu był porucznik Kessler, którego majątek obejmował 1783 morgi ziemi.

WIEŻA MIESZKALNA

Za kościołem parafialnym pw. św. Michała przy ulicy II Armii WP, położona była wieża rycerska.  Przypuszcza się, że budowniczymi wieży była rodzina von Knobelsdorff lub von Melhose/Mehlhosen/. Na sztychu L.D. von Schatzberga z XIX wieku(jako Witoszyn Dolny?) widoczna trzykondygnacyjna wieża mieszkalna, murowana na planie prostokąta, kryta dwuspadowym, wysokim dachem z przybudówkami. Pozostałości wieży były jeszcze widoczne przed 1945 rokiem w postaci resztek piwnic, resztek murów i fosy.

DWÓR

WILLA PFEIFFER

witoszyn-dolny-1929-lubuskie

Wołowiec /Doeringshagen/

Opublikowany przez

Wieś położona w gminie Nowogard powiatu goleniowskiego. W 1274 roku podarowana przez biskupa kamieńskiego hrabiemu Otto von Eberstein. Później lenno rodziny von Schwan. W XVIII wieku dwa działy majątkowe. Majątek A na początku XVIII wieku należał do Hansa Heinricha von Schwan. Po jego śmierci dobra odziedziczył jego syn Jürgen Heinrich von Schwan. Po jego śmierci majątek dziedziczy wdowa Agnesa Tugendreich von Schwan, z domu von Globen. Dnia 13.12.1754 roku sprzedaję majątek Johannowi Friedrichowi von Schwan. Dnia 21.10.1762 roku Johann sprzedaję majątek Georgowi Wilhelmowi von Sydow, który dnia 13.03.1775 sprzedaje majątek Friedrichowi Ernstowi von Rottenburg. Dnia 11.02.1778 roku majątek zakupił porucznik Caspar Friedrich von Schwan. Po jego śmierci majątek w rękach  Johanna Alexandra von Normann. Majątek B w na początku XVIII wieku należał do Georga Christopha von Schwan. Po jego śmierci przechodzi na wdowę Barbarę Elisabeth von Schwan, z domu von Flemming. Sprzedaje majątek Erdmannowi Christophowi von Ramel, który dnia 17.08.1737 roku sprzedaje dobra Christophowi Rickmann. W 1787 roku dobra posiadał Gottlob Andreas von Waldemann, właściciel pobliskiego Lestkowa oraz Orzechowa. Po nim w 1806 roku dobra przejmuje jego syn, Friedrich Wilhelm von Waldemann. W połowie XIX wieku majątek posiada rodzina Krüger. W 1870 roku dobra należące do spadkobierców rodziny Krüger obejmowały 1108 akrów ziemi. W 1879 roku majątek posiada Julius Mengel a dobra liczą sobie 278,97 ha gruntów. W północno-wschodniej części wsi znajdował się majątek ziemski. Do dzisiaj zachowały się resztki parku krajobrazowego.

Wierzchy /Vierhof/

Opublikowany przez

Wieś położona w gminie Nowogard powiatu goleniowskiego. Założona jako folwark w 1566 roku przez hrabiego Otto von Eberstein. Po śmierci ostatniego z rodu von Eberstein dobra przejmuje książę Ernst Bogislav de Croy-d`Arschot. Po jego śmierci staje się domeną państwową. W 1870 roku własność rodu Müller a dobra obejmują 1421 akrów ziemi. W 1879 roku w rękach Carla Müller a dobra liczą 358,11 ha gruntów. W 1910 roku majątek w posiadaniu rodu von Bismarck i liczył w tym czasie 358,11 ha gruntów. W 1928 roku dobra należą do Ulricha von Dewitz i liczą sobie 400 ha gruntów.

Włodzisław /Baumgarten/

Opublikowany przez

Wieś położona w gminie Przybiernów powiatu goleniowskiego. Po raz pierwszy wzmiankowana w 1438 roku, kiedy na kartach historii pojawia się Johannes Bomgarden. Od 1440 roku lenno rodu von Flemming-wymienieni Heinrich, Kurt i Joachim von Flemming(1491). W 1595 roku własność Ewalda von Flemming. W 1694/94 właściciel wsi, Adam von Flemming powiększył średniowieczny kościółek we wsi. W XVII wieku podzielona na trzy części, w XVIII na dwie części. Od 1828 roku majątek w posiadaniu Juliusa Friedricha Wilhelma von Flemming z Buka. W 1840 roku majątek w rękach majora Juliusa von Flemming z Kamienia Pomorskiego. Rodzina von Flemming posiadała dobra do 1846 roku. W 1846 roku majątek zakupuje Christian Friedirch Hasse. W 1855 roku własność Gottlieba Hasse. Od 1855 roku własność Joachima Friedricha Tiedtke. W 1870 roku dobra obejmowały 1356 mórg ziemi. W 1879 roku majątek obejmował 347,09 ha ziemi. W tym czasie właścicielem nadal był Joachim Friedrich Tiedtke. W 1884 roku dobra należały do rodziny Struck ale już w 1892 roku majątek jest własnością rodziny von Plӧtz z Wiejkowa. W 1910 roku właścicielem dóbr był major Paul von Plӧtz z Wiejkowa a dobra liczyły 355 ha gruntów. W latach 1914-20 dobra były w posiadaniu Paula Klütz. W 1928 roku właścicielem był Dr Reinharda Leistikow a majątek liczył 374 ha gruntów. Posiadał dobra do 1945 rokiem.

ZESPÓŁ DWORSKI

Dwór zbudowany w 1867 roku na planie prostokąta, parterowy, kryty dachem dwuspadowym z użytkowym poddaszem, częściowo podpiwniczony. Zamieszkany. W sąsiedztwie resztki parku krajobrazowego oraz zabudowy gospodarczej.

Wielichowo

Opublikowany przez

 

Wielichowo pow. Grodzisk Wielkopolski, wielkopolskaKorespondencja Teresy Lubomirskiej do hrabiny Sobańskiej. 1935

 

HISTORIA WIELICHOWA

Miejscowość położona w powiecie grodziskim województwa wielkopolskiego, po raz pierwszy wymieniona w roku 1297. Do 1645 roku wieś należała do biskupów poznańskich. Później do 1797 roku, do sekularyzacji majątku kościelnego należała do kapituły poznańskiej. Od 1797 roku nadaniem cesarskim majątek otrzymał adiutant cesarza, generał Fryderyk Wilhelm von Zastrow. Kolejnym właścicielem od roku 1832 jest major August Adolf von Zastrow, który w 1839 roku sprzedaje dobra hrabiemu Mikołajowi Mielżyńskiemu. Po śmierci Mikołaja Mielżyńskiego w roku 1842 właścicielką majątku zostaje jego córka, Teodozja Dzieduszycka żona Henryka. W ich rękach majątek pozostawał do 1851 roku, kiedy to w drodze licytacji dobra zakupił  kupiec Juliusz Munk. W 1854 roku sprzedaje majątek pułkownikowi Hermannowi von Holleben, który już w 1865 roku sprzedaje go Bolesławowi Potockiemu z Będlewa, a ten w tym samym roku za tą samą sumę sprzedał majątek hrabiemu Adamowi Broel-Plater z Prochów. W 1893 roku dobra od Platerów zakupuje Eryk Schultz, który w roku 1922 sprzedaje majątek księżnej Teresie z Wodzickich Lubomirskiej.

PAŁAC

Pałac zbudowany po 1797 roku dla Fryderyka Wilhelma von Zastrow, położony jest we wschodniej części miasta na wschód od rynku, przy drodze prowadzącej do Wilkowa Polskiego oraz przy ulicy Parkowej. W 1884 roku pałac przebudowany przez rodzinę Broel-Plater. Prawdopodobnie pałac został zbudowany na fundamentach dworu biskupiego, który spłonął w 1720 roku, o czym mają świadczyć dwa dęby szypułkowe, ponad 300 letnie rosnące symetrycznie przed fasadą pałacu, jako pozostałość wcześniejszego założenia. Pałac to budynek murowany z cegły, zbudowany na rzucie prostokąta, dwukondygnacyjny z częściowo użytkowym poddaszem, z czterokondygnacyjną wieżą, całkowicie podpiwniczony, nakryty dachem czterospadowym. Wejście frontowe poprzedzone tarasem wspartym na filarach i kolumnach. Układ wnętrz dwutraktowy z reprezentacyjnym holem, salą myśliwską, salonikiem. We wnętrzu zachowana część dawnego wystroju z końca XIX wieku- klatka schodowa, stolarka drzwiowa, sztukaterie, kominek, ozdobny piec. Obecnie w pałacu mieści Rolniczy Zakład Doświadczalny.

Pałac w otoczeniu parku o powierzchni około 7 ha, założonym na przełomie XVIII i XIX wieku, przekształconym pod koniec XIX wieku. W zachodniej części parku znajdują się dwa stawy połączone rowem. W parku dominują lipy, klony, dęby, jesiony, graby.

ZESPÓŁ FOLWARCZNY

Zespół   folwarczny usytuowany na wschód od pałacu składa się z podwórza folwarcznego oraz z rządcówki, stajni koni wyjazdowych i wozowni, gorzelni, obory, spichlerza. Budynki powstały w drugiej połowie XIX wieku.

Wołowiec /Ravenhorst/

Opublikowany przez

Wieś położona w gminie Golczewo powiatu kamieńskiego. Wzmiankowana w 1380 roku będąc w posiadaniu rodu von Borck. Część wsi należała do braci Jaspara i Dietericha von Schmeling. W 1482 roku potwierdzone lenno przez księcia Bogusława X dla Heinricha von Borck. W 1604 roku wieś w posiadaniu rodu von Edling. W 1625 roku należała do Christopha Otto von Edling. W 1665 roku własność syna Christopha, Jürgena Friedricha von Edling. W 1699 roku majątek posiadali Bogislav Wilhelm, Bernd Friedrich, Otto Adrian i Carl Philipp. W 1741 roku dobra są w posiadaniu Otto Adriana, rok później w posiadaniu jego bratanka, Aegidiusa Carla Bernharda von Edling. W 1765 roku generał-major von Lettow-Vorbeck zakupuje wieś Wołowiec, którą przejmuje dopiero po śmierci Aegidiusa Carla Bernharda von Edling. Po nim 03.05.1775 roku dobra dziedziczy Johann Friedrich von Lettow-Vorbeck. Z tego rodu wymienia się również: Carla von Lettow-Vorbeck(1804) i Ferdinanda von Lettow-Vorbeck. W 1870 roku dobra obejmowały 2279 mórg ziemi. W 1879 roku majątek liczył 583,83 ha gruntów. W 1892 roku właścicielem majątku został kapitan von Dӧringen. W 1910 roku kiedy właścicielem był major Kurt von Dӧringen(+1927) dobra obejmowały 591 ha gruntów. W 1914 roku majątek posiadał Hans Pompe. W 1928 roku kiedy właścicielem był Gustav Schubotz majątek liczył 583 ha gruntów. Ostatnim właścicielem dóbr był H.Schubotz.

We wschodniej części wsi dwór z początku XIX wieku zbudowany na planie prostokąta, dwukondygnacyjny, kryty dachem dwuspadowym. W sąsiedztwie dworu budynki gospodarcze oraz park krajobrazowy.

Wiejkówko /Kl. Weckow/

Opublikowany przez

Miejscowość położona w gminie Wolin powiatu kamieńskiego. Po raz pierwszy wzmiankowana w 1299 roku. Lenno rodu Knut vel Knuth. W 1455 roku wieś podzielona pomiędzy rody: von Knuth i von Flemming. W 1482 roku wzmiankowany Hermann Knuth, w 1500 roku Hans Knuth. W 1628 roku mowa o dwóch majątkach rycerskich należących do Roloffa i Wulffa von Knuth. W 1709 roku majątek należał do Ernsta von Knuth. Po ugodzie z matką Barbarą Margarethą oraz jej drugim mężem Nicolausem Josuą von Grell, w 1763 roku dobra przejmuje kapitan Caspar Henning von Knut vel Knuth. Miał 3 córki. Majątek przepisał drugiej córce, Julianie zamężnej za Bernharda Ludwiga von Plӧtz, a po śmierci Bernharda Ludwiga w 1765 roku majątek odziedziczył jego syn, kapitan Friedrich Wilhelm von Plӧtz. W 1804 roku właścicielem majątku był Friedrich Wilhelm Eggart Henning(lub Heinrich) von Plӧtz. Zmarł w 1826 roku. Miał 6-dzieci, które odziedziczyły majątek i zarządzały nim wspólnie do 1863 roku. A były to: 1) Carl Heinrich Georg von Plӧtz, 2) Emilie von Schon, 3) Friedrich Wilhelm Albert von Plӧtz, 4) wdowa Auguste von Wedel, 5) Carl Hermann von Plӧtz, 6) żona pułkownika von Wolff. W 1863 roku majątek przejął najstarszy z rodzeństwa, Carl Heinrich Georg von Plӧtz. W 1910 roku kiedy właścicielem dóbr był Paul von Ploetz majątek liczył 843 ha gruntów. W 1928 i 1939 roku  dobra liczyły 823 ha gruntów a właścicielem był Albrecht von Ploetz.

Po założeniu dworskim zachowały się resztki parku krajobrazowego oraz budynki gospodarcze.

Wartowo /Wartow/

Opublikowany przez

Osada, obecnie część wsi Kołczewo położona w gminie Wolin powiatu kamieńskiego. Była lennem rodu von Flemming. Carl Friedrich von Flemming w 1754 roku sprzedaje część gruntów we wsi tzw.Kossatenhof  Erdmannowi Krause. Wdowa po Erdmannie Krause w 1763 roku sprzedaje grunty Johannowi Danielowi Tank. Carl Friedrich von Flemming w 1755 roku na 30lat wydzierżawia majątek J.G.Wulf. Na majątku przebywał do 1764 roku odsprzedając dzierżawę Danielowi Ludwigowi Krause ze Szczecina. Po nim majątek przechodzi w ręce jego syna, Christopha Ludwiga Krause. W 1793 roku Johann Daniel Tank odsprzedaje Kossatenhof wdowie po Johannie Philippie Ferno, Charlotte Wilhelminie, z domu Rosenfeld. Decyzją braci Juliusa Friedricha Wilhelma von Flemming z Buka, Friedricha Ludwiga Heinricha von Flemming z Mierzęcina i Adolfa Bogusława von Flemming z Bukow w 1795 roku odsprzedali majątek wdowie Ferno, która w 1804 roku sprzedała dobra Johannowi Samuelowi Weichbrodt. Po nim w 1845 roku majątek odziedziczył jego syn, porucznik Otto Wilhelm Ferdinand Weichbrodt. W 1858 roku za sumę 60000 talarów sprzedał majątek Raimundowi Nӧbel. W 1870 roku majątek jego obejmował  543 ha. W 1879 roku majątek liczył 140,89 ha gruntów. Od 1905 roku Wartowo było własnością rodziny Tesch. W tym czasie majątek liczył 234 ha gruntów. W 1928 roku dobra należały do E.Salzsieder juniora i liczyły 110 ha gruntów.

Flemming

Flemming hrabia Rzeszy

ZESPÓŁ DWORSKI

Pozostałością zespołu dworskiego są resztki parku, zabudowań gospodarczych wraz z podwórzem.

Wyszobór /Wisbu/

Opublikowany przez

Wieś położona w gminie Płoty powiatu gryfickiego. Po raz pierwszy wzmiankowana w 1370 roku jako własność rodu von der Osten. Od 1448 roku podległa linii rodu z Dąbia.  Pierwszym wymienionym z imienia przedstawicielem rodu był Otto Friedrich von der Osten. Część dóbr we wsi w 1702 roku należał do wdowy Margarethy Lucii von der Osten, z domu von Manteuffel. W 1739 roku majątek A zakupił kapitan Hans Adam von Wachholtz, po którym dobra przejęła wdowa, Hedewig Elisabeth, z domu von Podewils. W 1755 roku majątek testamentem przepisany Johannie Elisabeth Christianie von Borck, z domu von der Osten, córce kapitana Petera Christiana von der Osten. W wieku XVIII podział dóbr na majątek A i majątek B. Majątek A w 1716 roku majątek posiada wdowa Dinniesie Friederichu von der Osten. W 1721 roku na 30 lat w dzierżawę majątek przejął Jürgen Lorenz  von Kameke. W 1745 roku dobra w rękach wdowy. Później majątek A przejął Matthias Conrad von der Osten. Majątek A w 1756 roku należał do kapitana Petera Christopha von der Osten. Po jego śmierci dobra przejął kapitan George Caspar von der Osten. W 1769 roku majątek posiada wdowa Hedwig Elisabeth z domu von Zastrow i przekazuje majątek synowi, porucznikowi Georgowi Juliusowi Felixowi von der Osten. Majątek B należał do Barbary Heleny von der Osten, z domu von Brüsewitz. Rodzina von der Osten posiadała majątek do 1945 roku. W 1879 roku majątek obejmował 1159,24 ha gruntów.

W północno-wschodniej części wsi zespól dworski składający się z: dworu, parku krajobrazowego oraz zespołu folwarcznego.