STAROPOLE /Starpel/

Wieś położona w gminie Lubrza powiatu świebodzińskiego, wzmiankowana w 1234 roku, kiedy komes Mikołaj Bronisz herbu Wieniawa, wojewoda wielkopolski w latach 1230-1234, który zginął w bitwie pod Legnicą w 1241 roku, wszystkie swoje dobra w tym Staropole zapisał klasztorowi cysterskiemu w Paradyżu. Jest to jedna z wersji początków historii wsi. Wg Kodeksu dyplomatycznego Wielkopolski(t.II) w styczniu 1304 roku komes Zbylut z rodu Porajów-Różyców  z synami Ninoszem i Tomisławem sprzedają Staropole Paradyżowi. W 1311 roku zakonnicy oddają wieś w lenno Gerhardowi Prendekow herbu Doliwa z Przyprostyni i jego następcom. Po 1440 roku miejscowość należy do Balthasar Sczenitcz(Szenitz), po 1450 roku własność Hansa von Sack. W XVI wieku wieś podzielona na kilka majątków rycerskich. Od XVI wieku wielokrotna zmiana właścicieli: w 1507 Hans von Kӧckritz, kanclerz i namiestnik księcia Zygmunta Jagiellończyka na Łużycach, po 1510 roku jeden z majątków należał do rodu von Horn. Prawdopodobnie posiadali majątek do 1556 roku. Od 1575 roku jeden z majątków należał do braci Georga i Stenzela von Hohendorff ze Szczańca-rodzina von Hohendorff posiadała majątek jeszcze w 1608 roku. Georg był radcą biskupim we Wrocławiu. Po jego śmierci w roku 1580 część jego dóbr zakupuje Sigismund von Schlichting(wg L. von Ledebur posiadał majątek od 1579 roku). Miał dwie córki- starsza Barbara wyszła za mąż za Wulfa von Niebelschütz z Leszkowic(wg Zerndt`a i Berghaus`a Weibelschütz), młodsza Helene poślubiła Christopha von Seherr z Łysin(wg Zerndt`a i Berghaus`a Sehren, Seeren), a w roku 1612 poślubiła Abrahama Juniora von Grünberg, radcę brandenburskiego oraz komandora zakonu joannitów z Łagowa. Urodzony w 1560 roku był posiadaczem majątków w Czetowicach, Łazach, Budziechowie, Jędrzychowicach(obecnie dzielnica Zielonej Góry) i Nowego Kisielina. Żenił się trzykrotnie: 1-mo z Hedwig von Haugwitz(zm.1597r.), 2-ndo Sabine von Kittlitz, wdową po von Schaffgotsch, urodzoną w Świdnicy, zm.w 1610 roku w Łazach, 3-o z Helene von Schlichting. Rodzina von Seher posiadała część wsi dość krótko, von Grünberg zamieszkiwali w Staropolu do ok. 1681 roku, w którym wymienia się Georga Abrahama. W 1681 roku majątek po von Seherr był w rękach Sabiny Heleny von Lossau(Lossow) a po von Grünberg w posiadaniu Johanna Friedricha von Stӧssel, który był mężem Ursuli Marianne, córki  Adama von Grünberg, budowniczego nowego dworu w połowie XVII wieku. Od 1687 do 1691 roku częścią dóbr zarządzał Samuel von Kalckreuth, który sprzedaje swoje dobra Johannowi Ludwigowi Krantz, poborcy podatkowemu z Krosna. Od 1710 roku za zgodą cesarza Józefa I całość dóbr jest w rękach braci Hartwiga Christiana i Wilhelma von Platen. W latach 1697-1719 jeden z majątków należał do rodziny von Troschke(Droschke, Troszka-Lotynsky und Trosky), od 1717 roku zwą się von Troschke und Rosenwerth.  W 1747 roku rodzina von Platen sprzedaje dobra pułkownikowi Hansowi Casparowi von Knobelsdorff(zm.1751) z Otanowa na Pomorzu. Rodzina von Knobelsdorff nigdy nie zamieszkała w Staropolu. Wymienieni jako właściciele: Johanne Christiane, z domu von Burgsdorff, zmarła w 1763 roku oraz Hans Kaspar ok. 1788 roku. W 1791 roku właścicielem majątku  z siedzibą dworską i 4 folwarkami oraz majątkiem Zagaje(Grunwald) jest Friedrich Wilhelm von Knobelsdorff, właściciel majątku w Otanowie. W roku 1788 za sumę 60.000 talarów odsprzedaje dobra Georgowi Friedrichowi Wilhelmowi Ludwigowi von Lettow(zm.1821/23?), radcy dworu pruskiego, właścicielowi pobliskiej Sieniawy i dóbr w powiecie krośnieńskim. Tak podaje Berghaus. Prawd. sprzedaż dokonana w 1798 roku. Wg Leopolda von Ledebur majątek posiadali już od 1781 roku. Po śmierci Friedricha von Lettow w roku 1821 dobra należą do wdowy po nim, Frederike Caroline, z domu baronówny von der Goltz(zm.1836), a od 1836 roku do jej córki Emilie von Zschock(e), z domu von Lettow(zm.1869) z Berlina. Majątkiem zarządzał mąż córki Frederike- Wilhelm von Vollard, późniejszy właściciel pobliskiej Sieniawy, który doprowadza majątek do rozkwitu. Był twórcą kompleksu pałacowo-parkowego. W 1857 roku majątek wymieniany jako dziedzictwo rodu von Lettow. Po śmierci Wilhelma w roku 1860 dobrami zarządzała jego żona, Emilie von Vollard, z domu von Zschok(e), zmarła w 1893 roku. W 1879 roku jej majątek obejmował 1312ha powierzchni.  W 1896 roku majątek o powierzchni 1390,36ha należał do pułkownika dowódcy pułku Husarów Zieten, późniejszego generała Egona von Vollard-B(o)ӧckelberg(ur.1849), bliskiego krewnego Wilhelma von Vollard. Prawdopodobnie posiadał majątek do 1903 roku. W 1914 roku majątek obejmował 1373ha i należał do Kuno Bracht.  W skład majątku wchodził folwark Zagaje(Grunwald). W 1923 roku dobra posiadała rodzina Alexander. W 1929 roku właścicielem majątku o areale 206ha jest Pani Rudlin, z domu Vollmar i kapitan w stanie spoczynku Willy Vollmar, + majątek Zagaje(Grunwald), W tym czasie wzmiankowany majątek należący do Friedricha Engelmann o areale 123ha. Rodzina Vollmar posiadała część  majątku, który wcześniej uległ rozparcelowaniu,  do 1945 roku. Pozostała część należała do rodziny Rudlin.  

Staropole- palac

Pierwszy dwór pobudowany został przez Adama von Grünberg w połowie XVII wieku. W latach 30-40-tych XIX wieku przebudowa dworu i utworzenie „nowego” założenia pałacowo-parkowego przez Wilhelma von Vollarda. Za Egona von Vollarda-Bockelberga przebudowa pałacu w stylu neogotyckim. Na początku 1945 roku splądrowany i spalony przez żołnierzy radzieckich. Po zespole dworskim pozostał okazały park krajobrazowy oraz resztki zabudowań folwarcznych.

staropole-1902-lubuskie