Województwo Dolnośląskie

STARY WIELISŁAW /Alt Wilmsdorf/

Opublikowany przez

Miejscowość położona w gminie Kłodzko powiatu kłodzkiego. Po raz pierwszy wzmiankowana w 1300 roku. Początkowo wieś nazywała się Wilhelmsdorf. Podział wsi na część Górną i Dolną.

Stary Wielisław Górny

Pierwszym lennikiem był Otto Ratold von Donig(1346-1378) pochodzący ze Zdanic koło Kolina na Morawach. Był właścicielem m.in. Szalejowa Górnego, Bierkowic, Ścinawicy, Jaszkowej Dolnej. Po jego bezpotomnej śmierci majątek odziedziczył jego bratanek Rempold Ratold von Donig(1372-1410), a po nim dobra posiadali jego synowie: Benrhard, Hans Ratold von Donig. Współwłaścicielami majątku Górnego w 1421 roku byli: Hennil von Haugwitz, Waclav von Moschin i Hans von Tschischwitz, którzy odsprzedali majątek rodzinie Ratold von Donig. W 1555 roku umiera Hans von Donig a po nim majątek dziedziczy Melchior von Donig zmarły w 1559 roku bezpotomnie. Na nim wygasła ta gałąź rodu. Stary Wielisław Górny przechodzi w ręce rodziny von Tschischwitz z Wojborza. W 1569 roku właścicielem dóbr był Adam von Tschischwitz Starszy. W latach 1580-1596 właścicielem jest Ernest von Walditz, który poślubił wdowę po Adamie von Tschischwitz. W 1595 roku sprzedaje majątek Fridrichowi von Falkenhayn, ożenionemu w 1571 roku z owdowiałą Anną von Seydlitz, z domu von Reichenbach. Po jego śmierci w 1612 roku majątek dziedziczy syn, Seyfried von Falkenhayn(+1617r.). W 1613 roku sprzedaje Wielisław Górny jezuitom z Kłodzka. Jezuici posiadali majątek do 1776 roku. Początkowo po sekularyzacji dóbr zakonnych majątek trafił do Królewskiego  Instytutu Szkolnego. W 1787 roku zakupiony na licytacji przez hrabiego Friedricha Wilhelma von Redern, który już w 1788 roku odsprzedał majątek swojej siostrze, baronowej Wilhelminie von Münchausen. Dobra będące od 1791 roku pod zarządem Franza Aloisa Büttner, w 1817 roku zostały sprzedane. W 1820 roku majątek zakupił Franz Alois Büttner. Po śmierci Franza Aloisa w 1831 roku majątek dziedziczy jego syn, August. W 1869 roku odsprzedał dobra synowi, Klemensowi Büttner. Od 1900 roku, po śmierci Klemensa właścicielem zostaje jego syn, Reinhard Büttner, ostatni właściciel Wielisławia Górnego.

Stary Wielisław Dolny

Po raz pierwszy informacja o Wielisławiu Dolnym pojawia się w 1345 roku, kiedy wymieniony zostaje właściciel folwarku, Andreas von Wilhelmsdorf. W 1346 roku część majątku posiadał Otto von Hugvicz(Haugwitz) z Piszkowic. Po śmierci Andreasa majątek przypadł jego żonie Annie i jej dzieciom. Po 1430 roku majątek należał do Nicolaia z Piszkowic, który sprzedał go w 1439 roku Johannowi Richter ze Ścinawy. Kolejni właściciele to; Nicolai Heynke i Johann Deihart. W 1482 roku majątek zakupił Zbinco Buchowicz z Buchowa. Na początku XVI wieku własność hrabiego Ulryka  von Hardeck. W 1525 roku majątek zakupił Georg Adler. Kolejnym właścicielem był Paul Kresel, który poślubił żonę Georga. W 1589 roku majątek od syna Georga Adlera zakupił Christoph Peschke, który w 1625 roku został pozbawiony majątku. W 1626 roku od kamery królewskiej majątek zakupili jezuici. Posiadali majątek do 1776 roku. Po sekularyzacji dóbr kościelnych zakupił w 1787 roku hrabia Friedrich Wilhelm von Redern, który w 1788 roku odsprzedał dobra swojej siostrze baronowej Wilhelminie von Münchausen. W 1819 roku Wielisław Dolny zakupił Joseph Müller. Po jego śmierci majątek dziedziczy jego syn, Heinrich zmarły w 1875 roku. Po jego śmierci majątek odziedziczył jego brat Carl Müller. Posiadali majątek do lat 20-tych XX wieku. Wg Schlesisches Güter-Adressbuch Niederschlesien 1937  od 1820 roku majątek należał do rodziny Friedrich, w 1937 roku kapitana Joachima Friedrich.

Zespół dworski 

Dwór zbudowany w XVIII wieku. Zespół dworski składa się z: dworu, oficyny, dwóch obór z częścią mieszkalną, spichrzem wschodnim i zachodnim, stajnią z wozownią, aleją kasztanową na podwórzu gospodarczym, tarasem widokowym z balustradą, ogrodzeniem murowano-metalowym

 

GORZANÓW /Arnsdorf, Grafenort/

Opublikowany przez

Wieś położona w gminie Bystrzyca Kłodzka powiatu kłodzkiego. Po raz pierwszy wzmiankowana w 1341 roku kiedy to Konrad von Mosch von Bittendorf przekazał wieś swojemu bratu, Georgowi(zm. po 1373r.). Kolejno wieś należała do synów Georga: Petera(1390) i Tomasa(1383). Do 1624 roku wieś podzielona na trzy działy majątkowe: Moschenhof, Ratschinhof i Schlosshof. Dobra rodziny von Mosch(Moschen, Muschin) oraz von Ratschin zostały skonfiskowane przez cesarza w 1624 roku za udział w powstaniu czeskim i przekazane Johannowi Arbogastowi hrabiemu von und zu Annaberg, baronowi auf Dornsberg-Lӓtsch. W 1634 roku otrzymał tytuł hrabiowski. Jego córka, Marie Maximiliane w wianie wnosi majątek mężowi, Johannowi Friedrichowi hrabiemu von Herberstein(*1625-+1701), przedstawicielowi austriackiej rodziny szlacheckiej linii śląskiej. W 1670 roku przekształcił majątek w majorat ze zmianą nazwy miejscowości z Arnsdorf na Grafenort. Po nim majątek odziedziczył jego syn, Johann Friedrich Erdmann hrabia von Herberstein, żonaty z Marią Karoliną von Zierotin. Po nim majątek przejął jedyny syn,  Johann Anton hrabia von Herberstein, żonaty z Marią Antoniną hrabianką von Lichtenstein. Bezpotomny. Po jego śmierci dobra przejął brat Johanna Friedricha Erdmanna, Johann Leopold hrabia von Herberstein. Po jego bezpotomnej śmierci w 1728 roku majątek odziedziczył Johann Gundacker I hrabia von Herberstein linii styryjskiej. Po jego śmierci w 1770 roku majątek dziedziczy syn, Johann Gundacker II, żonaty z Antonią von Schrattenbach. Po jej śmierci ożenił się ponownie z hrabiną von Stargk. W 1801 roku przekazał majątek jedynemu synowi, Johannowi Hieronymusowi hrabiemu von Herberstein(*1772-+1847). Po jego śmierci zbiory i wyposażenie pałacu przeniesione do zamku Herberstein na terenie Austrii. Ostatnim właścicielem był Maximilian hrabia von Herberstein. W 1930 roku zakupiony przez gminę Bystrzyca Kłodzka.

MOSCHENHOF

Początkowo należał do rodu von Sterz. W 1361 roku majątek nabył Jerke von Moschin/Moschen. W 1623 roku umiera Hans von Moschen. Jego dzieci, dziedzice majątku: syn Maximilian i siostry Rosina, Zuzanna i Maria zostali w 1624 roku wywłaszczeni przez cesarza. W tym samym roku majątek przejął Johann Arbogast hrabia von und zu Annaberg, baron auf Dornsberg-Lӓtsch i włączył go do majątku Schlosshof.

SCHLOSSHOF

Majątek ten początkowo zwany był Klar. W połowie XIV wieku należał do rodu von Mühlstein, następnie do rodziny von Pannwitz. Około 1420 roku w posiadaniu Niklasa von Knoblauchsdorf. Około 1480 roku w posiadaniu Otto von Ratschin(Ottik von Raczin), później jego syna Friedricha(1540). Jego czterej synowie w 1559 roku podzielili majątek. Heinrich von Ratschin otrzymał Schlosshof oraz Freirichtergut. Po jego śmierci majątek odziedziczyli nieletni synowie: Heinrich, Friedrich i Hans. W 1624 roku majątek skonfiskowany przez cesarza i sprzedany Johannowi Arbogastowi hrabiemu von und zu Annaberg, baronowi auf Dornsberg-Lӓtsch.

RATSCHINDORF

W 1421 roku właścicielem majątku był Niclas von Knoblauchsdorf. W 1461 roku majątek w rękach syna Nicklasa, Caspara, którego córka wniosła majątek jako wiano mężowi, Otto von Ratschin. W 1520 roku majątek dziedziczą synowie: Caspar, Friedrich i Christoph. Po prawdopodobnie bezpotomnej śmierci Caspara i Christopha majątek w rękach Friedricha von Ratschin. Po Friedrichu dobra dziedziczy najmłodszy syn, Georg a po nim syn Georga, Hans von Ratschin, któremu cesarz konfiskuje dobra i sprzedaje Johannowi Arbogastowi hrabiemu von und zu Annaberg, baronowi auf Dornsberg-Lӓtsch.

FREIRICHTERGUT

Pierwszym znanym z imienia właścicielem majątku był w 1412 roku Georg Merwot, od którego w tym roku majątek zakupił Nickel von Mosch(Moschen). W 1437 roku właścicielem dóbr jest Niklas von Knoblauchsdorf. Kolejni właściciele: Christoph Seliger(1536) oraz Johann von Pernstein, od którego majątek zakupił Otto von Ratschin, właściciel Schlosshof.

ZAMEK

Zamek zbudowany w XIV wieku, uszkodzony podczas wojen husyckich i opuszczony w 1470 roku. W 1805 roku ruiny rozebrano. Prawdopodobnie obecny pałac powstał częściowo na murach zamku.

PAŁAC

Obecny pałac pomiędzy rokiem 1544 a 1570 ufundował Heinrich von Ratschin. Pałac rozbudował Johann Arbogast hrabia von und zu Annaberg, baron auf Dornsberg-Lӓtsch. Kolejna przebudowa i rozbudowa miała miejsce w latach 1653-57 na zlecenie Johanna Friedricha hrabiego von Herberstein. W 1701 roku remontowany. Kolejna przebudowa w stylu barokowym miała miejsce w 1735 roku oraz w 1869. W 1906 roku remontowany. Nie zniszczony podczas działań wojennych w 1945 roku. Zaadoptowany na mieszkania. Prace remontowe przeprowadzono w latach 1961-1963 oraz 1967-1977. W latach 90-tych obiekt sprzedany. W 2012 roku pałac zakupiony przez Fundację Pałac Gorzanów. Pałac w trakcie renowacji.

 

 

 

Serdeczne podziękowania Panu Markowi Haisig za poświęcony czas mimo choroby i przygotowań do imprezy kulturalnej kończącej okres karnawału. Dzięki właścicielowi poznaliśmy(oczywiście nie wszystkie)co ciekawsze pomieszczenia, łącznie z pałacowym teatrem a wszystko to było okraszone ciekawą historią pałacu a także  jeszcze ciekawszą historią walki o uratowanie przepięknego zabytku.

PARK

DWÓR MUSZYN

Zbudowany około 1579 roku przez Hansa von Mosch. Po pożarze w 1617 roku odbudowany. Później pełnił funkcję mieszkalną dla zarządcy dóbr. Zbudowany na planie prostokąta, dwukondygnacyjny, kryty dachem czterospadowym.

DWÓR RACZYN

Zbudowany w 1559 roku w miejscu dworu obronnego przez Georga von Ratschin. Był to budynek piętrowy, zbudowany na planie prostokąta. Przebudowywany w XIX i XX wieku. Po 1945 roku opuszczony, stopniowo ulegający destrukcji. Obecnie widoczne fragmenty murów obwodowych, szczątki sklepień.

STARA ŁOMNICA /Alt Lomnitz/

Opublikowany przez

Wieś położona w gminie Bystrzyca Kłodzka powiatu kłodzkiego. Od 1316 roku wzmiankowana jako Lomnicz, po 1613 roku jako Alt Lomnitz. W 1316 roku własność Theodoricusa von Thenitz. Od połowy XIV wieku siedziba rodu von Pannwitz . Podczas wojny trzydziestoletnie dobra rodu von Pannwitz skonfiskowane przez cesarza. Prawdopodobnie Stara Łomnica Górna została wykupiona przez krewnych Wilhelma von Pannwitz i była w ich posiadaniu do 1815 roku. Pozostałą część wsi nabył biskup wrocławski, arcyksiążę Karol von Habsburg , który kilka lat później sprzedał dobra Johannowi Arbogastowi von Annaberg z Gorzanowa. Po jego bezpotomnej śmierci jego siostra, Maria Maximiliana przekazała wszystkie rodowe dobra Johannowi Friedrichowi von Herberstein(zm.1669) . W 1729 roku umiera ostatni z rodu, Johann Antoni. Dobra przechodzą w ręce linii z rodu z Górnej Austri. W 1905 roku właścicielem był Sigmund Reichsgraf zu Herberstein . W 1921 roku należały do Maximiliana Reichgrafa zu Herberstein. Stara Łomnica Górna w 1905 i 1921 roku należały do Josefa Beit.

WIEŻA MIESZKALNA

Wieża mieszkalna z XV wieku, obecnie budynek gospodarczy przy dworze Nr 72, przebudowana w 1897 i 1935 roku. Niezamieszkana już od połowy XVI wieku. Połączona skrzydłem z dworem. Użytkowana jako budynek gospodarczy. Pięciokondygnacyjna, murowana z kamienia, zbudowana na planie prostokąta. Na każdej z kondygnacji jednoprzestrzenne wnętrza połączone jednobiegunowymi, przyściennymi schodami.

DWÓR- Mittelhof

Dwór środkowy z drugiej połowy XVI wieku, z okazałym portalem z dwoma rzędami kartuszy herbowych rodu von Pannwitz i skoligaconych z nimi rodów, przebudowany w 1617 roku i 2 XIX wieku, obecnie dom Nr 72.

DWÓR- Niederhof

Dwór dolny z końca XVI wieku, renesansowy, przebudowany na barokowy w XVIII i na początku XX wieku, obecnie dom Nr 23. Piętrowy, z czterospadowym dachem, podpiwniczony, z głównym wejściem ozdobionym barokowym portalem, nad nim drewniany balkon.

DWÓR-Oberhof

Dwór górny z 1570 roku, renesansowy, przebudowany w latach 1600-1635 i w XIX wieku, obecnie dom Nr 89. Dwukondygnacyjny, kryty był dachem naczółkowym, pokrytym łupkiem. Obecnie trwała ruina. Obok resztki zabudowy folwarcznej.

PISZKOWICE /Pischkowitz/

Opublikowany przez

Wieś położona w gminie Kłodzko powiatu kłodzkiego. Po raz pierwszy wzmiankowana w 1273 roku(Biskupicz), później wielokrotnie w latach: 1340(Piskowicz), 1361(Biskupicz), 1367(Biskowitz), 1371(Byskupicz), 1384(Piskowitz), 1401(Pischkowitz), 1420(Bischcowitcz), 1429(Biscipicz), 1437(Biskupitz), 1488(Piskowicz), 1547(Piskowicz), 1651(Pischkowitz). W okresie międzywojennym zwana Schlosshübel. Przez stulecia wieś należała do rodu von Haugwitz. Pierwszym wymienionym właścicielem wsi w roku 1346 był Otto von Hugewitz żonaty z Gertrudą von Pannewitz. Później Tamon Haugwicz(1373), Heinrich von Haugwitz, Rüdiger von Haugwitz(1399, 1437) ożeniony z Elisabeth von Knobelsdorff, Heinrich von Haugwitz(1472) ożeniony z panna von Netz, Hans von Haugwitz(1499-zm.1528,1538?). Wieś po śmierci Hansa von Haugwitz podzielona na dwa majątki. Część dolną posiadał w połowie XVI wieku, zmarły w 1560 roku syn Hansa, Georg von Haugwitz, później syn Hansa, Heinrich von Haugwitz(*1539-+1603) a następnie córka Heinricha, Magdalena zmarła w 1634 roku, żona Heinricha von Stillfried-Rattonitz z Włodowic(wg niemieckich autorów była córką Georga ). Po śmierci męża, który zmarł w 1618 roku, w 1629 roku sprzedała Piszkowce Dolne Adamowi Christianowi von Ampassek, który sprzedał majątek Johannowi Albinowi Domnisch. Po jego śmierci w 1673 roku odziedziczony przez jego córkę majątek w wianie przeszedł na Wofganga Dietricha von Haugwitz, Pana na Jugowie, za którego wyszła za mąż w 1680 roku. W 1714 roku, po śmierci żony(zmarła w 1709r) sprzedał Piszkowice Dolne swojemu kuzynowi, Franzowi Antonowi von Haugwitz, właścicielowi majątku Piszkowice Górne. Część górna do 1622 roku była w rękach rodu von Haugwitz. Wymienieni: Wenzel von Haugwitz(1558), Dietrich von Haugwitz(1568,1582), bracia Hans i Heinrich von Haugwitz(15940, Hans von Haugwitz(1598), Ditrich von Haugwitz, który jako protestant zostaje pozbawiony majątku przez katolickiego cesarza. Dobra otrzymał Adam Gottfried Berka hrabia von der Daube und Leipe(1622-1626), a po jego śmierci majątek dziedziczy córka Helena Elisabeth hrabina Libstejnky-Kolovrat, która przekazała dobra swojej krewnej, Annie Colonna hrabinie von Vels, z domu hrabina Libstejnky-Kolovrat. W 1628 roku Dittrich von Haugwitz po przejściu na wiarę katolicką odzyskuje majątek. Po jego śmierci w 1643 roku majątek odziedziczyli synowie: Wolf Dietrich(1643),  Heinrich i Bernhard(1644-?), Wenzel Heinrich(1655-1691). Po śmierci Wenzela Heinricha w 1691 roku majątek odziedziczył syn, Maximilian Ferdinand, zmarły w 1715 roku. Jego syn, Franz Anton ożeniony z Marią Ludovicą baronówną Vӧgten und Sagewitz, majątek podzielony od XVI wieku połączył w jeden. Jego syn, Johann Wenzel(*1754), zmarły w 1780 roku, żonaty z Marią Heleną von Hartig, w 1779 roku został wyniesiony do stanu hrabiowskiego. Kolejnym właścicielem był syn Waclava, Anton hrabia von Haugwitz(*1751-+1819). Po jego śmierci majątek dziedziczy córka, zamężna za hrabiego von Hoverden-Plenken, która w 1819 roku sprzedała Piszkowice pułkownikowi Friedrichowi Wilhelmowi baronowi von Falkenhausen(*1781-+1840). Był dwukrotnie żonaty: 1-mo z Benigną von Welczek, z którą miał syna Andreasa Friedricha Gustava(*1802-+1881), 2-do z Charlotte hrabianka von Magnis(*1791-+1867), z którą miał trzy córki: Louise(*1813-+1839), Florentine(*1816-+1854) i Charlotte(*1819-+1897). Po śmierci Friedricha Wilhema barona von Falkenhausen w 1840 roku majątek odziedziczyła wdowa, Charlotte. Po jej śmierci w 1872 roku jako właściciele występowali baronowie von Falkenhausen. Córka Friedricha Wilhelma barona von Falkenhausen, Florentina w 1840 wyszła za mąż za Theodora barona von Zedlitz-Neukirch, stąd od 1876 roku majątek w posiadaniu baronów von Zedlitz-Neukirch. W 1886 roku dobra w posiadaniu Georga barona von Zedlitz-Neukirch. W 1893 roku majątek zakupiony przez dr prawa Wolfganga von Moritz-Eichborn, który był wymieniany jako właściciel w 1930 roku. Przed 1937 rokiem właścicielem dóbr był kapitan Rudolf Salfeld, w 1937 roku wymieniany jako współwłaściciel majątku z bankiem Bkk Schlesische Landesgenossenschaftsbank Raisseisen. Po drugiej wojnie własność PGR. Pałac obecnie stanowi własność prywatną.

PAŁAC

Powstał na fundamentach dwory z 1340 roku. W 1722 roku został przebudowany na barokowy pałac. Zbudowany z cegły na rzucie prostokąta, podpiwniczony, dwukondygnacyjny, kryty dachem mansardowym z lukarnami. Pałac otacza niewielki park z tarasami. W czasie PGR w pałacu mieściła się szkoła. Po likwidacji szkoły gmina sprzedała pałac w 1998 roku. Kolejna sprzedaż nastąpiła w 2010 roku. W 2015 pałac po raz kolejny został sprzedany. Zakupił go Martin Schoenberg zakładając Fundację Pałac i Ogrody Piszkowice. Mimo braku czasu poświęcił swój wolny czas na oprowadzenie po pałacu z krótkim komentarzem tyczącym renowacji zabytku, za co jestem mu bardzo wdzięczny.

DWÓR

Na terenie byłego majątku Niederhof dwór z XVI/XVII wieku, zbudowany na planie prostokąta, podpiwniczony, kryty dachem prostym.

ZABUDOWANIA FOLWARCZNE

KAMIENIEC /Kamnitz/

Opublikowany przez

Wieś położona w gminie Kłodzko powiatu kłodzkiego. Po raz pierwszy wzmiankowana w 1351 roku. W połowie XIV wieku należała do Konrada von Reichenau . Od 1361 roku w rękach Matthiasa von Pannwitz . W 1362 roku część wsi w rękach rodu von Czedelicz. Dość częste zmiany właścicieli. W XV wieku własność rodu von Haugwitz z Piszkowic , w XVI wieku rodziny von Tschischwitz . W pierwszej połowie XVIII wieku wchodzi w skład państwa stanowego Korytów, którego w tym czasie właścicielem był Anton Esaias baron von Hartig , tajny radca dworu, od 1735 roku hrabia Rzeszy. W 1787 roku majątek należy do Antoniego hrabiego von Haugwitz , właściciela państwa stanowego Korytów, którego jedyne dziecko, córka wyszła za mąż za hrabiego von Hoverden-Plenken i która po śmierci ojca w 1819 roku wyprzedała rodzinne dobra. Prawdopodobnie Kamieniec kupił Karl Eduard Grandke, wymieniany jako właściciel w 1830 roku. W 1845 roku właścicielką dóbr była wdowa po Karlu Eduardzie, Konstancja Luiza Mӧbius, wymieniana jeszcze w 1861 roku. Po 1861 roku majątek zakupiła Antonia Józefina baronowa von Ohlen und Aldeskron(*1836) , córka barona Johanna Alberta Maximiliana Fridricha(*1786-+1860), właściciela Godziszowej, Lutyni, Zalesia i Marcinkowic. W 1881 roku majątek zakupił Arthur baron von Seherr-Thoss . Posiadał również majątek w Szalejowie Górnym. Baronowie von Seherr-Thoss posiadali dobra w Kamieńcu do 1945 roku. Po bezpotomnej śmierci barona w 1924 roku majątek odziedziczył jego bratanek, Joachim baron von Seherr-Thoss.

PAŁAC

Zbudowany w 1780 roku, rozbudowany w 1845 roku oraz w 1883 roku. Budynek murowany z kamienia i cegły, o nieregularnej bryle, dwuskrzydłowy założony na planie zbliżonym do litery „L”, podpiwniczony, kryty dachem mansardowym z mieszkalnym poddaszem. Do parku przylega niewielki park krajobrazowy. W pobliżu budynki gospodarcze folwarku. Obecnie w pałacu mieści się hotel z restauracją. Warto się zatrzymać. Bardzo miła obsługa. Jedzenie wyśmienite.

 

ŻELAZNO /Eisersdorf/

Opublikowany przez

Wieś położona w gminie Kłodzko powiatu kłodzkiego. W XIV wieku wieś należała do rodu von Pannwitz. Podzielona w późniejszych latach na kilka majątków gdzie do wojny trzydziestoletniej część wsi nadal była w rękach rodu von Pannwitz. W 1350 roku część należała do rodziny von Glubos, którą zakupił biskup praski Arnošt z Pardubic i przekazał klasztorowi augustianów z Kłodzka. Kolejna część należała do wójta Bystrzycy Kłodzkiej, Rückera. Część badaczy uznaje, że wybudował on we wsi wieżę obronną, część uważa, że wieżę postawił Jacob Stanke von Koritaua, burgrabia zamku w Bystrzycy Kłodzkiej w latach 80-tych XV wieku. W 1597 roku majątek augustianów przejęli jezuici, którzy w czasie wojny trzydziestoletniej przejęli majątek po rodzinie von Pannwitz. Po kasacie zakonu częste zmiany właścicieli. W 1788 roku część dolna Żelazna należała do Johanna Karla Pelcke. W 1794 roku należała do Franza Arbogasta Hoffmann, który wzniósł barokowo-klasycystyczną rezydencję. Po jego śmierci wdowa po nim w 1808 roku wyszła za mąż za pułkownika Alberta von Biberstein, który w 1835 roku sprzedał majątek Hermannowi Dietrichowi von Lindheim(*1791-+1860). W 1860 roku majątek zakupił Hugon von Lӧbbecke(zm.1901r.). Rodzina von Lӧbbecke posiada majątek do 1945 roku. W 1905 i 1921 roku właścicielem był Siegfried von Lӧbbecke. Po wojnie nieuszkodzony pałac służył jako składnica muzealna. W 1952 roku pałac zaadoptowano na ośrodek wypoczynkowy huty Bobrek z Bytomia. W 1994 roku własność Centrali Zaopatrzenia Hutnictwa S.A. z Katowic, później własność prywatna. Obecnie pałac wystawiony na sprzedaż.

Drugi majątek zw. Ober Eiserdorf od połowy XIX wieku należał do Ernsta hrabiego von Münchhausen. W 1905 roku właścicielami majątku byli: Sophie hrabina Finck von Finckenstein, Hertha baronowa von Münchhausen i Martha von Roeder. W 1921 roku dobra w rękach Heinricha hrabiego Finck von Finckenstein i Marthy von Roeder.

Majątek Eiserdorf w 1905 roku należał do Paula Ullricha, w 1921 roku do Fritza von Kiru.

 

 

 

 

 

 

 

PAŁAC-Żelazno Dolne(Nr109)

Pałac zbudowany w latach 1797-1798 w miejscu starszej budowli zniszczonej w czasie wojny trzydziestoletniej. Przebudowany w 1869, 1883 i 1908 roku. Murowany, dwuskrzydłowy zbudowany na planie zbliżonym do litery „L”, dwukondygnacyjny, kryty dachem mansardowym. Przed pałacem park krajobrazowy z XIX wieku. Za pałacem budynki folwarczne.

Żelazno Górne

WIEŻA RYCERSKA

Wzniesiona w XIV lub XV wieku, przebudowana 1 689 i 1727 roku, murowana z kamienia łamanego, zbudowana na planie kwadratu, czterokondygnacyjna, niepodpiwniczona, kryta dachem siodłowym. W 1966 roku remontowana. Przez następnych 20 lat pod opieką harcerzy z Żelazna. Obecnie własność prywatna.

PAŁAC VON MÜNCHHAUSEN(Nr 63)

Eklektyczny, z przewagą detali neorenesansowych wzniesiony w drugiej połowie XIX wieku. Przebudowany na przełomie XIX i XX wieku i prawd. w drugiej połowie XX wieku. Murowany z cegły, trzykondygnacyjny, kryty dachem czterospadowym, z ośmioboczną wieżą. Pałac w otoczeniu parku z XIX wieku. Własność prywatna. Obecnie nieużytkowany.

BIERKOWICE/Birgwitz/

Opublikowany przez

Wieś położona w gminie Kłodzko powiatu kłodzkiego. Początki sięgają XIV wieku. Część wsi należała w tym czasie do rodu von Maltwitz, część do zakonu joannitów z Kłodzka. W 1443 roku własność rodu von Haugwitz. W 1649 roku majątek przejmuje poborca podatkowy Johann Karol Klinkert, nobilitowany ze zmianą nazwiska na Klinkowski von Birgwitz. Po nim dobra posiada Johann Karol junior. W 1697 roku zadłużony majątek zajęty i w 1700 roku zlicytowany. Przejęte w XVIII wieku przez rodzinę von Hartig, właścicieli państwa stanowego Korytów. W 1787 roku dobra nabył Anton hrabia von Haugwitz. Po jego śmierci w 1816 roku majątek dziedziczy córka, zamężna za hrabiego von Hoverden-Plenken. W 1823 roku sprzedaje majątek pułkownikowi Friedrichowi Wilhelmowi baronowi von Falkenhausen(*1781-+1840). Po jego śmierci dobra odziedziczyła córka z drugiego małżeństwa, Charlotta baronowa von Zedlitz-Neukirch(*1819-+1897) zamężna za Constantina barona von Zedlitz-Neukirch(+1889). Po śmierci baronowej Charlotty, majątek dziedziczy jej córka, Florentine von Zastrow, małżonka Alfreda von Zastrow. Po niej dziedziczy majątek jej syn, porucznik Rudolph von Zastrow, zmarły w 1917 roku. W 1926 roku jako właściciele wymienieni:  Constantine von Zastrow, Charlotte baronowa von Kottwitz, z domu von Zastrow i Luise von Zastrow. W 1927 roku majątek zakupił Horst Jochem Krause. Prawdopodobnie posiadał majątek do 1939 roku. Po wojnie dobra przejmuje PGR. Początkowo pałac zaadoptowano na mieszkania dla pracowników, późnie przejęty przez Wydział Oświaty w Kłodzku. Od końca lat 50-tych XX wieku w pałacu mieści się szkoła podstawowa.

 

 

 

 

 

 

PAŁAC

 W połowie XIX wieku na fundamentach XVIII dworu ówczesna właścicielka zbudowała późnoklasycystyczny pałac. Murowany z cegły, założony na planie prostokąta, dwukondygnacyjny, podpiwniczony, kryty płaskim dachem. W otoczeniu niewielki park krajobrazowy. Na północ od rezydencji resztki zabudowy folwarcznej.

WOJANÓW /Schildau/

Opublikowany przez

Wieś położona w gminie Mysłakowice powiatu jeleniogórskiego. Po raz pierwszy wzmiankowana w 1281 roku kiedy należał do Eberharda von Schildau. W 1361 roku własność Hansa von Zedlitz, w 1488 roku Dittricha von Runge, w 1470 roku Nicola von Zedlitz, w 1520 roku Petera von Runge. Ponownie w rękach rodu von Zedlitz od 1532 roku. Część wsi była w rękach rodu von Schaffgotsch, którą w 1566 roku odkupił Christoph von Zedlitz. Posiadali Wojanów do 1727 roku, kiedy majątek wykupił węgierski arystokrata Johann Franz hrabia Karwath. Po jego śmierci w 1730 roku  dobra dziedziczy jego jedyny syn, Franz Maximilian hrabia von Karwath żonaty z Kathariną Karoline hrabianką Henckel von Donnersmarck. W 1747 roku majątek zakupiła Clara hrabina von Frankenberg, z domu baronówna Matuschka. Od niej w 1755 roku dobra wykupił Daniel von Buchs(*1707-+1779). W 1817 roku od Daniela von Buchs majątek zakupił Karl Heinrich Sigismund von Rothkirch. W 1831 roku Wojanów zakupił tajny radca sprawiedliwości Karl Albrecht Wilhelm Ike(*1798-+1864). Rodzina Ike pochodziła z Meklenburgii z hrabstwa Ruppin. Pod koniec XVIII wieku mieszkali we Wrocławiu. Karl Albrecht urodził się natomiast w Grodzisku Wielkopolskim. W 1843 roku(dyplom wystawiony w 1844 roku) otrzymał szlachectwo polskie od cara z predykatem Duninowski od nazwy majątku Duninów(obecnie Nowy Duninów) nad Wisłą położonego na Mazowszu. Od tego czasu pisał się Ike-Duninowski. W 1829 roku ożenił się z Luise Marchand, córką bankiera z Elbląga. Jej dziadek Gotthilf von Struensee zakupił od marszałka Blüchera(wtedy generała) Duninów z 16000 ha. Posiadał również Kadyny pod Elblągiem. Cały majątek odziedziczyła wnuczka, w/w Luise.  W 1839 roku sprzedał pałac królowi pruskiemu, Fryderykowi Wilhelmowi III, który podarował go córce, księżniczce Luise, zamężnej za księcia Fryderyka, brata króla holenderskiego Wilhelma II. Kolejnym dziedzicem dóbr była ich córka Marie księżna zu Wied-Neuwied(*1841-+1910), księżniczka Niderlandów. W 1908 roku Wojanów zakupił Karl Krieg z Olszanicy. Od 1927 roku pałac z majątkiem nabyli konsul dr Kurt Effenberger z Wrocławia i Wilhelm Kammer. Posiadali dobra do 1945 roku.

Bardzo dziękuję Panu Witoldowi za informacje dotyczące Karla Albrechta Wilhelma Ike. 

 Pałac

W latach 1603-1607 Nickel von Zedlitz und Nimmersath buduje renesansowy dwór. Zniszczony w trakcie wojny trzydziestoletniej odbudowany przez Christopha von Zedlitz w 1667 roku. Przebudowany w 1754 roku przez Daniela von Buchs. W 1832-33 baron Ike zmodernizował, przebudował i rozbudował pałac. Kolejna przebudowa miała miejsce za czasów księżnej Luise. Kolejne przebudowy i modernizacje miały miejsce w latach 1889, 1899, 1906.

ŁOMNICA /Lomnitz/

Opublikowany przez

Wieś położona w gminie Mysłakowice powiatu jeleniogórskiego. Wieś podzielona na Łomnicę Dolną i Górną. Wzmiankowana w 1300 roku. Do 1366 roku właścicielem wsi był Hans von Schilder oraz rodzina von Zedlitz. W 1391 roku majątek zakupił Heinze von Zedlitz żonaty z Anną von Schwenckfeld. W 1498 roku Nickel von Zedlitz żonaty z Agnes von Seidlitz, wnuk Heinze sprzedał wieś pięciu braciom von Zedlitz z Maciejowej. Rodzina von Zedlitz posiadała Łomnicę do 1650/54. W tym roku wieś przez małżeństwo podpułkownika wojsk cesarskich Matthiasa de Thomagnini z Anną Elisabeth von Zedlitz przechodzi w ręce rodu de Thomagnini. Posiadali wieś do 1737 roku. W latach 1738-1811 majątek należy do rodziny Mentzel z Jeleniej Góry. W latach 1811-1822 majątek jest własnością Johanna Georga Flach, kupca z Kowar. Po jego śmierci majątek dziedziczy wdowa Maria, z domu Exner. Od niej w 1828 roku majątek zakupił zięć Johann Friedrich Moritz Benjamin baron von Roth. Po jego śmierci w 1835 roku majątek przejął Karl Gustav Ernst von Küster. Posiadali dobra do 1945 roku. Po II wojnie w pałacu mieścił się Ośrodek Oświaty Rolniczej, szkoła podstawowa. W 1991 roku pałac zakupiony przez potomka byłych właścicieli, Ulricha von Küster żonatego z Elisabeth, z domu Ebner von Eschenbach.

Łomnica Dolna-pałace

Już w XIV wieku mowa o zamku na terenie wsi. W drugiej połowie XVII wieku powstał barokowy obronny dwór, przebudowanego w latach 1705-25, po raz kolejny w latach 1838-44. Na zachód od pałacu zbudowany w latach 1803-1804 położony jest tzw. „Dom Wdowy, obecnie zwany Małym Pałacem. W drugiej połowie XVIII wieku obok pałacu powstaje założenie parkowe.

  

  

 

 

Łomnica Górna-Dwór

Na terenie Łomnicy Górnej położony jest były majątek z dworem. Po założeniu zachował się budynek dworski oraz zabudowania gospodarcze.

BUKOWIEC /Buchwald/

Opublikowany przez

Wieś położona w gminie Mysłakowice powiatu jeleniogórskiego. Po raz pierwszy wzmiankowana w 1303 roku. W 1379 roku wieś należała do Heincze(Hink) von Zedlitz, łowczego księcia Bolka II świdnickiego. Ród von Zedlitz posiadał Bukowiec do 1573 roku, kiedy bracia Heinrich i Konrad von Zedlitz sprzedali wieś Hansowi von Reibnitz(+1579). Ostatnim właścicielem wsi z tego rodu był Johann Maximilian Leopold baron von Reibnitz, zmarły 20.12.1758 roku, który testamentem zapisał wieś siostrzeńcowi, Karlowi baronowi von Kottwitz. W 1761 roku sprzedał on wieś Gottliebowi baronowi von Richthofen. Kolejnymi właścicielami majątku byli: Barbara Helene von Festenberg-Packisch(1762-1765), Friedrich von Packisch(1765), von Luck(1765-1770), Barbara Helene von Luck, z domu von Lestwitz, Karl Ferdinand Siegmund baron von Seherr-Thoss(1770-1774), wdowa po nim Marie Eleonore, z domu von Prittwitz, która w 1785 roku sprzedała majątek Friedrichowi Wilhelmowi baronowi von Reden. Po jego śmierci w 1815 roku majątek dziedziczy żona, Juliane Friederike. W 1854 roku dobra dziedziczy chrześnica Juliane Friederike baronowej von Reden, Marie Karoline baronowa von Rotenhan(*1809-+1878), z domu von Riedesel. Była żoną Hermanna Ernsta barona von Rotenhan(*1800-+1858). Kolejnym właścicielem dóbr był rotmistrz Hermann Wolfgang von Rotenhan(*1841-+1893), żonaty z Hedwig Elisabeth, z domu von Jagow-Rühstӓd. Po nim majątek w rękach Friedricha Karla Georga barona von Rotenhan(*1870-+1956). Był ostatnim właścicielem dóbr.

PAŁAC

   

W XVI wieku zbudowany został dwór obronny otoczony fosą. Przebudowany w XVII wieku na pałac barokowy. Kolejna przebudowa miała miejsce w latach 1790-1800 na pałac w stylu klasycystycznym. Obok na przełomie XVIII i XIX wieku powstał park krajobrazowy.

BOBRÓW /Boberstein/

Opublikowany przez

Wieś położona w gminie Mysłakowice powiatu jeleniogórskiego. Początki wsi sięgają XIII wieku. W 1428 roku na terenie wsi istniał zameczek-strażnica strzegąca przeprawy przez Bóbr, spalony przez husytów. Pod koniec XV wieku własność Antona Schoffa, a po jego śmierci jego syna Wolfganga von Schaffgotscha. Od 1598 do 1607 majątek pod zarządem Nickela von Zedlitz, który na terenie majątku zbudował renesansowy dwór. Zniszczony podczas wojny trzydziestoletniej odbudowany w połowie XVII wieku. W 1662 roku Carl Christoph von Zedlitz odsprzedał majątek Annie von Nostitz. Prawdopodobnie za długi przejęty przez jezuitów. Od 1737 do 1776 roku własność rodu von Schaffgotsch. W 1776 roku majątek zakupił Daniel von Buchs, właściciel pobliskiego Wojanowa oraz Dąbrowic. W 1825 roku dobra należą do Karola Sigismunda von Rothkirch. W 1836 roku majątek zakupuje Ernestyna von Kӧckritz, z domu von Rothkirch. Prawdopodobnie od 1880 roku właścicielem zostaje Hans Rudolf von Decker. Posiadał dobra do 1921 roku. Kolejnymi właścicielami była rodzina von Rothkirch, później Siestorpff von Franken, którzy odsprzedali dobra rządowi III Rzeszy. Po 1945 roku na krótko zajęty przez wojska radzieckie. W pałacu mieścił się kolejno: ośrodek dla uchodźców z Grecji, ośrodek poprawczy, ośrodek kolonijny, PGR, SKR, Inspektorat OC z Jeleniej Góry. Od końca lat 60-tych nieużytkowany, popadający w ruinę. W 1972-72 rozbiórka dachu. Od 1994 roku własność Stowarzyszenia Polsko-Niemieckiej Promocji, Odbudowy i Utrzymania Historycznych Wartości Zabytków, Kultury i Tradycji Śląska. Obecnie własność prywatna, niedostępna dla turystów, nadal popadająca w ruinę. Nie są obecnie prowadzone żadne prace konserwatorskie i budowlane( z relacji mieszkańców).

 PAŁAC

Pod koniec XIX wieku Georg von Decker wg projektu berlińskiego architekta Paula Rӧtger fundamentach starszej budowli, prawdopodobnie dworu zbudowanego przez Nickela von Zedlitz zbudował romantyczną siedzibę.

CISZYCA /Ruhberg/

Opublikowany przez

Część miasta Kowar. Na terenie byłej kuźnicy z XVI wieku, w wieku XVIII założony został  folwark. W 1786 roku właścicielem miejscowego folwarku był leśniczy Eckstein. W 1791 roku folwark należał do Karla Georga hrabiego von Hoym, który na terenie folwarku zbudował niewielką letnią rezydencję. Po śmierci hrabiego von Hoym Ciszyca stała się własnością rodu von Maltzan. W latach 1811-13 właścicielem wsi jest książę Gustav Kalixt Biron von Kurland z Sycowa. W 1822 roku Antoni Henryk książę Radziwił(*1775-+1833) wydzierżawił a następnie w 1824 lub 1826 zakupił Ciszycę. Był synem Michała księcia Radziwiłł, ordynata na Nieświeżu i Ołyce, namiestnikiem Wielkiego Księstwa Poznańskiego(1815-1833). Ożeniony z stryjeczną siostrą króla Prus, księżniczką Fryderyką Dorotą Luizą Hohenzollern. Ich córka Wanda była  zakochana z wzajemnością w następcy tronu pruskiego, późniejszym cesarzu, Wilhelmie I. Dnia 12.12.1832 roku wyszła za mąż za Adama Konstantego księcia Czartoryskiego(*1804-+1880), który stał się kolejnym właścicielem Ciszycy. Po nim dobra dziedziczą: jego syn, Adam książę Czartoryski, wnuk Roman(1879), a ostatnim właścicielem z tej rodziny był Aleksander Olgierd Jan Paweł Antoni książę Czartoryski ożeniony z Mehctyldą księżniczką von Habsburg. W 1927 roku od Czartoryskich majątek zakupił Bruno baron Steinӓcker(Stein-Äcker). W 1931 roku majątek jest własnością Ericha Nikolas, a w 1937 roku do Sally Edelmann. Po 1945 roku w pałacu mieścił się ośrodek kolonijno-wczasowy. Obecnie własność prywatna.

PARK