SZALEJÓW DOLNY /Niederschwedeldorf/

Wieś położona w gminie Kłodzko powiatu kłodzkiego. Pierwsza informacja źródłowa pochodzi z 1269 roku. W latach 1337-1350 należała do braci Ottona i Reuczka von Glubos(Glaubitz).W 1350 roku wieś zakupił arcybiskup Arnoszt z Pardubic, syn Arnoszta z Hostinki, pana na Pardubicach, królewskiego burgrabiego w Kłodzku i Adliszki. Przekazał wieś augustianom z Kłodzka. Posiadali miejscowość do 1597 roku, kiedy to wieś została przejęta przez jezuitów. W 1773 roku po kasacie zakonu majątek przejęty został przez Królewski Instytut Szkolny. W wyniku licytacji majątek w 1787 roku zakupił hrabia Friedrich Wilhelm von Redern(*1752-+1815). Po jego bezpotomnej śmierci w 1815 roku majątek odziedziczyła jego siostra, baronowa Wilhelmina von Münchausen, żona barona Ottona Friedricha Juliusa.  W latach 1845 i 1857 dobra w posiadaniu Ernsta barona von Münchhausen. W 1861 roku majątek odziedziczył Hilmar von Münchhausen, zmarły ok. 1886 roku. Ożeniony z Luizą von Lӧbbecke miał syna Hilmara juniora. Rodzina baronów von Münchhausen posiadała majątek do 1945 roku. W 1945 roku pałac zajęty przez wojska radzieckie. Później dobra przejęło PGR. Od 1957 roku dobra należały do Państwowego Ośrodka Hodowli Zarodowej w Szczytnie. W latach 90-tych przejety przez Agencję Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa. Od 1996 roku własność Anny Fuchs, Amerykanki polskiego pochodzenia.

PAŁAC

W XVII wieku jezuici wznieśli dwór. W 1844 roku baron Ernest von Münchausen wykorzystując fundamenty starego dworu zbudował pałac w stylu neogotyku angielskiego wg projektu Ferdinanda Wilhelma Rodericha Martiusa. W 1870-72 przebudowany przez barona Hilmara Adolfa Ottona. Po pożarze w latach 20-ych XX wieku pałac odbudowany. W czasie drugiej wojny światowej w pałacu stacjonowało dowództwo pobliskiego lotniska Luftwaffe. Po 1945 roku pałac został zajęty przez Armię Czerwoną. Później pałac zaadoptowano na mieszkania i biura miejscowego PGR. W 1957 roku własność Przedsiębiorstwa Produkcyjno-Hodowlanego w Szczytnej. W latach 70-tych zaadoptowany na ośrodek szkoleniowo-wypoczynkowy należący do firmy Agrokompleks „Sudety”. Kolejnym właścicielem była firma „Bubel” a następnie firma PPH w Szczytnej., później ośrodek kolonijny. Kolejnym właścicielem był kombinat rolno-przemysłowy w Żelaźnie. Po przejęciu pałacu przez AWRSP pałac został sprzedany osobie prywatnej. Przez ponad 10 lat pałac należał do osoby przebywającej za granicą i nie zainteresowanej remontem pałacu. Później własność spółki z Warszawy. W 2018 roku pałac przejął Skarb Państwa. Obecnie ponownie własność prywatna.