Wieś położona w gminie Wschowa powiatu wschowskiego. Wzmiankowana po raz pierwszy w 1312 roku(Ryegstroph), wielokrotnie później: w 1325(Rudegeri villa), 1404(Rodger Villa), 1416(Ossowa Schen), 1424(Ossowasen), 1425(Ossowaszen), 1429(Ossowaszeyn), 1437(Osszowaszyen),  1443(Ossowa Syen), 1444(Ossowaszyen), 1447(Ossowaschien), 1449(Ossowsyen), 1471(Osszowa Szyen), 1510(Ossovassyen).     Wieś rycerska. W 1312 roku od księcia głogowskiego i wielkopolskiego Henryka II za dobrą służbę wieś otrzymał Dytmar z Pannewitz(von Pannewitz?).Wieś była gniazdem rodowym rodziny Ossowskich herbu Awstacz(Abschatz, Kreidelwitz). Część genealogów przypisuje im herb Dołęga. Najstarszym znanym członkiem rodu jest Hincza Ossowski zmarły w 1424 roku. W 1416 roku wymienieni są również jego bracia: Jarosław i Marcin Ossowscy. Hincza Ossowski podawał po ojcu z rodu Awstacz, po matce z rodu von Promnitz. W 1424 roku wymieniony Janusz Ossowski, brat Hinczy, w 1424-65 Marcin Ossowski, podsędek wschowski, brat Hinczy. W 1501 roku Mikołaj Ossowski kupuje część gruntów w Osowej Sieni od Katarzyny Krzyckiej, żony Jana Krzyckiego. Z rodziny Krzyckich w latach 1522-32 wymieniony Mikołaj Krzycki, syn Jana i Katarzyny. W  latach 1517-61 część Osowej Sieni należała do Baltazara Ossowskiego syna Mikołaja. W latach 1563-66 wymieniony Maciej Krzycki, syn Jana Krzyckiego a bratanek Macieja. W 1660 roku Andrzej Ossowski sprzedał Osową Sień i część Dębowej Łęki rodzinie Żychlińskich herbu Szeliga, za których to czasów dochodzi do podziału wsi na 3 folwarki- Górny, Środkowy i Dolny. W części środkowej i dolnej założenia dworsko-parkowe, w górnej założenie pałacowo-parkowe.

OSOWA SIEŃ- część dolna

Po podziale wsi w 1739 roku, dolna część przypadła Janowi Aleksandrowi Żychlińskiemu, ożenionemu z Anna Eleonorą von Scheinitz. Po nim dobra dziedziczy jego syn, Ernest Chrystian, który w roku 1806 sprzedaje majątek Adamowi Konstantemu Mielęckiemu herbu Aulock. Bezpotomny syn Adama, Ludwik Jan Mielęcki przekazuje dobra bratankowi Emilowi Józefowi Nepomucenowi Mielęckiemu., który w połowie XIX wieku sprzedaje dobra Ottonowi von Waldow. W 1890 roku po licytacji dobra wykupuje Aleksander Jahnz. W 1902 roku właścicielem majątku zostaje major Henryk Sommermeyer. Rodzina ta jest w posiadaniu majątku do 1945 roku. Po 1945 roku majątek w posiadaniu Skarbu Państwa, od 1949 roku mieścił się tutaj Państwowy Ośrodek Hodowli Zarodowej, w dworze mieściły się mieszkania pracowników. Obecnie pełni funkcję mieszkalną. Dwór zbudowany w 1 połowie XIX wieku w stylu klasycystycznym, na planie prostokąta, z dobudówkami po obu stronach, podpiwniczony, kryty dachem naczółkowym. Z wystroju dworu zachowała się częściowo oryginalna stolarka okienna i drzwiowa. Do dworu prowadzi aleja kasztanowa. Od zachodu i północy park krajobrazowy.

OSOWA SIEŃ – część środkowa

W 1793(prawdopodobnie w 1763) roku folwark środkowy otrzymuje w spadku po Andrzeju Żychlińskim, jego najstarszy syn z pierwszego małżeństwa, Franciszek Henryk(1700-1764). W 1799 roku majątek z dworem zakupił Aleksander Potworowski, po czym sprzedaje go Adamowi Konstantemu Mielęckiemu(1740-1810) z Jędrzychowic. Po jego śmierci dobra dziedziczy jego syn Konstanty Adam(1773-1826), który jest budowniczym rezydencji i grobowca. W 1845 roku folwark średni kupuje Johann Georg von Quos. Po ślubie Hermana von Hoven z Pauliną von Quos w roku 1847 dobra przechodzą w ręce rodziny von Hoven, która posiadała dobra do 1945 roku. Po 1945 roku dobra przeszły na własność Państwowego Ośrodka Hodowli Zarodowej Osowa Sień. Od końca lat 90-tych jest własnością prywatnej spółki z Rydzyny. Dwór przeznaczony jest na potrzeby agroturystyki. Całe założenie składa się z dworu, trzech oficyn, budynek wozowni, założenie folwarczne oraz park krajobrazowy. Dwór zbudowany w początkach XIX wieku przez Konstantego Adama Mielęckiego, klasycystyczny, murowany, parterowy, zbudowany na planie prostokąta, podpiwniczony, kryty dachem naczółkowy. Z oryginalnego wyposażenia zachowała się oryginalna klatka schodowa z drewnianą balustradą z tralkami, wewnętrzna stolarka drzwiowa w sieni głównej oraz dwuskrzydłowe drzwi wejściowe z kartuszami herbowymi, a także częściowo stolarka okienna.
W sąsiedztwie dworu park krajobrazowy założony w początkach XIX wieku ze stawem z wyspą.

OSOWA SIEŃ – część górna

Folwark górny po ojcu dziedziczy Andrzej Żychliński(1706-1755) ożeniony z Julianną Geiler. Karol Władysław von Unruh ożeniony z najmłodszą córką Andrzeja, Charlottą Constantiną przejmuje majątek. Jego jedyna córka w 1779 roku wychodzi za mąż za Jana Baltazara von Schlichting(1745-1809), kolejnego właściciela folwarku. Po jego śmierci dobra przechodzą na najmłodszego z synów- Wilhelma Ferdynanda(1786-1856). Po nim dobra dziedziczy jego córka Emilia Teodora Eleonora Franciszka, od 1839 roku żona Leopolda Hugo von Heydebrandt. Jeszcze za jej życia dobra przejmuje jej córka, Anna Julia Teresa, żona Eugena Friedricha Heinricha barona von Seherr-Thoss. W 1919 roku pałac został wydzierżawiony Lotharowi von Brandenstein, wnukowi Anny Seherr-Thoss, który mieszkał w Osowej Sieni do 1945 roku. Jego córka Leoni Ossowski- niemiecka pisarka uhonorowana została medalem „Zasłużony dla Kultury Polskiej” za powieści o Osowej Sieni przed i powojennej. Po 1945 roku pałac z folwarkiem przejmuje Państwowy Ośrodek Hodowli Zarodowej Osowa Sień, która w 1990 roku przekształciła się w spółkę Hodowli Zwierząt Zarodowych Osowa Sień Sp. z o.o. W 2007 roku w posiadaniu prywatnego właściciela- rodziny polsko-duńskiej, która zamierza stworzyć luksusowy Bed&Breakfast/informacja od Pani Katarzyny, właścicielki pałacu, której dziękuję za sprostowanie wcześniej błędnie zamieszczonej informacji/. Pałac wzniesiony przez Eugena Friedricha Heinricha barona von Seherr-Thoss na przełomie XIX i XX wieku na fundamentach XVIII-wiecznego dworu, rozebranego pod koniec XIX wieku. Pałac reprezentuje nurt, odwołujący się do tradycji niemieckiego „burgu”, operującego formami neogotyku i neorenesansu, kierunku charakterystycznego dla architektury rezydencjonalnej Wielkopolski od lat 90-tych XIX wieku. Rozczłonkowaną bryłę pałacu tworzą elementy zróżnicowane wysokością i kształtem dachu. Nad całością góruje pięciokondygnacyjna wieża zwieńczona strzelistym hełmem oraz małymi smukłymi wieżyczkami w narożnikach.

Wieś położona w gminie Dobiegniew powiatu strzelecko-drezdeneckiego. Po raz pierwszy wzmiankowana w 1299 roku pod nazwą Wutsick. Później wymieniana jako Wosic, Wotzich, Wuczik. W 1326 roku wieś uległa zniszczeniu przez wojska króla Władysława Łokietka. Początkowo była własnością rodu von Vorhauer. W 1608 roku podzielona była na kilka własności: należała do braci  Hansa, Daniela, Thomasa von Vorhauer. kapitana Hartwicha von Vorhauer z Cedyni i Wolfa von Lӧben. W 1644 roku wieś podzielona pomiędzy rodziny: von Mühlen, von Lӧben oraz von Wreech, która krótko przed 1644 rokiem nabyła grunty od rodziny von Reetz. W 1645/46 roku Christian von Brand(zm.1663r.), właściciel pobliskiego Chomętowa oraz części Ługów, zakupił gruntu należące do Caspara von Lӧben, Hansa Christiana von Wreech oraz Wolfa von Mӧhlen(Mühlen). W 1663 roku cała wieś należała już do rodziny von Brand. W 1691 roku właścicielem wsi był Paul von Brand(zm.1697r.). Od 1715 roku dobra były własnością królewskiego szambelana Christiana von Brand(zm.1749r.), przebywający przeważnie na dworze królewskim. Współwłaścicielem wsi był jego brat Ernst Ludwig von Brand z Gralewa oraz jego czterech kuzynów. Od 1794 roku dobra są własnością Christiana von Brand(zm.1811r.), rycerza zakonu joannitów. W 1813 roku posiadaczem dóbr był Christian Carl Friedrich August von Brand(zm.1869r.) syn Friedricha Paula i Louise Caroline Wilhelmine, z domu von Wedel. Posiadał również pobliskie Chomętowo. Zarządzał dobrami do 1865 roku. Po 1865 roku Christian Carl Friedrich August przekazał majątek synowi, Adolfowi von Brand(zm.1878r.).  W 1878 roku rodzina von Brand z Chomętowa, Osieka, Ługów i Długiego utworzyła majorat o wielkości 6230 ha, który przetrwał do 1945 roku. W 1879 roku majątek obejmował 1464ha gruntów. Objął go Eusebius von Brand, członek Izby Panów, który umiera w 1905 rok. W 1896 roku posiadał majątek o areale 2525ha w tym majątek w Chomętowie(Hermosdorf). Administratorem majątku był niejaki Franck. Jego sukcesorem zostaje Georg von Brand, który w 1911 roku ginie podczas kąpieli w jeziorze, nie pozostawiając męskiego potomka. Majątek dziedziczy jego kuzyn, Adolf von Brand(ur.1876r.). W 1914 i 1929 roku majątek obejmował 980ha i należał do Dr Adolfa von Brand właściciela Ługów.

PAŁAC

Zespół pałacowy składający się z pałacu, dwóch oficyn oraz parku. Pałac pierwotnie z XVII wieku, w obecnej formie neoklasycystyczny, z około połowy XIX wieku. Murowany, dwukondygnacyjny, założony na planie prostokąta, z parterowymi przyległościami przy węższych bokach. Od strony zajazdu czterofilarowy portyk wspierający taras. Elewacje boniowane, rozczłonkowane gzymsami. W elewacji ogrodowej dwie konchowe nisze z alegorycznymi rzeźbami. Dach płaski czterospadowy. Od strony południowej do pałacu przylega park krajobrazowy z XVIII-XIX wieku, łączący się z lasem i jeziorem. W latach 80-tych wyremontowany i użytkowany jako ośrodek wczasowo-wypoczynkowy. Od strony wschodnie pałacu oficyna z XIX wieku, przebudowana w XX wieku, kryta wysokim, dwuspadowym dachem. Obecnie pałac w rękach prywatnych, w postępującej ruinie.

Wieś położona w gminie Lubsko powiatu żarskiego. Po raz pierwszy wzmiankowana w 1551 roku. Wieś wasalna majątku w Brodach. W 1551 roku właścicielem wsi był Melchior von Rothenburg. W XVI-XVII wieku wieś należy do rodu von Dallwitz. Pierwszym znanym przedstawicielem z tego rodu był Hans I, później Johann V von Dallwitz wymieniany w 1593, 1606 i 1611, posiadający Starosiedle, Koło i Osiek, jego syn Hans, także właściciel Raszyna, Johann Adolf zyjący w latach 1631-1684, także właściciel Dłużka. W 1685 roku Osiek dziedziczy Johann Adolf junior von Dallwitz. Posiadał Osiek do swojej śmierci do 1741 roku. Po jego śmierci Osiek dziedziczą bratankowie Johanna Adolpha juniora: Johann Wolf i Johann Friedrich, który spłacił brata i został ostatnim właścicielem Osieka z rodu von Dallwitz. Zmarł w 1783 roku. Przed 1783 rokiem właścicielem Osieka zostaje pułkownik Misitscheck von Wischkau hrabia von Strobschütz. Od końca XVIII wieku następują dość częste zmiany właścicieli, przy czym mowa jest o dwóch majątkach  na terenie wsi, gdzie drugi majątek w połowie XIX wieku został rozparcelowany: baron von Seld(1792), Johann Christoph Gärtner(1796), von Gӧrne(1806), Zerboni Sposetti(1810), von Friedrich(1818-1853-właściciel majątku I), Schneider(w 1879 roku jego majątek obejmował 157,28ha gruntów)Wilhelm Matthes(1890), von Puttkamer(1903). W 1896 roku majątek o powierzchni 159,40ha należał do A.Hoffmanna. W 1914 roku majątek obejmował 156ha gruntów i należał do Emila Philipp. W 1928 roku dwór zakupił Skarb Państwa. Dwór zaadoptowano na Instytut dla Głuchoniemych(Taubstummenanstalt d.Prov.Brand. in Guben(Brand.Prov.-Taubstummenlehrgut und Haushaltungsschule) a majątek obejmował 37,5ha. W 1938 roku dwór przejęło Hitlerjugend i utworzyło szkołę Związku Dziewcząt Niemieckich. Dwór przetrwał wojnę bez większych strat. Dewastacja dworu jak i założenia folwarcznego rozpoczęła się w połowie lat 60-tych i na początku lat 70-tych. Obecnie ruina.

DWÓR

Dwór zbudowany w XVI wieku, przebudowany w XVIII i XX wieku. Murowany z kamienia i cegły, założony na planie prostokąta, Z dwiema cylindrycznymi wieżami w narożnikach elewacji zachodniej, z dobudówką od strony zachodniej. Piętrowy, wieże trzykondygnacyjne, nakryte dachami namiotowymi. W sąsiedztwie pałacu znajdują się cylindryczne pawilony barokowe, zbudowane w XVIII wieku oraz park krajobrazowy z XVIII wieku.

Wieś położona w gminie Krosno Odrzańskie powiatu krośnieńskiego. Po raz pierwszy wzmiankowana w 1202 roku. W tym roku książę piastowski Henryk Brodaty nadaje wieś klasztorowi cystersów z Lubiąża. W 1417 roku wieś w posiadaniu zakonu dominikanów z Krosna Odrzańskiego. W 1523 roku własność klasztoru lubiąskiego. Prawdopodobnie  przed 1546 rokiem wieś została odkupiona od zakonu przez margrabiego Jana. Wg spisu z 1718/19 roku majątek stanowił domenę państwową z siedzibą w Krośnie Odrzańskim. W połowie XIX wieku majątek wraz z pałacem był własnością rodziny von Manteuffel. W okresie późniejszym stają się własnością miasta Krosna Odrzańskiego. W 1896 roku własność państwa, a majątek obejmował 5116,69ha gruntów. W 1914 i 1929 roku majątek jako domena państwowa obejmował 6219ha gruntów.

PAŁAC

Pałac zbudowany w połowie XIX wieku w stylu klasycystycznym, założony na planie prostokąta, z dwiema parterowymi oficynami po bokach, murowany, dwukondygnacyjny, podpiwniczony, kryty dachem dwuspadowym, z dwukondygnacyjnym czterokolumnowym portykiem w fasadzie. Wewnątrz zachowała się stolarka okienna i drzwiowa, piece kaflowe. Pałac zbudowany przez współwłaściciela fabryki sukna w Osiecznicy, Johanna Arnolda Gohr. Urodzony w Kolonii nad Renem w 1839 roku ożenił się z córką radcy handlowego Christiana Scheiffgen, stając się później współwłaścicielem firmy. Prawdopodobnie był budowniczym pałacu, który przetrwał zawieruchę II wojny światowej. Po 1945 roku po nacjonalizacji przekazany Państwowemu Gospodarstwu Rybackiemu. Po 2006 roku wyremontowany na potrzeby hotelarskie.

STARY FOLWARK

Na południowo-wschodnim skraju wsi położony był folwark. Obecnie budynki z początku XX wieku.

Wieś położona w gminie Bledzew powiatu międzyrzeckiego. Po raz pierwszy wymieniona w 1312 roku(Magnum Oszez) oraz wielokrotnie w latach: 1316(Ochos), 1360(Magnum Ossek), 1370(Magnum Ossecz), 1385(Oschitz), 1400(Magnum Osszeczsko), 1423(Ossyeczno), 1495(Osszyeth), 1501(Ossyeczsko), 1508(Ossziczko), 1509(Ossiczko), 1510(Ossyeczsko), 1563(Ossieczko), 1565(Oszieczko), 1589(Osieczko). W języku niemieckim  w 1350 roku wymieniona jako Groten Ostczetz a w 1944 roku jako Oscht. Początkowo własność margrabiego brandenburskiego. Później własność joannitów. Od 1360 roku należała do cystersów w Zemsku, którzy odkupili wieś od Tomasza, Henryka i Ebela Hockman, mieszczan frankfurckich. W 1423 roku ¼ wsi należała do Ulryka Vkrow, który odsprzedał ją opatowi z Bledzewa. Później należała do cystersów bledzewskich. Wieś należała do zakonu do ich sekularyzacji i przejęciu majątku przez państwo pruskie. Od 1838 roku dobra dzierżawione przez Franciszka Ksawerego Alkiewicza, właściciela Nowej Wsi, późniejszego właściciela majątku. W 2 połowie XIX wieku majątek dzierżawiony przez niejakiego L.Vollmer. W 1870 roku majątek o areale 198ha posiadał August Alkiewicz. W 1877 roku majątek o powierzchni 198ha posiadał Reinhold Vollmer. W 1896 roku majątek o powierzchni 198,39ha należał do  Fritza Viebig. Posiadał majątek jeszcze w 1905 roku. Administratorem dóbr w tym czasie był Ernst Schroeder. W 1907 roku majątek o powierzchni 279ha należał do Franza Berger`a. W 1913 roku majątek o powierzchni 279ha należał do Ernsta Żychlińskiego. W okresie międzywojennym dobra posiada Ernest von Żychliński. Po1945 roku majątek upaństwowiono i na jego terenie utworzono PGR. Po 1992 roku przejęty przez AWRSP. Obecnie dzierżawiony.

DWÓR

Dwór zbudowany w pierwszej połowie XIX wieku w stylu klasycystycznym, przerobiony w czasach późniejszych. Murowany, piętrowy, założony na planie prostokąta z ryzalitem od strony północnej. Ryzalit zwieńczony trójkątnym przyczółkiem. Dach naczółkowy. Podpiwniczony. Po 1945 roku budynek zaadoptowany na biura PGR i mieszkania dla pracowników.

Wieś położona w gminie Sulechów powiatu zielonogórskiego. Początki wsi sięgają XIII wieku. W 1498 roku jako właściciel wsi wymieniony został Asmus von Troschke. Ożenił się z Katarzyną von Warmsdorff . W 1565 roku część wsi należała do rodziny von Warmsdorff– wymieniony George von Warmsdorff. Prawdopodobnie w wyniku ślubu dobra przejęte przez rodzinę von Troschke. W 1695 roku Margarethe von Troschke(1677-1736) poślubia Johana Ernsta von Knobelsdorff(1673-1715). Dziedzicem części dóbr zostaje syn, Karel Gottlob von Knobelsdorff(1710-1757). W 1718/19 dobra należały do rodziny von Troschke oraz do Michaela Felsch. W 1750 roku całość zakupuje Ernst von Zimmermann(zm.1814). W 1857 roku własność Edwarda von Zimmermann(1850). W 1879 właścicielem majątku był Emil Sigismund von Zimmermann a dobra liczyły 1217,80 ha gruntów. Dobra pozostają w rękach rodu von Zimmermann do 1945 roku. Z tego rodu wymienieni- Kurt von Zimmermann(zm.1900), Kurt von Zimmermann(1917), Karola von Zimmermann(ur.1886), Joachim von Zimmermann(ur. 1913).

We wsi były dwa założenia: pałac i dwór. Pałac wzniesiony w XIX wieku, spalony w 1945 roku i rozebrany.

DWÓR

Po 1945 roku majątek z dworem w rękach PGR. Przez wiele lat nieużytkowany. W 1978 roku był zamieszkały i pod opieką społecznego opiekuna, który przeprowadzał bieżące remonty. W 1980 roku przeszedł w ręce prywatne. Nie zamieszkany, nie remontowany popada w ruinę.Dwór zbudowany około 1800 roku, klasycystyczny. Przybudówki od wschodu dostawione w końcu XIX wieku. Murowany, parterowy, założony na planie prostokąta z ryzalitami na osi elewacji południowej. Ryzalit opięty półkolumnami, zwieńczony tympanonem. Dach mansardowy z lukarnami. Dobudowany aneks północny, parterowy, ma dach płaski, kryty papą, a na jego styku ze ścianą starszej części znajdują się dwa wysokie ozdobne kominy.

Początki wsi sięgają XIII wieku. Prawdopodobnie we wsi istniały 2 lub trzy lenna rycerskie,. które zostały scalone w jeden majątek w XVIII wieku . W XIII/XIV wieku na terenie wsi istniała siedziba rodu von Kyau. W XIV wieku w rękach rodu Smolków(von Schmolcke). Pierwsza wzmianka pochodzi z 1416 roku, kiedy wieś jest w posiadaniu Hansa von Walderode.  W 1515 roku siedział tu Hans von Schlichting oraz Melchior, Caspar i Albrecht von Schlichting. Wg L. von Ledebur siedzieli tu już w 1513 roku. Rodzina von Knobelsdorff posiadała lenno w latach 1450-1675 do 1706. Część autorów w tym L. von Ledebur uważa, że siedzieli tu do 1781 roku. W 1654 roku wymieniana rodzina von Stentzsch. W 1675 roku umiera Caspar Siegmund von Knobelsdorff(ur.1645). Dwukrotnie żonaty: 1-mo z Margarethe von Brause, wdową von Miesitscheck, 2-do z Evą von Kalckreuth. Majątek dziedziczy córka, Dorothea Elisabeth, żona Conrada von Troschke z Kupienina. Na przełomie XVII-XVIII wieku dobra w rękach Hansa Ernsta von Knobelsdorff(1681-1715). Był trzykrotnie żonaty: 1-mo z K.K.von Lossow, 2-o z K.K. von Bornstädt, 3-tio z Margarethe von Troschke. Prawdopodobnie udział w majątku posiadała Eva Maria von Knobelsdorff, z domu von Kalckreuth, która w 1668 roku wyszła za mąż za Caspara Siegmunda, zmarłego w 1675 roku. Po śmierci Caspara Ewa Maria ponownie wychodzi za mąż za Ernesta Ferdinanda von Maxen. Ewa Maria umiera w roku 1694. Od von Maxen`a w roku 1706 dobra odkupuje Samuel von Kalckreuth. L. von Ledebur podaje, że rodzina von Kalckreuth posiadała majątek już od 1694 roku. W XVIII wieku dobra przechodzą w ręce rodziny von Briesen(1753), właścicieli Jezior od 1731 roku. Rodzina ta była budowniczymi starszego, zachodniego skrzydła obecnego pałacu. W 1734 roku siedział tu Max von Schlichting. W  latach 1752-1791 właścicielem majątku i 2 folwarków(brak wzmianki o siedzibie dworskiej) był Hans Heinrich von Briesen. Po nim dobra dziedziczy córka, Charlotte. W latach 1810-26/36? właścicielem majątku był von Angern i jego córka Beate Charlotte. W 1826 roku majątek jest w posiadaniu rodziny von Szczawiński(1828). W 1840 roku należy do rodziny von Rabenau. W połowie XIX wieku zmiana właścicieli wsi- na krótko jest w rękach Alexandra Ewald i Alexandra Hielscher(Hilscher), od 1852 roku własność Hermana Fr. Alex. Schneider, którego majątek w 1879 roku obejmował 412,30ha gruntów. Majątek po Hermanie Friedrichu Aleksandrze Schneider przypadł córce Marii Schneider, która w roku 1879 wychodzi za mąż za Eugena Fryderyka Guido von Schmeling(ur.1853) z Pomorza. Eugen Fryderyk von Schmeling przebudowuje pałac, dodając skrzydło wschodnie. W 1896 roku majątek kapitana von Schmeling obejmował 477,96ha gruntów. W 1914 roku majątek obejmował 490ha i nadal należał do Eugena von Schmeling. Po Eugeniuszu dobra dziedziczy jego syn- Günther, po jego śmierci w roku 1927 jego brat major Eugen Herbert. Od roku 1932 jest w posiadaniu siostry Günthera i Eugena, Doroty Marii Caroli(ur.1886), która w 1907 roku wyszła za mąż za hrabiego Friedricha Carla Bodo von Hahn, majora kawalerii, adiutanta księcia Meklenburgii, członka zakonu joannitów. W 1929 roku jako właścicielka w księdze właścicieli figuruje Carola hrabina von Hahn, której majątek obejmował 476ha. Po niej dziedzicem majątku zostaje jej syn- Friedrich Walther Gneomar hrabia von Hahn.

PAŁAC

W północno-wschodniej części wsi zespół pałacowy. Pałac z 1885 roku wybudowany na fundamentach dworu z XVII lub XVIII wieku, budowany w kilku etapach o zróżnicowanej budowie. Całość zbudowana na planie prostokąta, podpiwniczona. Główny budynek parterowy z użytkowym poddaszem. Skrzydło piętrowe, kryte dachem dwuspadowym. Pałac w otoczeniu parku krajobrazowego z pierwszej połowy XIX wieku. Po 1945 roku majątek przejął Skarb Państwa. W majątku PGR. Pałac zaadoptowany na biura. W 1993 roku w rękach prywatnych remontowany z adaptacją na hotel. Po okresie prosperity hotel zamknięto a pałac opuszczony ulegał destrukcji. Obecnie po zmianie właściciela nadal stoi opuszczony bez możliwości zwiedzania. Obok 8,5ha park krajobrazowy.

Wieś położona w gminie Strzelce Krajeńskie powiatu strzelecko-drezdeneckiego. W 1337 roku pojawia się po raz pierwszy nazwa wsi. W tym też roku wymieniany jest Henningus von Herslow(Hertslo, Hersleue,Hersleben, Harsleben). W 1349 roku margrabia Ludwik Stary podarował rentę ze wsi Betkinowi von der Ost z Drezdenka w zamian za dług. W 1405 roku Ulryk von der Ost sprzedał wieś zakonowi krzyżackiemu. W 1441 roku jako właściciel wymieniany jest Ludike Letenin. W 1499 roku cała wieś należała do rodziny von Bornstedt oprócz 5 łanów należących do rodziny von Papstein z Dankowa. Pod koniec XVI wieku poszczególne części wsi należały do rodu von Bornstedt na Wołogoszczy, Ługach, Ogardach i Gilowie, Heinricha, małoletniego Wolfa, syna Melchiora, Kerstena, którą to część przejęła rodzina von Natzmer. Prawdopodobnie to lenno przejęła w XVI wieku rodzina von Billerbeck. Z opisu w 1608 roku istnieje na terenie wsi pięć siedzib rycerskich: Wolfa i Hansa von Bornstedt, Asmusa von Bornstedt z Długiego, Markusa von Billerbeck, Joachima von Papstein z Dankowa. W XVIII wieku wymieniane są siedziby rycerskie rodów: von Bornstedt, von Modien(Mӧhlen), von Papstein i von Vorhauer. W XVIII wieku jako właścicieli wsi wymienia się podporucznika Georga Augusta von Wobersnow, Hansa Carla Ludolfa von Stranz, Leopolda Friedricha von Heyden. W 1798 roku cały majątek nabył, skupiając w jednych rękach wszystkie posiadłości rycerskie  szambelan dworu, Alexander Sigismund Friedrich Richard Georg hrabia von Blankensee(*15.01.1747-+17.04.1817). Był synem Christiana Friedricha i Marii Julianny von Flemming. Tak rozpoczęła się stuletnia obecność tej rodziny w Ogardach. Ród ten wywodził się z Pomorza, w XVI wieku pojawił się w Nowej Marchii, głównie w powiecie choszczeńskim. Od 1817 roku właścicielką majątku była wdowa po Sigismundzie, Auguste Dorothea hrabina von Blankensee, z domu von Hagen(*26.01.1757-+10.01.1819), później jej młodszy syn hrabia Friedrich Georg Alexander von Blankensee(*04.11.1792), szambelan i sekretarz królewski, ożeniony z księżniczką Amalie von Carolath-Schӧnaich(*17.05.1798). Od 1871 roku po śmierci Friedricha Georga do 1885 roku właścicielką była hrabina Marie von Blankensee-Firks z domu von Blankensee, zmarła w 1884 roku(jej majątek obejmował 803ha gruntów), zaś w latach 1885-1886 właścicielką była hrabina Aleksandra von Blankensee- Pückler, z domu baronowa von Firks zu Ohlau. Wg spisu właścicieli właścicielem w 1896 roku był Eusebius von Brand z Osieka, zmarły w 1905 roku.  Majątek w tym czasie obejmował 828ha gruntów. Posiadali majątek do 1907 roku. W latach 1907-1908 majątek należał do banku ziemskiego, od którego dobra odkupił radca Kretzschme(a)r. Od 1910 roku właścicielką posiadłości była Martha Kretzschme(a)r z domu Schopenthau. W 1914 roku jej majątek obejmował 838ha gruntów. W 1929 roku majątek Karla Kretzschme(a)r obejmował 901ha.

Drugi majątek w 1879 roku obejmujący 166ha należał do L.Matthias, dzierżawił A.Matthias.

PAŁAC

Na początku XIX wieku hrabia von Blankensee zbudował parterowy, klasycystyczny dworek. Prawdopodobnie pełnił on role rządówki, dlatego też usytuowano go na terenie podwórza gospodarczego, zajmując jego wschodnią część. Interesującym elementem architektonicznym wyróżniającym budynek jest ozdobny, drewniany ganek z wejściem głównym, a także „wole oko” w połaci naczółkowego dachu.
W trzeciej ćwierci XIX wieku syn jego, hrabia Friedrich Georg wzniósł pałac eklektyczny istniejący do dziś. Dwukondygnacyjny budynek pałacowy założono na planie wydłużonego prostokąta, przy drodze gruntowej z pojedynczymi lipami, tworzącymi niegdyś okazałą aleję lipową. Elewację tylną otacza taras biegnący wzdłuż skarpy, skąd rozciąga się widok na dziedziniec z przyległym dworem i zabudową gospodarczą. W architektonicznym wystroju elewacji zwraca uwagę trójkątna attyka, wieńcząca centralną część frontonu oraz dobrze zachowany detal w postaci schodkowych gzymsów, fryzy o motywie roślinnym i pilastry z kompozytowymi głowicami w narożnikach budynku. W tympanonie pałacu zachował się herb rodowy, przedstawiający trzy sześcioramienne gwiazdy na tarczy , którą zwieńczy korona.
Po przeciwnej stronie drogi na przełomie XVIII i XIX wieku założono park krajobrazowy, który przestrzennie był związany z pałacem. W kompozycji parku wyodrębnia się sztucznie usypany kopiec widokowy. Część parku, otaczająca dworek ma charakter swobodny. Za dworkiem teren opada w kierunku stawu, tworząc malowniczy krajobraz w tle założenia.
Po 1945 roku w posiadaniu PGR. W pałacu urządzono mieszkania dla pracowników PGR, na parterze znajdowała się biblioteka, stołówka, przedszkole i świetlica. Obecnie znajduje się w posiadaniu Gminy Strzelce Krajeńskie i zarządzany jest przez Zakład Komunalny w Strzelcach Krajeńskich. Na 2017 rok pałac zamieszkany przez 5 rodzin. Dwór opuszczony. Część zabudowy folwarcznej została wyburzona.

ZESPÓŁ DWORSKI

ZESPÓŁ FOLWARCZNY

Obecnie stanowi część miasta i osiedle Zielonej Góry. Wzmiankowana w 1305 roku(Hermansdorf). Informacja o Ochli pojawia się również w 1376 roku pod nazwą Hermanni villa. Od 1400 roku pozostawała we władaniu braci Hansa i Kunza von Knobelsdorff. W latach 1414-1429 siedział tu Hans von Knobelsdorff. Wymieniana była również w tym czasie rodzina von Rothenburg– w 1447 roku wzmiankowany Mikołaj von Rothenburg a w 1503 roku Hans i Niclaus von Rothenburg oraz von Schaff/1447,1485,1503/- w 1485 wzmiankowany Kasper von Schaff jako dziedziczny pan wsi. W 1493 roku siedział tu Ernest von Knobelsdorff. W 1525 roku wieś w posiadaniu Ernsta von Knobelsdorff, później wymieniony Christopha von Knobelsdorff oraz Nickela von Rothenburg. Przed 1532 rokiem doszło do podziału wsi na Ochlę Górną i Ochlę Środkowo-Dolną.

OCHLA GÓRNA/OBEROCHELHERMSDORF/

Pierwszym z wymienionych właścicieli Ochli Górnej był Christoph von Knobelsdorff. W 1555 roku ta część była własnością Ernsta i Siegmunda von Knobelsdorff. Później dość częste zmiany właścicieli: w 1614 roku- Barbara von zu Dohna, 1620-Christoph von Gersdorf, 1654- wdowa von Gersdorf, 1681- Otto von Unruh(również właściciel Ochli Środkowo-Dolnej). Po śmierci Otto dobra dziedziczy jego syn Erdmann von Unruh, który umiera bezpotomnie. Dobra przejmuje rodzina von Nassau. W latach 1722-1745 dobra posiada Christoph Erdmann von Nassau. Od 1757 majątek przejmuje jego syn major Christoph Ernst von Nassau. W 1772 roku właścicielem jest syn Christopha, major Christoph Karl von Nassau. W 1789 roku dobra przejmuje Ludwig Friedrich Wilhelm hrabia von Schlabrendorff, a po jego śmierci wdowa Maria Theresa z domu hrabianka von Nimptsch. W 1791 roku mowa o siedzibie dworskiej i 2 folwarkach. Majątek w posiadaniu hrabiego von Schlabrendorff. W 1803 roku wieś posiada Karl Heinrich Archibald hrabia von Schlabrendorff a po nim dobra dziedziczy Eveline Antonie Therese Josepha hrabina von Schlabrendorff, późniejsza hrabina von Sickingen. Kolejni właściciele to: 1849-Heinrich von Pannwitz, 1855- hrabia Ernst Theodor Joseph Guido von Oriol(l)a, 1857r.- hrabia Deodat von Oriol(l)a. 1863- porucznik Hans Georg von Grävenitz, za którego majątek w 1873 roku obejmował 2682 mórg ziemi, , 1875-Theodor baron von Ziegler-Klipphausen, 1881- Władysława hrabina von Gӧtzendorf-Grabowska, 1885-Heinrich baron von Schacky, 1889- Walter Zeysing, 1903- Franz Bieck, 1904- Arno Rassmus. W 1906 roku majątki Ochla Górna i Dolna zostały zakupione przez hrabiego Albrechta Friedricha Wilhelma Bernharda von Hohenau(*21.05.1857-zamek Albrechtsberg Drezno-+15.04.1914r.-Ochla), który majątki scalił. Friedrich zwany Fritzem był synem księcia pruskiego Albrechta(*1809-+1872), który był bratem cesarza Wilhelma I i króla pruskiego Fryderyka Wilhelma IV, z drugiego morganatycznego małżeństwa z Rozalią Wilhelminą Johanną von Rauch(*1820-+1879), córką pruskiego ministra wojny Gustava von Rauch i jego drugiej żony, Rosalie, z domu von Holtzendorff. W 1853 roku Rozalia została hrabiną von Hohenau. W 1881 roku poślubił Charlottę Adelheid Elisabeth von der Decken(*21.04.1863-+30.01.1933r), córkę Juliusa(*1827-1867) i Anny Hedwig von Kleist(*1829-+1920). Babką Charlotty od strony matki była księżniczka Anna Emilie von Anhalt-Kӧthen-Pless(1770-1830), która wyszła za mąż za hrabiego Hansa Heinricha VI von Hochberg(1768-1833). Małżeństwo Charlotty i hrabiego Friedricha było zaaranżowane. Hrabia Friedrich był zdeklarowanym homoseksualistą( z tego powodu zwolniony ze służby wojskowej w 1901  roku wraz ze swoim przyjacielem księciem Friedrichem Botho zu Eulenburg) ale mimo to mieli 4 synów: Albrechta(1882-1966), Wilhelma(1884-1957), Friedricha Karla(1895-1929), Friedricha Franza(1896-1918).  Osoba hrabiego Fritza i jego żony powiązana jest z największym skandalem obyczajowym za czasów Wilhelma II. Pierwszy związany był z aferą „Okrągłego Stołu Liebenbergera(Liebenberger Tafelrunde). Drugi związany z jego żoną to „afera Kotze”(Kotze-Affäre) z 1891 roku. Hrabia Albrecht Friedrich zmarł w 1914 roku w Ochli. W 1927 roku majątek należy do dr Ostersetzer. Około 1930 roku majątek Ochli Górnej rozparcelowano. Ostatnim mieszkańcem dworu był Albert Bohr.

DWÓR

Hrabina Charlotte von Hohenau

Dwór usytuowany w północno-zachodniej części wsi, barokowy, zbudowany w latach 1684-1687 przez Otto von Unruh. Murowany z kamienia i cegły, piętrowy, założony na planie prostokąta. Posiada zachowany pierwotny układ wnętrz, w dużej części z bogatą stiukową dekoracją sufitów i kolebkowo-krzyżowych sklepień. Zachowane są także dwa bogato dekorowane kominki. Elewacje frontową zdobi barokowy portal z kartuszem i tablicą erekcyjną. Posiada zachowany pierwotny układ wnętrz, w dużej części z bogatą stiukową dekoracją sufitów i kolebkowo-krzyżowych sklepień. Zachowane są także dwa bogato dekorowane kominki. Elewacje frontową zdobi barokowy portal z kartuszem i tablicą erekcyjną. Po 1945 roku w dworze znajdowały się mieszkania. Nieremontowany doprowadzony do zniszczenia. Od 1983 roku jest własnością Muzeum Etnograficznego w Ochli i od tego czasu są przeprowadzane prace renowacyjne dworu.

OCHLA ŚRODKOWO-DOLNA/MITTEL-NIEDEROCHELHERMSDORF/

Początkowo Ochlą Środkowo-Dolna posiadał Nickel von Rothenburg. W 1640 roku należy do Pani von Dohna. Później należała do rodziny von Unruh. W 1681 roku właścicielem był Otto von Unruh. W 1722 roku majątek jest własnością Davida von Schwemmler– wg „Zamki…”od 1715 roku. Po nim dobra dziedziczy jego syn, Carl Gottlob von Schwemmler, a w 1745 roku dobra posiada Ernst Gottlob von Schwemmler. W 1788 roku za 48.000 talarów majątek zakupił komisarz sądowy z Zielonej Góry, Johann Adolph Schneider. Posiadał majątek do 1829 roku. W 1791 roku mowa o siedzibie dworskiej. Później dość częste zmiany właścicieli: 1840-porucznik August Giersberg, 1841-senator Gottfried Scheibel z Zielonej Góry, Rodzina ta posiadała dobra do 1859 roku. Z niej wymienieni: Friedrich August, Karl Heinrich i Gustav Scheibel. W 1859 roku majątek zakupił hamburski bankier Ludwig Daniel Meisler. Po nim dobra odziedziczyła jego córka, Julia von Oertzen. Kolejni właściciele to: 1864- Karl Heinrich baron von Kleist, 1868-porucznik Siegmund Scholim, 1873- Louis Neufeld, którego majątek w tym czasie zajmował 2854 mórg ziemi, 1878- porucznik Paul Petzold, 1881-Karl August Friedrich Schulz, 1885-Moritz Neufeld, 1890- dr med. Richar Langerhans. Od 1906 roku właścicielem był hrabia  Albrecht Friedrich Wilhelm Bernhard von Hohenau zwany Fritzem, który scalił majątek. W 1927 roku właścicielem został dr Ostersetzer. Majątek w 1930 roku został rozparcelowany. Prawdopodobnie ostatnim posiadaczem dóbr do 1945 roku był Kuantz(korespondencja z lat 1931-32).

PAŁAC

Pałac usytuowany w południowej części wsi, klasycystyczny, zbudowany pod koniec XVIII wieku. Murowany z cegły, piętrowy, założony na rzucie prostokąta. Zachowany pierwotny układ wnętrz z korytarzem przelotowym na osi podłużnej, nakrytym sklepieniem na gurtach. Elewacja frontowa zaakcentowana na osi czterema pilastrami porządku jońskiego. Dach czterospadowy z lukarnami. W sąsiedztwie pałacu usytuowane są dwie oficyny, klasycystyczne, zbudowane w pierwszej połowie XIX wieku.Po 1945 roku zaadoptowany na mieszkania gminne.