OTŁÓWKO /Klein Ottlau/

Wieś położona w gminie Gardeja powiatu kwidzyńskiego. Po raz pierwszy wzmiankowana w 1285 roku. Od 1802 do 1945 roku majątek w posiadaniu baronów von Buddenbrock.

Pałac

 

 

 

 

Zbudowany w 1900 roku pałac, przebudowany w latach późniejszych. Obok park krajobrazowy oraz resztki zabudowy folwarcznej.

OSIEKI /Wusseken/

Wieś położona w gminie Kępice powiatu słupskiego. Po raz pierwszy wzmiankowana w 1285 roku, kiedy to Hinricus de Massow poślubił córkę hrabiego von Gützkow i w posagu otrzymał wieś Osieki. Ród von Massow posiadał dobra do 1803 roku do śmierci ostatniego z linii Osieki, Ferdinanda von Massow, wdowa sprzedała majątek Karlowi Wilke. Karl Wilke ożenił się z Friederike Charlotte Sophie von Kleist(1779-1866). Była córką Franza Georga von Kleist(1739-1813) I Eve Gottliebe von Lübtow. Była 3-krotnie zamężna.1-mo z generał-majorem Wilhelmem Dubislavem von Natzmer, z którym rozwiodła się w 1806 roku, 2-ndo z baronem Friedrichem Ernstem de l`Homme de Courbiere, który zmarł w 1817 roku, 3-tio z Karlem Wilke, właścicielem Osiek. W 1863 roku uczyniła z majątku fidekomis i zapisała majątek swojemu bratankowi, Sebastianowi Ottonowi Ewaldowi von Kleist, wszedł w posiadanie majątku po jej śmierci w 1866 roku. Po śmierci Sebastiana Ottona Ewalda w 1871 roku majątek odziedziczył jego brat, Robert Agathon von Kleist. Ostatnim właścicielem majątku był Robert von Kleist.

Pałac

Pałac wybudowany w XIX wieku, w ruinie do 1989 roku, rozebrany. Zachował się park krajobrazowy.

OLEŚNICA /Oels/

Miasto położone na lewym brzegu rzeki Oleśnicy, siedziba powiatu oleśnickiego. Po raz pierwszy wzmiankowana w 1189 roku, kolejna w 1214 roku. W 1230 roku wymieniony został gród obronny, od 1247 roku Oleśnica stała się siedzibą kasztelanii. Po podziale księstwa śląskiego wchodziła w skład księstwa wrocławskiego. Henryk III Biały książę wrocławski w 1255 roku nadał Oleśnicy prawa miejskie. Od 1294 roku należała do księstwa głogowskiego. Po śmierci Henryka III Głogowskiego w 1309 roku doszło do podziału księstwa głogowskiego pomiędzy jego pięciu synów. Oleśnicę otrzymał Bolesław. Od 1313 roku Oleśnica stała się samodzielną stolicą księstwa oleśnickiego. Po śmierci Bolesława Oleśnickiego  w 1321  roku Oleśnicę przejął Konrad I oleśnicki, syn Henryka III Głogowskiego, który do Oleśnicy przeniósł stolicę swojego księstwa. Konrad I zapoczątkował linię Piastów oleśnickich, która wygasła wraz ze śmiercią jego potomka, Konrada X Białego w 1492 roku. Przez 3 lata była pod jurysdykcją króla Czech a w 1495 roku król czeski Władysław Jagiellończyk przekazał miasto wraz z księstwem Henrykowi I Podiebrada, władcy ziębickiemu. Za czasów Podiebradów miasto przeżywało rozkwit. W 1647 roku umiera ostatni z Podiebradów, książę Karol Fryderyk. Władcą został mąż jego córki Elżbiety Marii, Sylwiusz Nimrod Wirtemberski(1622-1664).  Ostatni z linii wirtemberskiej Karol Krystian Erdmann zmarł w 1792 roku. Oleśnica wraz z księstwem przeszła w ręce jego zięcia, księcia brunszwickiego Fryderyka Augusta, męża Fryderyki, jedynej córki księcia Karola Krystiana Erdmanna. Po bezpotomnej śmierci księcia Fryderyka Augusta miasto i księstwo odziedziczył Fryderyk Wilhelm książę Brunszwiku-Lüneburga. Książęta Brunszwiku-Lüneburga posiadali Oleśnicę do 1844 roku, kiedy przechodzi na własność następcy tronu Prus. Sam zamek po adaptacji stał się siedzibą Hohenzollernów i taki stan przetrwał do 1945 roku.

Zamek

W 1292 roku mowa o zamku. Za czasów Konrada I oleśnickiego wykorzystując mury starego zamku buduje nowy zamek. W latach 1542-56 książę Jan Podiebrad(1509-1565) przebudował  a następnie w latach 1559-1563 rozbudował go. Bratanek Jana Podiebrada, jego następca na tronie księstwa Karol II(1545-1617) w latach 1585-1616 przebudował zamek w stylu renesansowym. W latach 1650-54 za panowania Sylwiusza Nimroda Wirtemberskiego zamek odnowiono. Syn Sylwiusza, Krystian Wirtemberski(1652-1704) dokonał kolejnej przebudowy rezydencji. Kolejne prace budowlane trwały w 1750 roku za czasów księcia Karola Fryderyka. Przez kilkadziesiąt lat XIX wieku stał opuszczony. Dopiero w latach 1891-1906 za czasów Hohenzollernów doszło do gruntownej restauracji i modernizacji zamku z zaadoptowaniem go na siedzibę książęcą. Lata II wojny przetrwał bez zniszczeń. W 1945-46 przejęty przez Rosjan, w latach 1950-53 zaadoptowany dla Technikum Budowlanego z internatem. Część zamku zaadoptowana na mieszkania i magazyny. W kolejnych latach w zamku mieściła się siedziba Centralnej Szkoły Instruktorów Zuchowych ZHP, filia Muzeum Archeologicznego z Wrocławia. Od 1993 roku zamkiem zarządzają Ochotnicze Hufce Pracy.

Willa Prittwitz

Przy ulicy Wojska Polskiego 12 mieści się willa Prittwitzów, w której obecnie mieści się przedszkole oraz gabinety medyczne.

OSTRÓW /Ostrow/

Wieś położona w gminie Sulęcin powiatu sulęcińskiego. Wieś w XIV wieku należąca do zakonu joannitów. Wielokrotnie wymieniana jako: Oestrow, Ostrow, Ostro, po raz pierwszy wzmiankowana w 1355 roku, kiedy w lenno otrzymał ją Dietrich von Weissensee. W 1546 roku część gruntów została zakupiona przez Andreasa von Schlieben, komtura łagowskiego. W 1550 roku A. von Schlieben sprzedał swoje dobra Wolfgangowi von Kettwig, zmarłemu w 1551 roku, po którym majątek odziedziczył jego wnuk, Wolf von Kettwig, wzmiankowany 1573 roku. Zmarł jako kapitan Słońsku w 1575 lub 1576 roku, nie mając syna. Dobra odziedziczyli bracia jego ojca- Bernd i Joachim von Kettwig. Początkowo majątek ten pozostawał w rodzinie i pod koniec XVI wieku został podzielony. W 1598 roku wzmiankowany Hans, drugi syn Bernda von Kettwig.  W 1615 roku część dóbr należała do Hansa von Kettwig. W połowie XVII wieku majątek dziedziczy rodzina von Schlieben.  W 1704 roku wzmiankowany Hans von Kettwig. Należy pamiętać, że przez cały czas część wsi należała do joannitów, do sekularyzacji ich majątków na początku XIX wieku. W spisie z 1718/19 roku mowa o majątku należącym do joannitów. W 1819 roku majątek w rękach rodziny Dohne. W tym czasie w skład majątku wchodziły folwarki: Sobolewo (Dohnsfelde), Jonashof(obecnie Sulęcin przy ulicy łączącej ul Witosa z ulicą Aleją Ostrowską) i Parczewko(Walthershof).W latach 1850-53 majątek ich obejmował 1128 akrów ziemi. W 1879 roku majątek Dohne obejmował 234ha gruntów. Kolejnym właścicielem zostaje rodzina Büttner– wzmiankowany Louis Büttner ożeniony z Marthą Dohne, córką byłego właściciela. Dzierżawili majątek od 1879 roku. Właścicielami zostają od 1896 roku. W 1914 roku majątek obejmował 236ha i należał do porucznik Georg Neumann. W 1929 roku dobra w rękach kapitana w stanie spoczynku  Ernsta Schroeter(Mühlengut) obejmowały 237,5ha. Poza tym mowa o dwóch majątkach należących do: Juliusa Tietz(42,8ha), Johannesa Weber(240ha)

ZESPÓŁ DWORSKO-FOLWARCZNY

Po przeciwnej stronie drogi, przy której stoi kościół znajdował się zespół dworsko-folwarczny. Pozostałością są budynki gospodarcze i podwórko. Obok położony był drugi majątek z zachowanymi słupami bramnymi. Najbardziej czytelny jest majątek tzw. Mühlengut z budynkiem mieszkalnym- dworkiem.

Majątek rodziny Schroeter

OŁYKA

Miejscowość polska obecnie położona w obwodzie wołyńskim, w rejonie kiwereckim, przed 1945 rokiem w województwie wołyńskim, w powiecie łuckim. Wzmiankowana w 1149 roku. W XV wieku założycielem miasteczka był Piotr Janowicz Montygerdowicz herbu Wadwicz(+ok.1498), żonaty z Anną, córką Jana Wiazowicza. Po śmierci syna Jana, który zginął pod Wiedroszą w 1500 roku, pozostałe po śmierci Piotra włości podzielono pomiędzy wdowę i córkę Annę, zamężną za Stanisławem Kiszką herbu Dąbrowa(+1513), marszałkiem hospodarskim, namiestnikiem smoleński  i hetmanem wielkim litewskim. Ołykę otrzymała wdowa, po śmierci której przeszła na własność wnuczki Anny z Kiszków, zamężnej 1-mo za Janem Radziwiłłem”Brodatym”, 2- za Stanisławem Kieżgajłą. Kolejnym dziedzicem Ołyki został syn Anny i Jana, Mikołaj Radziwiłł”Czarnyherbu Trzy Trąby(*1515-+1565), żonaty z Elżbietą Szydłowiecką(*1533-+1562). W 1547 roku od cesarza otrzymał tytuł książęcy „na Ołyce i Nieświeżu”, zatwierdzony w 1545 roku przez króla Zygmunta Augusta. Po śmierci księcia Mikołaja Ołykę dziedziczy najmłodszy z jego synów, książę Stanisław(*1539-1599), żonaty z Marianną Myszczanką. W 1586 roku książę Mikołaj Radziwiłł ”Sierotka” wraz z braćmi utworzył trzy ordynacje: nieświeską, ołycką i klecą. Pierwszym ordynatem ołyckim został książę Stanisław Radziwiłł, drugim Mikołaj Krzysztof(*1589-+1614), nieżonaty, a po jego śmierci, jego brat książę Albrycht(Albert) Stanisław(*1595-+1656), żonaty 1-mo z Reginą Eisenreich i 2-do z Anną Lubomirska. Nie doczekał się potomstwa. Ordynacja ołycka przeszła na szóstego ordynata nieświeskiego, księcia Michała Kazimierza i aż do XIX wieku stanowiła całość z ordynacją nieświeską. Ostatnim ordynatem był książę Mikołaj ”Czarny” Radziwiłł(*1786-+1813), który nie posiadał męskiego potomka. Za udział w wojnie przeciw Rosji dobra jego zostały wzięte w sekwestr. Na skutek zabiegów księcia Adama Czartoryskiego car Aleksander I zniósł sekwestr i przekazał ordynację księciu Antoniemu Radziwiłłowi(*1775-+1832) reprezentantowi tzw. linii „pruskiej”, wywodzącej się z ordynacji kleckiej. Antoni książę Radziwiłł żonaty z Ludwiką Fryderyką księżniczką Pruską został XVIII ordynatem nieświeskim, X ołyckim i I przygodzickim.  Ostatnim ordynatem na Ołyce był książę Janusz Radziwiłł(*1880-+1967), żonaty z Anną księżniczką Lubomirską.

ZAMEK

Zbudowany przez Mikołaja Radzwiłła „Czarnego” w XVI wieku. Wielokrotnie rozbudowywany. Na początku XIX wieku stopniowy upadek zamku. W latach 1812-1836 w zamku mieścił się szpital. Odnowę zniszczonego zamku rozpoczęła Maria de Castellane Antoniowa Radziwiłłowa oraz książę Ferdynand Radziwiłł. Odbudowa zamku trwała od 1860 do 1882 roku. Zamek ponownie został zamieszkany. Zrujnowany podczas działa wojennych w latach 1914-1918. Ponownie odbudowany ale do 1939 roku tylko w połowie. W 1939 roku ponownie zrabowany z dzieł sztuki, zniszczone wnętrza. Po 1945 roku w zamku umieszczono szpital psychiatryczny.

 

OSOWICE-SZCZECIN /Gut Eckerberg/

Nieistniejący majątek położony na terenie Szczecina w jego środkowo-zachodniej części na obszarze Osiedla Niemierzyn. Pod koniec XVI wieku na gruntach wsi Krzekowo została założona owczarnia, spalona w 1677 roku. Odbudowana jako folwark. Na początku XIX wieku majątek stanowiący własność miasta Szczecina został rozparcelowany. Część została zakupiona przez rodzinę Kugler. Na początku lat 70-tych XIX wieku zakupiony przez szczecińskiego przemysłowca Johannesa Quistorp. W 1890 roku na terenie majątku utworzył sanatorium. Po 1945 roku zabudowania sanatorium i budynki gospodarcze zostały zniszczone i częściowo rozebrane. PO 1980 roku odbudowano dworek modrzewiowy mieszczący się przy ul. Międzyparkowej 12.