Nowogard /Naugard/

Miasto gminne powiatu goleniowskiego. Po raz pierwszy wzmiankowane w 1268 roku, kiedy było własnością biskupa kamieńskiego Hermanna von Gleichen. Od 1274 roku lenno Ottona hrabiego von Eberstein z Brunszwiku. Posiadali miasto do 1663 roku, do śmierci ostatniego z rodu von Eberstein. Miasto przejął Ernst Bogislaff książę zu Croy und Aerschott, hrabia zu Fontenoy und Bajon, Pan na Dampmartin i Vinstingen, biskup kamieński(26.08.1620-07.02.1684),syn księcia Ernsta de Croy i Anny, córki księcia pomorskiego Bogusława XIII. Od 1684 roku własność elektorów brandenburskich.

ZAMEK

W mieście kompleks zabudowań zamkowych  zbudowany przez rodzinę von Eberstein w XIII wieku, rozbudowany w XIV wieku, przebudowany w XVIII i XIX wieku. Od 1820 roku zaadoptowany na więzienie. Funkcję tą pełni do dzisiaj. Spalony podczas buntu więźniów w 1989 roku.

Niesporowice /Hasselbusch/

Wieś położona w gminie Pełczyce powiatu choszczeńskiego. Po raz pierwszy wzmiankowana w 1337 roku. W tym czasie należała do  Heinricha Garbe. Od XVI do XVIII wieku własność rodu von Waldow. W 1770 roku wchodzi w skład dóbr Augusta E. von Schöning, od 1818 roku rodu von Sydow. W 1857 roku właścicielem był Hellm. von Sydow. W 1879 roku majątek obejmował 1789,55ha gruntów. W 1914 roku majątek wielkości 1209ha należał do Sittah Thilo von Brand, z domu baronówna von Carnap i jej córki Georginy von Brand. W 1929 ich majątek obejmował 1355,5ha.Rodzina von Brand posiadała dobra do 1945 roku

 

 

Niekładź /Neklatz/

Wieś położona w gminie Gryfice powiatu gryfickiego. W 1121 roku Bolesław III Krzywousty w bitwie pokonał wojska Pomorzan dowodzone przez książąt Warcisława i Świętopełka. Wzmiankowana w 1380 i 1386, kiedy właścicielem wsi był niejaki Niclas. W 1469 roku własność rady miejskiej Gryfic.  W 1870 roku, kiedy należał do rodziny Steffen dobra obejmowały 1275 mórg ziemi a w 1879 roku obejmowały 324,73. W 1928 roku majątek w posiadaniu rodziny Steltner– wzmiankowany Otto Steltner.

W zachodniej części wsi położony był zespól dworsko-parkowo-folwarczny. Obecnie po zespole zachowały się resztki zdziczałego parku krajobrazowego.

Ninikowo

Wieś położona w gminie Karnice powiatu gryfickiego. Wzmiankowana w 1490 roku kiedy została zakupiona przez Hansa Ubteschaghen burmistrza Neu-Treptow. Od początku XX wieku majątek jest w posiadaniu rodu von Kӧller.  Wymienia się: Eggarda von Kӧller(1905), Clausa von Kӧller(1928), Bogislava von Kӧller. Posiadali majątek do 1945 roku.

We wschodniej części wsi założenie dworskie.

CHŁOPSKIE ZAŁOŻENIA „DWORSKIE” 

Niemica /Nemitz/

Wieś położona w gminie Golczewo powiatu kamieńskiego. Po raz pierwszy wymieniona w roku 1364(Nemitz), kiedy była lennem  Matthaüsa i Henninga von Steinwehr. Posiadali wieś jeszcze do XVIII wieku. W 1594 roku lenno Jacoba Steiwehr. W 1717 roku 3 majątki na terenie wsi należące rodzin: von Steinwehr oraz von Puttkamer. Po bezpotomnej śmierci właściciela wsi, majora Joachima Heinricha von Steinwehr, majątek odziedziczył jego brat, właściciel Margowa a następnie bratanek, po śmierci którego w 1769 roku za sumę 5000 talarów majątek przejęła jego siostra, Frederika Sophia von Steinwehr, żona kapitana Lorenza Friedricha von Puttkamer. W 1777 roku za 3200 talarów Lorenz Friedrich von Puttkamer zakupił grunty należące do Thomasa Heinricha von Quickmann. Pod koniec lat 70-tych majątek XVIII wieku majątek przejęty przez państwo. W 1811 roku zakupiony przez niejakiego Braaz, który zmarł w 1819 roku. Spadkobiercy sprzedali majątek radcy wojennemu Gustavowi Wissmann. Kolejni właściciele: 1834- August Ludwig Bütow,  1840- baron Theodor Georg von Puttkamer z Czarnocina. Kolejnym właścicielem był Johann Daniel Kühl, od 1855 roku jego syn, Friedrich Kühl. Prawdopodobnie od 1862 roku własność rodu von Flemming. Posiadali majątek do 1945 roku. W 1910/28 roku właścicielem majątku był Fritz von Flemming– w tym czasie dobra liczyły 369 ha(1910) i 440 ha(1928) , ostatnim Friedrich Karl von Flemming. Po II wojnie światowej majątek w rękach wojska, później w posiadaniu PGR.

Niemica-dwórNiemica- fronton dworu

Niemica- drzwi frontowe z ciekawą boazerią

DWÓR

Zbudowany pod koniec XIX wieku, wielokrotnie przebudowywany w XX wieku. Parterowy z użytkowym poddaszem, podpiwniczony zbudowany na planie zbliżonym do prostokąta, kryty dachem dwuspadowym z naczółkami. Obecnie zamieszkały przez kilka rodzin. W otoczeniu park prawdopodobnie z końca XIX wieku oraz resztki zabudowań folwarcznych. Ciekawym elementem dworu są drzwi wejściowe.

Budynek zespołu dworskiego

Niemica 1929, zachodniopomorskie

Nadarzyn /Billerbeck/

HISTORIA WSI

Wieś położona w gminie Pełczyce powiatu Choszczeńskiego. Początki wsi sięgają średniowiecza. W XIV wieku była własnością rodu von Billerbeck, od której wieś wzięła nazwę. W 1430 roku wymienia się Barbarę von Billerbeck, urodzoną w Nadarzynie. Do połowy XVIII wieku była jeszcze w rękach rodziny von Billerbeck- wymienia się Balthasara Sigmunda oraz Balthasara von Billerbeck. Później dość częste zmiany właścicieli. W połowie XVIII wieku są w posiadaniu rodziny von Brederlow– wymieniony Christoph Friedrich von Brederlow(1687-1758). Ożeniony dwukrotnie z : 1. Sophie Louise von Arnim, 2.Gottliebe Sophie von der Goltz. Miał dwie córki. Dobra przez krótki okres czasu były w rękach wdowy, później wymienia się jako właścicieli majątku rodzinę von Lüskow a następnie von Flatow. Prawdopodobnie dobra nadarzyńskie zostały po 1767 roku zakupione przez kapitana Augusta Friedricha von Flatow, który w tymże roku sprzedał majątek w Malczewie kapitanowi von Billerbeck. W 1770 roku majątek posiada bogata stara pomorska rodzina von Manteuffel. Ale na krótko. Kolejnym właścicielem dóbr nadarzyńskich zostaje rodzina von Vormann. Casimir Friedrich Albrecht von Vormann(1751-1807), ożeniony z Kathariną von Waldow(1760-1818) z Mierzęcina, miał córkę Henriette Friederike(1787-1847), urodzoną w Nadarzynie, zamężną za Lupolda von Wedel, właściciela Rzeplina i Jarosławska. Zmarła w Stargardzie. Czy od 1818 roku właścicielem dóbr nadarzyńskich była rodzina Schulze, nie wiem, ale od 1842 roku jest już wymieniana jako właściciel majątku w Nadarzynie. W 1910 roku majątek należał do Augusta Schulze i liczył 656 ha ziemi. Dobra były w ich rękach do 1911 roku. W tym czasie zostają zakupione przez majora Karla Hoene, syna Georga, ożenionego z Helene Mathäus. Majątek liczył wtedy 655 ha gruntów, w tym 456 ziemi ornej. W 1943 roku do pałacu trafił zbiór książek z  Biblioteki Państwowej w Berlinie (Staatsbibliothek zu Berlin, dawniej Preußische Staatsbibliothek lub Königliche Bibliothek) w 222 skrzyniach w tym: „białe kruki”, rękopisy, portrety, itp. Po 1945 roku w rękach Skarbu Państwa. Na terenie majątku utworzono PGR z zaadoptowaniem pałacu na biura i mieszkania dla pracowników. Obecnie w rękach prywatnych. Serdeczne podziękowania dla Pana Damiana Wesołowskiego za poświęcony czas i możliwość zwiedzenia pałacu. 

Billerbeck

Brederlow

Lueskow

Flatow

Vormann

 

96010308157.jpg001.jpg001.jpg001.jpg001.jpg001.jp.jpg032

96010308157.jpg001.jpg001.jpg001.jpg001.jpg001.jp.jpg033


DSC_0217
DSC_0197DSC_0198DSC_0199DSC_0200DSC_0201DSC_0202DSC_0203DSC_0204DSC_0205DSC_0120DSC_0195

ZAŁOŻENIE PAŁACOWO-PARKOWE

Pierwsze wzmianki o zespole dworsko-folwarcznym pojawiają się w XVIII wieku. Prawdopodobnie za czasów rodziny von Billerbeck była już siedziba dworska na terenie majątku. Jakie były jej dzieje nie wiadomo. Czy obecny pałac powstał na fundamentach starszej budowli, możliwe. Zbudowany w 1902 roku przez Augusta Schulze w stylu neogotyku angielskiego. Wybudowany na planie litery T, dwukondygnacyjny, w całości podpiwniczony, pokryty niskim dwuspadowym dachem. We wnętrzu zachowana sala balowa, klatka schodowa, stolarka.

PIWNICE

DSC_0136

DSC_0191 DSC_0192 DSC_0193DSC_0122DSC_0121

PARTER 

DSC_0134

DSC_0123DSC_0126DSC_0127DSC_0128DSC_0129DSC_0140

DSC_0130DSC_0131DSC_0132DSC_0133

DSC_0141 DSC_0142 DSC_0144 DSC_0145 DSC_0147 DSC_0148 DSC_0146 DSC_0149 DSC_0164 DSC_0165DSC_0138

 

KLATKA SCHODOWA + SALA BALOWA

    DSC_0187DSC_0135DSC_0170DSC_0150DSC_0171DSC_0151

DSC_0188
DSC_0189DSC_0169DSC_0155DSC_0157DSC_0159DSC_0163DSC_0174

STRYCH

DSC_0184 DSC_0175 DSC_0176 DSC_0177 DSC_0179

FOLWARK

DSC_0116DSC_0117DSC_0118DSC_0119

Nadarzyn 1934, zachodniopomorskie

NOWY ZAGÓR /Boberhöh ,Deutsch Sagar/

Wieś położona w gminie Dąbie powiatu krośnieńskiego. Po raz pierwszy wzmiankowana w 1300 roku oraz w 1305 roku(Sagor theutonicale). W 1496 roku Hans von Knobelsdorff[1] otrzymał wieś w lenno od margrabiego Jana. W 1530 roku wieś zamieszkują bracia Christoph i Nickel von Knobelsdorff[2]. W 1600 roku właścicielem dóbr był Heinrich von Knobelsdorff. W 1626 roku właścicielem dóbr był Zachariasz von Knobelsdorff[3]. Byli również właścicielami majątku w pobliskich Dąbkach. W 1713 roku dwa majątki należące:1-szy do Hansa Georga von Knobelsdorff. Miał dwóch synów. Jego brat, Zacharias był zarządcą w majątku Wałowice k. Gubina należącego do hrabiego von Rӧdern. 2-gi należał do kapitana von Bomsdorf. W 1718/19 roku dwa majątki należące: 1-szy do królewskiego leśniczego Hansa Georga von Knobelsdorff, 2-gi do Otto Friedrich von Oppel. Prawdopodobnie na początku XIX wieku doszło do rozdziału majątków. Właścicielem dóbr od 1829 roku w Nowym Zagorze była rodzina Hanko. Posiadali majątek w 1857 roku. W 1879 roku dobra należały do Carla Sittig i obejmowały 328,03ha gruntów. W 1885 roku majątek w rękach rodziny Thilo. Zakupienie majątku w 1887 roku przez Wilhelma barona von Rheinbaben(zm.1891r.) ponownie połączyło oba majątki. Majątek baronów von Rheinbaben w 1896 roku obejmował 324ha gruntów.  Z rodu von Rheinbaben wymieniony również Eugen(1903, zm.1918r.). W 1914 roku majątek obejmował 225ha gruntów i należał do Dr.jur. Wilhelma barona von Rheinbaben(ur.1884r.), którego majątek w 1929 roku obejmował 225ha gruntów.

Nowy Zagor - dwor

nowy-zagor-zalozenie-folwarczne

 

 

 

 

 

Przy kościele znajdował się majątek ziemski z dworem, parkiem i zabudowaniami gospodarczymi. Pozostałością resztki parku krajobrazowego.

nowy-zagor-1933-lubuskie

NOWE MIASTECZKO /Neustadtel/

Po raz pierwszy Nowe Miasteczko wymieniane jest w dokumentach w 1296 roku będąc własnością książąt głogowskich. Prawdopodobnie założycielem miasta był Henryk III. W 1302 roku  Nowe Miasteczko należało do rodziny von Dhyrn. Po 1331 roku Nowe Miasteczko przechodzi pod władzę korony czeskiej. W 1386 roku przechodzi w ręce prywatne – rycerskiego rodu von Wirsing. Później zmieniało wielokrotnie właścicieli. W XV wieku było w posiadaniu rodziny von Tauschdorff i braci Caspara i Georga von Berge. Po śmierci ostatniego z rodu von Tauschdorff/1494/, tą część Nowego Miasteczka przejmuje książę głogowski, od którego na początku XVI wieku zakupił ród von Rechenberg/1506/. Część autorów podaje, że pod koniec XV wieku Nowe Miasteczko jest w rękach Hansa von Lidlau a w 1506 roku jako właściciel wymieniany jest Siegfried von Nechern. W 1508 roku część Siegfrieda von Nechern należała do rodu von Rechenberg, którą w 1535 roku Hans von Rechenberg sprzedał Jacobowi von Salza. W międzyczasie rodzina von Knobelsdorff nabyła część miejscowości po rodzinie von Berge, którą w 1537 roku Hans von Knobelsdorff sprzedał braciom von Haugwitz. Część Nowego Miasteczka należała w latach późniejszych do rodziny von Redern oraz Melchiora von Gersdorf. Od początku XVI wieku część miasta nadal należała do rodziny von Rechenberg. W 1540 roku umiera Hans von Rechenberg. Dobra dziedziczy Georg von Rechenberg, który w 1579 roku wykupuje pozostałą część miasta od braci von Haugwitz. Tym samym Nowe Miasteczko staje się własnością jednej rodziny. Rodzina von Rechenberg włączyła je później do klucza dóbr otyńskich. W latach 1610-16 miasto jest własnością wdowy po Johannie Georgu von Rechenberg, z domu von Axleben. Przez ponowne zamążpójście majątek przejściowo jest w posiadaniu Siegmunda von Kittlitz. Od 1616 roku starania o Nowe Miasteczko czyni baron von Sprintzenstein. W 1649 roku prawnym dziedzicem majątku po rodzinie von Rechenberg został Christoph von Braun ale na krótko. Dobra odzyskują baronowie von Sprintzenstein.   W 1649 roku klucz otyński a tym samym Nowe Miasteczko wolą spadkobierców z rodziny von Sprintzenstein przechodzi na własność zakonu jezuitów i pozostawało w ich rękach do roku 1787, do kasacji zakonu. W 1787 roku  majątek zakupiony zostaje przez księcia kurlandzkiego Piotra Birona, a po jego śmierci staje się własnością księżnej Doroty de Talleyrand-Perigord, córki Piotra Birona. Zachowała ona prawa własności do 1850 roku, po tej dacie Nowe Miasteczko przechodzi pod bezpośrednią władzę króla pruskiego.

Nowe Miasteczko lubuskie

Nowe Misteczko, lubuskie

ZAMEK

Nie przetrwały ślady po zamku rycerskim. Nie znani są budowniczowie oraz właściciele zamku. Prawdopodobnie znajdował się w północno-zachodniej części miasta, w obrębie murów obronnych, w pobliżu Bramy Głogowskiej. W opisie z XVII wieku zamek przedstawiony jest jako budowla dwukondygnacyjna, z zabudowaniami gospodarczymi i dziedzińcem. Widoczny jeszcze na widoku F.B. Wernera z połowy XVIII wieku. Później miał zostać przebudowany na kamienicę mieszczańską.  Na jego lokalizację może wskazywać ulica nosząca tradycyjnie nazwę Zamkowej.

Nowe Miasteczko 1937, lubuskie

NOWOSZÓW /Hopfenbruch vel Spiegel vel Neuhaus/

HISTORIA WSI

Nowoszów, obecnie niezamieszkana wieś leżąca w gminie Iłowa powiatu żagańskiego, której początki sięgały czasów średniowiecza, kiedy to należała do księcia świdnicko-jaworskiego, Bolka II Małego. Po śmierci księcia Bolka II i po włączeniu Dolnych Łużyc do Królestwa Czech po 1370 roku, księżna Agnieszka Habsburżanka, wdowa po księciu sprzedała Nowoszów Heinrichowi von Seidlitz. Już w 1377 roku nowym właścicielem został Benes z Dubi( Benesch von der Duba), wójt Górnych Łużyc. Od niego wieś odkupili mieszczanie zgorzeleccy.  Na początku XIX wieku wieś jest w posiadaniu księżnej Doroty de Talleyrand-Perigord. Na terenie wsi resztki cmentarza, krzyż pokutny, zarośnięte fundamenty domów.

ZAMEK

Zbudowany w XIV wieku przez księcia świdnicko-jaworskiego Bolka II gotycki zamek, przetrwał zaledwie kilkadziesiąt lat. Na krótko przeszedł w ręce księżniczki Agnieszki, wdowy po księciu Bolku II, ale pomiędzy 1366-1369 roku został zniszczony przez mieszczan ze Zgorzelca i nie był już później odbudowany. Do naszych czasów nie dotrwały ślady po zamku, które były jeszcze widoczne w XX wieku. Może znajdowały się na terenie majątku lub w murach dworu znajdującego się na terenie wsi.

ZAŁOŻENIE DWORSKIE

Neuhaus- dwór, ok. Iłowy001

nowoszow-1929-lubuskie

NIWICA /Zibelle/

Wieś położona w gminie Trzebiel powiatu żarskiego. Początkowo wchodziła w skład majątku mużakowskiego. Wzmiankowana w 1478 roku(Tzebelle, Zcebelle) i w 1551 roku(Zibelle). Wieś podzielona na część Górną, Środkową i Dolną. Część Górna była najstarszą częścią wsi. Od 1380 do 1702 roku należała do rodu von Briesen. Z tej rodziny wymienieni: Hannos, zmarły w 1416 roku, Christoph(1591), Günther(1640), Adam Sigmund von Briesen(XVII w.), Ladislaus Sigmund, zmarły w 1702 roku. Na początku XIX wieku majątek posiada rodzina von Rabenau, następnie rodzina Sametzki(1856). Później dość częste zmiany właścicieli. Wymienia się: von Kӧnen(1870), Tuckhardt(1876), Hasenack(1880), Rechenberg(1886), Matz(1892), Braun(1898), Buchmann(1905), Neumann(1912-1917). W 1921 roku majątek zakupił noblista niemiecki z chemii z 1920 roku, Walther Hermann Nernst(25.06.1864 Wąbrzeźno-18.11.1941 Niwica). Był synem sędziego. Matka była Polką. W 1906 roku sformułował tzw. Trzecią zasadę termodynamiki, określającą charakter zmian wielkości termodynamicznych w temperaturach bliskich zera bezwzględnego. Odkrył zjawisko termomagnetyczne oraz skonstruował lampę Nernsta. Część Środkowa wydzielona w XIX wieku z części Dolnej w latach 1846-57 należała do króla Holandii– wymieniony książę Friedrich. Później dość częste zmiany właścicieli. Wymienieni to: Merk(1870), Ebers(1876), baronowie von Kaltenborn-Stachau(1880-1886), baronowie Wedemeyer von Sommer(1892-1905), baronowie von Widdern(1912-1917), hrabiowie von Gersdorff(1921- wymieniony Alexander), Rieck(1926-1937). Część Dolna w 1856 roku należała do rodziny Sametzky, właścicieli części Górnej. Później ta część od około 1870 roku należała do właścicieli części Środkowej.

NIWICA GÓRNA

Niwica Górna- pow. Żary2

Niwica, lubuskieNiwica Górna pow. Żary

W części Środkowej i Górnej znajdowały się założenia dworskie. W części Górnej położony był dwór zbudowany prawdopodobnie w XVIII wieku na planie prostokąta, kryty dachem mansardowym, dwukondygnacyjny, z parterową dobudówką krytą również dachem mansardowym. Po założeniu zachowały się resztki parku dworskiego, słup bramny oraz resztki ogrodzenia w okolicy gdzie stał dwór

NIWICA ŚRODKOWA I DOLNA

Niwica, lubuskie-kościól i plebania

Niwica pow. Żary, lubuskie

Po założeniu dworskim w części Środkowej zachował się park krajobrazowy oraz budynek gospodarczy.

Niwica 1901, lubuskie