Dawne miasto, obecnie wieś położona 11 km na wschód od Kostrzyna nad Odrą wzmiankowana w 1295 roku jako osada rybacka, od drugiej połowy XIII wieku była lennem rodu von Sonnenburg. W 1341 roku margrabia Ludwik V oddał Słońsk w lenno braciom Henningowi i Arnoldowi von Uchtenhagen i zezwolił im na budowę zamku, który prawdopodobnie został zbudowany około 1350 roku. Pomiędzy 1369 a 1375 rokiem Słońsk wraz z zamkiem został przekazany Ottonowi von Vockenrode. W 1410 roku margrabia brandenburski Jobst z Moraw przekazał miasto i zamek wraz z 7 pobliskimi wioskami diecezji lubuskiej. W 1415 roku biskup Jan von Borschnitz sprzedał Słońsk i zamek rycerzowi Heinrichowi von Onitz (von Oynicz, von Oinitz). Po jego bezpotomnej śmierci w 1421 roku, majątek przejęty przez margrabiego Fryderyka I von Hohenzollern i przez niego sprzedany joannitom. Słońsk i zamek wcielony został do komturii w Łagowie, z czasem stał się siedzibą baliwatu. Decyzją mistrza joannickiego Baltazara von Schlieben lub jego następcy Mikołaja von Thierbach w latach 1426-1429 na zrębach starej budowli wzniesiono nowy zamek w stylu gotyckim. Za czasów baliwa Thomasa von Runge zamek przebudowano w stylu renesansowym. Podczas działań wojennych wojny trzydziestoletniej zamek podpalony przez wojska szwedzkie. Za czasów baliwa księcia Jana Maurycego von Nassau, zamek wyniesiony do rangi rezydencji zakonu i w latach 1661-1666 odbudowany. Powstało barokowe założenie pałacowe- przykład niderlandzkiej architektury rezydencjonalnej z połowy XVII wieku. W 1810 roku doszło do rozwiązania zakonu joannitów. Po 1810 roku pałac służył jako siedziba władz i więzienie. Po ponownym utworzeniu zakonu joannitów i kolejnym ustanowieniu baliwatu brandenburskiego przez króla Friedricha Wilhelma IV w  roku 1852, w 1855 roku pałac ponownie stał się własnością zakonu joannitów. W latach 1855-1884 joannici przeprowadzili renowację obiektu przywracając jego dawny kształt. W latach 1872-1884 przebudowano wnętrza, przekształcając je w reprezentacyjne muzeum i archiwum zakonu. W 1945 roku budynek zajęty przez wojska radzieckie. W latach późniejszych obiekt służył za miejscowy Dom Kultury, później zaadoptowany na magazyn Prezydium Gminnej Rady Narodowej w Słońsku. Od 1970 roku stał opuszczony, w 1975 roku podpalony. Obecnie trwała ruina. Wokół ruin pałacu rozciąga się zdziczały park o powierzchni 4,7 ha założony w połowie XVII wieku. Po roku 1989 zabytkiem ponownie zainteresował się Zakon Joannitów, którego przedstawiciele corocznie przyjeżdżają do Słońska. Na terenie wsi w 1879 roku majątek o powierzchni 412ha należący do państwa pruskiego. W 1914 roku majątek państwowy o areale 2032ha. W 1929 roku majątek obejmował 3059ha.

Wieś położona w gminie Dobiegniew powiatu strzelecko-drezdeneckiego. Początki wsi sięgają średniowiecza. W 1321 roku właścicielami wsi jest rodzina von Wenden– wymieniony Hennin de Slauia. W XV wieku należy do rodu von der Osten. Dnia 16.03.1472 roku margrabia Jan nadał Słonów Dionizemu von der Osten. W 1499 roku wieś otrzymują od margrabiego synowie Dionizego, Ewald i Hans von der Osten. W 1540 roku wieś należy do rodziny von Bornstaedt. Z tego rodu wymienieni: Hans, Bartłomiej, Zabel, Henryk, Lamprecht, Piotr i Stefan von Bornstaedt. W XIX wieku majątek jest w rękach rodu von Sydow(1857). W 1879 roku wchodził w skład majątku w Chełmcu Drezdeneckim, będącym własnością rodu von Sydow. Tutaj 07.04.1895 roku urodził się Otto von Sydow, późniejszy student filozofii, zmarły 23.10.1914 roku. W 1896 roku własność barona von Gustedt, właściciela pobliskiego Radowa. Na początku XX wieku majątek przejęła firma budowlana z Berlina Neue Berliner Baugesellschaft. W 1914 roku majątek obejmował 747,5ha gruntów należących do Landgesellschaft ”Eigene Scholle” z siedzibą we Frankfurcie nad Odrą. W 1929 roku majątek o powierzchni  375ha należał do rodziny von Schack. Mniejszy o powierzchni 148ha należał do Hermanna Raymann. Ostatnim właścicielem dóbr słonowskich była rodzina von Schack– siedział tu Klaus Emeke von Schack urodzony w 1892 roku.  

DWÓR

Na północnym krańcu wsi położony był majątek. Z założenia zachował się budynek dworu, obecnie opuszczony, ulegający powolnej destrukcji. Jest to budynek parterowy z użytkowym poddaszem, z piętrowym ryzalitem w części centralnej, podpiwniczony. Pierwotnie był to budynek zbudowany na planie prostokąta. Obecnie do budynku do ściany wschoidniej dobudowany budynek w kształcie liety L. Prawdopodobnie dobudówka powstała na pewno po 1930 roku. Obok parterowy budynek gospodarczy.

Po raz pierwszy wzmiankowana w 1312 roku. Założone zostało prawdopodobnie przez Konrada I lub jego syna Henryka III – książąt głogowskich. W 1468 r. Henryk XI sprzedał miasto Melchiorowi von Rechenberg z Borowa Polskiego, w 1506 roku zatwierdzone przez polskiego królewicza Zygmunta Jagiellończyka jako dziedziczne w ich rodzie. Sława pozostawała w rękach rodziny von Rechenberg do połowy XVII w. Kolejnymi dziedzicami po śmierci Melchiora(+1482) byli: od 1482-synowie Nickel(+1532) i Hans(+1537), 1537-Clemens von Rechenberg(+ok.1550)-młodszy brat Nickela i Hansa, ożeniony z panną von Ebersbach z Broniszowa, 1550- Melchior, starszy syn Clemensa, po jego śmierci jego brat Balthasar(+1567), żonaty z Anną von Unruh, 1567– Johann(+1581), syn Balthasara, żonaty z Anną von Glaubitz z Czernej, 1587– Melchior von Rechenberg(+1625), brat Johanna, dwukrotnie żonaty 1-mo z Magdaleną von Dyhern z Konotopu, 2-do z Magdaleną von Haugwitz z Brodowa, 1625– Balthasar(+1634), syn Melchiora, żonaty z Joanną baronówną von Schenck, 1634– Johann(+1664), brat Balthasara. Był ostatnim właścicielem Sławy z rodu von Rechemberg. Od 1655 r. Sława była w posiadaniu baronów von Barwitz hrabiów von Fernemont i pozostawała w rękach rodu do 1884 r., kiedy zmarł bezpotomnie Carl baron von Barwitz hrabia von Fernemont. Po śmierci Carla Hermana Franza powstał spór o dziedzictwo po zmarłym, pomiędzy rodziną von Seckendorff a von Haugwitz. Prawo dziedziczenia rozstrzyga sąd we Wrocławiu, który przyznaje majątek Heinrichowi Wilhelmowi hrabiemu von Haugwitz baronowi von Klein-Obisch(*1839-+1907). Z Anną Elisabeth hrabianką von und zu Trauttmansdorff-Weinsberg, miał dwóch synów: Heinricha Karla Johanna Wilhelma(*1870-+1937) i Karla Heinricha Wilhelma Maxa Thaddӓusa Ottokara(*1874-+1948). Po śmierci Heinricha Wilhelma majątek odziedziczył najstarszy syn, Heinrich Karl Johann Wilhelm ożeniony z Gabrielle hrabianką Szechenyi. Zmarł bezdzietnie. Majorat odziedziczył bratanek, hrabia Henrich Karl Maria Joseph Franz(*1901-+1966), syn Karla Heinricha Wilhelma Maxa Thaddӓusa Ottokara i Sophii hrabianki von Baworow-Baworowskiej. Żonaty z Alicą hrabianką Karoly von Nagy-Karoly, był ostatnim ordynatem na Sławie.

ZAMEK

Pierwsza warownia w Sławie powstała za czasów Piastów Śląskich już w XIV w. Pod koniec XV w. przedstawiciel rodu von Rechenberg osiadły na stałe w Sławie dokonał przebudowy zamku, na wzór siedziby rodowej w Borowie Polskim. Kolejna przebudowa zamku w stylu renesansowym, miała miejsce w XVI w. W 1721 r. zamek uległ zniszczeniu przez pożar. Zmusiło to nowych właścicieli do budowy nowej, barokowej rezydencji, która powstała w latach 1732-35 w miejscu wcześniejszego założenia zamkowego, którego pozostałości włączono w mury nowego założenia.

ZAŁOŻENIE PAŁACOWO-PARKOWE

Obecne założenie pałacowo-parkowe usytuowane jest w południowo-zachodniej części miasta i składa się z pałacu, oficyny i parku. Pałac zbudowany w latach 1732-35 na planie wydłużonego prostokąta, dwukondygnacyjny, złożony z korpusu głównego oraz przylegającego od strony południowo-wschodniej skrzydła, kryty dachem mansardowym, podpiwniczony. Nad wejściem w elewacji ogrodowej w polu tympanonu znajduje się kartusz herbowy. Z oryginalnego wyposażenia zachowała się dwubiegowa klatka schodowa, sala recepcyjna oraz dwukondygnacyjna sala balowa nad sienią. Podczas II wojny światowej w pałacu urządzono siedzibę Głównego Urzędu Bezpieczeństwa Rzeszy. W czasie wojny z Berlina do pałacu trafiły ogromne księgozbiory i archiwalia zrabowane  w  Polsce i innych krajach Europy. Wielkość księgozbioru obliczano na ok. od 200 tysięcy do 1 miliona tomów. Po zajęciu Sławy przez wojska rosyjskie księgozbiory zostały zabezpieczone. Wśród rękopisów znajdowały się dokumenty polskich, czeskich i śląskich władców. Komisja pod przewodnictwem Dr Ludwika Gocla zadecydowała o dalszych losach, część z nich/ok. 80 tys. woluminów/ zawierających  informacje na temat śląskich i pomorskich lóż masońskich trafiła do Ciążenia pod Poznaniem. Część zbiorów dostała się w ręce prywatne, część powróciła do dawnych właścicieli, część pozostawiona w pałacu uległa zniszczeniu. W 1945 roku w pałacu funkcjonował szpital polowy, później Urząd Skarbowy. W latach 1957-69 przeprowadzono remont pałacu adaptując go na dom dziecka, który do 2009 roku użytkowany był przez Państwowy Dom Dziecka. W chwili obecnej stanowi własność. Park krajobrazowy o powierzchni 13 ha założony w XVIII  wieku, przekształcony wg projektu Eduarda Petzolda w drugiej połowie XIX wieku w park romantyczny. W latach dwudziestych XX wieku po udostępnieniu przez hrabiów von Haugwitz parku i jeziora na cele turystyczno-wypoczynkowe, rozwinęła się Sława jako ośrodek turystyczny.

Ród baronów von Barwitz hrabiów von Fernemont pochodził z Piemontu. W XIV w. jedna z linii przeniosła się do Lotaryngii, a następnie do Niderlandów, gdzie od swojego majątku Fernemont przyjęła nowe nazwisko. W XVI w. otrzymali tytuł baronów Rzeszy. Część linii niderlandzkiej w XVI w. przeniosła się na teren Austrii, a część w XVII w. na teren Śląska. Pierwszym właścicielem Sławy z tego rodu był Johann Franz von Barwitz baron von Fernemont(1597-1667) komendant Głogowa, żonaty z Clarą Eugenią hrabianką von Frezin-Gaure(1600-+1677). Był właścicielem majątków w Sławie i pobliskim Przybyszowie. Testamentem z 1667 roku przekształcił dobra w majorat i przepisał na wnuka, Johanna Franza Wenzela. Johann Franz miał dwóch synów: Johanna Alexandra (*ok.1630-+1683) oraz Johanna Wenzela. Johann Alexander, Pan na Suchej, żonaty z Anną Katarzyną baronówną von Zierotin miał jednego syna, Johanna Franza Wenzela(*1659-+1722), żonatego z Franciską hrabianką von Lodron z Laterano. Jego syn – Johann Franz II, II ordynat Sławy był dwukrotnie żonaty. Pierwszy raz z Marią Josephą, córką Heinricha Wilhelma hrabiego von Wilczeck barona von Hultschin und Guttenland, a następnie z Eleonorą hrabianką von Kolovrat. III ordynat Sławy, syn Johana Franza II – Johann Franz III(1722-1770), żonaty był z Charlotte hrabianką von Sobeck von Kornitz z Koszęcina. W 1748 roku wraz z bratem Ignatzem otrzymał tytuł hrabiowski. Jedyny syn Johanna Franza III, hrabia Johann Karl Stanislaus(*1761-+1825), dwukrotnie żonaty; 1-mo z Seraphine hrabianką von Sobeck und Kornitz, z którą miał syna Franza Karla Stanislausa, 2-do z Marie Helene Luise Hoff(Herff). Majorat odziedziczył hrabia Franz Karl Stanislaus, żonaty z Caroline von Anhalt, z którą miał troje dzieci: Karla Hermana, Franza Friedricha Karla oraz Seraphine Caroline Blancę, zamężną za barona von Wedell-Parlow, właściciela Niemeńska na Pomorzu. Karl Hermann Franz baron von Barwitz hrabia von Fernemont był ostatnim VI ordynatem majoratu. Żonaty z Emilie Friederike Wilde, zmarł w 1884 roku bezpotomnie.

Wieś położona w gminie Maszewo powiatu krośnieńskiego. Po raz pierwszy wzmiankowany w 1308 roku. W tym czasie należała do zakonu joannitów. W 1495 roku wieś przejęta przez rodzinę von Grünberg po margrabim Christophie von zu Dohna, który posiadał również pobliskie Czetowice i Budachów. Von Grünberg posiadali dobra do 1682 roku, do śmierci ostatniego męskiego potomka tej linii, Hansa Christopha von Grünberg. Majątek był w posiadaniu wdowy po Hansie Christophie, Sabine Sophe von Grünberg. W 1693 roku dobra zakupił Heinrich von Gloger, żonaty z Euphrosine von Lohnstein. Heinrich von Gloger umiera w 1708 roku, jego żona w 1737 roku. Majątek przejmuje jego najstarszy syn Ferdynand Gloger von Schwanbach– wymieniony jako właściciel w 1715 oraz w 1718/19 roku, młodszemu Maximilianowi przypada majątek w Czetowicach. Skórzyn posiadają do 1776 roku. W tym roku majątek zakupił hrabia Finck von Finckenstein. Kolejnym właścicielem na początku XIX wieku jest burmistrz Lehmann. Po 1830 roku dobra są własnością niejakiego Rothe, który przez hulaszczy tryb życia zmuszony jest sprzedać majątek. Zakupuje go w 1842 roku niejaki Pan Hart(t)ung. W 1857 roku własność spółki Harttung i Synowie, kupców z Frankfurtu nad Odrą. Posiadają majątek od 1852 roku. Po śmierci Pana Hart(t)ung`a w 1865 roku, majątek nabywa rodzina von Schierstädt(Schierstedt) z Trzebiechowa. Wymienia się Joachima von Schierstädt(1893) i Leo von Schierstädt. W 1879 roku majątek ich obejmował 1482,07ha gruntów. Majątek Fritza von Schierstadt zmarłego w 1905 roku, w 1896 roku obejmował 1424ha gruntów. W 1914 roku majątek obejmował 1512ha i należał do Dorothei von Schierstaedt, z domu von Lamprecht. W 1929 roku własność Leo von Schierstaedt(ur.1889r.), którego majątek obejmował  1492ha. Posiadali majątek do 1945 roku.

DWÓR

W południowej części wsi resztki założenia dworskiego w postaci resztek zabudowań folwarcznych oraz parku krajobrazowego. Dwór zniszczony i rozebrany po 1945 roku.

Georg Leo hrabia von Caprivi de Caprera de Montecuccoli, ok. 1880r.

We wsi ostatnie 5 lat swego życia spędził były kanclerz Georg Leo hrabia von Caprivi de Caprera de Montecuccoli. Urodzony dnia 24 lutego 1831 roku w Charlottenburgu-dzielnica Berlina. Był synem prawnika Juliusa Leopolda, sędziego Pruskiego Sądu Najwyższego. Rodzina wywodziła się z włoskiej Modeny. W wojsku od 1849 roku. Mianowany generałem w 1877 roku, od 1882 roku komendant 30 dywizji w Metzu. Od 1883 roku minister marynarki niemieckiej. Był kanclerzem Rzeszy po Otto von Bismarck`u w latach 1890-1894. Został odwołany ze stanowiska. Był kawalerem. Po przejściu na emeryturę od 1895 roku zamieszkał we dworze. Był spowinowaconym z właścicielami majątku. Zmarł  dnia 06 lutego 1899 roku w Skórzynie i tu został pochowany.

Wieś położona w gminie Łagów powiatu świebodzińskiego. Wielokrotnie wymieniana jako: Schonaw, Schonow, Schӧnow. Wieś rycerska, która w wiekach średnich należała do rodu von Klepzig i od której w 1350 roku(Schonaw) wykupili joannici łagowscy. W 1460 roku majątek zakonny był rękach rodu von Horn. Do XVIII wieku możemy prześledzić zasiedzenie rodu von Horn w Sieniawie Lubuskiej. W 1468 roku siedzieli tu bracia Hans i Winning Horn, w 1482 Hans Horn z Radachowa, w latach 1508-19 siedział tu Asmus Horn, w 1539 roku Hans Horn, w 1546 roku bracia Balzer i Melchior Horn z żoną Margarethą von Lӧben, zmarłą w 1556 roku, z którą miał dwóch synów: Tobiasa i Adama; w 1583 i w 1588 Adam Horn, w 1589 roku Melchior Horn. Melchior von Horn dwa razy żenił się: 1-szy raz z Anną von Winning, 2-gi raz Barbarą von Britzke. Miał ośmiu synów: Melchiora, Eustachiusa, Erasmusa, Asmusa, Eliasa, Kaspara, Balthasara i Zachariasa, zmarłego w 1594 roku. Pozostali wzmiankowani w 1596 roku.  Wiadomo, że Asmus ożenił się z Ursulą Kayn a Kaspar wzmiankowany w latach 1565-1597 żenił się dwa razy: pierwszy raz z Anną Heiden, 2-gi raz z Anną von Ilow, z którą miał syna.  W XVI wieku mowa o dwóch majątkach należących do rodu von Horn, od 1598 roku o czterech. W 1608 roku cała wieś należała do członków rodziny von Horn. Pod koniec XVII wieku trzy działy majątkowe, dwa należące do rodziny von Horn w osobie Melchiora von Horn oraz jeden do Georga Melchiora von Luck.  Później pojawia się rodzina  von Winning oraz von Buntsch.  W 1715 roku 3 działy majątkowe należące do: 1-szy do Christiana Erdmanna von Luck z Sieniawy, 2-gi  do 3-ech braci von Luck: Georga Ottona z Pław koło Krosna Odrzańskiego, porucznika Franza oraz Christopha Georga, oraz 3-ci z majątków do bezdzietnego Melchiora von Horn, który miał brata Samuela zamieszkałego w Polsce. Wg spisu z 1718/19 roku we wsi nadal 3 działy majątkowe należące:1-szy do Christiana Erdmanna von Luck, 2-gi do kapitana Christopha Franza von Luck i 3-ci do wdowy po Melchiorze von Horn. W 1724 roku majątki należące do von Horn i von Luck. W połowie XVIII wieku 3 majątki należące do: von der Borne i von Luck. W latach 70-tych XVIII wieku majątki w rękach rodów: von Schenckendorf, von Luck i von Buntsch(1774r.) i von Lettow(w 1785 roku musiały być 4 majątki, ponieważ w tym czasie 3 majątki należały do rodu von Schenckendorf)- w latach 1785-1797 wzmiankowany podpułkownik von Schenkendorf. Majątek von Schenckendorf został sprzedany szambelanowi von Lettow, po jego śmierci w 1823 majątek przejął jego syn kapitan Carl von Lettow. W 1836 roku dobra zakupiła hrabina Finck von Finckenstein, z domu von Waldow. W 1848 roku za 70000 talarów sprzedaje majątek Wilhelmowi von Vollard, którego majątek w latach 1850-53 obejmował 3247 akrów ziemi. W latach następnych należy do von Vollard-Bockelberg, posiadających majątek do 1945 roku- wymieniony Alfred von Vollard-Bockelberg, Friedrich von Vollard-Bockelberg(1849-1929). W 1879 roku majątek obejmował 797,20ha gruntów. W 1914 roku majątek obejmował 824ha i należał do Friedricha von Bockelberg-Vollard. W skład majątku wchodził majątek Wielopole(Wilhelmsfelde).  W 1929 roku majątek Friedricha von Bockelberg-Vollard obejmował 1000ha, a w skład majątku wchodziły folwarki: Wielopole(Wilhelmsfelde) i Suszyn(Eichvorwerk(Neuvorwerk). W spisie majątków wymienione większe gospodarstwa należące do: Johannesa Grünberg(73ha), Kurta Hoffmann(130ha), Gerh. Kunzmann(69ha), Arthura Pӓseler(51ha), Paula Rettig(53ha).

WILLA

Wieś położona w gminie Wschowa powiatu wschowskiego. Po raz pierwszy wzmiankowana w 1326 roku(Cedelitz), później jeszcze wielokrotnie w latach: 1333(Sedlnicz), 1392(Czedelicz), 1407(Syedlnicza), 1422(Szedlnicza), 1424(Sedlnicza), 1461(Szyedlecz), 1444(Syedlnycza, Schedlnycza), 1445(Schedlnicza), 1450(Czedlicz), 1500(Schyedlnycza), 1502(Szedlnycza), 1509(Sydlnycza), 1510(Sylnycza),  1514(Schyednycza), 1526(Schiednycza), 1528(Swydnycza, Szydnycza), 1531(Sydnycza, Schydnycza), 1535(Szyednycza), 1554(Szidnicza), 1580(Czedlitz), 1606(Swidnicza), 1670(Zedlitz). Wieś szlachecka. W 1326 roku należała do braci Guncelina i Dytryka von Seidlitz. W 1392 roku wieś posiada Zygfryd Kotwicz, ławnik ziemski wschowski. Rodzina Kotwiczów posiadała dobra do XVI wieku. Wymienieni: Andrzej i Wincenty Kotwicz(1407), Henryk Kotwicz(1422-38), Jan Kotwicz(1437), pochowany w kościele w Siedlnicy, Henczel Kotwicz, syn Zygfryda?(1450), Jerzy Kotwicz, syn Jana(1502), Stanisław Kotwicz(1531). Od XV wieku kilka własności ziemskich. W 1444 roku część gruntów należy do Mikołaja Lasockiego z Lasocic. W 1496 roku wspomniany Wincenty Siedlnicki z żoną Agnieszką. Po 1500 roku  podział wsi na dobra należące do spadkobierców po śmierci Wincentego oraz do wdowy Agnieszki, która otrzymała folwark z dworem, fortalicjom, bydłem i trzodą. W 1503 roku wspomniana Agnieszka Figasewa, żona Nikla Pusza. W latach 1496-1508 wspomniany Jan Siedlnicki, sędzia wschowski z żoną Anną z Lasocic. Po ojcu herbu Kotwicz, po matce z panów Punińskich herbu Ćwiek, po babce ojczystej z panów von Falkenhain, po babce macierzystej z panów Jarogniewskich. W 1502 roku jako właściciele części gruntów wymienia się Jana Jędrzychowskiego oraz Barbarę Lasocką, córkę Mikołaja Lasockiego, zmarłą w 1513?/1514?roku. W 1502 roku część dóbr należy do Anny Siedlnickiej-Czackiej, żony Piotra. W 1503 roku od Agnieszki Figasewej-Pusz odkupują majątek siedlnicki dziedzice Długiego Starego- Stanisław, Dawid, Nankier, Jan, Piotr, Stanisław, Marcin, Henryk i Krzysztof Olbrachcicki i sprzedają je bratu stryjecznemu, Kasprowi Dłuskiemu, podkomorzemu wschowskiemu. Kasper Dłuski z żoną Katarzyną Objezierską posiada dobra do 1537 roku. W 1548 wymieniana wdowa Katarzyna Objezierska jako właścicielka części dóbr. W 1503 roku wymieniony również Nankier Dłuski, który posiadał dobra do 1531 roku. Rodzina Dłuskich posiadała dobra jeszcze w 1579 roku- wymieniony Nankier Dłuski natomiast Siedlniccy posiadali majątek do 1576 roku. Po zmarłym Krzysztofie Olbrachcickim po podziale w 1526 roku dobra otrzymali: Krystyna Kotwicz, Barbara Moraczewska, Anna Ostrowicka-Oleska, Arnest Strawald, Kasper von Schenckendorf(mąż siostry Krzysztofa) oraz Jan, Szymon i Abraham Bukowieccy. Krystyna Kotwicz w 1529 roku swoją część sprzedała Nankerowi Dłuskiemu. W tym samym roku Arnest Strawald wykupił dobra od swych sióstr: Katarzyny, żony Zygmunta Lidlau(von Lidlau) i Anny żony Krzysztofa Rotemberka(von Rothenburg). W 1530 roku dobra te przypadają Nankerowi Dłuskiemu.  W 1548 do 1576 roku część majątku należy do Łukasza Rydzyńskiego, sędziego wschowskiego, który w 1548 roku odkupił od Katarzyny Objezierskiej jej część majątku siedlnickiego. Do Rydzyńskich dobra należały do 1585 roku-wymieniony Łukasz Rydzyński. Wieś nadal podzielona na część górną i dolną. Część górna w drugiej połowie XVIII i pierwszej połowie XIX wieku należała do hrabiów Kwileckich– wymieniony Adam hrabia Kwilecki(1793) oraz Mieczysław Maria Napoleon hrabia Kwilecki(15.08.1833 Siedlnica-05.06.1918 Oporowo koło Wronek). Zamieszkiwali w Górnej Siedlnicy jeszcze w 1841 roku. W 1911 roku dobra są własnością rodziny Tomaszewskich. Część Dolna na przełomie XVIII i XIX wieku należała do hrabiów Dzieduszyckich– wymieniony Antoni hrabia Dzieduszycki. W 1811 roku ta część Siedlnicy kupiona przez rodzinę Licht, która w 1841 roku ten majątek jeszcze posiadała. Po 1845 roku należała do rodu Peiker.

SIEDLNICA GÓRNA

W Siedlnicy Górnej dwór dobrze zachowany, położony w parku krajobrazowym. W sąsiedztwie zabudowania gospodarcze.

SIEDLNICA DOLNA

W tej części wsi już w XV wieku mowa była o fortalicjum- grodzisko stożkowe. Na miejscu fortalicjum-grodziska obecnie stoi ruina pałacu zbudowanego w stylu neogotyckim. Położony w otoczeniu parku krajobrazowego. W pobliżu zabudowania gospodarcze oraz kościół.

Wieś gminna położona w powiecie nowosolskim. Informacja o Siedlisku  oraz o zamku po raz pierwszy na kartach historii pojawia się w 1298 roku, kiedy należała do księcia głogowskiego Henryka III. Kolejna wzmianka o Siedlisku pojawia się w 1360 roku, kiedy cesarz Karol IV Luksemburski przekazuje Siedlisko w dzierżawę Nicolausowi von Rechenberg, który w roku 1381 wykupuje dobra siedliskie na własność, pozostające w rękach von Rechenberg do 1561 roku. Pod koniec XV wieku Balthasar von Rechenberg wybudował murowany gotycki zamek prawdopodobnie na miejscu zameczku myśliwskiego wzniesionego dla cesarza Karola IV. W latach 1540-1548 Franz von Rechenberg dokonał przebudowy i rozbudowy zamku. Jego ślady znajdują się w południowym skrzydle obecnego założenia.  W 1561 roku Franz von Rechenberg za 50 000 talarów sprzedaje Siedlisko Fabianowi baronowi von Schӧnaich. Był dwukrotnie żonaty-1-mo z Euphemią von Seydlitz(1555r.), 2-do z Elisabeth von Landskron(1580r.) Po jego bezpotomnej śmierci majątek oddziedziczył Georg von Schӧnaich(syn Johanna, kuzyna Fabiana), który od 1597 roku przez 20 lat prowadził dalsze prace budowlane na zamku. Ożenił się z wdową po Fabianie, Elisabeth von Landscron i utworzył z majątku majorat. W 1610 roku otrzymał od cesarza tytuł baronowski. W latach 1597-1617 powstał pałac zlokalizowany w południowej części wielkiego dziedzińca, skrzydło wschodnie z kaplicą oraz skrzydło południowe, budynek bramny ze zbrojownią i biblioteką a całość otoczona została potężnymi ziemnymi fortyfikacjami z narożnymi bastionami i fosami. Po bezpotomnej śmierci Georga w 1619 roku, majątek dziedziczy Johann baron von Schӧnaich, bratanek Georga, który kontynuował dalsze prace budowlane oraz założył ogrody w otoczeniu zamku. Po jego śmierci majątek przypadł jego bratu- Sebastianowi baronowi von Schӧnaich. Podczas wojny trzydziestoletniej baronowie von Schӧnaich w roku 1634 opuszczają zamek i osiedlają się w Lesznie. Siedlisko- w latach 1635-1644 należało do marszałka cesarskiego hrabiego Johannesa von Gӧtz a od 1644 do 1650 roku wieś i zamek była pod zarządem generała von Stalhansch. Baronowie von Schӧnaich powracają na zamek w 1650 roku, w roku śmierci Sebastiana. Po nim majątek dziedziczy syn, Johann II baron von Schӧnaich, dwukrotnie żonaty 1-mo z Christine Elisabeth von Winterfeld, z którą miał córkę Anne Elisabeth, 2-do z Helene Gans Edle zu Putlitz. Syn Johanna i Helene, Hans Georg baron von Schӧnaich, dziedzic majątku, żonaty z Ursulą Marianne hrabianką von Rӧdern, w 1700 roku uzyskał dziedziczny tytuł Hrabiego Świętego Cesarstwa Rzymskiego. Po śmierci Hansa Georga w 1700 roku, majorat przejmuje jego syn, Hans Carl hrabia von Schӧnaich, żonaty z Amalie hrabianką zu Dohna-Schlodien. Za czasów Hansa Carla założenie zostało powiększone o skrzydła: zachodnie, które stało się głównym miejscem zamieszkania Hansa  oraz południowe mieszczące powozownię. W 1741 roku z rąk Fryderyka II, Hans Carl otrzymał tytuł księcia siedlisko-bytomskiego. Po śmierci księcia Hansa Carla majątek odziedziczył Johann Friedrich Carl książę von Schӧnaich-Carolath, żonaty z księżniczką Johanną Wilhelmine von Anhalt-Kӧthen. Umiera w 1791 roku. Majorat dziedziczy syn, książę Heinrich Karl Erdmann, żonaty dwukrotnie: 1-mo z Auguste Amalie Karoline Louise von Wettin, księżniczką von Sachsen-Meiningen, 2-do z Erdmuthe Caroline Friederike Amalie von Oertel. Umiera w 1817 roku. Majątek dziedziczy syn z pierwszego małżeństwa, Heinrich Karl Wilhelm IV książę zu Carolath-Beuthen. Żonaty z hrabianką Adelheid zu Pappenheim. Za czasów księcia Heinricha Karla Wilhelma kontynuowano rozbudowę zamku, wznosząc kilka budowli, w tym wieżę widokową oraz willę Adelhaidy. Z Adelheid miał tylko jedno dziecko, córkę Lucie Caroline Amelie Adelaide Henriette Georgine Wilhelmine. Po śmierci Heinricha Karla Wilhelma w 1864 roku, księstwo odziedziczył syn bratanka- Carl Ludwik Erdmann Ferdinand, V książę zu Carolath-Beuthen. Dwukrotnie żonaty: 1-mo z Elisabeth hrabiną von Hatzfeld, z którą się rozwiódł, 2-do z hrabianką Kathariną von Reichenbach-Goschütz. Majątek jego w 1873 roku obejmował 11402 mórg ziemi. Po jego śmierci w 1912 roku dobra  odziedziczył syn, ksiażę Hans-Karl Erdmann Ludwig Hugo Heinrich Feridnand(*09.08.1892-+13.04.1933), VI książę zu Carolath-Beuthen, żonaty z Irene von Anderten. VII księciem siedlisko-bytomskim został małoletni syn, Carl Erdmann(*19.10.1930-+22.10.2016). W 1945 roku zamek został spalony przez wojska radzieckie. Jego właściciele po spakowaniu podręcznego dobytku uciekli na drugą stronę Odry do Bytomia Odrzańskiego. Przetrwała kaplica i budynek bramny. Zespół zamkowy składa się z zamku, kaplicy, budynku bramnego, fortyfikacji i parku krajobrazowego. Na terenie zamkowym przetrwały relikty założenia rodu von Rechenberg w postaci kamienno-ceglanego muru wzniesionego na planie prostokąta o wymiarach 24,5x26m znajdujące się w południowym skrzydle założenia. Na dziedzińcu stał dwór otoczony fosą. Prace konserwatorskie i częściową odbudowę przeprowadzono w latach 1963–1966 i 1969–1972. W czerwcu 1964 roku zamek w stanie trwałej ruiny przekazano w użytkowanie harcerskiemu szczepowi „Makusynów” z Zielonej Góry, który podjął prace porządkowe na terenie zamku i odbudowę budynku bramnego. Od 2003 roku własność prywatna.

Wieś położona w gminie Lipinki Łużyckie powiatu żarskiego. Pierwsza wzmianka o wsi pojawia się w roku 1329 roku(Schoneenche) kiedy należy do państwa stanowego Żary, które jest w rękach rodu von Pack. W tym czasie wymieniany jest Tyczko jako wasal panów żarskich. W 1381 roku część wsi należy do rodu von Schӧnaich, część gruntów we wsi posiada rodzina von Gebelzig. Od 1476 roku cała wieś w rękach rodu von Schӧnaich(wzmiankowany Christoph von Schӧnaich)  jako lenno podarowane przez Hansa von Biberstein. W 1551 roku Philipp von Schӧnaich sprzedaje wieś rodzinie von Oppel. Po nich wieś w rękach rodu von Rothenburg, na początku XVII i XVIII wieku wieś w posiadaniu rodziny von Rackel z Lipinek Łużyckich-wymieniony Friedrich Erdmann Christoph von Rackel, zmarły w 1748 roku. W 1723 roku ponownie w posiadaniu rodu von Schӧnaich. W XIX wieku należy do rodu von Dyherrn(1807) i von Rabenau(1844), wymieniony Otto Julius von Rabenau zmarły w 1886 roku. Kolejno majątek jest w posiadaniu rodów: von Wedell-Parlow, z którego wymieniony był Albert, urodzony w 1793 roku oraz rodzina Mӓrker(1844,1857). W 1879 należy do porucznika Georga von Mosch, a majątek liczył 295,62 ha gruntów.  Na początku XX wieku dobra są własnością rodziny Kuhnt(1903) a ostatnim właścicielem dóbr była rodzina von Plehwe(1929)- wymieniony Hans von Plehwe.

ZESPÓŁ DWORSKI

W centralnej części wsi założenie dworskie składające się z: dworu, zabudowań gospodarczych oraz parku krajobrazowego. Dwór zbudowany w pierwszej połowie XIX wieku, na planie prostokąta, podpiwniczony, kryty dachem dwuspadowym. Po 1945 roku własność Skarbu Państwa z utworzonym na terenie majątku PGR. Od 1978 roku własność prywatna.

Wieś położona w gminie  Szprotawa powiatu żagańskiego, po raz pierwszy wzmiankowana w 1273 roku. Wieś podzielona na kilka majątków. W 1383 roku wieś należała do rodu von Knobelsdorff z Jelenina. W latach 1406-85 część gruntów należała do braci von Doberschütz(wymienieni Hans, Nicolai, Hans i Vaclav), które obejmowały grunty wcześniej należące do rodu von Biberstein z Żar(1317). Tą część majątku odkupiła w 1485 roku rodzina von Knobelsdorff i przyłączyła do swoich dóbr. W latach 1434-1528 część gruntów we wsi(Schlossvorwerk) należała do rodu von Unruh. Później z tej części majątku część ziemi była w posiadaniu rodziny von Doberschütz(1474) i von Schlichting(1504-10). W 1500 roku doszło do podziału tego majątku na część a należącą do rodziny von Unruh(1518), później von Knobelsdorff z Jelenina(1518-44) i w 1445 roku scalone z pozostałym majątkiem rodu. Część b należała do rodu von Unruh i w 1528 roku przejęta przez rodzinę von Knobelsdorff. W latach 1463-1508 część gruntów we wsi była w rękach rodu von Kittlitz, które w 1550 roku zostały wykupione przez rodzinę von Knobelsdorff. W 1434 roku część gruntów posiadała rodzina von Promnitz, które od 1517 były w rękach rodu von Kӧnigsfeld z Żagania. W 1524 roku majątek posiadała wdowa a w 1550 roku grunty zostały przekazane w lenno rodzinie von Schӧnaich. W 1578 roku doszło do podziału tego majątku na część a, należącą do rodu von Schӧnaich z Siedliska,które w 1591 roku nadane zostały przez cesarza rodzinę von Knobelsdorff  i w 1603 roku scalone z pozostałą częścią ich dóbr. Część b należała do rodziny von Schӧnaich z Muskau, Witkowa i Chotkowa do 1578 roku i w tym roku przejęte przez właścicieli Chotkowa- rodzinę von zu Dohna. Kolejno dobra należały do rodzin: von der Schulenburg, von Redern, von Proskau oraz do miasta Szprotawa. Tzw. Folwark kościelny od 1383 roku był w rękach rodu von Knobelsdorff z Jelenina. Dobra te po scaleniu z pozostałymi pozostawały w rękach rodziny von Knobelsdorff(w 1595 roku dobra przejęła świebodzińska gałąź rodziny von Knobelsdorff)do 1736 roku. W 1744 roku majątek posiada hrabina von Reuss und Plauen. Kolejno dobra są w rękach: hrabiny von Cosel z Zaboru(1781), von Francke w latach 1792-1875. W 1875 roku doszło do podziału majątku na część a, zwaną „opuszczonym folwarkiem”, która należała do rodziny von Francke(1881) a później do kupca z Głogowa Maetschke i jego rodziny(1881-1940). Majątek b należał do Pani Brehmer z domu von Francke(1875-1898), kolejno do niejakiego Konkurs(1898). W 1898 dochodzi do podziału majątku B na część a, były folwark kościelny należący do rodziny Walther(1899), hrabiego von Westarp(1899), rodzinę Scholze(1901), Kienitz(1904), przedsiębiorstwa z Wrocławia(1939-1940). Część b należy do rodziny Krauze(1899-1940).

ZESPÓŁ PAŁACOWY

Pałac usytuowany w parku krajobrazowym z XIX wieku. Zbudowany w XVII wieku przez rodzinę von Knobelsdorff, przebudowany i powiększony o skrzydło południowe około 1750 roku za czasów hrabiny von Reuss und Plauen,  rozbudowany o północny ryzalit w pierwszej połowie XIX wieku(za czasów rodziny von Francke) i parterową lokalność w 1925 roku. Murowany z kamienia i cegły, piętrowy. Najstarsza część barokowa, założona na rzucie prostokąta, z małym dziedzińcem wewnętrznym, z klasycystycznym ryzalitem od północy. Dachy dwuspadowe, z powiekami, nad ryzalitem czterospadowy, mansardowy, zwieńczony latarnią z kopulastym hełmem. Skrzydło południowe prostokątne, w elewacjach dekorowane podziałem ramowym.

DWÓR(Folwark kościelny)

WILLA ADAM

Wieś położona w gminie Cybinka powiatu słubickiego. Po raz pierwszy wymieniona w 1249 roku, przed 1350 rokiem uzyskała prawa miejskie, które zachowała do XVI wieku. Przed 1350 rokiem należała do rodu von Klepzig. Przez margrabiów przekazana joannitom. Heinrich von Klepzig z braćmi starał się o oddanie lenna ale na próżno. W 1356 roku wieś wchodzi w skład dóbr joannickich. W 1375 roku lenno otrzymał Johann von Sack. Joannici nadal posiadali część wsi. Od 1463 roku część wsi w rękach braci Jürgena, Petera i Gotsche von Scheffe, zwanych później von Schaffe, wymienieni jeszcze w 1488 roku(Gotze von Schapp) oraz w 1502 roku(Georg von Schaf). Byli przodkami późniejszych hrabiów von Schaffgotsch, którzy w 1592 otrzymali tytuł baronowski a w 1708 roku hrabiowski. W 1488 roku pojawia się Heintze von Grüneberg posiadający majątek we wsi. Jego potomkowie posiadali majątek do 1570 roku. Zmarł przed 1499 rokiem pozostawiając wdowę, Margareth, córkę Balthasara a siostrę Melchiora von Lӧben, zamieszkałą we wsi i wzmiankowaną w 1502 roku. Majątek przejął Melchior von Lӧben, który miał dwóch synów: Balzera urodzonego w 1499 roku oraz Kaspara urodzonego w 1504 roku. W 1518 roku Balzer von Lӧben sprzedał swoją część majątku mistrzowi zakonu joannitów, Georgowi von Schlabrendorf, którą później wykupił jego brat Kaspar. Kaspar von Lӧben miał syna Hermanna, wzmiankowanego w 1558 roku. Wcześniej wymieniony Melchior von Lӧben w 1556 roku sprzedał swoją część majątku bratu Siegmundowi von Lӧben. Melchior von Lӧben zmarł w 1565 roku pozostawiając wdowę Ursulę, z domu von Knobelsdorff . Jego syn sprzedał majątek Sebastianowi von Lӧben w 1570 roku, który z kolei w 1572 roku odsprzedał wieś wdowie po margrabim Hansie von Küstrin, Katharinie, z domu księżnej von Braunschweig-Lüneburg. W 1576 roku wieś zakupił Georg von Oppen. W 1580 roku rodzina von Oppen sprzedaje wieś braciom Dieterichowi i Dietlofowi von Winterfeld. Dietlof von Winterfeld ożenił się w 1576 roku z córką Georga von Oppen. Zmarł w 1611 roku. Dieterich von Winterfeld zmarł w 1595 roku. Miał trzech synów: Joachima, Philippa i Dietericha. Rodzina von Winterfeld posiadała majątek do 1725 roku, w którym to roku Samuel Adolph von Winterfeld sprzedał majątek Johannowi Christianowi Fuchs, burmistrzowi Fürstenwalde. Na przełomie lat 1734/1735 dobra przejmuje zięć Johanna Christiana, Johann Heinrich Piper, nobilitowany w 1736 roku, mianowany Prezesem Oberrechenkammer w Berlinie w 1744 roku. W 1804 roku Karl Heinrich von Piper sprzedaje dobra Wilhelmowi von Burgsdorff. Jedna z córek Wilhelma wyszła za mąż za barona Adolfa Senfft von Pilsach i od 1840 roku stali się właścicielami dóbr sądowskich. Baronowie Senfft von Pilsach posadali majątek do 1945 roku – wymienia się baronową Elisabeth i Christopha barona Senfft von Pilsach.

Pałac wzniesiony w roku 1734 z wykorzystaniem piwnic starszej, renesansowej budowli. Barokowy pałac, założony na rzucie prostokąta, z trójbocznym ryzalitem w elewacji ogrodowej, dwukondygnacyjny, nakryty dachem mansardowym. W latach trzydziestych XIX wieku poszerzono budynek od strony południowo-wschodniej. Ten fragment posiada cechy stylowe późnego klasycyzmu. W końcu XIX wieku powiększono budynek w kierunku południowo-wschodnim. Dobudowana partia miała już cechy neogotyckie. W początkach XX wieku dostawiono do pałacu oranżerię, a także portyk w elewacji południowo-zachodniej. Przy pałacu krajobrazowy ogród z grabową aleją i starodrzewiem. Po 1945 roku pałac pozostawał w ruinie, został rozebrany. Pozostałością są resztki zaniedbanego parku krajobrazowego.