WILKOWO /Wilkau/

Wieś położona w gminie Świebodzin powiatu świebodzińskiego. Wymieniona po raz pierwszy w roku 1314(Wilkow), kiedy właścicielem wsi był Bodzęta(Bodzanta). Pochodził z rodu wielkopolskich Jeleni. Po Jeleńczykach kolejnym właścicielem był Erich von Lessen, wzmiankowany w 1397 roku, komendant świebodzińskiego zamku.  Po Erichu von Lessen dobra dziedziczy Jan Lasota”Lesseth”, wzmiankowany w 1470 i 1491 roku a następnie Kaspar i Łukasz, właściciele pobliskich Mostek. W 1415 roku wymieniony również Heinrich Seesza, właściciel kilku łanów we wsi. W XVI wieku jako właścicieli wymienia się rody: von Schickfuss, von Haugwitz, von Nostitz z Rzeczycy. Na początku XVI wieku z nadania księcia Zygmunta Jagiellończyka wieś otrzymał w lenno Hans von Kӧckritz, kanclerz i namiestnik księcia, wzmiankowany w 1507 roku. W tym samym czasie we wsi majątek posiadał Hans von Nostitz, właściciel Rzeczycy. Ostatnim z rodu von Nostitz wzmiankowanym jako właściciel Wilkowa był Asmus von Nostitz wymieniony w 1668 roku. W XVII wieku dobra we wsi posiadała rodzina von Kalckreuth, wzmiankowany Hans Georg zmarły w 1665 roku. W 1661 roku Georg Abraham von Knobelsdorff z Ojerzyc odkupił od rodziny von Nostitz majątek, który już w 1677 roku odsprzedał nowo nobilitowanej w 1676 roku rodzinie von Sommerfeld. Theodor von Sommerfeld(*1632-+1709), wzmiankowany w 1677 roku a 1700 roku majątek w rękach brata Theodora, Kiliana von Sommerfeld. Byli synami Daniela von Sommerfeld, burmistrza Świebodzina i Marii Kaldenbach. Po Kilianie majątek przejmują jego synowie: Theodor(*1673-+1753) i Friedrich Kilian(*1674-+1727). Ostatecznie majątek odziedziczył Theodor, dwukrotnie żonaty, 1-mo z panną von Küneman, 2-ndo z wdową Heleną Luizą von Krammensen, z domu von Lohenstein. Dobra dziedziczy jedyny syn Theodora i Heleny Luizy, Friedrich Wilhelm(*1724-+1796). W 1791 roku za czasów Friedricha Wilhelma mowa jest o siedzibie dworskiej i 3 folwarkach. Był dwukrotnie żonaty: 1-mo z Heleną Charlottą von Pfӧrtner(*1732-+1764), 2-ndo z Joanną Fryderyką von Schkoppe. Jedyny syn z pierwszego małżeństwa, Ernst Wilhelm Leopold von Sommerfeld po śmierci ojca w 1792 roku sprzedał majątek Christianowi Achazowi von Horcker. Po śmierci Achaza von Horcker w 1804 roku majątek na krótko w rękach hrabiego Friedricha Wilhelma Carlavon Schmettau(*1743-+1806). W 1806 roku właścicielem majątku został bankier z Berlina, Cornelius Hesse. Po śmierci Corneliusa majątek wystawiony na licytację. W 1814 roku nabyła je księżna Prus, Elisabeth Louise(*1738-+1820), żona Augusta Ferdynanda von Hohenzollern, brata króla Fryderyka II Wielkiego. Od 1820 roku właścicielem dóbr został najmłodszy syn księżnej Elisabeth, Fryderyk Wilhelm Henryk August- książę August(*1779-+1843), prawd. syn księżnej ze związku z hrabią von Schmettau. Po śmierci księcia majątek dziedziczy jego najstarszy syn ze związku z Karoline Friederike Louise Wichmann(*1781-+1844), August Eduard von Waldenburg(*1807-+1882). Tytuł i nazwisko otrzymał w 1810 roku. Miał jeszcze 3 siostry: Evelinę, Matyldę i Emilię. Żonaty był z Orlindą von Klitzing(*1817-+1902) miał z nią dwóch synów: Augusta Friedricha Rolanda(*1836-+1899) oraz Friedricha Augusta Eduarda II(*1847-+1915). Z dwanaściorga dzieci z trzech małżeństw dobra dziedziczy najstarszy syn ze związku z Dorotą Karoline Bertram(*1847-+1888),  kapitan Friedrich August Eduard III(*1872-+1925). W 1879 roku majątek Friedricha Augusta Eduarda III von Waldenburg obejmował 980,60ha gruntów a dzierżawcą był niejaki Drӧscher. Był dwukrotnie żonaty: 1-mo z Marią Charlottą von Kessel, 2-ndo z wdową Charlottą Amalią von Prittwitz-Gaffr0n, z domu von Kessel. W 1896 roku jego majątek obejmował 998,31ha gruntów. Dzierżawcą był porucznik Oscar Beer. Dobra dziedziczy drugi z synów z pierwszego małżeństwa, Friedrich August Waldemar(*1889-+1946), żonaty z Sybillą von Gersdorff, z domu von Bethmann-Hollweg. Małżeństwo było bezdzietne. Był ostatnim z właścicieli majątku w Wilkowie do 1945 roku. W 1914 roku majątek obejmował 993ha i należał do kapitana Friedricha Augusta Waldemara von Waldenburg a w 1929 roku obejmował 978ha. W skład majątku wchodziły folwarki: Podjezierze(Seevorwerk) i Krzemionka(Steinvorwerk).

PAŁAC

Wilkowo- dwór od strony jeziora

wilkowo-lubuskie wilkowo-palac-od-strony-parku wilkow-palac

Pałac wybudowany około roku 1550 w stylu renesansowym. Po pożarze w roku 1840 powiększony od strony południowej. Murowany z cegły, piętrowy, założony na planie prostokąta, z przybudówkami od południa. Część sal nakryta stropami belkowymi o bogatym profilowaniu. Wejście w elewacji północnej obramione renesansowym portalem, pochodzącym z okresu budowy. Dach czterospadowy, łamany. Po 1945 roku na terenie majątku PGR. W 1960 roku pałac zaadoptowany na potrzeby Archiwum Państwowego. Obecnie własność prywatna.
wilkowo-1936-lubuskie