WALEWICE /Wallwitz/

Wieś położona w gminie Torzym powiatu sulęcińskiego. Wymieniana wielokrotnie jako: Walewitz, Walevitz, Walvitz, Wollwitz, Walbitz, po raz pierwszy w 1249 roku. Ponownie w 1375 roku. W 1412 roku od elektora lenno we wsi otrzymali bracia von Rotsche( Kacpar, Hans i Friedrich). Prawdopodobnie już od 1461 roku lenno rodu von Winning, wzmiankowani w 1472 roku bracia Kuntze i Nitsche von Winning z Torzymia. W 1491 roku wieś należy do Bartza von Winning, w 1499 roku wymieniony Heinrich von Winning, syn Bartza. W 1509 roku wieś należy do Balthasara i Melchiora von Winning, synów Heinricha. Po bezpotomnej śmierci Balthasara von Winning w 1535 roku majątek dziedziczą jego bracia, Melchior i Christoph von Winning. W 1550 roku umiera Christoph von Winning. Spadkobiercami są jego synowie: Hans, Joachim i Asmus. W 1563 roku zmarł Melchior von Winning, który pozostawił 3 synów: Bastiana Heinricha i Klausa. Bastian zmarł w 1569 roku pozostawiając 3 synów: Melchiora, Hansa i Klausa, z których Hans i Klaus pojawiają się w 1598 roku. Ostatnia informacja o Melchiorze pochodziła z 1571 roku. W 1571 roku ¼ Walewic jest zadłużona na rzecz margrabiego Johanna Georga von Brandenburg. W 1573 roku umiera Joachim von Winning. W 1576 roku umiera bezpotomnie Hans von Winning. Dobra dziedziczą: Balthasar, syn Asmusa i Claus, syn Joachima. W 1580 roku umiera Balthasar von Winning a w 1596 Claus von Winning. Po nim dziedziczą potomkowie Melchiora von Winning. W 1610 roku jako właścicieli wsi wymienia się Hansa, Melchiora i Clausa von Winning. W 1613 roku dobra są w rękach braci: Gottfrieda, Dietloffa i Reicharda von Winning. W 1622 roku wieś podzielona pomiędzy Dietloffa von Winning z Grabowa oraz jego kuzyna Hansa Młodszego a także Bastiana von Winning. W 1623 roku Bastian von Winning swoją część sprzedaje Katharinie von Selmitz. Po śmierci Kathariny von Selmitz zadłużony majątek ponownie w rękach Bastiana von Winning, który w 1640 roku ożenił się z wdową po Gottfriedzie von Lossow z Radzikowa, z domu von Ilow, z którą miał trzech synów: Adolpha, Antona i nieznanego z imienia zmarłego w dzieciństwie. Po jego śmierci w 1661 roku majątek dziedziczy wdowa a w 1679 roku najstarszy z synów, Adolph von Winning.  W 1689 roku część wsi należy do Antona von Winning. W 1704 roku umiera Anton pozostawiając tylko córki. Jego część Walewic przejmuje jego brat Adolph. Po śmierci Adolpha w 1713 roku majątek przechodzi w ręce synów: Wolffa(Wulf) Erasmusa i Sebastiana Siegismunda von Winning. W 1715 roku właścicielami byli: 1) Wulf Erasmus von Winning z synem Friedrichem Adolfem, 2) Joachim Friedrich, Hans Friedrich i Friedrich von Winning, 3) oraz bracia Kaspar Friedrich i Heinrich Gottlob von Winning. W spisie majątków z 1718/19 roku właścicielami dóbr są: 1) Wulf Erasmus von Winning, 2) synowie Johanna Friedricha von Winning- z tej części majątku część zysków otrzymywał Christoph Młodszy von Haugwitz, 3) Melcher Gottfried von Winning. Druga część wsi należąca do Dietloffa von Winning z Grabowa w 1622 roku powiększyła się o zakup części wsi od Hansa Młodszego. Po śmierci Dietloffa von Winning w 1642 roku majątek dziedziczą nieletni synowie: Melchior Joachim oraz Gottfried von Winning. W 1651 roku majątek dziedziczy Melchior Joachim, który po 1649 roku ożenił się z Ottilie von Ihlow(Ilow) ze Smogór. W 1680 roku majątek w rękach syna Melchiora Joachima, Joachima Friedricha. W 1685 roku podział wsi pomiędzy Joachimem Friedrichem a jego siostrą Cathariną Sophią. W 1687 roku część wsi w dzierżawie na dziewięć lat w rękach Eustachio von Stentsch. W 1718 roku podział majątku pomiędzy: Wulffa Erasmusa von Winning, który był spadkobiercą Joachima Friedricha, Melchiora Gottfrieda von Winning i Christopha Młodszego von Haugwitz, który przejął część majątku należącą do Wulffa Erasmusa. Po śmierci Wulffa Erasmusa von Winning w 1740 roku, majątek przejmuje Samuel Adolph von Winning z Kownat. W 1766 roku właścicielem majątku został syn Samuela Adolpha, Ernst Gottfried von Winning. W 1767 roku na terenie wsi trzy majątki. Pierwszy w 2/3 należał do rodu von Winning a 1/3 była w posiadaniu: Pani von Wahlen-Jürgass, po mężu von Platen(1767r.), hrabiego von Dyherrn(żoną była Panna von Winning, córka właściciela)(1780r.), Leschke(1789 r.), Paschke(1789-1805r.). Drugi majątek w 1767 roku połowie należał do rodu von Winning a druga część do rodzin: von Poussadieré,  porucznik von Fritz(1769), Pani von Greiffenberg, z domu von Fritz(do 1805r.). Trzeci z majątków w 2/3 należał do rodu von Winning a 1/3 należała do: von Schladen, von Naumann,  rodzeństwo von Stenzach(Stentsch)(1774r.), von Oppen, von Rathenow(1790). W 1789 roku hrabia von Dyherrn sprzedał swoją część niejakiemu Leschke, od którego majątek odkupił Paschke, który był właścicielem do 1805 roku. W 1790 roku od braci von Stentsch ich część majątku zakupił Friedrich Otto von Rathenow. W 1804 roku podział wsi na trzy majątki należące do rodów: von Greiffenberg, von Rathenow i Paschke. Friedrich Otto von Rathenow wykupił pozostałe dwa majątki i scalił je w jeden majątek, który w 1816 roku za 28000 talarów sprzedał majorowi Wenke. W 1841 roku spadkobiercy majora Wenke za 30050 talarów sprzedali majątek Johannowi Gottfriedowi  Scharnke. Po 1850 roku majątek w posiadaniu Maximiliana Rudeloff- wg Kubacha od 1853 roku. W 1857 roku za 62000 talarów majątek zakupił Adolf Vogel- wg Kubacha od 1865 roku. W 1879 roku majątek jego liczył 598,30 ha gruntów. W 1879 roku dobra zakupił Hermann Rathenspiel z Frankfurtu nad Odrą a dobrami zarządzał jego bratanek, Emil Borchardt, by w 1890 roku przekazać mu cały majątek. W 1914 roku umiera Emil Borchardt a majątek dziedziczy jego syn, Hermann. W 1914 roku majątek obejmował 390ha. W 1929 roku majątek Hermanna Borchardt obejmował 400ha. Wymienione dwa wolne gospodarstwa należące do: Karla Roscher(33ha), Ottona Wolff(65ha). W 1945 roku Hermann Borchardt zostaje wywieziony przez wojska radzieckie i słuch po nim zaginął. Rodzina po wydaleniu z Walewic przez jakiś czas mieszkały w Berlinie. Jego syn i córka wyemigrowali do Australii. Druga z córek, Rosemarie Pankow zamieszkała w Leverkusen. Prawd. we wsi drugi majątek Kumpfuhl,  od 1914 roku należący do Richarda Gaebler sędziego okręgowego z Berlina. 

ZESPÓŁ DWORSKI

W południowo-wschodniej części wsi pozostałości po założeniu dworsko-folwarcznym. Dwór rozebrany po 1945 roku.

walewice-1929-lubuskie