DZIETRZYCHOWICE /Dittersbach/

HISTORIA WSI

Wieś leżąca w gminie i powiecie żagańskim o średniowiecznej metryce. Pierwsza wzmianka o wsi pochodzi z roku 1238, kiedy była własnością klasztoru augustianów z Żagania. Po raz kolejny wymieniana jest w roku 1292. Od XV wieku opisywanych jest sześć  folwarków, z których po połączeniu w XVII wieku pozostały trzy.

FOLWARK I/ istniejący do 1602 roku/

Po raz pierwszy wymieniony w 1474 roku, kiedy należał do rodu von Knobelsdorff z Gorzupi Dolnej, w 1489 był w posiadaniu rodziny von Knobelsdorff z Jelenina. W 1544 roku w rękach państwa. W 1602 roku majątek przejęty przez rodzinę von Promnitz, właścicieli folwarku III zwanego „Górnym”.

Knobelsdorf

Promnitz (5)

FOLWARK II/istniejący do 1522 roku/

Pierwsza informacja o majątku pojawia się w 1384 roku, kiedy należy do rodu von Kottwitz. W 1442 roku w rękach cesarskich i przekazana w ręce rodu von Promnitz z Jelenina. W 1521 roku ponownie w rękach cesarskich, który w tym samym roku przekazuje majątek rodzinie von Knobelsdorff z Jelenina. Ale już w 1522 roku właścicielem majątku jest rodzina von Promnitz, będąca w posiadaniu folwarku IV, zwanego „Dolnym”.

Kottwitz (2)

Promnitz (7)

FOLWARK III

Prawdopodobnie położony w pobliżu Folwarku Górnego. W 1435 roku należał do rodziny von Buchwald, w latach 1435-1538 część majątku należała do von Promnitz z Wichowa. W 1458 roku zakupują pozostałą cesarską część majątku. W 1689 roku nadal właścicielami jest ród von Promnitz, który na początku XVII wieku kupił folwark I oraz IV. To na terenie tego folwarku rodzina von Promnitz buduje pałac, w murach którego zachowane są relikty  wieży rycerskiej. W 1689 roku majątkiem zarządza wdowa von Promnitz. W 1704 majątek w rękach hrabiny Reuss von Plauen, z domu von Promnitz. Od 1781 roku Dzietrzychowice- folwark górny zostały zakupione przez Georga Sigmunda von Neumanna i jego żonę Helenę Barbarę z domu Lehmann. U schyłku życia w latach 1777-1796 Georg dokonuje kolejnej przebudowy i rozbudowy pałacu, które kontynuowane są po roku 1800 przez syna Carla Augusta i jego żonę Henriettę. Po śmierci Teodora von Neumann, wieś zakupuje hrabina Maria von Keyserlingk-Rautenburg, której administratorem jest Paul Rabel(brak danych u Stellera). W latach późniejszych dość częste zmiany właścicieli: hrabina von Lusi/1894/, von Meyer zu Knonow z Berlina/1899/, w rękach państwa/1900/, Bank Ziemski z Berlina/1905/, Dr Heimann, zmiana nazwiska na Heimann-Trosien/1906-1940/.

Buchwalde

Reuss grafen

Neumann I (2)Neumann II

Neumann von (2)Keyselingk-Rautenburg (2)

Lusi hrabia (2)Meyer von Knonow

FOLWARK IV zwany „Dolnym”

Prawdopodobnie najstarsza część wsi Dzietrzychowice z wieżą rycerską. Pierwszym wymienionym właścicielem majątku była rodzina von Kolbichen. W roku 1460 ostatni z rodu Dietrich von Kolbichen zapisał żonie Elizabeth von Schaffgotsch cały majątek. W 1467/1473/ roku wdowa po Dietrichu von Kolbichen sprzedała pozostałą część(folwark) rodzinie  von Promnitz, który w roku 1474 uzyskał zatwierdzenie lenna obejmującego dolny i górny folwark. Majątek dzierżawiony w latach 1605-1610 przez rodzinę von Stoessel, w latach 1610-1619 przez rodzinę von Haugwitz. W 1624 roku dochodzi do połączenia folwarku IV z III.

KolbichenSchawgotsch (2)

Stossel (3)Haugwitz (4)

FOLWARK V

Po raz pierwszy wymieniony w 1304 roku. Od początku do 1940 roku należał do szpitala Św. Ducha w Żaganiu.

FOLWARK VI

W 1384 roku był w posiadaniu rodu von Kottwitz z Iłowej. Później należał do zakonu augustianów z Żagania. Po sekularyzacji zakonu od 1810 roku właścicielem zostaje miasto Żagań.

W XVI wieku von Promnitzowie będący właścicielami Dzietrzychowic budują renesansową siedzibę, rozbudowywaną w XVII wieku w pałac, przy którym  w latach 1680-1689 powstaje ozdobny ogród. Dotyczy to folwarku górnego. Ostatnią właścicielką Dzietrzychowic z tego rodu wymienianą w 1704 roku jest Maria Emilia Eleonora Reuss von Plauen z domu Promnitz.

WIEŻA MIESZKALNO-OBRONNA

Położona na terenie Folwarku IV zwanego „Dolnym”. Zamek zbudowany w postaci wieży mieszkalnej otoczony był fosą. Wieża zlokalizowana na niewielkim wzniesieniu, tuż przy stawie, leżała na terenie dolnego folwarku. Zbudowana z kamienia, na planie kwadratu(10x10m), trzykondygnacyjna, podobnie jak w Witkowie, Lipinach Łużyckich czy Sękowicach. Jednoprzestrzenna piwnica, przesklepiona kolebką, według miejscowej legendy miała tajemne wejście prowadzące do tunelu, biegnącego pod stawem w kierunku folwarku górnego. Charakter obronny wieży podkreślają grube mury, wejście-pierwotnie usytuowane na poziomie I kondygnacji oraz otwór strzelniczy z drewnianym nadprożem, zachowany w elewacji północnej. Budowlę przykrywał dach namiotowy. Kilkakrotnie przebudowywana. Powiększono gotyckie otwory okienne, kamienne elewacje otynkowano i zwieńczono ceglanym gzymsem, a nadproża ozdobiono pseudoboniowaniem. W XVIII i XIX wieku dobudowano parterowe przybudówki, które po 1945 roku popadły w ruinę. Zachowane do dziś mury najstarszej części założonej na planie prostokąta, posiadają wysokość trzech kondygnacji. W średniowieczu wieża była ważnym punktem strategicznym i obronnym na szlaku z Kasztelani Żagańskiej do Nowogrodzkiej. W 1996 roku wieżę wydzierżawiono.

Dzietrzychowice- wieża mieszkalnaDzietrzychowice (40)Dzietrzychowice (21)Dzietrzychowice (32)Dzietrzychowice (25)Dzietrzychowice (22)

WIEŻA OBRONNA II

Na terenie folwarku górnego znajdowała się druga wieża obronna, obecnie znajdująca się w murach pałacu.

360

 PAŁAC

Dzietrzychowice- pałac

366

Dzietrzychowice (1)Dzietrzychowice (41) Dzietrzychowice (20) Dzietrzychowice (15)

Dzietrzychowice 1924, lubuskie Dzietrzychowice 1921, lubuskie