Wieś położona w powiecie żarskim o średniowiecznej metryce. W średniowieczu wieś wasalna podległa dominium w Żarach. Pierwsza wzmianka o wsi pojawia się w roku 1346. W roku 1381 w posiadaniu von Schӧnaich, von Lockau, von Wachow. W 1457 roku Wenzel von Biberstein z Żar nadał braciom von Hocke czynsz w Lipinkach. W roku 1458 roku wzmiankowany jest Kaspar von Schӧnaich a w 1460 roku wymienieni bracia Hans i Christoph von Schӧnaich oraz Heinrich von Rothenburg. W 1463 roku wzmiankowany Kaspar von Unwürde. W XVI wieku wieś należy do rodziny von Unwürde(1503, 1531, 1551, 1584) oraz do von Schӧnaich(wzmiankowani w latach 1503, 1509-12, 1521, 1531), von Jauernitz(1510), von Oppel(1520, 1551, 1554, 1570- w 1554 roku wymieniony Hans von Oppel). W 1576 roku pojawia się rodzina von Kittlitz a w 1593 roku von Rackel oraz w 1596 roku von Berge. Od schyłku XVI wieku istnieją w Lipinach cztery samodzielne dobra rycerskie a sama wieś została podzielona na Lipinki Dolne, Środkowe i Górne.

LIPINKI GÓRNE

MAJĄTEK A

O majątku A mowa jest w 1601 roku. Jako właścicieli wymienia się rody: von Rackel(1601-1788), von Zeschau(1807-wzmiankowany Balthasar Heinrich Erdmann, zmarły w 1810 roku),von Francois(1807-Friedrich von Francois(1804-1806), von Seckendorf(1823-Friedrich von Seckendorff(1806-1826), oraz baronowie von Wackerbarth-Bomsdorff, którzy posiadają majątek od 1834 roku. W 1879 roku dobra posiadał Ludwig baron von Wackerbarth-Bomsdorff a majątek liczył wtedy 247,70 ha gruntów. Byli właścicielami dóbr do 1945 roku.

LIPINKI ŚRODKOWE

MAJĄTEK B

Najstarsza część Lipinek Łużyckich. W 1570 oraz 1599 roku należała do rodu von Unwürde– wymienieni Adam i Johann. Kolejni właściciele to: Johann von Berge(1604), Heinrich von Unruh(1605-1607), von Blankenstein(1676), Asmus(1676), Simonis(1683), von Dyherrn(1721), Johann Christian Schober(1721-1755), wdowa Zuzanna Schober(1755-1764), Christian Dehmel(1764-1781), Erdmann Heinsius(1781-1797), von Francois(1804-1806), von Seckendorf(1823), Ohle(1826,1828), Martini(1840), Vogel( 1826/28-1847), Hermann(1854), Adolf Moritz Bassler z Lipska (1849), Stendel(1854), Gottfried Maschke w latach 1854-1861. W 1879 roku właścicielem majątku był Louis Bartsch a dobra liczyły 252,80 ha gruntów. Rodzina Bartsch posiadała majątek do XX wieku. Kolejni właściciele: Hans Schmidt 1905, Wilhelm Walde z Drezna w 1905 roku, wdowa po nim w latach 1905-1917, Rudolf Walde w latach 1917-1919.

WIEŻA MIESZKALNA i DWÓR

W Lipinkach Środkowych w otoczeniu niewielkiego krajobrazowego parku z licznym starodrzewiem stoi dwór, w obecnej formie z końca XVIII wieku powstały w wyniku rozbudowy średniowiecznej wieży mieszkalnej. Wieża mieszkalna zachowana w obrębie murów dworu, sięgająca do drugiej kondygnacji. Zbudowana przez rodzinę von von Schӧnaich kamienna, trzykondygnacyjna wieża mieszkalna typu obronnego, założona na planie kwadratu.  Ze względu na tak częste zmiany właścicieli trudno ustalić, kto był inicjatorem budowy dworu, która rozpoczęła się w drugiej połowie XVIII wieku. Istniejąca wieża została włączona w obręb nowo wybudowanego założenia, a jej pomieszczenia, otrzymawszy bogaty wystrój neogotycki, stały się salami reprezentacyjnymi. XV- wieczna wieża została wyodrębniona w elewacji poprzez zaznaczenie jej narożników pseudo boniami. W tej części elewacji umieszczono też napis z datą „1200-1901” Dwór na planie prostokąta, o zwartej dwukondygnacyjnej bryle nakrytej dachem mansardowym przechodzącym w elewacjach bocznych w naczółkowy. Elewację frontową, zwróconą w kierunku południowym, zdobi portal z tympanonem, w którym umieszczono tarczę. Prostokątne otwory okienne ujęte są w nikłe taśmowe opaski. Pozostałe elewacje opracowane analogicznie do fasady, jednakże skromniej.  Po II wojnie światowej majątek upaństwowiono. Do 1972 roku dwór był zamieszkały w partii przyziemia i prowadzono w nim bieżące remonty i naprawy. Od wielu lat nieużytkowany, dziś w stanie ruiny. Obecnie dwór w trakcie remontu kapitalnego przeprowadzanego przez prywatnego właściciela- rodzinę Zdrojewskich.

MAJĄTEK C

Majątek od 1601 roku należał do rodu von Rackel- posiadali majątek do 1739 roku, później do rodziny von Bomsdorff(1739). Od połowy XIX wieku dobra posiadają baronowie von Wackerbarth-Bomsdorff– wymieniony Adolf, zmarły w 1862 roku oraz Ludwig, zmarły w 1881 roku. Posiadali dobra do 1889 roku. W 1879 roku dobra posiadał Kilian Bertram Thomas(dzierżawca) a majątek liczył 177,60 ha gruntów. Od 1903 roku dobra posada rodzina von Brase, będąca prawdopodobnie ostatnim właścicielem dóbr. 

LIPINKI DOLNE

MAJĄTEK D

W 1627 roku majątek jest w rękach rodziny von Berge(1627-1649), później von Raussendorff(1660). Około 1660 roku dochodzi do scalenia majątku D i E. Właścicielami majątku były rodziny: von Blanckenstein(1706, 1743), von Rabenau(1775), von Steindel(1801, 1825, 1840), von Schӧnermar(c)k(1825, 1840). Po rozdziale dóbr majątek D należy do: von Schlichting(1859). W 1879 roku dobra są w rękach Theodore Paula Dame a majątek liczył 121,10 ha gruntów. W 1885 roku folwark należał do Moritza Borsdorff. Na początku XX wieku dobra posiada rodzina Bernhardt(1903).

Dwór barokowy, zbudowany w drugiej połowie 1754 roku, o czym mówi inskrypcja na portalu, gdzie był herb rodu von Blanckenstein. Murowany z kamienia i cegły, parterowy, założony na planie prostokąta. Zachowany piaskowcowy portal z datą budowy. Obok dworu resztki parku krajobrazowego z XVIII wieku. Stary ród Blanckenstein – właściciele Lipinek Łużyckich pochodził ze Szwabii. Wyróżniano dwie linie- łużycko-dolnośląską oraz oleśnicko-górnośląską. Linia łużycko-dolnośląska wymarła w XVII wieku/wg Sękowskiego/, oleśnicko-górnośląska wymarła w XIX wieku. Inskrypcja na portalu z datą, gdzie jest herb rodu von Blanckenstein- jest zaprzeczeniem wymarcia linii łużycko-dolnośląskiej w XVII wieku na Henryku von Blanckenstein, żonatym z Małgorzatą von Kottwitz.

MAJĄTEK E

Pojawia się w XVII wieku i należy do rodu von Blanckenstein(1706-1743). Kolejno właścicielami majątku E są rody: von Rabenau(1775), von Steindel(1801, 1825, 1840), von Schӧnermar(c)k(1825). W 1879 roku dobra należą do rodziny von Schӧnermar(c)k i liczą 172,80 ha gruntów. Majątek E należał do nich do 1945 roku a z tej rodziny wymienieni byli: Hans Wilhelm Eduard zmarły w 1854 roku, Hans Karl August Eduard zmarły w 1900 roku oraz Hans zmarły w 1921 roku.

HISTORIA WSI

Wieś położona w gminie Słwa powiatu wschowskiego. Po raz pierwszy wzmiankowana w 1366 roku. W 1536 roku jako właścicieli wymienia się rodzinę von Niebelschütz. W XVII wieku dochodzi do podziału wsi na dwa dominia: części wschodniej właścicielem wymieniany jest Balthasar von Niebelschütz, drugiej części Friedrich von Schlichting. W XVIII wieku wymieniane były dwa założenia folwarczne z dworami, które były w posiadaniu rodów von Niebelschütz i von Unruh. W 1732 roku właścicielem majątku po von Niebelschütz został Johann Franz baron von Fernemont-Barwitz, któy dokonał remontu pałacu. W 1765 ponownie w rękach rodu von Niebelschütz. W roku 1845 właścicielem dworu i części Lipinek po rodzinie von Niebelschütz był niejaki Hoffmann. Do tego majątku należały folwarki Birkwitz i Linderei. Właścicielem drugiej części wsi był wymieniany Renner. Do majątku należały Jutrzenka i Kamienna. W 1886 roku właścicielami majątku byli bracia von Moll,  w 1893 roku jako właściciel wymieniany niejaki Fletscher, a w 1912 roku rodzina von Heinz.

PAŁAC

Pierwszy z pałaców, którego historia sięga XVI wieku był w posiadaniu rodziny von Niebelschütz został zniszczony po II wojnie światowej. Pozostałością majątku jest funkcjonująca gorzelnia.

WILLE
Poza obszernym pałacem były w Lipinach jeszcze dwie okazałe wille, ostały się dostrzegalne trzy zaniedbane parki krajobrazowe, gdyż po zabudowaniach pozostały tylko fundamenty.

Wieś położona w Strzelce Krajeńskie powiatu strzelecko-drezdeneckiego. Początki wsi sięgają drugiej połowy XIII wieku. Po raz pierwszy wymieniona 1337 roku. Część gruntów należała do rodu de Herslow-von Hersleben. W 1341 roku wieś w rękach braci Polen ze Strzelec. Część gruntów we wsi należącą do Ruprechta von Blumeke(Blomeken),  margrabia Ludwik w 1350 roku podarował klasztorowi augustianów w Strzelcach. W 1353 roku część gruntów otrzymał w lenno obywatel Frankfurtu nad Odrą, niejaki Belkowe. W 1354 roku margrabia Ludwik Rzymski nadaje wieś w lenno rycerzowi Betkinowi von der Osten z Drezdenka. W 1445 roku wymieniony Klaus I von Rostin. W 1499 roku wieś podzielona pomiędzy rodu: von Rostin, von Bornstaedt oraz von Papstein z Dankowa. W tym czasie wzmiankowani Thomas i Hans von Papstein, Bertold i Claus II von Rostin oraz Lamprecht, Heinrich i Peter von Bornstedt. W 1608 roku we wsi było osiem siedzib szlacheckich- w 1608 roku pięć siedzib rycerskich należało do rodu von Rostin, dwa do rodu von Papstein. Na początku XVIII wieku cała wieś w rękach rodu von Papstein. Pod koniec XVIII wieku wieś w rękach Joachima Friedricha von Papstein oraz jego siostry, Elisabeth Schönberg von Brenkenhoff, wdowy po Balthazarze Schönberg von Brenkenhoff. W 1801 roku oba majątki w rękach podpułkownika Wilhelma von Knobelsdorffa(zm.1848r.), ożenionego z Elisabeth Schönberg von Brenkenhoff. Od 1825 roku rodzina używa dwuczłonowego nazwiska-von Knobelsdorff-Brenckenhoff– w 1799 roku umiera ostatni męski potomek rodu Schönberg von Brenkenhoff- Leopold. W 1857 roku własność majora Helmutha von Knobelsdorff-Brenkenhoff(zm.1887r.). W 1879 roku majątek majora von Knobelsdorff-Brenkenhoff obejmował 647ha gruntów. W 1896 roku dobra w rękach majora w stanie spoczynku Benno von Knobelsdorff-Brenkenhoff(zm.1897r.) obejmowały 677,24ha gruntów. W 1914 roku majątek o powierzchni 697ha należał do wdowy Auguste von Knobelsdorff-Brenkenhoff, z domu von Tresckow(zm.1932r.) i jej sześciorga dzieci. W 1929 roku majątek Auguste von Knobelsdorff-Brebkenhoff i jej dzieci obejmował 697ha.

DWÓR

We wsi istniał zespół dworsko-folwarczny, po którym pozostał park krajobrazowy z początku XIX wieku o powierzchni 1,8 ha, z aleją grabową i klonowo-kasztanową oraz trzykondygnacyjny spichlerz z XVIII wieku. Dwór, w którym od 14.03. do 18.03. 1945 roku mieścił się sztab 2 Armii WP pod dowództwem generała Karola Świerczewskiego, został rozebrany w okresie powojennym.

Wieś z XIII-wiecznym rodowodem. W latach 20-30-tych XIV wieku we wsi dobra posiadał ród Michssener. W 1354 roku margrabia Ludwik Rzymski przekazał wieś w lenno Betkinowi von der Ost z Drezdenka. Wkrótce wieś przeszła we władanie rodziny von Sanitz. Na początku XV wieku wieś posiadały rody: von Mӧhlen, von Papstein z Dankowa oraz von Billerbeck, o którym nie ma mowy w dokumencie z pierwszej połowy XV wieku. Część dóbr zachowali von Sanitz. W 1608 roku wymienia się 5 siedzib rycerskich na terenie Lichenia: Jacoba von Mӧhlen, który objął część po swoim ojcu Christianie, Batha von Mӧhlen z Karska, Joachima von Sanitz, Heninnga von Sanitz oraz Asmusa von Sanitz. W 1714 roku jako właścicielkę wymienia się tylko wdowę po rotmistrzu von Mӧhlen, w roku następnym jej syna Georga Wilhelma, który prawdopodobnie sprzedał ojcowiznę Rudolfowi Ehrentreichowi von Kahlenberg`owi gdyż  w 1718 roku on występuje jako właściciel wsi. Pod koniec wojny siedmioletniej wieś przeszła na własność radcy tajnego F.B. Schӧnberg von Brenkenhoff, słynnego ministra Fryderyka II, kolonizatora doliny Noteci. Odkupił on też odległy majątek Pławin i odtąd obie posiadłości dzieliły wspólnie swój los. W 1780 roku po śmierci von Brenkenhoffa posiadłość przeszła na własność króla, który w 1787 roku podarował je hrabinie Marianne Diederike von der Mark. W 1797 roku oba majątki przeszły na własność hrabiny Wilhelminy von Lichtenau z domu Enke(Enck), zmarłej w 1820 roku, której w 1800 roku odebrano prawo własności do majątku na 16 lat. Po jej śmierci w 1820 roku współwłaścicielami majątku wymieniani są wspólnie: Lousia hrabina von zu Stolberg, Josephina von Miaskowska herbu Bończa, Adolf von der Mark, Mariette i Julius von Thierny(rodzeństwo) oraz Friedrich Wilhelm Ritz, kanonik z Kamienia Pomorskiego i Magdeburga, który od 1832 roku był jedynym właścicielem majątku. Zmarł w 1837 roku. Od 1840 roku rodzina ta została nobilitowana i odtąd pisała się von Ritz-Lichtenow. Do 1872 roku właścicielem majątku był Wilhelm Jackob von Ritz-Lichtenow(zm.1882r.), od 1888 roku za Ferdynanda Wilhelma Licheń i Pławin były uznane za majątek niepodzielny. W 1879 roku majątek obejmował 2029ha gruntów. W 1896 roku majątek, który obejmował 1777ha wraz z folwarkiem Molkenaus(240ha)- obecnie część wsi Górczyna i majątkiem Pławin(Breitenwerder(240ha)) dzierżawił niejaki Lehmann. W 1912 roku majątek ten odziedziczył podporucznik Maxymilian von Ritz-Lichtenow, urodzony w 1882 roku, którego majątek w 1914 roku obejmował 1750ha. W skład majątku wchodził folwark Molkenhaus(ob. część wsi Górczyna) oraz dobra w Pławin(Breitenwerder) o powierzchni 251ha i dzierżawione były przez Friedricha Roseno. W 1929 roku  Maximilian von Ritz-Lichtenow posiadał majątek o areale 1854ha. W składzie folwark w Molkenhaus(część wsi Górczyna) i majątek Pławin(Breitenwerder).

DWÓR

W północno-zachodniej części wsi na tyłach założenia gospodarczego dwór z XVIII wieku, znacznie przebudowany, na tyłach którego zaniedbany park krajobrazowy o powierzchni 4 ha. Do dworu prowadziła brama, której pozostałością jest słup bramny a całość otoczona była murem. Obok resztki budynków gospodarczych.

WILLA-PAŁAC

Około 200 m od dworu w kierunku wschodnim, zamykając podwórze gospodarcze stał nowy pałac. Na jego fundamentach postawiono budynek gospodarczy. W 2016 rozebrano ostatni relikt istnienia obiektu-schody.

ZAŁOŻENIE FOLWARCZNE

Wieś położona w gminie Wschowa powiatu wschowskiego, wymieniana w 1311 roku. W 1407 roku dziedzicem Lginia był Janusz Kromno zwanym Herszerhorn, przodek późniejszych właścicieli Lginia, Lgińskich herbu Kromno. Od 1497 roku była częściowo w rękach rodu Opalińskich herbu Łodzia. W 1531 roku wdowa po Henryku Hinczy Lgińskim odsprzedaje pozostałą część Lginia Sebastianowi, Łukaszowi, Maciejowi i Janowi Opalińskim z Włoszakowic. W 1520 dobra są w posiadaniu Piotra Opalińskiego, w 1564-66 wymieniony Andrzej Opaliński, syn Macieja a w 1598 należą do Anny i Piotra Opalińskich. W 1619 roku wieś należy do Łukasza Opalińskiego, syna Andrzeja. Od początku XIX wieku wieś jest własnością Kaliksta i Nimfy z domu Modlibowskiej Kęszyckich herbu Nałęcz. Po ich śmierci dobra dziedziczy syn, Stefan Kęszycki. Sprzedaje dobra swojemu krewnemu hrabiemu J.Chłapowskiemu herbu Dryja. W 1884 roku majątek w rękach Stanisława Chłapowskiego, który odsprzedaje majątek Karlowi Seidel-Ilgen w 1928 roku. Ostatnim właścicielem Lginia od 1934 roku była rodzina Baltzer pochodząca z Rybnika na Górnym Śląsku,  która utraciwszy swoje dobra w Rybniku na Górnym Śląsku, przeniosła się do Lginia.

PAŁAC

Po 1945 roku pałac przejęła fabryka mebli Zefam, następnie nowosolska fabryka nici Odra będąc wtedy zakładowym ośrodkiem wypoczynkowym dla pracowników. Później w posiadaniu PGR Górczyna. Obecnie w rękach prywatnych- właścicielem pałacu, parku i gorzelni jest Pan Walenty Śliwa. Pałac z pierwszej połowy XIX wieku, zbudowany przez rodzinę Kęszyckich, na rzucie wydłużonego prostokąta, piętrowy, z dwiema okrągłymi wieżami w narożnikach po stronie południowej oraz pozornym ryzalitem na osi środkowej fasady. Przykryty dachem dwuspadowym. Z zginalnego wyposażenia zachowała się stolarka okienna i drzwiowa, drewniane schody wewnętrzne z oryginalnymi tralkami, wewnętrzne okiennice drewniane, posadzka w sieni bocznej parteru, kute balustrady tarasu i ganku głównego. Jest także brama wjazdowa, zdobiona motywem wici roślinnej. Pałac nawiązuje swoim stylem do willi włoskiej. Przy dworze park krajobrazowy o powierzchni 1,02 ha, dwie oficyny z połowy XIX wieku i okazała gorzelnia z drugiej połowy XIX wieku.

1995r.

2020r.

HISTORIA WSI

Pierwsza wzmianka o Letnicy  położonej w gminie Świdnica powiatu zielonogórskiego pojawia się w roku 1295. Na przełomie XIII/XIV wieku należała do komesa Mlodote. W 1416 roku jako właściciel wymieniany jest Jone Lansitz. Od połowy XV wieku właścicielem wsi zostaje rodzina von Knobelsdorff. Jest w jej posiadaniu do śmierci Wolframa von Knobelsdorff. W roku 1569 Letnicę otrzymuje w lenno Christoph von Köslitz z Buchałowa, który jest prawdopodobnie budowniczym nowego założenia dworskiego na terenie Górnego Folwarku. W tym czasie część wsi należała do Jana Stefana Bojanowskiego. Od 1601 roku właścicielem części wsi i Górnego Folwarku zostaje Hans von Kesslitz/Kösslitz/, syn zmarłego w 1600 roku Christopha, brat Christopha i Sigismunda, pomiędzy którymi doszło w tym samym roku do podziału wsi.  Syn Christopha, Max, który skupił w swoich rękach cały letnicki majątek, w 1685 roku sprzedaje dobra Hansowi von Schenkendorff. W 1692 roku Hans von Schenkendorff nie mając potomka w testamencie przepisuje majątek braciom Hansowi i Sigmundowi von Diebitsch z Naratowa/Nahrten/. Od 1733 roku właścicielem majątku zostaje Hans von Diebitsch, który przebudowuje renesansowy dwór w stylu barokowym. Na fasadzie dworu do dziś widnieje herb rodowy z napisem HEFVD 1735. W 1797 roku majątek zakupił Bojanowski z Nowego Kisielina. Od 1805 do 1930 roku miejscowość z dworem jest w posiadaniu rodziny von Knobelsdorff, później w rękach rodu von Blomberg. Po 1945 roku w posiadaniu PGR. Do lat 60-tych XX wieku w dworze mieściła się szkoła podstawowa oraz biura PGR. Przez ponad 20 lat stał nieużytkowany. Wyremontowany w latach 1982-85 z przeznaczeniem na mieszkanie społecznego opiekuna zabytków. Obecnie stanowi własność Gminy Świdnica i pozostaje w użytkowaniu Stowarzyszenia Przyjaciół Gminy Świdnica.

ZAMEK

Już w XIII wieku istniał w Letnicy zamek drewniano-ziemny, który na   początku XIV wieku należał do komesa Mlodote. W XIV wieku z głazów wzniesiono na miejscu poprzedniego założenia wieżę mieszkalną, na planie prostokąta, dwukondygnacyjną, otoczoną fosą. W czasie wojny trzydziestoletniej zamek zniszczony i spalony w 1642 roku, nie został odbudowany. Rolę jego przejął Górny Folwark, powstały w XVI wieku. Pozostałością po założeniu są widoczne relikty murów, usytuowane na południe od pochodzącego z XVI wieku, potem przebudowanego kościoła parafialnego. Zachowane w postaci kopca o średnicy około 30m i wysokości do 3m.

DWÓR

Dwór wzniesiony w XVII wieku w stylu barokowym. Znamiona stylowe zachował mimo przebudowy dokonanej w wieku XVIII i w 1867 roku. Murowany z kamienia i cegły. Założony na planie prostokąta, piętrowy. Elewacja frontowa przerobiona w 1867 roku, z płaskim ryzalitem pośrodku, zwieńczony trójkątnym tympanonem. Wejście zaakcentowane półkolistym gankiem z tarasem na piętrze. W jednym z pomieszczeń parteru zachowane siedemnastowieczne sklepienie krzyżowo-kolebkowe. Z dawnego wystroju przetrwały także dwa kominki oraz fragment dekoracji sgraffitowej.
Po 1945 roku w posiadaniu PGR. Do lat 60-tych XX wieku w dworze mieściła się szkoła podstawowa oraz biura PGR. Przez ponad 20 lat stał nieużytkowany. Wyremontowany w latach 1982-85 z przeznaczeniem na mieszkanie społecznego opiekuna zabytków. Obecnie stanowi własność Gminy Świdnica i pozostaje w użytkowaniu Stowarzyszenia Przyjaciół Gminy Świdnica.

Wieś położona w gminie Szprotawa powiatu żagańskiego. Po raz pierwszy wymieniona w 1408 roku. Na przełomie XIV i XV wieku należała do Konrada von der Wartow, rycerza z Księstwa Jaworskiego. W XV wieku należała do rodu von Warnsdorf. W 1501 Johann von Warnsdorf sprzedaje wieś braciom von Schellendorf z Goliszowa w Księstwie Jaworskim. W 1520 roku wieś odkupiona od von Schellendorf przez miasto Szprotawa. Szprotawa posiada wieś do końca XIX wieku.

ZAŁOŻENIE DWORSKO-FOLWARCZNE

Na terenie wsi w XVII wieku znajdowały się dwa folwarki, później jeden, bez siedziby szlacheckiej, jedynie z budynkiem mieszkalnym o wyższym standardzie, zamieszkiwanym przez dyrektorów miejscowej huty, zwany dworkiem. Budynek pochodzi z XIX wieku.

WILLA

Wieś położona w gminie Szprotawa powiatu żagańskiego. Po raz pierwszy wymieniona w 1260 roku jako Lessin. W tym czasie płaciła daninę na rzecz kościoła maryjnego w Szprotawie. W 1497 roku Nickel(Nikolaus) von Unwürde sprzedał wieś Franzowi von Kittlitz z Wilczyc nad Bobrem. Franz von Kittlitz wymieniany nadal jako właściciel wsi w 1504 i 1505 roku. Jego następcą był Paul von Kittlitz, zmarły po 1521 roku. Wieś odziedziczyli synowie: Paul, Fabian i Hans von Kittlitz. Kolejnym właścicielem Leszna Dolnego była rodzina von Haugwitz z Mycielina. W 1581 roku właścicielem był Georg von Haugwitz, prawdopodobnie zmarły bezpotomnie gdyż swój majątek w 1619 roku zapisał swojemu bratankowi, Georgowi von Haugwitz. W 1640 roku Georg von Haugwitz posiadał poza Lesznem Dolnym również Wiechlic, Cieciszowa i Borowiny. W 1656 roku Leszno Dolne i w/w miejscowości należy do Georga Friedricha von Haugwitz. W 1660 roku majątek należy do wdowy po Johannie Friedrichu von Haugwitz, Ursuli Marianny, z domu von Lüttwitz. Wkrótce majątek przechodzi w ręce rodziny Hennischa von Schoberg. W 1669 roku własność Melchiora Hennischa von Schoberg, który w testamencie z 1671 roku zapisuje majątek swojemu synowi, Johannowi Leopoldowi von Schoberg, właścicielowi Henrykowa oraz majątku w części dolnej Dzikowic. W latach 1687-88 majątek był w posiadaniu katolika, Franciszka Adama von Schoberg. W 1688 roku dobra przechodzą w ręce Wilhelma Hermanna von Spoenla. Po nim w 1702 roku majątek odziedziczył jego syn, Franz Wilhelm von Spoenla. W 1713 roku sprzedał majątek za 31000 śląskich talarów klasztorowi magdalenek ze Szprotawy. Na zakup tego majątku klasztor otrzymał cesarskie zezwolenie w styczniu 1713 roku. Dobra są w rękach klasztoru do 1810 roku, do kasacji zakonu. Przejęte przez państwo pruskie, później sprzedane prywatnym właścicielom, by móc spłacić żądania napoleońskie. W 1812 roku majątek został sprzedany przez władze państwowe za 45000 talarów kupcowi z Kożuchowa, Johannowi Adamowi Schaar. Po jego śmierci w 1833 roku majątek przejął jego syn, Johann Lorenz Schaar, właściciel firmy „Till, Schaar i Syn”. Zmarł na początku 1837 roku. Majątek odziedziczyła żona Johanna, Friederike Dorothea, z domu Weise, która w 1844 roku za 80000 talarów sprzedała majątek Juliusowi Baller, właścicielowi huty z Iławy. Po sprzedaniu majątku zakupiła 2 morgi ziemi we wsi, wybudowała na niej willę i zmarłą w niej w 1874 roku. Doradcą finansowym Pani Schaar był Karl Eduard Nerlich, późniejszy mąż jej siostry Emilii, który wydzierżawił od Juliusa Baller majątek a następnie go wykupił w 1847 roku. Posiadał majątek do 1866 roku. Później wraz z żoną zamieszkał w wilii swojej szwagierki. Od 1866 roku majątek zmieniał bardzo często właścicieli. Od 1866 roku do 1919 roku odnotowano 12 właścicieli majątku rycerskiego, w tym wymienieni: von Lendholt, Georg Friedrich Gratzmann- wg spisu właścicieli ziemskich z 1873 roku właścicielem był Grassmann a majątek obejmował 1879 mórg ziemi, Max Glokke, Reinhold Rockstroh, Walter Rochstroh, Karl von Schell(1905-1909), von Oppen(1912), Leon von Grabsti(1917). W 1919 roku dobra zakupił Richard Berger z Neuses koło Koburga. Jego spadkobiercy a było ich 5-cioro byli właścicielami majątku od 1936 roku. Majątek był w tym czasie dzierżawiony przez porucznika Riedigier, przez rodzinę von Paumgarten aod 1928 roku przez Karla Gebke.

DWÓR

Dwór późnoklasycystyczny z pierwszej połowy XIX wieku. Po spaleniu odbudowany w 1957 roku z częściowym zatarciem cech stylowych. Murowany, piętrowy, na rzucie prostokąta, nakryty czterospadowym dachem, na obrzeżu niewielkiego parku krajobrazowego.

PAŁAC

Zbudowany na początku XX wieku przez Karla von Schell, zniszczony w 1945 roku. Pałac położony był w północnej części wsi w otoczeniu parku. Na jego obrzeżu przy drodze do Bobrowic położone są stajnie z XIX wieku z mieszkalnym skrzydłem.

WILLA

Wybudowana w 1845 roku przez byłą właścicielkę majątku, Panią Frederike Dorotheę Schaar. Od 1866 roku mieszkała razem ze swoją siostrą i jej mężem. W testamencie zapisała willę swojej siostrze, Emilii Nerlich, która w 1876 roku za 15600 marek sprzedała willę. Ze względu na słabe warunki mieszkalne, zły układ pomieszczeń cena willi wystawionej w latach 1881 i 1886 spadła do 11000 marek. W latach 1893-1900 willa należała do Paula Glocke, właściciela papierni, później do Roberta Giesemann. W 1902 roku willę zakupił miejscowy pastor, Wilhelm Schreiber.

Właściciel willi-Robert Giesemann

Miejscowość leżąca w gminie i powiecie nowosolskim. Mimo średniowiecznej metryki pierwsza wzmianka o miejscowości pochodzi z 1517 roku. W tym czasie była własnością rycerza Bergera zu Nibisch. Kolejnymi właścicielami wsi byli bracia Berger-Hans, Kaspar, Ernst, Siegismund. Brak informacji co do właścicieli wsi w XVII wieku. Pod koniec XVIII wieku właścicielami wsi i majątku była rodzina von Knobelsdorff. Właścicielem wsi w 1771 roku był Abraham Gottlob baron von Knobelsdorff, syn Johanna Tobiasa, właściciela Studzieńca i Podbrzezia górnego. W 1844 roku majątek był w rękach rodziny von Dilthen. W 1868 roku majątek zakupiła rodzina Schwedtfeger z Podbrzezia Dolnego. W latach 30-tych XX wieku majątek był w posiadaniu Magnusa hrabiego Schack von Wittenau. Dzierżawcą majątku był Rudolf Bauman.