PANOWICE /Panwitz/

Wieś położona w gminie Trzciel powiatu międzyrzeckiego. Wieś założona na bazie dwóch folwarków, określanych jako „Folwark Średni i Stary” w drugiej połowie XIX wieku. Należała do właścicieli Łagowca, Żychlińskich herbu Szeliga. W wieku XIX wieku majątek jest własnością Adama Żychlińskiego. W 1845 roku majątek należał do właścicieli Łagowca, L. i R. von Żychlińskich. Później należy do Oscara von Żychlińskiego(+12.09.1878) ożenionego z Idą Doris Amalią Jadwigą von Prӧck(*28.12.1841). Jego majątek w 1870-77 roku obejmował 870ha gruntów. W 1872 roku majątek radcy sądowego von Żychlińskiego obejmował  3341 mórg ziemi a w 1896 roku 870,47ha gruntów. W pierwszej dekadzie XX wieku Ida von Żychliński już jako wdowa wraz z synem Friedrichem von Żychlinskim posiadała w/w majątek. W 1905 roku jej majątek obejmował 870,47ha gruntów. Majątek w 1907 roku wraz z folwarkami Gościec(Guscht) i Bieleń(Stenschifke) obejmował 871ha gruntów.  Prawdopodobnie po 1907 roku majątek przejmuje Curt von Biedenfeld. W 1910 roku majątek przechodzi w ręce Dr Antona Jaworowicza herbu Kościesza, którego majątek liczył 709,5ha powierzchni w 1913 roku. Administratorem majątku był Bernhard Obst. W skład majątku wchodził folwark Gościec(Guscht).  W 1917 roku dobra posiadał Boleslaus von Kowalski. W krótkim czasie dość częste zmiany właścicieli:  ok. 1918 roku dobra posiada Sophie Filisiewicz, ok. 1919 roku Georg Martini i Paul Schulz. Po 1919 roku dobra w rękach Waltera Wolcke(Wilke). W 1927 roku baron Ludwig Max von Waldenfels(1875-1954) i jego żona Anna(1885-1967), z domu Klopp zakupili majątek Panowice. Poznali się w Metz w 1903 roku. Anna Klopp pracowała jako sekretarka w administracji garnizonu a baron Ludwig Max odbywał tam służbę od 1897 roku. W 1903 roku był porucznikiem 4. Bawarskiego Pułku Piechoty. Ona była luteranką a on katolikiem. Z tego związku w Kowalowie Pomorskim(Schӧnsee) w 1904 roku urodził się nieślubny i jedyny syn barona Fritz Georg. Ślub Anny i Ludwiga Maxa odbył się 19.10.1916 roku. W tym samym roku „adoptuje” syna dając mu swoje nazwisko i tytuł. W 1919 roku w wieku 43 lat odchodzi ze służby wojskowej. Do 1922 roku posiadali majątek Kastenreuth. W tym samym 1922 roku nabyli majątek Neuhof- obecnie Garbek w powiecie człuchowskim. Od 1927 roku stali się właścicielami Panowic. W pomieszczeniach wieży przez 14 lat mieszkała matka Anny, Emma Klopp. W 1927 roku Fritz Georg poślubił 18-letnią Emilię Hildegardę von Sobieski-von Żychlińską, adoptowaną córkę zmarłego w 1922 roku  Emila von Żychlińskiego(1852-1922) właściciela pobliskiego Łagowca, która już jako właścicielka po śmierci ojca wydzierżawiła go baronom von Waldenfels. Majątek w Panowicach rodzina baronów von Waldenfels opuściła w 29.01.1945 roku.

PAŁAC

Panowice- pałac, ok. Międzyrzecza

panowice-palac

2019 r.

 

 

2023r.

Dwór eklektyczny zbudowany około 1890 roku, murowany, wzniesiony na rzucie w kształcie litery T, podpiwniczony, parterowy, z użytkowym poddaszem. Główne, zachodnie skrzydło posiada dach dwuspadowy z centralnie umieszczonym ryzalitem przechodzącym w szczyt z trójkątnym naczółkiem. Ryzalit poprzedzony jest półokrągłym tarasem. Wschodnie skrzydło pokryte niższym, dwuspadowym dachem, z przybudówka od strony wschodniej, z trójkondygnacyjną, ośmioboczną wieżą, zwieńczoną pełną balustradą, okalającą w zwieńczeniu taras. Z oryginalnego wystroju zachowały się fragmenty sztukaterii sufitu w skrzydle zachodnim, nieliczne elementy stolarki okiennej i drzwiowej, schody jednobiegunowe(bez balustrady). Na parterze dwa zdewastowane piece kaflowe. Obecnie dwór stanowi własność prywatną i z pietyzmem przez nowych właścicieli jest odbudowywany. Trzymam kciuki.
Obok resztki zaniedbanego parku krajobrazowego o powierzchni 2,9 hektara i stare zabudowania folwarczne z drugiej połowy XIX wieku.

panowice-1894-lubuskie

PAMIĘCIN /Frauendorf/

W połowie XIV wieku wieś była w posiadaniu braci von Sack, którzy w 1367 roku (Brouwendorff)folwark wraz z dworem sprzedali kapitule w Lubuszu. W posiadaniu kościoła lubuskiego wieś pozostawała przez następnych 200 lat. W 1563 roku wieś przejmuje na własność margrabia Johann Georg, który część dóbr Pamięcina przekazał w lenno archidiakonowi kapituły katedralnej, Friedrichowi von Bernheim. On też za zgodą margrabiego w roku 1597 za 12.000 talarów sprzedał wieś na 20 lat z prawem wykupu Joachimowi von Winterfeld z Sądowa. Był on starostą ziemi torzymskiej i posiadał Pamięcin jeszcze w roku 1608. Później właściciele wielokrotnie się zmieniali. W 1644 roku Pamięcin nadany został w lenno Joachimowi von  der Goltz i jego rodzinie, które odkupione zostało do rodziny von Oppen. W 1715 roku właścicielem Pamięcina zostaje nadleśniczy Ludolf Georg von Lüderitz. W 1716 roku Pamięcin odkupił król Fryderyk Wilhelm I a jego zarządcą był von Haack. Po zakończeniu kampanii antynapoleońskiej król Fryderyk Wilhelm III za zasługi oddane domowi pruskiemu nadał majątek francuskiemu baronowi de la Rivaliere, w którego posiadaniu Pamięcin był do 1828 roku. W latach 1828-32 wraca Pamięcin pod zarząd królewski, a już w 1832 roku zostaje nabyty przez berlińczyka o nazwisku Friebe. W 1834 roku zostaje Pamięcin zakupiony przez księcia Moritza Casimira zu Bentheim-Tecklenburg-Rheda oraz jego szwagra hrabiego von der Recke-Volmerstein. W 1844 roku majątek ten zostaje zakupiony przez rodzinę królewską książąt Prus(Prinzen von Preussen) jak nazywano młodsze rodzeństwo króla Prus. Z dóbr tych oraz pozostałych będących w rękach rodziny królewskiej utworzono Fideikomiss, czyli niepodzielny i nie podlegający sprzedaży majątek, istniejący formalnie do 1945 roku.

ZAŁOŻENIE DWORSKIE

Pamięcin-dwórpamiecin-dwor

 

 

 

 

Pozostałością po założeniu jest dwór opuszczony, popadający w ruinę oraz położone w pobliżu zabudowania folwarczne.

 

ZBUDOWANIA GOSPODARCZE

pamiecin-1923-lubuskie

PAŁCK /Palzig/

Wieś leżąca w gminie Skąpe powiatu świebodzińskiego wzmiankowana w 1499 rok kiedy należała do braci von Gersdorf– Georg, Hans, Heinze i Kasper. W 1502 roku Georg von Gersdorf sprzedaje wieś braciom von Lӧben– Hansowi i Georgowi, którzy podzielili wioskę na dwie części. Część gruntów w XVII w. należała również do rodziny von Bornstedt. W 1679/80 roku Zacharias Eberhard von Lӧben sprzedał jeden z majątków z tzw. „Małym Dworem” Georgowi Abrahamowi von Stosch, który w 1692 zostaje zakupiony przez jego kuzyna, Balthasara von Stosch. Majątek z „Dużym Dworem” został w 1706 roku zakupiony przez tegoż Balthasara von Stosch i jest to rok scalenia dóbr  w jedną posiadłość rodową. W 1715 oraz w 1718/19 majątek należy do Christopha Lessela von Stosch, zamieszkałego w Pałcku, student, nie żonaty. Był synem Balzera von Stosch z Czernej w powiecie głogowskim, który miał jeszcze 4 synów: Georga Alexandra, Georga Abrahama, który w tym czasie studiował w Jenie, Hansa Gottloba i Kaspara Sigmunda. 10 kwietnia 1800 roku Georg Abraham von Stosch przepisuje wieś córce Dorothei Charlotte, wdowie po majorze von Paczkowsky. W 1803 roku majątek na terenie wsi posiadała rodzina von Sydow. Syn majora von Paczkowsky`ego, Johann George Carl Friedrich von Paczkowsky,  który odziedziczył majątek po rodzicach, zapisuje dobra swojej jedynej córce, Rudolphinie, zamężnej za porucznikiem dragonów, Eugenem von Zastrow(zm.1877). W 1879 roku majątek o powierzchni 1232,20ha należał do następcy Eugena Karla Heinricha von Zastrow. Po nim dobra przechodzą na syna- Arthura Friedricha Georga Hansa von Zastrow(zm.1894).  W 1986 roku majątek Bernardine von Zastrow, z domu hrabianki von Schmettow(zm.1927) obejmował 1242,20ha wraz z folwarkiem (Heidevorwerk) a administratorem był Hübner. W 1914 roku majątek obejmował 419ha i należał do Viktora von Zastrow. W skład majątku wchodziły folwarki: Heidevorwerk i Heidemühle. W 1929 roku majątek o areale 1289ha należał do majora w stanie spoczynku, Viktora von Zastrow(ur.1871). Do majątku należały folwark Heidevorwerk i majątek Młynki (Heidemühle).

Pałac tzw. „Duży Dwór”

palck-palacPałck-pałacpalck-palac-od-strony-frontupalck-palac

palck-palac-od-strony-parku

palck-palac-od-strony-parku

palck-brama-glona

 

PAŁAC tzw. „Duży Dwór”

W północno-wschodniej części wsi zespół pałacowy. Pozostałością park krajobrazowy. Pałac rozebrano w latach 50-tych. Właściciele pałacu:

– Valten von Lӧben ożeniony z Cathariną von Alten-Gabel von Glaubitz

– Christian von Lӧben(ur.1542) ożeniony z Magdalene von Kalckreuth z Klępska

– Johann von Lӧben(1574-1633) ożeniony z Barbarą z domu von Pitzerwitz

– Balzer von Lӧben(1618-1670), ożeniony z Eve von Gleishenberg von Grumbach

– Hans Christoph von Lӧben(zm.1707)

– Balthasar von Stosch

DWÓR zw. „Małym Dworem”

W północnej części wsi naprzeciwko pałacu stoi do dzisiaj dwór zbudowany w 1535 roku, odremontowany w latach 2007-2009 i będący obecnie centrum agroturystyki. Właściciele dworu:

– Christoph von Lӧben z Kalska, ożeniony z Anną von Niebelschütz

– Veit von Lӧben(1523-1589) ożeniony z Juliane von Bergen und Herrndorf

– Melchior von Lӧben(ur.1574), ożeniony z Anne von Treppeln von Knobelsdorff

– Hans Christoph von Lӧben(1603-1659) ożeniony z Sabine von Troschke z Podlegórz

– Abraham von Lӧben

– Zacharias Eberhard von Lӧben, ożeniony z Sophie Erdmuthe von Glaubitz

– Georg Abraham von Stosch ożeniony z Ursule Catharine von Stosch

– Balthasar von Stosch(1653-1726) ożeniony z Catharine von Lanskron.

Dwór był własnością właścicieli majątku. W 1830 roku był zamieszkały przez pana Johanna Ch. Fischer, ekonoma, zarządcy? dóbr.

palck-1896-lubuskie

OLSZYNIEC /Wellersdorf/

Wieś leżąca w powiecie i gminie Żary, której początki sięgają średniowiecza. Pierwszy raz wzmiankowany w roku 1346 jako wieś będąca własnością rodziny von Pack, możnowładców dolnołużyckich, do których należały Żary. Po 1340 roku wieś i majątek należał do rodu von Biberstein.  Wzmiankowana również w latach: 1350(Vellerstorff), 1381(Welristoerff), 1483(Wellissdorff). We wsi kilka działów własności. Należała do wielu rodów: Slicher(1381), von Gebelzig(1381), von der Seltau(1381), von Schӧnaich z Lipinek Łużyckich(1381), Hobillin(1381), sędzia Bertram z Żar(1381), von Gebelzig(1415-1524-w 1490 wymieniony Peter von Gebelzig), von der Dahme(1490-1520), von Mühlen(1530-wymieniony Bartusch von Mühlen, 1551, 1583, 1586, 1622, 1625), von Unruh(1625), von Bomsdorff(1685, 1695), von Kohrin(1723), von Felden(1723), von Glasser(1745, 1762), von Felden(1767, 1810, 1813/14, 1823), Hasse(1827). Podział wsi na część górną: von Jaurisch(1836, 1848), Schmidt(1850), hrabiów von zu Dohna(1854, 1861- wymieniony Bernhard urodzony w 1817r), porucznik Carl Wilhelm Zehe– za jego czasów majątek liczył 364,20 ha gruntów. Później majątek jest własnością rodzin: Schwarzlose(1903) i Wockenfuss(1929). Część dolna należy do: Schulz(1811), Bail(1844, 1850), Garzinski(1861). Po 1860 roku majątek należy do barona von Biedermann, później do Christiana Meyer(1879) i dobra liczyły 396 ha gruntów. Ostatnią rodziną posiadającą majątek była rodzina Jitschin(1929).

ZAMEK

Olszyniec (3)

Olszyniec (1)

Olszyniec (5)Olszyniec (4)Olszyniec (2)

Późnogotycki zameczek, zbudowany na przełomie XV-XVI wieku, przebudowany i powiększony w XX wieku. Murowany z cegły, założony na planie prostokąta, z kwadratową przyległością od strony zachodniej. Piętrowy, przyległość parterowa. Zachowane gotycko-renesansowe szczyty o falistym wykroju, zaakcentowane blendami. Piwnice nakryte sklepieniami kolebkowymi, pozostałe wnętrza belkowymi stropami. Po drugiej wojnie światowej w posiadaniu Administracji Lasów Państwowych. Obecnie własność prywatna, dom Nr32.

Olszyniec-dwór

 Olszyniec (13)Olszyniec (11)Olszyniec (14)Olszyniec- pow. Żary- pałac

ZESPÓŁ DWORSKI

W dawnym Olszyńcu Górnym, obecnie to centralna część wsi położony jest zespół dworski składający się z: dworu, zabudowań folwarcznych oraz parku krajobrazowego. Dwór zbudowany na planie prostokąta, piętrowy, kryty dachem dwuspadowym, podpiwniczony. Własność prywatna

Olszyniec Górny 1924, lubuskie Olszyniec Dolny 1924, lubuskie

OWCZARY /Otscher/

Najstarsza wzmianka o wsi pochodzi z 1307 roku. Wyrosła być może z podgrodzia i przekształciła się w niewielka wieś rybacką o układzie ulicówki. W pierwszej połowie XIII wieku należała na przemian do książąt śląskich i wielkopolskich. W 1249 roku Bolesław Rogatka oddał tę ziemię arcybiskupowi magdeburskiemu, następnie przeszła ona pod władanie margrabiów brandenburskich. W 1317 roku wieś została potwierdzona biskupowi lubuskiemu, gdzie wchodziła w skład biskupiego uposażenia do XVI wieku, do czasu sekularyzacji dóbr kościelnych. Później przeszła na własność panującego i była administrowana przez urząd domeny w Lubuszu, zaś w latach 1802-10 w Pamięcinie. Cała domena weszła w skład królewskich dóbr rodzinnych księcia Prus, tj. królewskiego brata.

DWÓR

W północnej części wsi ruina dworu, wzniesionego w 2 połowie XVII wieku, na planie prostokąta. Parterowy, murowany, podpiwniczony. Pozostałością dworu są mury obwodowe.Po 1945 roku w budynku mieściły się biura PGR i mieszkania dla pracowników. Nie remontowany budynek popadał w ruinę. W 1989 roku częściowa rozbiórka obiektu. Jeszcze w 2012 roku widoczne były mury do I-go piętra.

owczary-1923-lubuskie

OTYŃ/Deutsch Wartenberg/

W drugiej połowie XIII wieku rycerze Czabel z pobliskiego Niedoradza wybudowali zamek, wokół którego powstała osada, wzmiankowana w 1313 oraz w 1322 roku kiedy związana była z osobą Diepolda Czabel z Niedoradza. Był to przedstawiciel rodu Zobel von Zobeltitz(Zabeltitz) z Niedoradza. W 1408 roku własność Caspara Zobeltitz(Zabeltitz) a w 1443/1451 roku Otyń należał do Sigismunda Zobeltitz(Zabeltitz) i jego trzech synów. Poza Otyniem do Zobeltitz(Zabeltitz) należał również Konotop. Sami rycerze trudnili się rozbojem co wywołało oburzenie i reakcję ze strony księcia Jana II Żagańskiego. Pojmał braci von Zabeltitz: Christopha, Bruna i Kaspra. Kasper i  Bruno von Zabeltitz zostali ścięci, natomiast Christoph umarł śmiercią głodową osadzony w zamkowej wieży. Po odebraniu Otynia rodzinie von Zabeltitz przez księcia głogowskiego, miasto weszło w posiadanie Korony Czeskiej. W 1497 roku syn Caspra, Balthasar Zobel von Zobeltitz(Zabeltitz) wnosił roszczenia do majątku po ojcu, w końcu zawarł kontrakt o współrządzenie majątkiem otyńskim z von Rechenbergiem ze Sławy. W 1516 roku Otyń należy do  braci von Rechenberg – Hansa i Nickela. W 1532 roku zmarł Nickel von Rechenberg. Hans von Rechenberg, jedyny właściciel Sławy, Bytomia Odrzańskiego, Tarnowa Jeziernego, Otynia, nie mając synów tylko dwie córki, w testamencie z 1536 roku przepisał bratu Klemensowi von Rechenberg Sławę, kuzynowi Georgowi von Rechenberg z Borowa Polskiego Otyń, kuzynom Melchiorowi i Franzowi von Rechenberg z Siedliska oraz siostrze i jej mężowi Melchiorowi von Gersdorf Tarnów Jezierny, Nowe Miasteczko, Gołaszyn i Popęszyce. Hans von Rechenberg zmarł w 1540 roku. Georg von Rechenberg zmarł w 1559 roku, Otyń dziedziczy jego syn Melchior a resztę dóbr jego wnuk Hans von Rechenberg po śmierci Melchiora w 1562 roku. Otyń na krótko przejmuje zięć Melchiora, Wolfgang baron von Kittlitz. W 1610 roku umiera ostatni z otyńskiej linii rodu von Rechenberg, Hans Georg, który siostrze, Helenie von Sprinzenstein zapisuje w testamencie Otyń, co staje się zarzewiem konfliktu rodzinnego, w wyniku którego po śmierci Heleny von Sprinzenstein w 1628 roku, Balthasar von Rechenberg z Borowa Polskiego, który nie godził się z testamentem, zajął zbrojnie miasto i własną załogą obsadził zamek. Interwencja cesarskiego komisarza przywróciła władzę mężowi Heleny, Johannowi Ernestowi hrabiemu von Sprinzenstein, więzionemu przez Balthasara. Do wojny o sukcesję po Hansie Georgu von Rechenberg w kolejkę ustawił się Sigismund von Kittlitz oraz po śmierci Johanna Ernsta hrabiego von Sprinzenstein w 1639 roku(zmarł pod Bninen w Polsce), jego druga żona Eleonora hrabina von Sprinzenstein, z domu hrabianka von Harach(zmarła w 1645 roku). Pod koniec wojny trzydziestoletniej miasto i zamek zajęty przez wojska szwedzkie. W 1643 roku tymczasowo zamek w rękach Wilhelma von Heyking. Po pokoju westfalskim kończącym wojnę trzydziestoletnią dobra wracają na krótko do rodziny von Rechenberg. W 1643 roku na mocy testamentu Eleonory hrabiny von Sprintzenstein, właścicielem miasta stali się jezuici. Ostatecznie posiedli miasto dopiero po śmierci Siegmunda von Rechenberg w 1661 roku. W 1650 roku o spadek wystąpił jedyny syn Johanna Ernsta hrabiego von Sprintzenstein, Philipp hrabia von Sprintzenstein, ale bez powodzenia. W 1749 roku zarządcą majątku klasztornego został Karol Reinach.  Po kasacji zakonu w 1776 roku w klasztorze utworzono Królewski Instytut Szkolny, prowadzony przez byłych jezuitów. W 1787 roku po opuszczeniu Otynia przez ostatnich zakonników, król pruski Fryderyk Wilhelm II sprzedał miasto księciu kurlandzkiemu, Piotrowi von Biron. Do 1879 roku należał do książąt żagańskich i w tym roku został sprzedany  pruskiemu ministrowi spraw wewnętrznych, dr Rudolfowi von Friedenthal, po którym dobra przejęła córka Rudolfa- Renata baronowa von der Lancken-Wackenitz, żona pruskiego ambasadora we Włoszech. Dobra otyńskie były w posiadaniu rodziny do 1945 roku.

otyn-zamek-wg-dunckera

otyn-palacowa-kaplica

otyn-dziedziniec-zamkowy

otyn-2011-3otyn-2011-47otyn-2011-9otyn-2011-44 otyn-2011-45

ZAMEK

Pierwszą budowlą była nieznana nam siedziba rycerska rodu Czabel z Niedoradza, których potomkowie jako już  Zobel von Zobeltitz(Zabeltitz) w XIV i XV wieku dokonali  rozbudowy zamku. W 1329 roku Otyń wymieniony jako miejscowość z zamkiem, który pojawia się również w 1488, 1501, 1506 ,1507 i 1516 roku. Nie znany jest jego wygląd. Pozostałości po obiekcie zachowały się w południowej części budynku bramnego. W 1495 roku z Otynia pisał się Hans von Nostitz, który prawdopodobnie zajmował część majątku rodu von Zabeltzitz, w tym zamek. W 1501 roku Władysław Jagiellończyk nakazał braciom Hansowi i Georgowi von Nostitz oddać zamek Otyń ale jeszcze w 1506 roku go zajmują. Za czasów kolejnych właścicieli – rodziny von Rechenberg– zamek został przebudowany i rozbudowany w stylu renesansowym. Kolejnych zmian dokonali jezuici, a prace zakończono w 1681 roku. Po pożarze w 1702 roku, do 1721 roku prowadzono prace renowacyjne z jednoczesną, kolejną rozbudową budowli. W tym czasie założono park krajobrazowy. W 1945 roku częściowe zniszczenie struktury obiektu. W zachowanej części budynku mieściły się mieszkania pracowników PGR. Kolejne pożary w 1946 i 1954 roku doprowadziły obiekt do ruiny. Obecnie własność prywatna.

otyn-2011-49 otyn-2011-50 otyn-2011-51 otyn-2011-65 otyn-2011-60

otyn-2011-72 otyn-2011-76 otyn-2011-77 otyn-2011-30 otyn-2011-41 otyn-2011-33

otyn-1896-lubuskie

OSOWA SIEŃ /Röhrsdorf/

Wieś położona w gminie Wschowa powiatu wschowskiego. Wzmiankowana po raz pierwszy w 1312 roku(Ryegstroph), wielokrotnie później: w 1325(Rudegeri villa), 1404(Rodger Villa), 1416(Ossowa Schen), 1424(Ossowasen), 1425(Ossowaszen), 1429(Ossowaszeyn), 1437(Osszowaszyen),  1443(Ossowa Syen), 1444(Ossowaszyen), 1447(Ossowaschien), 1449(Ossowsyen), 1471(Osszowa Szyen), 1510(Ossovassyen).     Wieś rycerska. W 1312 roku od księcia głogowskiego i wielkopolskiego Henryka II za dobrą służbę wieś otrzymał Dytmar z Pannewitz(von Pannewitz?).Wieś była gniazdem rodowym rodziny Ossowskich herbu Awstacz(Abschatz, Kreidelwitz). Część genealogów przypisuje im herb Dołęga. Najstarszym znanym członkiem rodu jest Hincza Ossowski zmarły w 1424 roku. W 1416 roku wymienieni są również jego bracia: Jarosław i Marcin Ossowscy. Hincza Ossowski podawał po ojcu z rodu Awstacz, po matce z rodu von Promnitz. W 1424 roku wymieniony Janusz Ossowski, brat Hinczy, w 1424-65 Marcin Ossowski, podsędek wschowski, brat Hinczy. W 1501 roku Mikołaj Ossowski kupuje część gruntów w Osowej Sieni od Katarzyny Krzyckiej, żony Jana Krzyckiego. Z rodziny Krzyckich w latach 1522-32 wymieniony Mikołaj Krzycki, syn Jana i Katarzyny. W  latach 1517-61 część Osowej Sieni należała do Baltazara Ossowskiego syna Mikołaja. W latach 1563-66 wymieniony Maciej Krzycki, syn Jana Krzyckiego a bratanek Macieja. W 1660 roku Andrzej Ossowski sprzedał Osową Sień i część Dębowej Łęki rodzinie Żychlińskich herbu Szeliga, za których to czasów dochodzi do podziału wsi na 3 folwarki- Górny, Środkowy i Dolny. W części środkowej i dolnej założenia dworsko-parkowe, w górnej założenie pałacowo-parkowe.

osowa-sien-1933-lubuskieosowa-sien-1892-lubuskie

OSOWA SIEŃ- część dolna

Osowa Sień dwór III, lubuskie

osowa-sien-dwor5

Po podziale wsi w 1739 roku, dolna część przypadła Janowi Aleksandrowi Żychlińskiemu, ożenionemu z Anna Eleonorą von Scheinitz. Po nim dobra dziedziczy jego syn, Ernest Chrystian, który w roku 1806 sprzedaje majątek Adamowi Konstantemu Mielęckiemu herbu Aulock. Bezpotomny syn Adama, Ludwik Jan Mielęcki przekazuje dobra bratankowi Emilowi Józefowi Nepomucenowi Mielęckiemu., który w połowie XIX wieku sprzedaje dobra Ottonowi von Waldow. W 1890 roku po licytacji dobra wykupuje Aleksander Jahnz. W 1902 roku właścicielem majątku zostaje major Henryk Sommermeyer. Rodzina ta jest w posiadaniu majątku do 1945 roku. Po 1945 roku majątek w posiadaniu Skarbu Państwa, od 1949 roku mieścił się tutaj Państwowy Ośrodek Hodowli Zarodowej, w dworze mieściły się mieszkania pracowników. Obecnie pełni funkcję mieszkalną. Dwór zbudowany w 1 połowie XIX wieku w stylu klasycystycznym, na planie prostokąta, z dobudówkami po obu stronach, podpiwniczony, kryty dachem naczółkowym. Z wystroju dworu zachowała się częściowo oryginalna stolarka okienna i drzwiowa. Do dworu prowadzi aleja kasztanowa. Od zachodu i północy park krajobrazowy.

OSOWA SIEŃ – część środkowa

osowa-sien-palac-ok-wschowy001osowa-sien-dworosowa-sien-dwor-od-strony-parku

W 1793(prawdopodobnie w 1763) roku folwark środkowy otrzymuje w spadku po Andrzeju Żychlińskim, jego najstarszy syn z pierwszego małżeństwa, Franciszek Henryk(1700-1764). W 1799 roku majątek z dworem zakupił Aleksander Potworowski, po czym sprzedaje go Adamowi Konstantemu Mielęckiemu(1740-1810) z Jędrzychowic. Po jego śmierci dobra dziedziczy jego syn Konstanty Adam(1773-1826), który jest budowniczym rezydencji i grobowca. W 1845 roku folwark średni kupuje Johann Georg von Quos. Po ślubie Hermana von Hoven z Pauliną von Quos w roku 1847 dobra przechodzą w ręce rodziny von Hoven, która posiadała dobra do 1945 roku. Po 1945 roku dobra przeszły na własność Państwowego Ośrodka Hodowli Zarodowej Osowa Sień. Od końca lat 90-tych jest własnością prywatnej spółki z Rydzyny. Dwór przeznaczony jest na potrzeby agroturystyki. Całe założenie składa się z dworu, trzech oficyn, budynek wozowni, założenie folwarczne oraz park krajobrazowy. Dwór zbudowany w początkach XIX wieku przez Konstantego Adama Mielęckiego, klasycystyczny, murowany, parterowy, zbudowany na planie prostokąta, podpiwniczony, kryty dachem naczółkowy. Z oryginalnego wyposażenia zachowała się oryginalna klatka schodowa z drewnianą balustradą z tralkami, wewnętrzna stolarka drzwiowa w sieni głównej oraz dwuskrzydłowe drzwi wejściowe z kartuszami herbowymi, a także częściowo stolarka okienna.
W sąsiedztwie dworu park krajobrazowy założony w początkach XIX wieku ze stawem z wyspą.

OSOWA SIEŃ – część górna

Osowa Sien- palac 1

Osowa Sień, lubuskie

Osowa Sien- palac2

osowa-sien-palac

 

Folwark górny po ojcu dziedziczy Andrzej Żychliński(1706-1755) ożeniony z Julianną Geiler. Karol Władysław von Unruh ożeniony z najmłodszą córką Andrzeja, Charlottą Constantiną przejmuje majątek. Jego jedyna córka w 1779 roku wychodzi za mąż za Jana Baltazara von Schlichting(1745-1809), kolejnego właściciela folwarku. Po jego śmierci dobra przechodzą na najmłodszego z synów- Wilhelma Ferdynanda(1786-1856). Po nim dobra dziedziczy jego córka Emilia Teodora Eleonora Franciszka, od 1839 roku żona Leopolda Hugo von Heydebrandt. Jeszcze za jej życia dobra przejmuje jej córka, Anna Julia Teresa, żona Eugena Friedricha Heinricha barona von Seherr-Thoss. W 1919 roku pałac został wydzierżawiony Lotharowi von Brandenstein, wnukowi Anny Seherr-Thoss, który mieszkał w Osowej Sieni do 1945 roku. Jego córka Leoni Ossowski- niemiecka pisarka uhonorowana została medalem „Zasłużony dla Kultury Polskiej” za powieści o Osowej Sieni przed i powojennej. Po 1945 roku pałac z folwarkiem przejmuje Państwowy Ośrodek Hodowli Zarodowej Osowa Sień, która w 1990 roku przekształciła się w spółkę Hodowli Zwierząt Zarodowych Osowa Sień Sp. z o.o. W 2007 roku w posiadaniu prywatnego właściciela- rodziny polsko-duńskiej, która zamierza stworzyć luksusowy Bed&Breakfast/informacja od Pani Katarzyny, właścicielki pałacu, której dziękuję za sprostowanie wcześniej błędnie zamieszczonej informacji/. Pałac wzniesiony przez Eugena Friedricha Heinricha barona von Seherr-Thoss na przełomie XIX i XX wieku na fundamentach XVIII-wiecznego dworu, rozebranego pod koniec XIX wieku. Pałac reprezentuje nurt, odwołujący się do tradycji niemieckiego „burgu”, operującego formami neogotyku i neorenesansu, kierunku charakterystycznego dla architektury rezydencjonalnej Wielkopolski od lat 90-tych XIX wieku. Rozczłonkowaną bryłę pałacu tworzą elementy zróżnicowane wysokością i kształtem dachu. Nad całością góruje pięciokondygnacyjna wieża zwieńczona strzelistym hełmem oraz małymi smukłymi wieżyczkami w narożnikach.

OSIEK /Wutzig/

Wieś położona w gminie Dobiegniew powiatu strzelecko-drezdeneckiego. Po raz pierwszy wzmiankowana w 1299 roku pod nazwą Wutsick. Później wymieniana jako Wosic, Wotzich, Wuczik. W 1326 roku wieś uległa zniszczeniu przez wojska króla Władysława Łokietka. Początkowo była własnością rodu von Vorhauer. W 1608 roku podzielona była na kilka własności: należała do braci  Hansa, Daniela, Thomasa von Vorhauer. kapitana Hartwicha von Vorhauer z Cedyni i Wolfa von Lӧben. W 1644 roku wieś podzielona pomiędzy rodziny: von Mühlen, von Lӧben oraz von Wreech, która krótko przed 1644 rokiem nabyła grunty od rodziny von Reetz. W 1645/46 roku Christian von Brand(zm.1663r.), właściciel pobliskiego Chomętowa oraz części Ługów, zakupił gruntu należące do Caspara von Lӧben, Hansa Christiana von Wreech oraz Wolfa von Mӧhlen(Mühlen). W 1663 roku cała wieś należała już do rodziny von Brand. W 1691 roku właścicielem wsi był Paul von Brand(zm.1697r.). Od 1715 roku dobra były własnością królewskiego szambelana Christiana von Brand(zm.1749r.), przebywający przeważnie na dworze królewskim. Współwłaścicielem wsi był jego brat Ernst Ludwig von Brand z Gralewa oraz jego czterech kuzynów. Od 1794 roku dobra są własnością Christiana von Brand(zm.1811r.), rycerza zakonu joannitów. W 1813 roku posiadaczem dóbr był Christian Carl Friedrich August von Brand(zm.1869r.) syn Friedricha Paula i Louise Caroline Wilhelmine, z domu von Wedel. Posiadał również pobliskie Chomętowo. Zarządzał dobrami do 1865 roku. Po 1865 roku Christian Carl Friedrich August przekazał majątek synowi, Adolfowi von Brand(zm.1878r.).  W 1878 roku rodzina von Brand z Chomętowa, Osieka, Ługów i Długiego utworzyła majorat o wielkości 6230 ha, który przetrwał do 1945 roku. W 1879 roku majątek obejmował 1464ha gruntów. Objął go Eusebius von Brand, członek Izby Panów, który umiera w 1905 rok. W 1896 roku posiadał majątek o areale 2525ha w tym majątek w Chomętowie(Hermosdorf). Administratorem majątku był niejaki Franck. Jego sukcesorem zostaje Georg von Brand, który w 1911 roku ginie podczas kąpieli w jeziorze, nie pozostawiając męskiego potomka. Majątek dziedziczy jego kuzyn, Adolf von Brand(ur.1876r.). W 1914 i 1929 roku majątek obejmował 980ha i należał do Dr Adolfa von Brand właściciela Ługów.

PAŁAC

Osiek- pow. Strzelce Kraj., Lubuskie

Osiek-pałac

dsc_0017

Osiek3

dsc_0026

Osiek5

Zespół pałacowy składający się z pałacu, dwóch oficyn oraz parku. Pałac pierwotnie z XVII wieku, w obecnej formie neoklasycystyczny, z około połowy XIX wieku. Murowany, dwukondygnacyjny, założony na planie prostokąta, z parterowymi przyległościami przy węższych bokach. Od strony zajazdu czterofilarowy portyk wspierający taras. Elewacje boniowane, rozczłonkowane gzymsami. W elewacji ogrodowej dwie konchowe nisze z alegorycznymi rzeźbami. Dach płaski czterospadowy. Od strony południowej do pałacu przylega park krajobrazowy z XVIII-XIX wieku, łączący się z lasem i jeziorem. W latach 80-tych wyremontowany i użytkowany jako ośrodek wczasowo-wypoczynkowy. Od strony wschodnie pałacu oficyna z XIX wieku, przebudowana w XX wieku, kryta wysokim, dwuspadowym dachem. Obecnie pałac w rękach prywatnych, w postępującej ruinie.

dsc_0023

osiek

osiek1

dsc_0024

dsc_0028

osiek-1934-lubuskie

OSIEK /Ossig/

Wieś położona w gminie Lubsko powiatu żarskiego. Po raz pierwszy wzmiankowana w 1551 roku. Wieś wasalna majątku w Brodach. W 1551 roku właścicielem wsi był Melchior von Rothenburg. W XVI-XVII wieku wieś należy do rodu von Dallwitz. Pierwszym znanym przedstawicielem z tego rodu był Hans I, później Johann V von Dallwitz wymieniany w 1593, 1606 i 1611, posiadający Starosiedle, Koło i Osiek, jego syn Hans, także właściciel Raszyna, Johann Adolf zyjący w latach 1631-1684, także właściciel Dłużka. W 1685 roku Osiek dziedziczy Johann Adolf junior von Dallwitz. Posiadał Osiek do swojej śmierci do 1741 roku. Po jego śmierci Osiek dziedziczą bratankowie Johanna Adolpha juniora: Johann Wolf i Johann Friedrich, który spłacił brata i został ostatnim właścicielem Osieka z rodu von Dallwitz. Zmarł w 1783 roku. Przed 1783 rokiem właścicielem Osieka zostaje pułkownik Misitscheck von Wischkau hrabia von Strobschütz. Od końca XVIII wieku następują dość częste zmiany właścicieli, przy czym mowa jest o dwóch majątkach  na terenie wsi, gdzie drugi majątek w połowie XIX wieku został rozparcelowany: baron von Seld(1792), Johann Christoph Gärtner(1796), von Gӧrne(1806), Zerboni Sposetti(1810), von Friedrich(1818-1853-właściciel majątku I), Schneider(w 1879 roku jego majątek obejmował 157,28ha gruntów)Wilhelm Matthes(1890), von Puttkamer(1903). W 1896 roku majątek o powierzchni 159,40ha należał do A.Hoffmanna. W 1914 roku majątek obejmował 156ha gruntów i należał do Emila Philipp. W 1928 roku dwór zakupił Skarb Państwa. Dwór zaadoptowano na Instytut dla Głuchoniemych(Taubstummenanstalt d.Prov.Brand. in Guben(Brand.Prov.-Taubstummenlehrgut und Haushaltungsschule) a majątek obejmował 37,5ha. W 1938 roku dwór przejęło Hitlerjugend i utworzyło szkołę Związku Dziewcząt Niemieckich. Dwór przetrwał wojnę bez większych strat. Dewastacja dworu jak i założenia folwarcznego rozpoczęła się w połowie lat 60-tych i na początku lat 70-tych. Obecnie ruina.

Osiek- palac2osiek-palac1osiek-ok-krosna-o-lubuskie

DWÓR

Dwór zbudowany w XVI wieku, przebudowany w XVIII i XX wieku. Murowany z kamienia i cegły, założony na planie prostokąta, Z dwiema cylindrycznymi wieżami w narożnikach elewacji zachodniej, z dobudówką od strony zachodniej. Piętrowy, wieże trzykondygnacyjne, nakryte dachami namiotowymi. W sąsiedztwie pałacu znajdują się cylindryczne pawilony barokowe, zbudowane w XVIII wieku oraz park krajobrazowy z XVIII wieku.

osiek-1933-lubuskie

OSIECZNICA /Güntersberg/

Wieś położona w gminie Krosno Odrzańskie powiatu krośnieńskiego. Po raz pierwszy wzmiankowana w 1202 roku. W tym roku książę piastowski Henryk Brodaty nadaje wieś klasztorowi cystersów z Lubiąża. W 1417 roku wieś w posiadaniu zakonu dominikanów z Krosna Odrzańskiego. W 1523 roku własność klasztoru lubiąskiego. Prawdopodobnie  przed 1546 rokiem wieś została odkupiona od zakonu przez margrabiego Jana. Wg spisu z 1718/19 roku majątek stanowił domenę państwową z siedzibą w Krośnie Odrzańskim. W połowie XIX wieku majątek wraz z pałacem był własnością rodziny von Manteuffel. W okresie późniejszym stają się własnością miasta Krosna Odrzańskiego. W 1896 roku własność państwa, a majątek obejmował 5116,69ha gruntów. W 1914 i 1929 roku majątek jako domena państwowa obejmował 6219ha gruntów.

Osiecznica- dwór

168

 170  172   175 176

PAŁAC

Pałac zbudowany w połowie XIX wieku w stylu klasycystycznym, założony na planie prostokąta, z dwiema parterowymi oficynami po bokach, murowany, dwukondygnacyjny, podpiwniczony, kryty dachem dwuspadowym, z dwukondygnacyjnym czterokolumnowym portykiem w fasadzie. Wewnątrz zachowała się stolarka okienna i drzwiowa, piece kaflowe. Pałac zbudowany przez współwłaściciela fabryki sukna w Osiecznicy, Johanna Arnolda Gohr. Urodzony w Kolonii nad Renem w 1839 roku ożenił się z córką radcy handlowego Christiana Scheiffgen, stając się później współwłaścicielem firmy. Prawdopodobnie był budowniczym pałacu, który przetrwał zawieruchę II wojny światowej. Po 1945 roku po nacjonalizacji przekazany Państwowemu Gospodarstwu Rybackiemu. Po 2006 roku wyremontowany na potrzeby hotelarskie.

STARY FOLWARK

Na południowo-wschodnim skraju wsi położony był folwark. Obecnie budynki z początku XX wieku.

OSIECKO /Oscht/

Wieś położona w gminie Bledzew powiatu międzyrzeckiego. Po raz pierwszy wymieniona w 1312 roku(Magnum Oszez) oraz wielokrotnie w latach: 1316(Ochos), 1360(Magnum Ossek), 1370(Magnum Ossecz), 1385(Oschitz), 1400(Magnum Osszeczsko), 1423(Ossyeczno), 1495(Osszyeth), 1501(Ossyeczsko), 1508(Ossziczko), 1509(Ossiczko), 1510(Ossyeczsko), 1563(Ossieczko), 1565(Oszieczko), 1589(Osieczko). W języku niemieckim  w 1350 roku wymieniona jako Groten Ostczetz a w 1944 roku jako Oscht. Początkowo własność margrabiego brandenburskiego. Później własność joannitów. Od 1360 roku należała do cystersów w Zemsku, którzy odkupili wieś od Tomasza, Henryka i Ebela Hockman, mieszczan frankfurckich. W 1423 roku ¼ wsi należała do Ulryka Vkrow, który odsprzedał ją opatowi z Bledzewa. Później należała do cystersów bledzewskich. Wieś należała do zakonu do ich sekularyzacji i przejęciu majątku przez państwo pruskie. Od 1838 roku dobra dzierżawione przez Franciszka Ksawerego Alkiewicza, właściciela Nowej Wsi, późniejszego właściciela majątku. W 2 połowie XIX wieku majątek dzierżawiony przez niejakiego L.Vollmer. W 1870 roku majątek o areale 198ha posiadał August Alkiewicz. W 1877 roku majątek o powierzchni 198ha posiadał Reinhold Vollmer. W 1896 roku majątek o powierzchni 198,39ha należał do  Fritza Viebig. Posiadał majątek jeszcze w 1905 roku. Administratorem dóbr w tym czasie był Ernst Schroeder. W 1907 roku majątek o powierzchni 279ha należał do Franza Berger`a. W 1913 roku majątek o powierzchni 279ha należał do Ernsta Żychlińskiego. W okresie międzywojennym dobra posiada Ernest von Żychliński. Po1945 roku majątek upaństwowiono i na jego terenie utworzono PGR. Po 1992 roku przejęty przez AWRSP. Obecnie dzierżawiony.

DWÓR

osiecko-pow-skwierzyna-dwor

osiecko-pow-skwierzynaok-lubniewic001-dwor

Osiecko Pomiędzy Skwierzyną a Lubniewicami

Dwór zbudowany w pierwszej połowie XIX wieku w stylu klasycystycznym, przerobiony w czasach późniejszych. Murowany, piętrowy, założony na planie prostokąta z ryzalitem od strony północnej. Ryzalit zwieńczony trójkątnym przyczółkiem. Dach naczółkowy. Podpiwniczony. Po 1945 roku budynek zaadoptowany na biura PGR i mieszkania dla pracowników.

osiecko-1934-lubuskie

OKUNIN /Langmeil/

Wieś położona w gminie Sulechów powiatu zielonogórskiego. Początki wsi sięgają XIII wieku. W 1498 roku jako właściciel wsi wymieniony został Asmus von Troschke. Ożenił się z Katarzyną von Warmsdorff . W 1565 roku część wsi należała do rodziny von Warmsdorff– wymieniony George von Warmsdorff. Prawdopodobnie w wyniku ślubu dobra przejęte przez rodzinę von Troschke. W 1695 roku Margarethe von Troschke(1677-1736) poślubia Johana Ernsta von Knobelsdorff(1673-1715). Dziedzicem części dóbr zostaje syn, Karel Gottlob von Knobelsdorff(1710-1757). W 1718/19 dobra należały do rodziny von Troschke oraz do Michaela Felsch. W 1750 roku całość zakupuje Ernst von Zimmermann(zm.1814). W 1857 roku własność Edwarda von Zimmermann(1850). W 1879 właścicielem majątku był Emil Sigismund von Zimmermann a dobra liczyły 1217,80 ha gruntów. Dobra pozostają w rękach rodu von Zimmermann do 1945 roku. Z tego rodu wymienieni- Kurt von Zimmermann(zm.1900), Kurt von Zimmermann(1917), Karola von Zimmermann(ur.1886), Joachim von Zimmermann(ur. 1913).

We wsi były dwa założenia: pałac i dwór. Pałac wzniesiony w XIX wieku, spalony w 1945 roku i rozebrany.

Okunin-nieistniejący pałac, lubuskie

Okunin-pałac

Okunin nowy palac

okunin-palac

okunin-wejscie-do-palacu

DWÓR

okunin-dwor

Okunin-stary dwór, lubuskie

okunin-stary-dwor-ok-sulechowa

 

okunin-dwor-2 okunin-dwor-3 okunin-dwor-4    okunin-dwor-8 okunin-dwor-9 okunin-dwor-10 okunin-dwor-11  okunin-dwor-13 okunin-dwor-14 okunin-dwor-15    okunin-dwor-19 okunin-dwor-20

Po 1945 roku majątek z dworem w rękach PGR. Przez wiele lat nieużytkowany. W 1978 roku był zamieszkały i pod opieką społecznego opiekuna, który przeprowadzał bieżące remonty. W 1980 roku przeszedł w ręce prywatne. Nie zamieszkany, nie remontowany popada w ruinę.Dwór zbudowany około 1800 roku, klasycystyczny. Przybudówki od wschodu dostawione w końcu XIX wieku. Murowany, parterowy, założony na planie prostokąta z ryzalitami na osi elewacji południowej. Ryzalit opięty półkolumnami, zwieńczony tympanonem. Dach mansardowy z lukarnami. Dobudowany aneks północny, parterowy, ma dach płaski, kryty papą, a na jego styku ze ścianą starszej części znajdują się dwa wysokie ozdobne kominy.

okunin-1896-lubuskie