PRZEŚLICE /Schönwalde/

Wieś położona w gminie Torzym powiatu sulęcińskiego. Początki wsi sięgają XIII wieku. Wielokrotnie wymieniana jako: Schonewalde, Schuenwalde, Schonenwalde, Schonewaldow, po raz pierwszy nazwa wsi pojawia się w 1461 roku(Schuenwalde), aczkolwiek w księdze klasztornej z 1405 roku mowa jest o kościele w Prześlicach, który płacił 3 talenty rocznie na rzecz parafii sulęcińskiej. Od XIV wieku wieś należy do rodu von Buntsch. Posiadali majątek na terenie wsi do połowy XVII wieku. W 1473 roku wieś należała do braci Nickela i Bernda von Buntsch z Bobrówka, od 1480 roku tylko do Nickela von Buntsch. Po śmierci Nickela wieś odziedziczył jego jedyny syn, Hans von Buntsch, zmarły wcześnie. Po nim majątek w 1510 roku przypadł synowi Hansa, Hansowi von Buntsch, zmarłemu w 1558 roku. Miał pięciu synów: Hansa, Wolfa, Jakoba, Balzera i Oswalda. Hans żył jeszcze w 1598 roku ale był już stary i niedołężny. Wolff kupił majątek w Grabinie w powiecie krośnieńskim od Zachariasa von Lӧben. Zmarł w 1594 roku. Miał 4 synów: Hansa, Gottfrieda, Oswalda i Zachariasa. Jakob von Buntsch był kulawy i wątły ale jeszcze żył w 1598 roku. Balzer zmarł w 1563 roku, nie mając synów. Oswald von Buntsch był królewskim komornikiem, w 1590 roku działającym w powiecie legnickim. Żył jeszcze w 1598 roku. Wg Księgi Lennej z 1644 roku wieś została sprzedana. Na początku XVIII wieku podział wsi na 4 majątki należące do rodów: von Scharowetz(Scharwitz, Scharawetz) von Scharowa( od 1724 roku nazywani von Scharwitz), von Diebitsch, von Stensch(Stentsch, Stentz)(na terenie wsi pojawiają się w roku 1643 jako Stentz, w 1662 roku siedzieli tu bracia Joaschim i Caspar von Stentzsch) oraz rodzina von Wengler posiadająca majątek wspólnie z rodziną von Heybeck(wg Wedekinda von Heyback?). W 1715 roku we wsi 4 działy własnościowe należące: 1-szy do kapitana Christopha Wellen Scharrwitz von Scharrowa z Bobrówka, 2-gi do Johanna Wilhlema von Schmulcke z Małuszowa, 3-ci do Wulfa Ernsta von der Heyden z Prześlic, 4-ty do Eustachiusa von Stentsch z Prześlic z synem Hansem Friedrichem. Wg spisu majątków z 1718/19 roku nadal podział wsi na 4 działy włąsnościowe: 1-szy należał do kapitana Christopha Wellen Scharrwitz von Scharrowa, 2-gi do Johanna Wilhelma von Schmulcke, który zastawił swój majątek u von Prittwitz, później u Kaspara Hansa von Diebitsch, 4-ty należał do Hansa Friedricha von Stentsch. W 1738 roku wieś zakupiona przez Mathiasa von Wesenbeck, który scalił wszystkie majątki w jeden. Po jego śmierci dobra przejęła wdowa, Henriette Gottliebe, z domu von Küssow, która w 1765 roku sprzedała majątek majorowi Georgowi Siegmundowi Friedrichowi Wilhelmowi von Sydow(1723-1790). Po śmierci majora von Sydow majątek dziedziczy wdowa po nim, Johanna Dorothea, z domu Steffens, która w 1791 roku sprzedała dobra kapitanowi Adolfowi Ferdinandowi Erdmannowi von Winning, ożenionemu z Charlotte Beate Dorothea von Kalckreuth. W 1805 roku sprzedał dobra radcy skarbowemu  von Kuhlwein. Po jego śmierci 1823 roku majątek dziedziczy jego syn, porucznik Karl Johann Wilhelm von Kuhlwein(*29.12.1786-+13.09.1831), ożeniony z Auguste Henriette Albertine, z domu von Kalckreuth(*16.01.1794-+29.09.1881). Majątek dziedziczy jedyny syn Karla Wilhelma i Augustyny, właściciel pobliskiego Bobrówka, który w 1838 roku za 40000 talarów sprzedaje majątek kapitanowi Johannowi Wilhelmowi Noack. Johann Wilhelm umiera w 1851 roku. Dobra dziedziczy syn, porucznik Wilhelm Gustaw Adolf Alexander Noack. W latach 1850-53 majątek jego obejmował 3835 akrów ziemi. W 1879 roku jego majątek liczył 991,70 ha gruntów. W latach 1884/1885 własność berlińczyka Roberta Verdries(*1826-+1891), syna Christopha.  Od 1896 roku majątek przejmuje berliński fabrykant Gustav Rossmann, właściciel Bobrówka. W 1907 roku kiedy właścicielem był Julius Wilke dobra liczyły 1011 ha gruntów. W 1914 roku majątek obejmował 1011ha i należał do Emila von Bergen. W 1929 roku majątek obejmował 1011ha i należał do Emila von Bergen. Prawdopodobnie posiadali dobra do 1939 roku.

Prześlice- dwór

We wsi były dwa założenia: pałacowe i dworskie. Pozostał dwór prawdopodobnie z XVIII wieku.

przeslice-1923-lubuskie

 

PRZEŁAZY /Seeläsgen/

Wzmiankowana w XIII-XIV wieku jako własność klasztoru cystersów z Trzebnicy. Jako pierwszy właściciel dóbr występuje Hans von Horne(1628). W XVII wieku właścicielem majątku jest dowódca cesarskich wojsk Franz Jobst von Kniegge(1687), po nim baron Dankelmann(1699) a część gruntów nadal w rękach klasztoru w Trzebnicy. W połowie XVIII wieku majątek jest własnością rodu von Rothenburg– wymieniony Samuel Gottlieb von Rothenburg(1752). Kolejnym właścicielem staje się rodzina von Lossow– wymieniony Melchior Sigismund von Lossow(1774), a także rodzina von Kalckreuth(1764), później Erazm von Schenkendorff, pod koniec wieku Fryderyk von Rabenau. W drugiej dekadzie XIX wieku majątek w rękach wdowy Päseler(1828), od której za 34000 talarów majątek odkupił Gustav Reistert. Od 1846 roku własność porucznika Oswalda Ferdinanda Paech. Posiadał majątek w 1857 roku. Później majątek należy do szambelana dworu carskiego barona von Balascheff(Balachoff), którego majątek w 1879 roku obejmował 721,40ha gruntów i był dzierżawiony przez niejakiego Neumann z Niesulic.  W 1896 roku majątek barona obejmował 737ha gruntów. Dzierżawcą był niejaki Henkel. Na początku XX wieku właścicielem majątku był Joseph Stern ale na krótko, a następnie rodzina Rieck.  W 1906 roku majątek staje się własnością Wolfganga Friedricha hrabiego von Castell zu Castell und zu Rüdenhausen(zm.1930), członka rycerskiego zakonu joannitów. W 1914 roku majątek obejmował 744ha  a w 1929 roku 736ha i należał do hrabiego Wolfganga Friedricha zu Castell-Rüdenhausen. Ostatnim dziedzicem fortuny był Wulf Dether Wolfgang Ernst Otto Paul Carl hrabia zu Castell und zu Rüdenhausen, kapitan lotnictwa cywilnego Lufthansy. Podczas II wojny światowej do 1945 roku mieściła się w pałacu szkoła SS.

Castell und zu RudenhausenFrankoński ród hrabiów i książąt Castell należał do najwyższej arystokracji europejskiej, sięgający swoimi korzeniami do XI wieku. W 1897 roku Wolfgang Fryderyk hrabia von Castell zu Castell und zu Rüdenhausen żeni się z Aleksandrą von Faber. Z tego związku wyłoniła się istniejąca do dzisiaj linia von Faber-Castell.

PAŁAC


Przełazyprzelazy-palac-od-strony-parkuprzelazy-lubuskie-2przelazy-lubuskie-uroczystosci-wlasciciela-castell-rudenhausenaprzelazy-lubuskie

Obecnie w pałacu mieści się Ośrodek Rehabilitacyjno-Wypoczynkowy.
Obecna forma pałacu jest efektem licznych przebudów, dokonanych w latach 1889, 1910 i 1923 roku oraz remontów i adaptacji przeprowadzanych w latach powojennych. Trzykondygnacyjny pałac neorenesansowy wybudowany w połowie XIX wieku, założony na planie prostokąta, murowany, podpiwniczony, urozmaicony dwoma wieżami zwieńczonymi krenelażem. Wewnątrz zachowane zachowane zdobienia na sklepieniach kolumnowego holu i na sufitach korytarzy oraz stolarka okienna i drzwiowa. W dużej, reprezentacyjnej sali zachowało się obramienie komina. Nad prowadzącymi do niej drzwiami, na elewacji ogrodowej przetrwał kartusz herbowy właściciela- hrabiego von Castell und zu Rüdenhausen(biało-czerwona szachownica), który uczynił z pałacu myśliwską rezydencję.

przelazy-1938-lubuskie

PRZECŁAW GÓRNY /Ulbersdorf/

Wieś położona w gminie Niegosławice powiatu żagańskiego. Obecnie część wsi Przecław. W 1407 roku wymieniona jako Olbechdorf. W 1687 roku wieś należała do Christiana von Eckartsberg. Później stanowi własność rodziny von Braun z Solnik a następnie rodziny von Scopp(Schkopp)– wymieniony Otto von Scopp(Schkopp). Po nim dobra odziedziczył najstarszy z jego synów, Heinrich, będąc pod koniec XVIII wieku właścicielem wsi. Od 1842 roku dobra posiada książę żagański Konstantin von Hohenzollern-Hechinhen, a po jego śmierci wieś przejmuje wdowa, księżna Maria Luiza Paulina. Około 1876 roku dobra są w posiadaniu księżnej Johanny von Aceranza Pignatelli, z domu księżniczki von Curland. Pod koniec XIX wieku wieś należy do porucznika Behme. W latach 1912-17 dobra posiada Werner Bach. Od 1917 roku dobra posiada książę Ernst Günther zu Schleswig-Holstein. Rodzina książęca posiadała dobra do 1945 roku. Po 1945 roku dobra należą do Skarbu Państwa a na jego terenie utworzono PGR. W tej części wsi zachowały się budynki gospodarcze po folwarku Górnym i Środkowym.

FOLWARK GÓRNY-2022r.

FOLWARK ŚRODKOWY

Przecław Góny i Dolny 1937, lubuskie

PRZECŁAW DOLNY /Ottendorf/

Wieś leżąca w gminie Niegosławice powiatu żagańskiego wymieniana po raz pierwszy w toku 1305. Prawdopodobnie od XIV wieku była w posiadaniu rodziny von Rottenburg. W 1481 roku wymieniany jest Mateusz von Promnitz. Stąd też pisała się rodzina von Braun, wymieniani w latach 1481, 1505, 1510, 1545. W 1687 roku wieś należała do Christiana von Eckartsberg. Później stanowi własność rodziny von Braun z Solnik a następnie rodziny von Scopp(Schkopp)– wymieniony Otto von Scopp(Schkopp). Po nim dobra odziedziczył najstarszy z jego synów, Heinrich, będąc pod koniec XVIII wieku właścicielem wsi. Od 1842 roku dobra posiada książę żagański Konstantin von Hohenzollern-Hechinhen, a po jego śmierci wieś przejmuje wdowa, księżna Maria Luiza Paulina. Około 1876 roku dobra są w posiadaniu księżnej Johanny von Acerenza Pignatelli, z domu księżniczki von Curland. Pod koniec XIX wieku wieś należy do porucznika Behme. W latach 1912-17 dobra posiada Werner Bach. Od 1917 roku dobra posiada książę Ernst Günther zu Schleswig-Holstein. Rodzina książęca posiadała dobra do 1945 roku. Po 1945 roku dobra należą do Skarbu Państwa a na jego terenie utworzono PGR. W zachodniej części wsi zwanej dawniej Przecławem Górnym zachowały się budynki gospodarcze po folwarku Górnym i Środkowym. W części wschodniej(Przecław Dolny) położony był majątek z pałacem, rozebranym po 1945 roku.

Przecław Dolny- pałac001

Przecław- pałac Przecław Dolny- pałac (1)

2022r.- widok na park

Przecław Góny i Dolny 1937, lubuskie

POPOWO /Poppe/

Wieś położona w gminie Bledzew powiatu międzyrzeckiego. Po raz pierwszy wymieniona w 1312 roku(Popowe, Poppow) oraz w 1508(Popowo). W 1312 roku margrabia Waldemar podarował wieś cystersom w Zemsku. Później należała do opata i cystersów bledzewskich. Po kasacie zakonu w 1796 roku własność państwa pruskiego. Stanowiła część majątku w Starym Dworku(1845r.). Majątek o areale 173ha posiadał Paul Fiedler. W 1877 roku majątek o powierzchni 184ha należał do Reinholda Zerbe. W 1896 roku samodzielny majątek obejmujący 172,85ha gruntów i należący do Reinholda Zerbe. W 1907 i 1913 roku majątek o areale 200 ha należał do Gregora Zerbe.

DWÓR

Popowo k.Międzyrzecza

popowo

W południowo-zachodniej części wsi położony był majątek ziemski. Zachował się dwór parterowy kryty dachem dwuskrzydłowym w części północnej skrzydło piętrowe kryte dachem dwuskrzydłowym. Obok resztki parku oraz zabudowania gospodarcze. Zachowała się również willa Zerbe, rozbudowana i przebudowana.

popowo-1894-lubuskie

POPĘSZYCE /Poppschütz/

Wieś leżąca w gminie Nowe Miasteczko powiatu nowosolskiego po raz pierwszy wymieniona w roku 1291(Popassitz). W 1297 roku J.Synapsius wymienia Petrusa de Popschütz(Piotra z Popęszyc), rycerza księcia Henryka głogowskiego, który żył jeszcze w 1304 roku a wg J.Synapiusa dał początek rodowi von Poppschütz. W roku 1331 wymieniany był Bronisz z Popęszyc. W XIV wieku wieś w posiadaniu rodu von Wirsing– w 1399 roku bracia Lutold i Hans von Wirsing sprzedali majątek swojemu krewnemu Hansowi von Tauschdorff. W 1428 roku rodzina von Glaubitz sprzedała swoje dobra rodzinie von Tauschdorff z Nowego Miasteczka. W 1440 roku siedzieli tu bracia Heinze i Bronik. W 1495 roku wymieniany jest rycerz Borke jako jeden z wielu właścicieli wiejskich w Popęszycach. Rozległość miejscowości spowodowała podział jej na trzy części i utworzenie trzech oddzielnych majątków co nastąpiło prawdopodobnie już w późnym średniowieczu.

Popęszyce Górne-2022r.

Popęszyce Górne były prawdopodobnie najstarszą częścią wsi, należącą jak podaje Zimmermann od początku do rodu von Poppschütz. W 1495 roku wymieniony Hans von Poppschütz, Bartsch von Poppschütz, zmarły w 1568. Prawdopodobnie synowie Bartscha, Leonard i Georg w 1591 roku sprzedali Górny i Środkowy majątek Ottonowi von Zedlitz(+1607). Z tego rodu wzmiankowani: Hans von Zedlitz(+1649), Ferdinand Siegmund(+1693), ożeniony z Euphrosine von Lüttwitz z Rudzin. Po śmierci Ferdinanda Siegmunda von Zedlitz, jego jedyna córka sprzedała majątek Casprowi Joachimowi von Knobelsdorff, wg Zimmermanna w 1723 roku. W 1815 roku umiera bezpotomnie ostatni z rodu, Christian Wilhelm von Knobelsdorff. W 1826 roku spadkobiercy sprzedają dobra Karlowi Beniaminowi Gottliebowi Brӓuer(+1876), będący właścicielem majątku do swojej śmierci. W księdze majątków ziemskich z 1857 roku jako właściciel figuruje wdowa Mathilde Zippel, z domu Bothe a majątek obejmował 685 mórg ziemi. Prawdopodobnie rodzina Zippel dzierżawiła majątek. Po śmierci Karla B.G.Brӓuer`a majątek dziedziczy Peter Knoch, później Luise Pauline Knoch. Ostatnim właścicielem majątku, który zakupił ok. 1930 roku był Hans Joachim Burchardt.

DWÓR

Dwór stanowiący wielowiekowe centrum majątku, który w dobrym stanie przetrwał działania wojenne, do dnia dzisiejszego nie zachował się. Został rozebrany około roku 1980. Zbudowany na początku XIX wieku prawdopodobnie na fundamentach starszej budowli, na planie prostokąta, dwukondygnacyjny, podpiwniczony, kryty był dachem mansardowym.

Popęszyce Środkowe

W XIV wieku majątek posiada rodzina von Wirsing, która w 1399 roku sprzedała majątek krewnemu, szwagrowi Hansowi von Tauchsdorff. W 1428 roku wzmiankowana rodzina von Glaubitz, która sprzedała swoje dobra rodzinie von Tauchsdorff. W 1474 i w 1486 wzmiankowani bracia: Kasper von Tauchsdorff i Balthasar von Tauchsdorff. W 1509 roku majątek Hansa von Tauchsdorff otrzymali od króla Zygmunta bracia Hans i Nickel von Rechenberg ze Sławy. W 1591 roku Popęszyce Środkowe zakupił Otto von Zedlitz. Po śmierci Ferdinanda Siegmunda von Zedlitz w 1693 roku, jego jedyna córka Anne Dorothee dziedziczy majątek. W XVIII wieku majątek jest w rękach rodu von Lüttwitz. W 1774 roku właścicielem środkowego folwarku jest Carl Friedrich von Lüttwitz. Posiada również majątek w Popęszycach Dolnych. Około 1800 roku majątek zakupił Ernst von Berge. Ożeniony z Luise baronówną von Dyherrn, córką Melchiora Gottharda z Mirocina, wzmiankowany był jako właściciel w 1844 roku.  Od 1851 roku właścicielem majątku zostaje Adolph Ferdinand Neumann, właściciel Szyby. W 1873 roku majątek o areale 685 mórg posiadał Julius Neumann, prawd. syn Adolpha. W latach 1898-1902 wymieniona jest wdowa Luise Neumann. W 1905 roku właścicielem majątku jest kapitan w stanie spoczynku, Ernst von Heynitz z Würstenhaim w powiecie Calau. Do 1945 roku właścicielem był Benno von Heynitz.

DWÓR

Dwór zbudowany w początkach XIX wieku, klasycystyczny. Murowany z cegły, na rzucie prostokąta, parterowy z użytkowym poddaszem, nakryty dachem mansardowym z naczółkami. Na osi fasady facjatka o falistym szczycie. W sieni był strop belkowany, w jednym z pomieszczeń sklepienie żaglowe. Rozebrany pod koniec lat 70-tych.

Budynek gospodarczy folwarku przy majątku w Popęszycach Środkowych

Popęszyce Dolne

Istniejący prawd. od XV majątek na terenie Popęszyc Dolnych związany był z rodem von Lüttwitz. W 1474 roku wzmiankowany Kasper Lopticz(von Lüttwitz), w 1534 roku bracia Georg i Siegmund von Lüttwitz, na początku XVIII wieku Balthasar Friedrich a w 1774 roku Carl Friedrich von Lüttwitz. W 1804 roku majątek jest w rękach Josepha Ottona von Stosch a następnie majora von Raven. W 1843 roku majątek zakupił Eugeniusz Antast. Dodatkowo współwłaścicielem miał być Dr Plӓschke. W 1862 roku majątek o areale 829 mórg zakupił Heinrich Brӓuer ale już w 1876 roku jest w posiadaniu rodziny von Schӧnborn, posiadająca majątek do 1910 roku. Kolejnym właścicielem zostaje Fritz i Frida Schӓpe. Po śmierci męża w 1937 roku majątkiem do 1945 roku rozporządza wdowa, Frida Schӓpe.

DWÓR-2022r.

Dwór z końca XVIII wieku klasycystyczny, zbudowany na planie prostokąta, dwukondygnacyjny, kryty dachem mansardowym, podpiwniczony. W XIX i na początku XX wieku remontowany i rozbudowany. Po 1945 roku własność Skarbu Państwa. Od 1950 roku w posiadaniu PGR a sam dwór zaadoptowany na biura PGR. W latach 70-tych XX wieku siedziba Stacji Hodowli Roślin. Od 1992 roku siedziba Gospodarstwa Nadzoru i Administrowania Zasobem. Obecnie budynek zamknięty, siedziba Gospodarstwa przeniesiona do Zielonej Góry.

Założenie folwarczne

 

 

POMORSKO /Pommerzig/

Wieś położona w gminie Sulechów powiatu zielonogórskiego. Po raz pierwszy wymieniona w 1565 roku. W tym czasie należała do rodu von Leslaw. Później dobra we wsi posiadała rodzina von Kalckreuth– wymieniony Ladislaus von Kalckreuth(1565). W 1566 roku wieś należy do braci Bastiana i Hansa von Kalckreuth. Hans wzmiankowany jeszcze w 1577 i w 1583, później jego syn, Christoph von Kalkreuth(zm.1592). Posiadali dobra we wsi do 1720 roku. W 1700 roku wieś należy do rodzin: von Winterfeldt i do von Rothenburg. W 1718/19 roku wieś podzielona na dwie własności- jedna w rękach generał-majora Johanna Kasimira von Damnitz zamieszkałego w Pomorsku, druga w posiadaniu landrata von Rothenburg, zamieszkałego w Nietkowie. W 1726 roku majątek za 60.000 talarów zakupił Gottfried Wilhelm baron von Schmettau(Schmettow)(zm.1728) tworząc majorat z posiadanych dóbr z siedzibą w Pomorsku. Po jego śmierci w 1728 roku majorat przechodzi na: Gottfrieda Heinricha(*03.04.1710-+27.08.1762)- w 1742 roku otrzymał tytuł hrabiego Rzeszy, Gottfrieda Heinricha Leopolda(*01.12.1732-+10/1511.1812),  Augusta Bogislava Leopolda Gottfrieda(*14.10.1767-+22.07.1816) i hrabiego Bernharda Gottfrieda Philippa(*12.04.1787). W XIX wieku własność Bernharda hrabiego von Schmettow(02.03.1818-11.03.1889) ożenionego z Marie Charlotte Friederike von Raumer(1820-1886). Był synem Bernharda Philippa Gottfrieda hrabiego von Schmettow(1787-1872) i Valeski Elisabeth Agnes von Wulffen(1798-1881). W 1879 roku jego dobra obejmowały 1564,04 ha gruntów wraz z majątkiem w Brzeziu(Briese). W 1896 roku majątek hrabiego von Schmettau obejmował 1564,86ha gruntów. W skład majątku wchodziły folwarki Dobrzęcin(Valescahof), Brzezie(Briese) i Łuszczyn(Mittelvorwerk). Na przełomie wieków własność Bernharda Gottfrieda Karla hrabiego von Schmettow(1846-1912), żonatego z Leonią Marią hrabianką von Francken-Sierstorpff(1853-1929), z którą miał dziewięcioro dzieci. Najstarszy syn hrabiego, Bernhard Gottfried Aleksander von Schmettow(1875-1956) w 1908 roku rozwiódł się z Thomazine Marianną Elisą Ullą Ingeborg von Wachtmeister(1874-1949). Miał z nią czworo dzieci: Bernharda Gottfrieda, Axela, Thomazine i Marka Albrechta. W 1911 roku ożenił się po raz drugi z księżniczką Idą Rosą Sułkowską herbu Sulima(1881-1934). Związek przetrwał 5 lat. Z powodu nadużyć finansowych hrabiego, jego wystawnego życia i hazardu doszło do zadłużenia majątku rodowego i jego sprzedania.  W 1914 roku majątek hrabiego Bernharda obejmował 1575ha gruntów. W skład majątku wchodziły folwarki: Dobrzęcin(Valeskahof), Brzezie(Briese) i Łuszczyn(Mittelvorwerk). W latach 20-tych XX wieku majątek jest w posiadaniu spółki- Gutsverwaltungs- und Verwertungs-AG wymienionej w 1929 roku jako -„Gurag” Gutsverwaltungs- und Verwertungs- Akt.-Ges., Berlin. Przez kilka lat pałac był nieużytkowany i popadał w ruinę. W 1936 roku ówczesny starosta Krüger za 10 tys. marek zakupił pałac z parkiem i częścią gruntów tworząc w pałacu placówkę szkolną-Hitlerjugend dla młodzieży z Górnego Śląska i Westfalii.

Pomorsko- pałac

Pomorsko pow. Krosno Odrz., lubuskie

pomorsko-ok-sulechowa-palacpomorsko-pow-krosno-odrz

PAŁAC

Pierwsza siedziba powstała w drugiej dekadzie XVIII wieku, później przebudowana. Obecny wygląd pałac otrzymał w 1870 roku. Kolejna przebudowa miała miejsce na przełomie XIX/XX wieku. Częściowo zniszczony podczas działań wojennych w 1945 roku. W latach 60-tych XX wieku odremontowany z zaadoptowaniem pałacu na szkołę i bibliotekę publiczną. W tym czasie nie odnowiono najstarszej, barokowej części pałacu. Kolejny remont przeprowadzono w 2001 roku.

WILLA

pomorsko-dwor-willa

pomorsko-1896-lubuskie

POLICKO /Politzig/

Wieś położona w gminie Pszczew powiatu międzyrzeckiego. Po raz pierwszy wieś wzmiankowana w 1278 roku(Policzko, Policko, Polyczko), gdzie wymienia się wdowę po  Młodole, która przekazuje wieś zięciowi Marcinowi Paranicowi(Poranie, Pareniz). Nadanie to zostało potwierdzone przez  Przemysława II na zamku w Santoku. Kolejno wymieniana wielokrotnie w latach: 1405(Policzsko), 1413(Polniczsko), 1424, 1466(Policze), 1425(Polyczsko), 1430(Poluiczsky, Pollyczczsky), 1436(Policzsco), 1475(Policzko). W 1405 roku wymienia się Bieniaka Polickiego herbu Prawdzic. W tym czasie pretensje do części gruntów we wsi zgłasza wdowa po Witoldzie von Grünberg. Przez kilka wieków część wsi była w posiadaniu Polickich herbu Prawdzic z domu Paranizow(Paranicow)(1405-1603). W latach 1421-26 wymienia się Lubikowskich z Policka. W 1456 roku połowa wsi należała do Andrzeja Herstopskiego z Herstopu (Nowej Niedrzwicy). W 1493 roku połowę Policka zakupuje Andrzej Hersztopski. W 1698 roku majątek wraz z Polickiem należał do rodziny von Unruh, od których dobra zakupił Adam von Kalckreuth(1638-1711), właściciel Muchocina. Był trzykrotnie żonaty. Pierwszą żoną była wdowa von Unruh, z domu von Nostitz. Drugą żoną była Zofia von Bojanowska z Bojanowa. Trzecią żona była polska szlachcianka niemieckiego pochodzenia Anna Helena von Seherr-Thoss z Wygnańczyc(1665-1735). W 1767 roku właścicielem Policka był Aleksander Kaykrayter (zniekształcone von Kalckreuth). Około roku 1793 właścicielem wsi był Augustyn Adam von Dziembowski, który sukcesorem swoim mianował swego brata, pułkownika w stanie spoczynku Jana Stefana Dziembowskiego. W roku 1840 jako właściciele wsi figuruje rodzina von Oppen, Dziembowscy byli wtedy właścicielami Bobowicka. Dnia 15.03.1842 roku Caroline Gottliebe von Oppen, z domu von Dziembowska sprzedaje Policko niejakiemu  Augustowi Palm z Gorzowa, wymieniony w spisie w właścicieli w 1845 roku. Prawdopodobnie doszło albo do odkupienia majątku albo transakcja została unieważniona.  J.N.Bobrowicz w swoim „Opisywaniu…” podaje jako właściciela majątku Panią Oppenową. W 1857 roku nadal jako właściciel w spisie majątków figuruje Herrmann von Oppen, który miał posiadać dobra polickie od 1846. W 1870 roku w spisie właścicieli nadal figuruje Herrmann von Oppen a dzierżawcą majątku był von Wedell. W roku 1884 właścicielem majątku wraz z folwarkiem Janowo był J.H.Rodatz. Majątek Johanna Heinricha Rodatz w 1877 roku obejmował 998ha gruntów a w 1896 roku obejmował 999 ha gruntów. W 1907 roku majątek wraz z folwarkiem Janowo(Janau) obejmował 992ha gruntów i należał do Pani Auguste Rodatz, z domu Scheeffer oraz do porucznika Maximiliana Rodatz. W 1913 roku majątek o powierzchni 992ha należał do porucznika Maxa Rodatz. W skład majątku wchodził folwark Janowo(Janau). Maximilian Rodatz umiera w połowie lat 30-tych XX wieku. Rodzina posiada majątek do 1945 roku.

 

Paul Rodatz z żoną z domu Kuhn

 

 

Policko- na płn od Międzyrzecza

Zespół dworski składający się z dworu, spichlerza z 1844 roku i parku. Dwór zbudowany około połowy XIX wieku i rozbudowany pod koniec tego wieku, murowany, piętrowy, założony na rzucie wydłużonego prostokąta z węższymi dobudówkami przy krótszych bokach. Elewacja południowa zaakcentowana na osi trójkątnym tympanonem z czterokolumnowym gankiem wspierającym balkon. Niestety dwór już nie istnieje. Park po południowej stronie dworu, krajobrazowy założony w pierwszej połowie XIX wieku.

policko-1894-lubuskie

 

PODŁA GÓRA /Steinbach/

Wieś położona w gminie Skąpe powiatu świebodzińskiego. Początki wsi sięgają XII wieku. Po raz pierwszy wzmiankowana w 1267 roku.  Gustav Zerndt podaje, że miejscowość wzmiankowana była już w 1207 roku(Stynbach-Padlagora). W tym czasie była własnością zakonu cysterek z Trzebnicy. Taką też informację podaje Zimmermann. Część wsi należała do rodu von Stössel.  W XV wieku siedział tu Hans von Stössel. Wzmiankowani kolejni właściciele z tego rodu: Christoph(zm. około 1527 r.), Georg(zm. Około 1593 r.), Sigismund(zm. Około 1601r.), Sigismund(zm. Około 1653r.), Sigismund(zm. 1691), Hans Christoph(zm.1740), Sigismund Abraham. Rodzina von Stössel posiadała majątek do 1753 roku. W 1742 roku dobra we wsi posiadała rodzina von Mӧrner. W 1763 roku siedział tu Karl Ludwig von Tielkau und Hochkirch (Thielau,Thielkau, Tielckau, Tilicken).  W 1791 roku będąc własnością rodu von Tielkau und Hochkirch mowa jest o siedzibie dworskiej i folwarku. W 1800 roku majątek posiadała rodzina von Stosch. W 1814 roku za zasługi wojenne majątek otrzymał  generał Friedrich Bogislaw hrabia Tauentzien(Tauenzin, Towenzin, Touentzine, Touwentzine) von Wittenberg. Po śmierci generała w 1824 roku majątek zakupiony za 36000 talarów przez rodzinę Wolfart. W 1841 roku za 192 000 marek majątek zakupił Max George Krause. W 1857 roku właścicielem dóbr był syn Maxa, porucznik Georg Max Walter Friedrich Krause, którego majątek w 1879 roku obejmował 1047,20ha gruntów.  Po jego śmierci majątek przechodzi w ręce rodziny Mettke wzmiankowana jeszcze w 1903 roku. W 1896 roku majątek Hansa Mettke obejmował 1125ha gruntów wraz z folwarkiem Mrówczyn(Birse) i Nowe Karcze(Neu-Vorwerk). W 1914 roku majątek obejmował 1121ha I należał do L. Henry Heymann. W skład majątku wchodziły folwarki: Mrówczyn(Birk) i Nowe Karcze(Neuvorwerk). W 1929 roku majątek o areale 1087ha posiadał H.Heymann. W skład majątku wchodziły folwarki: Birk i Neuvorwerk. Ostatnim właścicielem majątku była rodzina Heymann. Majątek w tym czasie liczył 1000 ha gruntów.

podla-gora-palac

podla-gora-palac

Pozostałością po założeniu dworskim są: park krajobrazowy, brama wjazdowa , ogrodzenie, budynki gospodarcze.

podla-gora-1896-lubuskie

PODLESIEC /Waldowshof/

Miejscowość położona w gminie Dobiegniew powiatu strzelecko-drezdeneckiego. Niegdyś tartak, przekształcony w latach 1760-70 w folwark. Na początku XIX wieku nazwa miejscowości pochodziła od nazwiska rodziny von Gram, właścicieli Mierzęcina w XVI wieku. Miejscowość ta zawsze należała do majątku mierzęcińskiego. Późniejsza nazwa niemiecka oznaczająca dwór rodu von Waldow użyta została w połowie XIX wieku od rodziny von Waldow, właścicieli Mierzęcina. Od połowy XIX wieku doszło do usamodzielnienia się posiadłości. Zbudowany został wtedy dwór przez rodzinę von Waldow, zburzony w 1945 roku. W 1914 roku właścicielem dóbr mierzęcińskich był Bernhard von Waldow a w 1929 roku Bernd-Sigismund von Waldow-Mehrenthin.

ZESPÓŁ DWORSKI

Zespół dworski składał się z dworu z XIX wieku –spalonego w 1945 roku oraz budynków gospodarczych i parku krajobrazowego. Po zespole zachowały się budynki gospodarcze w ruinie i resztki parku dworskiego.

PODLEGÓRZ /Padligar,Obraberg/

Wieś położona w gminie Trzebiechów powiatu zielonogórskiego. Po raz pierwszy wzmiankowana w roku 1298(Podligar). W tym czasie należała do klasztoru trzebnickiego, później do biskupa poznańskiego. Jako właściciela w roku 1388 wzmiankowany Wieche von Kottwitz. Prawdopodobnie w  XV wieku wieś należała do rodziny von Kittlitz. Przez ożenek jednego z von Troschke w XV wieku(1421) dobra przechodzą w ręce rodu von Troschke– wymieniony Heinrich von Troschke(ur.1483). W 1498 roku Asmus von Troschke właściciel Podlegórza żonaty był z Katarzyna von Wernsdorf. Kolejnym dziedzicem dóbr był Hans von Troschke ożeniony z Rosiną von Schӧnbeck. W 1575 wymienia się Wolfa i Asmusa von Troschke. W 1616-28 roku wymienia się Asmusa von Troschke, w 1644 roku Conrada i Christopha von Troschke. W połowie XVII wieku majątek w posiadaniu Sebastiana Młodszego von Troschke(1640-1688), ożenionego z Margarethe von Kalckreuth(zm.1718). Baronowie von Troschke posiadali majątek do 1703 roku. W 1715 roku  oraz wg spisu z 1718/19 roku właścicielem majątku był duński kapitan w stanie spoczynku Otto Abraham von Diebitsch, którego najstarszy syn był weneckim kapitanem. Otto Abraham miał 5 braci: Hansa Ernsta na Śląsku, pruskiego adiutanta Georga Friedricha, Niklasa Gottfireda na Śląsku, pruskiego kapitana w stanie spoczynku Karla w Prusach Wschodnich i Kaspara w Nowej Marchii. Posiadali majątek do 1729 roku aczkolwiek część autorów uważa, że w 1720/1724 roku zakupu dokonuje Hans Karl książę von Schӧnaich-Carolath-Beuthen(1688-1763), który przez 20 lat zamieszkiwał na dworze w Podlegórzu. W 1715 roku ożenił się z Amalie(04.06.1692-20.10.1761), najstarszą córką Christophera I wicehrabiego von zu Dohna-Schlodien. Para posiadała czterech synów i cztery córki. Spadkobiercą był Johann Karl Friedrich(1716-1791). Prawdopodobnie po 1763 roku majątek jest własnością hrabiów zu Stolberg-Wernigerode. W 1775 roku Heinrich IX hrabia von Reuss zu Kӧstritz(1711-1780), minister Fryderyka II, króla Prus zakupuje wieś. Podlegórz pozostaje w rękach rodu do 1945 roku. Na przełomie wieków XVIII/XIX właścicielem był książę Heinrich XLIV zmarły w 1832 roku. W 1879 roku majątek księcia Heinricha VII von Reiss(zm.1906) obejmował 509,20ha gruntów. W 1896 roku majątek książąt von Reuss o powierzchni 509ha dzierżawił Herbert. W 1914 roku majątek obejmował 519ha i należał do księcia Heinricha XXXII von Reuss(zm.1935). Dzierżawcą była wdowa Herbert, z domu Bellach. W skład majątku wchodził folwark Minettenberg. W 1929 roku właścicielem był książę Heinrich XXXII von Reuss. W skład majątku(535ha) wchodził  folwark Stoczek(Minettenberg) a dzierżawcą był Georg Neumann,  część majątku rozparcelowana,

Podlegorz- dwor

DWÓR

Po raz pierwszy wzmianka o dworze pojawia się w 1492 roku. Obecny dwór zbudowany w pierwszej połowie XIX wieku, przebudowany i powiększony w XIX-XX wieku. Murowany, piętrowy, w części pierwotnej bez dobudówki, prostokątny, nakryty dachem czterospadowym.

podlegorz-1896-lubuskie

PODGÓRZYCE /Poydritz/

HISTORIA WSI

Niewielka wieś leżąca w powiecie zielonogórskim w gminie Nowogród Bobrzański wymieniona została po raz pierwszy w roku 1295 a według innych źródeł w roku 1300. Prawdopodobnie w średniowieczu wieś podzielona na dwa majątki, a w XVII-XVIII wieku nawet na trzy własności rycerskie. W latach 1442-1551 część wsi należała do rodu von Rothenburg-Baltazar(1485), część wsi w 1457 była własnością książęcą, część w 1457 należy do Gabriela Lobtaw(dzierżawiona przez niego), w 1459 pojawia się rodzina von Niesemeuschel, w rękach której wieś pozostaje od 1551 do 1748 roku. Prawdopodobnie na terenie wsi nie było siedziby rycerskiej, która znajdowała się w pobliskim Bogaczowie. Po sprzedaży dóbr bogaczowskich w 1746 roku rodzinie von Lüttwitz dobra już od 1761 w posiadaniu rodziny von Haugwitz, od 1803 do 1804 roku w rękach rodu von Bomsdorff, od 1804 do 1819 roku w rękach von Wulffen. Kolejne częste zmiany właścicieli- w latach 1819-1842 w posiadaniu barona von Rheinbaben, w 1842-1866 von Sembach, w latach 1856 do 1877 w rękach Gustava von Nostitz-Wallwitz. Od 1877 roku do 1945 roku w rękach hrabiów von Srachwitz.

Podgórzyce- góra zamkowa

ZAMEK

Na zalesionym wzgórzu prawdopodobnie w XIII wieku znajdował się zamek, zbudowany przez Piastów Śląskich, prawdopodobnie przez Henryka Brodatego, fundatora miejscowego kościółka, obecnie w ruinie. Pozostałością po zamku jest grodzisko kształtu owalnego, którego część główną stanowi kopiec o wymiarach 20x30m i wysokości 3m. Całość otoczona podwójnymi wałami i podwójnym układem fos. Dostęp do wnętrza zamku znajdował się tylko od strony grobli. Od strony rzeki zamek był chroniony przez wysoką, stromą skarpę.

podgorzyce-1907-lubuskie