BARDO /Wartha/

Miasto gminne położone w powiecie ząbkowickim. Jako osada istniała już w X wieku. Po raz pierwszy wymieniona w 1096 roku. W tym czasie zniszczony przez wojska czeskie. Kasztelanami bardzkimi byli- Sobiesław /1203/, Dzierżko-Peregryn/1223/, Bogusław Jarosławowic/1261/, Jan syn Żerzucha/1269/, Jarosław Mroczkowic z Owiesna/1283/. W 1301 roku teren grodu zakupili cystersi, którzy do 1810 roku byli właścicielami miasta. Prawa miejskie Bardo otrzymało w 1322 roku. Do tego roku był polskim grodem granicznym na Śląsku. W 1322 roku leżało w granicach księstwa świdnickiego, w latach 1322-1548 Bardo  w granicach księstwa ziębickiego, w latach 1548-1565 należało do księstwa legnicko-brzeskiego, w latach 1565-1742 w granicach księstwa ziębickiego, w latach 1742-1945 w Królestwie Pruskim  i Niemiec.

Na terenie Bardo-Opolnica znajduje się zameczek myśliwski z połowy XIX wieku.

Bardo 1937r.

Plan miasta z 1937 roku.

BAWOROWA /Beerberg/

Dawniej samodzielna wieś, obecnie część miasta Leśna, położona w gminie Leśna powiatu lubańskiego. Podzielona była na część Górną i Dolną oraz Małą stanowiącą przysiółek Leśnej. W 1371 roku księżna Agnieszka nadała wieś w lenno Bernhardowi von Üchtritz. Umiera w 1406 roku. Dobra dziedziczą jego trzej synowie: Heinrich, Hans i Bernhard. W 1516 roku wieś kupuje rodzina von Debschütz. Po śmierci Heinricha von Debschütz w 1545 roku wieś otrzymał jego syn, Hans Debschütz, zmarły w 1589 roku, założyciel linii rodu z Baworowej. Po jego śmierci część Górną otrzymał syn jego Jonas(*1560-+1657), a Dolną syn Melchior(*1562-+1639). Melchior von Debschütz z małżeństwa z Sabine von Eberhard miał ośmiu synów. Najstarszy Joachim(*1591-+1657) otrzymał część Górną, młodszy Melchior auf Schadewalde(ze Smolnik)(*1592-+1668) otrzymał część Dolną. Część Dolną w 1666 roku otrzymał czwarty syn Joachim Ernst(*1638-+1672), który dokupił część Górną. Joachim Ernst von Debschütz miał syna Ernsta Conrada(+1673), na którym wymarła linia z Baworowej rodu von Debschütz. Część Górna od 1717 roku należała do Antona Gottlieba von Kirchhof. Anton Gottlieb(+1750) pochodził z bogatej kupieckiej rodziny działającej w Lubaniu. Dnia 03.08.1727 roku otrzymałod cesarza szlachectwo z predykatem von Grünkirch. Ożenił się z panną von Uechtritz z gałęzi Kleinneundorf. W 1748 roku sprzedał majątek. Od 1770 roku dobra należą do Johanna Georga von Hohberg, który w 1787 roku scala dobra w jeden majątek. W latach 1800-1830 właścicielem majątku jest Hans von Bissing, później jego syn Adolf baron von Bissing(*1800-+1880). Od 04.05.1880 dobra dziedziczy jego córka Marie Auguste baronowa von Haugwitz(*1842-+1915). Kolejnym właścicielem jest syn, Wilhelm von Haugwitz z Wleńskiego Gródka. W tym czasie majątek jest dzierżawiony- część Górna przez Karla von Haugwitz, część Dolna przez Franza Dittmar. Dolna część należała do rodzin: von Tschirnhaus, von Link und Hüstbach, von Eben, von Salza, von Felsenstein, Glafey. W maju 2017 roku rozpoczęto odbudowę pałacu. Do końca tego roku będą wylane stropy we wszystkich pomieszczeniach. Pozostałe prace, w tym odbudowa budynków gospodarczych z odtworzeniem podwórza kontynuowane będą w latach następnych. Na całość przeznaczono około 38 mln złotych.

 

 

PAŁAC

Około 1800 roku wybudowano pałac w stylu klasycystycznym, przebudowany w 2 połowie XIX wieku. Budynek zbudowany na planie prostokąta, dwukondygnacyjny, kryty dachem mansardowym, częściowo podpiwniczony. Po wojnie pałac zaadoptowany na biura PGR. Obecnie własność prywatna, ruina.

BEŁCZ WIELKI /Oderbeltsch/

Położony w gminie Niechlów powiatu górowskiego. Wzmiankowany już w 1281 roku(Baltz), kiedy należała do braci Dzierżka, Henryka i Dalesza de Corentzka z Bełcza. W zachodniej części wsi położony był majątek, który w 1787 roku należał do hrabiego Hansa Ernsta Emil von Kalckreuth(1728-1792) z Podbrzezia Dolnego, założyciela pierwszej linii hrabiowskiej rodu. W 1760 roku ożenił się z hrabianką Constantią Augustą Sophią von Schlabrendorf(1742-1813), córką ministra Śląska, hrabiego Ernsta Wilhelma.  W 1786 roku Hans Ernst otrzymał tytuł hrabiego. Miał z nią dwóch synów: Hansa Wilhelma Adolpha(1766-1830) i Ludwiga Ernsta Heinricha Konstantina(1771-1847). Po śmierci ojca Bełcz Wielki przypadł w spadku Ludwigowi Ernstowi Heinrichowi Konstantinowi, późniejszemu generałowi dywizji. W 1800 roku ożenił się z Jeannette von Unruh(1772-1855), owdowiałą Panią von Buchholtz, z którą miał dwie córki i syna, hrabiego Ryszarda(1808-1879), pruskiego szambelana i generała porucznika. Przed 1830 rokiem Ernst Heinrich sprzedał majątek rodzinie Schӧnborn. Po 1860 roku dobra zakupiła rodzina Dürr. W 1894 roku majątek Ludwiga Dürr obejmował 436ha gruntów. Po śmierci Ludwiga Durr majątek odziedziczyli synowie: Ludwig i Konrad(1867-1930). Około 1909 roku majątek zakupił Wilhelm Gilka-Bӧtzow(1880-1921). Po śmierci majątek zarządzany przez Kurta Moeller, który stał się jego dzierżawcą. Przed 1937 roku majątek rozparcelowany przez Śląskie Towarzystwo Krajowe. Właścicielem resztówki był Fritz Taube. Ale nie obejmowała pałacu, w którym mieściła się szkoła Hitlerjugend.

PAŁAC

 

Do 1910 roku stał pałac zbudowany w latach 30-tych XIX wieku przez rodzinę Schӧnborn. Około 1910 roku Wilhelm Gilka-Bӧtzow zbudował na miejscu starszej budowli nową, neobarokową siedzibę. Po 1945 roku pałac zaadaptowano na potrzeby szkoły, która działała nieprzerwanie do 1997 roku. Po kilku latach miejscowi radni przekazali pałac fundacji, który następnie zakupił prywatny właściciel. Pozostający bez opieki przez kolejne lata był rozkradany i dewastowany aż w 2016 roku dzieła zniszczenia dokonał pożar. W 2023 roku znalazł nowego właściciela. Może szczęście mu tym razem dopisze…

BIAŁA NYSKA /Bielau/

Wieś położona w gminie Nysa powiatu nyskiego, nad rzeką Biała Głuchołaska. Po raz pierwszy wzmiankowana w 1231 roku(Bela) kiedy to biskup wrocławski Wawrzyniec nadał te ziemie komesowi Zygfrydowi. Pierwsza budowla drewniano-ziemna została zastąpiona warownią zbudowaną przez księcia świdnicko-jaworskiego Bolka I Surowego. Początki jej sięgają 1275 roku. W wyniku konfliktu księcia z biskupem wrocławskim zamek w latach 1292-1296 został rozebrany. Ponownie wzmiankowana  1377 roku(Belaw). W XVI wieku prawdopodobnie za czasów Dippranda Zcettres powstała nowa budowla obronna na miejscu po zamku Bolka I Surowego. Kolejnym właścicielem majątku był Christoph Falkenhain von Kirchen. W 1724 roku dobra w rękach Josepha Wentzla von Trauttmansdorff. W 1843 roku dobra posiada rodzina von Bissing(zwei SensenklingenSiebm. I, 163). Od 1851 roku majątek w rękach rodu von Falkenhausen aczkolwiek L.Ledebur podaje datę 1854. W 1886 roku właścicielem był porucznik baron Ernst von Falkenhausen(1846-1897). Majątek jego obejmował 217ha gruntów. W 1896 roku majątek należał do porucznika w stanie spoczynku barona Ernsta von Falkenhausen, który ożenił się z Elisabeth Friedenthal. Jego dzieci przyjęły nazwisko baronów von Friedentha-Falkenhausen.  W skład dóbr poza majątkiem w Białej Nyskiej wchodziły: Kwiatków(Blumenthal), Iława(Eilau), Morów(Mohrau) i Podkamień(Steinhübel). Sam majątek w Białej obejmował 217ha + 162ha w Kwiatkowie, 93ha w Iławej, 237ha w Morowie i 172ha w Podkamieniu. W 1898, 1902, 1905, 1909, 1912 roku majątek należy do spadkobiercy barona małoletniego Ernsta Rudolfa. W latach 1898 do 1905 zarządzającym był Ernst Friedenthal z powodu małoletniości dziedzica majątku,  od 1909 roku dyrektorem majątku był Richard Schreiber. W 1917 i 1921 roku właścicielem dóbr był baron Ernst Rudolf Paul Mortimer Konrad von Falkenhausen(1891-1940). Dyrektorem nadal Richard Schreiber. Baron Ernst Rudolf Falkenhausen w 1925 roku ożenił się z Olgą Guidotti(1905-1984), córką Margherito Guidotti(1881-1956) i Lodovici Altieri(1877-1938). Z tego związku urodziło się czworo dzieci: Friedrich Alexandr(u.1926), Graciella Beatrice(ur.1929), Norwin Ludowico(1934) i Ernst Mortimer(1938). W 1940 roku baron Ernst Rudolf popełnił samobójstwo. Od 1943 roku w pałacu mieści się przeniesiony z Berlina Zakład ubezpieczeń. Większość pracowników zamieszkuje na terenie pałacu. W marcu 1945 roku baronowa wraz z dziećmi ewakuuje się ze wsi i ucieka do Czech. Po zakończeniu działań powróciła do Białej Nyskiej. Tu umiera dwóje je dzieci. W 1947 roku wyjeżdża do Niemiec. Umiera w 1984 roku we Włoszech.

PAŁAC

Zamek kilkakrotnie przebudowywany, zwłaszcza w roku 1882 i w 1897, w wyniku tego powstał czteroskrzydłowy pałac z wewnętrznym dziedzińcem. Była to budowla, która łączyła w sobie cechy neorenesansu z neogotykiem z dominującą wieżą umieszczoną w jednym ze skrzydeł. Całość była wkomponowana w rozległy park krajobrazowy ze stawem i o0grodem kwiatowym. W marcu 1945 roku zniszczony przez ostrzał wojsk radzieckich. W 1963 roku ruiny pałacu zostały objęte ochroną konserwatorską. Nie uchroniło to zabytku. W 1973 roku z inicjatywy dyrekcji miejscowego Kombinatu PGR, bez zgody Ministra Kultury pozostałości pałacu wysadzono a gruzowisko i teren wokół został uporządkowany. Po założeniu zachowała się neogotycka brama wjazdowa na teren pałacowy oraz park krajobrazowy.

Białków /Belkau/

Wieś położona w gminie Miękinia powiatu średzkiego. Po raz pierwszy wzmiankowana w 1293 roku(Belcow). Należała do rodów: von Schmolz(1381), von Kushburg, von Ende, von Helmrich(1620-1722), von Belkau(1748). Od 1786 roku dobra w posiadaniu rodu von Walther. W 1845 roku majątek w posiadaniu Eduarda von Walther. W 1872 roku majątek w posiadaniu baronowej von Zedlitz-Neukirch, z domu von Walther. Przed 1886 rokiem dobra dziedziczy baronówna Theresie von Zedlitz-Neukirch, po mężu von Schele. Po 1902 roku majątek zakupił Gustav Geisler ze Świebodzic. W 1926 roku do 1939 dobra w rękach Kurta Freytag. Po 1945 roku majątek przejął Inspektorat Rolny w Środzie Śląskiej. W latach 1972-1991 użytkownikiem był PGR Gosławice. W tym czasie pomieszczenia pałacu zaadoptowano na biura i mieszkania dla pracowników. Na początku XXI wieku pałac zakupił prywatny zagraniczny inwestor.

PAŁAC

W 17675 roku wzniesiono dwór, rozbudowany w 1860 roku. Główna bryła zbudowana na planie prostokąta, z dwoma skrzydłami, od wschodu połączony łącznikiem z oficyną. Podpiwniczony, dwukondygnacyjny, kryty dachem cztero- i trzyspadowym. Położony w otoczeniu XIX-wiecznego parku.

 

BIAŁOŁĘKA /Weissholz/

Wieś położona w gminie Pęcław powiatu głogowskiego. Wzmiankowana w latach 1356, 1414. W latach 1573, 1621 dobra posiadali baronowie von Kottwitz. W 1625 roku właścicielem dóbr był Ernst von Schweinitz. W 1681 roku dobra w posiadaniu rodu von Hase(Haase, wcześniej Redlitz lub Haza-Radlicz). W 1751 roku dobra posiadała rodzina von Martitz. Około 1765 roku właścicielem majątku był von Massow- notowani jeszcze w 1774 roku. Po nich dobra przechodzą w ręce rodu von Hake(Hacke, Haake, Haack, Hack)(1775, 1789). W 1791 roku za czasów von Hake mowa o dworze, folwarku, wolnym gospodarstwie(Freigut) . W latach 1784, 1798 majątek posiadała rodzina von Keyserlingk(Keyserling, Kayserlingk). W 1800 roku właścicielem majątku była rodzina von Berge(Berg). W drugiej połowie XIX wieku majątek posiadała rodzina Lehfedt. W 1886 roku majątek wraz z folwarkiem Kanzleivorwerk obejmował 274ha, w 1894 roku obejmował 333ha, w 1898 roku 271ha  i należał do Leonharda Lehfeldt. W 1902 roku majątek o powierzchni 250 ha należał do rodziny von Richter. W 1905 roku majątek należał do Wilhelma von Richter. W 1909 roku dobra należały do Landbank z Berlina i obejmowały 250ha. Administratorem dóbr był Lemm. W 1912 roku majątek w posiadaniu Waltera Heine(250ha). W 1917 roku majątek(250ha) posiadał Waldemar Paech. W 1921 roku majątek o powierzchni 234ha posiadał Friedrich Müller. Ostatnim właścicielem do 1939 roku był Friedrich Müller.

PAŁAC

Renesansowy dwór wzniesiony dla rodziny von Kottwitz, przebudowany w połowie XIX wieku przez rodzinę Lehfeldt. Główny budynek zbudowany na planie prostokąta, piętrowy kryty dachem dwuspadowym. Skrzydło dwupiętrowe z wieżą. Położony w resztkach parku krajobrazowego. Obecnie pełni rolę budynku mieszkalnego wielorodzinnego.

 

BIEDRZYCHOWICE /Friedersdorf/

Wieś położona w gminie Olszyna powiatu lubańskiego. Po raz pierwszy wzmiankowana w 1300 roku(Frederichsdorf), kolejny w 1409 roku(Friedrichsdorff). Od końca XIV wieku do 1420 roku własność Cunradusa i Heinricha von Spiller. W latach 1420-40 wieś należała do rodu von Klüx z Czochy. Od 1453 roku dobra posiada rodzina von Nostitz. W 1651 roku Christoph von Nostitz sprzedał majątek Ernstowi von Warnsdorf, który już w 1660 roku sprzedaje je Hansowi Siegismundowi von Packish und Festenberg. W 1700 roku wieś wraz z majątkiem zakupił koniuszy elektora brandenburskiego Moritz Christian von Schweinitz und Crain. Kolejnym właścicielem był Johann Sigismund von Schweinitz und Crain(*1732-+1760). W 1787 roku Christian Hermann Ludwig von Schweinitz und Crain cały majątek sprzedał tajnemu racy dworu saskiego Gottliebowi Wilhelmowi hrabiemu von Bressler(+1814). W 1810 roku od ojca majątek odkupiła jego córka Johanna Wilhelmine Gottliebe, późniejsza hrabina von Reichenbach-Goschütz, od której dobra zakupił jej bratanek Hans Wilhelm Karl hrabia von Bressler. W 1843 roku majątek w posiadaniu Anny von Rayski z domu hrabianka von Bressler. W 1845 roku sprzedaje dobra radcy trybunału Adolphowi Oswaldowi von Blumenthal. W latach 1858-1863 właścicielem majątku był Friedrich Heinrich baron von Erhardt, który w 1863 roku sprzedał je Alexandrowi Friedrichowi Wilhelmowi baronowi von Minutoli-Woldeck(26.12.1806-17.12.1887). Był jednym z najwybitniejszych kolekcjonerów śląskich swoich czasów. Po nim dobra dziedziczy jego zięć, Joachim Friedrich hrabia Pfeil und Klein-Ellgut(1857-1924), niemiecki podróżnik, współtwórca Niemieckiej Afryki Wschodniej. Po jego śmierci dobra w posiadaniu wdowy Anny, z domu baronówny von Minutoli-Woldeck. Zmarła w 1936 roku jako ostania z niemieckiej linii baronów von Minutoli-Woldeck. Majątek odziedziczył adoptowany syn hrabiego Joachima i Anny, Ortwin Friedrich Ludwig Johann Valerian Oscar Rudolph hrabia von Pfeil und Klein-Ellgut, który zginął 03.09.1942 roku na Kaukazie. Majątek przejęła wdowa po nim, Maria-Karla z domu von Lingen, która opuściła pałac 12 lutego 1945 roku. W czasie wojny w pałacu znajdowała się składnica zbiorów prywatnych z Berlina. Po 1945 roku własność Skarbu Państwa z utworzeniem na terenie majątku PGR. Od 1947 roku do dzisiaj w pałacu mieści się szkoła. Obecnie jest to Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych im. Marii Konopnickiej.

PAŁAC

Na miejscu obecnego pałacu stał dwór obronny, którego budowę rozpoczęto w 1527 roku a ukończono w 1580. Rozbudowany około 1702 roku  a już za czasów Moritza Christiana von Schweinitz und Crain zmodernizowany i rozbudowany w 1730 roku. Nastąpiły wtedy zmiany elewacji jak i wnętrz. Kolejna modernizacja pałacu nastąpiła w XIX wieku za czasów barona Minutoli. W 1890 roku pałac restaurowany. Kolejne remonty nastąpiły w roku 1966 i w latach 1974-78. Pałac w otoczeniu parku krajobrazowego o powierzchni 4,64 ha. Obok parku a na tyłach pałacu resztki zabudowy gospodarczej.

BIELANY /Weissenleipe, Weissen-Leipe/

Wieś położona w gminie Wądroże Wielkie powiatu jaworskiego. Po raz pierwszy wzmiankowana w 1413 roku. W 1680 roku majątek posiadała rodzina von Barth. W 1676 roku odnotowana rodzina von Biedermann. W 1710 roku dobra posiadała rodzina von Schaffgotsch. W 1718 roku jako właściciel wymieniona rodzina von Nowagk(Nowak). W 1722 roku należała do barona Rudolpha Ferdinanda von Biedermann. W 1730, 1736 dobra należały do rodziny von Rothkirch. W 1743 roku własność rodziny von Frankenberg. W 1743 roku majątek w posiadaniu wdowy Christiane Friederike von Rothkirch, z domu von Frankenberg. W 1747 majątek posiadał Hans Siegmund von Rothkirch. W latach 1776-1789 dobra posiadał Karl Joachim von Gellhorn. W 1790 roku właścicielem majątku była rodzina von Schweinitz, od 1793 roku ponownie dobra w rękach rody von Gellhorn. W latach 1830, 1845, 1856 właścicielem majątku był Friedrich Emanuel Messerschmidt z Drezna. Kolejnymi właścicielami były rodziny: Müller, Schneider, Büttner. W 1872-76 właścicielem majątku był Gustav Joseph. W 1882 roku dobra zakupił Alfred von Waldenburg(1847-1915), właściciel Wierzbnej i Wielkiej Lipy. W 1912 roku właścicielem majątku był syn Alfreda, kapitan w stanie spoczynku Friedrich von Waldenburg(1872-1925). W 1913 roku dobra zakupił Friedrich Conrad. Prawdopodobnie posiadał majątek do 1939 roku.

PAŁAC

Na początku XX wieku Alfred von Waldenburg przebudował stary pałac. Po 1945 roku znacznie przebudowany, opuszczony.

BIELAWA /Langenbielau/

Miasto i gmina położone w powiecie dzierżoniowskim. Po raz pierwszy wzmiankowana w 1288 roku(Bela) oraz w latach kolejnych: 1300(Bela inerieor, Bela superior), 1329(von Bela, in Bielau), 1333(de Bela, in Bielau), 1370(Nedir Bele), 1666(Langebil, in Langbil), 1743(Langenbielau). Początkowo była własnością klasztoru przy kościele św. Krzyża we Wrocławiu. W 1368 roku jest pod panowaniem Czechów. Po bezpotomnej śmierci króla Czech i Węgier, Ludwika II Jagiellończyka, który poległ pod Mohaczem Bielawa wraz z całym Śląskiem przeszła pod panowanie Habsburgów austriackich. W 1741 roku zajęta przez wojska pruskie a rok później znalazła się jak reszta Dolnego Śląska i większa część Górnego Śląska pod panowanie Królestwa Prus. Istniał podział miejscowości na Bielawę Dolną, Środkową i Górną. W części środkowej położony był majątek rycerski w XVI wieku będący w posiadaniu rodu von Netz. Posiadali część Górną, Środkową i Dolną. W 1598 roku Joachim von Netz zmarły w 1599 roku zbudował dwór. W 1667 roku dobra posiadał Heinrich Wolfgang von Netz. W 1672 roku bracia Ernst Heinrich i Joachim Ernst von Netz sprzedali majątek Adamowi Boguslavowi von Sandreczky(Sandrecki, Sandrasky, Sandreczki, Sandretzky, Sendražsky)(1630-1695) i jego żonie Barbarze von Sandreczky, z domu von Gellhorn(1635-1692). Miał dwóch synów- Hansa Friedricha i Gottlieba Ferdynanda. Baron Hans Friedricha von Sandreczky(1668-1737) ożenił się z Julią Elżbietą von Haugwitz z Polkowic(1680-1723). Ich syn baron Hans Ferdinand von Sandreczky und Sandraschütz(1711-1775) był kolejnym właścicielem dóbr. Był ożeniony z Eleonorą Charlottą von Heugel(1708-1776). W 1741 roku na swoim zamku gościł króla Fryderyka Wielkiego. W 1742 roku otrzymał tytuł hrabiowski. W 1758 roku otrzymał od króla prawa do całości Bielawy. Kolejnym właścicielem był ich syn, hrabia Friedrich Wilhelm Ferdinand Gottlieb von Sandreczky und Sandraschütz(ur.1745) ożeniony z hrabianką Louise Sophie Beate von Pückler baronównie von Groditz(ur.1751). Ich synem był kolejny właściciel dóbr hrabia Ferdinand Carl Gottlieb von Sandreczky und Sandraschütz(ur.1772). Bracia Friedrich Wilhelm Ferdinand Gottlob i Hans Carl Gottlob w 1778 roku tworzą majorat Bielawa. W 1857 roku właścicielem dóbr był hrabia Erdmann Karl von Sandreczky und Sandraschütz(1808-1863). Ożeniony z hrabianką Agnieszką Leopoldyną Fryderyką von Kalckreuth(1809-1862). Po jego śmierci majątek dziedziczy jego syn, hrabia Hans Adam Friedrich, zmarły w 1886 roku jako ostatni z rodu. Po jego śmierci wszystkie majątki dziedziczy jego siostrzeniec, Ernst Julius von Seidlitz-Ludwigsdorf(1863-1930), który za zgodą cesarza Wilhelma II zmienia nazwisko na Ernst Julius hrabia von Seidlitz-Sandreczky. Ożeniony był z Barbarą von Heyden-Cadow. Po śmierci Ernsta Juliusa majątek dziedziczy Adolf hrabia von Seidlitz-Sandreczky, posiadający majątek do 1939r, który zginął 2 kwietnia 1945 roku w obronie Wrocławia.

PAŁAC

Pierwsza budowla została wzniesiona przez Joachima von Netz w formie dworu obronnego. W 1737 roku dwór spalił się. Po dwóch latach na jego miejscu powstaje pałac. Część autorów podaje datę 1740 inni 1741, kiedy król Prus Fryderyk Wielki gościł w murach pałacu. W 1930 roku miasto wykupiło od właściciela pałac wraz z zabudowaniami i gruntami. Sam hrabia zamieszkiwał w Roztoczniku. Od 1930 roku w murach pałacu mieściły się szkoła przemysłowa i handlowa. W czasie II wojny światowej w pałacu mieścił się szpital polowy. Poza żołnierzami Wermachtu przebywali w szpitalu również jeńcy wojenni z Oflagu VIII B w Srebrnej Górze i Stalagu VIII B w Łambinowicach. W szpitalu w wieku 52 lat dnia 25.09.1940 roku zmarł kontradmirał PMW Stefan Frankowski, były dowódca Morskiej Obrony Wybrzeża w 1939 roku, wzięty do niewoli po kapitulacji Helu. Po 1945 roku działała tu Szkoła Przysposobienia Zawodowego, po 1956 roku Szkoła Specjalna. Po 1990 roku utworzono tu Specjalny Ośrodek Szkolno-Wychowawczy z Oddziałem Przedszkolnym, Szkołą Podstawową Nr 2, Gimnazjum nr 4 i Zasadniczą Szkołą Zawodową nr 1. Od 2013 roku pałac stoi nieużytkowany i wystawiony na sprzedaż.  W 2020 roku został sprzedany za 751 890zł.

 

BIERKOWICE/Birgwitz/

Wieś położona w gminie Kłodzko powiatu kłodzkiego. Początki sięgają XIV wieku. Część wsi należała w tym czasie do rodu von Maltwitz, część do zakonu joannitów z Kłodzka. W 1443 roku własność rodu von Haugwitz. W 1649 roku majątek przejmuje poborca podatkowy Johann Karol Klinkert, nobilitowany ze zmianą nazwiska na Klinkowski von Birgwitz. Po nim dobra posiada Johann Karol junior. W 1697 roku zadłużony majątek zajęty i w 1700 roku zlicytowany. Przejęte w XVIII wieku przez rodzinę von Hartig, właścicieli państwa stanowego Korytów. W 1787 roku dobra nabył Anton hrabia von Haugwitz. Po jego śmierci w 1816 roku majątek dziedziczy córka, zamężna za hrabiego von Hoverden-Plenken. W 1823 roku sprzedaje majątek pułkownikowi Friedrichowi Wilhelmowi baronowi von Falkenhausen(*1781-+1840). Po jego śmierci dobra odziedziczyła córka z drugiego małżeństwa, Charlotta baronowa von Zedlitz-Neukirch(*1819-+1897) zamężna za Constantina barona von Zedlitz-Neukirch(+1889). Po śmierci baronowej Charlotty, majątek dziedziczy jej córka, Florentine von Zastrow, małżonka Alfreda von Zastrow. Po niej dziedziczy majątek jej syn, porucznik Rudolph von Zastrow, zmarły w 1917 roku. W 1926 roku jako właściciele wymienieni:  Constantine von Zastrow, Charlotte baronowa von Kottwitz, z domu von Zastrow i Luise von Zastrow. W 1927 roku majątek zakupił Horst Jochem Krause. Prawdopodobnie posiadał majątek do 1939 roku. Po wojnie dobra przejmuje PGR. Początkowo pałac zaadoptowano na mieszkania dla pracowników, późnie przejęty przez Wydział Oświaty w Kłodzku. Od końca lat 50-tych XX wieku w pałacu mieści się szkoła podstawowa.

 

 

 

 

 

 

PAŁAC

 W połowie XIX wieku na fundamentach XVIII dworu ówczesna właścicielka zbudowała późnoklasycystyczny pałac. Murowany z cegły, założony na planie prostokąta, dwukondygnacyjny, podpiwniczony, kryty płaskim dachem. W otoczeniu niewielki park krajobrazowy. Na północ od rezydencji resztki zabudowy folwarcznej.

BIERUTÓW /Bernstadt/

Miasto gminne położone w powiecie oleśnickim. Po raz pierwszy wymieniony w 1214 roku. W 1266 roku osada otrzymała prawa miejskie od księcia Henryka III. Do 1290 roku Bierutów wchodził w skład księstwa wrocławskiego, później księstwa głogowskiego. Po śmierci księcia Henryka Głogowskiego w 1309 roku powstaje księstwo oleśnickie z miastami: Bierutów i Namysłów. Początkowo podzielone na część oleśnicką i namysłowską, po śmierci księcia Bolesława w 1320 zjednoczone w jedną strukturę państwową. Po śmierci ostatniego  z linii Piastów oleśnickich- Konrada VIII, Bierutów przechodzi pod władzę zwierzchnią króla Czech– Władysława III Jagiellończyka, który w 1495 roku wymienia Księstwo Oleśnickie za Podiebrad. Od tego czasu właścicielami są książęta Albrecht, Jerzy i Karol Podiebrad. W XVI wieku Bierutów był zaniedbywany przez nowych właścicieli i oddawany w zastaw lub sprzedawany. W latach 1529-1534 Bierutów był własnością miasta Wrocław.  W latach 1574-1604 był w posiadaniu rodu von Schindel jako zastaw. W 1647 roku wygasła dynastia Podiebradów. Miasto przejęli książęta wirtemberscy. W XIX wieku przejęte przez państwo niemieckie. Po 1945 roku w granicach państwa polskiego.

ZAMEK

Położony we wschodniej części starego miasta przy ul. Zamkowej. Po raz pierwszy mowa o zamku w 1323 roku. Najstarsza jego część znajdowała się przy obecnej wieży a sam zamek był częścią murów miejskich. W XV-XVI wieku służył jako siedziba zarządców książąt oleśnickich. W 1430 roku zniszczony przez wojska husyckie, w 1473 przez pożar. Za czasów Podiebradów przebudowany w stylu renesansowym, z arkadowym dziedzińcem. W latach 1534-1548 był siedzibą księcia Henryka II Podiebrada. W 1603 roku ponownych zniszczeń dokonał kolejny pożar. W latach 1622-24 odbudowany przez księcia Henryka Wacława Podiebrad. Podczas wojny trzydziestoletniej nastąpiły kolejne zniszczenia zamku. Około 1680 roku książę Krystian Ulryk wirtemberski zmarły w 1697 roku dokonał odbudowy i rozbudowy zamku, który stał się jego rezydencją. W XVIII wieku zaniedbany, w połowie XVIII wieku użytkowany jako siedziba nadleśnictwa. W 1884 roku po przejęciu przez władze niemieckie, przekazany następcy tronu. Do Hohenzollernów należał do 1945 roku. Po 1945 roku użytkowany przez nadleśnictwo. Dawne skrzydło południowe zaadoptowane w latach 80-tych XX wieku na mieszkania komunalne. Do zamku prowadzi brama z 1680 roku. Na południe od zachowanego skrzydła położony jest park o powierzchni 1,2ha z XIX wieku.

 

BOBRÓW /Boberau/

Wieś położona w gminie Miłkowice powiatu legnickiego. Po raz pierwszy wzmiankowana w 1343 roku(Bobrow).  W 1378 roku jako właściciel folwarku wymieniony był Mikołaj Krebel. Do sekularyzacji majątek należał do bernardynek z Legnicy. Kolejnym właścicielem był wymieniany w latach 1830, 1845 Leopold Erhard(w 1845 roku wymieniony był pałac i folwark) a następnie starosta ziemski i właściciel fabryki Friedrich Wilhelm Methner wymieniony w 1876 roku. Jego majątek w 1886 roku obejmował 163ha gruntów , spółka komandytowa Roseman u. Co. Z Jakuszowa wymieniona w 1894, 1898, 1902 roku, której majątek obejmował 163ha gruntów, w 1905 roku Carl Heurn a majątek jego obejmował163ha gruntów,  Ludwig Rother i Hans Gregor z Wrocławia wymienieni w 1909 roku, w 1912 roku kapitan w stanie spoczynku Friedrich Kutter, którego majątek obejmował 100ha gruntów,  w 1917(100ha), 1921(97ha), 1926(97ha) roku Alfred Grundmann oraz  Hans Ulrich Siewczyński wymieniony jako właściciel od 1927 roku, którego majątek w 1930 roku obejmował 92ha gruntów a w 1937 roku 91,5ha gruntów.

PAŁAC

Zbudowany prawdopodobnie w XVIII wieku na planie prostokąta, piętrowy z dwupiętrowym ryzalitem w części środkowej, kryty dachem naczółkowym, podpiwniczony. Obok resztki zabudowy gospodarczej i parku krajobrazowego.