Wieś położona w gminie Wschowa powiatu wschowskiego. Po raz pierwszy wzmiankowana w 1210 roku(Pretsino). Kolejno w latach: 1273(Priczyn, Przyczyn), 1327(Pritschinin Antiquum), 1404(Pizedczin Superior), 1405(Prziczina), 1459(Przyczina), 1506(Priczyna), 1514(Maior Priczina), 1517(Superior Priczkinaw, Superior Priczkina), 1529(Prziczna) 1548(Pritschina), 1672(Magna Przyczyna). W wiekach średnich stanowiła własność książęcą. W 1210 roku książę Władysław Odonic przekazał wieś klasztorowi cystersów z Przemętu, ale fundacja ta nie została zrealizowana. W 1273 roku książę Przemysł II nadaje sołtysowi Walterowi Przyczynę Górną. W 1290 roku część gruntów należy do miasta Wschowy. W 1326 oraz 1327 część ziem należy do Hermana z Drzewc, Lutolda z Malewicz(podejrzewa się, że chodzi o rodzinę Rakwicz Rakowa) oraz Temchina z Seidlitz. W 1345 roku król Kazimierz Wielki nadaje całą wieś miastu Wschowa, co zostało potwierdzone przez Władysława Jagiełłę w 1404 roku. W 1444-46 dobra posiada sołtys Mikołaj Herolt. W 1497 Andrzejowi i Mikołajowi Herolt, sołtysom w Przyczynie Górnej  król Jan I Olbracht zabiera i przekazuje Piotrowi Opalińskiemu.  W 1517 roku dobra po sołtysie Andrzeju posiadała wdowa Katarzyna Racławkowska. W 1515 wymieniany sołtys Maciej, w 1518 sołtys Jerzy Herolt z żoną Anną Łęczycką, córką Kaspra Świnki de Lanczycze. W 1564 roku wieś należy do mieszczan wschowskich. W 1841 roku dobra są własnością rodziny Schmidt, posiadającą również Przyczynę Dolną. W 1856/57 roku majątek należał do Josepha Niche.

ZAŁOŻENIE DWORSKIE

Zespół dworski położony na granicy z miastem Wschowa. Neoklasycystyczny z XIX wieku dwór zbudowany na planie prostokąta, dwukondygnacyjny, kryty dachem czterospadowym, podpiwniczony. Po 1945 roku własność Państwowego Ośrodka Hodowli Zarodowej w Osowej Sieni. W latach 80-tych oraz 2000 roku remontowany. Zaadoptowany na hotel. W sąsiedztwie budynki gospodarcze oraz dom mieszkalny.

ZAŁOŻENIE PAŁACOWE

W części zachodniej położony jest kompleks pałacowo-parkowo-folwarczny. Pod koniec XIX wieku majątek należał do porucznika Bernarda Mendel. Prawdopodobnie on jest fundatorem pałacu powstałego pod koniec XIX wieku, który stylowo nawiązuje do renesansu francuskiego i klasycyzmu. Charakterystyczny i dominującym elementem pałacu jest okrągła wieża w południowo-wschodnim narożniku. Po 1945 roku przejęty przez Państwowy Ośrodek Hodowli Zarodowej w Osowej Sieni. Zaadoptowany na cele mieszkaniowe i biurowe. Obecnie stanowi własność Hodowli Zwierząt Zarodowych Osowa Sień.

PAŁAC rodziny Zürn

Wieś leżąca w powiecie wschowskim, w gminie Sława początki której sięgają średniowiecza. Dzieje wsi są ściśle związane z dziejami Sławy leżącej ok. 3 km na wschód. Należała początkowo do Piastów Śląskich linii głogowskiej, w roku 1468 zakupiona przez Melchiora von Rechenberg z Borowa Polskiego od Henryka XI, księcia głogowskiego. Przybyszów jest w posiadaniu rodu von Rechenberg do połowy XVII wieku. Po bezpotomnej śmierci Sigismunda von Rechenberg w roku 1610, majątek cały przejmuje cesarz Ferdynand III Habsburg. Od 1655 roku wieś jest w posiadaniu rodu von Barwitz hrabiów von Fernemont i pozostaje w ich rękach do śmierci ostatniego z rodu Carla von Barwitz hrabiego von Fernemont w roku 1884. Od 1886 roku jest w rękach rodu von Haugwitz i pozostaje w ich posiadaniu do 1945 roku.Majątek ziemski składa się z dworu oraz zabudowań gospodarczych- obory, stajni i innych budynków gospodarczych. Po 1945 roku majątek w rękach PGR, pełnił funkcje: mieszkalną i administracyjną. Od 1990 roku w rękach prywatnych. Wśród licznych właścicieli dworu jest mowa także o polskim brzmieniu nazwisko Mycielskich/prawdopodobnie dzierżawcy majątku/.

ZESPÓŁ DWORSKI
Dwór zbudowany w 1600 roku przez Sigimunda von Rechenberg, ożenionego z Anną von Kanitz prawdopodobnie na wcześniejszym założeniu- jak podają źródła niemieckie pierwotnie miał tam stać klasztor cysterski lub stanica rycerska. Murowany z kamienia i cegły. Piętrowy, założony na planie prostokąta, z okazałym ryzalitem od strony południowej, dwukondygnacyjny, częściowo podpiwniczony, nakryty czterospadowym dachem z lukarnami. Pomieszczenia na parterze nakryte sklepieniami kolebkowo-krzyżowymi. W elewacji północnej kamienny portal renesansowy z półkoliście zamkniętym wejściem flankowanym dwoma pilastrami. Nad wejściem płycina z płasko rzeźbionymi kartuszami, zwieńczona trójkątnym przyczółkiem. Na ścianie elewacji ślady dekoracji sgraffitowej. Usytuowany obok kościoła.

Pierwszymi przedstawicielami rodu von Haugwitz przybyłego na Śląsk z Miśni w XIII wieku byli Ruediger i Jan. Dali oni początek wszystkim późniejszym liniom rodu. Właściciele Sławy wywodzili się z czeskiej linii Namest, której założycielem był Henryk Wilhelm II(ur. 1706- zm.1758), młodszy syn Henryka Wilhelma I ze Ślubowa (w roku 1723 otrzymał tytuł barona), żonaty z Ludwiką baronówną von Seydlitz. Jako urzędnik cesarski przeniósł się ze Ślubowa do Austrii. Jego syn Karol Wilhelm I ożenił się w roku 1766 z dziedziczką państwa Namest w Czechach- Marią Józefą hrabianką von Frankenberg-Ludwigsdorff. W roku 1779 otrzymuje tytuł czeskiego hrabiego. Był założycielem czeskiej linii rodu. Posiadali w XX wieku państwo Przybyszów i Sławę.

Niewielka miejscowość(osada) położona w gminie Brzeźnica powiatu żagańskiego. Na zachodnim krańcu wsi znajdował się folwark. Dwór właścicieli nie zachował się- rozebrany w latach powojennych. Częściowo zachowana zabudowa gospodarcza. Prawdopodobnie w XIII-XVI wieku należała do rodu von Promnitz. W XVII wieku majątek był własnością baronów von Gersdorf. W XVIII wieku  posiada dobra hrabia von Redern. Na początku XIX wieku dobra posiada Johan Baltasar baron von Lüttwitz(1829-30). W 1845 roku właścicielem jest rodzina von Meyer.  Wymieniana również hrabia von Schweinitz und Crayn. Ostatnim właścicielem dóbr był Wilhelm Lontke. W pobliskich Przylaskach, tzw. Przylaskach Dolnych właścicielem majątku był Alfred Lontke.

Wieś leżąca w powiecie nowosolskim o średniowiecznej metryce. Pierwsza wzmianka o wsi pochodzi z roku 1295 kiedy właścicielem wsi był Clemens und in Pzriborow. Niewiele wiadomo o właścicielach wsi. Od roku 1589 wieś razem z wsiami Modrzyca i Koserz weszły w skład nowosolskiej domeny solnej. Głównym zadaniem mieszkańców wsi w tym czasie była dostawa drewna do warzenia soli w Nowej Soli. Na przełomie XIX-XX wieku we wsi działaly 4 wiatraki, cegielnia i niewielki folwark, którego właścicielem w roku 1936 był Bogdt. Wieś nie poniosła większych strat podczas II wojny światowej, zniszczeniu uległ tylko most na Starej Odrze.

WILLA TULKES

WILLA KIRSCHKES

Miejscowość położona przy granicy polsko-niemieckiej w powiecie żarskim. Dawne miasto, obecnie wieś, w średniowieczu strzegąca ważnej strategicznie „drogi solnej”. Miasto lokowane w 2 połowie XIII wieku przez książąt głogowskich. W 1301 roku wraz z Łużycami sprzedane przez margrabiego Dytryka Młodszego arcybiskupowi Magdeburga. W latach 1317-1319 należał Przewóz do margrabiego brandenburskiego Waldemara, a po jego śmierci w 1319 roku przechodzi pod zwierzchnictwo księcia jaworskiego, który w 1329 roku sprzedał przewóz z zamkiem Janowi Luksemburskiemu. Często było oddawane w lenno znanym możnym rodom rycerskim. W XIII wieku lenno rodu von Pack, aczkolwiek Georg Steller podaje lata 1348-1353, kiedy Przewóz należał do tego rodu. Prawdopodobnie ród von Pack w osobie Ulricha posiadał Przewóz od 1260 roku, który mógł być budowniczym zamku, wzmiankowanego po raz pierwszy w 1329 roku. W 1337 roku dobra  przewozkie otrzymał w lenno Ulrich II von Pack, a następnie dobra przejmuje ród von Biberstein w osobie zięcia ostatniego z rodu von Pack. W latach 1348-1413 miasto wraz z zamkiem należało do rodu von Hackeborn[. W 1413 roku von Hackeborn sprzedają miasto księciu żagańskiemu Janowi I. W 1448 roku lenno rodziny von Knobelsdorf z Jelenina. Utworzone w 1449 roku przez księcia Jana II księstwo przewozkie, w 1472 sprzedane elektorom saskim przez księcia Jana II. W 1558 roku Przewóz zostaje zakupiony przez Balthasara von Promnitz. Rodzina von Promnitz władała miastem do 1601 roku, kiedy Siegfried von Promnitz sprzedał miasto Nicolausowi von Schellendorf. Po śmierci Nicolausa w 1629 roku, majątek dziedziczy jego syn, Christoph von Schellendorf, który w testamencie z 1666 roku zapisuje miasto księciu żagańskiemu, Wenzlowi von Lobkowitz.  Do książąt żagańskich miasto należało do 1940 roku.

ZAMEK

Pod koniec XIII lub na początku XIV wieku powstała warownia, wzmiankowana po raz pierwszy w 1329 roku oraz w latach 1336, 1448, 1449, 1461 i w 1473, której pozostałością jest wieża zwana Głodową. Położona na terenie miasta lokowanego w XIII wieku, na wzniesieniu, cylindryczna, wysokości 22,5 metrów, murowana z cegły, grubość muru 3,85m, z wejściem na wysokości 6m[. Nazwa wieży wzięła się z wydarzenia z 1472 roku, kiedy to książę Baltazar Żagański uwięziony został w wieży przez swego brata Jana II i zamorzony głodem. W XV i XVI wieku zamek był zarządzany przez rycerzy piszących się „z Przewozu”, prawdopodobnie komendanci zamku: Christopha von Rothenburg(1483), Christopha von Rechenberg(1497), Siegfrieda von Stechern(1538), Fabiana von Schӧnaich(1556). W okresie wojny trzydziestoletniej siedziba została zniszczona i nie została odbudowana. Część materiału budowlanego w połowie XVII wieku użyto do odbudowy ratusza, pozostale mury zostały rozebrane w 1701 roku na polecenie księcia żagańskiego. W 1871 roku rozebrano pozostałe czytelne jeszcze ruiny zamku.

KLEINBURG

WILLA STAROSKA- obecnie Gminne Przedszkole przy ul. Wojska Polskiego 2

Wieś położona w gminie Torzym powiatu sulęcińskiego. Początki wsi sięgają XIII wieku. Wielokrotnie wymieniana jako: Schonewalde, Schuenwalde, Schonenwalde, Schonewaldow, po raz pierwszy nazwa wsi pojawia się w 1461 roku(Schuenwalde), aczkolwiek w księdze klasztornej z 1405 roku mowa jest o kościele w Prześlicach, który płacił 3 talenty rocznie na rzecz parafii sulęcińskiej. Od XIV wieku wieś należy do rodu von Buntsch. Posiadali majątek na terenie wsi do połowy XVII wieku. W 1473 roku wieś należała do braci Nickela i Bernda von Buntsch z Bobrówka, od 1480 roku tylko do Nickela von Buntsch. Po śmierci Nickela wieś odziedziczył jego jedyny syn, Hans von Buntsch, zmarły wcześnie. Po nim majątek w 1510 roku przypadł synowi Hansa, Hansowi von Buntsch, zmarłemu w 1558 roku. Miał pięciu synów: Hansa, Wolfa, Jakoba, Balzera i Oswalda. Hans żył jeszcze w 1598 roku ale był już stary i niedołężny. Wolff kupił majątek w Grabinie w powiecie krośnieńskim od Zachariasa von Lӧben. Zmarł w 1594 roku. Miał 4 synów: Hansa, Gottfrieda, Oswalda i Zachariasa. Jakob von Buntsch był kulawy i wątły ale jeszcze żył w 1598 roku. Balzer zmarł w 1563 roku, nie mając synów. Oswald von Buntsch był królewskim komornikiem, w 1590 roku działającym w powiecie legnickim. Żył jeszcze w 1598 roku. Wg Księgi Lennej z 1644 roku wieś została sprzedana. Na początku XVIII wieku podział wsi na 4 majątki należące do rodów: von Scharowetz(Scharwitz, Scharawetz) von Scharowa( od 1724 roku nazywani von Scharwitz), von Diebitsch, von Stensch(Stentsch, Stentz)(na terenie wsi pojawiają się w roku 1643 jako Stentz, w 1662 roku siedzieli tu bracia Joaschim i Caspar von Stentzsch) oraz rodzina von Wengler posiadająca majątek wspólnie z rodziną von Heybeck(wg Wedekinda von Heyback?). W 1715 roku we wsi 4 działy własnościowe należące: 1-szy do kapitana Christopha Wellen Scharrwitz von Scharrowa z Bobrówka, 2-gi do Johanna Wilhlema von Schmulcke z Małuszowa, 3-ci do Wulfa Ernsta von der Heyden z Prześlic, 4-ty do Eustachiusa von Stentsch z Prześlic z synem Hansem Friedrichem. Wg spisu majątków z 1718/19 roku nadal podział wsi na 4 działy włąsnościowe: 1-szy należał do kapitana Christopha Wellen Scharrwitz von Scharrowa, 2-gi do Johanna Wilhelma von Schmulcke, który zastawił swój majątek u von Prittwitz, później u Kaspara Hansa von Diebitsch, 4-ty należał do Hansa Friedricha von Stentsch. W 1738 roku wieś zakupiona przez Mathiasa von Wesenbeck, który scalił wszystkie majątki w jeden. Po jego śmierci dobra przejęła wdowa, Henriette Gottliebe, z domu von Küssow, która w 1765 roku sprzedała majątek majorowi Georgowi Siegmundowi Friedrichowi Wilhelmowi von Sydow(1723-1790). Po śmierci majora von Sydow majątek dziedziczy wdowa po nim, Johanna Dorothea, z domu Steffens, która w 1791 roku sprzedała dobra kapitanowi Adolfowi Ferdinandowi Erdmannowi von Winning, ożenionemu z Charlotte Beate Dorothea von Kalckreuth. W 1805 roku sprzedał dobra radcy skarbowemu  von Kuhlwein. Po jego śmierci 1823 roku majątek dziedziczy jego syn, porucznik Karl Johann Wilhelm von Kuhlwein(*29.12.1786-+13.09.1831), ożeniony z Auguste Henriette Albertine, z domu von Kalckreuth(*16.01.1794-+29.09.1881). Majątek dziedziczy jedyny syn Karla Wilhelma i Augustyny, właściciel pobliskiego Bobrówka, który w 1838 roku za 40000 talarów sprzedaje majątek kapitanowi Johannowi Wilhelmowi Noack. Johann Wilhelm umiera w 1851 roku. Dobra dziedziczy syn, porucznik Wilhelm Gustaw Adolf Alexander Noack. W latach 1850-53 majątek jego obejmował 3835 akrów ziemi. W 1879 roku jego majątek liczył 991,70 ha gruntów. W latach 1884/1885 własność berlińczyka Roberta Verdries(*1826-+1891), syna Christopha.  Od 1896 roku majątek przejmuje berliński fabrykant Gustav Rossmann, właściciel Bobrówka. W 1907 roku kiedy właścicielem był Julius Wilke dobra liczyły 1011 ha gruntów. W 1914 roku majątek obejmował 1011ha i należał do Emila von Bergen. W 1929 roku majątek obejmował 1011ha i należał do Emila von Bergen. Prawdopodobnie posiadali dobra do 1939 roku.

We wsi były dwa założenia: pałacowe i dworskie. Pozostał dwór prawdopodobnie z XVIII wieku.

Wzmiankowana w XIII-XIV wieku jako własność klasztoru cystersów z Trzebnicy. Jako pierwszy właściciel dóbr występuje Hans von Horne(1628). W XVII wieku właścicielem majątku jest dowódca cesarskich wojsk Franz Jobst von Kniegge(1687), po nim baron Dankelmann(1699) a część gruntów nadal w rękach klasztoru w Trzebnicy. W połowie XVIII wieku majątek jest własnością rodu von Rothenburg– wymieniony Samuel Gottlieb von Rothenburg(1752). Kolejnym właścicielem staje się rodzina von Lossow– wymieniony Melchior Sigismund von Lossow(1774), a także rodzina von Kalckreuth(1764), później Erazm von Schenkendorff, pod koniec wieku Fryderyk von Rabenau. W drugiej dekadzie XIX wieku majątek w rękach wdowy Päseler(1828), od której za 34000 talarów majątek odkupił Gustav Reistert. Od 1846 roku własność porucznika Oswalda Ferdinanda Paech. Posiadał majątek w 1857 roku. Później majątek należy do szambelana dworu carskiego barona von Balascheff(Balachoff), którego majątek w 1879 roku obejmował 721,40ha gruntów i był dzierżawiony przez niejakiego Neumann z Niesulic.  W 1896 roku majątek barona obejmował 737ha gruntów. Dzierżawcą był niejaki Henkel. Na początku XX wieku właścicielem majątku był Joseph Stern ale na krótko, a następnie rodzina Rieck.  W 1906 roku majątek staje się własnością Wolfganga Friedricha hrabiego von Castell zu Castell und zu Rüdenhausen(zm.1930), członka rycerskiego zakonu joannitów. W 1914 roku majątek obejmował 744ha  a w 1929 roku 736ha i należał do hrabiego Wolfganga Friedricha zu Castell-Rüdenhausen. Ostatnim dziedzicem fortuny był Wulf Dether Wolfgang Ernst Otto Paul Carl hrabia zu Castell und zu Rüdenhausen, kapitan lotnictwa cywilnego Lufthansy. Podczas II wojny światowej do 1945 roku mieściła się w pałacu szkoła SS.

Frankoński ród hrabiów i książąt Castell należał do najwyższej arystokracji europejskiej, sięgający swoimi korzeniami do XI wieku. W 1897 roku Wolfgang Fryderyk hrabia von Castell zu Castell und zu Rüdenhausen żeni się z Aleksandrą von Faber. Z tego związku wyłoniła się istniejąca do dzisiaj linia von Faber-Castell.

PAŁAC

Obecnie w pałacu mieści się Ośrodek Rehabilitacyjno-Wypoczynkowy.
Obecna forma pałacu jest efektem licznych przebudów, dokonanych w latach 1889, 1910 i 1923 roku oraz remontów i adaptacji przeprowadzanych w latach powojennych. Trzykondygnacyjny pałac neorenesansowy wybudowany w połowie XIX wieku, założony na planie prostokąta, murowany, podpiwniczony, urozmaicony dwoma wieżami zwieńczonymi krenelażem. Wewnątrz zachowane zachowane zdobienia na sklepieniach kolumnowego holu i na sufitach korytarzy oraz stolarka okienna i drzwiowa. W dużej, reprezentacyjnej sali zachowało się obramienie komina. Nad prowadzącymi do niej drzwiami, na elewacji ogrodowej przetrwał kartusz herbowy właściciela- hrabiego von Castell und zu Rüdenhausen(biało-czerwona szachownica), który uczynił z pałacu myśliwską rezydencję.

Wieś leżąca w gminie Niegosławice powiatu żagańskiego wymieniana po raz pierwszy w toku 1305. Prawdopodobnie od XIV wieku była w posiadaniu rodziny von Rottenburg. W 1481 roku wymieniany jest Mateusz von Promnitz. Stąd też pisała się rodzina von Braun, wymieniani w latach 1481, 1505, 1510, 1545. W 1687 roku wieś należała do Christiana von Eckartsberg. Później stanowi własność rodziny von Braun z Solnik a następnie rodziny von Scopp(Schkopp)– wymieniony Otto von Scopp(Schkopp). Po nim dobra odziedziczył najstarszy z jego synów, Heinrich, będąc pod koniec XVIII wieku właścicielem wsi. Od 1842 roku dobra posiada książę żagański Konstantin von Hohenzollern-Hechinhen, a po jego śmierci wieś przejmuje wdowa, księżna Maria Luiza Paulina. Około 1876 roku dobra są w posiadaniu księżnej Johanny von Acerenza Pignatelli, z domu księżniczki von Curland. Pod koniec XIX wieku wieś należy do porucznika Behme. W latach 1912-17 dobra posiada Werner Bach. Od 1917 roku dobra posiada książę Ernst Günther zu Schleswig-Holstein. Rodzina książęca posiadała dobra do 1945 roku. Po 1945 roku dobra należą do Skarbu Państwa a na jego terenie utworzono PGR. W zachodniej części wsi zwanej dawniej Przecławem Górnym zachowały się budynki gospodarcze po folwarku Górnym i Środkowym. W części wschodniej(Przecław Dolny) położony był majątek z pałacem, rozebranym po 1945 roku.

2022r.- widok na park