PRZYCZYNA GÓRNA /Ober-Pritschen/

Wieś położona w gminie Wschowa powiatu wschowskiego. Po raz pierwszy wzmiankowana w 1210 roku(Pretsino). Kolejno w latach: 1273(Priczyn, Przyczyn), 1327(Pritschinin Antiquum), 1404(Pizedczin Superior), 1405(Prziczina), 1459(Przyczina), 1506(Priczyna), 1514(Maior Priczina), 1517(Superior Priczkinaw, Superior Priczkina), 1529(Prziczna) 1548(Pritschina), 1672(Magna Przyczyna). W wiekach średnich stanowiła własność książęcą. W 1210 roku książę Władysław Odonic przekazał wieś klasztorowi cystersów z Przemętu, ale fundacja ta nie została zrealizowana. W 1273 roku książę Przemysł II nadaje sołtysowi Walterowi Przyczynę Górną. W 1290 roku część gruntów należy do miasta Wschowy. W 1326 oraz 1327 część ziem należy do Hermana z Drzewc, Lutolda z Malewicz(podejrzewa się, że chodzi o rodzinę Rakwicz Rakowa) oraz Temchina z Seidlitz. W 1345 roku król Kazimierz Wielki nadaje całą wieś miastu Wschowa, co zostało potwierdzone przez Władysława Jagiełłę w 1404 roku. W 1444-46 dobra posiada sołtys Mikołaj Herolt. W 1497 Andrzejowi i Mikołajowi Herolt, sołtysom w Przyczynie Górnej  król Jan I Olbracht zabiera i przekazuje Piotrowi Opalińskiemu.  W 1517 roku dobra po sołtysie Andrzeju posiadała wdowa Katarzyna Racławkowska. W 1515 wymieniany sołtys Maciej, w 1518 sołtys Jerzy Herolt z żoną Anną Łęczycką, córką Kaspra Świnki de Lanczycze. W 1564 roku wieś należy do mieszczan wschowskich. W 1841 roku dobra są własnością rodziny Schmidt, posiadającą również Przyczynę Dolną. W 1856/57 roku majątek należał do Josepha Niche.

ZAŁOŻENIE DWORSKIE

Zespół dworski położony na granicy z miastem Wschowa. Neoklasycystyczny z XIX wieku dwór zbudowany na planie prostokąta, dwukondygnacyjny, kryty dachem czterospadowym, podpiwniczony. Po 1945 roku własność Państwowego Ośrodka Hodowli Zarodowej w Osowej Sieni. W latach 80-tych oraz 2000 roku remontowany. Zaadoptowany na hotel. W sąsiedztwie budynki gospodarcze oraz dom mieszkalny.

ZAŁOŻENIE PAŁACOWE

Przyczyna Górna- pałac, ok. Wschowy

W części zachodniej położony jest kompleks pałacowo-parkowo-folwarczny. Pod koniec XIX wieku majątek należał do porucznika Bernarda Mendel. Prawdopodobnie on jest fundatorem pałacu powstałego pod koniec XIX wieku, który stylowo nawiązuje do renesansu francuskiego i klasycyzmu. Charakterystyczny i dominującym elementem pałacu jest okrągła wieża w południowo-wschodnim narożniku. Po 1945 roku przejęty przez Państwowy Ośrodek Hodowli Zarodowej w Osowej Sieni. Zaadoptowany na cele mieszkaniowe i biurowe. Obecnie stanowi własność Hodowli Zwierząt Zarodowych Osowa Sień.

PAŁAC rodziny Zürn

przyczyna-gorna-1933-lubuskie