BURSZTYN

Miasto położone obecnie w obwodzie iwanofrankowskim nad Gniłą Lipą. W II Rzeczypospolitej położone było w województwie stanisławowskim, w powiecie rohatyńskim. Zalążkiem Bursztyna była osada Nowa Wieś wzmiankowana w 1436 roku lub w 1554 roku. Dnia 09.10.1629 roku pod Bursztynem miała miejsce zwycięska bitwa wojsk koronnych regimentarza Stefana Czarneckiego z zagonem tatarskim Kantymira Murzy. Niegdyś własność Sieniawskich herbu Leliwa, później książąt Czartoryskich herbu Pogoń Litewska. W pierwszej połowie XVIII wieku własność Pawła Iferty Benoe herbu Taczała(+18/25.04.1755), kasztelana warszawskiego, poseł na sejm z ziemi halickiej. Znał biegle język turecki. W latach 1742-43 posłował do Turcji. W 1740 roku ufundował w Bursztynie klasztor oo. Trynitarzy, zajmujący się wykupem więźniów z tureckiej niewoli. Jego córka poślubia Rafała Ludwika hrabiego Skarbka herbu Abdank, wnosząc mu w wianie klucz bursztyński. Miał z nią córkę Juliannę, wydaną za mąż za Franciszka Rzewuskiego. Rafał Ludwik hrabia Skarbek ponownie żeni się z Teresą Boguszówną herbu Półkozic. Miał z nią  trzech synów: Jana, Ludwika Gabriela Feliksa i dwie córki. Bursztyn odziedziczył najstarszy z synów, Jan hrabia Skarbek, żonaty z Teresą Bielską. Dobra dziedziczy najstarszy z synów Jana Ignacy hrabia Skarbek, żonatemu z Ludwiką Potocką herbu Pilawa. Zmarł w 1842 roku. Majątek dziedziczy córka Ignacego i Ludwiki, Eleonora(*1816-+1870), która wychodzi za mąż za Karola księcia Jabłonowskiego herbu Prus III(*1807-+1885). Kolejnym właścicielem dóbr był ich syn, Stanisław Ferdynand książę Jabłonowski(*1846-+1909) żonaty z Jadwigą Stecką herbu Radwan(*1848-+1933). Kolejnym dziedzicem dóbr był syn Stanisława i Jadwigi Stanisław Ludwik książę Jabłonowski(*1879-+1921), żonaty z Jadwigą z Mineyków herbu Gozdawa(*1886-+1932). Do 1939 roku Bursztyn należał do ich 4 córek: Karoliny Adamowej Heydlowej, Marii Stanisławowej Cieńskiej, Zofii Ksawerowej Pusłowskiej i Teresy księżniczki Jabłonowskiej.

PAŁAC z założeniem parkowym

Zbudowany okazały pałac z XVIII wieku zniszczony w 1939 roku. Nie istnieje. Na obrzeżach miasta park krajobrazowy.

NOWY PAŁAC-DWÓR KSIĄŻĄT JABŁONOWSKICH

Czy istnieje nie wiem. Przy obecnej ulicy Bandery liczne przedwojenne wille

Osoby związane z Bursztynem

Adamczyk Zdzisław(*15.09.1886-+1940), podpułkownik dyplomowany artylerii Wojska Polskiego, burmistrz Zakopanego, zamordowany w Charkowie

Czerkawski Włodzimierz Aleksander(*17.02.1866-+18.12.1913), polski ekonomista, statystyk, profesor UJ

Finkel Ludwik Michał Emanuel(*20.03.1858-+24.10.1930), polski historyk, bibliograf, profesor i rektor UL

Kłyś Ryszard(*13.01.1928-+01.02.2004), polski prozaik i scenarzysta filmowy

Mozart Franz Xaver Wolfgang(*26.07.1791-+29.07.1844), znany jako „Mozart Lwowski”, austriacki kompozytor pianista, syn Wolfganga Amadeusza. Od 1809 roku nauczyciel nauki muzyki u hrabiego Baworowskiego w Podkamieniu oraz u rodziny Janiszewskich w Bursztynie.

Rittner Edward(*26.12.1845-27.09.1899), prawnik, profesor i rektor UL, minister dla Galicji, poseł do Sejmu Krajowego Galicji V,VI i VII kadencji

Szczepanowski Karol herbu Prus(*30.09.1892-+1940), major artylerii Wojska Polskiego, zamordowany w Charkowie

Tichy Karol(*02.02.1871-+27.11.1939), malarz i artysta, pedagog. Projektował meble, wnętrza, witraże, tkaniny.

Vogel Debora(1902-1942), dwujęzyczna żydowska pisarka pisząca po polsku i jidysz, filozofka. Zginęła we lwowskim getcie.

BUSK

Miasto obecnie położone na Ukrainie w obwodzie lwowskim przy głównej drodze z Lwowa do Równego. Nazywana galicyjską Wenecją ze względu na położenie nad Bugiem, Pełtwią i ich rozwidleniami. W II Rzeczypospolitej położone w powiecie Kamioneckim, w województwie tarnopolskim. Początki miasta sięgają XI wieku. W 1097 roku należał do księcia włodzimierskiego i dorohobuskiego Dawida Igorewicza(1059-1112), wnuka Jarosława Mądrego, który po utracie Włodzimierza od 1100 roku osiadł w Busku. Niewielkie księstwo buskie w 1120-1129 wchodziło w skład księstwa włodzimierskiego, później kijowskiego a na początku XIII wieku włączone do księstwa bełskiego. Pod koniec XIII wieku własność księcia mazowieckiego, Bolesława, ożenionego z córką księcia włodzimierskiego i bełskiego, Aleksandra Wsiewołodowicza. Po zdobyciu księstwa w 1234 roku przez księcia halicko-wołyńskiego Daniela Romanowicza Halickiego(1201-1264), do 1340 roku zależne od księstwa halcko-wołyńskiego. Po śmierci Bolesława Trojdenowicza(Jerzy II, Bolesław Jerzy II lub Bolesław Jurij, książę piastowski, późniejszy książę halicko-wołyński) w 1340 roku do 1377 roku należy do księcia litewskiego, bełskiego i chełmskiego Jerzego Narymuntowicza(ok.1326-po 1398). Od 1378 roku podporządkowane Węgrom- w 1379 roku starostą Buska był wojewoda sandomierski Jan Tarnowski herbu Leliwa , w 1387 przekazane księciu halickiemu Ściborowi ze Ściborzyc herbu Ostoja   (1347-1414) arystokrata polski zwany „królem Słowacji”. Po zdobyciu księstwa przez królową Jadwigę, w 1386 roku król Władysław Jagiełło nadał księstwo buskie księciu mazowieckiemu Siemowitowi IV(ok1352-1426), z którego rąk w 1411 roku Busk otrzymał prawa miejskie. Po bezpotomnej śmierci księcia Władysława II płockiego w 1462 roku, król Kazimierz Jagiellończyk włącza księstwo bełskie do Królestwa Polskiego.  Władzę w mieście reprezentowali starostowie. Od 1540 roku urząd starostów buskich należał do wielkopolskiej rodziny Górków herbu Łodzia . Pierwszym starostą był Jędrzej Górka, później Łukasz(od 1549r) i Stanisław(od 1573roku). Od 1670 roku urząd starostów buskich znajdował się w rękach rodziny Jabłonowskich herbu Prus III. Pierwszym starostą był Stanisław. Kolejno Aleksander Jan Jabłonowski(ok.1672-28.07.1723), syn Stanisława Jana i Marianny z Kazanowskich, Józef Aleksander książę Jabłonowski(04.02.1711-01.03.1777), syn Aleksandra Jana i Teofilii z Sieniawskich i Antoni Barnaba książę Jabłonowski(27.01.1732-04.1799), syn Stanisława Wincentego i Doroty z Broniszów. W 1763 roku Antoni Barnaba książę Jabłonowski sprzedaje starostwo buskie Józefowi hrabiemu Mierowi herbu własnego(1730-1808). Józef hrabia Mier był pochodzenia Szkotem, właścicielem Radziechowa. Ożeniony z Anastazją Bogusz, z którą miał syna Wojciecha. Drugi raz ożeniony z Anną Agnieszką księżniczką Sapieha. W 1798 roku majątek dziedziczy syn Józefa, Wojciech hrabia Mier(1757-1832), targowiczanin, poeta, tłumacz poetów starożytnych. Żonaty był z Karoliną hrabianką Weissenhoff, Austriaczką. Wojciech hrabia Mier opuścił Busk w 1819 roku przenosząc się do Leżajska. Po jego bezpotomnej śmierci zadłużone dobra na licytacji zakupił kuzyn Wojciecha, Feliks hrabia Mier(1776-1857), austriacki szambelan i dyplomata, ożeniony z siostrą Wojciecha, Agnieszką hrabianką Mier. Dobra dziedziczy syn Feliksa, Henryk hrabia Mier(1829-1879), który zapisał majątek swojej żonie, aktorce teatru lwowskiego Annie Wierer. W 1879 roku Anna z Wiererów Mier zapisała majątek siostrzeńcom Feliksa, Kazimierzowi i Stanisławowi hrabiom Badenim, synom Władysława i Cecyli hrabianki Mier. Busk otrzymał Kazimierz hrabia Badeni(1846-1909). Od 1888 roku namiestnik Galicji, w latach 1895-1897 premier rządu austriackiego. Ożeniony z Marią Apolonią Skrzyńską herbu Zaremba(1850). Po nim majątek oddziedziczył syn, Ludwik Józef hrabia Badeni(1873-1916), ożeniony ze Szwedką Alicją Elżbietą Ankarcrona(1889). Po śmierci hrabiego Ludwika majątek dziedziczy jego małoletni syn, Kazimierz Stanisław hrabia Badeni(1912-). Majątkiem zarządzała jego matka, która w 1920 roku wychodzi za mąż za arcyksięcia Karola Olbrachta von Habsburg(1888-1951), pułkownika wojsk polskich. Na stałe mieszkała w Żywcu a Busk stał się ich letnią rezydencją. Stanisław hrabia Badeni wstąpił do klasztoru Dominikanów.

ZAMEK

Na wzgórzu nad Pełtwią stał drewniany zamek, w którym rezydowali starostowie. Za czasów Stanisława Górki zamek został odnowiony. Na tzw. Podzamczu wybudował nowy dwór. Podczas najazdu kozaków Chmielnickiego w 1655 roku zamek uległ zniszczeniu. Na terenie Pozdamcza w XIX wieku powstał folwark, własność Mierów i Badenich. Na terenie folwarku znajdowała się kaplica grobowa właścicieli, zniszczona we wrześniu 1939 roku przez Sowietów.  

PAŁAC

W 1810 roku ówczesny właściciel majątku, Wojciech hrabia Mier buduje pałac, który prawdopodobnie był kilkakrotnie przebudowywany w XIX wieku. Znamy tylko jego widok z lat 20-30-tych XX wieku. W 1932 roku gruntownie odnowiony. Stał w otoczeniu parku krajobrazowego. Ocalała część parku liczy obecnie ok. 8 ha powierzchni.

 

BUŻANY

Wieś położona w powiecie włodzimierskim, obecnie w rejonie horochowskim obwodu wołyńskiego.  Należały do rodziny Zagórskich herbu Ostoja. Dobra przechodzą na Ledóchowskich herbu Szaława przez małżeństwo Michała hrabiego Ledóchowskiego(1852-1906), właściciela Smordwy z Marią Zagórską, córką Aleksandra. Dobra dziedziczy córka Michała hrabiego Ledóchowskiego, Zofia. Jest ostatnią właścicielką Bużan.

  

PAŁAC

W 1850 roku Wincenty Zagórski buduje pałac wraz z budynkami gospodarczymi. W tym samym okresie powstaje park krajobrazowy o powierzchni 100 ha. Pałac zniszczony podczas działań wojennych w 1939 roku. Park również już nie istnieje.

CHOCIM

Miasto położone w obwodzie czerniowieckim, w tzw. Besarabii-południowo-zachodniej części Ukrainy. Stolica rejonu. Początkami sięga X wieku. Do XIII wieku należał Chocim do księstw ruskich. Od XIV wieku Chocim w różnych okresach należał do Mołdawii, Turcji, Polski. W XVII-XVIII wieku była to turecka twierdza graniczna. W 1812 roku włączony do Rosji, od 1918 roku do Rumunii, w latach 1940 roku wraz z północną Bukowiną wchodzi w skład Ukraińskiej SSR, w latach 1941-44 ponownie włączony do Rumunii. Od 1945 roku należy ponownie do Ukraińskiej SSR. Od 1991 roku należy do Ukrainy.

ZAMEK

Usytuowany na wysokim brzegu Dniestru. Początki sięgają 1140 roku, kiedy wzniesiona została drewniana forteca należąca do Księstwa Halickiego, od 1199 roku do Księstwa Halicko-Wołyńskiego. W latach 1250-64 rozbudowana przez księcia Daniela Halickiego i jego syna Lwa. Nowy zamek murowany powstawał na zgliszczach spalonej fortecy. Pierwsze prace budowlane rozpoczęły się w 1325 i trwały do 1380 roku. W 1340 roku Chocim przejęty zostaje przez mołdawskiego księcia Dragosa, lennika króla Węgier ale dopiero za czasów księcia mołdawskiego Stefana III Wielkiego zamek został znacznie rozbudowany i wzmocniony. Od XIV do XVI wieku był siedzibą hospodarów-książąt mołdawskich. Pod koniec XVI wieku położony jest na terenie Państwa Osmańskiego, w którym obok żołnierzy mołdawskich stacjonują tureccy janczarzy. W tym okresie ponownie rozbudowana. W XVI i XVII wieku zamek zdobywany przez oddziały wojska polskiego- w 1538 zdobyty przez wojska hetmana Jana Tarnowskiego, w 1563 roku przez wojska Dymitra księcia Wiśniowieckiego, a także w roku 1600 i 1615. W 1621 roku na przełomie września i października odbyła się zwycięska bitwa wojsk Rzeczypospolitej Obojga Narodów pod dowództwem Jaka Karola Chodkiewicza nad wojskami sułtana Osmana II. Podczas trwania bitwy Jan Karol Chodkiewicz dnia 24 września umiera na terenie zamku. W 1650 roku twierdza zajęta przez wojska Bohdana Chmielnickiego. W 1673 roku druga zwycięska bitwa pod Chocimiem wojsk hetmana wielkiego koronnego Jana Sobieskiego z wojskami tureckimi pod dowództwem Husejna Paszy. W 1699 roku twierdza przejęta przez Mołdawię. Od 1711 roku przejęta przez Turków. Po przejęciu w XIX wieku przez Rosję traci na znaczeniu strategicznym.  

CHODORÓW

Chodorów, dawne miasto Rzeczypospolitej, obecnie położone na Ukrainie w obwodzie lwowskim, rejonie żydaczowskim około 61km na południe od Lwowa. Dawniej zwane Chodorostaw, położone nad rzeką Ług. Do 1945 roku znajdowało się w powiecie bóbreckim województwa lwowskiego. Stare gniazdo rodu Chodorowskich herbu Korczak . Po raz pierwszy wzmiankowane w 1394 roku w dokumencie wystawionym przez Dymitra Wołczkowicza, „pana i prawowitego dziedzica Chodorowa”. Był synem Waszki Wołczkowicza, zwanego Brodą z Żurawna i Barbary, córki Piotra Bruna herbu Nabra, który pochodził ze Żmigrodu w księstwie oleśnickim. Był protoplastą rodu Chodorowskich herbu Korczak . Dymitr z Chodorowa(Chodorostawu), stolnik lwowski miał z Klichną trzech synów: Stanisława, Jana i Jerzego(Jurszę-Grzegorza). Majątek odziedziczył Jerzy(Jursza-Grzegorz), w 1469 roku starosta żydaczowski i stryjski, ożeniony był z Anną Tarłówną herbu Topór, córką Jana. Miał z nią synów: Dymitra i prawd. Wacława z Łuki. Wraz z żoną był fundatorem drewnianego kościoła w Chodorowie, na miejscu którego pod koniec XVIII wieku murowany kościół wznieśli Rzewuscy. Ostatnimi przedstawicielami Chodorowskich  z Chodorostawu i Chodorowa byli bracia: Krzysztof Stanisław(ur. ok. 1630-zm.1683) ożeniony z Katarzyną Jabłonowską z Jabłonowa herbu Prus III oraz Aleksander Stefan(ur.ok. 1631, zm.1694r), ożeniony z Urszulą Stępowską. Aleksander miał trzy córki: Magdalenę zamężną za Kazimierza Leszczyńskiego herbu Wieniawa, starostę winnickiego, Katarzynę, dwukrotnie zamężną za: 1-mo Antoniego Stamirowskiego, podstolego ruskiego,  2-ndo za Piotra Jana Potockiego h.Pilawa(Złota) oraz Annę zamężną za Franciszka Cetnera herbu Przerowa, która odziedziczyła majątek rodowy po Chodorowskich.  Franciszek Cetner po śmierci żony ożenił się powtórnie z Anną Tarło herbu Topór, córką Stanisława i Teresy Dunin-Borkowskiej herbu Łabędź. Z nią miał córkę Franciszkę i syna Jana. Chodorów odziedziczyła Franciszka(1705-1783), zamężna za Michała Józefa Beydo-Rzewuskiego na Rozdole i Kołodnie herbu Krzywda(1699-1769). Jego wnuczka, Ludwika(1778-1839), córka Kazimierza Seweryna hrabiego Beydo-Rzewuskiego oraz Ludwiki Pelagii Potockiej z Podhajec herbu Pilawa(Srebrna), wyszła za mąż za Antoniego Józefa hrabiego Lanckorońskiego z Brzezia herbu Zadora(1760/61-1830), syna Macieja i Apolonii z Morsztynów herbu Leliwa. Był marszałkiem sejmu galicyjskiego, posłem na sejm I Rzeczypospolitej, komisarzem skarbowym, członkiem Komisji Edukacji Narodowej, członkiem Zgromadzenia Przyjaciół Konstytucji 3 Maja, kawalerem orderów: polskich Św. Stanisława i Orła Białego, austriackiego Złotego Runa i duńskiego orderu Danebroga. Z Ludwiką miał 3 synów: Ludwika Macieja Joachima(1795-1819), Karola Michała Józefa(1799-zm.1863 Wiedeń) i Kazimierza Wincentego Michała(1802-1874 Zurych) oraz córkę Annę Apolonię Ludwikę(1797-1812 Hyeres). Chodorów odziedziczył hrabia Kazimierz Wincenty Michał ożeniony z Leonią Wandą Potocką z Podhajec herbu Pilawa(Srebrna). Miał z nią córkę Elżbietę oraz syna Karola Antoniego Leona(1848 Wiedeń-1933 Wiedeń). Elżbieta hrabianka Lackorońska(1844- 1896), dziedziczka Chodorowa w 1865 roku poślubiła Karola barona de Vaux(1833-1917 Wiedeń). Karol baron de Vaux. Ok. 1865r. Mieli troje potomstwa; córkę Elżbietę(1866 Wiedeń-1940 Lwów) zamężną za Władysława księcia Lubomirskiego z Lubomierza h. Drużyna, Szreniawa bez Krzyża(1866- Warszawa- 1934 Inzersdorf k. Wiednia) oraz synów: Kazimierza(1867 Mauer k. Wiednia- 1923) i Leona Karola Thierry(1870 Wiedeń- 1944 Lozanna). Majątek odziedziczył Kazimierz baron de Vaux, po śmierci którego majątek przeszedł na jego brata, Leona Karola Thierry. Leon baron de Vaux usynowił swego siostrzeńca, syna Elżbiety, księcia Eugeniusza Karola Marię(1895 Wiedeń- 1982 Londyn), żonatego z Eryką von Wolff, przekazując mu majątek wraz z nazwiskiem. Odtąd książę jak i jego dzieci nosiły podwójne nazwisko: Lubomirski de Vaux. Książę Eugeniusz Karol Maria Lubomirski de Vaux był ostatnim właścicielem Chodorowa. Był adiutantem generała Władysława Andersa.

Karol i Elżbieta hr.Lanckorońscy ok. 1860r.   Karol baron de Vaux. Ok. 1865r.

Elżbieta hr.Lanckorońska-baronowa de Vaux ok. 1880r.

 

Ks. Władysław i Elżbieta Lubomirscy, Wiedeń ok. 1890r.  

 

 

Dzieci Władysława i Elżbiety ks. Lubomirskich: Leonia, Róża, Eugeniusz i Tomasz.  Rajcza 1901r.

Spotkanie Prezydenta USA Johna F.Kennedy`ego z polskimi przywódcami emigracyjnymi: księciem Eugeniuszem K.M.Lubomirskim-de Vaux i gen. Władysławem Andersem. Gabinet Owalny, Biały Dom 06.10.1961r.

 

ZAMEK

W XV wieku za czasów Jurszy(Grzegorza) Chodorowskiego zbudowano zamek z fosą i mostem zwodzonym. W XVIII wieku zamek był już w ruinie. W latach 30-tych XX wieku jeszcze były ślady po zamku. Podczas II wojny światowej podczas powodzi ziemia z góry zamkowej została wykorzystana na groblę chroniącą miasto. Obecnie nie ma śladu po zamku, na miejscu którego stoi osiedle. O istnieniu zamku przypomina ulica Zamkowa.

PAŁAC

Około 1860 roku baron Karol de Vaux buduje pałac w stylu willi włoskiej. Spalony z całym wyposażeniem przez wojska rosyjskie w 1915 roku. W latach 1932-1933 książę Eugeniusz Lubomirski de Vaux buduje nowy pałac, który opuścił w 1939 roku.

Urodzeni w Chodorowie

Abrahamowicz Zbigniew(1938-1990)- polski architekt związany ze Szczecinem.

Balzer Oswald(1858-1933)- polski historyk ustroju i prawa polskiego pochodzenia austriackiego.

Bartlowa Maria(1881-1969)- córka Juliusza Rutkowskiego i Zofii Ajdukiewicz. Polska działaczka niepodległościowa, senator II RP V kadencji, radna Lwowa, założycielka Unii Narodowo-Państwowej w 1922 roku. Żona trzykrotnego premiera II RP Kazimierza Bartla.

Heck Walerian(1854)- nauczyciel historii i geografii

Trojanowski Zdzisław(1928-2006)- polski hokeista, olimpijczyk.

 

 

CHOROSTKÓW

Miasto położone obecnie na Ukrainie w obwodzie tarnopolskim, w rejonie husiatyńskim, nad rzeką Tajną. Do 1945 roku położony w województwie tarnopolskim, w powiecie kopyczynieckim. Po raz pierwszy wzmiankowany w 1564 roku, kiedy została nadana Jakubowi i Jerzemu Strusiom herbu Korczak. Późniejszy właściciel Marcin Kalinowski herbu Kalinowa(1605-02.061652), syn Walentego Aleksandra i Elżbiety z domu Struś, zbudował na terenie Chorostkowa zamek a w 1632 roku uzyskał dla Chorostkowa prawa miejskie. Do końca XVIII wieku własność książąt Sanguszków herbu Pogoń Litewska, od których majątek wydzielony z większej całości nabył Józef Kalasanty hrabia Lewicki herbu Rogala(1767-1839), syn Samuela Wojciecha(zm.1791). Ożeniony z Katarzyną Kaczkowską herbu Świnka, miał z nią syna Kajetana(zm.1869), ostatniego potomka męskiej linii rodu, członka dziedzicznego austriackiej Izby Panów i słynnego hodowcę koni rasowych. Ożeniony z Melanią hrabianką Chołoniewską herbu Korczak. Był fundatorem kościoła, cerkwi, neogotyckiej kaplicy cmentarnej, w której byli chowani członkowie rodziny. Utworzył dziedziczną ordynację, która przeszła na jej córkę Zofię, zamężną za Wilhelma Stanisława hrabiego Siemieńskiego herbu Dąbrowa ((1827-1901), dziedzica Biecza. Od cesarza Franciszka Józefa otrzymali pozwolenie na połączenie obu nazwisk. Trzecim ordynatem majątku został syn Zofii i Wilhelma, Stanisław Kostka hrabia Siemieński-Lewicki(1864-1918), ożeniony z Zofią hrabianką Tarnowską(1869-1954). Ostatnim ordynatem do 1939 roku był syn Stanisława Kostki, Jan Stanisław hrabia Siemieński-Lewicki(1892-1971), żonaty z Krystyną Potocką(1894-1963).

„STARY”PAŁAC

Prawdopodobnie po zakupieniu Chrostkowa Józef Kalasanty Lewicki stawia pałac w stylu klasycystycznym z oficyną, stajniami i ujeżdżalnią. Pałac zamieszkany przez właścicieli do lat 80-tych XIX wieku.

„NOWY” PAŁAC

Pod koniec XIX wieku obecny właściciel przebudował i zaadoptował oficynę na siedzibę rodową.

Oba pałace zachowały się do dnia dzisiejszego wraz bramą wjazdową, stajnią i ujeżdżalnią. Obok park krajobrazowy.

Urodzeni w Chorostkowie

Bieńkowski Tadeusz Bronisław(26.05.1897-01.01.1946)- kapitan WP,

Maszkowski Jan Kanty Ignacy(1793-1865)- polski malarz, absolwent Akademii wiedeńskiej, prowadził we Lwowie szkołę malarską, w której kształcili się: Juliusz Kossak, Artur Grottger, Henryk Rodakowski, Stanisław Tarnowski. Był ojcem Rafała-słynnego dyrygenta, Karola-rektora Politechniki Lwowskiej i Marcelego-malarza lwowskiego.

Styś Stanisław(19.04.1896-20.03.1959)- polski jezuita, biblista,

Jóźków Władysław ks.(12.01.1933)- poslki duchowny katolicki, od 2004 kapelan honorowy Ojca świętego. Wieloletni proboszcz parafii pw. Świętej Trójcy w Legnicy

CHYRÓW

Miasto nad Strwiążem położone obecnie na Ukrainie w obwodzie lwowskim, w rejonie starosamborskim. Do 1939 roku położone w województwie lwowskim powiatu starosamborskiego. Po raz pierwszy wzmiankowane w 1374 roku. W tym czasie własność możnego rodu Herburtów herbu własnego. W 1528 roku król Zygmunt I Stary nadał prawa miejskie. W tym czasie właścicielem Chyrowa był szlachecki ród Tarłów herbu Topór. W 1531 roku Andrzej Tarło, właściciel miasta funduje pierwszy w mieście kościół, który nie zachował się do naszych czasów. Żoną jego była Barbara Herburtówna. W 1592 roku jako wiano Jadwigi Tarłówny, Chyrów przechodzi w ręce jej męża, Jerzego Mniszcha herbu własnego(ok.1548-1613), twórcy potęgi rodu. Z powodu zadłużenia majątku po śmierci Jerzego jego synowie zastawili miasteczko jednemu z głównych wierzycieli, węgierskiemu szlachcicowi Jerzemu Drugethowi de Hommonay, zwanemu w Polsce Humiejskim. Po jego śmierci w 1620 roku dobra dziedziczy jego syn, Jan. W 1638 roku Franciszek Bernard Mniszech(ok.1590-1661), syn Jerzego, kasztelan sądecki odzyskuje Chyrów. Majątek dziedziczy syn Jerzy Jan Wandalin Mniszech(zm. 1693), żonaty z Anną Chodkiewicz. Kolejnym właścicielem Chyrowa byli książęta Ossolińscy herbu Topór. W 1769 roku przez małżeństwo Marianny Ossolińskiej(1731-1802) z Józefem Janem  hrabią Wandalin Mniszech herbu Kończyc(1742-1797) ponownie w rękach hrabiów Wandalin Mniszech. Posiadali miasto do połowy XIX wieku.

ZAMEK

Na terenie Chyrowa ruiny zamku zbudowanego przez Herburtów, rycerzy przybyłych z Moraw. Pochodzili z Fülme w Górach Wezerskich. Herbort z Fulmu brał udział w bitwie pod Legnicą. Za czasów księcia Władysława Opolczyka otzrymują liczne przywileje. Nabywają Felsztyn- linia felsztyńska, wymarła w 1645 roku. Po nabyciu Arłamowa jedna z gałęzi przyjmuje nazwisko Arłamowscy herbu Trzy  Gwiazdy.   

Willa Polonia

CZERWONOGRÓD /Uroczyszcze Czerwone/

Miejscowość położona na Podolu, w zachodniej Ukrainie, w rejonie zaleszczyckim obwodu tarnopolskiego. Wg legend miałby to być historyczny „Czerwień”, osada Lędzian(Lechitów), stolica polskich Grodów Czerwieńskich. Położona nad rzeką Dżuryn. Jedna z najstarszych osad  Podola, wymieniana już w IX wieku. Stał tu zamek zwany „castrum rubicum”. W IX i X wieku w rękach książąt ruskich, później na krótko w posiadaniu Tatarów. Po 1313 roku z nadania księcia Olgierda, Czerwonogrodem rządzili książęta Koriatowicze herbu Pogoń Litewska. Był to ród pochodzenia litewskiego od Koriata Gedyminowicza, zmarłego ok. 1365 roku. Miał czterech synów: Aleksandra, Konstantego, Jerzego i Fiodora. Konstanty był księciem Czartoryska, przodek książąt Czartoryskich. Czerwonogród zdobyty i splądrowany przez hospodara mołdawskiego Piotra na początku XIV wieku, w 1340 roku odzyskany dla Królestwa Polskiego przez króla Kazimierza Wielkiego. Za czasów króla Władysława Jagiełły zamek i osada oddana wojewodzie krakowskiemu Spytkowi z Melsztyna herbu Leliwa(zm.ok.1352). Po śmierci Spytka Władysław Jagiełło odkupił od wdowy cały majątek i przekazał swemu bratu Świdrygielle(1370/76-1452), później księciu Witoldowi(1354/55-1430). W 1434 roku Czerwonogród wcielony do Korony jako jedno z województw. Pierwszym właścicielem Czerwonogrodu jako miasta królewskiego był kasztelan kamieniecki Teodoryk Jazłowiecki(Buczacki) herbu Abdank zmarły w 1456 roku, który w 1448 roku uzyskał dla miasta prawa magdeburskie. W 1665 roku zamek i miasto należą do wojewody podolskiego, Mikołaja Franciszka Daniłowicza herbu Sas(zm.1688). W latach 1679-1699 Podole w rękach Turków co spowodowało całkowite wyludnienie Czerwonogrodu. Po Daniłowiczach zamek oraz starostwo niegrodowe czerwono grodzkie było w rękach Rafała Skarbka herbu Abdank, Kazimierza Raczyńskiego herbu Nałęcz– właściciela pobliskich Uść oraz Józefa z Olbrachcic Bielskiego herbu Jelita. W 1750 roku Józef Bielski przekazuje starostwo Adamowi Bielskiemu, a ten w 1761 roku Stanisławowi Gadomskiemu herbu Rola(1718-1797), wojewodzie łęczyckiemu. Za czasów austriackich w 1778 roku Czerwonogród zakupił książę Karol Poniński herbu Łodzia(ur.1760), syn Adama(1732-1798), podskarbiego wielkiego koronnego oraz Zofii Józefy z Lubomirskich, córki Jerzego Ignacego. Ożeniony z Heleną z Górskich herbu Pobóg(zm.1853). Sukcesorem majątku był syn Karola, książę Kalikst Poniński, kawaler maltański. Potwierdzenie tytułu książęcego otrzymał w Galicji w 1818 roku. Ożeniony był z Karoliną Sokołowską, dzieci nie mieli. Zamek w Czerwonogrodzie oraz pałac we Lwowie odziedziczyła siostra Kaliksta, Karolina(1822-1890), żona księcia Adama Lubomirskiego(1812-1873). Majątek faktycznie był w zarządzie ich syna, księcia Adama Franciszka Lubomirskiego herbu Szreniawa bez Krzyża(1852-1893), ożenionego z Marią Eleonorą hrabianką Zamoyską(1862-1945), córką Franciszka Ksawerego i Albertyny Giżyckiej herbu Gozdawa. Maria Eleonora była ostatnią właścicielką Czerwonogrodu. Do 1917 roku posiadała rodzinne Mołoczki na Wołyniu a do 1939 roku Miżyniec pod Przemyślem, obecnie Ukraina.

ZAMEK-PAŁAC

Pierwsze informacje o zamku pochodzą z IX i X wieku. W XVII wieku za czasów Daniłowiczów powstał zamek murowany, o którego wyglądzie nic nie wiemy. Przez najazdy tatarskie od końca XVIII wieku pozostawał w ruinie. Około 1820 roku za czasów Karola Ponińskiego rozpoczęła się odbudowa i rozbudowa zamku, którą kontynuował jego syn, książę Kalikst. Ostatnia przebudowa pałacu miała miejsce na przełomie XIX-XX wieku. Zniszczony podczas I-szej wojny światowej pałac odbudowany w latach 30-tych, zniszczony podczas działań 1939-1945. Obecnie trwała ruina.

CZEŚNIKI

Wieś położona obecnie na Ukrainie w rejonie rohatyńskim obwodu iwanofrankiwskiego. Przed 1939 rokiem położona powiecie rohatyńskim województwa ruskiego. Wieś należała do rodziny Kazanowskich herbu Grzymała. Za czasów Władysława IV króla Rzeczypospolitej wieś należała do Adama Kazanowskiego(1599-1649), marszałka nadwornego koronnego, przyjaciela króla, kasztelan sandomierski, starosta Borysowski, kozielnicki, solecki, bielski nowotarski, administrator żup wielickich. Syn Zygmunta Kazanowskiego i Elżbiety Humnickiej a brat Stanisława. Przed 1840 rokiem majątek we wsi nabył Apolinary Stanisław Malczewski herbu Tarnawa(1800-ok.1870), ożeniony z wdową po Maniewskim herbu Odrowąż. Majątek zapisał dzieciom żony z pierwszego małżeństwa, Marianowi i Marii Maniewskim herbu Odrowąż. Maria Maniewska, dziedziczka dóbr wyszła za mąż za Franciszka Milińskiego herbu Wczele. Była ostatnią właścicielką majątku do 1939 roku.

ZAMEK

Za czasów Kazaneckich stał na terenie wsi zamek

DWÓR

Zbudowany około 1812 roku dwór w stylu klasycystycznym, został przez Apolinarego Malczewskiego przebudowany i rozbudowany około 1863 roku oraz ponownie przebudowany w 1912 roku. W otoczeniu dworu park krajobrazowy.

CZOMBRÓW

Nieistniejący majątek położony w rejonie nowogródzkim obwodu grodzieńskiego, dzisiejsza Białoruś. Przed 1939 rokiem była to gmina Rajce powiatu nowogródzkiego województwa nowogródzkiego. W XVII i na początku XVIII wieku Czombrów należał do rodziny Kurcz herbu Radwan. Najbardziej znanym z tego rodu właścicielem był zmarły w 1702 roku Stefan Kurcz, od 1682 roku wojewoda brzeskolitewski. W XVIII i na początku XIX wieku majątek posiadała rodzina Uzłowskich. Na początku XIX wieku majątek w rękach rodziny Karpowiczów. Nie znamy imienia pierwszego właściciela z rodu Karpowicz. Jego syn Julian ożeniony z Karoliną Bułhakówną był kolejnym dziedzicem majątku. Z wykształcenia prawnik, aktywny działacz społeczny. Po nim dobra przechodzą w ręce jego syna, Karola(zm 1941), ożenionego z Marią Popławską. Z wykształcenia chemik. Był ostatnim właścicielem majątku czombrowskiego.  

DWÓR

Prawdopodobnie pierwszy właściciel z rodu Karpowiczów wybudował drewniany, klasycystyczny dwór, spalony przez radzieckich partyzantów w 1942 roku. Częstym gościem w majątku i dworze był Adam Mickiewicz. Dziadek Adama Mickiewicza, Mateusz Majewski był ekonomem u Uzłowskich w Czombrowie. Matka poety, Barbara była panną apteczną we dworze. Matką chrzestną Adama była Aniela Uzłowska. Był pierwowzorem dworu Sopliców z Pana Tadeusza A. Mickiewicza. W 1927 roku w Czombrowie nakręcono pełnometrażowy film Pan Tadeusz. Śladem po majątku są resztki cmentarza rodzinnego oraz ruina kapliczki.

CZORTKÓW

Miasto położone obecnie na Ukrainie w obwodzie tarnopolskim. Przed 1945 rokiem siedziba powiatu czortkowskiego województwa tarnopolskiego. Nazwę wzięło od rodziny Czortkowskich herbu Korab, założycieli miasta w 1522 roku. Poza lokacją miasta zbudowali na jego terenie drewniany zameczek. W 1578 roku miasto zakupił Jan Sieniawski herbu Leliwa. Pod koniec XVI wieku własność Stanisława Golskiego herbu Rola, wojewody ruskiego, który wybudował nową z kamienia i cegły rezydencję- zamek. Zmarł bezpotomnie w 1612 roku. Olbrzymi majątek odziedziczył jego brat Jan, kasztelan halicki. W 1616 roku wdowa po Janie, Zofia Zamiechowska sprzedała Czortków Stefanowi Potockiemu herbu Pilawa. Zamek był zamieszkany. W nim mieszkał Paweł Potocki zmarły po 1674 roku. Po zdobyciu zamku przez Turków zamek stał się rezydencją sub-paszy. Potoccy wrócili na zamek po 1683 roku. W drugiej połowie XVIII wieku miasto w posiadaniu Wróblewskich, a następnie Sadowskich, którzy w 1779 roku wynajęli zamek władzom austriackim na magazyny tytoniowe. W XIX wieku zamek popadł w ruinę. Przed 1939 roku nieliczne pomieszczenia użytkowane jako magazyny. W mieście znajdowała się siedziba dworska zbudowana prawdopodobnie w XVIII wieku, zamieszkana przez właściciela majątku, Hieronima Sadowskiego, ostatniego z tej linii rodu. Zgodnie z testamentem z 1854 roku we dworze miało znajdować się muzeum rodzinne. Dwór nie istniał już przed I-sza wojną światową. W miasteczku położony był pałac, zbudowany prawd. przed 1850 roku, klasycystyczny, w którym mieszkała siostra Hieronima Sadowskiego, Maria Borkowska. Po śmierci Marii Borkowskiej pałac w 1895 roku nabył miejscowy rabin-„cudotwórca”- Dawid Mosze Friedman(1827-1904), założyciel miejscowej dynastii cadyków. Pałac nie dotrwał do naszych czasów. Nieliczne pamiątki po rodzinie Sadowskich przechowywane były w klasztorze oo. Dominikanów, którym Hieronim Sadowski przepisał część majątku.

W miasteczku znajdują się:

ruiny zamku z XVII wieku, zbudowany przez Stanisława Golskiego, wojewodę ruskiego. Na początku XVIII wieku przekształcony w rezydencję szlachecką.

-kościół pw. św. Stanisława z 1918 roku, zbudowany na miejscu starszego z 1619 roku, należącego do oo. Dominikanów, który odwiedzali polscy królowi, m.in.: Jan III Sobieski, Jan Kazimierz,

-cerkwie z XVI, XVII i XX wieku

– ratusz stary i nowy

– stary cmentarz katolicki-polski,

Ludzie urodzeni w Czortkowie:

Blondel Aleksander(Sasza, Szaje-27.05.1909-22.06.1949 Paryż)- polski malarz pochodzenia żydowskiego

Cieszyńska Ewa z domu Kazimirowska(05.01.1923-15.06.1972)- polska architekt, po 1945 roku związana z Wrocławiem

Czerwiński Wacław(16.11.1900-17.06.1988 Toronto)- polski konstruktor lotniczy, pilot, jeden z prekursorów polskiego szybownictwa, twórca szybowców: „Salamandra”(1936), WWS-2 Żaba(1938), WWs-Delfin.

Janicki Jerzy Kazimierz(10.08.1928-15.04.2007)- polski pisarz, dramaturg. Dziennikarz, scenarzysta radiowy i filmowy

Kmiecik Edward Władysław(05.08.1928-13.11.2013 Przemyśl)- polski artysta

Opacki Ireneusz(05.08.1933-09.07.2005 Katowice)- polski filolog, profesor nauk humanistycznych, badacz literatury polskiej

Ostaszewski Antoni(12.06.1816-20.05.1883)- lekarz, pochowany w Czortkowie

Przystawa Jerzy Andrzej(29.04.1939-03.11.2012 Wrocław)- polski naukowiec, fizyk, profesor, specjalista w zakresie kwantowej teorii ciała stałego

Trawiński Alfred(04.04.1888-07.09.1968 Lublin)- polski lekarz weterynarii, major Wojska Polskiego, bakteriolog, nauczyciel akademicki, poseł na Sejm PRL I kadencji

Ważewski Tadeusz(24.09.1896-05.09.1972 Rabka-Zdrój)- polski matematyk, przedstawiciel krakowskiej szkoły matematycznej,

Horowitz Cwi Hirsch- rabin

Horowic Samuel Szmelke(1726-1778 Nikolsburg(Mikulov), syn Cwi Hirscha, rabin Czortkowa, naczelny rabin Moraw,

Horowic Pinchas- brat Samuela, rabin Frankfurtu

 

DĄBROWICA

Dąbrowica to miasto rejonowe położone nad Horyniem, do 1945 roku w województwie wołyńskim, powiecie sarneńskim, obecnie na Ukrainie, w obwodzie rówieńskim. Początki sięgają XII wieku. Zwana pierwotnie Dubrowicą, była stolicą udzielnego księstwa książąt Dubrowickich, gałęzi Rurykowiczów. W XII wieku wymieniony kniaź Hłeb Jurjewicz Pińsko-Dubrowicki(zm.1196) i kniaź Aleksander Wszewołodowicz Dubrowicki(zm.1224, zginął śmiercią bohaterską z rąk tatarskich). Na początku XIII wieku księstwo dubrowickie podległe księstwu halicko-wołyńskiemu, od połowy XIII wieku podległe Litwie.  Książęta Dubrowiccy tracą Dąbrowicę na rzecz Litwy, która od 1469 roku jest w rękach książąt Holszańskich rezydujących na zamku nad Horyniem, którzy przyjęli nazwisko Holszańscy-Dubrowiccy(Dąbrowiccy). Pierwszym na Dubrowicy(Dąbrowicy) był kniaź Iwan Jurjewicz, najstarszy syn kniazia Jerzego(Jurja) Semenowicza Holszańskiego. Za udział w spisku przeciwko królowi został ścięty w Kijowie 30.08.1481 roku. Żonaty był z Hanną, z domu księżniczką Czartoryską, córką kniazia Michała Wasilewicza Czartoryskiego. Miał z nią córkę Juliannę-Wasilisę(zm.ok.1553/1554), późniejszą żoną kniazia Michała Iwanowicza Mścisławskiego i syna, kniazia Jerzego(Jurija) Iwanowicza. Pierwszą żoną kniazia Jurija Iwanowicza była Julianna, córka Iwana Jarosławicza, z którą miał synów: Iwana, Fedora i Włodzimierza oraz córki: Nastazję, późniejszą księżną Zasławską i Bohdanę, późniejszą księżną Wiśniowiecką. Z drugiego małżeństwa z Maryą, córką kniazia Andrzeja Aleksandrowicza Sanguszki, miał dwóch synów: Semena i Andrzeja oraz córki: Maryę(późniejszą księżną Kurbską), Zofię(późniejszą księżną Połubeńską), Hannę(zamężną za kniazia Olizara Kierdejowicza Mylskiego herbu Kierdeja), Fedkę(Fedorę)(późniejszą księżną Sołomerecką) i Olenę(późniejszą księżną Sapieżynę). Zmarł pod koniec 1536 lub na początku 1537 roku. Kniaź Fedor z pierwszego małżeństwa i Andrzej z drugiego zmarli młodo. Przed 1547 roku mowa jest już tylko o księciu Iwanie-Janie(Januszu) i Semenie. Iwan-Jan(Janusz) książę Holszyńsko Dubrowicki ożenił się z Elżbietą Anną, córką księcia Mikołaja Radziwiłła i Elżbiety Nosiłowskiej. Zmarł w 1549 roku bezpotomnie.  Jego brat książę Włodzimierz ożeniony z księżniczką Maryną Sołomerecką zmarł bezpotomnie zabity w 1545 roku przez Tatarów podczas polowania. Książę Semen ożeniony był z księżną Anną Elżbietą Radziwiłłówną, siostrą królowej Barbary. Zmarł bezpotomnie jako ostatni męski przedstawiciel rodu. Ostatnią z rodu była Marya księżniczka Holszańska-Dubrowicka. Marya wychodzi za mąż: po raz pierwszy za Montholta a właściwie Montowta lub Montowtowicza h.własnego (w 1556 roku była już wdową), po raz drugi za MichałaTyszkiewicza h.Leliwa (znanego jako Michajło Tichnowicz Koziński)(za mąż wyszła prawd. już w 1556 lub 1557 roku), kasztelana łuckiego. Zmarł w 1569 roku. Po raz trzeci w roku 1571 roku wychodzi za mąż za kniazia Andrzeja Michajłowicza Kurbskiego-Krupskiego h.Lewart(1528-1583), pochodzącego z dynastii Rurykowiczów Jarosławskich, jednego z najbliższych współpracowników cara Iwana IV Groźnego, który po klęsce wojsk rosyjskich w bitwie pod Czaśnikiem i zesłaniu do Dorpatu, w 1564 roku przeszedł na stronę Polski i Litwy. Od swojej żony, Maryi Holszańskiej-Dubrowickiej otrzymał zapis na Dąbrowicę, które później w wyniku procesu utracił. W 1578 roku doszło do rozwodu z kniaziem Andrzejem Kurbskim-Krupskim. Majątek przypadł synowi z pierwszego małżeństwa Andrzejowi Montowtowi. Zmarła w 1586 roku. Po wygaśnięciu rodu książąt Holszańskich-Dubrowicckich w drugiej połowie XVI wieku, księstwo stało się prywatnym majątkiem należącym do spadkobierców książąt Holszańskich-Dubrowickich: KierdejaMylskich h.Kierdeja, książąt Sołomereckich herbu Rawicz odm., Firlejów herbu Lewart, książąt Sapiehów herbu Lis odm., książąt Wiśniowieckich herbu Korybut, książąt Ogińskich herbu Oginiec, książąt Dolskich herbu własnego. Ostatnia dziedziczka z Dolskich w pierwszej połowie XVIII wieku wyszła za mąż za Józefa Scypiona herbu własnego, starostę lidzkiego. Później w rękach hrabiów Brzostowskich. Od Michała Brzostowskiego po 1764 roku dzierżawił majątek Wilhelm Jan Broel-Plater(*1715-+1769), syn Jana Wilhelma i księżniczki Heleny Filipiny Ogińskiej, ożeniony z Petronelą Nagórską herbu Leszczyc(lub Pobóg odm.). W 1771 roku majątek zakupił Józef Antoni Wilhelm Broel-Plater herbu własnego i w rękach rodziny Broel-Plater majątek pozostawał do 1939r. W 1740 roku z inicjatywy Kazimierza Pniewskiego powstało kolegium, które stało się jedną z najświetniejszych szkół na Polesiu. Jego absolwentami byli: poeta i żołnierz legionów Dąbrowskiego Cyprian Godebski(1765-1809r.), poeta i dramaturg Alojzy Feliński(1771-1820) czy historyk i bibliotekarz Łukasz Gołębiowski(1773-1849). W 1832 roku szkoła została przez władze carskie zlikwidowana.

 

ZAMEK

Od XIII/XIV wieku na terenie miejscowości stał zamek. W 1502 roku został zdobyty i zniszczony przez Tatarów. Zamek książąt Holszańskich w XVII wieku był w ruinie, niezamieszkały. Pod koniec XVIII wieku pozostały z niego tylko wały i resztki murów. Hrabia Józef Antoni Wilhelm Broel-Plater(ur.13.06.1750 Szatejki), pierwszy właściciel Dąbrowicy za swą siedzibę obrał położony w pobliżu folwark Worobin, gdzie zbudował dwie klasycystyczne oficyny i bibliotekę. Pałac nigdy nie powstał(wg Słownika geograficznego Królestwa Polskiego pałac był, zniszczony w 1917r.). Rodzina hrabiów Broel-Plater do 1939 roku mieszkała w oficynie.

Tartak na terenie majątku

Dzieje hrabiów Broel-Plater herbu własnego na Dąbrowicy

1- Józef Antoni Wilhelm Broel-Plater(13.06.1750 Szatejki) syn Wilhelma Jana i Petroneli z Nagórskich. Po sprzedaniu w 1771 roku dóbr zajnowskich w tym samym roku zakupił Dąbrowice od Michała Brzostowskiego. W Worobinie zbudował swoją rezydencję. Posiadał również Pulmy koło Wołdawy i Zahorodzia koło Krzemieńca. Komandor maltański. W 1776 roku poseł na sejm żmudzki. W 1788 roku poseł na sejm wielki. W 1790 roku otrzymał order Świętego Stanisława, w 1792 roku- order Orła Białego. W Worobinie posiadał dużą bibliotekę i piękne zbiory dzieł sztuki. Zmarł w Worobinie 02.09.1832 roku. Pochowany w kaplicy grobowej na cmentarzu w Dąbrowicy. Ożeniony z Teresą Abramowicz(Abrahamowicz) herbu własnego vel Jastrzębiec odmienny(*1754-+1826). Była córką Jerzego, starosty starodubowskiego i Marcjanny(Marii) Dernałowicz herbu Lubicz, a wnuczką, po ojcu: Andrzeja Abramowicza, dziedzica Wornian i N.Ogińskiej. Było jej to drugie małżeństwo- pierwszym mężem był Tadeusz Śliźnia, sędzia ziemski grodzieński.

Dzieci Józefa Antoniego Wilhelma i Teresy:

a. Anna Julia(*1776-+1845), zamężna dwukrotnie: 1-mo za hrabiego Karola Krasickiego herbu Rogala, właściciela Rłuszy, 2-do za generała wojsk rosyjskich Stanisława Szostakowskiego.

b. Gracjan Wiktor(+19.12.1784)

c. Jan Norbert(*1778-+1786)

d.  Franciszek Ksawery(*1786)

e. Konstancja(*1782-+1874)- W 1800 roku poślubiła hrabiego Stanisława Manuzzi, syna hrabiego Mikołaja Manuzzi(a de fakto syna króla Stanisława Augusta Poniatowskiego) i Jadwigi Strutyńskiej herbu Sas, marszałka bracławskiego i dziedzica Belmontu, Opsy, Bohiń, Złotego i innych wsi w powiecie jezioroskim. Małżeństwo bezdzietne.

f. Filip Nereusz Gracjan Wiktor(*1784-+04.11.1838r.). Żołnierz armii Księstwa Warszawskiego. Przez kilka lat był wizytatorem szkół w guberniach kijowskiej, podolskiej i wołyńskiej. Zajmował stanowisko wicegubernatora wołyńskiego. Po 1821 roku usunął się z życia publicznego i zamieszkał w willi w Odessie. Kawaler. Prawd. pod koniec życia ujawniła się choroba psychiczna. Pochowany w Odessie.

g. Ignacy Wilhelm(*1791-+1854)- W 1825 roku poślubił Idalię Adelajdę Sobańską herbu Junosza(+1891), córkę Michała i Wiktorii Orłowskiej herbu Lubicz. Mason. W 1829 otrzymał z rąk cara Mikołaja I tytuł hrabiowski. Poza Dąbrowicą posiadał Pulmę, Belmont i Bohim. W 1833 zakupił od księcia Eustachego Sanguszki zakupił Lińce(Ilińce) w powiecie lipowieckim.

Z tego małżeństwa:

a. Konstanty Michał Antoni Ignacy(*02.03.1828 Belmont-+18.12.1886r.Hietzing pod Wiedniem). W 1853 roku poślubił Beatryczę Marię Apolonię Malfatti de Manteregia(*16.12.1822 Wiedeń-+10.07.1887 Hietzing),

córkę Jana Malfatti de Manteregia(lekarza nadwornego cesarza Austrii i króla Prus, przyjaciela Fryderyka Chopina) i Heleny Ostrowskiej herbu Rawicz. W 1852 roku ukończył Cesarską Akademię Sztuk Pięknych w Petersburgu, jako dyplomowany architekt. Jego projektu zbudowana kaplica w Hrycowie, w powiecie zasławskim. Dziedzic klucza linieckiego(Lińce vel Ilińce) w powiecie lipowieckim w guberni kijowskiej. Brał udział w powstaniu styczniowym. Zesłany na Syberię a majątek w 1867 roku uległ konfiskacie. Po powrocie z Syberii zamieszkał z rodziną w Austrii. Miał dwóch synów:

a. Konstantego Marię Jana Edwarda Włodzimierza. (*1855 Lińce-+?). Od 1874 roku służył w wojsku austriackim. W 1885 roku poślubił Matyldę Marię Adelę van Suttner(*15.08.1859-+08.09.1894r.), córkę barona Gustawa Ferdynanda Daniela van Suttner, ordynata na Altprerau w Dolnej Austrii, i Adeli Rudolfiny Henriette Arioli von Morkowitz.

b. Jana Chrzciciela Ignacego Antoniego(*19.05.1858-?). Służył w wojsku austriackim. W 1890 poślubił Joannę von Thun und Hohenstein(*04.05.1861-?), córkę hrabiego Józefa Oswalda i Joanny zu Salm-Reiffercheid. Miał dwie córki:

b.1. Maria Beatrycze Aleksandryna Ernestyna(*03.09.1892 Neukloster-+?)

b.2. Jadwiga Klotylda Olga Maria(*08.08.1896 Graz-+?). W 1918 roku poślubiła hrabiego Jana von Lebedur-Michaln auf Schoberitz.

b. Włodzimierz Ignacy Wiktor Michał Antoni Stanisław Gotard Kazimierz-(*18.11.1831-06.04.1906r. Opsa). W 1870 roku poślubił Marię Ludwikę hrabiankę Plater-Zyberk(*1845-+1926), córkę Kazimierza i Ludwiki z Borewiczów. Małżeństwo bezdzietne. Bibliofil i kolekcjoner. Pracował nad historią rodu Broel-Platerów, które podobno ukończył ale rękopis zaginął w 1917 roku. Do 1880 roku wymieniany jako współwłaściciel dóbr Dąbrowica z bratem Wiktorem. W latach 1882-1900 jest dziedzicem wsi Kotiużynce w powiecie krzemienieckim oraz wsi Krywica vel Krzywica i Zaleszany w powiecie rówieńskim. Od 1893 roku na stałe mieszka w Petersburgu. W 1857 roku od księżnej Abamelik nabył Wiśniowiec z miasteczkiem i zamkiem. Księżna Abamelik zakupiła Wiśniowiec od hrabiego Andrzeja Mniszcha i sprzedała majątek ze znacznym zyskiem hrabiemu Broel-Plater. Zamek zawierał pamiątki po Wiśniowieckich i Mniszchach. Z powodu kłopotów finansowych musiał sprzedać Wiśniowiec. Większość pamiątek zdołał wywieść do Dąbrowicy.

c. Wiktor Bolesław Ignacy Michał(*14.11.1834-+22.12.1843)

d. Maria Wiktoria Dezyderia Idalia(*09.02.1840-+07.09.1846)

e. Wiktor Marian Ignacy Michał Antoni(*21.08.1843 Belmont-+ 12.07.1911r. Neuheim). Dziedzic rozległych dóbr na Wołyniu. Właściciel Dąbrowicy z Worobinem oraz Pulmy i Hrabowa w powiecie włodzimierskim. W 1887 roku poślubił Helenę Aleksandrę Marię Potocką herbu Pilawa(*29.04.1863-+?), owdowiałą po Karolu Potockim, córkę Witolda Potockiego i Marii Florkiewicz herbu Ozdoba. Mieli trzech synów:

1.e. Ignacy(*25.12.1888r-+22.11.1918r. Dąbrowica)

2.e. Antoni(*02.08.1890r-+22.11.1918r. Dąbrowica). Bracia zamordowani przez Ukraińców, którzy spalili dwór wraz z pamiątkami rodzinnymi.

3.e.Witold(*14/26. 04.1893-+01.06.1962 Wrocław). Właściciel Dąbrowicy-Worobin i Pulmy na Wołyniu. Po tragicznych wypadkach w Dąbrowicy-Worobinie w 1918 roku, opuścił Worobin i zakupił Osiecz koło Włocławka. Drugą rezydencją był pałacyk przy ul. Barbary 10 w Warszawie. Po wuju Feliksie zmarłym bezdzietnie odziedziczył Belmont i Bohiń w województwie wileńskim. Był dwukrotnie żonaty. 1-mo z Anielą Potocką, córką Tomasza i Ludwiki hrabianki Bnińskiej, a po jej zgonie w dniu 25.03. 1924r., zaślubił w 1925 roku Ludwikę Czarnecką, córkę Zygmunta i Marii Działowskiej herbu Prawdzic. Zmarł we Wrocławiu w 1962 roku i tu został pochowany.

Dzieci z pierwszego małżeństwa:

1.e- Witold(*15.07.1922r.-+16.08.1944-zginął w powstaniu warszawskim

2.e-Maria(*08.09.1919r.). W 1948 roku poślubiła hrabiego Adama Chodkiewicza z Młynowa

Z drugiego małżeństwa:

1.e-Bracia Zygmunt*26.08.1926r-+16.08.1944r.) i Aleksander(*18.06.1930-+19.08.1944r)- zginęli w powstaniu warszawskim

2.e-Ludwik(*17.08.1932) mgr inż. budownictwa wodnego

3.e-Krzysztof(*17.01.1934), absolwent Uniwersytetu Wrocławskiego, polonista

4.e- Barbara(*05.10.1935r.- inż. oceanolog

5.e- Elżbieta(*01.08.1943r.)

f. Karol Ignacy Antoni Michał(*23.01.-22.02.1846)

g. Feliks Witold Marian Antoni Michał(*23.05.1849-+1924r.). W 1891 roku poślubił Elżbietę Potocką herbu Pilawa(*1874-03.04.1960), córkę Rodryka, dziedzica Chrząstowa, i Marii Niezabytowskiej herbu Lubicz. Małżeństwo bezdzietne.