HISTORIA WSI

Wieś położona w powiecie nowosolskim posiada metrykę średniowieczną. Mało wiemy o właścicielach wsi. Pierwszym wzmiankowanym w 1447 r. właścicielem majątku ziemskiego był Nikel Zefelth (Sefeld). Przez pewien czas Chełmek wchodził w skład majątku Lubięcin, którego właścicielem w tym czasie była rodzina von Niesemeuschel. W XVI w. posiadłość ziemska znajdowała się w rękach rodziny von Kalckreuth/ na stronie Lubuskiego Konserwatora Zabytków- rodzina von Kreckwitz/, w 1667 r. należała do Melchiora von Dyherrn. W XVIII wieku wieś w rękach rodziny von Kottwitz. W 1758 r. Adam Melchior von Kottwitz sprzedał posiadłość Friedrichowi Hansowi Carlowi von Schönaich. W 1845 r. Chełmek należał już do rodziny Pignatelli książąt Acerenza i Belmonte, spokrewnionej z rodziną von Biron przez małżeństwo Joanny Katarzyny von Biron, córki Piotra Birona, właściciela Żagania,  z Francesco Pignatelli. W 1864 r. majątek należał do Ludwika von Schönaich, a po 1868 r. do rodziny książęcej Hohenzollern – Hechingen. W 1933 r. posiadłość należała do rodziny von Rothenburg. Po zakończeniu II wojny światowej wieś nosiła nazwę Kochanowo. Majątek ziemski, do którego należały folwarki Sabinengrund, Adelheidhof i Köhlerei rozparcelowano a zbudowania folwarczne przejęły Lasy Państwowe, które użytkują obiekty do dnia dzisiejszego. W latach 80. XX w. zmieniono nazwę miejscowości na obecną.

ZESPÓŁ DWORSKO-FOLWARCZNY ORAZ PAŁACOWO-DWORSKI

We wsi dwa założenia- na granicy z Lubięcinem założenie dworsko-folwarczne, z istniejącymi do dzisiaj budynkami gospodarczymi, podwórzem oraz budynkiem mieszkalnym-może przebudowany dwór. Na południowym krańcu wsi drugie założenie składające się z pałacu i dworu, założenia parkowego. Prawdopodobnie budynek pałacu zbudowany na murach starszej budowli, wielokrotnie przebudowywany i rozbudowywany. Czy stojący obok pałacu  dwór był jednością z pałacem- nie wiadomo. Przy rozbudowie pałacu założono park krajobrazowy położony w części południowej założenia. Do całości założenia prowadziła brama wjazdowa.

Wieś położona w gminie Tuplice powiatu żarskiego. Początki wsi sięgają średniowiecza, kiedy to należała do właścicieli księstwa żarskiego- rodu von Biberstein. Wzmiankowana dopiero w 1599 roku(Helmsdorf). Wieś lenna majątku w Brodach. Wieś podzielona była na część: Górną, Środkową i Dolną. Kiedy nastąpił podział- prawdopodobnie na przełomie XVI/XVII wieku. Na pewno związane było to z istniejącymi w tych częściach wsi majątkami.

Chełmica Dolna

Chełmica Dolna należała do: von Zeschau(1613-1709), von Kahlenberg(1709-1723), von Oppen(1723-1852), von Francois(1857), Sӧhlmann(1864). Od 1903 roku jest w posiadaniu rodziny Martin. Od 1929 roku w rękach rodu Köppe. W Chełmicy Dolnej stoją ruiny pałacu z XIX wieku z resztkami parku krajobrazowego i zabudowań gospodarczych.

Chełmica Środkowa

Ta część wsi należała do wielu rodów: von Lucken(1640), von Rutowski(1640, 1670), jego córka von Briesen, von Zesch, von Rutowski(1693), von der Heyde(1693), von Berge(1693-1732), von Seidewitz(1732), von Kracht(1736), Lehmann(1742, 1759, 1765), von Zerbst(1768-1794), Greiner(1794-1796), von Hann(1796), Pietsch(1826), Kӧrbitz(1837, 1850), von Francois(1857). Brak danych co do siedziby dworskiej w tej części wsi.

Chełmica Górna

Prawdopodobnie najstarsza część wsi. W latach 1581-1680  należała do rodu von Berge. Później częste zmiany właścicieli: von Schlief(1680-1693), von Berge(1693, 1728), von Seidlitz(1732), von Kracht(1736-1786- wymienia się: Kaspara Heinricha von Kracht/1766/ i Ernsta Ferdinanda Erdmanna von Kracht/1785/), Leppert(1786), Polzin(1791), von Schӧnaich(1796), von Lindenau, hrabiowie von Brühl, Hirte(1823, 1826), von Leiser, Renisch(1842, 1844- w 1848 roku w posiadaniu Friedricha von Lei(y)ser), Lauthier(1852, 1857). W 1903 roku wymienia się jako właściciela rodzinę Teichmann. W 1929 roku właścicielami jest rodzina von Arnold.

W tej części wsi było założenie pałacowo-folwarczne, którego pozostałością są resztki zabudowań gospodarczych z podwórzem, przez które przebiega droga oraz park krajobrazowy.

Wieś położona w gminie Małomice powiatu żagańskiego. Po raz pierwszy wymieniona w 1305 roku(„Condradi villa”). Właścicielami wsi w 1324 roku była rodzina von Nechern, posiadacze pobliskiego Janowca oraz Bobrzan. W tym czasie była to jedna wieś podzielona na część Dolną i Górną. W 1521 roku właścicielem dóbr był Seiffried von Nechern. W 1592 roku połowa wsi należała do  rodziny von Schkopp z Chocianowa. W 1593 roku wieś zakupują baronowie von Kittlitz z Małomic i posiadają całą wieś do 1640 roku. Dalsza historia wsi wiąże się z podziałem wsi w 1640 roku na 3 niezależne majątki: majątek z zamkiem(Schlossvorwerk), obecnie część wsi zwana Bobrzany-Janowiec, Folwark Górny(Obervorwerk) i Folwark Dolny(Niedervorwerk).

Folwark Górny

Położony na północnym krańcu wsi, na granicy z Witkowem. Powstał z 3 opuszczonych gospodarstw. Do 1650 roku własność baronów von Kittlitz. W 1650 roku należy do burmistrza Żagania Schӓffer`a, w 1671 roku były w posiadaniu rodu von Haugwitz z Kartowic, w 1680 roku właścicielem była rodzina von Schenckendorf. Od 1718  własność rodu von Knobelsdorff, posiadających od 1701 roku Folwark Dolny. Do 1932 roku wchodzi w skład Folwarku Dolnego. W 1932 roku dobra zakupuje Brase z Lipinek Łużyckich i posiada je do 1945 roku.

Folwark Dolny

Do 1680 roku wchodził w skład majątku baronów von Kittlitz. W latach 1680-1692/1693 domena państwowa pod zarządem księcia żagańskiego  von Lobkowitz. W 1693 własność rodu von Stentsch z Przytoku, od 1701 roku zakupiona przez rodzinę von Knobelsdorff z Jelenina.   W 1792 roku tzw. „Pałacyk Maxymiliana” zakupuje Christian Gottlob von Diebitsch, stając się właścicielem niewielkiego majątku położonego na terenie Chich Dolnych– Oberhof. W 1804 roku kolejnym właścicielem Chich zostaje rodzina hrabiów von zu Dohna z Małomic. W 1841 roku Chichy stają się samodzielnym majątkiem, wydzielonym z dóbr małomickich ale nadal pozostających w rękach rodziny burgrabiów von zu Dohna. W 1857 roku właścicielem dóbr jest margrabia Fabian hrabia zu Dohna, posiadający je od 1849 roku. W 1871 roku umiera Fabian hrabia von zu Dohna-Schlodien. Majątek pozostaje w rękach wdowy, Marie, z domu von Steinach. W 1883 roku majątek zakupuje generał major Oskar Carl Ernst von Diebitsch(*18.07.1823-+18.05.1906), od 1863 roku mąż córki Fabiana, Doroty hrabianki von zu Dohna. Mają syna Hansa Gottharda Alfreda Friedricha Paula(*1865-+1945), który w 1898 roku poślubił Clementine zu Dohna-Mallmitz. Od 1926 roku majątkiem zajmuje się syn Hansa Gottharda i Clementine zu Dohna- Hans Burkhard(*03.05.1900-+1993) ożeniony z Marią baronówną von Bodenhausen. Dobra pozostają w rękach rodziny von Diebitsch do 1945 roku.

ZAŁOŻENIE PAŁACOWO-PARKOWE

W środkowej części wsi w otoczeniu niewielkiego parku stoi pałac, murowany, dwukondygnacyjny, podpiwniczony, zbudowany na rzucie prostokąta z dobudówką od strony północnej. Zbudowany w pierwszej połowie XVIII wieku przez Christopha Gottloba von Knobelsdorff. Prawdopodobnie w tym miejscu wcześniej stało założenie zbudowane przez wcześniejszych właścicieli- rodzinę von Kittlitz. Po II wojnie światowej majątek jest w zarządzie PGR, po 1990 w strukturach Agencji Własności Rolnej Skarbu Państwa. Z wystroju wnętrz nie zachował się żaden detal architektoniczny- np. schody prowadzące na piętro zostały zniszczone podczas ograbiania pałacu pod koniec lat 90-tych XX wieku. Obecnie w rękach prywatnych z siedzibą Lubuskiej Akademii Sztuki „Chichy Art”.

FOLWARK Z OFICYNĄ

PAŁAC MAXIMILIANA VON KNOBELSDORFF.

W 1732 roku na terenie Folwarku Górnego stał pałac zbudowany dla niewidomego brata, Maximiliana von Kbobelsdorff. W 1792 roku pałac wraz z majątkiem zostaje zakupiony przez Christiana Gottloba von Diebitsch.

Wieś położona w gminie Zbąszynek powiatu świebodzińskiego o średniowiecznej metryce. Po raz pierwszy wymieniona w 1418 roku. Na początku XV wieku należała do Głupońskich herbu Samson i Mikołaja Waty herbu Samson, pod koniec XV wieku do Kosickich herbu Samson. W XVI wieku należy do Kosickich, Dąbrowskich i Jana Konopki herbu Samson. Pod koniec XVI wieku jest w rękach Brudzewskich z Brudzewa herbu Pomian oraz rodziny von Schlichting. W 1623 roku Małgorzata Brudzewska zaślubia Radosława Mietschika, który staje się następnym właścicielem Chlastawy. Był z pochodzenia Czechem na służbie króla szwedzkiego Karola Gustawa. W 1713-18 roku właścicielem majątku(może części gruntów) był von Müsitscheck von Wischkau(posiadał również majątek w Drzeniowie, pow. Słubice), którego kuzyn posiadał majątek w Drzonowie. Od połowy XVII wieku Chlastawa staje się własnością Oppeln-Bronikowskich herbu Osęk. W 1857 roku własność Louisa von Bronikowskiego i Henriette Jeannette, z domu von Żychlińskiej. W 1870 roku majątek Oppeln-Bronikowskich obejmował 369ha gruntów. W 1872 roku właścicielem majątku o powierzchni 1408 mórg powierzchni był Boleslaus von Bronikowski. Następnie dobra w rękach rodziny von Wyssogota-Zakrzewskich. W 1877 i 1896 roku majątek o powierzchni 369,40ha należał do Adalberta Zakrzewskiego. W 1907 roku majątek obejmował 560ha gruntów i należał do Adalberta Severina von Zakrzewskiego.  1913 roku majątek o powierzchni 550ha należał do Georga Schulz. Posiadał również majątek w Bronikowie.

Na terenie majątku pałacyk byłych właścicieli, w którym obecnie mieści się hotel i restauracja „Villa Cztery Pory Roku”.

Wieś położona w gminie Tuplice powiatu żarskiego początkowo należała do państwa stanowego Żary i do rodu von Biberstein. Po raz pierwszy wzmiankowana w 1381 roku(Nemaskleba). W 1570 roku w posiadaniu rodu von Briesen. W 1711 roku dobra należały do rodziny von der Heyde– wymieniona Juliane Adelgunde von der Heyde, z domu von Kopping oraz Johann Adolph von der Heyde. W 1746 roku dobra są w posiadaniu rodziny von Felden– wymienione Agnes Dorothea i Margarethe Catharine von Felden. Kolejnymi właścicielami majątku były rodziny: Simon(1810), Schlinzig(1813, 1822), Kӧpstein(1839) oraz Nickelmann(1842, 1850). W 1867 roku dobra posiada Heinrich Buchwald. W 1879 roku nowym właścicielem był August Reinsch. Dobra wtedy liczyły 214, 96 ha gruntów. W 1903 roku majątek posiadała rodzina Fischer, później dobra przechodzą w ręce rodu von Kӧppen(1924)-wymieniony Adalbert von Kӧppen(ur.1870). Prawdopodobnie ostatnim właścicielem dóbr była rodzina Küster(1929).

ZAŁOŻENIE DWORSKO-PARKOWO-FOLWARCZNE

We wsi istniało założenie dworskie. Pozostałością jest park krajobrazowy w pólnocno-zachodniej części wsi, przy drodze do Czernej.