HISTORIA WSI

Wieś położona w gminie Jasień powiatu żarskiego. Należała do państwa żarskiego rodu von Biberstein. W 1312 roku właścicielem majątku była rodzina von Czeszau/Czechaw/.W 1381 roku jest własnością rodu von Briesen– wymieniany Dietrich von Briesen oraz Konrad von Briesen. Po śmierci Friedricha von Briesen w 1433 roku majątek przechodzi w ręce Andreasa i Henza von Rothenburg/Rottenburg/. W tym czasie bardzo częste zmiany właścicieli dóbr- Hans von Technitz i Peter von Technitz/1489-94/, Baltazar von Reinsperg/1494/, Bernard von Knobelsdorff/1494/. Od około 1550 roku do XVIII wieku wieś w rękach rodu von Wiedebach. W 1702 rokunwłaścicielem wsi był Carl Otto von Wiedebach, którego matką była Marianne von Wiedebach, z domu von Rothenburg. W wieku XVIII wieś ponownie w rękach rodu von Rothenburg– dobra zakupił Heinrich Siegmund von Rothenburg. Jego syn, Carl Siegmund von Rothenburg sprzedaje wieś w roku 1768 Carlowi Erdmann, a ten sprzedaje wieś w roku 1780 Friedrichowi Ernstowi Leopold. Leopold umiera bezpotomnie a majątek w 1800 roku zostaje zakupiony od wdowy przez Augusta Gottloba von Dyhern. W XIX wieku następuje dość częsta zmiana właścicieli majątku- Johann Roehrig/1827-1840/, Hans Schlange/1840-1853/, Georg Ekfred Adolf von Clausewitz/1853-1865/, Joreme Napoleon von Schlotheim/1865-1879/, niejaki Krause/1879-1885/, spółki/1885/, Max Kirchoff/1885-1907/, Albert Lohmann/1907-1914/, Eihelm von Jordan/1914-1929/.

ZAŁOŻENIE DWORSKO-PARKOWE

Osada położona w gminie Dobiegniew powiatu strzelecko-drezdeneckiego. Wymieniana już w XIII wieku. Była wtedy własnością opactwa cysterskiego w Bierzwniku. W latach 1560-70 założony majątek przez Rüdigera von Wedel z Drawna. W 1608 roku była własnością Hassona von Wedel a dzierżawcą był Moritz Ditteri. Z powodu długów majątek oddany wierzycielom. W 1646 roku był w rękach rodziny von Missbach– wymieniany Joachim von Missbach zmarły w 1646 roku. Na początku XVIII wieku powraca do rąk rodu von Wedel. W połowie XVIII jest już własnością rodu von Versen. W 1820 roku dobra przejmuje Johann Friedrich von Sydow, właściciel Sitna, mieszkający we dworze głuskim, który zbudował. Tu umiera 01.02.1849 roku. Pochowany został na cmentarzu w Radowie koło Drezdenka. Od 1855 roku własność rodziny Weinbach. W 1879 roku majątek należący do rodziny von Sydow obejmował 3588ha gruntów. W 1896 roku własność niejakiego Bodstein z Berlina. Pod koniec XIX lub na początku XX wieku majątek przeszedł na własność Neue Berliner Boden-AG, które przekształcono w Nadleśnictwo, obejmujące w 1921 roku7278 ha gruntów, w tym 5986 ha lasów. W 1914 roku majątek o powierzchni 10465ha jako własność państwa należało do nadleśnictwa. W skład wchodził majątek Ostrowite(Werder). W 1929 roku  domena państwowa obejmująca 8069ha. Po 1945 roku majątek przejęty przez Lasy Państwowe. Obecnie znajduje się tu siedziba sołectwa i nadleśnictwa. 

DWÓR

Dwór zbudowany przez Johanna Friedricha von Sydow postawiony na planie kwadratu z wewnętrznym dziedzińcem i ogrodem przydworskim. Z pierwotnego założenia pozostało skrzydło wschodnie i środkowe, na miejscu skrzydła zachodniego powstał na początku XX wieku nowy dwór. W założeniu przed i po 1945 roku była szkoła leśna. Później mieściło się więzienie, a obecnie siedziba Nadleśnictwa Głusko.

Wieś położona w gminie Sulechów powiatu zielonogórskiego. Wymieniona w 1521 roku(Glogissen) a także w 1533(Glogessen). Początkowo należała do rodziny von Kalckreuth– Wymieniony Balthasar, Christoph i Conrad von Kalckreuth(1521), później Wolf, Ladislaus i Nicolaus von Kalckreuth(1533). Przez ślub Anny von Kalckreuth(ur.1583) z Abrahamem von Lӧben wieś przechodzi na własność rodu von Lӧben. Ich córka Helen von Lӧben(ur.1608) wychodzi za mąż za Friedricha von Nostitz(ur. 1603). W XVIII wieku dobra są w posiadaniu rodziny  von Thümen– w 1799 wymieniony Friedrich Levin. Gottlob von Thümen. W XIX wieku majątek posiada rodzina von Gersdorff-wymieniony Ernst von Gersdorff. Od 1843 roku majątek posiada wdowa Zippel z domu Wittwer. W XX wieku dobra należą do rodziny Kubisch.

W centralnej części wsi położony był zespół pałacowy. Pozostałością jest park krajobrazowy. Po przeciwległej stronie znajdował się zespół folwarczny z stojącymi do dziś budynkami gospodarczymi.

Wieś położona w gminie Lubniewice powiatu sulęcińskiego. Pierwsza wzmianka o miejscowości pochodzi z 1421 roku- wymieniana jako Glysen, Gleysen, w 1463 roku jako Glitzen, Gleyssen.  W 1421 roku część gruntów we wsi należało do Margarete, wdowy po Nyschu(Nickelsie) Zymütz(Zynnitz). W 1461 roku we wsi trzy majątki rycerskie należące do: Othwicha, Czinnitza i Peeningka. W 1463 roku majątek gliśnieński należał do rodu von Waldow z Lubniewic. W 1463 roku wymienieni bracia Kasper i Hans von Waldow z Lubniewic. Rodzina von Waldow posiadała dobra we wsi do połowy XVIII wieku. Od 1488 roku na terenie wsi istniał drugi majątek należący do Georga von Sack, który w tym roku zakłada folwark. W 1499 roku jako właścicieli folwarku wymienia się synów Georga: Kaspara i Balzera von Sack.  W 1510 roku majątek posiadał syn Georga, Balcer(Balzer), od którego dobra wykupił elektor brandenburski Joachim I Hohenzollern. W 1565 roku tą część wykupił von Waldow dołączając ją do już posiadanego majątku. Po śmierci Caspara von Waldow w 1565 roku wieś dziedziczą synowie, Hans i Christoph. Po Hansie dobra przejmują jego synowie: Caspar i Bastian, później wymienieni synowie Caspara w 1588 roku oraz synowie Christopha von Waldow w 1592 roku. W 1587 roku jednym z fundatorów kościoła był Christoff von Waldow z małżonką Margaretą, z domu von Loeben. W 1615 roku wymienia się fundatorów kościoła w Gliśnie: Bastiana von Waldow z Lubniewic i Glisna, Caspara von Waldow z Glisna i Myszęcina oraz Heinricha von Waldow z Glisna. Po podzieleniu części dóbr gliśnieńskich  w roku 1682, część wsi należała do rodu von der Marwitz. W 1715 oraz wg spisu z 1718/19 roku 3 działy własnościowe należące: 1-szy do kapitana Davida Sebastiana von der Marwitz, 2-gi do majora Balthasara Dietricha von der Marwitz oraz jego małoletniego syna Friedricha Alberta Leopolda, 3-ci do Kaspara Adama von Waldow. W 1682 roku część majątku w rękach rodu von der Marwitz, która była właścicielem wsi w latach 1742-1753. Wraz z von Waldow była fundatorami kościoła: na płaszczu dzwonu odlanego w 1742 roku pojawiają się: kapitan piechoty David Sebastian von der Marwitz, kapitan piechoty Carl Adolph von Waldow i Wilhelm Ludewig von der Marwitz. Wg Hansa Ericha Kubach we wsi istniały trzy majątki szlacheckie: Oberhof(Wohnitz), Mittelhof i Wüstenhof. Po 1753 roku majątki scalone i ponownie w rękach rodu von Waldow. Podczas wojny siedmioletniej w 1758 roku w Gliśnie mieściła się kwatera głównodowodzącego wojsk rosyjskich, generała Wilhelma von Fenmor. Po wojnie siedmioletniej część gruntów należała do niejakiego Trossckei(von Troschke).  W 1777 roku cały majątek zakupiony przez Gottloba von Troschke. W roku 1783 właścicielem Glisna zostaje prezydent kamery nowomarchijskiej Friedrich Wilhelm von Poser pochodzący ze starej szlachty śląskiej. Był  budowniczym pałacu, który wzniesiono w 1793 roku. W 1804 roku majątek w rękach spadkobierców po F.W. von Poser. Później dość częste zmiany właścicieli. Po 1804 roku właścicielem majątku był kapitan Neumann, Johann Bernhard, później Dӧrmer. W 1818 roku za 141000 talarów Glisno zakupił żydowski kupiec z Berlina, Izrael Moses Henoch(*20.07.1770-+22.12.1844), twórca firmy taksówkowej w Berlinie, który założył obok pałacu uzdrowisko bardzo popularne w pierwszej połowie XIX wieku, a także rozbudował rezydencję o dwuosiowe człony. Jest również fundatorem kościoła w stylu klasycystycznym prawdopodobnie według projektu Schinkla(1837) oraz mauzoleum rodziny von der Marwitz(1837). Sam pałac adoptował na luksusowe kasyno z hotelem. W 1842 roku za 209500 talarów majątek zakupiła rodzina von Müller. W latach 1850-53 majątek Carla Friedricha von Müller obejmował 7070 akrów ziemi. W 1857 roku majątek posiada kapitan von Müller. W 1857 roku Glisno kupuje Hans Carl Otto von Wartenberg, który tworzy tu ordynację. Zlikwidował uzdrowisko, rozwinął gospodarstwo a także rozbudował rezydencję zmieniając przy okazji wystrój wnętrz. Prawdopodobnie za czasów tej rodziny powstało neogotyckie mauzoleum w południowo-zachodniej części parku z ich herbem w szczycie. Równolegle z budową pałacu powstał park krajobrazowy ze stawem oraz sztuczną ruiną. W skład majątku wchodziły 3 folwarki: Gehauenstein(Niemojewo)(folwark wzmiankowany już w 1572 roku), Helminenwalde(Ordzikowo)(założony w 1785 roku) oraz Posersfelde(Psieczyce). W 1879 roku  jego majątek obejmował 304,50ha gruntów. W 1914 roku majątek obejmował 1798ha i należał do Hansa von Wartenberg. W 1929 roku majątek Hansa von Wartenberg obejmował 1810ha. Potomkowie Carla Otto von Wartenberg mieszkali w Gliśnie do końca lat 20-tych XX wieku.

ZESPÓŁ PAŁACOWO-PARKOWY

Po 1945 roku pałac i gospodarstwo było w rękach PGR. W latach 60-tych pałac był w rękach Kaliskiej Wytwórni Pluszu i Aksamitu „Runex” z przeznaczeniem na ośrodek kolonijny. Wówczas przeprowadzono remont pałacu. Od 1978 roku pałac staje się własnością Wojewódzkiego Ośrodka Postępu Rolniczego. Obecnie mieści się w nim Lubuski Ośrodek Doradztwa Rolniczego. Od kilku lat organizowane są tam Targi Rolnicze(wiosną) lub „Jesień w Gliśnie”(we wrześniu). Organizowane są również plenery malarskie pod kierownictwem Anny Szymanek. Zespół pałacowy składający się z pałacu, parku ze sztuczną ruiną i oficyny. Pałac wzniesiony w 1793 roku, w stylu klasycystycznym, rozbudowany w 1830 roku i przebudowany w 1910 roku. Murowany, parterowy z użytkowym poddaszem. Założony na planie wydłużonego prostokąta, z owalną salą na osi. Wnętrze przebudowane w 1910 roku i w latach 1969-72. Z pierwotnego układu zachowała się tylko owalna sala balowa. Obok rozciąga się park liczący ok. 28 ha z ruinami mauzoleum rodu von der Marwitz i mauzoleum  rodu von Wartenberg oraz romantycznymi ruinami mostu.

Wieś leżąca w powiecie świebodzińskim swoimi początkami sięgającymi średniowiecza. Najstarsza wzmianka o wsi pochodzi z roku 1236. Była wtedy własnością Dzierżykraja, później jego potomków. Od połowy XIV wieku do początku XIX wieku należał Glińsk do klasztoru cystersów w Paradyżu. Po sekularyzacji dóbr zakonnych od 1842 roku majątek był w posiadaniu Friedricha Wilhelma Magdeburg, który wybudował tu swoja siedzibę rodową. Później dobra należały do Adeline Richter, od 1914 roku do Maxa Wittiga.

PAŁAC

Istniejący pałac wybudowany został w XIX wieku, w 1924 przebudowany w stylu eklektycznym. Jak wyglądał przez przebudową widać na pocztówce z 1902 roku. Obecny pałac murowany, wybudowany na planie prostokąta, z niewielką dobudówką, dwukondygnacyjny, podpiwniczony w całości, nakryty dachem naczółkowym. Bryła pałacu urozmaicona narożnym wykuszem wieżowym. Z oryginalnego wystroju zachowała się częściowo stolarka okienna i drzwiowa.
Po 1945 roku pałac częściowo rozbudowano. Obecnie w pałacu mieści się Dom Pomocy Społecznej.

Widok dworu z 1913 roku

WILLE

Willa Reichmuth

Willa Grunwald

Wieś położona w gminie Maszewo powiatu krośnieńskiego. Po raz pierwszy wymieniona w roku 1308(Tammondorph), kiedy to należała do biskupa poznańskiego. W 1416 roku siedzą tu von Lesslaw. Na początku XV wieku dobra we wsi posiadały dwa rody: von Löben(1437), w 1447 wzmiankowany Sweynchen von Loben oraz von Lossow– wymieniony Peter von Lossow z Drzeńska. W 1530 roku siedzą tu bracia Jan i Henryk von Solgast. W XVI wieku właścicielem dóbr była rodzina von Schlieben/1580/ . Jednym z właścicieli był Maximilian von Schlieben(?-07.12.1678), syn Adama Ulissesa i Barbary z domu von Flanss, żonaty z Lucią Marią von Trott zu Solz(zm.18.04.1674), z którą miał 6-ro dzieci: 4 córki i dwóch synów: Adama Georga(1629- 1708) i Bodo(1638-1676). Od ok. 1674 roku własność rodziny von Stössel– wymieniony Georg Christoph von Stӧssel. Od rodziny von Stössel dobra nabył w 1690 generał baron Georg Adolf von Micrander. W 1713 oraz w 1718/19 roku właścicielem majątku był generał porucznik baron Georg Adolf von Mickrander(1640-26.10.1722(1723r?)), gubernator twierdzy Kołobrzeg, ożeniony z Juliane Katharine Christiane von Klingsporn(zm.04.02.1738). Miał dwie córki, starsza Juliana Catharina Christiana zamężną za Friedricha Heinricha von Bartholdi, którego w 1712 roku adoptował- od tego czasu zięć pisał się: von Bartholdi baron von Micrander. Zmarł w 1730 roku(część autorów podaje 1735r.). Miał córkę urodzoną w 10.11.1718 roku w Gęstowicach, która w 1735 roku wyszła za mąż za barona Friedricha Wilhelma von Kanitz(Canitz, Caanitz)(zm.1753 Berlin). Po śmierci męża majątek prawd. dzierżawiła rodzina Seiffert. W W połowie lat 50-tych XVIII wieku córka generała Juliana Catharina Christiana von Micrander-Bartholdi sprzedała majątek komisarzom wojennym Bech und Bettführ. Później tylko w rękach komisarza Bettführ. Kolejno majątek należy do baronów von Troschke – wymienia się Ernsta barona von Troschke/1809/, Maximiliana Ernsta barona von Troschke/1847/. W tym czasie część gruntów należała do rodziny- von Koch/1828/ oraz do komornika Ferdinanda von Stolle/1842-57/. Kolejnym właścicielem był hrabia Fink von Finkenstein.  W 1879 właścicielem majątku jest niejaki Meyer a dobra obejmowały 618,09 ha gruntów. Od 1890 roku właścicielem dóbr zostaje rodzina von Fournier. W 1896 roku majątek kapitana Fournier obejmował 606ha gruntów. W 1914 roku majątek obejmował 750ha i należał do Eduarda Fournier a w 1929 roku własność porucznika w stanie spoczynku Walthera Fournier(1869-1943)(761ha). Był ostatnim właścicielem majątku, pochodził z Budachowa. Pasjonat myślistwa. Pisał artykuły i książki o polowaniach, w których uczestniczył na terenie Afryki, Karpat. Dwukrotnie żonaty; 1-sz raz z w 190-3 roku poślubił Teresę Hertzberg. Z nią miał dwoje dzieci: córkę Waltraut i syna Hubertusa. W 1934 roku  w wieku 67 lat ożenił się po raz drugi z młodszą o ok. 40 lat Johanna Hinze. Z nią miał dwie córki. Zmarł w Gęstowicach w 1943 roku po długiej chorobie. Żona została zamordowana przez żołnierzy radzieckich.

W zachodniej części wsi pozostałości po założeniu dworsko-parkowym. W 1837 roku spłonął dwór zbudowany na fundamentach wcześniejszej budowli w latach 1694-97 przez generała porucznika barona Georga Adolfa von Mickrander. Po majątku zachowały się budynki gospodarcze oraz resztki parku dworskiego.

WILLE

Mała wieś leżąca w gminie Torzym, w powiecie sulęcińskim o średniowiecznych korzeniach. Pierwsza wzmianka o wsi pochodzi z roku 1350, będąc własnością rodu von Klepzig. Później staje się własnością zakonu joannitów. W 1500 roku była dzierżawiona przez rodzinę von Ihlow(Ilow). W 1571 roku majątek zakupił Heinrich von Vorhauer. W XVII wieku dobra są w posiadaniu rodziny von Lossow. W XVIII wieku majątek zakupuje rodzina von Oppen. Posiada dobra do połowy XIX wieku. Kolejnym właścicielem majątku była rodzina Rittwagen(1857). Na początku XX wieku majątek przechodzi w ręce rodziny Rumland. Ostatnim właścicielem dóbr do 1945 roku jest rodzina Trowitzsch.

DWÓR
Możliwe, że von Oppenowie byli budowniczymi stojącego do dziś dworu, pochodzącego z końca XVIII wieku. Pozostałe budynki założenia dworskiego pochodzą z XIX wieku. Dwór zbudowany na planie prostokąta, podpiwniczony, parterowy, kryty dachem mansardowym, z piętrowymi, trzyosiowymi pseudoryzalitami w elewacjach podłużnych, poprzedzonymi kamiennymi schodami. Nic nie zostało z wyposażenia dworu. Jak widać na starej pocztówce tak do dnia dzisiejszego stoją przed dworem dwa pomnikowe cisy.
Po 1945 roku w posiadaniu PGR. W latach 70-tych uległ pożarowi. Odbudowany w w swej historycznej formie. Obecnie własność prywatna.

Wieś położona w gminie Strzelce Krajeńskie powiatu strzelecko-drezdeneckiego. Pierwsza wzmianka o wsi pochodzi z 1333 roku, w którym margrabia Ludwik nadał braciom Reinekinowi i Marcinowi Polen, mieszczanom ze Strzelec część gruntów we wsi. W tym samym roku wieś należy do rodu von Blümeke– wzmiankowany Herman i Giso. W 1402 roku wieś należy do rodu von Mӧhlen– wzmiankowany Henning i Otto. Wieś należy do rodziny von Mӧhlen do 1780 roku. Z tego rodu wymienia się: Hansa(1500), Otto(1525), Lamprechta(1540-1571), Asmusa(1550), Andreasa(1555), Petera(1552-1648), Georga(1555), Melchiora(1560-po 1608), Asmusa(1595-po 1648), Balthasara(1600), Reimara(1600-po 1648), Jacoba(1630-po 1648), Ernsta Ludwiga(1630), Asmusa(1630-po 1648), Wolfa(1632-po 1648), Eqidiusa(1635-po 1648), Hansa(1640-po 1648), Melchiora i Wolfa(1648), Baltzera Friedricha(1675). Ostatnim właścicielem majątku był Carl Friedrich von Mӧhlen(1715-28.06.1779) zmarły w Gardzku. Część gruntów  na przełomie XVI/XVII wieku należała do rodu von Schӧnebeck, wzmiankowana Barbara(1600). W 1780 roku dobra zakupił Franz Balthasar Schönberg von Brenkenhoff(1723-1780)pruski tajny radca finansowy, który dnia 21 maja 1780 roku umiera w Gardzku. Kolejnym właścicielem majątku zostaje kapitan Heinrich Gottlob Ludwig hrabia von Holzendorf. W 1801 roku dobra posiada Christiane Ernestine von Langen, z domu von Steinkeller. W 1816 dobra w rękach jej syna Heinricha Augusta Sigismunda von Langen. Kolejnym właścicielem dóbr zostaje rodzina Matthes(1828-1857), później von Brand– wzmiankowany Paul(zm. w 1904) oraz Adolf(ur. w 1876). Prawdopodobnie po 1910 roku majątek zakupiony przez Towarzystwo”Eigene Scholle” a następnie rozparcelowany.

Pozostałością po założeniu są resztki zabudowy gospodarczej.

Wieś położona w gminie Torzym, w powiecie sulęcińskim początkami sięgającymi wczesnego średniowiecza. Najstarszym zabytkiem z tego okresu są pozostałości grodu z ok. VII-VIII wieku. Grodzisko położone jest między Jeziorem Wielkim i Jeziorem Pniewy. Od strony południowej i północnej dobrze zachowały się wały i sucha fosa. Od strony zachodniej i wschodniej gród wykorzystywał właściwości obronne naturalnego ukształtowania terenu. Według niektórych źródeł pierwsza wzmianka o Garbiczu pochodzi z 1375 roku, kiedy wymieniany jest przy okazji otrzymania praw miejskich przez Torzym oraz w roku w którym powstała słynna Księga Ziemska Karola IV. Według innych źródeł pierwsza wzmianka o wsi pochodzi z 1458 roku. Jest wtedy w posiadaniu Hansa von Winning. Otrzymał te ziemie w lenno od księcia Fryderyka II, który odkupił te ziemie od Hansa von Lossow. Hans von Winning pojawia się jeszcze na kartach historii w 1463 roku. W 1492 roku mowa jest o Balzerze von Winning, synu Martinusa, który zamieszkuje na terenie wsi od 1491 roku. W 1499 roku mowa jest o Balzerze i Hansie von Winning. W 1501 roku Balzer von Winnig sprzedaje swoją część Balzerowi von Buntsch z Bobrówka. W 1508 roku wymieniony jest Hans von Buntsch, kuzyn Balzera. Posiadali dobra do 1571 roku. W 1518 roku dobra posiada Wolfgang von Newendorf, syn Melchiora. W 1554 i 1565 roku własność Wolfganga(Wolfa) von Newendorf. Po jego śmierci majątek odziedziczyli jego synowie: Melchior, Wolf i Heinrich von Newendorf. Melchior zmarł po 1580 roku. Jego nieletni syn współwłaściciel wsi z braćmi ojca wymieniony w 1598 roku. Od roku 1540 do 1700 roku część wsi w posiadaniu  rodziny von Kettwick. W roku 1767 dobra w Garbiczu należały do Adolfa Bernharda von Selchow i jego żony Charlotty Elżbiety, z domu von Rüsselmann. Po jego śmierci w 1777 roku majątek przechodzi w ręce wdowy, od której w 1801 roku miał za sumę 75.000 talarów zakupić książęcy doradca wojenno-majątkowy Samuel von Winterfeld, a od niego w roku 1807 za 130.000 talarów, rotmistrz von Holwede/Die Neumark- Jahrbuch des Vereins fur Geschichte der Neumark- Heft 11- Landsberg/Warthe/ 1936/. Według innych źródeł baronowa von Lamotte, z domu von Risselmann w 1802 roku sprzedała majątek Friedrichowi von Rathenow za sumę 75.000 talarów/Rocznik Lubuski, Tom XXVII, Cz.I, Zielona Góra, str. 106/. Według kolejnej wersji pod koniec XVIII wieku Garbicz należał do baronów von Lamotte. W 1802 roku baronowa von Lamotte z domu von Risselmann sprzedała dobra Heinrichowi Ferdynandowi von Winterfeld. Jednakże rok później za kwotę 40.000 talarów w ramach kurateli nad wdową przejął je Heinrich von Risselmann. W roku 1819 wieś z majątkiem od wdowy von Winterfeld nabywa generał porucznik Friedrich Wilhelm Leopold von Gaudy, po śmierci w roku 1823 pochowany na cmentarzu rodowym w obrębie parku. Od 1827 roku do 1945 roku w rękach rodu von Risselmann. Ostatnim właścicielem był Elhard von Risselmann, bliski przyjaciel generalnego gubernatora GG Hansa Franka. Dzięki tej przyjaźni w pałacu w Garbiczu przechowywane były zrabowane z Warszawy zbiory z bibliotek, w tym archiwum Zamoyskich, pergaminy królewskie i inne skarby piśmiennictwa polskiego. Znaleziono tam również archiwum Hansa Franka ściągnięte tu z bombardowanego Berlina, zawierające korespondencję, przemówienia Franka i wszelkie inne dowody jego działalności. Wspomnienia o ratowaniu zbiorów Profesora Bohdana Korzeniewskiego, teatrologa i reżysera zostały zamieszczone w jego książce „Książki i ludzie” s. 147-149 .

PAŁAC

Pałac zbudowany w końcu XVIII wieku w stylu klasycystycznym, powiększony o przybudówki około połowy XIX wieku. Murowany, piętrowy, podpiwniczony, na planie prostokąta, z przybudówkami przy węższych bokach. Położony w krajobrazowym parku z XVIII-XIX wieku. Oryginalny układ wnętrza przekształcony w latach 90-tych XX wieku. Z oryginalnego wyposażenia pozostała klatka schodowa z lat 20-tych XX wieku oraz ceramiczny portal w sieni. W pałacu znajdowała się cenna kolekcja malarstwa, mebli oraz porcelany. Po 1945 roku w pałacu znajdowały się biura PGR. Od końca lat 90-tych w rękach prywatnych zamieniony na hotel z restauracją i centrum konferencyjne z zatarciem oryginalnego układu wnętrz.

Rodzina von Gaudy

W latach 1819-1825 właścicielem Garbicza była rodzina von Gaudy. Fryderyk Wilhelm Leopold Freiherr von Gaudy urodził się w 28 kwietnia 1765 roku w majątku Dothen/obecnie Donskoje- obwód kaliningradzki/ w powiecie ziemskim Heiligenbeil. Pochodził ze szkockiego szlacheckiego rodu, którego odłam wiernie służył pruskim monarchom. W roku 1783 został chorążym, w 1794 kapitanem, w 1799 majorem, w 1809 komendantem batalionu grenadierów, w 1809 pułkownikiem, następnie generałem majorem. Po narodzeniu syna w 1800 roku, służył między innymi we Frankfurcie n/Odrą, na wyspie Uznam, we Wrocławiu, Dreźnie, Merserburgu. Mając 45 lat zostaje w roku 1810 guwernerem syna Fryderyka Wilhelma III i jego żony Luizy- następcy trony Fryderyka Wilhelma. Miał ogromny wpływ na wychowanie księcia, późniejszego króla Fryderyka Wilhelma IV, oraz jego brata, późniejszego króla, a w końcu cesarza Wilhelma I. W roku 1813 został militarnym gubernatorem Śląska, w 1814 generalnym gubernatorem Saksonii, w 1815 prezesem podziałowej komisji w Dreźnie i pierwszym komendantem Gdańska. W 1817 roku otrzymuje awans na generała lejtnanta. Służbę zakończył w roku 1818 i w następnym zakupił Garbicz. W 1820 roku ożenił się ponownie. Zmarł w wieku 58 lat, 21 września 1823 roku w Garbiczu i tu został pochowany. Pomnik nagrobny generała w pałacowym parku był zaliczany do zabytków sztuki już w 1913 roku. Po II wojnie światowej pomnik został całkowicie zniszczony. Syn z drugiego małżeństwa- Friedrich von Gaudy zrobił później karierę wojskową. W 1866 roku został podpułkownikiem w Cesarskim Honorowym Regimencie Grenadierów w Berlinie. Jego córka Alice von Gaudy została pisarką i poetką.
Najbardziej znanym z rodu von Gaudy był najstarszy syn generała, Franz Bernhard Heinrich Wilhelm von Gaudy/1800-1840/, bliski przyjaciel z czasów dzieciństwa króla Fryderyka Wilhelma IV. Wychowywał się w rodzinie, w której mówiło się wyłącznie po francusku. Jego matka, z domu hrabianka von Schmettow, wychowała go zgodnie z zasadami Jana Jakuba Rousseau. Po zrezygnowaniu z kariery wojskowej i dzięki finansowemu wsparciu dworu, mógł całkowicie poświęcić się swoim zamiłowaniom literackim. Zasłynął jako poeta, felietonista, nowelista i tłumacz literatury.

HISTORIA WSI

Wieś położona w gminie Rzepin powiatu słubickiego. Po raz pierwszy wymieniona w 1461 roku, kiedy należała do miasta Rzepin. W XVI wieku należała do książąt von Hohenzollern. Na początku XX wieku majątek był własnością państwa pruskiego.

ZESPÓŁ DWORSKO-FOLWARCZNY

We wsi stał dwór zbudowany około 1800 roku jako dworek myśliwski. Był to budynek murowany, zbudowany na rzucie prostokąta, z ryzalitami na osi poprzecznej. Parterowy z facjatami nad partiami ryzaltowymi. Kryty dachem mansardowym z powiekami. W sąsiedztwie dworu krajobrazowy park z początku XIX wieku oraz budynki gospodarcze.