ŻERZYNO /Ornshagen/

Opublikowany 13 kwietnia 2014 przez Jerzy Dubiel

Wieś położona w gminie Resko powiatu łobeskiego. Przez 4 stulecia należała do pomorskiego rodu von Borcke– wzmiankowany Adrian Heinrich i Carl Philipp von Borcke. W 1666 roku wieś podzielona na 3 działy majątkowe należące do: Antoniusa von Borcke, Lorenza von Wedel i żony Christopha Henninga von Wedel. W 1826 roku Karl Ludwig von Borcke za 168 000 talarów sprzedaje majątek braciom: Ernstowi Gottfriedowi Georgowi hrabiemu von Bülow-Cummerow i Georgowi Bernhardowi hrabiemu von Bülow-Cummerow. W 1827 roku cały majątek należał już do Ernsta. Ernst Gottfried Georg hrabia von Bülow-Cummerow umiera w 1851 roku. Dobra dziedziczy Henriette Caroline Luise von Bülow(08.07.1809-24.10.1858). W 1857 roku dobra są w posiadaniu Hansa Adolpha hrabiego von Bülow(10.02.1807-12.02.1869). Po śmierci Hansa Adolpha majątek dziedziczy czworo rodzeństwa: Elise Luisa Adelheida hrabina von Bassewitz, Adelheid Ernestine Sophie hrabina Perponcher-Sedlnitzky(04.04.1833-18.04.1891), zamężna za Ludwigiem Nicolausem Friedrichem Ernstem Gustavem hrabią von Perponcher-Sedlnitzky(1827-1914), Marie Hedwig Emilie i Hans Gottfried George hrabia von Bülow. Z powodu kłopotów finansowych dnia 30 marca 1876 roku dobra zostają sprzedane. Zakupił je mąż Adelheid, Ludwig Nicolaus Friedrich Ernst Gustav hrabia von Perponcher-Siedlnitzky. Mieli 3 synów i dwie córki. Dobra odziedziczył Wilhelm Gustav Ludwig Karl hrabia von Perponcher-Sedlnitzky(15.06.1866-01.06.1930), ożeniony z Evą-Marią von Wilamowitz-Mӧllendorff. Posiadali dobra do 1945 roku. W 1910 roku majątek liczył 726,56 ha gruntów a w 1929 roku liczył 749 ha gruntów.

ZESPÓŁ PAŁACOWO-PARKOWY

W latach 1872-73 na bazie starszej budowli powstał pałac, którego budowa prawdopodobnie doprowadziła do zadłużenia majątku. Spalony przez Rosjan w 1945 roku i zburzony. Pozostałością po założeniu jest park krajobrazowy z aleją dojazdową. W części południowej położony był zespół dworski z budynkami gospodarczymi.

ŻMIGRÓD /Trachenberg/

Opublikowany 13 kwietnia 2014 przez Jerzy Dubiel

ŻUBRÓW /Herzogswalde/

Opublikowany 13 kwietnia 2014 przez Jerzy Dubiel

Wieś położona w gminie Sulęcin powiatu sulęcińskiego, której początki sięgają XIII wieku. Wielokrotnie wzmiankowana jako Herczogenwalde, Hertzigenwalde, Herzigen Waldo. Po raz pierwszy wzmiankowana dopiero w 1461 roku jako Herzogenwalde, Hertzigenwalde lub Herzigen Waldo. W latach 1477-1731 Żubrów był własnością rodziny von Waldow z Lubniewic i Glisna. W 1565 roku wymieniony Kaspar von Waldow z synami a w 1598 roku Christoph von Waldow z Glisna i jego syn Kaspar von Waldow. W 1685 roku Hans Sigismund von Waldow zastawił majątek na 30 lat Pani Lucanus, wdowie po łagowskim komorniku. W 1698 roku zastaw wykupiony przez Balthasara Friedricha von Waldow(zm.1714r.). Był budowniczym dworu. W 1715 oraz wg spisu z 1718/19 roku dzierżawcą majątku był kapitan David Sebastian von der Marwitz. Majątek stanowił lenno rodu von Waldow. W 1731 roku wieś przechodzi na własność rodziny von Schӧning, a w 1740 roku należy do hrabiego(barona) von Schmettau oraz do rodziny von Waldow. W 1810 roku właścicielem majątku była hrabina von Schmettau. W 1828 roku hrabina von Schmettau, z domu von Behr-Negendank sprzedała dobra urzędnikowi Paulowi Lebrechtowi Leese, który w 1837 roku za sumę 36000 talarów sprzedaje majątek nieznanej z nazwiska osobie. W 1841 roku za 47250 talarów majątek zakupił major Wilhelm Rosenstiel. Rodzina nobilitowana w 1845 roku. Majątek Wilhelma von Rosenstiel w latach 1850-53 obejmował 3318 akrów ziemi. W 1857 roku własność majora von Rosienstiel. W 1879 roku majątek o powierzchni 730,70ha należał do niejakiego Haberstrӧhm. Pod koniec XIX wieku dobra są w posiadaniu rodziny von Bonin. W 1895 roku wymieniona Pani von Bonin, której majątek obejmował 774ha gruntów. W 1914 roku majątek obejmował 774ha i należał do Pani von Bonin. W skład majątku wchodził folwark Suchcin(Marienwalde). W 1925 roku majątek zakupił Waldemar Friedrich Johannes von Bӧttlinger(*1886-+1945) z Jarnatowa żonaty z Lotte Mathilde Schniewind(*1890-+1989). W 1929 roku- majątek obejmował 490ha wraz z folwarkiem Suchcin(Marienwalde). Do 1945 roku majątek dzierżawiony przez Adolfa von Bülow. Waldemar Friedrich Johannes von Bӧttlinger był właścicielem Żubrowa do 1945 roku. Zmarł w sowieckim obozie w Krzeszycach w 17.03.1945 roku.

PAŁAC

Co do powstania pałacu istnieją dwie daty: jedna podaje połowę XVII wieku(wg Helmigka), druga za datę powstania podaje się okres po 1698 roku a przed 1714 rokiem. Zleceniodawcą budowy pałacu był Balthasar Friedrich von Waldow. Kilkakrotnie przebudowywany, po raz pierwszy w latach 1760-1770, w 1800 roku oraz w połowie i pod koniec XIX wieku. Po II wojnie światowej pałac do roku 1950 zajęty był przez wojska radzieckie, później polskie. Po 1950 roku pałac i zabudowania gospodarcze wchodziły w skład miejscowego PGR-u, później Lubniewickiego Kombinatu Rolnego jako Zakład Rolny Żubrów. Od początku lat 90-tych wchodzi w skład Agencji Rolnej Skarbu Państwa Oddział Terenowy w Gorzowie Wlkp. Od 1997 roku dzierżawione są przez Przedsiębiorstwo Handlowo-Usługowe „JUMARK” z Kostrzyna. Obecnie własność prywatna. Pałac o cechach baroku, Murowany, dwukondygnacyjny z poddaszem, założony na planie prostokąta, kryty dachem mansardowym, podpiwniczony. Obecnie w złym stanie technicznym, popadający w ruinę. Na południe od pałacu rozciąga się park typu krajobrazowego, założony zapewne w XVIII wieku.

ŻUKÓW PYRZYCKI /Succow,Suckow a.d. Plöne/

Opublikowany 21 marca 2014 przez Jerzy Dubiel

Wieś położona w gminie Przelewice powiatu pyrzyckiego. Od XV wieku wieś stanowiła lenno rodu von Schӧning. W 1494 roku wzmiankowany Lüdecke von Schӧning żonaty z panną von Küssow. W 1575 roku wieś posiada Balzer von Schӧning, żonaty: 1.z Anne von Holzendorf-Jagow, 2. z Anne von Busch z Karłwic(Neuenfelde). W 1621 roku wspomniany Richard von Schӧning żonaty z Marie von Mildenitz z Łęczycy(Lenz). W 1665 roku wzmiankowany jako właściciel Heinrich von Schӧning żonaty z 1. Ursulą von Sacken, później z 2. Ilse von Blankensee. W 1681 roku wymieniony generał Ernst Lüdecke von Schӧning a w 1696 roku generał Hans Adam von Schӧning żonaty z Johanną Margarethą von Pӧllnitz. W 1734 roku majątek posiada Hans Heinrich von Schӧning żonaty z Anną Gottliebe von Sack. Kolejnym właścicielem dóbr był w 1742 roku major Hans Lupold von Schӧning, kawaler. Po nim majątek dziedziczy major Ernst Sigismund von Schӧning(1778), żonaty z Kathariną von Papstein z Pomietowa(Pumptow). W 1807 roku właścicielem dóbr jest landrat August Ernst von Schӧning żonaty z Amalie von Papstein z Morzycy(Blumberg). Kolejno w 1858 roku dobra posiada August Peter Sigismund von Schӧning, w 1874 August Ludomillus von Schӧning oraz Hermann Richard von Schӧning. W 1910 roku właścicielem majątku był Ernst Herman von Schӧning a dobra liczyły 795,62 ha gruntów. W 1929 roku dobra nadal należały do Ernsta Hermana i liczyły sobie 814 ha gruntów. W latach 30-tych XX wieku dobra należą do Fritza Dreetz. Po 1945 roku własność Skarbu Państwa. Na terenie majątku utworzono PGR a pałac służył za mieszkania dla pracowników. Obecnie w rękach prywatnych, opuszczony.

ZESPÓŁ PAŁACOWY

W latach 1877-78 Hermann Richard von Schӧning zbudował pałac wg projektu swojej żony Luise a wykonawcą prac budowlanych był Ferdinand Neubarth z Wriezen. Eklektyczna budowa założona na planie prostokąta, wieżą w narożu, podpiwniczony.

ŻURAWICE /Schloss Apenburg/

Opublikowany 1 sierpnia 2012 przez admin

Wieś położona w gminie Wolin powiatu kamieńskiego. W pobliżu wsi około 1,5 km na zalesionym wzgórzu znajdują się ruiny pałacu Apenborg/Apenburg/. Prawdopodobnie na wzgórzu w XIV wieku stał zamek, w 1324 roku należący do rodu von Apenburg, do którego należały również pobliskie miejscowości- Mokrzyca Wielka, Mokrzyca Mała. W 1484 roku prawa lenne do wsi potwierdzone Jasperowi von Apenburg przez księcia pomorskiego Bogusława X. W 1780 roku majątek dziedziczą synowie siostry majora Ernesta Bogusława von Apenburg: kapitan baron Fryderyk Eugen Erdmann von Hiller-Gӓrtringen i porucznik baron Bernhard Fryderyk Heinrich von Hiller-Gӓrtringen. W XIX wieku wymienia się barona Carla Ludwiga von Hiller-Gӓrtringen oraz Katharinę von Hiller, z domu von Hoeppner. W 1939 roku właścicielem jest rodzina von Weltzi(e)n. Wymienia się Ernę von Weltzi(e)n, z domy baronówna von Hiller-Gӓrtringen.

ZAMEK I PAŁAC

W średniowieczu na wzgórzu stał zamek należący do rodu von Apenburg. Prawdopodobnie w XIX wieku na murach starszej budowli postawiony został pałac, obecnie nieistniejący. Przed 1939 rokiem pałac stał opuszczony, zwano go „Zamkiem duchów”/Geschpenster Schloss/. Od marca 1945 roku w pałacu stacjonowały wojska niemieckie, mające za zadanie osłonę miasta Wolin. Ślady ostrzału wzgórza widoczne w lesie jeszcze po 70-latach po wojnie. Czy pałac został wysadzony przez wojska niemieckie czy radzieckie nie wiadomo. Już w 1945 roku był ruiną. Podobno część cegieł „powędrowało” na odbudowę Warszawy. Prawdopodobnie w latach 70-tych część pozostałych murów zostało wysadzonych przez wojsko polskie. Od głównej drogi, drogą leśną pod górę po około 20-u minutach spokojnego marszu trafiamy na miejsce.

Widoczne do dziś/lipiec 2015/ leje po bombach.

projekt i wykonanie: plus1.pl