Wieś położona w gminie Gubin powiatu krośnieńskiego. Od 1280/81 do 1817 roku z niewielkimi przerwami należała do klasztoru w Neuzelle. Wzmiankowana po raz pierwszy w 1370 roku(Sythewin). Wielokrotnie dawana pod zastaw wielu rodom: von Bomsdorf(1421), von Steinkeller(1547-1572), von Maxen(1572, 1581), von Blauen(1587-1602), von Bomsdorf(1615-1626).

We wsi istniał zespół dworsko-folwarczny.

Wieś położona w gminie Nowe Miasteczko powiatu nowosolskiego. Po raz pierwszy wzmiankowana w 1295 roku. W 1314 roku część gruntów należała do rodu von Buntenese, część do Katheriny von Borna. W 1421 roku wieś należy do kościoła głogowskiego. W 1444 roku właścicielem wsi jest Nickel von Suckau. Później wchodzi w skład majątku braci von Glaubitz(Hansa, Kaspara, Balzera i Melchiora). W 1475 roku wieś z rąk Henryka XI otrzymuje Nickel von Schweinitz z Bukowic. Około 1495 roku dobra te posiada Bernhard von Schweinitz. Po śmierci Bernharda II von Schweinitz w 1561 roku wieś zakupił Fabian von Schӧnaich. Wieś po wojnie trzydziestoletniej za długi trafiła w ręce głogowskich jezuitów. Po spłaceniu długu w wieku XVIII ponownie jest własnością książąt von Schӧnaich-Carolath.  Pod koniec XVIII wieku wieś podzielona na dwie części- jedna w rękach książąt von Schӧnaich-Carolath, druga własność rodziny von Logau. Do 1945 roku majątek w rękach książąt von Schӧnaich-Carolath-Beuthen.

We wsi pozostałości po folwarku: znacznie przebudowany dwór oraz zabudowa gospodarcza.

Po raz pierwszy miejscowość wymieniona w roku 1202. W 1274 roku powstaje księstwo żagańskie, którego władcą zostaje książę piastowski z linii legnicko-głogowskiej Przemko(1278-1284). Kolejnym władcą miasta jest Konrad II Garbaty(1289-1304). Po nim miasto przejmuje jego brat, książę Henryk III Głogowczyk(1304-1309). Po jego śmierci na krótko Żagań był w rękach wdowy, Mechtyldy. W 1312 roku księstwo żagańskie odłączone od księstwa głogowskiego. Otrzymuje je Henryk IV Wierny i oddaje miasto w zastaw Johanowi von Biberstein(1312-1314). W latach 1317-1319 księstwo oddane w zastaw margrabiemu brandenburskiemu Waldemarowi(1317-1319). Księstwo żagańskie jest własnością księcia Henryka IV Wiernego(1309-1342), który w 1329 roku składa hołd lenny królowi czeskiemu Janowi Luksemburskiemu, tym samym księstwo żagańskie staje się lennem królów czeskich. W latach 1342-1369 w rękach księcia Henryka V Żelaznego. Po jego śmierci władzę w księstwie przejmują jego synowie: Henryk VI, Henryk VII Średni, Henryk VIII Wróbel(1369-1403). Piastowie posiadają księstwo do 1472 roku. Ostatnimi władcami księstwa są bracia Baltazar I i Jan II Szalony, który pojął Baltazara i zagłodził w wieży na zamku w Przewozie. Jan II Szalony po zdobyciu Żagania w 1472 roku sprzedaje miasto wraz z księstwem książętom saskim: Ernestowi i Albrechtowi Odważnemu. Książęta sascy, z których należy jeszcze wymienić Georga, Heinricha, Moritza von Sachsen posiadają księstwo i miasto do 1553 roku, kiedy przekazują księstwo pod zastaw margrabiemu brandenburskiemu Georgowi Friedrichowi von Hohenzollern. W 1558 roku miasto i księstwa przejęte przez Ferdynanda I Habsburg, który przekazuje miasto pod zastaw Balthasarowi von Promnitz, biskupowi wrocławskiemu. Baronowie, później hrabiowie Rzeszy ród von Promnitz posiadają Żagań do 1601 roku, kiedy księstwo przejmuje Rudolf II von Habsburg, cesarz rzymski, król Czech, Węgier i Chorwacji. Jego następcą był Ferdynand II, który w 1628 roku przekazał miasto księciu Albrechtowi von Wallenstein(24.09.1583-25.02.1634). Posiadał Żagań do 1634 roku. W 1637 roku księstwo i miasto przejęte przez Ferdynanda III von Habsburg, króla Węgier, Chorwacji i Czech. Ferdynand III przekazuje księstwo i miasto księciu Vaclavowi Eusebiusowi von Lobkowic(30.01.1609-22.04.1677). W 1646 otrzymuje tytuł księcia żagańskiego. Książęta von Lobkovic posiadali księstwo do 1786 roku. Z tego rodu należy wymienić: Ferdinanda Augusta(1677-1715), Philippa(1715-1734), Ferdinanda Josefa(1734-1787), Maria Gabriela von Lobkowic w imieniu małoletniego syna, Franza Josefa Maximiliana. W 1786 roku księstwo wraz z miastem zakupił książę Kurlandii i Semigalii, Peter von Biron(15.02.1724-13.01.1800). Po jego śmierci do 1805 roku dobrami zarządzała wdowa, Anna Dorota von Biron. Po niej dobra odziedziczyła najstarsza z córek, Katarzyna Wilhelmina księżna Rohan-Guemenee-księżna Trubecka-hrabina von der Schulenburg-Vitzenburg. W 1839 roku miasto z księstwem przejmuje Maria Luiza Paulina, księżna von Hohenzollern-Hechingen. W 1842 roku Fryderyk Wilhelm IV nadaje Konstantinowi księciu von Hohenzollern-Hechingen księstwo żagańskie w lenno wraz z tytułem księcia żagańskiego. Od 1844 roku księstwo jak i miasto przejmuje najmłodsza z córek księcia von Biron, Dorota de Talleyrand-Perigord, księżna de Dino(21.08.13-19.09.1862), biologiczna córka Aleksandra Batowskiego. Po jej śmierci księstwo dziedziczy syn, Napoleon Ludwik, książę de Talleyrand-Perigord(1862-1898).

Kolejno majątek w rękach: Bosona I(1898-1910), Howarda(1910-1929). Ostatnim księciem żagańskim zamieszkałym w Żaganiu był Boson II(1929-1937).

PAŁAC Z RELIKTAMI ZAMKU I

Pałac, zawierający relikty budowli średniowiecznej, położony jest w południowo-wschodnim narożniku miasta, w pobliżu rzeki Bóbr. Średniowieczny zamek leżał w obrębie dzisiejszego dziedzińca pałacowego. Przypuszcza się, że pierwotny zamek był założeniem jednoskrzydłowym, z wieżą bramną, otoczony fosą. W źródłach wzmiankowane są pożary budowli w 1351, 1486 i 1495. W XVI wieku zniszczony kompleks zabudowań przekształcono w założenie renesansowe. Po 1510, może około 1583 za czasów von Promnitz poza wyremontowaniem zamku, w narożnikach wzniesiono cztery półkoliste basteje. W 1628 roku dobra żagańskie przeszły w posiadanie księcia Albrechta von Wallenstein. Wzniósł rezydencję o typie palazzo in fortezza mającą charakter obronny. Budowę rozpoczęto w 1632 roku. Pałac Wallensteina wzniesiono 3m powyżej zamku średniowiecznego, wykorzystując do tego celu rozbiórkowy materiał ze starszej siedziby. Przy budowie pałacu zatrudniony był włoski architekt Vinzenzo Boccaccio. Prace budowlane przerwała śmierć Wallensteina w 1634 roku. W 1646 roku właścicielem Żagania a tym samym popadającego w ruinę pałacu został książę Wacław Euzebiusz von Lobkowic. Zmiany, jakie wprowadził zatrudniony przez niego włoski budowniczy, Antonio della Porta, spowodowały odejście od pierwotnej koncepcji palazzo in fortezza. Zamek uzyskał w latach 1670–1700 kształt manierystyczno–barokowego pałacu o dominującej mieszkalno–reprezentacyjnej funkcji, na rzucie litery U, piętrowej budowli na podpiwniczeniu, otoczonej fosą, przez co podpiwniczenie zyskuje od zewnątrz wygląd samodzielnej kondygnacji. Sądzi się, że wzorcem dla budowli była główna siedziba Lobkoviców w czeskich Roudnicach. W 1785 roku posiadłość za 1 milion guldenów przeszła w ręce księcia kurlandzkiego Piotra Birona. Pracami nad przebudową wnętrz pałacu kierował w końcu XVIII wieku Krystian Walenty Schultze. Piotr Biron osiadł na stałe w Żaganiu po utracie księstwa Kurlandii. Nie posiadając męskiego potomka uzyskał prawo dziedziczenia po linii żeńskiej. Późniejsze dzieje – patrz historia Żagania. Po okresie powojennej dewastacji, gdy rozproszeniu lub zniszczeniu uległy resztki wyposażenia, w latach 1965–1983 prowadzono w rezydencji długotrwałe prace remontowe i restauratorskie. Dziś mieszczą się tu różne placówki kulturalne i urzędy.

ZAMEK II

Za czasów Henryka III ok. 1,5km od nowożytnego miasta na terenie dawnego grodu zbudowano zamek pod koniec XIII wieku, którego zadaniem było strzec przeprawy przez Bóbr. Znajdował się na wzniesieniu zwanym Wzgórzem Zamkowym. W 1318 roku teren wzgórza z ruinami zamku podarowany miastu przez margrabiego magdeburskiego Waldemara. Na początku XX wieku na wzgórzu postawiono wieżę Bismarcka, istniejącą do dzisiaj.

ZAMEK III

Relikty zamku znajdującego się w obrębie klasztoru augustianów, zbudowany przez Przemka Ścinawskiego(1265-71-1289). Zamek z wieżą mieszkalną został w 1299 roku,  przejęty przez augustianów jako dar księcia żagańskiego Konrada Garbatego(1260-65-1304). Jego pozostałości znajdują się w północno-wschodnim skrzydle zabudowań klasztornych.

PAŁACOWE WNĘTRZA

PARK

PAŁAC ROCHUSBURG

Pierwsza wzmianka o wsi pojawia się w roku 1346(Serchen) oraz kolejno w latach: 1353(der Sar), 1406(zum der Sara), 1454(Serichen), 1527(grossen Serichen), 1546(Gross Serichen). W 1353 roku Sare należała do dominium przewozkiego, którego właścicielem był ród von Hackeborn. Jako lennik rodu von Hackeborn w 1399 roku wymieniany jest Witzman von Kamenz. W latach 1402-1552 Żarki Wielkie należały do rodu von Biberstein, który nadał wieś i zameczek w kolejnych latach w zastaw(lenno) okolicznemu rycerstwu. W 1435 roku Żarki Wielkie otrzymał pod zastaw Christoph Notinhoff(von Notenhof). W 1441 roku wymienia się Friedricha von der Heide, a ród von der Heide wzmiankowany jeszcze w latach 1513, 1527, 1544, 1546. Około roku 1458 Wenzel(Wacław) von Biberstein oddał w zastaw zamek w Żarkach Wielkich Hinczowi von Rackwitz, który po kilku latach odsprzedał dobra żareckie Bodonowi VIII von Eulenburg, które decyzją króla Czech zostały mu odebrane w 1463 roku.  W 1463 roku zamek Serichen król czeski nadał Wenzlowi von Biberstein. Później część wsi była w rękach Fabiana von Schӧnaich, część należała do dominium żarskiego, którego lennikiem był w roku 1587 Georg von Lossow. W roku 1602 wieś należała do włości mużakowskich, należących do burgrabiego von zu Dohna. Po zmianie nazwy na Nową Wieś po raz kolejny przynależna do Państwa stanowego Żary.

WIEŻA RYCERSKA

Wieża rycerska zbudowana w 1 połowie XIV wieku, prawdopodobnie przez rodzinę von Hackeborn od końca XVIII wieku pozostaje w ruinie. Murowana z cegły, założona na rzucie prostokąta. Zachowane są mury obwodowe do wysokości 3-6 m. Zwana w XV wieku „Czerwonym domem” była w tym okresie schronieniem dla mieszkańców, ale również dla awanturników i rycerzy-rozbójników. W latach 1434 i 1436 zaatakowana i niszczona przez władców księstw głogowskiego i żagańskiego powoli traci swoją funkcję obronną i popada w ruinę. W latach 1693-95 zostaje częściowo rozebrana, a materiał wykorzystano do budowy miejscowego kościoła.

ZESPÓŁ DWORSKI

W zachodniej części wsi nad Nysą Łużycką resztki zespołu dworskiego nieopodal ruin byłych zakładów papierniczych.

Miasto powiatowe, po raz pierwszy wzmiankowane w kronice Thetmara z Merseburga. W średniowieczu miasto prywatne, będące jednocześnie centrum majątku rycerskiego. Pierwszym znanym właścicielem Żar był Ulrich von Dewin, wzmiankowany w 1246 roku. Po śmierci Albrechta von Dewin w 1280 roku, ostatniego z rodu,  dobra przejęte przez wywodzącego się z Miśni Ulricha von Pack. Od 1355 roku stały się Żary własnością Friedricha von Biberstein(*1306-+1360), zięcia Ulricha von Pack. Do rodu von Biberstein miasto należało do roku 1551, kiedy to po śmierci ostatniego z żarskich przedstawicieli rodu von Biberstein, Christopha von Biberstein, miasto przechodzi jako wygasłe lenno pod panowanie króla Czech.  Miastem zarządza w tym czasie Fabian von Schӧnaich. W 1552 roku król oddaje zamek i miasto w lenno margrabiemu Georgowi Friedrichowi von Brandenbrug-Anspach, a w 1588 roku majątek żarski zakupił biskup wrocławski Balthasar von Promnitz, który dzięki swojej pozycji uzyskał prawo dziedziczenia dla swojej rodziny oraz podniósł Żary do rangi państwa stanowego. W 1765 roku ostatni z rodu von Promnitz- Johann Erdmann zrzeka się praw do całości państwa stanowego Żary-Trzebiel na rzecz elektorów saskich za roczną rentę w wysokości 12.ooo talarów. Od 1815 roku po kongresie wiedeńskim w granicach państwa pruskiego. Od 1945 roku w granicach Polski.

Widok Żar z ok. 1839r.

WIEŻA MIESZKALNA

Podczas prac archeologicznych prowadzonych w latach siedemdziesiątych oraz w latach 1986-87 w miejskim parku na północ od starego miasta na tzw.”Winnym Wzgórzu” o średnicy 65-75m, odkryto fragmenty, w tym piwnice zbudowane z kamienia polnego na planie koła. Prawdopodobnie były to relikty pierwszej siedziby rodu von Devinów w postaci wieży mieszkalnej.

ZAMEK

W północnym obszarze dzisiejszego miasta, przy Alei Jana Pawła II znajduje się kompleks zamkowo-pałacowy. Zamek, wzniesiony w 2 połowie XIII wieku prawdopodobnie przez Ulricha I von Pack, rozbudowany przez Friedricha von Biberstein, który powiększył zamek o skrzydło wschodnie oraz zbudował łącznik łączący skrzydło zachodnie z wieżą. Poza powstaniem budynku w południowo-wschodnim narożniku, zamykającym czteroskrzydłowe założenie z małym dziedzińcem wewnętrznym, dochodzi do zmian w wystroju zamku. Najciekawszym elementem wystroju zachowanym do dzisiaj mimo, że fragmentarycznie, są freski w sali zamkowej, przedstawiające około 90 herbów szlachty łużyckiej, w tym właścicieli zamku z rodu von Biberstein: Ulryka II, pana na Żarach w latach 1424–1430 czy Johanna IV (1430–1441). Kolejna przebudowa miała miejsce za czasów Hieronima von Biberstein a bodźcem do prac budowlanych był pożar zamku w 1507 roku. Kontynuację prac budowlanych prowadził po śmierci Hieronima, jego brat, Christoph von Biberstein.  Dalsze prace prowadzone były za czasów nowego właściciela, Balthasara von Promnitz a zwłaszcza za czasów jego następcy, Seyfrieda von Promnitz(*1534-1597). Około 1700 roku za czasów Erdmanna II von Promnitz(*1683-+1745) nastąpiły zmiany w szacie zewnętrznej zamku i wieży zamkowej. Od 1824 roku w zamku poza urzędami mieściło się więzienie, a w latach 1933-1945 znalazło tu siedzibę muzeum regionalne. W 1944 roku bomba lotnicza uszkodziła północno–zachodni narożnik zamku. Zniszczona część została zrekonstruowana,  w której później mieściły się władze powiatu, następnie hotel robotniczy czy biura różnych przedsiębiorstw. W latach 1966-1975 kompleks zabudowań częściowo zabezpieczono, od 1982 roku podjęto szeroko rozumianą odbudowę zamku, przerwaną pod koniec lat 80-tych. Obecnie obiekt należy do prywatnego inwestora. W 2019 roku pożar zamku.

PAŁAC von PROMNITZ

Pałac wzniesiono w latach 1710-1726 z inicjatywy Erdmanna II hrabiego von Promnitz. Jest to monumentalne założenie czteroskrzydłowe na planie nieregularnego czworoboku z idealnie prostokątnym dziedzińcem, połączony z zamkiem murowanym gankiem, przerzuconym na wysokości drugiej kondygnacji. Murowany z cegły, trzykondygnacyjny, nie podpiwniczony, nakryty dachem mansardowym. W roku 1944 pałac został zbombardowany w wyniku czego północne skrzydło znalazło się w ruinie. W latach następnych nie użytkowane pozostałe skrzydła uległy również dewastacji. Od lat 60-tych do końca lat 80-tych trwały  prace zabezpieczające pałac. Obecnie w rękach prywatnego inwestora.

PAŁAC w Zielonym  Lesie-WALDSCHLOSS

Na niewielkim wzniesieniu zwanym Wzgórzem Myśliwskim lub Leśnym Zamkiem w latach 1706-1709 Erdmann II von Promnitz zbudował pałac myśliwski w otoczeniu parku krajobrazowego. Pałac zbudowany na planie krzyża św. Andrzeja, jednopiętrowy. Na parterze mieściły się pomieszczenia gospodarcze oraz kuchnia. Na piętrze mieściła się pośrodku dwunastoboczna sala, gdzie odbywały się przyjęcia oraz pokoje gościnne w skrzydłach pałacu. W otoczeniu pałacu i w parku liczne rzeźby, zabudowania gospodarcze, elementy architektoniczne dekoracyjne. W 1745 roku w pałacu umiera ciężko ranny Erdmann II von Promnitz. Po jego śmierci częste zmiany właścicieli pałacu. Wymienia się: Sigismunda Augusta Perti(1769-1802), Paulinę von Biron-de Talleyrand-Perigord(1884), J.G.Frenzl. Po wojnie pałac nieużytkowany popadł w ruinę i został rozebrany.

PAŁAC LETNI

Na terenie parku miejskiego, w północnej części miasta znajduje się pałac letni, wchodzący w skład zespołu rezydencjonalnego. Zbudowany z inicjatywy Erdmanna II von Promnitz w 1723 roku. Pierwotnie miała to być szkoła rycerska. Rozbudowany w 1735 roku o dwa skrzydła i ryzalit mieszczący klatkę schodową. Do początków XX wieku właścicielami pałacu była rodzina von Promnitz. W 1783 roku pałac wynajął Siegmund Perti. W 1812 roku pałac zaadoptowany na szpital. Po 1945 roku nadal służył jako szpital. Przeprowadzono częściowo remont w latach 80-tych XX wieku. Na początku lat 90-tych XX wieku w rękach prywatnych. Popada w ruinę. W sąsiedztwie park geometryczny, założony w początkach XVIII wieku.

FOLWARK ZAMKOWY- ul. Skarbowa

Zespół budynków jako pozostałość po założeniu folwarcznym.

Bairischen Hof, Priebuserstr.57, obecnie ul. Okrzei

WILLE

Wieś położona w gminie Łagów powiatu świebodzińskiego. Początki wsi sięgają XIII wieku. Po raz pierwszy wymieniona w 1421 roku, kiedy książę piastowski przekazał wieś mistrzowi zakonu joannitów łagowskich Bussowi von Alvensleben. Na majątku zakonu lenno posiadały miejscowe rody rycerskie. W XVI wieku lenno posiada rodzina von Horn ze Staropola i Zarzyna- wymieniany w 1510 roku Hans von Horn ze Staropola. W XVI wieku 4 działy majątkowe należące do rodu von Horn: Hansa z Zarzyna, Petera ze Staropola, Hansa ze Staropola i Hansa, Joachima, Melchiora i Balzera z Sieniawy. W 1565 roku siedzieli tu bracia Georg, Kaspar, Peter i Hans von Horn z Żelechowa i Staropola.  W 1570 roku siedzieli tu bracia Georg, Kaspar i Peter von Horn z Żelechowa i Staropola. W 1578 roku ¼  majątku z siedzibą dworską Georg von Horn sprzedał Georgowi von Lӧben. Georg von Horn zmarł w 1578 roku.  Druga część majątku należała do Petera von Horn(zm.1574), żonatego z Margarethą von Luck, z którą miał dwóch synów: Christopha i Adama. Trzecia część należała do Kaspara von Horn. W 1598 roku 3 działy majątkowe należące do rodu von Horn i von Lӧben. W XVII wieku w latach 1644-1697 siedziały tu rody: von Stissel(Stӧssel?) i von Winning oraz von Sack i von Falkenrehde w osobie Elisabeth von Falkenrehde, ostatnią z rodu, która była zamężna za von der Grӧben. W jej majątku w 1661 roku zmarł Jonasz von Schlichting oraz prawd. socynianin Johann Preuss. Hans von Sack, syn właściciela majątku w Bobowicku oraz Mostkach i Żelechowie był szwagrem Elisabeth von Falkenrehde. Na początku XVIII wieku majątek posiada rodzina von Derschau– wg spisu z 1718/19 roku własność porucznika von Derschau. W 1723 roku majątek należał do Christiana Reinholdta von Derschau i Lowisy Charlotty, z domu von Sturm. Później dobra są w rękach rody von Zobeltitz(Zabeltitz). Dobra posiadali jeszcze w 1857 roku(wg spisu majątków dobra w rękach kapitana von Zobeltitz), aczkolwiek część autorów mylnie podała, że w 1853 roku sprzedał majątek rodzinie Rissmann). W 1833 roku majątek wydzierżawiony przez Carla von Rissmann(wg „Zamki…” rodzina von Rissmann posiadała majątek do 1945 roku, co nie wynika z zapisów adresowych i spisie majątków).  W latach 1850-53 majątek obejmował 3220 akrów ziemi. Dzierżawa prawdopodobnie trwała do końca lat 50-tych XIX w. Prawdopodobnie po 1860 roku do 1945 roku majątek jest własnością rodziny von Vollmar. W 1879 roku majątek ich obejmował 922,50ha gruntów. W 1895 roku właścicielem majątku był Balze von Vollmar, joannita. W 1914 roku majątek obejmował 922ha i należał do Dr.jur. Paula von  Vollmar. W 1929 roku majątek Dr.jur. Paula von Vollmar obejmował 919ha,. Wymieniono również dwa majątki należące do:  Richard Baer(51ha), August Rostel(38ha).

PAŁAC

Pałac zbudowany w drugiej połowie XIX wieku przez Carla von Rissmann w dwóch etapach. Po 1945 roku należał do miejscowego PGR. Przez krótki okres pałac pełnił funkcję szkoły. Obecnie w rękach prywatnych, niezamieszkany.