ŻABICKO /Seegenfelde/

Opublikowany 8 października 2016 przez Jerzy Dubiel

Wieś położona w gminie Strzelce Krajeńskie powiatu strzelecko-drezdeneckiego. Początki wsi sięgają XIII wieku. Występująca pod różnymi nazwami: Segeuelbe, Seegenfelde, Seghevelde, Szegeuelb. W 1337 roku wymieniana rodzina von Segefeld, prawdopodobnie założyciele wsi. W latach 1431-35 wieś w rękach Arenda von Segefeld. Od XV do XVII wieku należy do rodu von Sanitz. W XVII wieku trzy majątki rycerskie na terenie wsi należące do Heinricha, Martina i Friedricha von Sanitz(1608). Podczas wojny trzydziestoletniej wieś zniszczona. W 1643 roku należała do Petera Ludewig. Na początku XVIII wieku we wsi dwa majątki z dwoma siedzibami szlacheckimi należącymi do: Erdmanna Friedricha Haust i wdowy po jego bratanku, zmarłym w 1715 roku. Później dobra nabyte przez braci: Karla Wilhelma i Johanna Christopha von Mandelslohe. W 1781 roku majątek nabył kapitan Dawid Friedrich von Braunschweig. Kolejnym właścicielem dóbr był syn Dawida Friedricha, major Georg von Braunschweig. W 1807 roku majątek jest własnością pani von Oertzen, z domu von Braunschweig. Dobra dziedziczy jej syn, kapitan Georg Ernst von Oertzen. W 1837 roku majątek jest w posiadaniu Gustava Erdmanna Kamila von Brand(1806-1857), kanonika berlińskiego, właściciela dóbr w Dankowie. W 1857 roku z majątków utworzono fideikomis a właścicielem dóbr została córka Gustava Erdmanna Kamila i Elisabeth von Erxleben(ur. ok. 1810r.), F.F.A.Elisabeth von Brand(1836-1910r.) , która wyszła za mąż za Ottona Friedricha Ehrenreiha von Erxleben z Selbelang(ok. 1810r.-1892r.). Jej majątek w 1879 roku obejmował 1040ha gruntów. W 1896 roku dobra obejmowały 3577ha. W skład majątku wchodził Danków(Dankow) o areale 330ha. W 1910 roku dobra są w posiadaniu Ottona von Erxleben(ur.1861r- 1932r). W 1914 roku majątek obejmował 592ha gruntów i wchodził w skład majątku w Dankowie. W 1929 roku właścicielem był nadal Otto von Erxleben z Selbelang w powiecie Havelland, a dzierżawcą majątku o areale 610ha był Walter Maass. Otto von Erxleben ożeniony był z Edelgard von Werder(*1879-+1945) miał z nią dwie córki: Margarete von Erxleben(1904-1997) zamężną za Wernerem von Wulffen(*1901-+1946- zmarł jako jeniec wojenny) oraz Corę(1905-1945) zamężną za Albrechtem Wichardem von Alvensleben(1902-1982). W styczniu 1945 roku po wejściu wojsk radzieckich na teren majątku, Cora von Erxleben-Alvensleben popełniła samobójstwo, a w kwietniu 1945 roku zmarła jej matka Edelgard von Werder-Erxleben. Cora z Wichardem von Alvensleben miała dwie córki: Rixę Idę Edelgard Friedę(ur.1936r.) oraz Astrid Ottonię Camillę(ur.1938r.).

ZAŁOŻENIE DWORSKIE

W północno-zachodniej części wsi położony był zespół dworsko-folwarczny. Pozostałością po zespole jest gołębnik, oraz budynki gospodarcze, w tym stodoła.

ŻABIENKO /AMALIENHOF/

Opublikowany 25 października 2016 przez Jerzy Dubiel

Nieistniejący folwark położony w gminie Międzyrzecz powiatu międzyrzeckiego, około 2,5-3km na południowy zachód od Twierdzielewa.

ŻABÓW /Sabow/

Opublikowany 13 kwietnia 2014 przez Jerzy Dubiel

Wieś położona w gminie Pyrzyce powiatu pyrzyckiego. Po raz pierwszy wzmiankowana w 1220/21 roku kiedy to książę Kazimierz II zapisał część dochodów ze wsi na kościół mariacki w Kołobrzegu. W 1344 roku książę Otto nadał wieś będącą lennem rycerza Wobermhn rodzinie von Kolbenbeck. W 1523 roku Bertram von Plӧtz otrzymuje wieś od ojczyma, Henninga von Kolbenbeck, który umiera jako ostatni z rodu w 1526 roku. Rodzina von Plӧtz posiadła wieś przez następne 125 lat. W 1652 roku Jochen von Plӧtz sprzedaje wieś Christianowi von Düringshofen. W 1798 roku wieś należy do wdowy po majorze Kurtcie Friedrichu von Düringshofen, Johanny Charlotty Friederike, z domu von Hirschfeld, która przepisuje majątek córce, od której majątek w 1803 roku za sumę 42.700 talarów zakupił Johann Caspar von der Heyden. Jego syn, Johann Caspar w 1828 roku sprzedaje dobra za 100.000 talarów rodzinie Doehn. W 1843 roku za 101.800 talarów majątek zakupuje rodzina Runge. W 1853 roku majątek zakupił za 125.000 talarów Eduard Tummeley z Poczdamu. Po jego śmierci majątek w rękach wdowy, Johanny Marie Auguste, z domu Betcke. Przed 1910 rokiem majątek w rękach rodziny Messner, która posiadała go do 1945 roku. W 1910 roku dobra będące własnością Willego Messner obejmowały 628,80 ha gruntów a w 1928 roku 753 ha gruntów i należały do Wilhelma Messner.

W zachodniej części wsi pozostałości po założeniu pałacowo-parkowym oraz folwarcznym.

WILLA

ŻABÓWKO /Klien Sabow/

Opublikowany 15 sierpnia 2017 przez Jerzy Dubiel

Wieś położona w gminie Nowogard powiatu goleniowskiego. W XVIII wieku wie była własnością rody von Lockstӓdt. Po śmierci porucznika Johanna Friedericha von Lockstӓdt wdowa Flora Charlotta, z domu Mauen wychodzi za mąż za porucznika Christiana Philippa Wilhelma Kopp. Po jego śmierci w 1766 roku majątek dziedziczą 3 jego córki. W połowie XIX wieku majątek jest w posiadaniu rodziny Steffenhagen(1845-1862). W latach 70-tych majątek należy do rodu von Kobelsdorff-Brenckendorf. W 1870 roku dobra obejmowały 1732 mórg ziemi a w 1879 roku 442,30 ha gruntów. W 1905 roku majątek posiada rodzina Mengel. Przed 1910 roku doszło do parcelacji majątku. Ostatnim właścicielem resztówki z dworem była rodzina von Puttkamer-wzmiankowany Franz Joachim von Puttkamer.

ŻABOWO /Gross Sabow/

Opublikowany 11 sierpnia 2017 przez Jerzy Dubiel

Wieś położona w gminie Nowogard powiatu goleniowskiego. Wzmiankowana w 1220 roku. W tym czasie stała się własnością kołobrzeskiej kolegiaty. Od 1321 roku była częścią dóbr hrabiów von Eberstein. W 1521 roku majątek dzierżawiony przez rodzinę von Plӧtz. Po śmierci ostatniego z rodu w 1663 roku dobra przejmuje domena państwowa. Do 1778 roku właścicielem dóbr był Johann Adolph von Lockstӓdt, który przekazał majątek państwu pruskiemu. W 1813 roku dobra dzierżawił Friedrich Backhaus. Od 1825 roku Majątek w posiadaniu rodziny Robe. Na początku XX wieku majątek w rękach rodziny Schwabe.

W części południowo-zachodniej położony był majątek ziemski.

ŻAGAŃ /Sagan/

Opublikowany 13 kwietnia 2014 przez Jerzy Dubiel

Po raz pierwszy miejscowość wymieniona w roku 1202. W 1274 roku powstaje księstwo żagańskie, którego władcą zostaje książę piastowski z linii legnicko-głogowskiej Przemko(1278-1284). Kolejnym władcą miasta jest Konrad II Garbaty(1289-1304). Po nim miasto przejmuje jego brat, książę Henryk III Głogowczyk(1304-1309). Po jego śmierci na krótko Żagań był w rękach wdowy, Mechtyldy. W 1312 roku księstwo żagańskie odłączone od księstwa głogowskiego. Otrzymuje je Henryk IV Wierny i oddaje miasto w zastaw Johanowi von Biberstein(1312-1314). W latach 1317-1319 księstwo oddane w zastaw margrabiemu brandenburskiemu Waldemarowi(1317-1319). Księstwo żagańskie jest własnością księcia Henryka IV Wiernego(1309-1342), który w 1329 roku składa hołd lenny królowi czeskiemu Janowi Luksemburskiemu, tym samym księstwo żagańskie staje się lennem królów czeskich. W latach 1342-1369 w rękach księcia Henryka V Żelaznego. Po jego śmierci władzę w księstwie przejmują jego synowie: Henryk VI, Henryk VII Średni, Henryk VIII Wróbel(1369-1403). Piastowie posiadają księstwo do 1472 roku. Ostatnimi władcami księstwa są bracia Baltazar I i Jan II Szalony, który pojął Baltazara i zagłodził w wieży na zamku w Przewozie. Jan II Szalony po zdobyciu Żagania w 1472 roku sprzedaje miasto wraz z księstwem książętom saskim: Ernestowi i Albrechtowi Odważnemu. Książęta sascy, z których należy jeszcze wymienić Georga, Heinricha, Moritza von Sachsen posiadają księstwo i miasto do 1553 roku, kiedy przekazują księstwo pod zastaw margrabiemu brandenburskiemu Georgowi Friedrichowi von Hohenzollern. W 1558 roku miasto i księstwa przejęte przez Ferdynanda I Habsburg, który przekazuje miasto pod zastaw Balthasarowi von Promnitz, biskupowi wrocławskiemu. Baronowie, później hrabiowie Rzeszy ród von Promnitz posiadają Żagań do 1601 roku, kiedy księstwo przejmuje Rudolf II von Habsburg, cesarz rzymski, król Czech, Węgier i Chorwacji. Jego następcą był Ferdynand II, który w 1628 roku przekazał miasto księciu Albrechtowi von Wallenstein(24.09.1583-25.02.1634). Posiadał Żagań do 1634 roku. W 1637 roku księstwo i miasto przejęte przez Ferdynanda III von Habsburg, króla Węgier, Chorwacji i Czech. Ferdynand III przekazuje księstwo i miasto księciu Vaclavowi Eusebiusowi von Lobkowic(30.01.1609-22.04.1677). W 1646 otrzymuje tytuł księcia żagańskiego. Książęta von Lobkovic posiadali księstwo do 1786 roku. Z tego rodu należy wymienić: Ferdinanda Augusta(1677-1715), Philippa(1715-1734), Ferdinanda Josefa(1734-1787), Maria Gabriela von Lobkowic w imieniu małoletniego syna, Franza Josefa Maximiliana. W 1786 roku księstwo wraz z miastem zakupił książę Kurlandii i Semigalii, Peter von Biron(15.02.1724-13.01.1800). Po jego śmierci do 1805 roku dobrami zarządzała wdowa, Anna Dorota von Biron. Po niej dobra odziedziczyła najstarsza z córek, Katarzyna Wilhelmina księżna Rohan-Guemenee-księżna Trubecka-hrabina von der Schulenburg-Vitzenburg. W 1839 roku miasto z księstwem przejmuje Maria Luiza Paulina, księżna von Hohenzollern-Hechingen. W 1842 roku Fryderyk Wilhelm IV nadaje Konstantinowi księciu von Hohenzollern-Hechingen księstwo żagańskie w lenno wraz z tytułem księcia żagańskiego. Od 1844 roku księstwo jak i miasto przejmuje najmłodsza z córek księcia von Biron, Dorota de Talleyrand-Perigord, księżna de Dino(21.08.13-19.09.1862), biologiczna córka Aleksandra Batowskiego. Po jej śmierci księstwo dziedziczy syn, Napoleon Ludwik, książę de Talleyrand-Perigord(1862-1898).

Kolejno majątek w rękach: Bosona I(1898-1910), Howarda(1910-1929). Ostatnim księciem żagańskim zamieszkałym w Żaganiu był Boson II(1929-1937).

PAŁAC Z RELIKTAMI ZAMKU I

Pałac, zawierający relikty budowli średniowiecznej, położony jest w południowo-wschodnim narożniku miasta, w pobliżu rzeki Bóbr. Średniowieczny zamek leżał w obrębie dzisiejszego dziedzińca pałacowego. Przypuszcza się, że pierwotny zamek był założeniem jednoskrzydłowym, z wieżą bramną, otoczony fosą. W źródłach wzmiankowane są pożary budowli w 1351, 1486 i 1495. W XVI wieku zniszczony kompleks zabudowań przekształcono w założenie renesansowe. Po 1510, może około 1583 za czasów von Promnitz poza wyremontowaniem zamku, w narożnikach wzniesiono cztery półkoliste basteje. W 1628 roku dobra żagańskie przeszły w posiadanie księcia Albrechta von Wallenstein. Wzniósł rezydencję o typie palazzo in fortezza mającą charakter obronny. Budowę rozpoczęto w 1632 roku. Pałac Wallensteina wzniesiono 3m powyżej zamku średniowiecznego, wykorzystując do tego celu rozbiórkowy materiał ze starszej siedziby. Przy budowie pałacu zatrudniony był włoski architekt Vinzenzo Boccaccio. Prace budowlane przerwała śmierć Wallensteina w 1634 roku. W 1646 roku właścicielem Żagania a tym samym popadającego w ruinę pałacu został książę Wacław Euzebiusz von Lobkowic. Zmiany, jakie wprowadził zatrudniony przez niego włoski budowniczy, Antonio della Porta, spowodowały odejście od pierwotnej koncepcji palazzo in fortezza. Zamek uzyskał w latach 1670–1700 kształt manierystyczno–barokowego pałacu o dominującej mieszkalno–reprezentacyjnej funkcji, na rzucie litery U, piętrowej budowli na podpiwniczeniu, otoczonej fosą, przez co podpiwniczenie zyskuje od zewnątrz wygląd samodzielnej kondygnacji. Sądzi się, że wzorcem dla budowli była główna siedziba Lobkoviców w czeskich Roudnicach. W 1785 roku posiadłość za 1 milion guldenów przeszła w ręce księcia kurlandzkiego Piotra Birona. Pracami nad przebudową wnętrz pałacu kierował w końcu XVIII wieku Krystian Walenty Schultze. Piotr Biron osiadł na stałe w Żaganiu po utracie księstwa Kurlandii. Nie posiadając męskiego potomka uzyskał prawo dziedziczenia po linii żeńskiej. Późniejsze dzieje – patrz historia Żagania. Po okresie powojennej dewastacji, gdy rozproszeniu lub zniszczeniu uległy resztki wyposażenia, w latach 1965–1983 prowadzono w rezydencji długotrwałe prace remontowe i restauratorskie. Dziś mieszczą się tu różne placówki kulturalne i urzędy.

ZAMEK II

Za czasów Henryka III ok. 1,5km od nowożytnego miasta na terenie dawnego grodu zbudowano zamek pod koniec XIII wieku, którego zadaniem było strzec przeprawy przez Bóbr. Znajdował się na wzniesieniu zwanym Wzgórzem Zamkowym. W 1318 roku teren wzgórza z ruinami zamku podarowany miastu przez margrabiego magdeburskiego Waldemara. Na początku XX wieku na wzgórzu postawiono wieżę Bismarcka, istniejącą do dzisiaj.

ZAMEK III

Relikty zamku znajdującego się w obrębie klasztoru augustianów, zbudowany przez Przemka Ścinawskiego(1265-71-1289). Zamek z wieżą mieszkalną został w 1299 roku, przejęty przez augustianów jako dar księcia żagańskiego Konrada Garbatego(1260-65-1304). Jego pozostałości znajdują się w północno-wschodnim skrzydle zabudowań klasztornych.

PAŁACOWE WNĘTRZA

PARK

PAŁAC ROCHUSBURG

ŻAGANIEC /Hermsdorf/

Opublikowany 2 lutego 2017 przez Jerzy Dubiel

Wieś położona w gminie Iłowa powiatu żagańskiego. W 1412 roku była własnością rodu von Lessnow(Leslau, Lessel) z Płot. W latach 1533-1551 należała do rodu von Niesemeuschel z Bogaczowa a w 1564 roku była własnością rodziny von Blanckenstein z Lubieszowa. Już w 1568 roku właścicielem wsi jest rodzina von Schlichting z Obiszowa. W latach 1565-1678 Żaganiec należał do rodu von Schellendorf z Iłowej. W 1678 roku wieś w rękach Pani von Friesen z Iłowej, kolejno hrabiów von Promnitz w 1681 roku. Od 1750 roku dobra posiadają książęta żagańscy.

ŻAKÓW /Saatz/

Opublikowany 1 lutego 2017 przez Jerzy Dubiel

Była wieś w gminie Iłowa powiatu żagańskiego, obecnie dzielnica Iłowej. W latach 1392-1562 wieś należała do rodziny von Oppel. W latach 1562-1669 wieś należała do rodu von Schellendorf kolejno z Zagrodna, Pause(obecnie część wsi Dobra n/Kwisą oraz Ług koło Góry Śląskiej. Do 1844 roku należała do właścicieli Iłowej: von Schellendorf, von Friesen, von Promnitz, von Kospoth. Później dość częste zmiany właścicieli. Wymienia się rodziny: Strutz z Konina Żagańskiego(1844), Pani von Gersdorf z Drezna i Pani von Stephany z Kӧtschenbrӧda, obie z domu Strutz(1894), Manger z Konina Żagańskiego(1894), Bank Ziemny z Berlina(1903), Manger(1905), Gerlach(1906), Vlaas z Sӧrnewitz z ok. Miśni(1907), Pfeiffer(1909), Borchardt(1909), Wieschendorf(1909), Hübner z Frankfurtu n/Odrą(1911), Albrecht z Berlina (1919), Brandin(1919), von Ulrici z Kłopotowa(1920), Meyer(1922), Winckler z Iłowej(1929-1940).

W północnej części wsi znajdował się majątek. Obecnie na terenie byłego folwarku szkółka krzewów ozdobnych.

ŻALĘCINO /Sallentin/

Opublikowany 18 kwietnia 2021 przez Jerzy Dubiel

Wieś położona w gminie Dolice powiatu stargardzkiego. Wzmiankowana po raz pierwszy w 1229 roku w dokumencie, w którym książę pomorski Barnim I i jego matka Mirosława potwierdzają posiadanie wsi joannitom. Zakon Joannitów zajmował ¾ wsi, ¼ od połowy XIII wieku posiadała rodzina Bokemann-van der Boke, pochodząca z Nadrenii-Westfalii, odnotowana w okolicy Stargardu w 1302 roku w osobach Johannesa i Wernerusa. W 1504 roku książę pomorski Bogusław X potwierdził lenno we wsi dla Kartsena van der Boke. Na początku XVII wieku brak informacji o rodzie van der Boke. Prawdopodobnie lenno rodu van der Boke przejęła rodzina von Billerbeck wymieniona w dokumencie z 1540 roku. W tym czasie wieś podzielona na 4 działy własnościowe A, B, C i D. Majątek A określany był jako stare lenno rodu von Billerbeck, Majątki B, C i D należały do zakonu joannitów. Pierwszym znanym właścicielem majątku A z rodu von Billerbeck był Gustav Bogislaw von Billerbeck, po którym dobra odziedziczył jego syn, Ernst Bogislaw, a następnie syn Ernsta, Adam von Billerbeck. Kolejnym dziedzicem majątku A był syn Adama, Hans Ludwig von Billerbeck. W 1776 roku majątek A został zakupiony przez Lüdike Ernsta II von Schӧning. Kolejnym właścicielem majątku został Hans Ernst Friedrich Gotthlob von Schӧning, który zmarł w 1797 roku w Berlinie. Po nim dobra odziedziczył starosta August Ernst von Schӧning, urodzony 30.11. 1745r. Majątek B w 1706 roku nadany został przez zakon joannitów Paulowi Antonowi von Kameke. Po nim właścicielem majątku od1736 roku był syn Paula Antona, Friedrich Paul von Kameke a kolejnym został jego syn, Friedrich Wilhelm hrabia von Kameke. Po śmierci Friedricha Wilhelma i jego jedynego syna majątek B przypadł jego bratu, tajnemu radcy, Alexandrowi Friedrichowi hrabiemu von Kameke, który w 1791 roku sprzedał majątek B staroście, Augustowi Ernstowi von Schӧning. Majątek C był starym lennem rodu von Schӧning. W 1477 roku mowa o rodzie von Schӧninge. W 1494 roku właścicielem był Lüdeke von Schӧning. Kolejnym właścicielem wymienionym w dokumentach był Hans von Schӧning. W drugiej połowie XVI wieku dobra należą do Christopha von Schӧning, zmarłego w 1611 roku. W drugiej połowie XVII wieku właścicielem był Kurt Ludwig III von Schӧning, zmarły w 1681 roku, który nie pozostawił następcy. Po jego śmierci majątek C w 1686 roku zakupili: podpułkownik Lübeke Ernst II i Hans von Schӧning. Prawnym spadkobiercą po Kurcie Ludwigu von Schӧning była Barbara Margarethe von Schӧning, żona Hansa von Billerbeck`a, która przepisała majątek C na Lüdekę Ernsta II von Schӧning, od którego w 1708 roku majątek zakupił syn Hansa von Billerbeck, Caspar Ludwig von Billerbeck. Kolejnym właścicielem był Friedrich Wegener i jego syn Johann Friedrich Wegener. Od 1733 roku własność kapitana Sigmunda Wilhelma von Schӧning i jego syna Carla Friedricha. W 1748 roku majątek C po śmierci Carla Friedricha von Schӧning odziedziczyła jego matka, Abigail Eva, z domu von Bork, która w testamencie zapisała majątek wnuczce, Evie Carolinie Lousie von Bork, żonie majora Matthiasa Ferdinanda von Carmer, który w 1784 roku przejął majątek po śmierci żony. W 1795 roku jego jedyny syn, Johann Heinrich August Christian von Carmer dziedziczy majątek po uzyskaniu pełnoletniości. W 1805 roku majątek C zakupił August Ernst von Schӧning. Majątek D będący własnością zakonu joannitów, w 1763 roku przekazany został w ręce Lübeke Ernstowi von Schӧning. Wszystkie majątki w jeden scalił August Ernst von Schӧning, zmarły 24 marca 1807 roku. Miał dwóch synów i trzy córki. Synami byli: August Peter Friedrich Sigmund von Schӧning, urodzony w 1780 roku, który zastąpił ojca na urzędzie starosty powiatu pyrzyckiego oraz Carl Christoph Georg Leopold von Schӧning, urodzony 30 lipca 1783 roku, porucznik, biorący udział w bitwie pod Auerstaedt, późniejszy major. Po śmierci Augusta Ernsta to on odziedziczył majątek w Żalęcinie. W 1855 roku w wieku 72 lat przekazał majątek swoim dwóm synom: Carlowi Augustowi Wilhelmowi Ferdinandowi Colmarowi von Schӧning, urodzonemu 23 maja 1815 roku oraz Augustowi Ernstowi Florentinowi Ludomillusowi Albertowi von Schӧning, urodzonemu 31 października 1816 roku. Dodatkowo po bezpotomnej śmierci wuja odziedziczyli Muschri, Suckow i Ukerhof. W 1865 roku bezpotomnie zmarł starszy z braci, Carl August Wilhelm Ferdinand Colmar. Całość odziedziczył August Ernst Florentin Ludomillus Albert von Schӧning, bezżenny.

Po zespole pałacowo-parkowym pozostał park krajobrazowy o powierzchni 7,7 ha z pocz. XIX w., z alejami dębowymi oraz kamieniami, na których wyryto daty posadzenia drzew.

ŻARCZYN /Gross Schönfeld/

Opublikowany 1 lipca 2018 przez Jerzy Dubiel

Wieś położona w gminie Widuchowa powiatu gryfińskiego. Początki wsi sięgają średniowiecza. We wsi majątek należący do władcy Prus, w 1870 roku do skarbu państwa, mający 692 ha gruntów. Do 1939 roku nadal własność państwa pruskiego. Dzierżawiony. W 1910 roku majątek liczący 719,61 ha gruntów dzierżawiony przez rodzinę Niemann. W 1928 roku majątek liczący 557 ha gruntów dzierżawiony przez Johanna Riemann.

DWÓR

W południowo-zachodniej części wsi położony był zespół dworski. Dwór nie istnieje. Zachowały się zabudowania gospodarcze, resztki parku dworskiego oraz mur okalający założenie.

ŻARKI WIELKIE /Gross Saerchen/

Opublikowany 13 kwietnia 2014 przez Jerzy Dubiel

Pierwsza wzmianka o wsi pojawia się w roku 1346(Serchen) oraz kolejno w latach: 1353(der Sar), 1406(zum der Sara), 1454(Serichen), 1527(grossen Serichen), 1546(Gross Serichen). W 1353 roku Sare należała do dominium przewozkiego, którego właścicielem był ród von Hackeborn. Jako lennik rodu von Hackeborn w 1399 roku wymieniany jest Witzman von Kamenz. W latach 1402-1552 Żarki Wielkie należały do rodu von Biberstein, który nadał wieś i zameczek w kolejnych latach w zastaw(lenno) okolicznemu rycerstwu. W 1435 roku Żarki Wielkie otrzymał pod zastaw Christoph Notinhoff(von Notenhof). W 1441 roku wymienia się Friedricha von der Heide, a ród von der Heide wzmiankowany jeszcze w latach 1513, 1527, 1544, 1546. Około roku 1458 Wenzel(Wacław) von Biberstein oddał w zastaw zamek w Żarkach Wielkich Hinczowi von Rackwitz, który po kilku latach odsprzedał dobra żareckie Bodonowi VIII von Eulenburg, które decyzją króla Czech zostały mu odebrane w 1463 roku. W 1463 roku zamek Serichen król czeski nadał Wenzlowi von Biberstein. Później część wsi była w rękach Fabiana von Schӧnaich, część należała do dominium żarskiego, którego lennikiem był w roku 1587 Georg von Lossow. W roku 1602 wieś należała do włości mużakowskich, należących do burgrabiego von zu Dohna. Po zmianie nazwy na Nową Wieś po raz kolejny przynależna do Państwa stanowego Żary.

WIEŻA RYCERSKA

Wieża rycerska zbudowana w 1 połowie XIV wieku, prawdopodobnie przez rodzinę von Hackeborn od końca XVIII wieku pozostaje w ruinie. Murowana z cegły, założona na rzucie prostokąta. Zachowane są mury obwodowe do wysokości 3-6 m. Zwana w XV wieku „Czerwonym domem” była w tym okresie schronieniem dla mieszkańców, ale również dla awanturników i rycerzy-rozbójników. W latach 1434 i 1436 zaatakowana i niszczona przez władców księstw głogowskiego i żagańskiego powoli traci swoją funkcję obronną i popada w ruinę. W latach 1693-95 zostaje częściowo rozebrana, a materiał wykorzystano do budowy miejscowego kościoła.

ZESPÓŁ DWORSKI

W zachodniej części wsi nad Nysą Łużycką resztki zespołu dworskiego nieopodal ruin byłych zakładów papierniczych.

ŻARNÓWKO /NeuSarnow/

Opublikowany 25 kwietnia 2020 przez Jerzy Dubiel

Wieś położona w gminie Stepnica powiatu goleniowskiego. Założona w 1777 roku jako kolonia olęderska. W 1870 roku mowa o majątku z siedzibą dworską, w latach 60-tych XIX wieku własność rodziny Ferno, właścicieli majątku w Recławiu. W spisie majątków z 1910 roku właścicielem majątku A i C o powierzchni 253 ha gruntów był Oskar Ferno. W spisie z 1928 roku administratorem dóbr był H.Zander. W południowo-zachodniej części wsi położony był folwark. Obecnie bez śladu po majątku.

projekt i wykonanie: plus1.pl