DOBRA SZCZECIŃSKA /Daber/

Wieś gminna położona w powiecie polickim. Po raz pierwszy wymieniona w 1269 roku. W tym czasie była własnością księcia Barnima I. Żona Barnima I, Mathilda, matka Ottona I przekazała wieś swoim wnuczkom, Mechtildzie i Beatrix, córkom Mirosławy, mniszkom klasztoru cysterek w Szczecinie. Po ich śmierci wieś przechodzi zgodnie z testamentem Mathildy na rzecz klasztoru cysterek w Szczecinie(1304,1306). Część gruntów otrzymała kolegiata Mariacka w Szczecinie(1334,1336). W XIV wieku część wsi w rękach rodu rycerskiego Nemeke(Nemeken). Książę Świętobor w 1373 roku potwierdza nadania we wsi dla Petrusa von Nemeken. Pisownia nazwiska była różna-Nemeke, Nemeken, Niemez. W 1517 roku bracia Hans i Christoph von Nemeken otrzymali od księcia Bogusława X w lenno wieś Dobrą. W 1519 wymienia się braci Clausa, Christopha i Jürgena von Nemeken oraz Bertolda von Ramin, któremu bracia odsprzedali część gruntów we wsi za 350 florenów.  W 1526 roku dobra Bertolda von Ramin przejmuje Vivigenz I von Eickstede, ożeniony z córką Bertolda Anną(Ursulą). W 1557 roku część dochodów ze wsi czerpie klasztor św. Jana ze Szczecina. W 1568 roku część wsi w rękach Christopha von Nemeken i jego czterech synów: Heinricha, Richarda, Christopha i Thile`a, który po śmierci ojca przejmuje dobra rodzinne. Z powodu kłopotów finansowych w 1621 roku Thile von Nemeken sprzedaje część gruntów rodzinie von der Heide, które później prawdopodobnie zostały wykupione przez rodzinę von Ramin. Thile von Nemeken miał trzech synów: Heinricha, Christopha i Henninga oraz osiem córek. Po śmierci Thile`a von Nemeken zadłużone dobra przejmuje syn, Heinrich von Nemeken. Po jego śmierci majątek w rękach kapitana Jacoba Rebenstock , który ożenił się z wdową po Christophie von Nemeken. Wdowa posiadająca prawo do majątku po zmarłym mężu, Christophie, sprzedaje je Jacobowi Gabrielowi Hinz. W 1698 roku umiera ostatni z rodu von Nemeken. Ich dobra przejmuje zarząd komisaryczny powiatu Random, który przekazał następnie majątek Bogusławowi Ernestowi von Ramin(+1727). Po nim majątek przejmuje jego brat, Bernd Ludwig von Ramin a następnie syn Bernda, Jürgen Bernd von Ramin. Ta linia pochodziła z Buka. Od 1776 roku majątek jest w posiadaniu Karla Bogusława von Ramin, który w 1778 roku dokonał podziału majątku, dopuszczając dziedziczenie w linii żeńskiej. W ten sposób w 1804 roku majątek był w posiadaniu Margareth Beaty Lousy von Rohr, z domu von Ramin i Anny Caroliny von Plӧtz, z domu von Ramin( w tym czasie była już wdową), córek Carla Bogislawa von Ramin.  Współwłasność posiadały również dzieci w/w pań. Z rejestru z 1828 roku wynika, że od 1828 roku na majątku zamieszkiwał Ludwig von Ramin, którego następcą od 1833 roku był małoletni syn, Albert Friedrich Constantin von Ramin. Na krótko majątek z niewiadomych przyczyn w 1847 roku znalazł się w rękach Hermanna Emila Brandt, który w 1845 roku od króla Fryderyka Wilhelma otrzymał przywilej szlachectwa  z nowym nazwiskiem von Brandeck-Nadrense. Od 1859 roku ponownie własność rodziny von Ramin. Właścicielem był w tym czasie dyrektor kamery Eduard von Ramin. Ostatnim właścicielem z rodu von Ramin był w 1892 roku Max von Ramin. Po wygaśnięciu lenna rodu von Ramin na początku XX wieku i rozparcelowaniu ich dóbr, majątek z dworem w 1905 roku posiadał Max Wachsmuth, w 1910roku Ferdynand Finger, a jego majątek liczył wtedy 341 ha gruntów. Ostatnim właścicielem był Carl Borchart, a dobra liczyły w 1928 roku 350 ha gruntów. Po 1945 roku majątek przejęty przez Skarb Państwa. Na jego terenie utworzono, działające do lat 90-tych XX wieku PGR.

ZAŁOŻENIE DWORSKIE

Założenie powstało w XVIII wieku, położone było na południowym krańcu wsi i składało się z dworu, parku i budynków gospodarczych. Dwór zbudowany w XVIII wieku, rozbudowany w XIX wieku o skrzydło boczne i wieże, rozebrany w 1969 roku. Położony był w parku krajobrazowym, obecnie po rewitalizacji w rękach prywatnych. Od strony północnej parku dziedziniec folwarczny. Z dawnego zespołu folwarcznego pozostał budynek gorzelni oraz młyn.

dobra-szczecinska-1921-zachodniopomorskie

BUK /Böck/

Wieś położona w gminie Dobra Szczecińska powiatu polickiego. Po raz pierwszy wymieniona w 1284 roku. Prawdopodobnie od początku istnienia była lennem rodu von Ramin. W 1412 roku dobra należały do Friedricha von Ramin. W 1507 roku majątek  podzielony pomiędzy trzech braci: Bartholda, Busso i Friedricha von Ramin. Po 1551 roku kiedy książę Filip zatwierdził lenno w Buku rodzinie von Ramin, dochodzi do podziału majątku pomiędzy dwóch braci: Christopha i Friedricha von Ramin. Buk Odziedziczył Christoph von Ramin. Friedrich natomiast otrzymał Dobrą. Christoph von Ramin ożeniony był z Anną von Eichsted, z którą miał pięcioro dzieci. Buk odziedziczyli: Busso, Bartold i Henning von Ramin(1542-1598), najwybitniejszy z nich, kanclerz na dworze książąt pomorskich. W XVII wieku Buk jest własnością Bartolda, ożenionego z Erdmuth von Holzendorffen. Ostatnim właścicielem Buka był Friedrich Ehrenreich II von Ramin(10.04.1709-02.12.1782). Na nim zakończyła się linia z Buka i Rzędzin. W Buku od XIII wieku znajdowała się świątynia z kryptą, w której chowani byli właściciele majątku. Po wojnie trzydziestoletniej ziemie te są pod zarządem królowej Szwecji, Krystyny. Dobra w Buku i Rzędzinach podarowała majorowi wojsk szwedzkich, Georgowi von Lӧwenborgk. Po przejęciu tych ziem przez margrabiów brandenburskich dobra przejął rotmistrz Philip Ernst von Hayn(1678). Po kilku latach ponownie pod zarządem szwedzkim i w rękach majora Theophilusa Michaelis(1720). Po jego śmierci dobra sprzedane generałowi pruskiemu i komendantowi twierdzy Kostrzyn, Ottonowi Gustavowi von Lepel. Po nim majątek dziedziczy syn jego, Friedrich Wilhelm hrabia von Lepel, rycerz Zakonu Joannitów. W 1723 roku król Prus Fryderyk zatwierdził lenno wszystkim potomkom rodu, tak po mieczu, jak i po kądzieli. Buk był własnością rodziny do 1825 roku, do bezpotomnej śmierci ostatniego męskiego przedstawiciela rodu, Wilhelma Heinricha Carla hrabiego von Lepel. Przez małżeństwo z siostrami hrabiego majątek podzielony otrzymała rodzina von Schmeling oraz hrabiowie Henckel von Donnesmarck. Doprowadziło to do rozparcelowania dóbr. W 1858 roku część gruntów należącą do rodziny von Schmeling kupuje rodzina  hrabiów Henckel von Donnesmarck. Część gruntów(3/4) należała do Leo Amadeusa Maximiliana(1862), pozostała część(1/4) należała do Friedricha Otto Maximiliana(1862). Po scaleniu majątku przez Leo Amadeusa Maximiliana hrabiego Henckel von Donnesmarck, zostaje on sprzedany w 1872 roku Harry`emu hrabiemu von Arnim-Schlagenthin. Po nim dobra przejmuje syn, Henning hrabia von Arnim-Schlagenthin. Po śmierci Henninga hrabiego von Arnim-Schlagenthin w 1910 roku majątek liczący wtedy 1013,20 ha gruntów zostaje z uwagi na długi rozparcelowany. W 1927 roku majątek z dworem był w rękach Franza Pritzel. W 1928 roku liczył 459 ha gruntów.

ZESPÓŁ DWORSKI

W południowej części wsi pozostałości po zespole dworsko-folwarcznym- kamienny mur otaczający zespół, zespół kilku budynków gospodarczych, pozostałości po parku dworskim.  Dwór położony po wschodniej stronie dziedzińca, rozebrany został po 1945 roku. Był to budynek parterowy, podpiwniczony, kryty dachem dwuspadowym. Zbudowany był w XIX wieku na planie prostokąta.

buk-1907-zachodniopomorskie

ŚWIĘCIECHÓW /Silberberg/

Wieś położona w gminie Drawno powiatu choszczeńskiego. W XIV wieku wieś należała do rodu von Güntersberg. Od XVI do XVIII wieku w rękach rodu von Wedel z Drawna. W XIX wieku częste zmiany właścicieli. W 1804 roku majątek należy do rodu von Brunn. W 1828 roku właścicielem dóbr jest rodzina Velthusen. W 1857 roku właścicielem był Carl Edward Wagenmann. W 1879 roku majątek o powierzchni 973ha nadal w rękach rodziny Wagemann. W 1896 roku majątek o areale 974ha należał do rodziny Crome. W 1914 roku majątek o powierzchni 1324ha należał do Heinricha von Enckevort. W tym czasie w skład majątku wchodziły folwarki: Zdunowo(Fauleriege) i Rudno(Ruhden). W 1929 roku własność Oskara von Enckevort(1324ha). Do 1945 roku majątek w rękach rodu von Enckevort. Ostatnim właścicielem dóbr był Oskar von Enkevort.

ZESPÓŁ PAŁACOWY

Pałac zbudowany na początku XX wieku na fundamentach starszej budowli, wzniesiony na planie prostokąta, podpiwniczony. W sąsiedztwie park krajobrazowy. Naprzeciwko zespołu pałacowego zespół budynków gospodarczych z nieistniejącym dworem widocznym na zdjęciu.

swieciechow-dwor

SUCHOWO /Zuchow/

HISTORIA WSI

Wieś położona w gminie Kalisz Pomorski powiatu drawskiego. Po raz pierwszy wymieniona w 1337 roku. W 1519(Zuche) w rękach rodu von Güntersberg. W 1565 roku wymienia się rodzinę von Zadow, później nadal w posiadaniu rodziny von Güntersberg. Kolejnymi właścicielami wsi była rodzina baronowska von der Goltz- wymieniona Eliza von der Goltz(1806). Od 1855 roku dobra są w posiadaniu rodu von Klitzing. W 1907 roku umiera właściciel majątku mieszkaniec pałacu- Kurt von Klitzing.

suchowo-palac

ZESPÓŁ PAŁACOWY

Pozostałością po założeniu są resztki parku krajobrazowego. Pałac zaprojektowany przez Martina Gropiusa nie istnieje.

suchowo-1932-2-zachodniopomorskie

STRĄCZNO /Stranz/

Wieś położona w gminie Wałcz powiatu wałeckiego. Po raz pierwszy wymieniona w 1337(Strutz). Później jako Straczno(1448), Struczno(1466), Strzancz(1490), Strzanczno(1490), Schtrancz(1502), Strayncz(1524), Streczno(1552), Strenczno(1577), Stręczno(1578), Stranz(1944). W XIV wieku własność rodu von Wedel i von Wedel-Tuczyńskich. Wymienia się Jana von Wedel i jego żonę Annę, która w 1471 roku sprzedaje część wsi Andrzejowi Szamotulskiemu, synowi Piotra, a który to zakup w 1472 roku zatwierdził król Kazimierz Jagiellończyk. Do 1502 roku część wsi była w rękach Thabescha-Mateusz Turno i Jerzego Kalyn i jego córek. Grunty Thabescha-Mateusza Turno po jego smierci w 1502 roku otrzymał Maciej von Wedel-Tuczyński oraz za pozwoleniem królewskim wykupił grunty należące do córek Jerzego Kalyn. Po 1513-14 roku córki Jerzego Kalyn- Zofia Borstheda, żona Piotra i Katarzyna Zoynicz(Zanczen), żona Fryderyka odzyskują swoje dobra we wsi. W 1532 roku Maciej von Wedel-Tuczyński przepisuje swoje dobra synom- Janowi, Krzysztofowi i Stanisławowi von Wedel-Tuczyńskim. W 1562 roku Stanisław i Krzysztof von Wedel-Tuczyńscy dzielą między siebie dobra. W roku 1565 swoją część Krzysztof sprzedaje żonie Annie Rosnowskiej.  Część gruntów należała do rodziny Turno. Już w 1376 roku otrzymali we wsi grunty od joannitów. W 1482 roku wymieniony Herman Turno, w 1502 roku Mateusz Turno, w 1546 roku Bartłomiej Turno, 1554-86 Jerzy Turno, 1554-59 Mateusz Turno, 1554-86 Wawrzyniec Turno, 1554-82 Wilhelm Turno 1565-66 Franciszek Turno. W 1557 roku król Zygmunt August potwierdza nadanie 1/4 wsi Jerzemu, Mateuszowi, Wawrzyńcowi i Wilhelmowi Turno. Majątek we wsi do XVIII wieku należał do rodziny Turno.

straczno-palac

W środkowej części wsi położony był zespół dworski. Pozostałością jest park krajobrazowy oraz resztki zabudowy folwarcznej.

straczno-1937-2-zachodniopomorskie

SŁONICE /Kleeberg/

W 1837 roku właściciel Rębusza , Ernst Ferdinand Boeck zakupił grunty i do 1851 roku stworzył majątek ziemski. W 1896 roku majątek o powierzchni 240ha należał do Gewerbebank Driesen. W 1914 roku majątek obejmował 146ha gruntów i należał do Wilhelma Mӓder. W 1929 roku należał do Ehrharda Glahn, właściciel Krzęcina.

We wsi dwór z parkiem krajobrazowym oraz zabudowaniami gospodarczymi.

slonice-dwor

 

 

 

RYCERZEWKO /Ritzerow/

HISTORIA WSI

Wieś położona w gminie Świdwin powiatu świdwińskiego. Prawdopodobnie folwark założony w połowie XIX wieku do 1945 roku należał do rodziny von Oppenfeld. W 1910 jak i w 1929 roku majątek w rękach Moritza von Oppenfeld. W 1910 roku dobra liczyły 876 ha gruntów, w 1929 roku liczyły 284 ha gruntów. Do 1945 roku wymieniana jako właścicielka Barbara von Oppenfeld(1942). Ciekawostką jest powstanie nazwiska von Oppenfeld. Bracia Moses(1793-1861) i Daniel Oppenheim(1800) w 1824 roku zakupili majątek w Bierzwnicy(Reinfeld). Moses zaczął używać nazwiska- Moritz von Oppenheim-Reinfeld a z połączenia nazwiska i nazwy miejscowości powstało nazwisko von Oppenfeld. Na używanie takiego nazwiska dostali pozwolenie w 1827 roku.

rycerzewko-zachodniopomorskie

ZESPÓŁ DWORSKI

We wsi dwór z drugiej połowy XIX wieku. Zbudowany na planie prostokąta, jednokondygnacyjny, z przybudówką. W pobliżu zabudowania gospodarcze oraz resztki parku krajobrazowego.

rycerzewko-1936-2-zachodniopomorskie

ROGÓWKO /Roggow B/

Wieś położona w gminie Węgorzyno powiatu łobeskiego. Po raz pierwszy wymieniona w 1562 roku. Od XV do końca XVIII wieku była własnością rodu von Borcke- w XVIII wieku wzmiankowany Carl. W 1720 roku własność rodziny von Dewitz. W 1778 roku wieś należała do rodziny von Lӧwenklau(d`Orville von Lӧwenklau, von Lӧwenclau). W 1804 roku własność rodu von Ramin. W latach 1845-1862 własność rodu von Kuylenstierna.  W latach 1879-1884 majątek posiadała rodzina Mendelsohn. Od 1893 roku majątek był w posiadaniu baronów von Katzler. Wymieniony: baron Rudolf zmarły w 1893 roku, baronowa Luise, z domu Jouanne, zmarła w 1918 roku, Konrad zmarły w 1921 roku. W 1910 liczył  1310,75ha gruntów. W 1928 roku dobra są własnością barona Karla von Katzler i liczył 1311 ha gruntów.

ZAŁOŻENIE PAŁACOWE

Pozostałością po założeniu jest park krajobrazowy oraz ruiny pałacu. Obok zabudowania gospodarcze.

rogowko-1938-zachodniopomorskie

RADACZEWO /Reichenbach/

HISTORIA WSI

Wieś położona w gminie Choszczno powiatu choszczeńskiego. Początkowo wieś należała do cystersów z Kołbacza. Po raz pierwszy wymieniona w 1278 roku. W tym roku należała do księcia pomorskiego Barnima I, który nadał je w lenno rodzinie von Güntersberg. W 1523 roku wieś jest w rękach Joachima V. von Güntersberg. W XVII wieku doszło do podziału wsi na kilka własności. W 1770 roku rodzina von Blanckensee scala majątek. W 1817 roku dobra zakupuje rodzina Carl Gottlieb von Bethe(1778-1840). Z tej rodziny wymieniony Helmuth von Bethe(1842, 1861) oraz Theodor von Bethe(XXw). Od lat trzydziestych właścicielem majątku została rodzina Blühdorn. Byli właścicielami do 1945 roku.

radaczewo-zachodniopomorskie

ZAŁOŻENIE DWORSKO-PARKOWE

W centralnej części wsi na niewielkim wzniesieniu w otoczeniu parku stał dwór. Prawdopodobnie pochodzący z XVIII wieku, zniszczony w trakcie działa wojennych w 1945 roku, rozebrany w latach 60-tych. Na miejscu dworu postawiono budynek mieszkalny. W otoczeniu dworu znajduje się park krajobrazowy. W 1825 roku Peter Joseph Lenne(1789-1866), jeden z najwybitniejszych europejskich architektów krajobrazu XIX wieku, przygotował projekt dla obszarów rolniczych w majątku Radaczewo. Projekt ten obejmował powierzchnię około 1000 ha gruntów. W projekcie znalazły się uprawy polowe, ogrody, pastwiska, zadrzewienia, akweny wodne. Park rozciągał się na prawie 4 km. Obsadzony był różnymi gatunkami drzew. Aleje wytyczone były nietypowo, obsadzone krzewami agrestu czy porzeczek. Dziś po dawnej świetności nie ma prawie śladu.

radaczewo-1945-zachodniopomorskie

PNIÓW /Pinnow/

HISTORIA WSI

Wieś położona w gminie Myślibórz powiatu myśliborskiego. Początki wsi sięgają średniowiecza. Wymieniona w 1337 roku. Możliwe, że część gruntów ziemskich we wsi posiadał w tym czasie ród von Ilstedt, posiadający ziemię w pobliskim Czernikowie. W 1492 roku dobra są w posiadaniu rodu von Strauss– wymieniony Bernd, Claus, Hans i jego syn Hans z Wojcieszyc, Claus i Kurt z Krajnika, Jakub, Claus i Piotr z Różanek. W 1706 roku dobra przejmuje Ernst Ludwig von der Marwitz. W 1802 roku majątek zakupuje od Friedricha Ludwiga von der Marwitz, Lupold Christoph von Wedel z Krępcewa. Rodzina von Wedel posiada dobra do 1945 roku- wymieniony- Günther von Wedel(1903) oraz Curt von Wedel(Lata 20-te XX wieku).

pniow-dwor

DWÓR

We wsi ruina dworu zbudowanego przez rodzinę von Wedel w XVIII wieku, przebudowanego w XIX wieku. Zbudowany na planie prostokąta, podpiwniczony. W sąsiedztwie zabytkowy park krajobrazowy o powierzchni 3,0 ha.

pniow-1930-zachodniopomorskie

NOWIELIN /Naulin/

HISTORIA WSI

Wieś położona w gminie Pyrzyce powiatu pyrzyckiego. Po raz pierwszy wymieniona w 1240 roku. Należała wtedy do księcia pomorskiego Barnima I a we wsi istniała warownia obronna chroniąca ziemię pomorską przed Brandenburczykami. Wielokrotnie jeszcze wymieniana pod różnymi nazwami: Nowelyn(1300), Noulin(1307), Neylyn(1312), Neulin(1337). W 1253 roku książę Barnim I przekazuje część wsi augustiankom z Pyrzyc. W 1276 roku przez wieś przebiega granica państwowa brandenbursko-pomorska, komplikując prawa własności do miejscowych gruntów. W 1300 roku część gruntów w posiadaniu rycerza Gerarda. W 1315 roku część dóbr w posiadaniu Henningusa II de Hagen. Około 1326 roku część gruntów należała do mieszczanina pyrzyckiego Gerarda de Hove. Po jego śmierci dobra odziedziczyli bracia Luchto, Konrad i Mateusz von Kӧt(h)en, które to grunty sprzedają Ottonowi Arnoldowi Kruze. W części brandenburskiej po 1304 roku margrabia Waldemar nadaje grunty Hinikonowi de Nienkop. Po nim dobra otrzymali bracia Dytryk i Henning von Brederlow z Derczewa. Część gruntów w tej części w 1337 roku należały do miejscowej parafii. W 1350 roku część ziem we wsi należała do Hinczk Junge, po którym dobra przejął Henning von Brederlow. Część gruntów należącą  do Bartłomieja von Brederlow i Janekina von Hagen w 1369 roku margrabia Otton nadał zakonowi joannitów z Choszczna. Ziemie we wsi w części pomorskiej i brandenburskiej w XVI wieku przejmuje rodzina von Hagen. W 1409 roku Jan von Hagen część gruntów wiejskich przekazał na rzecz kościoła mariackiego w Szczecinie, będące w posiadaniu kościoła do 1784 roku. W 1445 roku wymienia się Ludwika i Markwarda von Hagen. W 1464 roku wymieniony Bernd von Hagen. W 1482 roku syn Ludwika von Hagen, Gerd von Hagen sprzedaje skarbnikowi miejskiemu z Pyrzyc Hansowi von Molner, jego ojcu i braciom część gruntów nowielińskich, które to rodzina von Molner sprzedała później(1499) kościołowi Św. Ottona. W 1499 roku dobra zmarłego bezpotomnie członka rodu von Hagen margrabia zapisuje swojemu poborcy podatkowemu, Walentemu von Wins. W 1564 roku właścicielem dóbr nowielińskich był Michał von Hagen. Trudno powiedzieć kiedy dochodzi do podziału wsi na majątki A,B,C i D, czy to było pod koniec XVII czy na początku XVIII wieku. Majątek A należał w 1701 roku do Jana von Hagen, później do jego syna Dubislava Filipa von Hagen. Po śmierci Dubislava Filipa(1748), w 1749 roku majątek przechodzi w ręce syna, Filipa Zygmunta(zm.1749), który sprzedał je w tym samym roku baronowi von Schultz. Od 1770 roku majątek A staje się własnością Samuela Fryderyka von Schätzel. W 1773 roku dobra A ponownie w rękach rodziny von Hagen. W skład majątków B i C wchodziły dobra wcześniej należące do augustianek i joannitów, później do rodziny von Hagen. Właściciele tej części wsi był Tido Krzysztof von Hagen(1668-1737), pan na Renicach, landrat powiatu myśliborskiego. Po nim dobra dziedziczy jego syn, Jan Zygmunt(1698-1755). W 1779 roku Leopold Krzysztof von Hagen, syn Jana Zygmunta sprzedaje majątek B i C Samuelowi Fryderykowi von Schätzel. Około 1784 roku Samuel Fryderyk von Schätzel scala cały majątek, który należy do jego rodziny do 1837 roku. Od tego roku właścicielem wsi zostaje Edward Fryderyk  Wendorff. Majątek w rękach rodziny  Wendorff pozostawał do 1945 roku. W 1892 roku właścicielem wsi był Edward Fryderyk A. Wendorff. Ostatnim właścicielem dóbr w Nowielinie był Eberhard Wendorff, pochowany obok kościoła. Po 1945 roku majątek staje się własnością Skarbu Państwa a na jego terenie utworzono PGR.

ZAMEK

Prawdopodobnie we wsi stał zamek zbudowany przez książąt pomorskich w XIII wieku lub przez rodzinę von Hagen w XIV wieku. Legendy mówią o zamku rozbójnika, który miał się łączyć podziemnym korytarzem biegnącym pod jeziorem z pałacem-dworem. Zamek zburzony przez mieszczan pyrzyckich. Podobno ślady zamku odkryto na Górze św. Jana na połudiowy-wschód od Jeziora Zamkowego.

nowielin-zachodniopomorskie

DWÓR

We wsi ruina dworu, zbudowanego w 1790 roku przez rodzinę von Schätzel. Zbudowany na planie prostokąta, podpiwniczony, kryty dachem mansardowym, parterowy z użytkowym poddaszem. Przebudowany w drugiej połowie XIX wieku. Po 1945 roku w budynku mieściły się biura i mieszkania dla pracowników. Od lat 70-tych opuszczony, nieużytkowany. Dwór w otoczeniu parku krajobrazowego o powierzchni 14,6 ha.

We wsi kościół z XIII wieku, przebudowany w XVI wieku. W jego wnętrzu empora organowa z ok. 1600 roku z galerią ścienną z herbami rodziny von Hagen i rodów z nią spokrewnionych(von Wachholz, von Wedel, von Kleist, von Borcke, von Puttkamer, von Manteuffel, von Natzmer, von dem Borne, von Bonin, von Blanckenburg, von Podewils, von Flemming…)

nowielin-1936-zachodniopomorskie

PRZYWODZIE /Fürstensee/

Wieś położona w gminie Przelewice powiatu pyrzyckiego. Wieś sięgająca korzeniami średniowiecza. Stare lenno rodu von Wedel z linii krępcewskiej. W 1628 roku właścicielem wsi był Kurt Friedrich von Wedel. W 1681 roku wymieniony Jochim Christoph von Wedel. W latach 1668-1671 dobra w posiadaniu Ernsta Levina von Wedel. Z rodziny von Wedel wymienieni: Friedrich Wilhelm von Wedel(1699)-syn Ernsta Levina, joannita Lorenz Jürgen von Wedel(1731), synowie Lorenza- Otto Friedirch Wilhelm, Georg Detlof, Ernst David Ludwig i August Vincenz. W 1787 roku za 35000 talarów majątek wykupił Otto Friedrich Wilhelm von Wedel. Po jego śmierci majątek w 1828 roku przejmuje Hermann Friedrich Heinrich von Wedel. W 1844 roku własność Ernsta Achaza Wilhelma von Wedel. W 1879 roku jego majątek liczył 891,33 ha gruntów. W 1910 roku majątek wielkości 1318,01 ha posiadał Paul von Wedel-Burghagen. W 1928 roku dobra licząc 1376 ha posiadał Ewald von Wedel. Posiadali majątek do 1945 roku.

przywodzie-dwor przywodzie-palac

ZAŁOŻENIE DWORSKIE

Pozostałością po założeniu są resztki zabudowy folwarcznej oraz parku krajobrazowego. Z w/w pocztówek we wsi dwa dwory lub przebudowa dworu parterowego-widok z pocztówki z 1899 roku. 

przywodzie-1934-zachodniopomorskie