ŻEGOCINO /Segenthin/

Wieś położona w gminie Malechowo powiatu sławieńskiego. Od XVI wieku lenno rodu von Heydebreck. Posiadali wieś w latach 1588-1743. W XVII wieku dwa majątki należące do von Puttkamerów i von Massowów, później jeden z nich zastawiony rodzinie von Podewils. W 1751 roku wieś nabył pułkownik Carl Wilhelm von Kleist. Wg L. von Ledebura posiadali majątek w latach 1711 do 1808 roku. W 1807 roku umiera Carl Caspar von Kleist. Od 1832 roku dobra w rękach rodu von Blumenthal. Posiadali majątek do 1945 roku. Z tego rodu właścicielem był Gustav zmarły w 1885 roku, Werrner zmarły w 1910 roku oraz Annette, z domu Kayser, urodzona w 1857 roku.

Pałac

 

 

 

 

 

 

 

 

Z założenia zachował się pałac, park krajobrazowy oraz resztki zabudowy gospodarczej.

WIETRZNO /Vettrin/

Wieś położona w gminie Polanów powiatu koszalińskiego. Lenno rodu von Glasenapp, wzmiankowani w 1756 i w 1761. W 1772 roku po śmierci Heinricha Adreasa von Glasenapp, wdowa sprzedała majątek prawdopodobnie rodzinie von Bodeck(Bodecker) wymienionej jako właściciele wsi w 1781 roku. W 1781 roku majątek przechodzi w ręce kapitana Augusta Wilhelma von Below przez ożenek z Charlottą Amalią von Bodeck, z domu von Zickelshain. Od 1803 roku właścicielem jest rodzina von Wrangel (wzmiankowany Carl Gustav Wilhelm). W 1836 własność rodziny von Natzmer. W latach 1836-46 majątek należał do rodziny von Lettow. W 1847 roku majątek zakupił hrabia Maximilian von Schwerin-Putzar, zmarły w 1872 roku. Kolejnymi właścicielami byli: hrabia Heinrich von Schwerin zmarły w 1888 roku i Friedrich urodzony w 1875 roku.  Prawdopodobnie budowniczym pałacu był hrabia Friedrich von Schwerin. Kolejnym właścicielem był Wendelin von Below od 1913 roku a od 1921 roku dobra są w rękach Heinircha Otto Traun. W latach 30-tych XX wieku pałac przejęty przez władze III Rzedszy i w pałacu utworzono szkołę dla dziewcząt. Od 1935 roku w rękach Dr Malach, później jego żony zamężnej za Dombroschke.

Pałac

Zbudowany prawdopodobnie w XIX wieku, kilkakrotnie rozbudowywany(ok. 1910 roku, 1920). Po założeniu zachował się również park krajobrazowy, dom zarządcy-willa, i budynki gospodarcze.

KŁANINO /Klannin/

Wieś położona w gminie Bobolice powiatu koszalińskiego. Pierwotnie była wioską kościelna. Stare lenno rodu von Ristow. Na początku XVII wieku wieś staje się własnością biskupa kamieńskiego Anthoniusa von Bonin, która po jego śmierci w 1628 roku przejmuje częściowo rodzina von Bonin oraz rodzina von Bӧhn z nim spokrewnione. W 1677 roku Friedrich Wilhelm von Bonin sprzedał swoją część Alexandrowi Jürgenowi von Münchow. Jego syn, Georg Friedrich von Münchow w 1733 roku odziedziczył majątek należący wcześniej do Felixa Lorenza von Bӧhn a w 1743 roku odziedziczył cały majątek. W 1746 roku dobra przekazał swojemu synowi, kapitanowi Ottonowi Casimirowi von Münchow. W 1753 roku od Ottona Casimira von Münchow majątek zakupił generał-porucznik Anshelm Christoph von Bonin. W 1762 roku majątek zakupiła rodzina von Hellermann. Posiadali majątek do 1945 roku. Z tego rody wymienieni: Friedrich zmarły w 1794 roku, Wilhelm Casimir zmarły w 1840 roku, Wilhelm, zmarły w 1889 roku, Ewald zmarły w 1901 roku, Edgar zmarły w 1924 roku, Ewald urodzony w 1911 roku.

Pałac

We wsi zbudowany na początku XX wieku neobarokowy pałac w otoczeniu parku krajobrazowego. W pobliżu zachowały się budynki założenia folwarcznego.

TUROWO /Thurow/

Wieś położona w gminie Szczecinek powiatu szczecineckiego. Wieś założona w 1543 roku przez Hansa Mandekena. W latach 1747-1756 dobra posiadali hrabiowie von Schwerin– wzmiankowany Hans Bogislaw zmarły w 1747 roku. W 1804 roku dobra posiadał August Friedrich Ludwig Meissner. W 1803-1842 majątek posiadali von Kamecke(Kamike, Kamnick, Kameke). W latach 1854-1939 majątek w rękach rodziny Helms– wymienieni Christian Helms(XIX w.) oraz Heinrich(XX w.).

Dwór

Dwór nie istnieje.

WIETSZYCE /Wettschütz/

Wieś położona w gminie Pęcław powiatu głogowskiego. Po raz pierwszy wzmiankowana w 1295 roku(Wethcze). W latach 1660- 1720 wieś należała do rodziny von Stӧssel(Stiesseln). W 1669 roku część wsi posiadała rodzina von Scholz und Lӧwenheim zwana również Scultetus von Lӧwenheim. W 1718 roku jako właściciel wymieniony baron Hans Christopher von Schweinitz, posiadający Krzepielów i Mileszyn.  Od 1755 roku własność rodziny Liebermann von Sonnenberg. W 1791 roku wspomniany dwór i folwark należący do kapitana von Liebermann. Posiadali majątek jeszcze w 1817 roku. Od 1870 roku majątek należał do Richarda von Salmuth(1837-1902) ożenionego 1-mo z Marie Dietrich, 2-do z Luise Weltner.

Pałac

 

 

 

 

Pałac nie istnieje. Resztki zabudowy folwarcznej.

 

ZWIERZYNEK /Schwerin/

Wieś położona w gminie Węgorzyno powiatu łobeskiego. W 1338 roku lenno rodu von Lode. W 1346 roku wymieniona rodzina von Wedel, kiedy lenno należało do Wedego von Wedel i była to pierwsza informacja o miejscowości. Wśród późniejszych właścicieli wymieniany Lupold von Wedel. W XVIII wieku należała do rodu von Versen. W 1756 roku część wsi należała do rodu von Borcke– wzmiankowany August Gottlob. W 1781 roku właścicielem wsi był Sebastian Georg von Wedel, który stawia siedzibę dworska oraz zabudowania folwarku.  W 1837 roku majątek w rękach rodziny von Pfuhl(Pfuel). W 1827 roku Henrietta von Pfuel, z domu von Wedel, wdowa po zmarłym w 1826 roku generale Karlu Ludwigu von Pfuel przejmuje gospodarstwo od swojego młodszego brata podupadły majątek w Zwierzynku. W latach 1843-1848 wymieniana rodzina von Mettingh, kiedy po śmierci Henrietty von Pfuel majątek przechodzi w ręce jej córki i jej męża.  Od 1848 do 1945 roku w majątek w rękach rodu von Wedel. Wymienieni: Sebastian Georg zmarły w 1827 roku, Bernhard zmarły w 1897 roku, Elisabeth, z domu von Arnim, zmarła w 1917 roku, Bernhard urodzony w 1873 roku.

Dwór

 

 

 

 

Dwór nie zachował się. Po założeniu pozostały budynki gospodarcze oraz park podworski.

ZDBOWO /Stibbe/

Wieś położona w gminie Tuczno powiatu wałeckim. Po raz pierwszy wzmiankowana w 1337 roku(Stubow) oraz w latach: 1448(Stubowo), 1590(Szibowo), 1641(Zbowo), 1736(Stybowo). Rodzina von Wedel będąca właścicielami tych ziem oraz mieszkańcami zamku w Tucznie oddaje część gruntów rodzinie von Volt, która w 1306 roku w tym miejscu zakłada wieś Zdbowo. Siedziała tu do około 1612 roku. Później dość częste zmiany właścicieli. W 1736 roku mowa o siedzibie dworskiej. W 1736 roku mowa o siedzibie dworskiej i folwarku. W 1782 roku właścicielem majątku była rodzina Krzycki herbu Kottwitz. W 1861 roku Ferdinand Philipp Rée pochodzący z Bartelshagen na Pomorzu za 250000 talarów nabył majątek w Zdbowie. Rodzina Rée była rodziną żydowską, która przeszła na protestantyzm. Ferdinand Philipp Rée wraz z Jenny Julie Philippine, z domu Jenny Emilie Julie Georgine Jonas(ur. 1825) mieli dwóch synów, Georga i Paula. Po śmierci Ferdinanda w 1881 roku majątek odziedziczył Georg Rée. Paul Rée był niemieckim filozofem empirystą, a później lekarzem, przyjacielem Friedricha Nietzschego i Lou von Salomé. W 1900 roku od rodziny Rée majątek zakupił Max Guenther. Max Guenther poznał Paula Rée w 1888 roku podczas studiów medycznych w Szwajcarii i po zakupieniu majątku w Zdbowie kontynuował praktykę lekarską. Max Guenther zmarł w 1908 roku bezdzietnie. Cały swój majątek zapisał państwu pruskiemu. Rodzina zwróciła się do rządu o możliwość wykupienia majątku i w 1909 roku rząd pruski sprzedał majątek Richardowi Guentherowi właścicielowi majątku w  Osieku Drawskim(Wutzig). Około 1920 roku Richard Guenther przekazał majątek swojej córce Marianne, zamężną za Wolfgangiem Bennecke. W 1925 roku w Szwajcarii umiera Marianne Bennecke, która osierociła sześcioro małoletnich dzieci. Majątek nabył Wolfgang Bennecke.

Dwór

Dwór nie istnieje. Był to budynek parterowy, kryty dachem naczółkowym. Po założeniu zachowało się kilka budynków gospodarczych.

STEPIEŃ /Stepen/

Osada położona w gminie Biały Bór powiatu szczecineckiego. Po raz pierwszy wzmiankowana w 1408 roku. W 1698 roku pierwszym właścicielem majątku był Adam Henning von Kameke. Po jego śmierci w 1700 roku wieś przejęła rodzina von Zarth. W XVIII wieku właścicielem dóbr był Friedrich Wilhelm von Zarth, który zginął w 1741 roku podczas I wojny śląskiej. W 1756 roku wymieniony Hans Jürgen von Zarth. Po wymarciu rodziny von Zarth dochodziło do częstych zmian właścicieli. W krótkich odstępach czasu były to rody: von Sommnitz, von Gottberg, von Glasenapp, von Zamtory, von Rӧden(1804), von Deetz, dzierżawca Reinke, rodzina Dӧrschlag, Geibler(1831-1862), von der Gablentz(1879-1884), von Wolden(1893r.), Gertz(1905-1914), Deinert(1914). W 1919 roku majątek przejmuje Kurt Piltz i był właścicielem do 1945 roku.

Dwór

 

 

 

 

Po założeniu zachowały się budynki gospodarcze i park krajobrazowy.

RZEPCZYNO /Repzin/

Wieś położona w gminie Brzeżno powiatu świdwińskiego. Po raz pierwszy wzmiankowana w 1337 roku, choć jest mowa o zamku istniejącym w XIII wieku. W XVIII wieku należała do rodziny von Bonin. W 1786 roku majątek został sprzedany. Na początku XIX wieku należał do baronów von der Goltz, wymienionej w 1804 roku. W 1823 roku właścicielem był Gembicky, w 1845 roku Müller, w latach 1846-1879 Gustav Pretzell i Hermann Pretzell,  w latach 1887-1893- baronowie von Puttkamer. W 1898 roku doszło do parcelacji majątku.

Pałac

Zbudowany prawdopodobnie w połowie XIX wieku, rozbudowany w XX wieku. Pierwotnie wybudowano część centralną, skrzydło wschodnie, część skrzydła południowego i więżę. W 1930 roku rozbudowany o skrzydło północne oraz drugą część skrzydła południowego. Podczas pierwszej wojny światowej w pałacu mieścił się lazaret. W 1929 roku pałac zaadoptowano na dom starców oraz szpital pulmonologiczny. Od 1994 roku właścicielem było Towarzystwo Pracy Twórczej. Od 2007 roku w pałacu utworzono Salezjański Młodzieżowy Ośrodek Wychowawczy.

Majątek 1

Położone ok. 200 m na wschód od pałacu założenie dworskie. Czytelne podwórze z zachowanymi zabudowaniami gospodarczymi. Budynek mieszkalny praw. przebudowany.

Majątek 2

Naprzeciwko majątku 1-go budynek mieszkalny o cechach parterowego dworu z zachowanym budynkiem gospodarczym.

RUSOWO /Rützow/

Wieś położona w gminie Ustronie Morskie powiatu kołobrzeskiego. Po raz pierwszy wzmiankowana w 1182/83 roku w dokumencie księcia Bogusława I jako „Villa Ruzowe”. W 1321 roku było to lenno braci Heinricha i Hermanna von Damitz(Dametze, Damece, Damisse). W 1383 roku część wsi von Damnitz sprzedał siostrom zakonnym z Kołobrzegu i Koszalina. W 1565 roku wieś podzielona własnościowo pomiędzy rody von Damitz( w spisie występują Jacobenn, Siuert, Jochim, Pawell) i von Kameke(wymieniony Joachim Kameke). W 1630 roku wieś podzielona pomiędzy Michaelem von Bonin a Carstenem von Kameke. W 1666 roku istniały już 4 działy własnościowe należące do: Karstena von Kameke, Gottschalka von Damitz, Lucasa von Damitz i Christopha von Damitza Starszego. W XVIII wieku nadal kilka działów własnościowych: majątek A należał w 1731 roku do porucznika Christiana Heinricha von Damitz, majątek B w 1768 roku należał do tajnego radcy Friedricha Wilhelma von Gerlach, majątek C w 1764 roku należał do kapitana Friedricha Wilhelma von Damitz i majątek D w 1747 roku należał do porucznika Henninga Wediga von Damitz. Pod koniec XVIII wieku doszło do scalenia majątków i pozostawały one w rękach von Damitza. Około 1800 roku sprzedał majątek porucznikowi Carlowi Christophowi von Müllerowi, od którego roku dobra w 1807 odkupił kupiec i konsul z Kołobrzegu Ernst Friedrich Samuel Schrӧder. Dorobił się podczas wojen napoleońskich. Był właścicielem Klaptow, Fritzow i Schotzow. Zamieszkał w Rusowie. Jego następcami byli: porucznik Schrӧder od 1837 roku, Emence Schrӧder w drugiej połowie XIX wieku oraz wdowa po nim, Fritz Schrӧder do 1907 roku, Pomorskie Towarzystwo Osadnicze od 1907 do co najmniej 1911 roku, kupiec berliński Lichtenberg, który posiadał 131ha i Fritz Schrӧder, który posiadał 135ha a następnie wdowa po Fritzu do 1945 roku.

Dwór

 

 

 

 

Zbudowany po 1807 roku. Składał się z budynku głównego oraz dwóch skrzydeł. Budynek główny był parterowy z użytkowym poddaszem, kryty dachem naczółkowym, podpiwniczony. Rozebrany po 1945 roku. Obok park krajobrazowy o powierzchni 36 ha założony ok. 1830 roku a zaprojektowany przez poczdamskiego architekta ogrodów Petera Josepha Lenné.

POŁCZYN ZDRÓJ /Bad Polzin/

Miasto uzdrowiskowe położone w powiecie świdwińskim. Już w VI wieku w pobliżu Połczyna Zdroju powstała osada. W 1290 roku Bogusław IV wzniósł tu zamek, który był własnością książęcą do początków XIV wieku, który książę Warcisław przekazał rodowi von Wedel. W 1337 roku po raz pierwszy pojawia się nazwa miejscowości(Bolczin). W tym czasie Połczyn należał do hrabiego Hassego von Wedla. W 1389 roku Połczyn przekazany rodzinie von Manteuffel. Wielokrotnie niszczone przez: wojska husyckie w 1431 roku, krzyżackie w 1433 roku, podczas wojny trzynastoletniej. W 1515 roku właścicielem Połczyna był Kurt von Manteuffel. W latach 1567-1614 lenno na terenie Połczyna posiadała rodzina von Schwave(Swave, Suave, Schwaven, Schwaben). W 1569 roku na terenie Połczyna siedziała również rodzina von Zozenow(Zotzenow). W 1587 roku lenno na terenie Połczyna posiadała rodzina von der Goltz. W 1654 roku Połczyn od Asmusa von Manteufflela przejął Jakub von Krockow ale ród von Manteuffel nadal posiadał dobra na terenie miasta, odnotowani w 1843 roku. W 1798 roku dobra w rękach rodziny von Blankenburg. W 1800 roku majątek w posiadaniu rodziny von Kleist. Kolejnym właścicielem była rodzina von Kupperwolff notowana w 1804 roku- wzmiankowany Wolf Carl. W 1846 roku majątek posiadała rodzina von Voss oraz von Wolffradt(Wolffrath, Wolfrat). Od 1850 roku zamek z majątkiem w posiadaniu rodziny Simon– wymienieni Dr. Gustaw zmarły w 1852 roku, Franziska, z domu von Zastrow, zmarła w 1879 roku oraz Gustaw zmarły w 1938 roku. Od 1914 roku dobra w posiadaniu rodziny Behrendt- wzmiankowany Bernhard. Ostatnim właścicielem zamku-pałacu z majątkiem była rodzina Germer– wymieniony Heinrich.

Zamek

Zamek stoi na niewielkim wzgórzu, nad doliną rzeki Wogry. Nieznany jest jego pierwotny wygląd. Wielokrotnie przebudowywany. W XVIII wieku wzniesiono obecny budynek w stylu barokowym.  Obecnie jest to budynek postawiony w kształcie litery L, piętrowy. Piwnice datowane są na wiek XVI. W pałacu funkcjonuje biblioteka oraz wystawa starych pocztówek.

Grodzisko

PIASECZNIK /Petznick/

Wieś położona w gminie Choszczno powiatu choszczeńskiego. Po raz [pierwszy wzmiankowana w 1278 roku. W okresie średniowiecza należała do rodów von Wedel, von Güntersberg. W latach 1528-1644 wieś w posiadaniu rodu von Anclam. W 1739 roku wieś należała do rodu von Rhein(Rein, von dem Rine, Ryne, de Reno). W 1775 roku Piasecznik należy do rodziny von Schmiedeberg. W latach 1879-1918 majątek w rękach królów Prus, dzierżawiony. W 1879-1905 dzierżawił Louis Sänger. W 1928 roku dobra posiadał baron Karl von Pechmann(ur. 1884r.).

Dwór

 

 

 

We wsi ruina dworu położonego w północno-zachodniej części wsi.