BEŁCZ WIELKI /Oderbeltsch/

Położony w gminie Niechlów powiatu górowskiego. Wzmiankowany już w 1281 roku(Baltz), kiedy należała do braci Dzierżka, Henryka i Dalesza de Corentzka z Bełcza. W zachodniej części wsi położony był majątek, który w 1787 roku należał do hrabiego Hansa Ernsta Emil von Kalckreuth(1728-1792) z Podbrzezia Dolnego, założyciela pierwszej linii hrabiowskiej rodu. W 1760 roku ożenił się z hrabianką Constantią Augustą Sophią von Schlabrendorf(1742-1813), córką ministra Śląska, hrabiego Ernsta Wilhelma.  W 1786 roku Hans Ernst otrzymał tytuł hrabiego. Miał z nią dwóch synów: Hansa Wilhelma Adolpha(1766-1830) i Ludwiga Ernsta Heinricha Konstantina(1771-1847). Po śmierci ojca Bełcz Wielki przypadł w spadku Ludwigowi Ernstowi Heinrichowi Konstantinowi, późniejszemu generałowi dywizji. W 1800 roku ożenił się z Jeannette von Unruh(1772-1855), owdowiałą Panią von Buchholtz, z którą miał dwie córki i syna, hrabiego Ryszarda(1808-1879), pruskiego szambelana i generała porucznika. Przed 1830 rokiem Ernst Heinrich sprzedał majątek rodzinie Schӧnborn. Po 1860 roku dobra zakupiła rodzina Dürr. W 1894 roku majątek Ludwiga Dürr obejmował 436ha gruntów. Po śmierci Ludwiga Durr majątek odziedziczyli synowie: Ludwig i Konrad(1867-1930). Około 1909 roku majątek zakupił Wilhelm Gilka-Bӧtzow(1880-1921). Po śmierci majątek zarządzany przez Kurta Moeller, który stał się jego dzierżawcą. Przed 1937 roku majątek rozparcelowany przez Śląskie Towarzystwo Krajowe. Właścicielem resztówki był Fritz Taube. Ale nie obejmowała pałacu, w którym mieściła się szkoła Hitlerjugend.

PAŁAC

 

Do 1910 roku stał pałac zbudowany w latach 30-tych XIX wieku przez rodzinę Schӧnborn. Około 1910 roku Wilhelm Gilka-Bӧtzow zbudował na miejscu starszej budowli nową, neobarokową siedzibę. Po 1945 roku pałac zaadaptowano na potrzeby szkoły, która działała nieprzerwanie do 1997 roku. Po kilku latach miejscowi radni przekazali pałac fundacji, który następnie zakupił prywatny właściciel. Pozostający bez opieki przez kolejne lata był rozkradany i dewastowany aż w 2016 roku dzieła zniszczenia dokonał pożar. W 2023 roku znalazł nowego właściciela. Może szczęście mu tym razem dopisze…

BAWOROWA /Beerberg/

Dawniej samodzielna wieś, obecnie część miasta Leśna, położona w gminie Leśna powiatu lubańskiego. Podzielona była na część Górną i Dolną oraz Małą stanowiącą przysiółek Leśnej. W 1371 roku księżna Agnieszka nadała wieś w lenno Bernhardowi von Üchtritz. Umiera w 1406 roku. Dobra dziedziczą jego trzej synowie: Heinrich, Hans i Bernhard. W 1516 roku wieś kupuje rodzina von Debschütz. Po śmierci Heinricha von Debschütz w 1545 roku wieś otrzymał jego syn, Hans Debschütz, zmarły w 1589 roku, założyciel linii rodu z Baworowej. Po jego śmierci część Górną otrzymał syn jego Jonas(*1560-+1657), a Dolną syn Melchior(*1562-+1639). Melchior von Debschütz z małżeństwa z Sabine von Eberhard miał ośmiu synów. Najstarszy Joachim(*1591-+1657) otrzymał część Górną, młodszy Melchior auf Schadewalde(ze Smolnik)(*1592-+1668) otrzymał część Dolną. Część Dolną w 1666 roku otrzymał czwarty syn Joachim Ernst(*1638-+1672), który dokupił część Górną. Joachim Ernst von Debschütz miał syna Ernsta Conrada(+1673), na którym wymarła linia z Baworowej rodu von Debschütz. Część Górna od 1717 roku należała do Antona Gottlieba von Kirchhof. Anton Gottlieb(+1750) pochodził z bogatej kupieckiej rodziny działającej w Lubaniu. Dnia 03.08.1727 roku otrzymałod cesarza szlachectwo z predykatem von Grünkirch. Ożenił się z panną von Uechtritz z gałęzi Kleinneundorf. W 1748 roku sprzedał majątek. Od 1770 roku dobra należą do Johanna Georga von Hohberg, który w 1787 roku scala dobra w jeden majątek. W latach 1800-1830 właścicielem majątku jest Hans von Bissing, później jego syn Adolf baron von Bissing(*1800-+1880). Od 04.05.1880 dobra dziedziczy jego córka Marie Auguste baronowa von Haugwitz(*1842-+1915). Kolejnym właścicielem jest syn, Wilhelm von Haugwitz z Wleńskiego Gródka. W tym czasie majątek jest dzierżawiony- część Górna przez Karla von Haugwitz, część Dolna przez Franza Dittmar. Dolna część należała do rodzin: von Tschirnhaus, von Link und Hüstbach, von Eben, von Salza, von Felsenstein, Glafey. W maju 2017 roku rozpoczęto odbudowę pałacu. Do końca tego roku będą wylane stropy we wszystkich pomieszczeniach. Pozostałe prace, w tym odbudowa budynków gospodarczych z odtworzeniem podwórza kontynuowane będą w latach następnych. Na całość przeznaczono około 38 mln złotych.

 

 

PAŁAC

Około 1800 roku wybudowano pałac w stylu klasycystycznym, przebudowany w 2 połowie XIX wieku. Budynek zbudowany na planie prostokąta, dwukondygnacyjny, kryty dachem mansardowym, częściowo podpiwniczony. Po wojnie pałac zaadoptowany na biura PGR. Obecnie własność prywatna, ruina.

BARDO /Wartha/

Miasto gminne położone w powiecie ząbkowickim. Jako osada istniała już w X wieku. Po raz pierwszy wymieniona w 1096 roku. W tym czasie zniszczony przez wojska czeskie. Kasztelanami bardzkimi byli- Sobiesław /1203/, Dzierżko-Peregryn/1223/, Bogusław Jarosławowic/1261/, Jan syn Żerzucha/1269/, Jarosław Mroczkowic z Owiesna/1283/. W 1301 roku teren grodu zakupili cystersi, którzy do 1810 roku byli właścicielami miasta. Prawa miejskie Bardo otrzymało w 1322 roku. Do tego roku był polskim grodem granicznym na Śląsku. W 1322 roku leżało w granicach księstwa świdnickiego, w latach 1322-1548 Bardo  w granicach księstwa ziębickiego, w latach 1548-1565 należało do księstwa legnicko-brzeskiego, w latach 1565-1742 w granicach księstwa ziębickiego, w latach 1742-1945 w Królestwie Pruskim  i Niemiec.

Na terenie Bardo-Opolnica znajduje się zameczek myśliwski z połowy XIX wieku.

Bardo 1937r.

Plan miasta z 1937 roku.