NOWA ROLA /Niewerle/

Wieś położona w gminie Tuplice powiatu żarskiego. Wzmiankowana w 1346 roku oraz w: 1451(Nywerlde), 1513(Niberle), 1538(Niewerle). W 1451 roku należała do rodu von Kalckreuth. Prawdopodobnie w XV/XVI wieku doszło do podziału wsi na kilka własności rycerskich. W 1577 roku część wsi należała do Kacpra von Kalckreuth i jego żony Ursuli von Mauer. Druga część była własnością rodu von Biberstein(1587). Kacper von Kalckreuth umiera w 1593 roku bezpotomnie. Dobra jego przejmuje Hans von Kottwitz.  Prawdopodobnie po śmierci Hansa von Kottwitz w 1595 roku tę część wsi przejmuje w roku 1596 Hans Christoph von Gӧllnitz. W 1637 roku część gruntów należy do rodu von Wiedebach, ale już w 1650 wymieniany jest Ulrich Wenzel von Biberstein. Na początku XVII wieku majątek w posiadaniu rodu von Bünau(1688, 1742, 1755). W 1650 roku właścicielem dóbr był Rudolf, żonaty z Marianne von Wiedebach, zmarły w 1686 roku. W 1687 roku część Nowej Roli otrzymał w spadku Heinrich von Bünau. W 1672 roku część dóbr należy do rodu von Stolzenberg. Prawdopodobnie za czasów rodu  von Bünau doszło do scalenia majątków we wsi. Kolejni właściciele: von Reibnitz(1692, 1770), von Zeschau(1810-1817). Po śmierci Balthasara Heinricha Erdmanna von Zeschau(1810), w 1811 roku podział majątku. Część wsi otrzymała córka, Emilie Juliane von Francois. Drugi majątek od połowy XVIII wieku należał do rodu von Reibnitz- wymieniany Johann Gottlob von Reibnitz. W 1817 roku jeden z majątków w posiadaniu rodziny Jӓnicke. Do scalenia majątków dochodzi za czasów von Split(t)gerber(1823). Zakupu majątków dokonał David von Splt(t)gerber(1741-1823-1830). Przez kilka lat dobrami zarządzała wdowa. Kolejnym właścicielem dóbr była rodzina von Pechlin(1833-1836), następnie Pӓsler(1836, 1840) i Neumann(1857), później rodzina von Uechtritz und Steinkirch(1864)- wymienieni Julius, zmarły w 1872 roku, Hugo zmarły w 1892 roku oraz Clementine, z domu Hempel urodzona w 1843 roku. Prawdopodobnie ostatnimi właścicielami majątku była rodzina Kommornitzik(Komornicki?).

Nowa Rola- dwór

Nowa Rola park

Nowa Rola- pałac

Dwór, obecnie w ruinie, zbudowany w XVIII wieku, przebudowany w XX wieku. Murowany z cegły, piętrowy, założony na planie prostokąta, nakryty dachem mansardowym.

Nowa Rola 1939, lubuskie

NOWA NIEDRZWICA /Hermsdorf/

Wieś położona w gminie Przytoczna powiatu międzyrzeckiego. Po raz pierwszy wymieniona w 1430 roku(Cherstop) oraz w latach 1432(Herstop), 1434(Hersdorf), 1538(Hertop), 1577(Hernsdorff). Własność szlachecka należąca do rodu Herstopkich(Hersztopskich, Herstowskich). W latach 1430-35 siedział tu Jakub Herstopski(Herstowski, de Herstop alias de Dłusko). W 1452 roku mowa o synach zmarłego Jakuba: Janie, Marcinie, Wojciechu, Piotrze, Andrzeju i Macieju. W latach 1452-99 wzmiankowany Marcin Herstopski, burgrabia poznański.  On wraz z bratem Andrzejem w 1469 roku sprzedał ½ Nowej Niedrzwicy Piotrowi Kwileckiemu. W 1487 roku z zastrzeżeniem prawa wykupu część wsi Ludgierzowi, wójtowi z Obornik. W 1528 siedział tu Jan Herstopski. W 1538 roku Ostrorogowie z Lwówka wymienili wieś jako swoją własność. Prawdopodobnie od nich na początku XVII wieku dobra zakupił Hieronim von Kalckreuth z Pomorska koło Zielonej Góry. Przed 1650 rokiem wieś zakupiona przez Gembickich– wymieniony Paweł Gembicki, żonaty z Barbarą Rozdrażewską, kasztelan santocki. W 1645 roku wieś zapisał swojej żonie. W 1857 roku majątek należał do hrabiny Węsierskiej, z domu hrabianki Kwileckiej. Po 1860 roku majątek jest w rękach Theodora Throemer. W 1870-77 roku dobra o areale 725ha należały do Adolpha Pflug z Berlina. W 1896 roku majątek o powierzchni 724,53ha gruntów wchodzący w skład majątku w Krasnym Dłusku, który był własnością Richarda Pflug. Administratorem dóbr był Wilhelm Wagner. W 1907 roku majątek obejmował 724ha gruntów i należał do Marthy Weber, wdowy Pflug, z domu Gubalke. W 1913 roku majątek o powierzchni 724ha należał do małżeństwa Weber.

„Stary dwór”

Stojący przy drodze budynek prawd. z połowy XIX wieku, siedzibą dworską byłych właścicieli majątku. Parterowy z piętrowym ryzalitem w części środkowej, kryty dachem dwuspadowym.

„Nowy dwór”

nowa-niedrzwica-pow-skwierzyna-lubuskie

nowa-niedrzwica-palac001

Dwór zbudowany około 1900 roku. Piętrowy z użytkowym poddaszem, dwupiętrowym ryzalitem w części środkowej , kryty dachem dwuspadowym, podpiwniczony.

nowa-niedrzwica-1894-lubuskie

 

 

 

NOWA JABŁONA /Neugabel/

Wieś położona w gminie Niegosławice powiatu żagańskiego. Wzmiankowana w 1376 roku. W 1718 roku wieś należała do Caspra von Stosch. W 1791 roku wieś była własnością barona von Dyherrn. W tym czasie mowa o siedzibie dworskiej, folwarku i jednym wolnym majątku(Freigut).  W 1820 roku majątek w rękach Julie Henrietty Walther z domu Gerdessen. Od 1844 roku dobra w posiadaniu kapitana Roberta Richtsteig– wymieniony w spisie właścicieli w 1866 roku-  wg spisu właścicieli z 1873 roku majątek jego obejmował 2604 mórg ziemi, a następnie w rękach Friedricha Maxa Blomeyer(21.04.1861-01.01.1905). W 1894 roku majątek Maxa Blomeyera obejmował 664ha.W 1898 roku majątek obejmował 670ha wraz z folwarkami Pustkowie(Annahof), Nowy Dwór(Neuhof) i Magdalenenau. W 1902 roku własność porucznika w stanie spoczynku Joers, 666ha wraz z folwarkami Pustkowie(Annahof), Nowy Dwór(Neuhof) i Magdalenenau. W 1905 roku majątek obejmował 666ha i należał do porucznika w stanie spoczynku Johannesa Joers. W skład majątku wchodziły folwarki: Pustkowie(Annahof), Nowy Dwór(Neuhof) i Magdalenenau. . W 1909 roku majątek wraz z folwarkami Pustkowie(Annahof), Nowy Dwór(Neuhof) i Magdalenenau obejmował 683ha i należał do porucznika Johannesa Joers. W 1917 roku majątek o areale 683ha z folwarkami Pustkowie(Annahof), Nowy Dwór(Neuhof) i Magdalenenau należał do Erasmusa Wladislausa Josepha von Olsza Stablewskiego.

DWÓR

We wsi zespół dworsko-folwarczny. Po zespole pozostały budynki gospodarcze. Dwór rozebrany około 2004-2005 roku.

2022r.

Nowa Jabłona 1937, lubuskie

NIWISKA /Niebusch vel Bergenwald/1936/

Wieś położona w gminie Nowogród Bobrzański powiatu zielonogórskiego. Pierwszym właścicielem wsi od XIII wieku był ród von Berge, który wg Johanna Synapiusa razem z rodem von Biberstein przybył z Tyrolu około 1242 roku do Dolnych Łużyc a stąd na Dolny Śląsk. Właścicielami Niwisk byli do połowy XVIII wieku. Założycielem rodu był Hans von Berge, który miał trzech synów. Najmłodszy- Christoph otrzymał Niwiska. Z tej linii wyłoniła się gałąź żukowicka około 1381 roku. W 1407 roku wieś należy do braci Henricha i Nickela von Berge. W 1517 roku wymienieni bracia: Ernst, Kasper, Hans, Siegmund, Joachim i Melchior. W 1539 roku majątek należy do Adama von Berge, również właściciela Jeleniowa, po którym wieś dziedziczy jego syn, Joachim. Po jego śmierci około 1560 roku dobra przechodzą w ręce jego brata, Sigismunda, właściciela Kaczenic. Po śmierci Sigismunda von Berge w 1612 roku dobra dziedziczy jego syn, Georg Heinrich von Berge. Powiększa majątek o wieś Kotowice. Kolejny dziedzic, Siegmund von Berge, syn Georga umiera bezdzietnie w 1685 roku. Cały majątek dziedziczy jego brat, Hans Christoph von Berge. Powiększa swój majątek o zakup wsi Kamionka, Pierzwin i Pielice. U schyłku życia przekazuje wieś synowi, Georgowi Rudolphowi i przenosi się do Kamionki, gdzie umiera w 1721 roku. Georg Rudolph von Berge w 1718 roku ożenił się z Anną Elisabeth von Schweinitz z Kłaszyna. Dzieci nie mieli. Ze śmiercią Georga Rudolpha w 1742 roku wygasa niwiska linia rodu. Dobra dziedziczy Hans Julius hrabia von Schweinitz. Po nim majątek dziedziczy jego syn, Hans Friedrich von Schweinitz ożeniony z Julianną Heleną hrabianką von Dyherrn z Mirocina Średniego. Po jego śmierci w 1806 roku majątek przechodzi na jego liczne potomstwo, które w 1840 roku sprzedają dobra Heinrichowi Ernestowi von Beirisch. Po jego śmierci w 1844 roku dobra dziedziczy wdowa po nim, która w 1859 roku sprzedaje majątek majorowi Friedrichowi von Schmeling. Umiera w 1892 roku. Dobra niwiskie łącznie ze wsią Kaczenice dziedziczy jego syn, Friedrich Wilhelm Samuel von Schmeling, ożeniony z Hedwig Joannette von Mutzenbecher. W 1912 roku majątek posiada Alexander hrabia von Hatzfeld-Trachenberg. W latach 1921-28 dobra są w zarządzie Dr Paula Ikier z Żagania. W latach 1928-37 dobra są pod kierownictwem Dr Geisberg, prawnika. Ostatnią właścicielką majątku była Margaret Polensky-Zelner.

Po 1945 roku majątek przejął Skarb Państwa. W latach 1958-60 przeprowadzono bieżące naprawy pokrycia dachu. W roku 1976 wykonano dokumentację pomiarowo-rysunkową obiektu. W 1991 roku ponowny remont budynku. Obecnie obiekt w rękach prywatnych, popadający w ruinę.

Niwiska, lubuskie

niwiska-kolo-nowogrodu-bobrzanskiego

niwiska-palac

ZESPÓŁ PAŁACOWY

Zespół pałacowy złożony z pałacu, zabudowy folwarcznej, bramy wjazdowej i parku. Z inicjatywy rodziny von Berge w roku 1582 ukończono budowę dworu obronnego na planie litery „L”(wygląd obiektu znany nam jest z XVIII-wiecznego rysunku Wernhera).
Z częściowym wykorzystaniem fundamentów dworu obronnego w roku 1753 Hans Julius von Schweinitz buduje barokowy pałac. Zniszczony pożarem w roku 1826 i odbudowany w ciągu następnych dwudziestu lat. Murowany z cegły, dwukondygnacyjny, założony na planie wydłużonego prostokąta. Elewacje rozczłonkowane podziałami ramowymi. Na osi fasady wejście ujęte rokokowym portalem, poprzedzone tarasem z kamienną balustradą. Wnętrze gruntownie przebudowane, w jednym z pomieszczeń zachowane sklepienie krzyżowe. Dach czterospadowy z lukarnami. Przed elewacją frontową zachowane resztki ogrodzenia z bramą, w postaci dziesięciu filarów z barokowymi kamiennymi wazonami. Z oryginalnego wystroju zachowała się częściowo stolarka okienna oraz drzwi wejściowe do pałacu. Pałac usytuowany jest w obrębie założonego w XVIII wieku rozległego parku krajobrazowego ze starodrzewiem, alejkami, sadzawkami i kanałami.

niwiska-1896-lubuskie

NIETKÓW /Schlesisch Nettkow, Polnisch Nettkow/

Wieś leżąca w gminie Czerwieńsk powiatu zielonogórskiego. Miejscowość po raz pierwszy wzmiankowana w roku 1305 jako Villa Necka, aczkolwiek część autorów uważa, że Villa Necka to Nietkowice/Deutsch Nettkow/. W 1329 roku pojawia się nazwa wsi- „Netka” związana z rodziną von Rothenburg. W 1420 roku wymieniana jest również rodzina von Newenwalder-Lagow, wymieniani jeszcze w XVI wieku/1553/ oraz von Lessnaw z Płotów.  W 1499 roku wzmiankowany Hans von Lessnaw z Płotów. W 1499-1500 siedział tu Melchior von Newenwalder. W 1510 dobra we wsi posiadają Kasper i Melchior von Newenwalder-Lagow. W 1521 roku Georg von Lagow, syn Melchiora odziedziczył wraz z bratem Klemensem majątek we wsi. W 1553 roku wzmiankowani Hans von Rothenburg i Michał von Lagow jako dziedziczni panowie wsi. W 1559 roku siedział tu Franciszek von Rothenburg. W kolejnych stuleciach cała wieś stanowiła własność rodu von Rothenburg do 1788 roku. W 1713 i w 1718/19 roku własność landrata Alexandra Rudolfa von Rothenburg, zamieszkały w Nietkowicach z dwójką małoletnich synów. Po wygaśnięciu rodu von Rothenburg dobra zakupił książę kurlandzki Piotr Biron. Po jego śmierci w roku 1800, majątek dziedziczy jego najstarsza córka, Katarzyna Wilhelmina 1-o księżna Rohan-Guemenee, 2-ndo księżna Trubeckoj, 3-o hrabina von der Schulenburg a po jej śmierci w 1839 jej młodsza siostra, Paulina Maria Luiza, po mężu księżna von Hohenzollern-Hechingen– 26 kwietnia 1800 roku zawarła związek małżeński z Friedrichem Hermannem Ottonem księciem von Hohenzollern-Hechingen(22.07.1776-13.09.1838). Od 1838 roku posiadłość przejął syn księżnej, Friedrich Wilhelm Hermann Constantin- ostatni książę Hohenzollern-Hechingen, dwukrotnie żonaty: 1. z Hortense Eugenie Napoleone księżniczką von Leuchtenberg(23.12.1808-01.09.1847), córką Eugene`a de Beauharnais, wicekróla Woch, księcia von Leuchtenberg, pasierba Napoleona I, i jego żony Augusty de Baviere, księżniczki bawarskiej z domu von Wittelsbach(małżeństwo bezdzietne), 2-ndo w 1850 roku z Amalią Sophie Karoline Adelheid baronówną Schenk von Geyern, która przed ślubem dekretem królewskim otrzymała tytuł hrabiny von Rothenburg, przechodzący na jej później zrodzone dzieci. Wymienieni w księdze właścicieli dóbr w 1857r. Do 1945 roku w rękach hrabiów von Rothenburg. W 1873 roku majątek hrabiego von Rothenburg obejmował 10935 mórg ziemi a w 1879 roku 810,06ha gruntów. W 1896 roku majątek obejmował 785ha gruntów. W 1929r.właścicielem majątku o areale 817ha był hrabia Friedrich von Rothenburg.

Nietkow lubuskie

nietkow

nietkow-brama-wjazdowa

nietkow-palac

nietkow-lubuskie

ZAMEK

Prawdopodobnie w XIV wieku rodzina von Rothenburg buduje zamek, po którym obecnie nie ma śladu. Zamek wymieniany był w XV wieku i w czasach wojny trzydziestoletniej. W 1758 roku zamek rodu von Rothenburg odwiedził Fryderyk II, król Prus. Po zakupieniu wsi przez księcia kurlandzkiego Piotra Birona, w 1798 roku rozpoczęto budowę nowej siedziby, prawdopodobnie z wykorzystaniem fundamentów rozebranego zamku. Pałac dotrwał do zakończenia wojny w stanie nienaruszonym, z pełnym wyposażeniem pałacowym. Po zajęciu obiektu przez wojska radzieckie, część wyposażenia została wywieziona do Związku Radzieckiego/ meble, obrazy zastawy, posągi, dywany, biblioteka/.  Pozostała część wyposażenia została zniszczona, rozgrabiona a sam pałac podpalony przez żołnierzy radzieckich. Z dawnego założenia pałacowo-parkowego hrabiego von Rothenburg pozostała barokowa brama z około połowy XVIII wieku prowadząca do krajobrazowego parku.

ZAŁOŻENIE DWORSKIE

We wsi drugi, skromny majątek w 1929 roku należący do Erwina Schmolke, 26ha, przy ul. Kasprowicza założenie dworskie.

WILLA

nietkow-willa-pageli

NIETKOWICE /Strassburg Oder/

Wieś położona w gminie Czerwieńsk powiatu zielonogórskiego, o metryce średniowiecznej, w XV wieku w posiadaniu rodziny von Waldau. Od 1511 roku jako właścicieli wsi wymienia się rodzinę von Rothenburg, która była w posiadaniu Nietkowic do śmierci ostatniego z rodu von Rothenburg w roku 1788. Majątek został sprzedany księciu kurlandzkiemu, Piotrowi Bironowi. Od 1800 roku w posiadaniu córki księcia Piotra, Pauliny Marii Luizy księżnej von Hohenzollern-Hechingen. Od 1838 roku w posiadaniu syna księżnej, Fryderyka Wilhelma, który w 1850 roku żeni się z Amalią Schenk von Geyer, przyjmującą w dzień ślubu tytuł hrabiny von Rothenburg. W 1869 roku umiera ostatni książę von Hohenzollern-Hechingen. Dobra przejmuje jego syn, Fryderyk Wilhelm Karl hrabia von Rothenburg. Ostatnim z rodu właścicielem majątku był Eitel Friedrich hrabia von Rothenburg. Po 1945 roku budynek zaadoptowano na budynek nadleśnictwa z biurami, mieszkaniami dla pracowników oraz stołówką.

Nietkowice- pałac

ZESPÓŁ DWORSKI

W północnej części wsi położony był zespół dworski. W skład zespołu wchodzi: dwór późnoklasycystyczny z około połowy XIX wieku. Murowany na planie prostokąta, piętrowy, podpiwniczony, kryty dachem dwuspadowym.  Obok park krajobrazowy oraz zabudowania gospodarcze.

nietkowice-1896-lubuskie

NIEKARZYN /Nickern/

Wieś leżąca w gminie Skąpe powiatu świebodzińskiego po raz pierwszy wzmiankowana w roku 1366. Pierwszym znanym właścicielem Niekarzyna był Wolf von Mühlen(Mühlenheim). W XV i XVI wieku Niekarzyn, Rosin i Kępsko były w posiadaniu rodziny von Lӧben– wzmiankowany Sigmund von Lӧben(1501). Od 1596 roku część Niekarzyna,  Rosina, Kępska  zakupił od swojego szwagra przedstawiciel brandenburskiej rodziny z Berge pod Berlinem, Christoph von Hake(Haacke  wg Wedekinda). W tym czasie część gruntów we wsi posiadał Franz von Neumann. W 1672 roku następuje podział majątku na  synów Rudolpha von Hake: Christopha i Georga: Georg otrzymuje Kępsko, Christoph otrzymuje Niekarzyn i Rosin. Przez dziesięć lat w imieniu małoletnich synów Rudolpha majątkiem zarządzała wdowa po nim, Anna Margarete z domu Unruh. W 1677 von Hake utraciła Rosin. Niekarzyn był w tym czasie w posiadaniu Samuela Rudolpha von Hake, a następnie Beate Dorothea von Hake i jej męża Christopha Adolpha von Lӧben. Część majątku została zlicytowana na rzecz Christiana Hoffmann. W roku 1759, 23 lipca rozegrała się bitwa pod Kijami doprowadzając do całkowitego zniszczenia wsi. Jako właścicieli wsi wymienia się również rody : von Zobeltitz, von Plӧnnies, von Kalckreuth.

MAJĄTEK A

niekarzyn-palacniekarzyn-palac-aniekarzyn-palac-widok-od-parku

W południowo-wschodniej części wsi położony zespół pałacowy. W XIX wieku majątek należał do rodziny Schulz a następnie Pruskiej Domeny Klasztornej z Neuzelle. Na początku wieku XX dzierżawcą dóbr majątku A był Karl Boltze, który dokonuje przebudowy w 1905 roku pałacu do obecnej bryły. Pałac zbudowany na fundamentach dworu zburzonego w 1759 roku podczas działań wojennych. Trzykondygnacyjny, o zróżnicowanej bryle z przysadzistą wieżą. Podpiwniczony. Po 1945 roku w rękach PGR. Od lat 70-tych XX wieku w pałacu mieści się szkoła podstawowa. W tym czasie przeprowadzono przebudowę i rozbudowę parteru doprowadzając do zniekształcenia elewacji frontowej. Dokonano również przebudowę wnętrz. W sąsiedztwie pałacu park krajobrazowy.

MAJĄTEK B

Niekarzyn- pałac B

niekarzyn-widok-od-drogi

W północnej części wsi położony folwark z istniejącym do dnia dzisiejszego XVIII-wiecznym dworem, określanym jako Gut B. XIX wieku majątek był własnością rodziny Zippel, później wymienia się rodzinę Brunzel, ale na krótko. Ostatnim właścicielem była rodzina Schade.

DWÓR

Zbudowany pod koniec XVIII wieku w stylu barokowym, na planie prostokąta, jednokondygnacyjny z użytkowym poddaszem, nakryty dachem mansardowym z wystawką i naczółkami. Po 1945 roku zaadoptowany na mieszkania dla pracowników tutejszego PGR oraz na stołówkę i świetlicę. Dwór wchodzi w skład zespołu dworskiego, w skład którego wchodzą: zabudowania gospodarcze, podwórze oraz park krajobrazowy.

niekarzyn-1896-lubuskie

NIEDŹWIEDŹ /Niedewitz/

Wieś położona w gminie Łagów powiatu świebodzińskiego. Początki wsi sięgają XIII wieku. Pierwszymi znanymi właścicielami wsi od XV do XVI wieku była rodzina von Schlichting, właściciele Ojeżyc, Jezior, Bucz i Staropola. Od początku XVII wieku wieś podzielona na kilka własności rycerskich należących do: von Lossow, von Schmolck, von Za(o)beltitz. W XVIII wieku wymienia się rody: von Grünberg(1752)- wymieniony Balthasar Adam von Grünberg , von Stenzsch, von Knobelsdorff z Mostek, von Zabeltitz(1752-1774)- wymienieni Hans von Zabeltitz, Friedrich Christan von Zabeltitz, Conrad Siegmund von Zabeltitz, Hans Friedrich von Zabeltitz. Od rodziny von Knobelsdorff dobra zakupuje Sebastian von Unruh a rodzinę von Lossow(1774) „zastępuje” rodzina von Seidlitz. Z rodziny von Unruh(1752-1774) wymienia się Caspar Rudolf von Unruh. W 1765 było 5 własności rycerskich w wiosce. Pod koniec XVIII wieku większość ziemi była w rękach 2-ch rodzin: von Stosch i von Morstein. Na początku XIX wieku część dóbr w posiadaniu rodziny von Perle. Od 1833 roku dobra we wsi posiada rodzina Wolff. Wzmiankowani jeszcze w 1857 roku. W 1850 roku całość dóbr trafia w ręce Carla von Rissmann. Od 1853 roku ponownie podział wsi na kilku właścicieli. Na początku XX wieku majątek w rękach rodziny von Schulz von Heinersdorf(1903). Prawdopodobnie przez małżeństwo Ilse von Schulz von Heinersdorf(ur.1886) z członkiem rodziny von Kunow, dobra przejmuje i scala w jeden majątek rodzina von Kunow, która w miejscu starego dworu buduje neogotycki pałac, zniszczony w 1945 roku. Ostatnim właścicielem wsi był porucznik Joachim von Kunow stale przebywający w Berlinie.

Niedźwiedź- pałac

Niedźwiedź- pałac

niedzwiedz-lubuskie

Niedźwiedź lubuskie

Niedźwiedź lubuskiePozostałością po założeniu są resztki parku krajobrazowego oraz zabudowy gospodarczej.

niedzwiedz-1911-lubuskie

MARZĘCIN /Alexanderhof/

Osada położona w okolicy Zatonia, obecnie przynależna do miasta Zielona Góra. Jest to były folwark, prawdopodobnie założony w połowie XIX wieku. W latach dwudziestych XX wieku zarządzany przez Fritza Duschek i Paula Knopke.

Marzecin k. Zatonia pod Z.Gora (1)

Marzecin k. Zatonia pod Z.Gora

 

 

 

 

 

marzecin-1896-lubuskie

MOSINA /Massin/

Wieś położona w gminie Witnica powiatu gorzowskiego wymieniana już w XIII wieku. W pierwszej połowie XIII wieku wieś należała do zakonu templariuszy, by z końcem 1261 roku przejść na własność margrabiów brandenburskich. Po raz pierwszy wymieniona w 1299 roku(Massyn). Pod koniec XIII wieku istniał już zamek myśliwski. Od 1319 roku ziemia w skład której wchodziła Mosina rządził książę pomorski Warcisław IV, będący w tym czasie kuratorem ostatniego Askańczyka Henryka II.  W 1324 roku margrabia Ludwik Starszy nadał Mosinę swojemu skrybie Ulrichowi i jego żonie Walpurdze. Od 1337 roku wieś nadaniem margrabiego przechodzi na własność Betkina von der Osten z Drezdenka. Betkin von der Osten był wójtem Nowej Marchii, a jego żona Małgorzata pochodziła z polskiego rodu i była siostrą Dobrogosta z Szamotuł. Ród von der Osten posiadał wieś do 1473 roku. Kolejnymi lennikami wsi, którzy odkupili wieś od von der Ostenów byli Herman Hokmann oraz Lorenz i Jan Beyerowie, mieszczanie z Frankfurtu. W XV wieku właścicielem wsi była bogata rodzina marchijska, von Witte. W latach 1454-1455 wymienia się Hansa i Rudolfa von Witte. Po śmierci Hansa  von Witte wieś otrzymał Jakub von Polenz, a po jego śmierci w 1475 roku jego syn Krzysztof. W XVI wieku wieś podlegała klasztorowi w Mironicach, którą margrabia Jan przejął ją aktem z 1539 roku. W XVI wieku margrabia Jan Krzysztof zameczek myśliwski odrestaurował a obok zbudował nowy dworek myśliwski. W XVII wieku zameczek chyli się ku upadkowi. Dwór wraz z założeniem folwarcznym był w tym czasie dożywotnią własnością Ludwika Loewe vel Laue z Mironic. W 1780 roku na miejscu zameczku i dworu wzniesiono klasycystyczny dom murowany, który służył do roku 1975 jako siedziba nadleśnictwa. W 1896 roku lasy nadleśnictwa obejmowały obszar 8937ha a w 1929 roku 7166ha. W tym czasie wymieniony Haus Griffgenstein, którego właścicielem był John Frank Rahtjen a majątek jego obejmował 87,5ha.

Mosina- budynek nadleśnictwa postawiony na fundamentach zameczku myśliwskiego Mosina- leśniczówka na fundamentach zameczku Mosina-lesniczowka na fundamentach zameczku mysliwskiego

Mosina Mosina1 Mosina2

ZAMECZEK MYŚLIWSKI- DWÓR

Pod koniec XIII wieku istniał już zamek myśliwski. W XVI wieku margrabia Jan Krzysztof zbudował nowy dworek myśliwski a zameczek myśliwski został odnowiony. W tym dworze w latach 1573 i 1578 Jan Jerzy wydawał przywileje celne targowe dla miasta Gorzowa. W XVII wieku chyli się ku upadkowi. Dwór wraz z założeniem folwarcznym był w tym czasie dożywotnią własnością Ludwika Loewe vel Laue z Mironic. W 1780 roku na jego miejscu wzniesiono klasycystyczny dom murowany, który służył do roku 1975 jako siedziba nadleśnictwa. Pod koniec lat 90-tych XX wieku prywatny właściciel dworu rozpoczął prace remontowe z adaptacją obiektu na ośrodek rehabilitacyjny, które wkrótce zostały wstrzymane. Obecnie popadający w ruinę.
Dwór zbudowany na planie prostokąta, murowany z cegły, na kamiennych fundamentach, częściowo podpiwniczony, parterowy, kryty dachem wysokim naczółkowym. W latach 80-tych XX wieku do elewacji północnej dobudowano budynek dla pracowników nadleśnictwa, tym samym doprowadzając do dewaloryzacji obiektu.
Z oryginalnego wystroju wnętrz zachował się kominek w jednym z pomieszczeń parteru oraz fragmenty dekoracji sztukatorskiej na sufitach i w fasetach.

Mosina 1934, lubuskie

MIODNICA /Mednitz/

Miejscowość leżąca w powiecie żagańskim wzmiankowana po raz pierwszy w roku 1300. We wsi kilka majątków rycerskich. W 1300-1310 roku wieś należała do rodu von Kittlitz. Ich majątek do 1546 roku był w posiadaniu kościoła św. Ducha w Żaganiu. W 1403 roku drugi majątek we wsi w rękach rodu von Schaffgotsch. Posiadali dobra w Miodnicy do 1495 roku. W dokumentach wymieniany jest Luter von Schaffgotsch, a później jego potomkowie, kolejno Getczke i Heinze. Heinze von Schaffgotsch, bezdzietny, przekazuje posiadłość siostrzeńcom- Kasprowi i Bernardowi von Filtz z Rościc oraz Hansowi von Unruh. Od 1512/15 roku posiadłość  jako całość jest w rękach rodziny von Unruh aczkolwiek w latach 1554-63 dzierżawiona przez rodzinę von Wiedebach. W latach 1573-80 jest ponownie w rękach rodu von Unruh. W latach 1580-1594 majątek posiada von Wiedebach, który ożenił się z wdową po von Unruh. W 1600 roku z majątku A wydzielono grunty na majątek B tzw. Górny Folwark, który do 1670 roku posiadała rodzina von Unruh. W 1689 umiera ostatni z rodu von Unruh, linii miodnickiej. Zadłużonymi dobrami od kilku lat władał wierzyciel, von Seelstrang z Gorzupi(1652-1660) oraz von Luck z Miednicy(1670), zięć ostatniego z rodu von Unruh. W 1670 roku dwór obronny leżący na terenie folwarku górnego staje się własnością księcia żagańskiego. Od tego czasu dwór nie pełni już funkcji rezydencji właściciela a jedynie jest schronieniem dla administratora majątku i pracowników. Do książąt żagańskim majątek należy do 1940 roku. Wg spisu właścicieli ziemskich z 1873 roku administratorem dóbr obejmujących 1970 mórg ziemi był niejaki Reinecke. Majątek C zwany folwarkiem środkowym do 1622 roku należał do rodziny von Unruh. Później w rękach rodziny von Mӧller. Posiadali dobra do 1650 roku. Od 1650 do 1940 roku własność książąt żagańskich.  

W 1613 roku we wsi powstał folwark dolny, z gruntów folwarku środkowego, którego w tym czasie właścicielem była rodzina von Unruh, von Mӧller od 1641, od 1671 roku do 1673 własność książąt żagańskich, od 1673 ponownie von Unruh, kolejno do Pani Nonnert(z domu von Unruh) (1709),  do von Lӧvenberg(1776), którego żona z domu Nonnert już w 1765 roku zakupiła majątek od swojej matki, Dziuba(1796), Wüsthoff(1802), rodzina Grüning(1831)- wg spisu właścicieli ziemskich z 1873 roku majątek należący do Christiana Grüning obejmował 528 mórg ziemi, Linhoff(1901), Harnisch(1910), von Markewitsch(1911)- wymieniony Siegfried von Markewitsch, do hrabiego von Rittberg(1915)- wymieniony Max hrabia von Rittberg, siostry Kania(1921), kupiec Kania (1924-1940).

 

ZAMEK

Obecny dwór obronny zbudowany przez Hansa von Unruh w stylu gotycko-renesansowym, pochodzi z XVI wieku, powstał na miejscu wcześniejszego założenia obronnego, prawdopodobnie wieży mieszkalnej. Było to założenie obronne otoczone murem i fosą, z piętrowym budynkiem mieszkalnym przy zachodnim boku. Wielokrotnie przebudowywany, ostatni raz w wieku XIX i XX. Dwukondygnacyjny, murowany z kamienia i cegły. W piwnicach i na parterze zachowane pierwotne, późnogotyckie sklepienia. Książęcy herb Talleyrand-Perigord nad wejściem głównym(obecnie mało czytelny). Po wojnie użytkowany przez PGR jako mieszkania. Duże zmiany poczynione zostały w otoczeniu dworu w latach 60-tych. Obecnie od 2005 roku w rękach prywatnych.

Miodnica (16)

Miodnica (11)

Miodnica (50)

Miodnica (40)

Miodnica 1924

DWÓR

Miodnica (5)Miodnica (1)Miodnica (2)Miodnica (4)


 

 

W północnej części wsi znajduje się założenie dworskie składające się z: dworu, resztek parku krajobrazowego, zabudowań gospodarczych z podwórzem. Dwór prawdopodobnie z końca XVIII lub początku XIX wieku. Zbudowany na planie prostokąta, dwukondygnacyjny z użytkowym poddaszem, kryty dachem naczółkowym. Od lat 40-tych XIX wieku dobra były w posiadaniu rodziny Grünig. Pod koniec XIX wieku właścicielem majątku była rodzina von Markewitsch– wymieniany Siegfried von Markewitsch. W latach dwudziestych XX wieku dobra w rękach hrabiów von Rittberg– wymieniony Max hrabia von Rittberg. Ostatnim właścicielem majątku do 1945 roku była rodzina Kania.

Miodnica 1937, lubuskie

MIŁOWICE /Mildenau/

Pierwsza wzmianka o Miłowicach pojawia się w 1270 roku i wymieniana jest jako własność klasztoru w Buch. Wcześniej była w posiadaniu Ulryka von Pack z Żar. Informacja o wsi pojawia się w kolejnych latach: 1381(Mildennawe), 1457(Myldinnawe), 1494(Mildenaw). Od XIV wieku występuje jako część dóbr żarskich. Od 1452-57 roku jest własnością Balzera von Unwürde. W 1494 roku przechodzi na własność Petera von Niesemeuschel. W latach 1509-12 oraz w 1520-21 jako właściciel wymieniany jest Georg von Schӧnaich. Rodzina von Schӧnaich posiada Miłowice do roku 1590. Do 1608 roku Miłowice są w posiadaniu rodziny von Rackel(1586). Następnie od 1608 do 1627 roku właścicielami Miłowic są baronowie von Promnitz. Stanislaus baron von Promnitz sprzedaje Miłowice rodzinie von der Dahme(1596), którzy rezydują w Miłowicach do roku 1685. Przez krótki okres czasu właścicielami Miłowic są baronowie von Knobelsdorff, później przechodzą w ręce rodu von Dyherrn. Do końca XVIII wieku jako właściciele wzmiankowana jest rodzina von Schwarzbach(1798,1800), w 1827 roku przechodzi w ręce rodziny von Mutzdorf. W roku 1841 Miłowice zakupił Leberecht Theuner. Po nim majątek dziedziczy syn, Moritz. W 1860 roku powstaje siedziba dworska. Jako właściciel majątku pojawia się rodzina von Rabenau(1877). W roku 1879 jako właściciela majątku wymienia się hrabiego von der Schulenburg-Wolfsburg a dobra liczą sobie w tym czasie 489,80 ha gruntów. Prawdopodobnie od hrabiego dobra zakupuje rodzina von Vahl i powstaje nowy obecnie istniejący pałac dla rodziny von Vahl, której herb widnieje na ryzalicie budynku. Później jest w posiadaniu właściciela fabryki włókienniczej, Georga Frenzl, który pałac nabył od rodziny baronów von Wackerbarth, będącej w posiadaniu pałacu  do 1916 roku. W 1914 roku majątek o powierzchni 605ha należał do  majora barona von Wackerbarth. Po krótkim okresie posiadania przez Georga Frenzl pałac wraz z majątkiem powraca w ręce baronów von Wackebarth, którzy są wymieniani jako właściciele w 1929 roku a ich majątek obejmuje 608ha gruntów. Do majątku należał folwark Neumühle. Od 1928 roku majątek przechodzi w ręce rodziny von Dyhrn.

ZAMEK-DWÓR

Miłowice (8)

Miłowice (2)

Miłowice (4)

Miłowice (5)

Na terenie obecnego założenia dworsko-folwarcznego w wiekach średnich znajdowała się  wieża rycerska, obecnie bez śladu po budowli. Prawdopodobnie na murach wieży-zamku w 1860 roku zbudowano dwór.  Po 1945 roku dwór z folwarkiem w posiadaniu Państwowego Gospodarstwa Rolnego. W latach 70-tych znacznie przebudowany z rozebraniem poddasza. Obecnie budynek bezstylowy, parterowy, podpiwniczony, z oryginalnymi drewnianymi elementami wejścia głównego. Obecnie w rękach prywatnych.

PAŁAC

Miłowice- pałac

Milowice- palacMiłowice-pałac

Pałac wzniesiony w stylu eklektycznym prawdopodobnie w latach 80-90-tych XIX wieku przez rodzinę von Vahl , na planie zbliżonym do prostokąta, o asymetrycznej kompozycji, kryty dachem czterospadowym z lukarnami. Nad całością dominuje wysoka wieża na planie kwadratu, na szczycie przechodząca w ośmiobok. Cały budynek podpiwniczony. Po 1945 roku podzielono zespół na dwie części użytkowane przez ówczesny PGR oraz Zakład Specjalny dla Dzieci Upośledzonych, który funkcjonuje w pałacu. W 1987 roku remont kapitalny. W 1992 roku remont i wymiana instalacji CO i wodno-kanalizacyjnej.

Miłowice (37)Miłowice (36)Miłowice (29)Miłowice (12)Miłowice (20)Miłowice (26)Miłowice (15)

Miłowice 1901, lubuskie