KROPIWNIK /Kropusch/

Niewielka osada leżąca w gminie Bytom Odrzański w powiecie nowosolskim założono w czasach nowożytnych.  Pierwsza wzmianka pochodzi z roku 1766 i należała do rodziny von Zedlitz. W 1791 roku majątek był w posiadaniu rodu von Lüttwitz. W połowie XIX wieku majątek przejęty przez rodzinę von Jordan. Po II wojnie światowej majątek przekształcono w PGR. Na początku lat 90-tych XX wieku w rękach prywatnych.

Kropiwnik 1937, lubuskie

POPOWO /Pffafendorf/

Wieś położona w gminie Bytom Odrzański powiatu nowosolskiego. Po raz pierwszy wzmiankowana w 1360 roku. W 1483 roku własność Simona Newerwӓlder. Około 1604 roku wieś zakupił książę Georg von Schӧnaich. Po wojnie trzydziestoletniej własność jezuitów. Pod koniec XVIII wieku ponownie własność książąt von Schӧnaich-Carolath.

Popowo 1937, lubuskie

WIERZBNICZKI /Weidendorf/

Wieś położona w gminie Bytom Odrzański powiatu nowosolskiego. Po raz pierwszy wzmiankowana w 1360 roku. Prawdopodobnie w okresie od XV do XVII wieku była częścią majątku w Miłakowie lub Bodzowie. W 1791 roku wieś należy do rodziny von Kupperswolf. Po 1840 roku majątek w rękach majora Kampz. W 1938 roku dobra posiada Otto Ritzmann. Po założeniu folwarcznym pozostała zabudowa mieszkalno-gospodarcza.

Wierzbniczki 1937, lubuskie

KOCIN /Klein Kothau/

Osada położona w gminie Żagań powiatu żagańskiego. W 1320 roku należała do rycerzy Bodo i Godin, rodu von Nostitz a następnie do klasztoru magdalenek w Szprotawie. Do klasztoru należała do 1598 roku. W latach 1490-1622 część gruntów należy do rodziny Fechner(po 1622 roku ta część gruntów staje się własnością kościoła w Szprotawie w latach 1622-1660). W 1598 roku należy do rodu von Knobelsdorff z Siecieborzyc. Ponownie własność klasztoru w 1616 roku. W 1810 roku po sekularyzacji dóbr kościelnych dobra przejęło miasto Szprotawa. W 1811 roku właścicielem majątku była rodzina Uttech. Później dość częste zmiany właścicieli. Wymienia się kolejno rodziny: von Boss(1858), Uttech(1858), wdowa(1872), von Garn(1905), von Schweinitz(1913), Schulz(1914), Pani baronowa von Unruh(1918), Dierichs(1919-1940).

We wsi istniał zespół dworski.

Kocin 1933, lubuskie

KUNICE ŻARSKIE /Kunzendorf/

Dawna wieś obecnie dzielnica Żar po raz pierwszy wzmiankowana w 1346 roku. Były częścią państwa stanowego Żary. W 1352 roku część łąk należących do Wernhera von Nechern zakupił pleban żarski Nicolaus von Stewitz.  W 1381 roku wieś zamieszkuje kilka rodzin rycerskich: von Rackwitz, von Nechern, Heyncze Erbirhart(Eberhart), Nicolaus Orban. W 1401 roku właścicielem wsi jest wzmiankowany Hans von Biberstein oraz Katherina Gotwolde. W 1416 roku wymieniony Siegmund von Ragewicz(Rackwitz). Posiadali dobra do 1460 roku. Później w rękach Heinricha Wolf i jego następców. W 1443 roku wymieniony Newert Petsche. W 1450 roku dobra we wsi posiada porucznik Hentze von Rogewitz(Rackwitz) oraz Niclas Cunadt. W 1451 i w 1460 roku Wenzel von Biberstein potwierdza lenno dla Heintza von Rogewitz(Rackwitz) oraz dla klasztoru augustianów żagańskich. W 1579 roku pojawia się Kaspar Braun von Kammeltitz a w 1581 roku Hedwig von Mohl. Od 1653 roku wieś w posiadaniu hrabiów von Promnitz. Późniejsze dzieje wsi ściśle związane z dominium w Żarach. W 1879 roku właścicielem majątku był Max Meinert a dobra liczyły 205,30 ha gruntów. Na początku majątek posiadała rodzina Manger(1903), później rodzina Hupfeld(1929).

ZESPÓŁ DWORSKI

We wschodniej części wsi położony był zespół dworski, składający się z dworu i zabudowań gospodarczych. Budynek dworu pochodził z początku XVIII wieku- na ścianie była inskrypcja 1705.

Kunice Żarskie 1924, lubuskie

MARSZÓW /Marsdorf/

Wieś położona w gminie Żary powiatu żarskiego. Początki wsi sięgają średniowiecza. Po raz pierwszy wzmiankowana w 1350 roku(Marsdorff) oraz w latach kolejnych: 1381(Maristoerff), 1460(Marssdorff). Należała do państwa stanowego Żary należącego do von Biberstein. W 1381 roku jako dzierżawcy wymienieni: szpital żarski, von Rackewitz, von Schӧnaich z Lipinek, von Briesen, Gadewyn, von Koselitz. W 1451 roku dzierżawiona przez szpital z Żar, później przez rodzinę von Zeschau(1460) oraz rodzinę von Rackwitz. W latach 1460/63-1538 w posiadaniu augustianów żarskich. We wsi majątek ziemski. W 1879 roku należał do porucznika D. Neumann i liczył 151,20 ha gruntów. Obecnie do zobaczenia dwór oraz budynki folwarczne jako pozostałość po zespole dworskim.

Marszów 1924, lubuskie

DZIWISZOWA /Bergisdorf/

HISTORIA WSI

Nieistniejąca wieś na północ od Żagania z drogi Nr 12 na Gryżyce. Pierwsza wzmianka pochodzi z roku 1307 jako Berwici Villa, w 1462 jako Berwigisdorf. Była w posiadaniu wielu rodów: von Kottwitz(1397), księcia żagańskiego oraz w części do rodu von Niebelschütz(1460), von Promnitz z Altdorf(1462), von Knobelsdorff z Bieniowa(1476), von Niesemeuschel z Bogaczowa(1539), Pani von Niesemeuschel z domu von Braun(1572), von Braun(1594), von Promnitz z Dzietrzychowic(1595-1600), von Dreyling z Łoz(1599), von Unruh(1661), a wdowa po nim posiadała wieś do 1707 roku, von Dyhrn(1740), von Seidel z Jelenina(1750), von Neumann z Dzietrzychowic(1787-1912)- od 1861 rodzina nobilitowana, wymieniony Victor von Neumann, Richard von Thiedemann(1912-1940), który buduje pałac w stylu willi włoskiej. Po 1940 roku pałac zajęty przez NSDAP, w którym znajdowała się szkoła dla dziewczyn. Po wojnie pałac w latach 50-tych rozebrany do parteru.

Dziwiszowa 1924, lubuskie

STARY ŻAGAŃ /Altkirch/

Wieś położona w gminie Żagań powiatu żagańskiego. Po raz pierwszy wzmiankowana w 1284 roku. W 1406 roku należy do rodu von Nostitz, część gruntów to własność miasta Żagań, sprzedana miastu w 1544 roku przez braci Stenzela i Johanna von Nostitz. W 1406 roku wieś należy do rodziny Redinger, później do burmistrza Żagania o nazwisku Genaspius w latach 1651-1700. W 1742 roku wieś w rękach rodu von Schweinichen. Później częste zmiany właścicieli. Wymienia się kolejno: Pritzmann(1817), Eichler(1847), Neumann(1852), Weber(1860), Beckmann(1866), Heimann z Dzietrzychowic(1919), Pani Scupin(1933-1940).

ZESPÓŁ DWORSKI

W pobliżu kościoła zespół dworski z dworem i zabudową gospodarczą. Dwór klasycystyczny, zbudowany na planie prostokąta, dwukondygnacyjny, podpiwniczony, kryty dachem czterospadowym. Po 1945 roku własność Skarbu Państwa. Zaadoptowany na mieszkania.

Stary Żagań 1924, lubuskie