ZWIERZYNEK /Schwerin/

Wieś położona w gminie Węgorzyno powiatu łobeskiego. W 1338 roku lenno rodu von Lode. W 1346 roku wymieniona rodzina von Wedel, kiedy lenno należało do Wedego von Wedel i była to pierwsza informacja o miejscowości. Wśród późniejszych właścicieli wymieniany Lupold von Wedel. W XVIII wieku należała do rodu von Versen. W 1756 roku część wsi należała do rodu von Borcke– wzmiankowany August Gottlob. W 1781 roku właścicielem wsi był Sebastian Georg von Wedel, który stawia siedzibę dworska oraz zabudowania folwarku.  W 1837 roku majątek w rękach rodziny von Pfuhl(Pfuel). W 1827 roku Henrietta von Pfuel, z domu von Wedel, wdowa po zmarłym w 1826 roku generale Karlu Ludwigu von Pfuel przejmuje gospodarstwo od swojego młodszego brata podupadły majątek w Zwierzynku. W latach 1843-1848 wymieniana rodzina von Mettingh, kiedy po śmierci Henrietty von Pfuel majątek przechodzi w ręce jej córki i jej męża.  Od 1848 do 1945 roku w majątek w rękach rodu von Wedel. Wymienieni: Sebastian Georg zmarły w 1827 roku, Bernhard zmarły w 1897 roku, Elisabeth, z domu von Arnim, zmarła w 1917 roku, Bernhard urodzony w 1873 roku.

Dwór

 

 

 

 

Dwór nie zachował się. Po założeniu pozostały budynki gospodarcze oraz park podworski.

ZDBOWO /Stibbe/

Wieś położona w gminie Tuczno powiatu wałeckim. Po raz pierwszy wzmiankowana w 1337 roku(Stubow) oraz w latach: 1448(Stubowo), 1590(Szibowo), 1641(Zbowo), 1736(Stybowo). Rodzina von Wedel będąca właścicielami tych ziem oraz mieszkańcami zamku w Tucznie oddaje część gruntów rodzinie von Volt, która w 1306 roku w tym miejscu zakłada wieś Zdbowo. Siedziała tu do około 1612 roku. Później dość częste zmiany właścicieli. W 1736 roku mowa o siedzibie dworskiej. W 1736 roku mowa o siedzibie dworskiej i folwarku. W 1782 roku właścicielem majątku była rodzina Krzycki herbu Kottwitz. W 1861 roku Ferdinand Philipp Rée pochodzący z Bartelshagen na Pomorzu za 250000 talarów nabył majątek w Zdbowie. Rodzina Rée była rodziną żydowską, która przeszła na protestantyzm. Ferdinand Philipp Rée wraz z Jenny Julie Philippine, z domu Jenny Emilie Julie Georgine Jonas(ur. 1825) mieli dwóch synów, Georga i Paula. Po śmierci Ferdinanda w 1881 roku majątek odziedziczył Georg Rée. Paul Rée był niemieckim filozofem empirystą, a później lekarzem, przyjacielem Friedricha Nietzschego i Lou von Salomé. W 1900 roku od rodziny Rée majątek zakupił Max Guenther. Max Guenther poznał Paula Rée w 1888 roku podczas studiów medycznych w Szwajcarii i po zakupieniu majątku w Zdbowie kontynuował praktykę lekarską. Max Guenther zmarł w 1908 roku bezdzietnie. Cały swój majątek zapisał państwu pruskiemu. Rodzina zwróciła się do rządu o możliwość wykupienia majątku i w 1909 roku rząd pruski sprzedał majątek Richardowi Guentherowi właścicielowi majątku w  Osieku Drawskim(Wutzig). Około 1920 roku Richard Guenther przekazał majątek swojej córce Marianne, zamężną za Wolfgangiem Bennecke. W 1925 roku w Szwajcarii umiera Marianne Bennecke, która osierociła sześcioro małoletnich dzieci. Majątek nabył Wolfgang Bennecke.

Dwór

Dwór nie istnieje. Był to budynek parterowy, kryty dachem naczółkowym. Po założeniu zachowało się kilka budynków gospodarczych.

STEPIEŃ /Stepen/

Osada położona w gminie Biały Bór powiatu szczecineckiego. Po raz pierwszy wzmiankowana w 1408 roku. W 1698 roku pierwszym właścicielem majątku był Adam Henning von Kameke. Po jego śmierci w 1700 roku wieś przejęła rodzina von Zarth. W XVIII wieku właścicielem dóbr był Friedrich Wilhelm von Zarth, który zginął w 1741 roku podczas I wojny śląskiej. W 1756 roku wymieniony Hans Jürgen von Zarth. Po wymarciu rodziny von Zarth dochodziło do częstych zmian właścicieli. W krótkich odstępach czasu były to rody: von Sommnitz, von Gottberg, von Glasenapp, von Zamtory, von Rӧden(1804), von Deetz, dzierżawca Reinke, rodzina Dӧrschlag, Geibler(1831-1862), von der Gablentz(1879-1884), von Wolden(1893r.), Gertz(1905-1914), Deinert(1914). W 1919 roku majątek przejmuje Kurt Piltz i był właścicielem do 1945 roku.

Dwór

 

 

 

 

Po założeniu zachowały się budynki gospodarcze i park krajobrazowy.

RZEPCZYNO /Repzin/

Wieś położona w gminie Brzeżno powiatu świdwińskiego. Po raz pierwszy wzmiankowana w 1337 roku, choć jest mowa o zamku istniejącym w XIII wieku. W XVIII wieku należała do rodziny von Bonin. W 1786 roku majątek został sprzedany. Na początku XIX wieku należał do baronów von der Goltz, wymienionej w 1804 roku. W 1823 roku właścicielem był Gembicky, w 1845 roku Müller, w latach 1846-1879 Gustav Pretzell i Hermann Pretzell,  w latach 1887-1893- baronowie von Puttkamer. W 1898 roku doszło do parcelacji majątku.

Pałac

Zbudowany prawdopodobnie w połowie XIX wieku, rozbudowany w XX wieku. Pierwotnie wybudowano część centralną, skrzydło wschodnie, część skrzydła południowego i więżę. W 1930 roku rozbudowany o skrzydło północne oraz drugą część skrzydła południowego. Podczas pierwszej wojny światowej w pałacu mieścił się lazaret. W 1929 roku pałac zaadoptowano na dom starców oraz szpital pulmonologiczny. Od 1994 roku właścicielem było Towarzystwo Pracy Twórczej. Od 2007 roku w pałacu utworzono Salezjański Młodzieżowy Ośrodek Wychowawczy.

Majątek 1

Położone ok. 200 m na wschód od pałacu założenie dworskie. Czytelne podwórze z zachowanymi zabudowaniami gospodarczymi. Budynek mieszkalny praw. przebudowany.

Majątek 2

Naprzeciwko majątku 1-go budynek mieszkalny o cechach parterowego dworu z zachowanym budynkiem gospodarczym.

RUSOWO /Rützow/

Wieś położona w gminie Ustronie Morskie powiatu kołobrzeskiego. Po raz pierwszy wzmiankowana w 1182/83 roku w dokumencie księcia Bogusława I jako „Villa Ruzowe”. W 1321 roku było to lenno braci Heinricha i Hermanna von Damitz(Dametze, Damece, Damisse). W 1383 roku część wsi von Damnitz sprzedał siostrom zakonnym z Kołobrzegu i Koszalina. W 1565 roku wieś podzielona własnościowo pomiędzy rody von Damitz( w spisie występują Jacobenn, Siuert, Jochim, Pawell) i von Kameke(wymieniony Joachim Kameke). W 1630 roku wieś podzielona pomiędzy Michaelem von Bonin a Carstenem von Kameke. W 1666 roku istniały już 4 działy własnościowe należące do: Karstena von Kameke, Gottschalka von Damitz, Lucasa von Damitz i Christopha von Damitza Starszego. W XVIII wieku nadal kilka działów własnościowych: majątek A należał w 1731 roku do porucznika Christiana Heinricha von Damitz, majątek B w 1768 roku należał do tajnego radcy Friedricha Wilhelma von Gerlach, majątek C w 1764 roku należał do kapitana Friedricha Wilhelma von Damitz i majątek D w 1747 roku należał do porucznika Henninga Wediga von Damitz. Pod koniec XVIII wieku doszło do scalenia majątków i pozostawały one w rękach von Damitza. Około 1800 roku sprzedał majątek porucznikowi Carlowi Christophowi von Müllerowi, od którego roku dobra w 1807 odkupił kupiec i konsul z Kołobrzegu Ernst Friedrich Samuel Schrӧder. Dorobił się podczas wojen napoleońskich. Był właścicielem Klaptow, Fritzow i Schotzow. Zamieszkał w Rusowie. Jego następcami byli: porucznik Schrӧder od 1837 roku, Emence Schrӧder w drugiej połowie XIX wieku oraz wdowa po nim, Fritz Schrӧder do 1907 roku, Pomorskie Towarzystwo Osadnicze od 1907 do co najmniej 1911 roku, kupiec berliński Lichtenberg, który posiadał 131ha i Fritz Schrӧder, który posiadał 135ha a następnie wdowa po Fritzu do 1945 roku.

Dwór

 

 

 

 

Zbudowany po 1807 roku. Składał się z budynku głównego oraz dwóch skrzydeł. Budynek główny był parterowy z użytkowym poddaszem, kryty dachem naczółkowym, podpiwniczony. Rozebrany po 1945 roku. Obok park krajobrazowy o powierzchni 36 ha założony ok. 1830 roku a zaprojektowany przez poczdamskiego architekta ogrodów Petera Josepha Lenné.

RUNOWO KRAJEŃSKIE

Wieś położona w gminie Więcbork powiatu sępoleńskiego. Po raz pierwszy wzmiankowana kiedy należała do cystersów z Byszewa. Około 1391 roku Runowo było w rękach rycerza Dobiesława Runga herbu Odrowąż.  W XV wieku należała do Dźwierszeńskich a kolejnym właścicielem od 1567 roku była rodzina Orzelskich herbu Dryja- wg drugiego źródła pod koniec XV wieku wieś nabył Mikołaj Orzelski herbu Dryja. Na przełomie XVI i XVII wieku Jan Orzelski na fundamentach starszej budowli stawia renesansowy dwór. W tym samym czasie powstaje park krajobrazowy. W 1615 roku majątek przechodzi w ręce Działyńskich herbu Ogończyk przez małżeństwo córki Jana Orzelskiego, Izabeli za Mikołaja Działyńskiego. W XVIII wieku właścicielem Runowa została hrabina Teofila z Działyńskich Szołdrska-Potulicka, a następnie jej syn Wiktor Szołdrski. Po jego śmierci w 1839 roku majątek w posiadaniu Fryderyka von Pelet-Narbonne. Kolejnym posiadaczem majątku był kupiec żydowski Schie Jaffe z Poznania. W latach 1841-43 dobra w rękach hrabiego Aleksandra Mielżyńskiego. W 1852 roku majątek zakupił baron Theodor von Bethmann-Hollweg. W 1870 roku ożenił się z Fredą von Arnim-Boitzenburg. Po uzyskaniu pełnoletniości majątek odziedziczył ich najstarszy syn baron Joachim Theodor von Bethmann-Hollweg. W 1900 roku ożenił się z Ilse von Arnim-Mellenau. Pod koniec 1911 roku zakupił majątek Runowo-Młyn budując tam pałacyk dla swojej matki. Po I wojnie światowej w pałacu zamieszkał najstarszy syn Joachima Philipp z żoną Hellą. W 1928 roku pałac został przejęty przez Skarb Państwa II RP a w 1929 roku majątek został sprzedany Państwowemu Bankowi Rolnemu z powodu złej sytuacji finansowej. Na początku lat 30-tych XX wieku majątek został rozparcelowany. Resztówkę z pałacem nabył Wiktor Szulczewski ze Strzelec. Ostatnimi przedwojennymi właścicielami byli córka Wiktora Szulczewskiego- Maria oraz jej mąż pułkownik WP Edward Leszczyński. Podczas II wojny światowej majątek przejęty przez Skarb Rzeszy a w pałacu urządzono magazyn mundurowy wojsk lotniczych. W 1945 roku pałac został podpalony przez wojska radzieckie wg jednej wersji lub wycofujące się wojska niemieckie. Od 1945 roku trwała ruina.

Pałac

Na miejscu obecnego pałacu w XVI wieku znajdował się drewniany dwór obronny Orzelskich, który spłonął w 1589 roku. W następnych latach wybudowany został murowany zamek. Na podstawie portretu Jana Orzelskiego znajdującego się w runowskim kościele wiemy, że był to budynek w stylu renesansowym, z niewysoką wieżą, pozbawiony już cech obronnych. W 1860 roku stary zamek został przebudowany na nowoczesną rezydencję utrzymaną w styl neorenesansu, z pewnymi elementami neogotyku. Autorem projektu był znany berliński architekt Martin Gropius. Bryła pałacu została znacznie podwyższona i wzbogacona wysoką wieżą zegarową(na fundamentach wieży z 1595 roku) zwieńczoną w najwyższej kondygnacji czterema podwieszonymi wieżyczkami oraz zamkniętą stożkowym hełmem. Wnętrza miały bogato dekorowane sufity i ściany. Pałac był jedną z najświetniejszych pruskich siedzib szlacheckich na Pomorzu i w Wielkopolsce. Wokół założony został park krajobrazowy. Na jego obrzeżach wybudowano do stylu tyrolskiego dom ogrodnika, neogotycki budynek administracyjny i stajnię. Pięknym dokumentem z tego czasu jest litografia Aleksandra Dunckera. W 1929 roku baron Joachim von Bethmann-Hollweg zmuszony został do sprzedaży resztek wielkiego niegdyś majątku. Przez następne 10 lat pałac stał pusty, aczkolwiek nie dopuszczono do jego dewastacji, nowi polscy właściciele zamieszkali w dworku na folwarku. Po 1939 roku Niemcy umieścili tu magazyn mundurowy wojsk lotniczych. W styczniu 1945 roku wycofując się przed nacierającymi Rosjanami podpalili pałac. Plany odbudowy w 1958 i 1974 roku zgodnie z którymi w pałacu miał powstać dom wczasowo-kolonijny dla młodzieży, nie zostały zrealizowane. Odnowiono tylko budynki w parku, i stajnię w której chciano urządzić stylową kawiarnię. W 1997 roku AWRSP sprzedała pałac Hannie i Zenonowi Lewandowskim z Bydgoszczy. Na obrzeżu parku wybudowali luksusowy kompleks hotelowo-wypoczynkowy, nawiązując stylowo do budynku dawnej stajni, który wkomponowano jako część kompleksu.

POŁCZYN ZDRÓJ /Bad Polzin/

Miasto uzdrowiskowe położone w powiecie świdwińskim. Już w VI wieku w pobliżu Połczyna Zdroju powstała osada. W 1290 roku Bogusław IV wzniósł tu zamek, który był własnością książęcą do początków XIV wieku, który książę Warcisław przekazał rodowi von Wedel. W 1337 roku po raz pierwszy pojawia się nazwa miejscowości(Bolczin). W tym czasie Połczyn należał do hrabiego Hassego von Wedla. W 1389 roku Połczyn przekazany rodzinie von Manteuffel. Wielokrotnie niszczone przez: wojska husyckie w 1431 roku, krzyżackie w 1433 roku, podczas wojny trzynastoletniej. W 1515 roku właścicielem Połczyna był Kurt von Manteuffel. W latach 1567-1614 lenno na terenie Połczyna posiadała rodzina von Schwave(Swave, Suave, Schwaven, Schwaben). W 1569 roku na terenie Połczyna siedziała również rodzina von Zozenow(Zotzenow). W 1587 roku lenno na terenie Połczyna posiadała rodzina von der Goltz. W 1654 roku Połczyn od Asmusa von Manteufflela przejął Jakub von Krockow ale ród von Manteuffel nadal posiadał dobra na terenie miasta, odnotowani w 1843 roku. W 1798 roku dobra w rękach rodziny von Blankenburg. W 1800 roku majątek w posiadaniu rodziny von Kleist. Kolejnym właścicielem była rodzina von Kupperwolff notowana w 1804 roku- wzmiankowany Wolf Carl. W 1846 roku majątek posiadała rodzina von Voss oraz von Wolffradt(Wolffrath, Wolfrat). Od 1850 roku zamek z majątkiem w posiadaniu rodziny Simon– wymienieni Dr. Gustaw zmarły w 1852 roku, Franziska, z domu von Zastrow, zmarła w 1879 roku oraz Gustaw zmarły w 1938 roku. Od 1914 roku dobra w posiadaniu rodziny Behrendt- wzmiankowany Bernhard. Ostatnim właścicielem zamku-pałacu z majątkiem była rodzina Germer– wymieniony Heinrich.

Zamek

Zamek stoi na niewielkim wzgórzu, nad doliną rzeki Wogry. Nieznany jest jego pierwotny wygląd. Wielokrotnie przebudowywany. W XVIII wieku wzniesiono obecny budynek w stylu barokowym.  Obecnie jest to budynek postawiony w kształcie litery L, piętrowy. Piwnice datowane są na wiek XVI. W pałacu funkcjonuje biblioteka oraz wystawa starych pocztówek.

Grodzisko

PIASECZNIK /Petznick/

Wieś położona w gminie Choszczno powiatu choszczeńskiego. Po raz [pierwszy wzmiankowana w 1278 roku. W okresie średniowiecza należała do rodów von Wedel, von Güntersberg. W latach 1528-1644 wieś w posiadaniu rodu von Anclam. W 1739 roku wieś należała do rodu von Rhein(Rein, von dem Rine, Ryne, de Reno). W 1775 roku Piasecznik należy do rodziny von Schmiedeberg. W latach 1879-1918 majątek w rękach królów Prus, dzierżawiony. W 1879-1905 dzierżawił Louis Sänger. W 1928 roku dobra posiadał baron Karl von Pechmann(ur. 1884r.).

Dwór

 

 

 

We wsi ruina dworu położonego w północno-zachodniej części wsi.

OLEŚNICA /Oels/

Miasto położone na lewym brzegu rzeki Oleśnicy, siedziba powiatu oleśnickiego. Po raz pierwszy wzmiankowana w 1189 roku, kolejna w 1214 roku. W 1230 roku wymieniony został gród obronny, od 1247 roku Oleśnica stała się siedzibą kasztelanii. Po podziale księstwa śląskiego wchodziła w skład księstwa wrocławskiego. Henryk III Biały książę wrocławski w 1255 roku nadał Oleśnicy prawa miejskie. Od 1294 roku należała do księstwa głogowskiego. Po śmierci Henryka III Głogowskiego w 1309 roku doszło do podziału księstwa głogowskiego pomiędzy jego pięciu synów. Oleśnicę otrzymał Bolesław. Od 1313 roku Oleśnica stała się samodzielną stolicą księstwa oleśnickiego. Po śmierci Bolesława Oleśnickiego  w 1321  roku Oleśnicę przejął Konrad I oleśnicki, syn Henryka III Głogowskiego, który do Oleśnicy przeniósł stolicę swojego księstwa. Konrad I zapoczątkował linię Piastów oleśnickich, która wygasła wraz ze śmiercią jego potomka, Konrada X Białego w 1492 roku. Przez 3 lata była pod jurysdykcją króla Czech a w 1495 roku król czeski Władysław Jagiellończyk przekazał miasto wraz z księstwem Henrykowi I Podiebrada, władcy ziębickiemu. Za czasów Podiebradów miasto przeżywało rozkwit. W 1647 roku umiera ostatni z Podiebradów, książę Karol Fryderyk. Władcą został mąż jego córki Elżbiety Marii, Sylwiusz Nimrod Wirtemberski(1622-1664).  Ostatni z linii wirtemberskiej Karol Krystian Erdmann zmarł w 1792 roku. Oleśnica wraz z księstwem przeszła w ręce jego zięcia, księcia brunszwickiego Fryderyka Augusta, męża Fryderyki, jedynej córki księcia Karola Krystiana Erdmanna. Po bezpotomnej śmierci księcia Fryderyka Augusta miasto i księstwo odziedziczył Fryderyk Wilhelm książę Braunschweig-Lüneburg. Książęta Braunschweig-Lüneburg posiadali Oleśnicę do 1884 roku, kiedy przechodzi na własność następcy tronu Prus. Sam zamek po adaptacji stał się siedzibą Hohenzollernów i taki stan przetrwał do 1945 roku.

Zamek

W 1292 roku mowa o zamku. Za czasów Konrada I oleśnickiego wykorzystując mury starego zamku buduje nowy zamek. W latach 1542-56 książę Jan Podiebrad(1509-1565) przebudował  a następnie w latach 1559-1563 rozbudował go. Bratanek Jana Podiebrada, jego następca na tronie księstwa Karol II(1545-1617) w latach 1585-1616 przebudował zamek w stylu renesansowym. W latach 1650-54 za panowania Sylwiusza Nimroda Wirtemberskiego zamek odnowiono. Syn Sylwiusza, Krystian Wirtemberski(1652-1704) dokonał kolejnej przebudowy rezydencji. Kolejne prace budowlane trwały w 1750 roku za czasów księcia Karola Fryderyka. Przez kilkadziesiąt lat XIX wieku stał opuszczony. Dopiero w latach 1891-1906 za czasów Hohenzollernów doszło do gruntownej restauracji i modernizacji zamku z zaadoptowaniem go na siedzibę książęcą. Lata II wojny przetrwał bez zniszczeń. W 1945-46 przejęty przez Rosjan, w latach 1950-53 zaadoptowany dla Technikum Budowlanego z internatem. Część zamku zaadoptowana na mieszkania i magazyny. W kolejnych latach w zamku mieściła się siedziba Centralnej Szkoły Instruktorów Zuchowych ZHP, filia Muzeum Archeologicznego z Wrocławia. Od 1993 roku zamkiem zarządzają Ochotnicze Hufce Pracy.

Willa Prittwitz

Przy ulicy Wojska Polskiego 12 mieści się willa Prittwitzów, w której obecnie mieści się przedszkole oraz gabinety medyczne.

NOWY KOŚCIÓŁ /Neukirch/

Wieś położona w gminie Świerzawa powiatu złotoryjskiego. Po raz pierwszy wzmiankowana w 1228 roku(Nova Ecclesia) oraz w latach: 1307(Noua ecclesia), 1308(Neukirch), 1355(Newkirche), 1419(Neuenkirch, Newenkirch), 1550(Neukirche), 1591(Neukirch), 1668(Neükirch), 1726(Neu Kirch). W XIII wieku właścicielami wsi byli von Dietze i Bernhard Czedliz. Do 1312 roku była własnością księcia jaworskiego, potem w posiadaniu rodu von Zedlitz. W 1508 roku dobra posiadał Sigmund von Zedlitz, zwolennik husytów. Po nim dobrami zarządzał jego syn wymieniony w 1552 roku, George von Zedlitz. W 1605 roku od cesarza Rudolfa otrzymują tytuł barona. W 1638 roku baron Konrad von Zedlitz sprzedał wieś Herrmannowi von Czettritzowi ale ten w 1655 roku odsprzedał wieś von Falkenhainowi. Po Evie von Falkenhain wieś ponownie w rękach baronów von Zedlitz. W 1683 roku baron Christoph von Zedlitz, właściciel wsi brał udział w odsieczy wiedeńskiej. W 1719 roku baron Sigmund Seifrid von Zedlitz sprzedał wieś wnukowi. Ze względu na zadłużenie wieś zakupił jego przyrodni brat, Konrad Gottlieb von Zedlitz. W 1763 roku wieś odziedziczył baron Hans Kaspar Konrad von Zedlitz. W 1782 roku wieś zakupił brat poprzedniego właściciela, baron Otto Friedrich Konrad  von Zedlitz-Neukirch. Do majątku w tym czasie należał folwark Kräsig. W 1825 roku właścicielem był baron Wilhelm Konrad Gottlieb von Zedlitz-Neukirch. W tym czasie na terenie wsi był zamek i dwa folwarki. W 1870 roku majątek majora barona von Zedlitz-Neukircha obejmował 1666 morgów ziemi.

Zamek-pałac

Zamek zbudowany w 1319 roku. Wielokrotnie przebudowywany, ostatnio w stylu neogotyku w XIX wieku. Była to budowla rozczłonkowana, otoczona fosą. Murowana, z fragmentami o konstrukcji szachulcowej. Rozebrany po 1945 roku. Z dawnego zespołu zachowały się: resztki parku o powierzchni 2,75 ha, brama wjazdowa z 1 połowy XIX wieku, na północy od zamku zachowało się założenie folwarczne.

NIESZCZYCE /Nistitz/

Wieś położona w gminie Rudna powiatu lubińskiego. Po raz pierwszy pojawia się w Księdze uposażeń biskupa wrocławskiego Henryka z Wierzbna z lat 1295-1305 jako Nesticz. Wymieniona również w latach: 1305(Nesticz), 1473, 1485, 1524, 1544(Nisticz), 1670(Niswiz), 1679(Niswitz, Villa Nieswitz), 1678(Nistitz). W 1305 roku dwa łany posiadała wdowa von Mielesdorf. W latach 1478-1500 wieś w rękach Nicona Tasse, po 1500 roku w posiadaniu wdowy po Niconie, a następnie Hansa Seer zwanego Tasse, który ożenił się z wdową, w latach 1503-1524 Hannusa Tasse, w 1544 roku Hansa i Nicola Seren. W 1630 roku własność rodu von Brauchitsch, przed 1638 rokiem do Geroga von Kottwitz i jego braci, po 1638 roku do von Seydlitz z Chobieni, w 1670 roku należy do Sebastiana von Kottwitz z Chobieni, w 1688 roku do Leonharda von Kottwitz, w 1710  roku wieś należała do rodu von Haugwitz, w 1765 roku do hrabiego von Dyherr, w 1791 roku do barona von Kottwitz– mowa była o siedzibie dworskiej i 3 folwarkach, w 1814 roku do von Luck, w 1830 roku do kupca Puckelt, w 1845 roku do urzędnika Schwarz, w 1855 roku majątek posiadała rodzina von Katzler(Katzeler), w 1876 roku wymieniony Friedrich von Katzeler, w 1886 roku należała do Carla Genlig, w latach 1891-1905 do Eduarda j. Webera, konsula w Hamburgu, około 1912 roku spadkobiercy po śmierci Eduarda J. Webera, w latach 1912-1921 do Wolfganga Webera, w latach 1926-1937 do Friedricha Karla Webera.

Dwór

 

 

 

 

Wybudowany w 1840 roku, przebudowany w 1923 roku. Założony na planie prostokąta, parterowy z piętrowym pseudoryzalitem w części frontowej, z użytkowym poddaszem, kryty dachem mansardowym, podpiwniczony. Obok zachował się park krajobrazowy z końca XIX wieku o powierzchni 5 ha oraz zabudowania gospodarcze.

NIELEP /Nelep/

Wieś położona w gminie Rąbino powiatu świdwińskiego. Po raz pierwszy wzmiankowana w 1337 roku. W 1349 roku Hasso von Wedel otrzymał wieś jako lenno od margrabiego Ludwiga. W 1389 roku bracia von Wopersnow sprzedali kościołowi świdwińskiemu 7 łanów, które posiadali. Druga część, która była w posiadaniu komornika ze Świdwina dostała się w ręce joannitów, które posiadali do 1808 roku. W 1736 roku podział wsi na część należącą do joannitów i na część będącą własnością miasta Świdwin. W 1823 roku właścicielem majątku była rodzina Krieger. W 1844 roku dobra w rękach rodziny Schohl, od 1847 roku rodziny Kuss, która wymieniona została w spisie majątków w 1857 roku. Ostatnim właścicielem majątku z dworem był Paul Seyer, którego dobra obejmowały 811 ha. Drugim majątkiem o powierzchni 160 ha był w posiadaniu Heinza Kettnera.

Dwór

Dwór nie istnieje. Po założeniu do zobaczenia są budynki gospodarcze w różnym stanie zachowania oraz park krajobrazowy.