CHOTKÓW /Hertwigswaldau/

Wieś położona w gminie Brzeźnica powiatu żagańskiego po raz pierwszy wymieniana w 1305(Hertwigiswald) oraz w 1328 roku jako własność rodu von Nostitz z Wrzesin. W XV wieku podział wsi Chotków Górny, Środkowy i Dolny z czterema działami majątkowymi. Majątek I należący do rodu von Rechenberg został w 1439 roku wykupiony przez rodzinę von Nostitz, właścicieli głównej, najstarszej części wsi zwanej majątkiem IV. Majątek II należący do rodu von Promnitz z Jelenina w 1439 roku, później do rodów von Kӧnigsfeldvon Schӧnaich(właścicieli Siecieborzyc), w 1573 roku włączony do majątku IV. Majątek III będący w 1466 roku własnością rodu von Marrach, w latach 1495/1508 roku został wchłonięty przez majątek IV von Nostitz. W 1393 roku wzmiankowany był majątek V należący do augustianów żagańskich do 1417 roku. Późniejsze losy majątku V nie są znane. W połowie XVI wieku scalone majątki w rękach rodu von Nostitz. W 1559 roku dobra braci Steinzela i Hansa von Nostitz zakupił Fabian von Schӧnaich, właściciel Witkowa. Dobra w 1578 roku po Fabianie przejmuje jego bratanek, Johann Georg. Johann Georg von Schӧnaich umiera w 1587 roku w wieku 37 lat. Majątek dziedziczy wdowa, z domu von Zedlitz, która w 1590 roku wychodzi ponownie za mąż za margrabiego Heinricha von zu Dohna. Decyzją panującego Heinrich von zu Dohna w 1596 roku staje się prawowitym właścicielem Chotkowa kupując wieś. Po jego śmierci w 1618 roku majątek przechodzi na córkę, zamężną za  Joachima von der Schulenburg, zmarłego w 1619 roku. Po śmierci męża ponownie wychodzi za mąż za Davida Heinricha barona von Tschirnhaus(zm.1642). Po śmierci wdowy po Davidzie Heinrichu w 1659 roku majątek dziedziczy Karl Moritz von Redern z Krapkowic i Małomic, ożeniony z prawnuczką margrabiego Heinricha von zu Dohna, Ursulą Marianną baronówną von Kittlitz. P śmierci męża Ursula Marianna posiadała majątek do 1687 roku, który w tym roku został zakupiony przez Georga Christopha hrabiego von Proskau.  Umiera w 1701 roku a majątek dziedziczy jego syn, który w 1709 roku przebudowuje dwór, na co wskazuje tabliczka nad głównym wejściem. Już w 1730 roku znacznie zadłużony majątek był do kupienia. W 1732 roku majątek w Chodkowie i Witkowie wyceniony zostaje przez komisję cesarską na 183 tysiące reńskich guldenów i za długi przejęty zostaje przez miasto Szprotawa. Do 1945 roku majątek był wydzierżawiany. W 1869 roku dobra liczące 2496 mórg ziemi a w 1873 roku 2486 mórg ziemi dzierżawił porucznik Miessner. W 1886 roku dzierżawę majątku o powierzchni 635 ha gruntów posiada rodzina Peckmann. W 1926 roku dzierżawcą jest rodzina Peckmann a w 1937 roku niejaki F. Grabert. Majątek w tym czasie obejmował 571 ha gruntów. Po drugiej wojnie światowej w rękach PGR. Obecnie własność prywatna.

Chotkow-powiekszeniechotkow-palacchotkow-palac

PAŁAC

W centralnej części wsi nad wodami Brzeźniczanki na sztucznym wzniesieniu z resztkami fosy stoi barokowy pałac. Pałac murowany z kamienia i cegły, piętrowy, założony na rzucie prostokąta, nakryty dachem mansardowym z lukarnami. Podpiwniczony, którego piwnice i część parteru posiadają sklepienia kolebkowe a jedno z pomieszczeń sklepienie gwiaździste. W nadprożu płaskorzeźbiony kartusz herbowy z herbem hrabiów von Proskau. Nad wejściem głównym balkon o kamiennej ażurowej balustradzie. Pałac został przebudowany w 1709 roku na budowlę w stylu barokowym z dworu obronnego z XVI wieku zbudowanego przez rodzinę von Nostitz. Przed pałacem dwie cylindryczne wieże , które są pozostałością po bastejach przebudowanych w 1709 roku. W okolicach pałacu resztki zabudowy folwarcznej oraz resztki parku.

Chotkow (12)

Chotkow (15)

Chotkow (21)Chotkow (16)chotkow-19chotkow-9

We wsi 3 folwarki Górny, Dolny i Środkowy(Gerichts) lub Kościelny oraz założenie pałacowe opisane wyżej.

FOLWARK GÓRNY

Położony przy ulicy Kożuchowskiej, na wylocie na Kożuchów. Po folwarku pozostał dość okazały budynek mieszkalny z czerwonej cegły, zbudowany na planie prostokąta, podpiwniczony, kryty dachem dwuspadowym.

FOLWARK ŚRODKOWY(Kościelny- Gerichts)

W sąsiedztwie kościoła położony był folwark, którego pozostałością są budynki gospodarcze. Prawdopodobnie na terenie tego folwarku stała wieża rycerska na wzniesieniu otoczonym fosą. Założenie czytelne było jeszcze w latach 40tych-XX wieku.

FOLWARK DOLNY

Nieopodal ulicy Młynarskiej położony był kolejny, Dolny folwark, po którym pozostały budynki gospodarcze.

chotkow-1901-lubuskiechotkow-1933-lubuskie