PETRIHOF-SZCZECIN

Nieistniejący majątek ziemski położony na terenie miasta Szczecina. W 1745 roku Jacob Albrecht von Zastrow zapisał gruntu kościołowi Św. Jakuba w Szczecinie. Nazwa majątku pochodziła od nazwiska dzierżawcy w latach 1827-1840 Danielego L. Petri. Obecnie miejsce to położone jest przy ulicy Wąskiej 14.

 

SZCZECIN /Stettin/

Stolica i zarazem największe miasto województwa zachodniopomorskiego. Już w VII-VI wieku p.n.e. istniała na tym terenie osada a samo wzgórze zamkowe zamieszkane jest nieprzerwanie od ok. 700 roku n.e. W IX wieku książęta słowiańscy zbudowali na wzgórzu powstał gród W 967 roku Mieszko I przyłączył Pomorze wraz ze Szczecinem do Polski. Od 1005 roku odłączenie się Szczecina od Polski. Ponowne przyłączenie Szczecina do Polski za czasów Bolesława Krzywoustego w 1121 roku, a książę Warcisław I oddał hołd lenny Krzywoustemu. W 1181 roku Szczecin wraz z Pomorzem Zachodnim przyłączone do Świętego Cesarstwa Rzymskiego Narodu Niemieckiego. W 1243 roku otrzymał prawa miejskie od księcia Barnima I. Od XIII wieku miasto hanzeatyckie. W 1474 roku wymiera linia książąt szczecińskich i wołogskich. Władzę obejmuje książę słupski, Bogusław X. W 1630 roku zajęte przez Szwedów co doprowadziło do upadku gospodarczego miasta. W 1637 roku umiera ostatni książę pomorski z dynastii Gryfitów, Bogusław XIV. Miasto było pod okupacją szwedzką do 1720 roku, kiedy królowa Szwecji Ulryka Eleonora Wittelsbach sprzedała miasto i szwedzką część Pomorza królowi Prus Fryderykowi Wilhelmowi I. Podczas wojny siedmioletniej oblegany przez wojska rosyjskie. W okresie wojen napoleońskich był pod okupacją francuską. Od 1843 roku połączenie kolejowe z Berlinem. W 1939 roku utworzone zostało Wielkie Miasto Szczecin, istniejące do zakończenia wojny. Obecnie Szczecin liczy ponad 400 tys. Mieszkańców.  

ZAMEK

Już w IX wieku na wzgórzu znajdował się gród otoczony fosą. Przed 1124 rokiem położony był dwór drewniany księcia Warcisława I. Po przeniesieniu stolicy księstwa z Uznamia do Szczecina przez księcia Barnima I w roku 1235 dochodzi do rozbudowania dworu. W 1346 roku Barnim III rozpoczął na wzgórzu zamkowym budowę kamiennego domu, kaplicy oraz domu z wieżą więzienną. Po pożarze w 1530 roku doszło do odbudowy i rozbudowy zamku w stylu renesansowym. W 1573-82 książę Jan Fryderyk rozbudował zamek o skrzydło północne i zachodnie z pozostawieniem skrzydła południowego, gotyckiego, tym samym zamykając dziedziniec. Kolejna rozbudowa nastąpiła za czasów książąt Filipa II i Franciszka I. Po śmierci ostatniego Gryfita, księcia Bogusława XIV zamek był siedzibą namiestnika szwedzkiego. Od 1720 roku na terenie zamku mieścił się garnizon pruski. Za czasów pruskich doszło do przebudowy ale i do dewastacji zamku. Podjęta próba rewitalizacji zamku w 1925 roku po roku została przerwana. Podczas nalotów w 1944 roku zamek dość poważnie zniszczony. Po wojnie po zabezpieczeniu zamku w Latach 1958-1980 zamek odbudowany. Przywrócono mu wygląd renesansowej XVI-wiecznej budowli. W latach 2014-2015 remont zamku. Obecnie jest własnością Zarządu Województwa Zachodniopomorskiego, w którym mieszczą się instytucje kulturalne.

NIEBUSZEWO-SZCZECIN /Zabelsdorf/

Dawna wieś, obecnie osiedle administracyjne Szczecina. Po raz pierwszy wymieniona w 1260 roku w dokumentach księcia Barnima I, gdzie wymieniony jest prawd. założyciel wsi niejaki Zabel(stąd nazwa wsi) a będąca własnością rycerza Ruderusa. W tym samym roku dochód ze wsi przyznany klasztorowi cysterek w Szczecinie. Po sekularyzacji dóbr ok. 1441 roku przechodzi na własność domeny książęcej a później miasta Szczecin. W XVIII wieku majątek w rękach radcy wojennego Winkelmann. W1822 roku w rękach Moritza Heinricha von Wittke(n)(*1789-+1862). Później dość częste zmiany właścicieli: w 1830 roku niejaki Rabe, 1832 kupiec Carl Schleich, w 1851 roku Dr Schrader i Dr Menz, w 1853 roku kupca z Berlina Stachow. W 1879 roku jego majątek obejmował 216 ha gruntów. W latach 80-tych majątek zakupił Louis Schwartzkopff. Później dobra posiadał jego syn Adolph. W 1928 roku majątek obejmujący 104 ha gruntów posiadał E.Harms.

Oto zdjęcie rodziny Schwartzkopff przed dworem w Niebuszewie w 1885 roku. W tym miejscu serdeczne podziękowania składam Panu Hansowi Nordsiek.

Obecnie na terenie majątku osiedle mieszkaniowe przy Al. Przyjaciół Żołnierza i ul. Księcia Warcisława.

STARE BUKOWO-SZCZECIN /Alt Buchholz/

Miejscowość powstała w XVIII wieku. W 2 połowie XIX wieku wykupione przez szczecińskich kupców: Schleich, Ladewig i Wellmann. Po wykupieniu osada została przekształcona w majątek ziemski. W 1892 roku należał do rodziny Krüger. W 1939 roku właścicielem majątku był Dr Gollnow. Po założeniu położonym na południe od Os. Bukowiec nad potokiem Gręziniec zachowały się ruiny budynków gospodarczych, pozostałości mostku nad rowem, resztki parku.

SIENNO-SZCZECIN /Heuershof/

Były majątek ziemski położony obecnie na terenie Szczecina na Osiedlu Małe Błonie przy ulicy Łącznej. W 1864 roku szczeciński kupiec Wellmann wykupił gospodarstwa i po scaleniu utworzył folwark Heuershof, od nazwiska jednego z gospodarzy – Heuer. W środkowej części zbudował dwór. Kolejnym właścicielem była rodzina Germershausen, później zięć właściciela, Bahnckegel. W 1879 roku majątek należało Kӧniglische Reichsbank-Hauptstelle ze Szczecina a majątek obejmował 218 ha gruntów. W 1892 roku właścicielem był Albert Behnke. Około 1918 roku majątek wykupiony przez Radę Miejską Szczecina i wtedy powstał nowy dwór. Obecnie własność spółki Amber.

ŚWIERCZEWO-SZCZECIN /Schwarzow/

Dawna wieś, obecnie dzielnica Szczecina. Po raz pierwszy wzmiankowana w 1253 roku. W 1300 roku własność kościoła Św. Jakuba w Szczecinie z nadania księcia Otto I. Z połączenia dwóch majątków w XVII wieku(1628) powstał jeden majątek. W XVII wieku należał do Carla Friedricha Ulrich. Po jego śmierci w 1775 roku  dobra posiada Hermann Caspar Glade. Po jego śmierci wdowa w 1792 roku za 17ooo talarów sprzedała majątek Georgowi Carlowi Wilhelmowi von Krause. Po nim majątek odziedziczył syn, Ferdinand Gottlieb von Krause. W 1879 roku majątek w rękach barona von Tott i obejmował 199,50 ha gruntów. Część gruntów majątku  zostało w 1813 roku przeznaczonych na tereny pod  tereny miejskie miasta Szczecina.

 

SŁOWIEŃSKO-SZCZECIN /Wendorf/

Dawna wieś, obecnie część miasta Szczecina położona w północno-wschodniej części Osiedla Gumieńce. Powstała z wydzielonych gruntów majątku Gumieńce około 1843/44 roku. Pierwszym właścicielem był kapitan Bük. W 1849 roku majątek należy do ekonoma Schmiede. Po jego śmierci majątek od 1862 roku przejmuje jego syn, Bernhard Schmiede, zamieszkały na terenie majątku. Po nim dobra dziedziczy Joachim Schmiede. W 1910 roku własność Pani Aeffke a dobra obejmowały 131,50 ha gruntów. Obecnie na obszarze majątku położone są zabudowania Zespołu Szkół Salezjańskich oraz stacja paliw BP.

 

DĘBCE /Eichwerder/

Miejscowość położona w gminie  Gryfino powiatu gryfińskiego. Założona w 1748 roku. Pierwszym właścicielem był komornik Heino Andreas Graewe. Kolejnym był kupiec szczeciński Johann Gottlieb Ulrich. Trzecim właścicielem majątku był radca szczeciński Daniel Schultz(1769). W 1789 roku dobra zakupił porucznik Ludwig von der Dollen(*1757-+1829), ożeniony z Johanną Friderike von Loeper(*1759-+1839). W 1802 roku sprzedał majątek majorowi Ernstowi Gottlobowi von Winterfeld(1772-1845), który był żonaty z Elise Dorotheą von Bottlenberg. Od 1816 roku mieszkał na terenie majątku i prawdopodobnie to on zbudował siedzibę dworską na obrzeżach XVIII-wiecznego parku. Po śmierci żony bezdzietny wdowiec w 1842 roku sprzedaje majątek niejakiemu Giebe. Po jego śmierci majątek dziedziczy czwórka jego dzieci. Dopiero w 1871 roku wyłącznym posiadaczem dób została Elisabeth Hoffschild, z domu Giebe, zamężna za Hermanna Hoffschild, właściciela i spadkobiercy kompanii handlowej ojca Augusta Hoffschild. Małżeństwo było bezdzietne. Hermann Hoofschild zmarł przed 1900 rokiem, Elisabeth zmarła w 1913 roku. Na przełomie wieków zaadoptowała córkę pastora Rosemarie Tauberts(1876-1962), która wyszła za mąż za Friedricha Wilhelma von Bodungen-Eichwerder(1879-1943). Ostatnim dziedzicem dóbr był ich syn, Eberhard von Bodungen-Eichwerder(1908-1993).   Na terenie wsi znajdował się majątek ziemski. Osada zniszczona podczas działań wojennych w 1945 roku. Zniszczeniu uległo założenie dworskie. Pozostał park krajobrazowy. W 1910 roku majątek Frierdicha von Bodungen-Eichwerder liczył 302,50 ha gruntów. W 1928 roku majątek obejmował 221 ha gruntów.

BARNISŁAWIEC /Neu Barnimslow/

Nieistniejący dawny majątek ziemski położony w gminie Kołbaskowo powiatu  polickiego. W XIX wieku powstał majątek ziemski. W 1910 roku właścicielem majątku o powierzchni 235,12 ha gruntów był niejaki Barkusky. W 1928 roku właścicielem majątku o powierzchni 230 ha gruntów był Albert Teutschebein.

ZAŁOŻENIE DWORSKIE

 

KARWOWO /Carow/

Wieś położona w gminie Kołbaskowo powiatu polickiego. Po raz pierwszy wzmiankowana w 1191 roku. W tym czasie część gruntów należała do kościoła Św. Jakuba w Szczecinie. Brak danych o majątku rycerskim na terenie wsi. W 1928 roku wymieniony majątek ziemski o powierzchni 76 ha gruntów, własność Arnolda Filter.

WARNIK /Warningshof/

Wieś położona w gminie Kołbaskowo powiatu polickiego. Założona w połowie XIX wieku. W 1928 roku właścicielką majątku była Pani H. Schneider a dobra jej liczyły 82,9 ha gruntów. Do 1945 roku majątek w rękach Idy Wschow.

DWÓR

We wsi założenie dworskie składające się z dworu i niewielkiego parku krajobrazowego.

BOBOLIN /Boblin/

Wieś położona w gminie Kołbaskowo powiatu polickiego. Po raz pierwszy wzmiankowana w 1323 roku. W 1486 roku wzmiankowany rycerz księcia Bogusława X, Peter Holtzendorp. W 1518 roku wieś należała do Adama Holtzendorp. W 1523 wzmiankowany Achim Holstendorf. Byli to przedstawiciele rodu von Holtzendorff, właściciele ówczesnego Bobolina. We wsi znajdowały się 2 majątki ziemskie. W 1910 roku majątek A należący do Waltera Uhlmann liczył 207 ha gruntów a majątek B należący do rodziny Lohse liczył 181 ha gruntów. W 1928 roku majątek A należący do Waltera Uhlmann liczył 242 ha gruntów a majątek B należący do Adolfa Henning a dzierżawiony przez Waldemara Schrӧder i Hermanna Buchow liczył 196 ha gruntów.

Bobolinek-osada będąca obecnie częścią wsi Bobolin, wzmiankowana w 1311 roku kiedy książę Otto I nadał wieś klasztorowi cysterek w Szczecinie. Później własność miasta Szczecina.