Barnowo /Barnow/

Wieś położona w gminie Kołczygłowy powiatu bytowskiego. Po raz pierwszy wymieniona w 1300 roku. Do 1945 roku należała do rodu von Puttkamer. W 1380 roku właścicielem wsi był Albert von Puttkamer.  W XVI wieku siedział tu Johannes von Puttkamer. W kolejnych latach wymienieni:  Martin von Puttkamer zmarły około 1600 roku, Christian zmarły około 1643 roku, Johann w XVII wieku, Ludwig zmarły około 1680 roku, Georg zmarły w 1743 roku. W XVIII wieku dobra są w rękach Martina Antona von Puttkamer(14.08.1698 Barnowo-09.09.1782 Dobrzeń), ożenionego z Heleną Dorotheą von Schönaich. Ze związku z Helene miał syna i dwie córki. Jedyny syn wstąpił do klasztoru. Przekazał majątek swojemu kuzynowi Georgowi Adolfowi von Puttkamer(zm.1778). W 1774 roku Georg Adolf sprzedaje majątek bratu, Wilhelmowi Ludwigowi von Puttkamer(zm.1820). On z kolei sprzedał dobra rodzinie von Puttkamer linii wierszyńskiej. W 1823 roku zmarł Jakob Georg Gottlieb von Puttkamer. W 1863 roku zmarł Wilhelm von Puttkamer a w 1894 Oskar von Puttkamer. W 1928 roku umiera Henning von Puttkamer. Ostatnim właścicielem majątku był Wilhelm von Puttkamer(1887-1957). Z baronową von Hahn miał czterech synów i córkę. Córka zmarła młodo a trzej synowie zginęli podczas II wojny światowej.

Dwór

W latach 1730-55 Martin Anton von Puttkamer(14.08.1698 Barnowo-09.09.1782 Dobrzeń) buduje dwór. Na założenie składa się pierwotny budynek dworu z XVIII wieku oraz przybudówka z XIX wieku. Dwór parterowy kryty dachem naczółkowym, w XIX wieku rozbudowany o eklektyczne skrzydło boczne z wieżyczką., Odrestaurowany przez Czesława Langa.

Będziechowo /Bandsechow/

Wieś położona w gminie Główczyce powiatu słupskiego. Od 1485 roku lenno rodu von Tessen. Po śmierci Schwantesa von Tessena w 1608 roku dobra dziedziczy księżna Erdmunt Hohenzollern, żona księcia Jana Fryderyka I księcia pomorskiego. Po jej śmierci w 1623 roku dobra odziedziczył książę Bogusław XIII, brat Jana Fryderyka I. W 1623 roku wieś zakupił Hans von Zastrow. W 1717 roku właścicielem był Matthias Georg von Zastrow. Po bankructwie majątku dobra przejmuje Adam Ludwig von Blumenthal by przejść w ręce Johanna Jacoba von Wobesera. W 1767 roku majątek staje się własnością rodziny von Massow. W 1781 roku umiera Georg Ulrich von Massow. Majątek dziedziczy jego niepełnoletni syn Karl Gustav von Massow. Po uzyskaniu pełnoletności sprzedaje w 1798 roku majątek Augustowi Ludwigowi von Maltzan. W 1799 roku majątek odkupił kapitan Kaspar Friedrich von Massow. W XIX wieku wymienieni: Albert w 1832 roku, Adolf zmarły w 1879 roku. W 1909 roku zmarł Louis von Massow. Ostatnim właścicielem był Evald von Massow, który po aresztowaniu zmarł w obozie w 1945 roku.

Dwór

Dwór nie istnieje.

 

 

 

Biesowice /Besswitz/

Wieś położona w gminie Kępice powiatu słupskiego. Stare lenno rodu von Zitzewitz. Po raz pierwszy wzmiankowana w 1480 roku. Jednym z najbardziej znanym przedstawicielem rodziny był Nicolaus von Zitzewitz(1634-1704), który przeszedł na katolicyzm i był opatem klasztoru benedyktynów w Huysburgu. W 1738 roku Jan Kazimierz von Zitzewitz sprzedaje dobra hrabiemu Adamowi Joachimowi von Podewils. W 1808(1803?) roku dobra od von Podewilsów odkupił Franciszek Marcin von Zitzewitz i w 1842 roku przekazał majątek młodszemu synowi Franciszkowi von Zitzewitz. Po Franciszku dobra odziedziczył syn, Ernst Wilhelm. Ostatnim właścicielem do 1945 roku był Ernst von Zitzewitz.

Pałac

Biesowice-pałac

Biesowice, pomorskie

PAŁAC

Pałac zbudowany w połowie XIX wieku, przebudowany w latach 20-tych XX wieku. Dwukondygnacyjny, zbudowany na planie prostokąta, podpiwniczony, pierwotnie z parterowym skrzydłem/obecnie piętrowym/. Na parterze reprezentacyjne pomieszczenia z piękną klatką schodową, boazeriami, piecem, kominkiem, drewnianym żyrandolem. Obok dobrze zachowanego pałacu park krajobrazowy oraz budynki gospodarcze, słupy bramne.

Biesowice 1867-1919, zachodniopomorskie

BIŃCZE /Bärenwalde/

Wieś położona w gminie Czarne powiatu człuchowskiego. Po raz pierwszy wzmiankowana w 1397 roku przy okazji nadania wsi Stefanowi von Gӧtzendorf. W latach 1683-1789  dobra należały do rodu von Gӧtzendorf-Grabowski. W 1834 roku majątek posiadała rodzina von Brunn. Później należała do rodziny von Zitzewitz. Założycielem linii był Ernst Friedrich Wilhelm von Zitzewitz(1801-1861), który ożenił się z córką poprzedniego właściciela Johanna Theodora von Brunn, Pauline Josefone Theodora von Brunn(1812-1882). Po jego śmierci dobra odziedziczył Heinrich Ferdinand Adolf von Zitzewitz(1833-1870).

PAŁAC

Wybudowany w 1884 roku przez rodzinę Wilkens, w 1930 roku zakupiony przez zgromadzenie misyjne Świętej Rodziny. Po 1945 roku pałac zaadoptowany na szkołę, która w 1973 roku spaliła się. Nie remontowany budynek został ostatecznie rozebrany w 1981 roku. Po założeniu zachował się park krajobrazowy. W pobliżu zabudowania folwarczne.

BOBROWNIKI /Bewersdorf/

Wieś położona w gminie Damnica powiatu słupskim. Stare lenno rodu von Zitzewitz, o których mowa w 1485 i 1529 roku. Od 1563 roku wg innej wersji już od 1450 roku do XIX wieku własność rodu von Somnitz. Z tego rodu należy wymienić Bogislawa z XV wieku, Carla Ludwiga z XVIII wieku oraz Wilhelma Lorenza wzmiankowanego w XIX wieku. W 1809 roku przechodzi w ręce Ernsta Gustava von Mitzlaff z Wiatrowa, (zm. w 1849). Kolejnym właścicielem był Franz von Mitzlaff(zm.1899).  W 1879 roku majątek przejął niejaki Post. W 1884/85 roku dobra są własnością barona Karla von Stackelberga(zm.1907). W 1890 roku dobra posiada hrabina Marie von Stalckenberg, z domu von Schrӧder(zm.1927). W 1895 roku dobra przejął Landbank z Berlina. Kolejna z miana właściciela nastąpiła w 1899 roku stając się własnością Gustava Macha a w 1900 roku dobra nabył von Bӧttinger, który w 1908 roku sprzedał je Gottlibowi Paduckowi. Wg innej wersji w 1905 roku majątek nabył Wilhelm Brandenburg, od którego dobra nabył Henry von Bӧttinger. Od 1914 majątek w rękach Gottliba Paduck.  Od 1924 roku do 1945 roku dobra posiada Wilhelm i jego syn Georg Steifensand.

Pałac

Zbudowany w latach 1864-64, z ośmiograniastą, sześciokondygnacyjną wieżą od strony zachodniej. Obok park z 2 połowy XIX wieku oraz zabudowania gospodarcze.

BROCZYNA /Brotzen/

Wieś położona w gminie Trzebielino powiatu bytowskiego. Wieś podzielona na dwa majątki.  Stare lenno rodu von Zitzewitz. W latach 1575-1855 część wsi należała do rodu von Zitzewitz(Zitzwitz, Zitzevitze, Czitzwitz, Czitzewitze). Pierwszym z tego rodu był Martin von Zitzewitz, zwany „dzikim” wymieniany w 1590 roku. W XVII wieku dwa majątki należące do Klausa i Joachima von Zitzewitz.  W 1630 roku majątek po Klausie odziedziczył jego syn, Jakob von Zitzewitz a po Joachimie jego syn Martin Otto von Zitzewitz. W 1634 roku Martin Otto von Zitzewitz sprzedaje swój majątek Rüdigerowi von Massow. W 1647 roku Rüdiger von Massow sprzedaje majątek Kasimirowi von Glasenapp. W 1644 roku Jakob von Zitzewitz bankrutuje a nadzór nad majątkiem przejmuje jego zięć, Felix von Brelow otrzymując połowę majątku jako zabezpieczenie. Syn Jakoba, Hans Georg von Zitzewitz otrzymuje połowę majątku od swojego teścia, Kasimira von Glasenappa jako wiano córki. W 1689 roku majątek Jakoba przejmuje Ernst Bogislav von Zitzewitz z Warcina. W 1699 roku po śmierci Ernsta Bogislava von Zitzewitza majątek przechodzi w posiadanie Hofrata von Massow– w 1753 roku udziały Kaspara Friedricha i Michaela Henninga odkupił Joachim Ewald von Massow. Po śmierci Gerharda Christiana von Zitzewitz zgodnie z testamentem majątek przekazany jego siostrzeńcowi, Heinrichowi von Zitzewitz. W 1819 roku jego następcą został jego brat Franz von Zitzewitz z Gałąźni Wielkiej. W latach 1856 roku Franz von Zitzewitz sprzedaje majątek Eugenowi Ludwigowi von Zanthier. W 1873 roku nowym właścicielem zostaje Franz von Zitzewitz z Biesowic. Drugi z majątków w 1879 roku należy do rodziny Meyer z Węgorzyna.  W 1884 roku majątek dziedziczy córka Franza von Zitzdewitz, Klara von Hagen, żona Helmutha von Hagen. W 1909 roku Klara von Hagen sprzedaje majątek Paulowi Klug z Suliszewic koło Łobeza. W 1913 roku nowym właścicielem został Georg Lüdecke. W 1917 roku właścicielem zostaje Otto von Gehres. Już po miesiącu właścicielem majątku zostaje firma Bergbau-AG Marke a w 1920 roku firma Sekuritas-Werke AG z Bochum. Po kilku miesiącach dobra w rękach Hansa Lenz a od 1926 roku do 1945 roku majątek posiadał Dr. Helmuth Hendel. Obok położony majątek Brandheide do lat 30-tych XX wieku należał do rodziny von Massow.

Dwór

 

 

 

 

We wsi dwór w otoczeniu parku krajobrazowego. Obecnie w budynku mieści się Chrześcijański Ośrodek dla Osób Uzależnionych „Teen Challenge”.

BRZYNO /Reckendorf/

Wieś położona w gminie Krokowa powiatu puckiego. W 1284 roku wieś należała do rodu von Wittke. W okresie wojny trzynastoletniej wieś w rękach Georga von Wittke, który sprzedał dobra rodzinie von Krakow. Około 1570 roku dobra przejęła rodzina von Weiher.  W 1786 roku dobra są w rękach Józefa Przebendowskiego. W 1797 roku majątek nabył Franz Retzlaff(Netzlaf) a w 1803 roku majątek zakupił von Kurowski. W 1839 roku(może w 1830 roku) majątek zakupił Josef von der Recke. W 1872 roku majątek posiadał Johann Beniamin Ernst Friedrich von Wittke. Był ożeniony z panną z domu Fliessbach. W 1905 roku majątek zakupił Hugo Fliessbach. Ostatnim właścicielem był Eckhard Fliessbach, syn Huga.

Dwór

Obecny dwór zbudowany został po 1905 roku na fundamentach starego. Przebudowany, parterowy, z użytkowym poddaszem, podpiwniczony.

BUDOWO /Budow/

Wieś położona w gminie Dębnica Kaszubska powiatu słupskiego. Stare lenno rodu von Zitzewitz, który siedział tu od XIII wieku do 1945 roku. W 1240 roku wieś była lennem Petera von Zitzewitz, przedstawiciela wymarłej linii wywodzącej się z Budowa. Klaus von Zitzewitz urodzony w 1460 roku w Motarzynie był uważany za protoplastę drugiej linii rodu z Budowa. W 1528 roku część wsi w rękach rodu von Weiher(Weyher, Weyherr, Weyer, Weiger, Weger). W 1523 roku pojawia się Clawes Czitzeuitze tho Budow. Na przestrzeni wieków majątek przekazywany z ojca na syna do 1945 roku. Ostatnim właścicielem był Hans Adolf von Zitzewitz.

Dwór

Dwór nie istnieje. Po założeniu zachował się park krajobrazowy oraz zabudowania gospodarcze.

Bukówka /Deutsch-Buckow/

Wieś położona w gminie Redzikowo powiatu słupskiego. Stare lenno rodu von Below. W 1491 roku w drodze wymiany gruntów wieś przechodzi w ręce rodziny von Puttkamer. W XVIII wieku majątek należał do Petera Lorenza von Puttkamera. W 1801 roku po bankructwie właściciela Karla Gustava von Puttkamera majątek został sprzedany. Zakupu dokonał radca kryminalny August W. Schulte. Po nim w 1846 roku dobra dziedziczy jego syn, Maximilian A. Schulte. jego syn. W 1855 własność rodziny Blecken von Schmeling. Od 1857/58 ponownie w rękach rodu von Puttkamerów. Majątek zakupił baron Georg L.W. von Puttkamer. W 1878 roku majątek zakupił Ernst Kutscher. Majątek posiadał do 1894 roku kiedy dobra kupuje Siegfried Vally Gneomar von Boehn(1865-1945). Z żoną Anną Luise Adele Hermine Schaumann miał 3 synów i córkę. Był ostatnim właścicielem majątku. Został zastrzelony przez żołnierzy radzieckich na terenie swojego majątku.

Pałac

Dwór zbudowany w drugiej połowie XIX wieku. Niewielka przebudowa została dokonana w 1888 roku przez ówczesnego właściciela. Kolejna przebudowa nastąpiła w 1911 roku w okazałą rezydencję. Po II wojnie światowej w latach 1983-84 dokonano przebudowy pozbawiając go cech stylowych. Obecnie opuszczony, niszczejący budynek w rękach prywatnych. Obok park krajobrazowy oraz w okolicy zabudowa gospodarcza.

BYTÓW /Bütow/

Miasto położone w powiecie bytowskim. Po śmierci księcia pomorskiego Mściwoja II w 1294 roku ziemie te przypadły późniejszemu królowi Polski Przemysłowi II. W 1307 roku ziemia bytowska została zajęta przez margrabiów brandenburskich. W 1317 margrabia Waldemar przekazuje ziemię bytowską księciu Warcisławowi IV, który ziemię tę nadał swojemu marszałkowi Henningowi von Behr. W 1329 roku ziemię bytowską kupują Krzyżacy.  W 1409 roku gród zdobyty przez wojska polskie a po bitwie pod Grunwaldem w 1410 roku zamek przekazany przez Władysława Jagiełłę księciu pomorskiemu Bogusławowi VIII. W 1411 roku po pokoju toruńskim wraca Bytów do Krzyżaków. W 1454 roku po zajęciu Bytowa przez wojska polskie, król Polski Kazimierz Jagiellończyk przekazał Bytów księciu szczecińskiemu Erykowi II, który w 1460 roku po zerwaniu przymierza z Polską przekazał Bytów Krzyżakom. W 1466 roku Eryk II wykupił ziemię bytowską. W latach 1526-1637 ziemia bytowska była lennem Polski i w 1637 została przyłączona do Królestwa Polskiego. Po traktacie bydgoskim w 1657 roku Bytów trafia w ręce Brandenburgii. W 1772 roku Bytów zajęte zostało przez Prusy. Po II wojnie światowej ponownie w granicach Polski.

Zamek

Około 1398 roku Krzyżacy rozpoczynają budowę murowanego zamku w południowo-wschodniej części miasta na niewielkim wzniesieniu. Prace budowlane przeprowadzono w latach 1398-1402 a wykończeniowe w latach 1404-1406. Zbudowany na planie prostokąta, z 3 okrągłymi basztami ze strzelnicami w narożach. W tym czasie powstał dom mieszkalny tzw. „Dom Zakonny” położony przy skrzydle północno-zachodnim a przy skrzydle południowo-zachodnim powstała kuchnia z magazynem żywności. Za czasów Gryfitów w latach 1560-70 powstał przy skrzydle południowo-wschodnim „Dom Książęcy”. W 1623 zbudowano „Dom Wdów” położony przy murze północno-wschodnim. Za czasów krzyżackich była to siedziba prokuratora krzyżackiego. Po śmierci ostatniego księcia pomorskiego, Bogusława XIV i przejęciu Bytowa przez Królestwo Polskie zamek był siedzibą starosty królewskiego. Zniszczony podczas wojny polsko-szwedzkiej, odbudowany przez margrabiów brandenburskich. W tym czasie w zamku mieścił się sąd oraz urząd podatkowy. W XVIII wieku dokonano kolejnych prac przy zamku w tym zastąpiono most nad fosą zastępując go groblą. W XIX wieku na zamku umieszczono sąd i pruskie więzienie. Po zakończeniu działań wojennych w 1945 roku na terenie zamku mieściło się więzienie NKWD. Odbudowany w latach 1957-62 i 1969-1990. Obecnie mieści się tutaj Muzeum Zachodniokaszubskie oraz hotel z restauracją i biblioteka.

Majątek

Przy obecnych ulicach Pochyłej i gen. Ludwika Mierosławskiego położony był majątek, który w latach 1841-1862 należał do Hermanna Griebel, w latach 1879-1893 do Oscara Dämicke a w latach 1905 do 1910 do Franza Gildemeister.