CZARNE /Schwarzbach/

Była wieś obecnie dzielnica Jeleniej Góry. Po raz pierwszy wzmiankowana w 1300 roku(Schwarzzebach, Schwarczebach)), kolejno w 1305(Schwarcebach), 1370(Schwarczbach), 1384(Schwarzbach), 1651(Schwartzenbach), 1668(Schwartzbach), 1721(Schwartbach). W roczniku „Unsere Heimet.Jahrbuch fur den Stadt-u.Lankreis im Riesengebirge”(Hirschberg 1937) w 1301 roku wieś należała do rodu von Talkenberg, później do von Zedlitz, von Stosch, von Rechenberg, von Reibnitz, von Liebeteller, von Hohberg i Gotsche.W 1363 roku wieś należy do wdowy po Kunczo von der Schwarzbach, która sprzedała połowę wsi Hansowi von Schildau.  W 1370 roku własność Georga von Schwarzbach. Wkrótce wieś przechodzi na własność Hansa von Schildau. Część dochodów ze wsi przyznane zostały Henrichowi von Wiltberg. W 1384 roku dochody ze wsi od księżnej Agnieszki otrzymał Gotsche II Schoff. W 1385 roku od Hansa von Schildau dobra nabywa Peter Isold z Karpnik. Pod koniec XIV wieku wieś w rękach rodu von Schaffgotsch. W 1594 lub 1596 umiera Wacław II von Schaffgotsch, ostatni z czarnieńskiej linii rodu. Po nim dobra dziedziczy Krzysztof von Schaffgotsch z Gryfa i Chojnika, który umiera w 1601 roku. W 1596 roku Czarną zakupuję Gregorius von Kahlen. Czy po śmierci Gregoriusa von Kahlen, czy od niego wieś zakupił Friedrich von Nimptsch z Sokołowca. Data zakupu również jest niepewna- 1601-1623. Kolejnym dziedzicem majątku był syn Friedricha, Ernst von Nimptsch, który wg „Unsere Heimet.Jahrbuch fur den Stadt-u.Lankreis im Riesengebirge”(Hirschberg 1937) miał bezpośrednio od Gregoriusa von Kahlen zakupić wieś w 1623 roku. W 1679 roku wieś Czarne za 15 000 talarów od Ernsta von Nimptsch, wnuka Friedricha, zakupiło miasto Jelenia Góra. Majątek należał do miasta do 1945 roku. Majątek był dzierżawiony, wzmiankowany: Johann Christian Buszel(1823), Emil von Kӓmpf(1847), Weidner(Weider)(1876), Otto Marx(1891), Otto Caro(1910), Jacob Rahm(1921).

DWÓR

Obecny dwór powstał za czasów Kaspra III von Schaffgotsch w 1559 roku na fundamentach starszej budowli. W książce Pan Jacek Jakubiec podaje 7 faz budowlanych w historii dworu- 2 fazy w średniowieczu z budową zamku obronnego z wieżą i mostem zwodzonym, 2 fazy budowlane w renesansie z rozbudową zamku oraz jego odbudową po pożarze w 1623 oraz 3 fazy w XVII-XIX wieku.

MIŁKÓW /Arnsdorf/

Miejscowość położona w gminie Podgórzyn powiatu jeleniogórskiego. Po raz pierwszy wzmiankowana w 1305 roku jako Arnoldi Villa. Kolejno w roku 1394(Arnoldisdorf), w 1400 roku(Arnsdorf). W XIV wieku właścicielem był Nickel von Ni(e)belschütz. Od 1436 roku własność Lorenza von Runge. W 1491 roku wieś posiadają bracia Georg, Günther i Konrad von Reibnitz. Posiadali wieś do 1656 roku, kiedy właścicielem został Karl Heinrich von Zierotin z Janic. Kolejnym właścicielem Miłkowa zostaje Leopold Wilhelm hrabia von Waldstein(*1677-+1748). Po jego śmierci majątek dziedziczy jego córka Maria Christine, zamężna za Giovanniego Nepomucena Carla hrabiego di Lodron Laterano und Castelromano(*1727-+1786). W spadku po matce majątek dziedziczy Maria Theresia hrabina von Matuschka, z domu hrabianka di Lodron Laterano und Castelromano. Mężem Marii Theresi był najmłodszy syn Heinricha Gottfrieda hrabiego von Matuschka baron Toppolczan, Bernhard Maria hrabia von Matuschka baron Toppolczan (*1768-+1820). Posiadali Miłków do 1945 roku. Kolejni właściciele to: Theodor(*1795-+1875), jedyny syn Bernharda Marii, Benno Maximilian Hugo hrabia von Matuschka baron Toppolczan und Spaetgen(*1827-+1875), Bernhard Joseph Maria(*1857-+1895), syn Benno Maximiliana, wdowa Brunisława, z domu hrabianka von Strachwitz und Gross-Zauche und Kamminetz oraz małoletni synowie: Theodor Maria Benno Hyacinth Bernhard(*1885-+1930) i Bernhard Maria Joseph Benno Hyacinth(*1886-+1966). Majątek odziedziczył Theodor Maria. Po jego śmierci do 1945 roku majątek w rękach wdowy, Ferdinande hrabiny von Matuschka, z domu hrabianki von Schmettau.

PAŁAC

Pierwszą siedzibą był dwór zniszczony w XV wieku przez husytów. W latach 1666-67 Karl Heinrich von Zierotin budował barokowy dwór, który spłonął w 1768 roku. Na zgliszczach tej budowli w 1677 roku powstał pałac, przebudowany w końcu XIX wieku. 

Willa- dom byłego zarządcy majątku

MYSŁAKOWICE /Erdmannsdorf/

Po raz pierwszy wzmiankowana w 1305 roku. W 1385 roku wieś należała do Heinricha i Günthera von Molberg(Mühlberg). Od 1390 roku należy do Heinricha von Zedlitz z Wojcieszowa. W 1394 roku sprzedał wieś Heinrichowi von Stange. W 1507 roku Kunz von Stange sprzedaje wieś Hansowi von Zedlitz. Wieś podzielona na część Górną, Środkową i Dolną. Od 1587 roku rodzina von Zedlitz posiadała tylko Mysłakowice Dolne. Ostatnim właścicielem tej części wsi był Albrecht Siegmund von Zedlitz. Po jego śmierci tą część wsi zakupił Hans von Reibnitz(+1579) z Bukowca a po nim właścicielem Mysłakowic Dolnych był jego syn, Heinrich(*1551-+1623). W 1567 roku Kaspar von Stange sprzedał Mysłakowice Środkowe Sebastianowi von Zedlitz. W 1587 roku od spadkobierców Sebastiana von Zedlitz Mysłakowice Środkowe i Górne nabył Georg von Reibnitz. W 1690 roku właścicielem tej części był Hans Christoph von Reibnitz zmarły w tym samym roku. Dobra odziedziczył jego syn, Christoph Friedrich baron von Reibnitz. W 1707 roku nabył Mysłakowice Środkowe od Christopha Heinricha von Reibnitz a w 1715 roku Mysłakowice Dolne od Franza Josepha Schagnetti-Thomagnini z Łomnicy, który otrzymał ją od Georga Wilhelma von Reibnitz w roku 1682 roku. W 1736 roku całą wieś zakupił Johann Maximilian L. baron von Reibnitz z Bukowca, który w roku 1757 zapisał wieś siostrzeńcowi, Karlowi F.W. baronowi von Kottwitz. W 1760 roku całą wieś zakupił Gottlob Friedrich baron von Richthofen z Rogoźnicy. Dwukrotnie żonaty:1-mo z Henriette Eleonore Tugendreich z domu von Schickfuss, 2-do Anną Eleonore z domu von Buchs. Dwa lata po śmierci drugiej żony w 1803 roku majątek przejął Christian Gothard Ludwig baron von Richthofen. Kolejnym dziedzicem dóbr był Friedrich Christian Daniel baron von Richthofen, od którego w 1809 roku majątek przechodzi w ręce Friedricha Wilhelma Emila hrabiego von Kalckreuth. W 1816 roku właścicielem mysłakowickich dóbr został generał August Wilhelm Neithardt hrabia von Gneisenau(*1760-+1831), po śmierci którego od spadkobierców w 1832 roku dobra zakupił król Prus, Fryderyk Wilhelm III von Hohenzollern(*1770-+1840). Po śmierci Fryderyka Wilhelma III majątek odziedziczyła wdowa, królowa Wiktoria. Rodzina królewska posiadała dobra do 1909 roku, do podziału majątku na część A(dobra rycerskie) i część B(majątek ziemski) Od tego okresu zmiana właścicieli. Majątek A o powierzchni 141,23 ha gruntów z willą „Liegnitz” posiada Rudolf Dressel, właściciel fabryki. Część B o powierzchni 199 ha gruntów posiadał Karl Richter. W 1937 roku pałac wraz z majątkiem w rękach wdowy, Anny. W latach 1939-45 w pałacu mieściła się szkoła Oddziałów Szturmowych NSDAP- Reichschule der S.A. a także pod koniec wojny znajdowała się tutaj składnica muzealna, na którą składały się zbiory z państwowych i prywatnych placówek Berlina.

PAŁAC

 

Pierwsza budowla powstała za czasów rodziny von Reibnitz w XVIII wieku. Był to barokowy pałac, przebudowany w 1816 roku przez Augusta Neithardta hrabiego von Gneisenau. Kolejna przebudowa nastąpiła za czasów króla Prus, Fryderyka Wilhelma III w latach 1832-1838 wg projektu Friedricha Augusta Stülera, ucznia Karla Friedricha Schinkla. Drugi etap przebudowy nastąpił za czasów króla Prus, Fryderyka Wilhelma IV w latach 1840-1844. W 1832 roku zapadła decyzja o utworzeniu obok pałacu parku. Projekt założenia parkowego wykonał w 1835 roku P.J.Lenne. Park obejmuje 13 ha powierzchni. W maju 1945 roku pałac przejęła Armia Czerwona. Po wycofaniu się wojsk radzieckich pałac przekazany Państwowemu Monopolowi Spirytusowemu. Założenie pałacowo-parkowe należało również do Lasów Państwowych i Państwowego Gospodarstwa Rolnego. W latach 1953- 2024 w pałacu mieściła się szkoła podstawowa. Obecnie stoi opuszczony.

 

STANISZÓW /Stonsdorf/

Po raz pierwszy wzmiankowana w 1305 roku. W 1367-97 należała do rodu von Stange a zakupił ją Heinke von Stange. Później pisała się von Stange und Stonsdorf. W XVI wieku podzielona na część Górną, Środkową i Dolną. Od 1579 roku Staniszów Górny należał do Heinricha von Zedlitz z Bukowca. Staniszów Środkowy i Dolny dnia 30.03.1620 roku zakupił Heinrich von Reibnitz od spadkobierców Jeremiasa von Plaunitz. Od 1637 roku Dolny Staniszów należał do Georga von Reibnitz, a po jego śmierci w 1689 roku do jego syna, Georga Heinricha von Reibnitz. Dnia 08.07.1652 roku Georg von Reibnitz z bratem sprzedali Staniszów Średni Abrahamowi von Debschütz z Pilchowic. Dnia 21.12.1707 roku syn Georga, Christoph Heinrich von Reibnitz sprzedał Staniszów Dolny Bernhardowi Bonito von Mohrenthal z Pieszyc. Staniszów Górny na przełomie XVII/XVIII wieku posiadała rodzina von Kottwitz. Dnia 18.07.1718 roku Ludwig Heinrich von Kottwitz sprzedaje Staniszów Górny Johannowi Leopoldowi von Reibnitz. W 1736 roku właścicielem Staniszowa Górnego był brat Johanna Leopolda, Christoph Friedrich von Reibnitz, od 16.07.1724 roku baron. Dnia 06.04.1724 roku Christoph Friedrich von Reibnitz zakupił Staniszów Średni od Christopha Adolpha von Debschütz. Był właścicielem całej wioski. Dnia 07.06.1760 roku wdowa po Christophie Friedrichu, Anna Eleonora, z domu baronówna von Bothmer sprzedała Staniszów Górny, Środkowy i Dolny Bernhardowi Wilhelmowi hrabiemu von Schmettau. Dnia 17.07.1784 roku Henriette Friederike Ottilie hrabianka von Schmettau wyszła za mąż za Heinricha XXXVIII hrabiego von Reuss zu Kӧstrzitz(*1748-+1835) z młodszej linii książęcej rodu von Reuss. Od kwietnia 1835 roku właścicielem był Heinrich LXIII książę von Reuss zu Kӧstrzitz(*1786-+1841) a po jego śmierci wdowa z ich jedenaściorgiem dzieci. Dobra dziedziczy książę Heinrich XII(*1829-+1866). Żoną jego była Anna Karoline hrabianka von Hochberg. Kolejnym właścicielem zostaje książę Heirnich XXVIII(*1859-+1924), jedyny syn księcia Heinricha XII. Po zrzeknięciu się tytułu książęcego w roku 1908 przyjął tytuł hrabiego i nazwisko „von Dürrenberg”. Ostatnim właścicielem był książę Heinrich XXXIV(*1887-+1956).

STANISZÓW GÓRNY– zespół pałacowy

Pałac, dawny dwór z XVI wieku, rozbudowany w 1787 i 1887 roku oraz na początku XX wieku i wnętrza

PARK z 1790 roku oraz pozostałe budynki wchodzące w skład zespołu

 

 

STANISZÓW ŚRODKOWY-Dwór, dawna gospoda o budowie dworskiej z  lat 1780-90

STANISZÓW DOLNY– pałac na wodzie- tzw. Dolny, hrabiowski, z 1787 r.

 

Pałac myśliwski  z końca XVIII w.przebudowany 1830 i na początku XX wieku, z parkiem

POBIEDNA-UNIĘCICE /Meffersdorf-Wigandsthal/

Wieś położona w gminie Leśna powiatu lubańskiego. Wieś założona w 1667 roku na terenie wsi Unięcice przez ówczesnego właściciela Wiganda von Gersdorf  dla prześladowanych protestantów z terenów Czech. Właścicielami Unięcic była łużycka rodzina von Üchtritz(do 1592r.). Po bezdzietnej śmierci Hansa von Üchtritz w 1592 roku wieś posiadała boczna gałąź rodu von Üchtritz z Osterholz, która posiadała wieś do 1638 roku. Od 1658 roku wieś Unięcice w rękach Wiganda von Gersdorf. Posiadał wieś do 1686 roku. Kolejni właściciele: Karl Felix Ernst von Gerdorf(1668- w 1690 roku sprzedał dobra bratu za 50.000 talarów a sam poświęcił się służbie wojskowej. Zginął w 1702 roku pod Pińczowem jako sasko-polski pułkownik dragonów w służbie króla Augusta II Mocnego), jego brat Christoph Gottlieb von Gersdorf(1690-1712), Wolf Adolph von Gersdorf(1712-1749), Rudolph Ernst von Gersdorf(1749-1756), Adolf Traugott von Gersdorf(1756-1807), Karl Heinz Traugott von Gersdorf(1807-1823), Victor Amadeus landgraf von Hessen-Rothenburg ks. zu Rheinsfeld ks. von Ratibor ks. von Corvey(1823-1830), Ernst hrabia von Seherr-Thos z Dobrej(1830-1856), jego zięć Gustav Theodor baron von Saldern-Platenburg(1856-1876), Ernst baron von Saldern(1876-1877), Ernst baron von Saldern młodszy(1877-1878), Joseph Robrecht z Berlina(1884-1889), jego syn Albrecht Robrecht(1889-1899), jego spadkobiercy(1899-1900), Otto von Czarnowsky(1900-1902), Bank Ziemski z Berlina(1902-1903), Christian Kraft książę von Hohenlohe-Oehringen książę von Ujest ze Sławęcic(1903-1926), Ostatnim właścicielem był Max Hugo ks. Hohenlohe-Oehringen.

PAŁAC

Prawdopodobnie  około 1608 roku Hans von Üchtritz zbudował pierwszą siedzibę szlachecką(dwór), która spłonęła 02.08.1651 roku. Na murach tego dworu nowy właściciel Wigand von Gersdorf zbudował nowy dwór, rozebrany w 1764 roku. Kamień węgielny pod nową siedzibę wmurowano dnia 22.06.1767 roku. Budowę pałacu ukończono w 1768 roku. Odnawiany i modernizowany wielokrotnie, pierwszy raz w 1830 roku, później pod koniec XIX wieku. Remontowany w 1962 roku, spłonął w 1982 roku. Od 1983 roku remontowany. Obecnie w rękach prywatnych.

NAWOJÓW ŁUŻYCKI /Sächsisch Haugsdorf/

Wieś położona w gminie Lubań powiatu lubańskiego. W 1406 roku wieś należała do Nicolausa Bocka von Gersdorf. W 1414 roku właścicielami wsi są Martin von Reinlin i Albrecht von Liedlau. W 1470 roku właścicielem wsi był Porzmanna von Salza. Od Nicolausa von Salza w 1503 roku połowę górnej i połowę dolnej części wsi zakupił magistrat Lubania. W 1549 roku majątek zakupił Nickel von Tschirnhaus ze Sławnikowic. Po nim dobra przechodzą na jego brata Friedricha von Tschirnhaus ożenionego z Anną von Kottwitz. Przekazują majątek synowi Hansowi Christianowi von Tschirnhaus, ożenionemu z Evą von Seherr. Zmarł 16.05.1575 roku. Od 1583 roku majątek odziedziczył jego syn Christoph Friedrich von Tschirnhaus. Dnia 11.06.1591 roku sprzedał wieś Siegmundowi von Gersdorf z See, który już w 1592 roku odsprzedał majątek Hansowi von Warnsdorf, przekształcając wieś we własność dziedziczną. Dwukrotnie żonaty:1. Z Sabiną von Schaffgotsch, 2. Anną von Zedlitz.  Syn z drugiego małżeństwa Hans Georg von Warnsdorf(*1584-+1655) ożeniony z Kathariną von Salza, po odziedziczeniu Nawojowa w 1629 roku sprzedał wieś Hansowi Hartwigowi von Nostitz. Żoną jego była Sabina von Warnsdorf z Pisarzowic. Zmarła 11.07.1667 roku. Po jej śmierci dobra przejęła córka Anna Sabina(+1677), żona Georga Friedricha von Hock z Osły. Wieś odziedziczył ich syn Georg Friedrich młodszy von Hock(*1656-+1723), ożeniony z Barbarą Sabiną baronówną von Hohberg z Prusic. Po nim dobra dziedziczy jego syn Otto Gottlob Leopold von Hock(*1689-+1731) ożeniony z Kathariną Marianne von Schkopp. Po jego śmierci dobra dziedziczy trójka dzieci, które w 1748 roku sprzedały wieś matce, ale po jej śmierci 15.04.1752 roku ponownie dobra odziedziczyły. Po spłaceniu rodzeństwa wieś stała się własnością Otto Gottloba von Hock(*1722), który 21.10.1756 roku sprzedał dobra swojej żonie Annie Eleonorze von Warnsdorf, by 20.07.1756 roku je od niej odkupić. Już 04.08.1756 roku sprzedaje dobra klasztorowi magdalenek z Lubania. Dobra stanowiły własność klasztoru do 1945 roku. Majątek był dzierżawiony. Po 1945 roku własność Skarbu Państwa. Majątek użytkowany przez PGR. Obecnie jedna część wyremontowana w latach 1966-68 na cele kościelne, stanowi własność parafii w Nowogrodźcu, druga Skarbu Państwa.

DWÓR

Zbudowany w latach 1570-71 przez Hansa Christopha von Tschirnhaus. W 1626 roku pożar dworu, w XVIII wieku został przebudowany i rozbudowany. Zbudowany na planie litery L, składający się z dwóch skrzydeł. Obecnie jedno od drogi użytkowane przez kościół, drugie nieużytkowane, popadające w ruinę. Dwukondygnacyjny, zbudowany z kamienia i cegły, częściowo podpiwniczony. Najciekawszą częścią dworu są dwukondygnacyjne krużganki, wsparte na parterze kolumnami toskańskimi. Pomiędzy kariatydami pola wypełnione 12 herbami rodów śląskich i łużyckich wg kolejności: von Hohberg, von Tschirnhaus, von Kottwitz, von Hermsdorf, von Seidlitz, von Konau, von Bock, von Reichenbach, von Seherr, von Liedlau, von Tschammer, von Nostitz.

RADOMIERZYCE /Radmeritz/

Wieś położona w gminie Zgorzelec powiatu zgorzeleckiego. W średniowieczu należała do rodów: von Lossow(1284-1362),  von Gersdorff(od 1332 posiadali część wsi), Konrada i Hansa von Hoberg. W 1434 roku cała wieś stała się własnością rodu von zu Dohna z Grafenstein. Później wielokrotna zmiana właścicieli. Wymienia się rody: von Warnsdorf, von Gersdorf, von Nostitz, od 1646 roku von Ziegler und Klipphausen. W 1722 roku Joachim Siegmund von Ziegler und Klipphausen(*1660-+1734), szambelan polskiego króla Augusta II Mocnego, zakłada w pałacu zakład przeznaczony dla dwunastu panien ze szlacheckich domów, wyznania luterańskiego, które mogły wyprowadzić wywód szlachectwa do 16. pokolenia. Zakład istniał do 1945 roku. Podczas II wojny światowej pałac przeznaczono na skrytkę zbiorów z miasta Goerlitz, Archiwum Państwowego z Wrocławia oraz tajne archiwum SS. Materiały zawierały listy konfidentów i ludzi współpracujących z Niemcami we Francji, Holandii, Belgii. Część dokumentów dotyczyła rodziny Rotschild. W 1945 roku wizytę w pałacu złożyli:  późniejszy premier Piotr Jaroszewicz, późniejszy sudecki przewodnik Tadeusza Steć i podpułkownik, późniejszy generał Jerzy Fonkowicz. Po 1945 roku w pałacu mieścił się ośrodek WOP, później PGR. W latach 50-tych pałac stał opuszczony. Dewastacja pałacu postępowała. Przyczyniła się do tego również decyzja konserwatora zabytków na wywóz części wyposażenia pałacu: posadzek, rzeźb, kominków itp. do ośrodka wypoczynkowego kopalni „Turów” w Bogatyni. W latach 90-tych pałac stał się własnością P. Marka Głowackiego, szefa firmy „Gerda”. W latach 1999-2003 odbudował pałac i zrekonstruował część budynków należących do zespołu. Nagła śmierć w 2003 roku przerwała prace. Po śmierci żony pałac należy do córki i wnuczki P.Głowackiego.

tłok pieczętny rodziny von Gersdorf(XVIIw)

PAŁAC

Całe założenie pałacowe powstało w latach 1710-1732. Pałac zbudowany na planie litery H, trójkondygnacyjny, kryty dachem mansardowym, z użytkowym poddaszem, otoczony wodą. Do założenia należą cztery oficyny, dom ogrodnika oraz park krajobrazowy.

MŁYN Z 1700 ROKU- serdeczne podziękowania za możliwość zwiedzenia młyna oraz za wspaniałe domowe ciasto składam Właścicielce młyna i pobliskiej kawiarenki Pani Marii Krystynie Trawińskiej.

GRABISZYCE GÓRNE /Ober-Gerlachsheim/

Wieś położona w gminie Leśna powiatu lubińskiego. We wsi pałac zbudowany około 1830 roku w otoczeniu parku krajobrazowego. Pod koniec XVIII wieku dobra należały do hrabiowskiej gałęzi rodu von Lӧben. Na przełomie wieków XVIII i XIX należał do Otto Ferdinanda  von Lӧben(*18.06.1741-+16.09.1804), ożenionego z Caroline von Greiflenheim(27.04.1778). Syn jego Albrecht Edmund(Edward) hrabia von Lӧben(*29.04.1800) dnia 26.08.1828 roku ożenił się z Marią hrabianką zur Lippe-Weissenfeid(*10.06.1810). Wzmiankowany również Ferdinand von Lӧben(*1779). Posiadali majątek do 1819 roku. Później dobra przeszły w ręce kapitana W.C. von Gersdorf. W kolejnych latach dość częste zmiany właścicieli. Wymienia się rodziny: von Huhn(1855), von Klein(1870), Legeler(1880), Hedrich(1886), Landfried(1892-1905), Teichgraeber(1921-1926).

PAŁAC

We wsi pałac, obecnie własność prywatna.

GRABISZYCE DOLNE /Nieder-Gerlachsheim/

Wieś położona w gminie Leśnia powiatu lubańskiego. Prawdopodobnie majątek powstały na początku XIX wieku. W 1830 roku część wsi z majątkiem była własnością fabrykanta, właściciela papierni niejakiego Dahme. Kolejnym właścicielem majątku była rodzina Eichler(1853-57). W 1870 roku dobra posiada rodzina Scholze. Część wsi zwana Winkel od 1830 do 1857 roku częściowo była własnością Tobiasa Miessler, część należała do rodu von Uechtritz z Leśnej. Później własność rodziny Klimmt(1870-1898). Prawdopodobnie ostatnim właścicielem do 1945 roku była rodzina Hempel(1905-1926).

PAŁAC

We wsi pałac z drugiej połowy XIX wieku w otoczeniu niewielkiego parku krajobrazowego. Obecnie własność prywatna. Obiekt położony przy drodze, na wzniesieniu, zaniedbany, opuszczony. Park znajdujący się za pałacem zaniedbany.

GIEBUŁTÓW /Ober-Gebharsdorf/

Wieś położona w gminie Mirsk powiatu lwóweckiego. Powstała w 1328 roku i wchodziła w skład dóbr Czocha. W 1385 roku należała do Heinricha von Uechtritz. W 1536 roku właścicielem był Hans IV von Uechtritz. Po wymarciu linii ze Świecia w 1592 roku w tym samym roku dochodzi do podziału własności. Wieś otrzymał Anton von Uechtritz. Po wymarciu linii z Giebułtowa wieś przechodzi w ręce linii młodszej rodu, która z kolei wymiera w 1698 roku na Christophie von Uechtritz, następcy Juliusa Ludwiga von Uechtritz und Osterholz. Wdowa po Christophie, Anna Christine von Uechtritz z domu von Metzrad utworzyła fideikomis dla linii z Fugi. Kolejnym właścicielem był Christoph Ernst von Uechtritz (*1725-+1767). Po jego śmierci wdowa Friedrike Eleonore von Uechtritz z domu von Kyaw, w 1769 roku poślubia Johanna Wilhelma Traugotta von Schӧnberg(*1721-+1804). Kolejni właściciele majątku: Karl Aemilius von Uechtritz(1769), Karl Sigismund Emil von Uechtritz(*1754-+1849), jego syn Emil I baron von Üchtritz-Fuga(*1783-+1841). Dnia 18.06.1818 roku otrzymał tytuł barona Królestwa Wirtemberskiego oraz zmianę pisowni nazwiska z Uechtritz na Üchtritz.  Kolejnym dziedzicem dóbr był jego syn Karl Franz Emil II von Üchtritz-Fuga(*1808-+1886), który dnia 30.09.1865 roku otrzymał pruskie zezwolenie na używanie tytułu baronowskiego dla siebie i swoich dzieci. Po raz pierwszy ożeniony był z katoliczką Dominicą Marią Josephą hrabianką Amade de Varkony. Po rozwodzie w 1853 roku ożenił się po raz drugi z Paulą Meyer, popełniając mezalians. Dobra odziedziczył jego syn z pierwszego małżeństwa Emil III Joseph Kamil(*1841-+1928), właściciel majątku Bӧӧs na Węgrzech, który dnia 23.03.1903 otrzymał węgierski tytuł hrabiowski dla siebie i ślubnych następców oraz nazwisko von Üchtritz-Amade de Varkony. Po jego śmierci majątek dziedziczy jego syn Emil IV Otto hrabia von Üchtritz-Amade de Varkony(*1875-+1934), który w 1912 roku ożenił się z Stefanią Marią Karoliną baronówną Banhidy de Simand z Lӧkӧshaza. Kolejni właściciele to jego synowie: Emil Zsigmond Antal i Antal Victor(*1915-+1996).

PAŁAC

Pałac barokowy wzniesiony w latach 1661-1665, odnawiany w XIX i na początku XX wieku. W 1963 roku kolejny remont pałacu z adaptacją budynku na potrzeby kolonijno-wczasowe. Od 1976 roku popadający w ruinę, od 1991 nieużytkowany. Obecnie własność prywatna.

KOŚCIELNIKI GÓRNE /Ober-Steinkirch/

Wieś położona w gminie Leśna powiatu lubińskiego. Wzmiankowana w 1335 roku. Już od XIII wieku wieś stanowi lenno rodu von Uechtritz(Uechteritz), piszący się później von Uechtritz Und Steinkirch. W 1303/04 roku wymieniony został Johann von Uechtritz auf Steinkirch. W 1431 roku właścicielem wsi był Bernard von Uechtritz, obrońca Lubania podczas najazdu husyckiego, wzięty do czeskiej niewoli. W pierwszej połowie XVI wieku wieś podzielona na część: Górną, Środkową i Dolną, istniejące do dzisiaj. W XVII wieku majątek posiada rodzina von Gersdorf– wzmiankowany Wigand Gotlob von Gersdorf(*1681-+1708) oraz Wolf Adolf von Gersdorf(*1683-+1749). W 1812 roku obecny właściciel majątku Christian Friedrich von Gӧttlich sprzedaje dobra kapitanowi Ferdinandowi Rudolfowi von Gersdorf. Posiadają dobra prawdopodobnie do 1850 roku. Kolejnym właścicielem zostaje rodzina von Witzleben. Prawdopodobnie majątek zakupiony przez Oskara Friedricha Karla Alfreda von Witzleben(13.06.1820-24.04.1894), ożenionego z Emmą Flinsch(22.11.1825-02.11.1885). Mieli pięcioro dzieci urodzonych w Kościelnikach Gónych: 1.Marie Anne Frederike Henriette(1855), zamężną za Wilhelma hrabiego von Schleffen, 2.Helene Margarete Esther(1856), zamężną za Theodora von Kreckwitz, 3.AnnęMalwine Henriette(1857), zamężną za Erwina hrabiego von Auersperg, 4.Margaret Bethę Stephanie(1859), zamężną za Ferdinanda Rogalla von Biberstein, 5.Maxa Friedricha Ferdinanda(1860) ożenionego z Valeska de Aquiar Haupt. Na neoklasycystycznej kaplicy, byłym mauzoleum rodzinnym ostatnich właścicieli wsi, rodziny von Carnap podana jest data zakupu wsi przez Petera von Carnap- listopad 1866 rok. Wydaje się to mało prawdopodobne ponieważ w latach 1877, 1878, 1879 i w 1881 odbywały się śluby panien von Witzleben a ich matka Emma Flinsch-von Witzleben zmarła 02.11.1885 roku i pochowana została w Kościelnikach Górnych. Prawdopodobnie majątek został zakupiony przez Petera von Carnap w listopadzie 1886 roku. Posiadali dobra do 1945 roku. Ostatnią właścicielką była wdowa Ilse von Carnap.

PAŁAC

Tuż przy drodze zespół pałacowo-folwarczno-parkowy. Dwór wzniesiony prawdopodobnie w XVIII wieku został w 1866-67 roku rozbudowany i przemieniony na okazały pałac w stylu neorenesansu francuskiego. Obecnie opuszczony, popadający w ruinę. Obok pałacu zabudowania gospodarcze oraz czworaki. Z tyłu pałacu zaniedbany, zdziczały park krajobrazowy. Całe założenie sprawia przygnębiające wrażenie.

ZESPÓŁ BUDYNKÓW GOSPODARCZYCH

Zespół zbudowany przez Oskara Friedricha Karla Alfreda von Witzleben w 1863 roku.

ŁOMNICA /Lomnitz/

Wieś położona w gminie Zgorzelec powiatu zgorzeleckiego. W latach 1391-1403 była w rękach Petera von Grisslau(Greisslau, Gritzlau). Kolejnym właścicielem był Heinrich von Greisslau. Dnia 25.11.1420 roku król Zygmunt Luksemburski nadaje wieś w lenno Conradowi von Hoberg i jego synowi Hansowi von Hoberg oraz Wentschowi von Donyn. W 1454 roku Kazimierz Jagiellończyk nadał wieś jako lenno braciom Georgowi Burnhardowi i Andreasowi von Gersdorf. Ostatecznie wieś była własnością Nickela von Gersdorf. Później częste zmiany właścicieli. Wymienia się rody: Haug(Hugo) von Salza(1593-1608), Hans von Eberhardt(1ćw.XVII w.), Rudolph von Kyaw(1619-1641), von Boblitz(1644-1684), von Nostitz(1702-1727), Johann Georg Gottfried von Seidel(1728-1752), polski i saski królewski radca handlowy. Karl Christian von Besser(do 1770), Georg Karl von Müller(1772-1799), Wolff Ludwig Christian von Gersdorf(do 1807), Karl Christian Israel, obwodowy komisarz policji(1830-1841), Rudolph Maria Bernhard hrabia von Stillfried und Rattonitz, Maria von Schimmelpfennig(1844-1852), wdowa po baronie von Schimmelpfennig von der Oye(1857), Hans baron von Lebedur(do1867), Johann August Ullrich(1876,1890), Georg hrabia zu Lippe-Biesterfeld-Weissenfeld z Wiesbaden(1894-1897), Gustav Richter i E.von Wittbach(1910-1914), Karl Otto Enger(1922-1937).

DWÓR

Pierwsza siedziba powstała w XVI wieku. Renesansowy dwór przebudowano w latach 1610-20, kolejne przebudowy w latach 40-tych XVIII wieku, po pożarze w 1739 roku, 1841-1844 oraz w latach 60-tych XIX wieku. Główny korpus zbudowany na planie prostokąta z narożnymi wieżami. Podpiwniczony, główny trójkondygnacyjny korpus kryty dachem dwuspadowym. Obecnie własność prywatna, popadający w ruinę. Na pałacu dług ok. 500 000 zł. We dworze 3 rodziny. Budynek popadający w ruinę, niewielka część użytkowana. Do dworu przylega stajnia, ruina. Obok budynki gospodarcze w ruinie, podwórze zarośnięte, całość to jedna rozpacz.

ZESPÓŁ BUDYNKÓW GOSPODARCZYCH Z PODWÓRZEM