Oleśnica /Oberlesnitz/

Oleśnica k. Chodzieży, wielkopolskieWieś po raz pierwszy wzmiankowany w roku 1383 roku, kiedy należała do Grzymalitów Oleskich. W latach 1677 -1737 należała do Brezów, od 1746 do Grudzińskich, od 1830 roku do rodziny von Zach, od 1848 roku do rodu von Konigsmark, później do 1945 roku do baronowskiej rodziny von Luttwitz.

We wsi dwa założenia dworskie lub jak w innych źródłach pałac i dwór. Dwór pochodzi z XVIII wieku prawdopodobnie zbudowany przez rodzinę Brezów. Obecnie własność prywatna.

W drugiej połowie XIX wieku rodzina von Konigsmark buduje nowy, eklektyczny pałac- obecnie budynek szkolny.

Wieś leżąca w gminie i powiecie chodzieskim.

Oleszna /Henningsholm/

Dawna osada, obecnie w granicach miasta Szczecin, część Os. Płonia nad rzeką Płonią. Wymieniona w 1260 roku jako własność cystersów z Kołbacza. W 1791 roku wzmiankowany majątek Henningsholm. W 1868 roku folwark należał do inspektora budowlanego Rottenberg. Później własność niejakiego Schreiber. W 1884 roku majątek zakupiony przez Victora von Dewitz. W latach 1884-1888 roku po wcześniejszym zburzeniu starych zabudowań folwarcznych zbudował pałac w stylu neoklasycystycznym. Obok pałacu powstał park krajobrazowy oraz zwierzyniec. W 1920 roku majątek obejmował 188 ha gruntów Właścicielem majątku był Victor von Dewitz Junior, żonaty z Urszulą von Diepow. Za sąsiada miał rodzinę von Bodenhausen. W 1938 roku Hans von Bodenhausen kupił majątek Viktora von Dewitz. W 1939 roku pałac został zajęty przez wojska niemieckie. Po wojnie wyposażenie pałacu wywiezione przez wojska radzieckie. Sam pałac po wojnie rozebrany. Część cegieł powędrowała na odbudowę Warszawy.

Obok stoi pałac-willa zbudowana  prawdopodobnie pod koniec XIX wieku przez rodzinę baronów von Bodenhausen, zwana willą Erica. Na ryzalicie herb rodu von Bodenhausen. Obecnie w willi mieści się Specjalny Ośrodek Szkolno-Wychowawczy, od 2006 roku Młodzieżowy Ośrodek Socjoterapii Nr1 w Szczecinie.

OLSZYCA /Altmühl/

Osada położona w gminie Nowogard powiatu goleniowskiego. Majątek od lat 40-tych XIX wieku w rękach rodziny Pinnow. W 1870 roku majątek obejmował 388 akrów ziemi a w 1879 roku kiedy właścicielem był Julius Pinnow dobra obejmowały 112,60 ha ziemi. W 1910 roku właścicielem majątku była rodzina Schley a dobra liczyły 112,61 ha gruntów. W 1928 roku majątek wielkości 111 ha ziemi w rękach Roberta Schley. Ostatnim właścicielem majątku była rodzina Ippen. W leśnictwie Olszyca najgrubszy buk w Polsce.

OLSZYNIEC /Wellersdorf/

Wieś leżąca w powiecie i gminie Żary, której początki sięgają średniowiecza. Pierwszy raz wzmiankowany w roku 1346 jako wieś będąca własnością rodziny von Pack, możnowładców dolnołużyckich, do których należały Żary. Po 1340 roku wieś i majątek należał do rodu von Biberstein.  Wzmiankowana również w latach: 1350(Vellerstorff), 1381(Welristoerff), 1483(Wellissdorff). We wsi kilka działów własności. Należała do wielu rodów: Slicher(1381), von Gebelzig(1381), von der Seltau(1381), von Schӧnaich z Lipinek Łużyckich(1381), Hobillin(1381), sędzia Bertram z Żar(1381), von Gebelzig(1415-1524-w 1490 wymieniony Peter von Gebelzig), von der Dahme(1490-1520), von Mühlen(1530-wymieniony Bartusch von Mühlen, 1551, 1583, 1586, 1622, 1625), von Unruh(1625), von Bomsdorff(1685, 1695), von Kohrin(1723), von Felden(1723), von Glasser(1745, 1762), von Felden(1767, 1810, 1813/14, 1823), Hasse(1827). Podział wsi na część górną: von Jaurisch(1836, 1848), Schmidt(1850), hrabiów von zu Dohna(1854, 1861- wymieniony Bernhard urodzony w 1817r), porucznik Carl Wilhelm Zehe– za jego czasów majątek liczył 364,20 ha gruntów. Później majątek jest własnością rodzin: Schwarzlose(1903) i Wockenfuss(1929). Część dolna należy do: Schulz(1811), Bail(1844, 1850), Garzinski(1861). Po 1860 roku majątek należy do barona von Biedermann, później do Christiana Meyer(1879) i dobra liczyły 396 ha gruntów. Ostatnią rodziną posiadającą majątek była rodzina Jitschin(1929).

ZAMEK

Olszyniec (3)

Olszyniec (1)

Olszyniec (5)Olszyniec (4)Olszyniec (2)

Późnogotycki zameczek, zbudowany na przełomie XV-XVI wieku, przebudowany i powiększony w XX wieku. Murowany z cegły, założony na planie prostokąta, z kwadratową przyległością od strony zachodniej. Piętrowy, przyległość parterowa. Zachowane gotycko-renesansowe szczyty o falistym wykroju, zaakcentowane blendami. Piwnice nakryte sklepieniami kolebkowymi, pozostałe wnętrza belkowymi stropami. Po drugiej wojnie światowej w posiadaniu Administracji Lasów Państwowych. Obecnie własność prywatna, dom Nr32.

Olszyniec-dwór

 Olszyniec (13)Olszyniec (11)Olszyniec (14)Olszyniec- pow. Żary- pałac

ZESPÓŁ DWORSKI

W dawnym Olszyńcu Górnym, obecnie to centralna część wsi położony jest zespół dworski składający się z: dworu, zabudowań folwarcznych oraz parku krajobrazowego. Dwór zbudowany na planie prostokąta, piętrowy, kryty dachem dwuspadowym, podpiwniczony. Własność prywatna

Olszyniec Górny 1924, lubuskie Olszyniec Dolny 1924, lubuskie

OŁOBOK /Mühlbock/

Wieś położona w gminie Skąpe powiatu świebodzińskiego. Wzmiankowana w 1224 roku będąc częścią majątku cysterek z Trzebnicy. W XVI wieku otrzymuje prawa miejskie. Po sekularyzacji dóbr kościelnych w 1810 roku w 1814 roku wieś zakupiona przez hrabiego von Tauentzien.

Ołobok k. Świebodzina, lubuskie

Ołobok 1938, lubuskie

OŁYKA

Miejscowość polska obecnie położona w obwodzie wołyńskim, w rejonie kiwereckim, przed 1945 rokiem w województwie wołyńskim, w powiecie łuckim. Wzmiankowana w 1149 roku. W XV wieku założycielem miasteczka był Piotr Janowicz Montygerdowicz herbu Wadwicz(+ok.1498), żonaty z Anną, córką Jana Wiazowicza. Po śmierci syna Jana, który zginął pod Wiedroszą w 1500 roku, pozostałe po śmierci Piotra włości podzielono pomiędzy wdowę i córkę Annę, zamężną za Stanisławem Kiszką herbu Dąbrowa(+1513), marszałkiem hospodarskim, namiestnikiem smoleński  i hetmanem wielkim litewskim. Ołykę otrzymała wdowa, po śmierci której przeszła na własność wnuczki Anny z Kiszków, zamężnej 1-mo za Janem Radziwiłłem”Brodatym”, 2- za Stanisławem Kieżgajłą. Kolejnym dziedzicem Ołyki został syn Anny i Jana, Mikołaj Radziwiłł”Czarnyherbu Trzy Trąby(*1515-+1565), żonaty z Elżbietą Szydłowiecką(*1533-+1562). W 1547 roku od cesarza otrzymał tytuł książęcy „na Ołyce i Nieświeżu”, zatwierdzony w 1545 roku przez króla Zygmunta Augusta. Po śmierci księcia Mikołaja Ołykę dziedziczy najmłodszy z jego synów, książę Stanisław(*1539-1599), żonaty z Marianną Myszczanką. W 1586 roku książę Mikołaj Radziwiłł ”Sierotka” wraz z braćmi utworzył trzy ordynacje: nieświeską, ołycką i klecą. Pierwszym ordynatem ołyckim został książę Stanisław Radziwiłł, drugim Mikołaj Krzysztof(*1589-+1614), nieżonaty, a po jego śmierci, jego brat książę Albrycht(Albert) Stanisław(*1595-+1656), żonaty 1-mo z Reginą Eisenreich i 2-do z Anną Lubomirska. Nie doczekał się potomstwa. Ordynacja ołycka przeszła na szóstego ordynata nieświeskiego, księcia Michała Kazimierza i aż do XIX wieku stanowiła całość z ordynacją nieświeską. Ostatnim ordynatem był książę Mikołaj ”Czarny” Radziwiłł(*1786-+1813), który nie posiadał męskiego potomka. Za udział w wojnie przeciw Rosji dobra jego zostały wzięte w sekwestr. Na skutek zabiegów księcia Adama Czartoryskiego car Aleksander I zniósł sekwestr i przekazał ordynację księciu Antoniemu Radziwiłłowi(*1775-+1832) reprezentantowi tzw. linii „pruskiej”, wywodzącej się z ordynacji kleckiej. Antoni książę Radziwiłł żonaty z Ludwiką Fryderyką księżniczką Pruską został XVIII ordynatem nieświeskim, X ołyckim i I przygodzickim.  Ostatnim ordynatem na Ołyce był książę Janusz Radziwiłł(*1880-+1967), żonaty z Anną księżniczką Lubomirską.

ZAMEK

Zbudowany przez Mikołaja Radzwiłła „Czarnego” w XVI wieku. Wielokrotnie rozbudowywany. Na początku XIX wieku stopniowy upadek zamku. W latach 1812-1836 w zamku mieścił się szpital. Odnowę zniszczonego zamku rozpoczęła Maria de Castellane Antoniowa Radziwiłłowa oraz książę Ferdynand Radziwiłł. Odbudowa zamku trwała od 1860 do 1882 roku. Zamek ponownie został zamieszkany. Zrujnowany podczas działa wojennych w latach 1914-1918. Ponownie odbudowany ale do 1939 roku tylko w połowie. W 1939 roku ponownie zrabowany z dzieł sztuki, zniszczone wnętrza. Po 1945 roku w zamku umieszczono szpital psychiatryczny.

 

ORZECHOWO /DÜSTERBERG/

Wieś położona w gminie Nowogard powiatu goleniowskiego. Wzmiankowana w 1274 roku kiedy biskup kamieński Hermann hrabia von Gleivhen podarował wieś hrabiemu Otto von Eberstein z Nowogardu. Po śmierci ostatniego z rodu w 1663 roku dobra przejął książę Ernst Bogislav von Croy. Po jego śmierci domena państwowa. W 1752 roku własność kapitana Erdmanna Christiana von Ramel. W 1766 roku majątek w rękach porucznika Caspara Friedricha von Schwan. Prawdopodobnie w tym czasie doszło do podziału wsi na 3 majątki: A należące do wspomnianego porucznika von Schwan, B do kapitana Johanna Alexandra von Normann(1780). W 1777 roku właścicielem majątku C był Johann Adolph von Lockstädt. W XIX wieku scalenie dóbr. W 1787 roku właścicielem majątku został Gottlob Andreas von Waldemann. W 1806 roku dobra odziedziczył syn Gottloba, Friedrich Wilhelm von Waldemann. Kolejnym właścicielem został Johann Friedrich Steffenhagen. Od 1847 roku majątek w posiadaniu Friedricha Johanna Philipa Sigismunda von Eisenhart-Rothe. Obejmował wtedy 1594 akrów ziemi. W 1879 roku właścicielem był Sigismund von Eisenhart-Rothe a dobra obejmowały 403,14 ha ziemi. W latach 1890-91 dobra zostały podzielone. W 1910 roku majątek obejmował 179,10 ha gruntów i należał do rodziny Fredrich, część liczącą 179 ha posiadał Hermann Friedrich von Eisenhardt-Rothe.  W 1928 roku był własnością Herrmanna Fredrich i obejmował 180 ha gruntów. Ostatnim właścicielem majątku b liczącego 197 ha gruntów był Hans Friedrich von Eisenhardt-Rothe.

ZAŁOŻENIE DWORSKO-PARKOWE

W zachodniej części wsi pozostałości po założeniu dworsko-parkowym: ruina dworu, park krajobrazowy oraz resztki budynków gospodarczych. Dwór zbudowany na początku XIX wieku, rozbudowany pod koniec XIX wieku. Eklektyczny z elementami neogotyku, składający się z dwóch połączonych budynków. Starszy kryty dachem dwuspadowym, nowszy dwukondygnacyjny przypominający swoim wyglądem zameczek. Po 1945 roku przeznaczony na mieszkania. Obecnie częściowo zamieszkany. W sąsiedztwie park krajobrazowy oraz zabudowania gospodarcze.

Ościęcin /Woistenthin/

Wieś położona w gminie Gryfice powiatu gryfickiego. Po raz pierwszy wzmiankowana w 1308 roku(Wostentin) oraz w 1312 i 1321 kiedy należała do kapituły kamieńskiej. W XVI wieku lenno we wsi posiada rodzina von Flemming. Taki stan rzeczy trwał do początków XIX wieku. W 1823 roku majątek należący do biskupstwa kamieńskiego został rozparcelowany i sprzedany 9 rolnikom. W tym samym czasie majątek należący do rodziny von Flemming również został rozparcelowany i sprzedany.