Nieistniejący folwark położony w powiecie zielonogórskim.
B
Bęczno /Benzrode/
Osada położona w gminie Maszewo powiatu goleniowskiego. Prawdopodobnie powstała pod koniec XIX wieku jako folwark. Pierwsze budynki gospodarcze powstały na przełomie XIX i XX wieku wraz z niewielkim założeniem parkowym. Na początku XX wieku powstał dwór zbudowany na planie prostokąta, piętrowy, kryty dachem czterospadowym. Później do dworu dobudowano parterową oficynę. W 1920 roku majątek należał do Friedricha Jabst a dobra liczyły 177 ha gruntów. W 1928 roku właścicielami majątku były rodziny: Werner i Kohnert-Stavenhagen a majątek obejmował 177 ha gruntów. Po 1945 roku folwark należał do PGR Dębice.
ZAŁOŻENIE DWORSKIE
W skład założenia wchodzi dwór znacznie przebudowany, parterowy z użytkowym poddaszem, zbudowany na planie prostokąta, kryty dachem czterospadowym z oficyną obecnie z płaskim dachem. Obok resztki zabudowy gospodarczej.
Będargowiec /Neu Mandelkow/
Osada leżąca w gminie Pełczyce powiatu choszczeńskiego. Założony w połowie XIX wieku folwark za czasów rodziny von Kuycke/Kuhcke/- wymieniany Julius Adolf. Na początku XX wieku jako właścicieli wymienia sie rodzinę von Boltenstern- Albert von Boltenstern. W latach 20-30-tych XX wieku dobra w rękach rodziny Bruchmüller.
Będargowo /Mandelkow/
HISTORIA WSI
Wieś położona w gminie Pełczyce powiatu choszczeńskiego. Po raz pierwszy wymieniona w 1310 roku. W XV wieku w rękach rodu von Paris/Paries/. W 1720 roku przechodzi na rodzinę von Bornstedt– wymieniany Curt Friedrich. W latach 1820-40 w posiadaniu rodziny Muller, od 1856 roku w rękach rodu von Kuycke. Na początku XX wieku wymieniana rodzina Steinlein, do lat 30-tych XX wieku w posiadaniu rodziny pochodzenia żydowskiego, Katzenellenbogen. W 1933 roku ostatni własciciel majątku sprzedał ziemię i budynki swoim pracownikom. Część budynków gospodarczych jeszcze przed 1945 roku zaadoptowane na mieszkania. Po 1945 roku majątek przejęty przez RSP, później PGR. Obecnie w zasobach ANR- częściowo wydzierżawiony spółce z kapitałem zagranicznym.
ZESPÓŁ DWORSKO-FOLWARCZNY
DWÓR
We wsi dwór zbudowany na początku XX wieku. W pobliżu dworu park krajobrazowy.
WILLA
Będziechowo /Bandsechow/
Będzieszewo /Bandesow/
Osada położona w gminie Świerzno powiatu kamieńskiego. W 1303 roku na kartach historii pojawia się rycerz Troya de Bandecowe, możliwe pochodzący z Będzieszewa. Po raz pierwszy wymieniona w 1321 roku(Bandesow, Villa Bandesow) i była własnością von Brüsewitz aż do 1863 roku. W 1523 roku część gruntów należy do Kamienia Pomorskiego. W 1628 roku w spisie właścicieli poza rodem von Brudsewitz wymienia się rodzinę von Woitken(Woitke), wymieniony Valentine Woitke, część do Kamienia Pomorskiego oraz rodu von Brüsewitz. Wymienia się: Klausa von Brüsewitz(1448), Joachima von Brüsewitz(1523), Jürgena von Brüsewitz(1628), Carla Friedricha von Brüsewitz wymienionego w spisie majątków w 1756 roku, Caspara Magnusa Heinricha von Brüsewitz wymieniony w spisie właścicieli w 1804 roku, Eggara(Eggerta) von Brüsewitz(XIX w.). W 1862 roku w spisie właścicieli wymienia się Eggerta von Brüsewitz(majątek A). W 1863 roku we dworze mieszkała wdowa po Eggarze z dziećmi. Później częste zmiany właścicieli. Na przełomie XIX i XX wieku majątek w posiadaniu rodziny Wolter. W 1910 roku dobra są w rękach rodziny Schlange i miały 251 ha gruntów. Prawdopodobnie po 1925 roku doszło do parcelacji majątku. W 1928 roku właścicielem dóbr z dworem był C. von Hippel a majątek liczył tylko 68 ha gruntów. W 1939 roku właścicielem majątku z dworem był Ulrich Sümmermann. Po wojnie własność Skarbu Państwa z utworzeniem na terenie majątku PGR. Obecnie grunty jak i budynki po PGR wykupione przez byłych pracowników.
ZESPÓŁ DWORSKO-PARKOWO-FOLWARCZNY
W centralnej części wsi zespól dworski składający się z: budynku mieszkalnego, parterowego, możliwe dworu znacznie przebudowanego, parku z drugiej połowy XIX wieku, resztek bramy wjazdowej oraz budynków gospodarczych położonych w pobliżu założenia.
BEŁCZ WIELKI /Oderbeltsch/
Położony w gminie Niechlów powiatu górowskiego. Wzmiankowany już w 1281 roku(Baltz), kiedy należała do braci Dzierżka, Henryka i Dalesza de Corentzka z Bełcza. W zachodniej części wsi położony był majątek, który w 1787 roku należał do hrabiego Hansa Ernsta Emil von Kalckreuth(1728-1792) z Podbrzezia Dolnego, założyciela pierwszej linii hrabiowskiej rodu. W 1760 roku ożenił się z hrabianką Constantią Augustą Sophią von Schlabrendorf(1742-1813), córką ministra Śląska, hrabiego Ernsta Wilhelma. W 1786 roku Hans Ernst otrzymał tytuł hrabiego. Miał z nią dwóch synów: Hansa Wilhelma Adolpha(1766-1830) i Ludwiga Ernsta Heinricha Konstantina(1771-1847). Po śmierci ojca Bełcz Wielki przypadł w spadku Ludwigowi Ernstowi Heinrichowi Konstantinowi, późniejszemu generałowi dywizji. W 1800 roku ożenił się z Jeannette von Unruh(1772-1855), owdowiałą Panią von Buchholtz, z którą miał dwie córki i syna, hrabiego Ryszarda(1808-1879), pruskiego szambelana i generała porucznika. Przed 1830 rokiem Ernst Heinrich sprzedał majątek rodzinie Schӧnborn. Po 1860 roku dobra zakupiła rodzina Dürr. W 1894 roku majątek Ludwiga Dürr obejmował 436ha gruntów. Po śmierci Ludwiga Durr majątek odziedziczyli synowie: Ludwig i Konrad(1867-1930). Około 1909 roku majątek zakupił Wilhelm Gilka-Bӧtzow(1880-1921). Po śmierci majątek zarządzany przez Kurta Moeller, który stał się jego dzierżawcą. Przed 1937 roku majątek rozparcelowany przez Śląskie Towarzystwo Krajowe. Właścicielem resztówki był Fritz Taube. Ale nie obejmowała pałacu, w którym mieściła się szkoła Hitlerjugend.
PAŁAC
Do 1910 roku stał pałac zbudowany w latach 30-tych XIX wieku przez rodzinę Schӧnborn. Około 1910 roku Wilhelm Gilka-Bӧtzow zbudował na miejscu starszej budowli nową, neobarokową siedzibę. Po 1945 roku pałac zaadaptowano na potrzeby szkoły, która działała nieprzerwanie do 1997 roku. Po kilku latach miejscowi radni przekazali pałac fundacji, który następnie zakupił prywatny właściciel. Pozostający bez opieki przez kolejne lata był rozkradany i dewastowany aż w 2016 roku dzieła zniszczenia dokonał pożar. W 2023 roku znalazł nowego właściciela. Może szczęście mu tym razem dopisze…
BEŁCZE /Hohwelze(-1936), Gabelsdorf(1936-1945)/
HISTORIA WSI
Niewielka wieś leżąca w powiecie zielonogórskim, w gminie Bojadła. W XIV wieku wieś należała do rodu von Zabeltitz/Zobeltitz/ z Otynia. Po raz pierwszy wzmiankowana w 1482 roku, kiedy dobra są w posiadaniu rodziny von Dyherrn. W 1579 roku wieś w rękach rodu von Kottwitz. Po 1788 roku majątek przejmuje rodzina von Luck. Dobra w Bełczu przez kolejne lata były w rękach właścicieli Konotopu. Prawdopodobnie pod koniec XIX wieku Emmo Foerster sprzedaje dobra w Bełczu Karlowi Brender oraz Josephowi Rothe, przedsiębiorcom pochodzącym ze Sławy. Prawdopodobnie w XX wieku całość przejęta przez Josepha Rothe, kupca i przedsiębiorcy ze Sławy. Po śmierci Josepha Rothe w dniu 26.06.1935 majątek przechodzi w ręce Carla Berg a majątek w 1939 liczył 366 ha.
We wsi barokowy dwór zaadoptowany na Dom Pomocy Społecznej.
BEŁCZE /Hohwelze(-1936), Gabelsdorf(1936-1945)/
Niewielka wieś leżąca w powiecie zielonogórskim, w gminie Bojadła. W XIV wieku wieś należała do rodu von Zabeltitz/Zobeltitz/ z Otynia. Po raz pierwszy wzmiankowana w 1482 roku, kiedy dobra są w posiadaniu rodziny von Dyherrn. W 1579 roku wieś w rękach rodu von Kottwitz z Bojadeł i Konotopu. Po 1788 roku majątek przejmuje rodzina von Luck. Dobra w Bełczu przez kolejne lata były w rękach właścicieli Konotopu. W 1894 roku majątek należał do właściciela Konotopu, porucznika Emmo Foerster. Pod koniec XIX wieku Emmo Foerster z Konotopu za 225ooo marek sprzedaje dobra w Bełczu dzierżawcom, Karlowi Brendler oraz Josefowi Rother, przedsiębiorcom pochodzącym ze Sławy. W 1910 roku majątek nadal w rękach Karla Brendlera i Josefa Rothera ze Sławy. W spisie majątków z 1912 oraz w 1917 roku właścicielem był Karl Brendler, którego majątek obejmował 387ha gruntów. W 1921 roku majątek o areale 387ha należał do Carla Berge. W 1926 i 1930 oraz w 1937 roku majątek Carla Berge obejmował 366ha gruntów.
Pozostałością po założeniu pałacowo-parkowym są: pałac, znacznie przebudowany na potrzeby mieszczącego się w nim Domu Pomocy Społecznej, z przybudówkami. Całość mieści się w parku krajobrazowym. Zbudowany na planie prostokąta, piętrowy z użytkowym poddaszem, kryty dachem mansardowym, podpiwniczony. Zbudowany pod koniec XIX lub na początku XX wieku(jak wynika z map). Prawdopodobnie w pobliskim założeniu folwarcznym stoi starszy budynek mieszkalny zarządcy majątku.
Bełczna /Neukirchen/
HISTORIA WSI
Wieś położona w gminie Łobez powiatu łobeskiego. Początkami historia wsi sięga średniowiecza. Do 1691 roku należała do rodu von Borck. Istnieje informacja, że majątek został w 1755 roku sprzedany Fundacji Maryjnej. W XVIII wieku 3/4 wsi było w posiadaniu rodziny Herr(1756). Do początku XIX wieku majątek był własnością rodziny von Borcke– wymieniony Carl von Borcke. W połowie XIX wieku dobra były w rękach rodziny Holz. Prawdopodobnie pod koniec XIX wieku dobra są w posiadaniu rodziny von Redei– wymieniony Victor von Redei oraz Sophie von Redei. Majątek jest ich własnością do 1945 roku.
ZESPÓL DWORSKO-PARKOWY
W południowo-wschodniej części wsi położony jest zespół dworsko-parkowy. Dwór zbudowany w drugiej połowie XIX wieku, rozbudowany na początku XX wieku. W otoczeniu park krajobrazowy oraz budynki gospodarcze.
Bełtno /Boltenhagen/
HISTORIA WSI
Stara wieś o średniowiecznej metryce położona w gminie i powiecie świdwińskim, 7-8 km od Świdwina. W 1763 roku jako właściciela dworu wymienia się von Loeper`a. W 1811, wg innych źródeł w 1821 uwłaszczono 5 chłopów. W tym czasie właścicielem majątku był Stenigke, w 1833 wymienia się jako właściciela rodzinę von Oppen, w 1836 rodzinę Dobbert. W 1928 roku właścicielem majątku liczącego 634 ha był Julius Cleve.
PAŁAC
Pozostałością założenia pałacowo-parkowego jest park o powierzchni 3,5 ha założony w drugiej połowie XIX wieku. Park położony jest w południowo-zachodniej części wsi przy drodze do Rusinowa. Na obrzeżach parku stał pałac, w latach 60-tych rozebrany.
ZAŁOŻENIE DWORSKO-FOLWARCZNE
Pozostałością założenia są resztki budynków gospodarczych i prawdopodobnie stojący w granicach parku dwór.
BENICE /Benz/
Wieś położona w gminie Kamień Pomorski powiatu kamieńskiego. Po raz pierwszy wymieniona w 1365 roku(Benz) kiedy należała do Tideke Warnow. W 1375 roku wymienia się braci Ditricha i Henninga Warnow. W 1466 roku wieś należała do Hansa von Flemming z Buka. Pod koniec XVI wieku w Benicach dwa majątki: A należący do rodziny von Flemming z Świerzna, B należący do rodziny von Flemming z Mierzęcina. W 1628 roku powstał trzeci majątek, C, w którym zmarł Otto von Flemming z Mierzęcina, najstarszy syn Hansa Heinricha von Flemming. W tym czasie pozostałe dobra posiadają: Caspar von Flemming, wymieniony w spisie majątków z 1628 roku wraz z Hansem Heinrichem, Hasso Adame i, Ewaldem Joachimem i Kurtem von Flemming. W 1690 roku donatorem miejscowego kościółka był Ernst Friederich von Flemming oraz Frantz Iochim von Flemming. Po śmierci Felixa Friedricha hrabiego von Flemming w 1740 roku dobra przejął jego syn, generał w służbie króla polskiego George Detlof hrabia von Flemming(03.03.1699-12.12.1771). Był podskarbim wielkim litewskim, wojewodą pomorskim, generałem artylerii litewskiej oraz generał lejtnantem wojsk koronnych. Odznaczony Orderem Orła Białego, stronnik Czartoryskich. Córką jego była Izabela hrabianka Flemming-Czartoryska. Dobra odziedziczyli również brat ojca Felixa, Richard Heirnich hrabia von Flemming, jego żona Eleonora Margaretha, z domu von Eickstedt-Peterswald. Po śmierci Richarda i jego żony majątek w 1768 roku w całości przypadł Georgowi Detlofowi. Po jego śmierci, zgodnie z jego wolą, w 1778 roku dobra otrzymała wdowa Sabina Juliana von Schlabredorf, córka Felixa Friedricha hrabiego von Flemming. Po niej majątek odziedziczyła córka Charlotta Juliana baronówna von Schlabrendorf. W 1787 roku za sumę 30000 talarów majątek odkupił Franz Bernd Johann Sigismund hrabia von Flemming. Część majątku należała również do jego brata z Buka, Juliusa Friedricha Wilhelma hrabiego von Flemming. W 1805 roku całość dziedziczy syn Franza Bernda, Franz Wilhelm August Constantin hrabia von Flemming(*30.03.1773-+29.03.1836), wymieniony w spisie właścicieli w 1804 roku. W 1828 roku właścicielem dóbr benickich był Franz Wilhelm Carl hrabia von Flemming, wymieniony w spisie właścicieli w 1862 roku. W 1867 roku właścicielem majątku był syn Franza, Thamm Hasso hrabia von Flemming, po nim dobra odziedziczył jego syn, Kurd hrabia von Flemming ze Śniatowa, który połączył Benice, Giżkowo, Ganiec Buk i Łęgno w klucz alodialny. Ostatnim właścicielem dóbr był Hasso hrabia von Flemming.
ZAŁOŻENIE PAŁACOWO-PARKOWE
W 1517 roku mowa o nowej siedzibie rodu von Flemming. Obecny pałac zbudowany w 1867 roku przez Thamm Hasso von Flemming(*03.08.1838-+02.06.1896), ożeniony z Else(Elisabeth) baronówną von Steinӓcker. Zbudowany na planie prostokąta, dwukondygnacyjny, kryty dachem czterospadowym, podpiwniczony. W pobliżu park o powierzchni ok. 8ha oraz budynki gospodarcze. Po 1945 roku w rękach Skarbu Państwa. Majątek przejęło Państwowe Gospodarstwo Rolne. W kolejnych latach w pałacu znajdowała się szkoła rolnicza. Obecnie pałac należy do Starostwa Powiatowego w Kamieniu Pomorskim, w pałacu znajduje się Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych.
ZAŁOŻENIE PAŁACOWO-PARKOWE
W 1517 roku mowa o nowej siedzibie rodu von Flemming. Obecny pałac zbudowany w 1867 roku przez Thamm Hasso von Flemming(*03.08.1838-+02.06.1896), ożeniony z Else(Elisabeth) baronówną von Steinӓcker. Zbudowany na planie prostokąta, dwukondygnacyjny, kryty dachem czterospadowym, podpiwniczony. W pobliżu park o powierzchni ok. 8 ha oraz budynki gospodarcze. Po 1945 roku w rękach Skarbu Państwa. Majątek przejęło Państwowe Gospodarstwo Rolne. W kolejnych latach w pałacu znajdowała się szkoła rolnicza. Obecnie pałac należy do Starostwa Powiatowego w Kamieniu Pomorskim, w pałacu znajduje się Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych.
