GŁOGUSZ /Glogsen/

Wieś położona w gminie Sulechów powiatu zielonogórskiego. Wymieniona w 1521 roku(Glogissen) a także w 1533(Glogessen). Początkowo należała do rodziny von Kalckreuth– Wymieniony Balthasar, Christoph i Conrad von Kalckreuth(1521), później Wolf, Ladislaus i Nicolaus von Kalckreuth(1533). Przez ślub Anny von Kalckreuth(ur.1583) z Abrahamem von Lӧben wieś przechodzi na własność rodu von Lӧben. Ich córka Helen von Lӧben(ur.1608) wychodzi za mąż za Friedricha von Nostitz(ur. 1603). W XVIII wieku dobra są w posiadaniu rodziny  von Thümen– w 1799 wymieniony Friedrich Levin. Gottlob von Thümen. W XIX wieku majątek posiada rodzina von Gersdorff-wymieniony Ernst von Gersdorff. Od 1843 roku majątek posiada wdowa Zippel z domu Wittwer. W XX wieku dobra należą do rodziny Kubisch.

Głogusz lubuskie

Głogusz- pałac

glogusz-fronton-palacu

W centralnej części wsi położony był zespół pałacowy. Pozostałością jest park krajobrazowy. Po przeciwległej stronie znajdował się zespół folwarczny z stojącymi do dziś budynkami gospodarczymi.

glogusz-1896-lubuskie

GLISNO /Gleissen/

Wieś położona w gminie Lubniewice powiatu sulęcińskiego. Pierwsza wzmianka o miejscowości pochodzi z 1421 roku- wymieniana jako Glysen, Gleysen, w 1463 roku jako Glitzen, Gleyssen.  W 1421 roku część gruntów we wsi należało do Margarete, wdowy po Nyschu(Nickelsie) Zymütz(Zynnitz). W 1461 roku we wsi trzy majątki rycerskie należące do: Othwicha, Czinnitza i Peeningka. W 1463 roku majątek gliśnieński należał do rodu von Waldow z Lubniewic. W 1463 roku wymienieni bracia Kasper i Hans von Waldow z Lubniewic. Rodzina von Waldow posiadała dobra we wsi do połowy XVIII wieku. Od 1488 roku na terenie wsi istniał drugi majątek należący do Georga von Sack, który w tym roku zakłada folwark. W 1499 roku jako właścicieli folwarku wymienia się synów Georga: Kaspara i Balzera von Sack.  W 1510 roku majątek posiadał syn Georga, Balcer(Balzer), od którego dobra wykupił elektor brandenburski Joachim I Hohenzollern. W 1565 roku tą część wykupił von Waldow dołączając ją do już posiadanego majątku. Po śmierci Caspara von Waldow w 1565 roku wieś dziedziczą synowie, Hans i Christoph. Po Hansie dobra przejmują jego synowie: Caspar i Bastian, później wymienieni synowie Caspara w 1588 roku oraz synowie Christopha von Waldow w 1592 roku. W 1587 roku jednym z fundatorów kościoła był Christoff von Waldow z małżonką Margaretą, z domu von Loeben. W 1615 roku wymienia się fundatorów kościoła w Gliśnie: Bastiana von Waldow z Lubniewic i Glisna, Caspara von Waldow z Glisna i Myszęcina oraz Heinricha von Waldow z Glisna. Po podzieleniu części dóbr gliśnieńskich  w roku 1682, część wsi należała do rodu von der Marwitz. W 1715 oraz wg spisu z 1718/19 roku 3 działy własnościowe należące: 1-szy do kapitana Davida Sebastiana von der Marwitz, 2-gi do majora Balthasara Dietricha von der Marwitz oraz jego małoletniego syna Friedricha Alberta Leopolda, 3-ci do Kaspara Adama von Waldow. W 1682 roku część majątku w rękach rodu von der Marwitz, która była właścicielem wsi w latach 1742-1753. Wraz z von Waldow była fundatorami kościoła: na płaszczu dzwonu odlanego w 1742 roku pojawiają się: kapitan piechoty David Sebastian von der Marwitz, kapitan piechoty Carl Adolph von Waldow i Wilhelm Ludewig von der Marwitz. Wg Hansa Ericha Kubach we wsi istniały trzy majątki szlacheckie: Oberhof(Wohnitz), Mittelhof i Wüstenhof. Po 1753 roku majątki scalone i ponownie w rękach rodu von Waldow. Podczas wojny siedmioletniej w 1758 roku w Gliśnie mieściła się kwatera głównodowodzącego wojsk rosyjskich, generała Wilhelma von Fenmor. Po wojnie siedmioletniej część gruntów należała do niejakiego Trossckei(von Troschke).  W 1777 roku cały majątek zakupiony przez Gottloba von Troschke. W roku 1783 właścicielem Glisna zostaje prezydent kamery nowomarchijskiej Friedrich Wilhelm von Poser pochodzący ze starej szlachty śląskiej. Był  budowniczym pałacu, który wzniesiono w 1793 roku. W 1804 roku majątek w rękach spadkobierców po F.W. von Poser. Później dość częste zmiany właścicieli. Po 1804 roku właścicielem majątku był kapitan Neumann, Johann Bernhard, później Dӧrmer. W 1818 roku za 141000 talarów Glisno zakupił żydowski kupiec z Berlina, Izrael Moses Henoch(*20.07.1770-+22.12.1844), twórca firmy taksówkowej w Berlinie, który założył obok pałacu uzdrowisko bardzo popularne w pierwszej połowie XIX wieku, a także rozbudował rezydencję o dwuosiowe człony. Jest również fundatorem kościoła w stylu klasycystycznym prawdopodobnie według projektu Schinkla(1837) oraz mauzoleum rodziny von der Marwitz(1837). Sam pałac adoptował na luksusowe kasyno z hotelem. W 1842 roku za 209500 talarów majątek zakupiła rodzina von Müller. W latach 1850-53 majątek Carla Friedricha von Müller obejmował 7070 akrów ziemi. W 1857 roku majątek posiada kapitan von Müller. W 1857 roku Glisno kupuje Hans Carl Otto von Wartenberg, który tworzy tu ordynację. Zlikwidował uzdrowisko, rozwinął gospodarstwo a także rozbudował rezydencję zmieniając przy okazji wystrój wnętrz. Prawdopodobnie za czasów tej rodziny powstało neogotyckie mauzoleum w południowo-zachodniej części parku z ich herbem w szczycie. Równolegle z budową pałacu powstał park krajobrazowy ze stawem oraz sztuczną ruiną. W skład majątku wchodziły 3 folwarki: Gehauenstein(Niemojewo)(folwark wzmiankowany już w 1572 roku), Helminenwalde(Ordzikowo)(założony w 1785 roku) oraz Posersfelde(Psieczyce). W 1879 roku  jego majątek obejmował 304,50ha gruntów. W 1914 roku majątek obejmował 1798ha i należał do Hansa von Wartenberg. W 1929 roku majątek Hansa von Wartenberg obejmował 1810ha. Potomkowie Carla Otto von Wartenberg mieszkali w Gliśnie do końca lat 20-tych XX wieku.

Glisno-pow. Sulęcin, lubuskieGlisno lubuskieGlisno, lubuskieGlisno-mauzoleumGlisno-romantyczne ruiny

glistno-palac007

glistno-palac011

glistno-palac013

glistno-palac001

glistno-palac003

glistno-palac002glistno-palac

ZESPÓŁ PAŁACOWO-PARKOWY

Po 1945 roku pałac i gospodarstwo było w rękach PGR. W latach 60-tych pałac był w rękach Kaliskiej Wytwórni Pluszu i Aksamitu „Runex” z przeznaczeniem na ośrodek kolonijny. Wówczas przeprowadzono remont pałacu. Od 1978 roku pałac staje się własnością Wojewódzkiego Ośrodka Postępu Rolniczego. Obecnie mieści się w nim Lubuski Ośrodek Doradztwa Rolniczego. Od kilku lat organizowane są tam Targi Rolnicze(wiosną) lub „Jesień w Gliśnie”(we wrześniu). Organizowane są również plenery malarskie pod kierownictwem Anny Szymanek. Zespół pałacowy składający się z pałacu, parku ze sztuczną ruiną i oficyny. Pałac wzniesiony w 1793 roku, w stylu klasycystycznym, rozbudowany w 1830 roku i przebudowany w 1910 roku. Murowany, parterowy z użytkowym poddaszem. Założony na planie wydłużonego prostokąta, z owalną salą na osi. Wnętrze przebudowane w 1910 roku i w latach 1969-72. Z pierwotnego układu zachowała się tylko owalna sala balowa. Obok rozciąga się park liczący ok. 28 ha z ruinami mauzoleum rodu von der Marwitz i mauzoleum  rodu von Wartenberg oraz romantycznymi ruinami mostu.

glisno-1941-lubuskie

GLIŃSK /Leimnitz/

Wieś leżąca w powiecie świebodzińskim swoimi początkami sięgającymi średniowiecza. Najstarsza wzmianka o wsi pochodzi z roku 1236. Była wtedy własnością Dzierżykraja, później jego potomków. Od połowy XIV wieku do początku XIX wieku należał Glińsk do klasztoru cystersów w Paradyżu. Po sekularyzacji dóbr zakonnych od 1842 roku majątek był w posiadaniu Friedricha Wilhelma Magdeburg, który wybudował tu swoja siedzibę rodową. Później dobra należały do Adeline Richter, od 1914 roku do Maxa Wittiga.

glinsk-lubuskie

PAŁAC

Istniejący pałac wybudowany został w XIX wieku, w 1924 przebudowany w stylu eklektycznym. Jak wyglądał przez przebudową widać na pocztówce z 1902 roku. Obecny pałac murowany, wybudowany na planie prostokąta, z niewielką dobudówką, dwukondygnacyjny, podpiwniczony w całości, nakryty dachem naczółkowym. Bryła pałacu urozmaicona narożnym wykuszem wieżowym. Z oryginalnego wystroju zachowała się częściowo stolarka okienna i drzwiowa.
Po 1945 roku pałac częściowo rozbudowano. Obecnie w pałacu mieści się Dom Pomocy Społecznej.

Glińsk-dwór WandereiGlinsk- dwor

Widok dworu z 1913 roku

WILLE

Glińsk-willa Reihmunth

 

 

Willa Reichmuth

 

 

 

Willa Grunwald

 


glinsk-1940-lubuskie

GĘSTOWICE /Tammendorf/

Wieś położona w gminie Maszewo powiatu krośnieńskiego. Po raz pierwszy wymieniona w roku 1308(Tammondorph), kiedy to należała do biskupa poznańskiego. W 1416 roku siedzą tu von Lesslaw. Na początku XV wieku dobra we wsi posiadały dwa rody: von Löben(1437), w 1447 wzmiankowany Sweynchen von Loben oraz von Lossow– wymieniony Peter von Lossow z Drzeńska. W 1530 roku siedzą tu bracia Jan i Henryk von Solgast. W XVI wieku właścicielem dóbr była rodzina von Schlieben/1580/ . Jednym z właścicieli był Maximilian von Schlieben(?-07.12.1678), syn Adama Ulissesa i Barbary z domu von Flanss, żonaty z Lucią Marią von Trott zu Solz(zm.18.04.1674), z którą miał 6-ro dzieci: 4 córki i dwóch synów: Adama Georga(1629- 1708) i Bodo(1638-1676). Od ok. 1674 roku własność rodziny von Stössel– wymieniony Georg Christoph von Stӧssel. Od rodziny von Stössel dobra nabył w 1690 generał baron Georg Adolf von Micrander. W 1713 oraz w 1718/19 roku właścicielem majątku był generał porucznik baron Georg Adolf von Mickrander(1640-26.10.1722(1723r?)), gubernator twierdzy Kołobrzeg, ożeniony z Juliane Katharine Christiane von Klingsporn(zm.04.02.1738). Miał dwie córki, starsza Juliana Catharina Christiana zamężną za Friedricha Heinricha von Bartholdi, którego w 1712 roku adoptował- od tego czasu zięć pisał się: von Bartholdi baron von Micrander. Zmarł w 1730 roku(część autorów podaje 1735r.). Miał córkę urodzoną w 10.11.1718 roku w Gęstowicach, która w 1735 roku wyszła za mąż za barona Friedricha Wilhelma von Kanitz(Canitz, Caanitz)(zm.1753 Berlin). Po śmierci męża majątek prawd. dzierżawiła rodzina Seiffert. W W połowie lat 50-tych XVIII wieku córka generała Juliana Catharina Christiana von Micrander-Bartholdi sprzedała majątek komisarzom wojennym Bech und Bettführ. Później tylko w rękach komisarza Bettführ. Kolejno majątek należy do baronów von Troschke – wymienia się Ernsta barona von Troschke/1809/, Maximiliana Ernsta barona von Troschke/1847/. W tym czasie część gruntów należała do rodziny- von Koch/1828/ oraz do komornika Ferdinanda von Stolle/1842-57/. Kolejnym właścicielem był hrabia Fink von Finkenstein.  W 1879 właścicielem majątku jest niejaki Meyer a dobra obejmowały 618,09 ha gruntów. Od 1890 roku właścicielem dóbr zostaje rodzina von Fournier. W 1896 roku majątek kapitana Fournier obejmował 606ha gruntów. W 1914 roku majątek obejmował 750ha i należał do Eduarda Fournier a w 1929 roku własność porucznika w stanie spoczynku Walthera Fournier(1869-1943)(761ha). Był ostatnim właścicielem majątku, pochodził z Budachowa. Pasjonat myślistwa. Pisał artykuły i książki o polowaniach, w których uczestniczył na terenie Afryki, Karpat. Dwukrotnie żonaty; 1-sz raz z w 190-3 roku poślubił Teresę Hertzberg. Z nią miał dwoje dzieci: córkę Waltraut i syna Hubertusa. W 1934 roku  w wieku 67 lat ożenił się po raz drugi z młodszą o ok. 40 lat Johanna Hinze. Z nią miał dwie córki. Zmarł w Gęstowicach w 1943 roku po długiej chorobie. Żona została zamordowana przez żołnierzy radzieckich.

Gęstowice

Gęstowice -droga Cybinka-Krosno Odrz.001

Gęstowice-Krosno Odrz., lubuskie

W zachodniej części wsi pozostałości po założeniu dworsko-parkowym. W 1837 roku spłonął dwór zbudowany na fundamentach wcześniejszej budowli w latach 1694-97 przez generała porucznika barona Georga Adolfa von Mickrander. Po majątku zachowały się budynki gospodarcze oraz resztki parku dworskiego.

WILLE

gestowice-willa

gestowice-palac

 

 

 

 

 

gestowice-1896-lubuskie

GĄDKÓW MAŁY /Klein Gandern/

Mała wieś leżąca w gminie Torzym, w powiecie sulęcińskim o średniowiecznych korzeniach. Pierwsza wzmianka o wsi pochodzi z roku 1350, będąc własnością rodu von Klepzig. Później staje się własnością zakonu joannitów. W 1500 roku była dzierżawiona przez rodzinę von Ihlow(Ilow). W 1571 roku majątek zakupił Heinrich von Vorhauer. W XVII wieku dobra są w posiadaniu rodziny von Lossow. W XVIII wieku majątek zakupuje rodzina von Oppen. Posiada dobra do połowy XIX wieku. Kolejnym właścicielem majątku była rodzina Rittwagen(1857). Na początku XX wieku majątek przechodzi w ręce rodziny Rumland. Ostatnim właścicielem dóbr do 1945 roku jest rodzina Trowitzsch.

Gadkow Maly-dwor

gadkow-maly-k-rzepina-lubuskie

DWÓR
Możliwe, że von Oppenowie byli budowniczymi stojącego do dziś dworu, pochodzącego z końca XVIII wieku. Pozostałe budynki założenia dworskiego pochodzą z XIX wieku. Dwór zbudowany na planie prostokąta, podpiwniczony, parterowy, kryty dachem mansardowym, z piętrowymi, trzyosiowymi pseudoryzalitami w elewacjach podłużnych, poprzedzonymi kamiennymi schodami. Nic nie zostało z wyposażenia dworu. Jak widać na starej pocztówce tak do dnia dzisiejszego stoją przed dworem dwa pomnikowe cisy.
Po 1945 roku w posiadaniu PGR. W latach 70-tych uległ pożarowi. Odbudowany w w swej historycznej formie. Obecnie własność prywatna.

gadkow-maly-1896-lubuskie

GARDZKO /Hohen-Karzig/

Wieś położona w gminie Strzelce Krajeńskie powiatu strzelecko-drezdeneckiego. Pierwsza wzmianka o wsi pochodzi z 1333 roku, w którym margrabia Ludwik nadał braciom Reinekinowi i Marcinowi Polen, mieszczanom ze Strzelec część gruntów we wsi. W tym samym roku wieś należy do rodu von Blümeke– wzmiankowany Herman i Giso. W 1402 roku wieś należy do rodu von Mӧhlen– wzmiankowany Henning i Otto. Wieś należy do rodziny von Mӧhlen do 1780 roku. Z tego rodu wymienia się: Hansa(1500), Otto(1525), Lamprechta(1540-1571), Asmusa(1550), Andreasa(1555), Petera(1552-1648), Georga(1555), Melchiora(1560-po 1608), Asmusa(1595-po 1648), Balthasara(1600), Reimara(1600-po 1648), Jacoba(1630-po 1648), Ernsta Ludwiga(1630), Asmusa(1630-po 1648), Wolfa(1632-po 1648), Eqidiusa(1635-po 1648), Hansa(1640-po 1648), Melchiora i Wolfa(1648), Baltzera Friedricha(1675). Ostatnim właścicielem majątku był Carl Friedrich von Mӧhlen(1715-28.06.1779) zmarły w Gardzku. Część gruntów  na przełomie XVI/XVII wieku należała do rodu von Schӧnebeck, wzmiankowana Barbara(1600). W 1780 roku dobra zakupił Franz Balthasar Schönberg von Brenkenhoff(1723-1780)pruski tajny radca finansowy, który dnia 21 maja 1780 roku umiera w Gardzku. Kolejnym właścicielem majątku zostaje kapitan Heinrich Gottlob Ludwig hrabia von Holzendorf. W 1801 roku dobra posiada Christiane Ernestine von Langen, z domu von Steinkeller. W 1816 dobra w rękach jej syna Heinricha Augusta Sigismunda von Langen. Kolejnym właścicielem dóbr zostaje rodzina Matthes(1828-1857), później von Brand– wzmiankowany Paul(zm. w 1904) oraz Adolf(ur. w 1876). Prawdopodobnie po 1910 roku majątek zakupiony przez Towarzystwo”Eigene Scholle” a następnie rozparcelowany.

Gardzko-dwór

Pozostałością po założeniu są resztki zabudowy gospodarczej.

gardzko-1934-lubuskie

GARBICZ /Görbitsch/

Wieś położona w gminie Torzym, w powiecie sulęcińskim początkami sięgającymi wczesnego średniowiecza. Najstarszym zabytkiem z tego okresu są pozostałości grodu z ok. VII-VIII wieku. Grodzisko położone jest między Jeziorem Wielkim i Jeziorem Pniewy. Od strony południowej i północnej dobrze zachowały się wały i sucha fosa. Od strony zachodniej i wschodniej gród wykorzystywał właściwości obronne naturalnego ukształtowania terenu. Według niektórych źródeł pierwsza wzmianka o Garbiczu pochodzi z 1375 roku, kiedy wymieniany jest przy okazji otrzymania praw miejskich przez Torzym oraz w roku w którym powstała słynna Księga Ziemska Karola IV. Według innych źródeł pierwsza wzmianka o wsi pochodzi z 1458 roku. Jest wtedy w posiadaniu Hansa von Winning. Otrzymał te ziemie w lenno od księcia Fryderyka II, który odkupił te ziemie od Hansa von Lossow. Hans von Winning pojawia się jeszcze na kartach historii w 1463 roku. W 1492 roku mowa jest o Balzerze von Winning, synu Martinusa, który zamieszkuje na terenie wsi od 1491 roku. W 1499 roku mowa jest o Balzerze i Hansie von Winning. W 1501 roku Balzer von Winnig sprzedaje swoją część Balzerowi von Buntsch z Bobrówka. W 1508 roku wymieniony jest Hans von Buntsch, kuzyn Balzera. Posiadali dobra do 1571 roku. W 1518 roku dobra posiada Wolfgang von Newendorf, syn Melchiora. W 1554 i 1565 roku własność Wolfganga(Wolfa) von Newendorf. Po jego śmierci majątek odziedziczyli jego synowie: Melchior, Wolf i Heinrich von Newendorf. Melchior zmarł po 1580 roku. Jego nieletni syn współwłaściciel wsi z braćmi ojca wymieniony w 1598 roku. Od roku 1540 do 1700 roku część wsi w posiadaniu  rodziny von Kettwick. W roku 1767 dobra w Garbiczu należały do Adolfa Bernharda von Selchow i jego żony Charlotty Elżbiety, z domu von Rüsselmann. Po jego śmierci w 1777 roku majątek przechodzi w ręce wdowy, od której w 1801 roku miał za sumę 75.000 talarów zakupić książęcy doradca wojenno-majątkowy Samuel von Winterfeld, a od niego w roku 1807 za 130.000 talarów, rotmistrz von Holwede/Die Neumark- Jahrbuch des Vereins fur Geschichte der Neumark- Heft 11- Landsberg/Warthe/ 1936/. Według innych źródeł baronowa von Lamotte, z domu von Risselmann w 1802 roku sprzedała majątek Friedrichowi von Rathenow za sumę 75.000 talarów/Rocznik Lubuski, Tom XXVII, Cz.I, Zielona Góra, str. 106/. Według kolejnej wersji pod koniec XVIII wieku Garbicz należał do baronów von Lamotte. W 1802 roku baronowa von Lamotte z domu von Risselmann sprzedała dobra Heinrichowi Ferdynandowi von Winterfeld. Jednakże rok później za kwotę 40.000 talarów w ramach kurateli nad wdową przejął je Heinrich von Risselmann. W roku 1819 wieś z majątkiem od wdowy von Winterfeld nabywa generał porucznik Friedrich Wilhelm Leopold von Gaudy, po śmierci w roku 1823 pochowany na cmentarzu rodowym w obrębie parku. Od 1827 roku do 1945 roku w rękach rodu von Risselmann. Ostatnim właścicielem był Elhard von Risselmann, bliski przyjaciel generalnego gubernatora GG Hansa Franka. Dzięki tej przyjaźni w pałacu w Garbiczu przechowywane były zrabowane z Warszawy zbiory z bibliotek, w tym archiwum Zamoyskich, pergaminy królewskie i inne skarby piśmiennictwa polskiego. Znaleziono tam również archiwum Hansa Franka ściągnięte tu z bombardowanego Berlina, zawierające korespondencję, przemówienia Franka i wszelkie inne dowody jego działalności. Wspomnienia o ratowaniu zbiorów Profesora Bohdana Korzeniewskiego, teatrologa i reżysera zostały zamieszczone w jego książce „Książki i ludzie” s. 147-149 .

Garbicz pow. Rzepin - pałac

garbicz-1-1

PAŁAC

Pałac zbudowany w końcu XVIII wieku w stylu klasycystycznym, powiększony o przybudówki około połowy XIX wieku. Murowany, piętrowy, podpiwniczony, na planie prostokąta, z przybudówkami przy węższych bokach. Położony w krajobrazowym parku z XVIII-XIX wieku. Oryginalny układ wnętrza przekształcony w latach 90-tych XX wieku. Z oryginalnego wyposażenia pozostała klatka schodowa z lat 20-tych XX wieku oraz ceramiczny portal w sieni. W pałacu znajdowała się cenna kolekcja malarstwa, mebli oraz porcelany. Po 1945 roku w pałacu znajdowały się biura PGR. Od końca lat 90-tych w rękach prywatnych zamieniony na hotel z restauracją i centrum konferencyjne z zatarciem oryginalnego układu wnętrz.

Rodzina von Gaudy

W latach 1819-1825 właścicielem Garbicza była rodzina von Gaudy. Fryderyk Wilhelm Leopold Freiherr von Gaudy urodził się w 28 kwietnia 1765 roku w majątku Dothen/obecnie Donskoje- obwód kaliningradzki/ w powiecie ziemskim Heiligenbeil. Pochodził ze szkockiego szlacheckiego rodu, którego odłam wiernie służył pruskim monarchom. W roku 1783 został chorążym, w 1794 kapitanem, w 1799 majorem, w 1809 komendantem batalionu grenadierów, w 1809 pułkownikiem, następnie generałem majorem. Po narodzeniu syna w 1800 roku, służył między innymi we Frankfurcie n/Odrą, na wyspie Uznam, we Wrocławiu, Dreźnie, Merserburgu. Mając 45 lat zostaje w roku 1810 guwernerem syna Fryderyka Wilhelma III i jego żony Luizy- następcy trony Fryderyka Wilhelma. Miał ogromny wpływ na wychowanie księcia, późniejszego króla Fryderyka Wilhelma IV, oraz jego brata, późniejszego króla, a w końcu cesarza Wilhelma I. W roku 1813 został militarnym gubernatorem Śląska, w 1814 generalnym gubernatorem Saksonii, w 1815 prezesem podziałowej komisji w Dreźnie i pierwszym komendantem Gdańska. W 1817 roku otrzymuje awans na generała lejtnanta. Służbę zakończył w roku 1818 i w następnym zakupił Garbicz. W 1820 roku ożenił się ponownie. Zmarł w wieku 58 lat, 21 września 1823 roku w Garbiczu i tu został pochowany. Pomnik nagrobny generała w pałacowym parku był zaliczany do zabytków sztuki już w 1913 roku. Po II wojnie światowej pomnik został całkowicie zniszczony. Syn z drugiego małżeństwa- Friedrich von Gaudy zrobił później karierę wojskową. W 1866 roku został podpułkownikiem w Cesarskim Honorowym Regimencie Grenadierów w Berlinie. Jego córka Alice von Gaudy została pisarką i poetką.
Najbardziej znanym z rodu von Gaudy był najstarszy syn generała, Franz Bernhard Heinrich Wilhelm von Gaudy/1800-1840/, bliski przyjaciel z czasów dzieciństwa króla Fryderyka Wilhelma IV. Wychowywał się w rodzinie, w której mówiło się wyłącznie po francusku. Jego matka, z domu hrabianka von Schmettow, wychowała go zgodnie z zasadami Jana Jakuba Rousseau. Po zrezygnowaniu z kariery wojskowej i dzięki finansowemu wsparciu dworu, mógł całkowicie poświęcić się swoim zamiłowaniom literackim. Zasłynął jako poeta, felietonista, nowelista i tłumacz literatury.

garbicz-1909-lubuskie

GAJEC /Neuendorf/

HISTORIA WSI

Wieś położona w gminie Rzepin powiatu słubickiego. Po raz pierwszy wymieniona w 1461 roku, kiedy należała do miasta Rzepin. W XVI wieku należała do książąt von Hohenzollern. Na początku XX wieku majątek był własnością państwa pruskiego.

Gajec- dwór

gajec-k-rzepina

gajec-k-rzepina1

gajec-k-rzepina2

ZESPÓŁ DWORSKO-FOLWARCZNY

We wsi stał dwór zbudowany około 1800 roku jako dworek myśliwski. Był to budynek murowany, zbudowany na rzucie prostokąta, z ryzalitami na osi poprzecznej. Parterowy z facjatami nad partiami ryzaltowymi. Kryty dachem mansardowym z powiekami. W sąsiedztwie dworu krajobrazowy park z początku XIX wieku oraz budynki gospodarcze.
gajec-1934-lubuskie

ERDMANNSHOF

Nieistniejący majątek położony w obrębie miasta Nowogród Bobrzański, na wschód od centrum miasta, w okolicy ulic: J.Słowackiego, Wodnej i Warsztatowej. Grunty na których był położony do 1810 roku należały do augustianów żagańskich. W 1836 roku zostają zakupione przez rodzinę Pfӧrtner von der Hӧlle i to oni zakładają i nadają majątkowi nazwę Erdmannshof. Posiadali dobra do 1843 roku. Późniejsi właściciele majątku: Horstig(1843), von Knobelsdorff(1858), Schmidt(1862), jego córka Pani von Massow z Żagania(1887), Dudeck(1887), Zeidler(1910), kupiec Meyer Goldstein z Poznania(1916), Mittag(1917), Strehl(1918), spółka z Wrocławia(1925) oraz z Frankfurtu n.Odrą(1925), Schmiel z Lipska(1932-1940). Po założeniu pozostały resztki zdziczałego parku.

nowogrod-bobrz-palac-erdmannshofnowogrod-bobrz-palac-erdmannshof-widok-od-ulicyErdmannshof

Screen Shot 031

 

DZIETRZYCHOWICE /Dittersbach/

HISTORIA WSI

Wieś leżąca w gminie i powiecie żagańskim o średniowiecznej metryce. Pierwsza wzmianka o wsi pochodzi z roku 1238, kiedy była własnością klasztoru augustianów z Żagania. Po raz kolejny wymieniana jest w roku 1292. Od XV wieku opisywanych jest sześć  folwarków, z których po połączeniu w XVII wieku pozostały trzy.

FOLWARK I/ istniejący do 1602 roku/

Po raz pierwszy wymieniony w 1474 roku, kiedy należał do rodu von Knobelsdorff z Gorzupi Dolnej, w 1489 był w posiadaniu rodziny von Knobelsdorff z Jelenina. W 1544 roku w rękach państwa. W 1602 roku majątek przejęty przez rodzinę von Promnitz, właścicieli folwarku III zwanego „Górnym”.

Knobelsdorf

Promnitz (5)

FOLWARK II/istniejący do 1522 roku/

Pierwsza informacja o majątku pojawia się w 1384 roku, kiedy należy do rodu von Kottwitz. W 1442 roku w rękach cesarskich i przekazana w ręce rodu von Promnitz z Jelenina. W 1521 roku ponownie w rękach cesarskich, który w tym samym roku przekazuje majątek rodzinie von Knobelsdorff z Jelenina. Ale już w 1522 roku właścicielem majątku jest rodzina von Promnitz, będąca w posiadaniu folwarku IV, zwanego „Dolnym”.

Kottwitz (2)

Promnitz (7)

FOLWARK III

Prawdopodobnie położony w pobliżu Folwarku Górnego. W 1435 roku należał do rodziny von Buchwald, w latach 1435-1538 część majątku należała do von Promnitz z Wichowa. W 1458 roku zakupują pozostałą cesarską część majątku. W 1689 roku nadal właścicielami jest ród von Promnitz, który na początku XVII wieku kupił folwark I oraz IV. To na terenie tego folwarku rodzina von Promnitz buduje pałac, w murach którego zachowane są relikty  wieży rycerskiej. W 1689 roku majątkiem zarządza wdowa von Promnitz. W 1704 majątek w rękach hrabiny Reuss von Plauen, z domu von Promnitz. Od 1781 roku Dzietrzychowice- folwark górny zostały zakupione przez Georga Sigmunda von Neumanna i jego żonę Helenę Barbarę z domu Lehmann. U schyłku życia w latach 1777-1796 Georg dokonuje kolejnej przebudowy i rozbudowy pałacu, które kontynuowane są po roku 1800 przez syna Carla Augusta i jego żonę Henriettę. Po śmierci Teodora von Neumann, wieś zakupuje hrabina Maria von Keyserlingk-Rautenburg, której administratorem jest Paul Rabel(brak danych u Stellera). W latach późniejszych dość częste zmiany właścicieli: hrabina von Lusi/1894/, von Meyer zu Knonow z Berlina/1899/, w rękach państwa/1900/, Bank Ziemski z Berlina/1905/, Dr Heimann, zmiana nazwiska na Heimann-Trosien/1906-1940/.

Buchwalde

Reuss grafen

Neumann I (2)Neumann II

Neumann von (2)Keyselingk-Rautenburg (2)

Lusi hrabia (2)Meyer von Knonow

FOLWARK IV zwany „Dolnym”

Prawdopodobnie najstarsza część wsi Dzietrzychowice z wieżą rycerską. Pierwszym wymienionym właścicielem majątku była rodzina von Kolbichen. W roku 1460 ostatni z rodu Dietrich von Kolbichen zapisał żonie Elizabeth von Schaffgotsch cały majątek. W 1467/1473/ roku wdowa po Dietrichu von Kolbichen sprzedała pozostałą część(folwark) rodzinie  von Promnitz, który w roku 1474 uzyskał zatwierdzenie lenna obejmującego dolny i górny folwark. Majątek dzierżawiony w latach 1605-1610 przez rodzinę von Stoessel, w latach 1610-1619 przez rodzinę von Haugwitz. W 1624 roku dochodzi do połączenia folwarku IV z III.

KolbichenSchawgotsch (2)

Stossel (3)Haugwitz (4)

FOLWARK V

Po raz pierwszy wymieniony w 1304 roku. Od początku do 1940 roku należał do szpitala Św. Ducha w Żaganiu.

FOLWARK VI

W 1384 roku był w posiadaniu rodu von Kottwitz z Iłowej. Później należał do zakonu augustianów z Żagania. Po sekularyzacji zakonu od 1810 roku właścicielem zostaje miasto Żagań.

W XVI wieku von Promnitzowie będący właścicielami Dzietrzychowic budują renesansową siedzibę, rozbudowywaną w XVII wieku w pałac, przy którym  w latach 1680-1689 powstaje ozdobny ogród. Dotyczy to folwarku górnego. Ostatnią właścicielką Dzietrzychowic z tego rodu wymienianą w 1704 roku jest Maria Emilia Eleonora Reuss von Plauen z domu Promnitz.

WIEŻA MIESZKALNO-OBRONNA

Położona na terenie Folwarku IV zwanego „Dolnym”. Zamek zbudowany w postaci wieży mieszkalnej otoczony był fosą. Wieża zlokalizowana na niewielkim wzniesieniu, tuż przy stawie, leżała na terenie dolnego folwarku. Zbudowana z kamienia, na planie kwadratu(10x10m), trzykondygnacyjna, podobnie jak w Witkowie, Lipinach Łużyckich czy Sękowicach. Jednoprzestrzenna piwnica, przesklepiona kolebką, według miejscowej legendy miała tajemne wejście prowadzące do tunelu, biegnącego pod stawem w kierunku folwarku górnego. Charakter obronny wieży podkreślają grube mury, wejście-pierwotnie usytuowane na poziomie I kondygnacji oraz otwór strzelniczy z drewnianym nadprożem, zachowany w elewacji północnej. Budowlę przykrywał dach namiotowy. Kilkakrotnie przebudowywana. Powiększono gotyckie otwory okienne, kamienne elewacje otynkowano i zwieńczono ceglanym gzymsem, a nadproża ozdobiono pseudoboniowaniem. W XVIII i XIX wieku dobudowano parterowe przybudówki, które po 1945 roku popadły w ruinę. Zachowane do dziś mury najstarszej części założonej na planie prostokąta, posiadają wysokość trzech kondygnacji. W średniowieczu wieża była ważnym punktem strategicznym i obronnym na szlaku z Kasztelani Żagańskiej do Nowogrodzkiej. W 1996 roku wieżę wydzierżawiono.

Dzietrzychowice- wieża mieszkalnaDzietrzychowice (40)Dzietrzychowice (21)Dzietrzychowice (32)Dzietrzychowice (25)Dzietrzychowice (22)

WIEŻA OBRONNA II

Na terenie folwarku górnego znajdowała się druga wieża obronna, obecnie znajdująca się w murach pałacu.

360

 PAŁAC

Dzietrzychowice- pałac

366

Dzietrzychowice (1)Dzietrzychowice (41) Dzietrzychowice (20) Dzietrzychowice (15)

Dzietrzychowice 1924, lubuskie Dzietrzychowice 1921, lubuskie

 

STARE DZIEDUSZYCE /Alt Diedersdorf/

HISTORIA WSI

Wieś położona w gminie Witnica powiatu gorzowskiego. Po raz pierwszy wymieniona w roku 1337 w Księdze Ziemskiej Ludwika Starszego pod nazwą Diterstorp. Później wymieniana jako Drieversdorf, Ditherichstorff, Dietrichstorp wreszcie Diedersdorf. Jako typowa wieś rycerska, w XVI wieku posiadała 4 folwarki, z czego trzy są w ręku rodu von Zinnitz lub Zinnwitz, a czwarty w posiadaniu rodziny von Stoerm. Po okresie wojny trzydziestoletniej częste zmiany właścicieli wsi. Wymienia się rody: von Zinnitz lub  von Zinnwitz, von Schlieben, von der Marwitz, von Strauss, von Burgsdorf, von dem Borne. Od 1756 roku wieś w posiadaniu rodziny von Wobeser. Hans Bogislav von Wobeser, starosta gorzowski w 1771 roku zakłada nowy folwark, zwany Charlottenhof/od imienia żony/ i na jego terenie buduje nowy dwór. Zmarł na terenie Sosen w roku 1776. Wdowa po nim, Charlotta von Wobeser, z domu von dem Borne przejmuje majątek, który przechodzi na rodzinę von dem Borne. Od 1800 roku w rękach rodu von der Marwitz poprzez małżeństwo Elisabeth Marianne z domu von dem Borne z kapitanem Ludwiga von dem Marwitz. Od 1816 do 1945 roku dobra w posiadaniu rodu von Klitzing.

Schlieben (4)

Schlieben 1636 (2)

Schlieben 1704Schlieben 1786 (2)

Strauss

Burgsdorf (2)

von dem Borne (2)Marwitz (4)Klitzing

 DWÓR

Na terenie folwarku Schoeferei Vorwerk położona była pierwsza siedziba-dwór właścicieli Starych Dzieduszyc. Teren byłego folwarku otoczony starym murem. Dwór nie istnieje, prawdopodobnie na jego miejscu stoi współcześnie postawiony dom.

Sosny- nowy pałac

PAŁAC

Pałac, położony na obrzeżach parku, część autorów podaje, że był to pałac myśliwski właścicieli Sosen-von Klitzingów, część uważa,  że został zbudowany dla seniorów tej rodziny, część uważa budynek za pałac letni. Zbudowany w latach 1903-1904 w stylu secesyjnej willi. Obecnie budynek szkolny. Na starych pocztówkach pałac przypisany do Starych Dzieduszyc. Obecnie przypisywana lokalizacja do Sosen.

stare-dzieduszyce-1913-lubuskie