Wieś położona w powiecie włodzimierskim, obecnie w rejonie horochowskim obwodu wołyńskiego.  Należały do rodziny Zagórskich herbu Ostoja. Dobra przechodzą na Ledóchowskich herbu Szaława przez małżeństwo Michała hrabiego Ledóchowskiego(1852-1906), właściciela Smordwy z Marią Zagórską, córką Aleksandra. Dobra dziedziczy córka Michała hrabiego Ledóchowskiego, Zofia. Jest ostatnią właścicielką Bużan.

PAŁAC

W 1850 roku Wincenty Zagórski buduje pałac wraz z budynkami gospodarczymi. W tym samym okresie powstaje park krajobrazowy o powierzchni 100 ha. Pałac zniszczony podczas działań wojennych w 1939 roku. Park również już nie istnieje.

Miasto obecnie położone na Ukrainie w obwodzie lwowskim przy głównej drodze z Lwowa do Równego. Nazywana galicyjską Wenecją ze względu na położenie nad Bugiem, Pełtwią i ich rozwidleniami. W II Rzeczypospolitej położone w powiecie Kamioneckim, w województwie tarnopolskim. Początki miasta sięgają XI wieku. W 1097 roku należał do księcia włodzimierskiego i dorohobuskiego Dawida Igorewicza(1059-1112), wnuka Jarosława Mądrego, który po utracie Włodzimierza od 1100 roku osiadł w Busku. Niewielkie księstwo buskie w 1120-1129 wchodziło w skład księstwa włodzimierskiego, później kijowskiego a na początku XIII wieku włączone do księstwa bełskiego. Pod koniec XIII wieku własność księcia mazowieckiego, Bolesława, ożenionego z córką księcia włodzimierskiego i bełskiego, Aleksandra Wsiewołodowicza. Po zdobyciu księstwa w 1234 roku przez księcia halicko-wołyńskiego Daniela Romanowicza Halickiego(1201-1264), do 1340 roku zależne od księstwa halcko-wołyńskiego. Po śmierci Bolesława Trojdenowicza(Jerzy II, Bolesław Jerzy II lub Bolesław Jurij, książę piastowski, późniejszy książę halicko-wołyński) w 1340 roku do 1377 roku należy do księcia litewskiego, bełskiego i chełmskiego Jerzego Narymuntowicza(ok.1326-po 1398). Od 1378 roku podporządkowane Węgrom- w 1379 roku starostą Buska był wojewoda sandomierski Jan Tarnowski herbu Leliwa , w 1387 przekazane księciu halickiemu Ściborowi ze Ściborzyc herbu Ostoja   (1347-1414) arystokrata polski zwany „królem Słowacji”. Po zdobyciu księstwa przez królową Jadwigę, w 1386 roku król Władysław Jagiełło nadał księstwo buskie księciu mazowieckiemu Siemowitowi IV(ok1352-1426), z którego rąk w 1411 roku Busk otrzymał prawa miejskie. Po bezpotomnej śmierci księcia Władysława II płockiego w 1462 roku, król Kazimierz Jagiellończyk włącza księstwo bełskie do Królestwa Polskiego.  Władzę w mieście reprezentowali starostowie. Od 1540 roku urząd starostów buskich należał do wielkopolskiej rodziny Górków herbu Łodzia . Pierwszym starostą był Jędrzej Górka, później Łukasz(od 1549r) i Stanisław(od 1573roku). Od 1670 roku urząd starostów buskich znajdował się w rękach rodziny Jabłonowskich herbu Prus III. Pierwszym starostą był Stanisław. Kolejno Aleksander Jan Jabłonowski(ok.1672-28.07.1723), syn Stanisława Jana i Marianny z Kazanowskich, Józef Aleksander książę Jabłonowski(04.02.1711-01.03.1777), syn Aleksandra Jana i Teofilii z Sieniawskich i Antoni Barnaba książę Jabłonowski(27.01.1732-04.1799), syn Stanisława Wincentego i Doroty z Broniszów. W 1763 roku Antoni Barnaba książę Jabłonowski sprzedaje starostwo buskie Józefowi hrabiemu Mierowi herbu własnego(1730-1808). Józef hrabia Mier był pochodzenia Szkotem, właścicielem Radziechowa. Ożeniony z Anastazją Bogusz, z którą miał syna Wojciecha. Drugi raz ożeniony z Anną Agnieszką księżniczką Sapieha. W 1798 roku majątek dziedziczy syn Józefa, Wojciech hrabia Mier(1757-1832), targowiczanin, poeta, tłumacz poetów starożytnych. Żonaty był z Karoliną hrabianką Weissenhoff, Austriaczką. Wojciech hrabia Mier opuścił Busk w 1819 roku przenosząc się do Leżajska. Po jego bezpotomnej śmierci zadłużone dobra na licytacji zakupił kuzyn Wojciecha, Feliks hrabia Mier(1776-1857), austriacki szambelan i dyplomata, ożeniony z siostrą Wojciecha, Agnieszką hrabianką Mier. Dobra dziedziczy syn Feliksa, Henryk hrabia Mier(1829-1879), który zapisał majątek swojej żonie, aktorce teatru lwowskiego Annie Wierer. W 1879 roku Anna z Wiererów Mier zapisała majątek siostrzeńcom Feliksa, Kazimierzowi i Stanisławowi hrabiom Badenim, synom Władysława i Cecyli hrabianki Mier. Busk otrzymał Kazimierz hrabia Badeni(1846-1909). Od 1888 roku namiestnik Galicji, w latach 1895-1897 premier rządu austriackiego. Ożeniony z Marią Apolonią Skrzyńską herbu Zaremba(1850). Po nim majątek oddziedziczył syn, Ludwik Józef hrabia Badeni(1873-1916), ożeniony ze Szwedką Alicją Elżbietą Ankarcrona(1889). Po śmierci hrabiego Ludwika majątek dziedziczy jego małoletni syn, Kazimierz Stanisław hrabia Badeni(1912-). Majątkiem zarządzała jego matka, która w 1920 roku wychodzi za mąż za arcyksięcia Karola Olbrachta von Habsburg(1888-1951), pułkownika wojsk polskich. Na stałe mieszkała w Żywcu a Busk stał się ich letnią rezydencją. Stanisław hrabia Badeni wstąpił do klasztoru Dominikanów.

ZAMEK

Na wzgórzu nad Pełtwią stał drewniany zamek, w którym rezydowali starostowie. Za czasów Stanisława Górki zamek został odnowiony. Na tzw. Podzamczu wybudował nowy dwór. Podczas najazdu kozaków Chmielnickiego w 1655 roku zamek uległ zniszczeniu. Na terenie Pozdamcza w XIX wieku powstał folwark, własność Mierów i Badenich. Na terenie folwarku znajdowała się kaplica grobowa właścicieli, zniszczona we wrześniu 1939 roku przez Sowietów.  

PAŁAC

W 1810 roku ówczesny właściciel majątku, Wojciech hrabia Mier buduje pałac, który prawdopodobnie był kilkakrotnie przebudowywany w XIX wieku. Znamy tylko jego widok z lat 20-30-tych XX wieku. W 1932 roku gruntownie odnowiony. Stał w otoczeniu parku krajobrazowego. Ocalała część parku liczy obecnie ok. 8 ha powierzchni.

Miasto położone obecnie w obwodzie iwanofrankowskim nad Gniłą Lipą. W II Rzeczypospolitej położone było w województwie stanisławowskim, w powiecie rohatyńskim. Zalążkiem Bursztyna była osada Nowa Wieś wzmiankowana w 1436 roku lub w 1554 roku. Dnia 09.10.1629 roku pod Bursztynem miała miejsce zwycięska bitwa wojsk koronnych regimentarza Stefana Czarneckiego z zagonem tatarskim Kantymira Murzy. Niegdyś własność Sieniawskich herbu Leliwa, później książąt Czartoryskich herbu Pogoń Litewska. W pierwszej połowie XVIII wieku własność Pawła Iferty Benoe herbu Taczała(+18/25.04.1755), kasztelana warszawskiego, poseł na sejm z ziemi halickiej. Znał biegle język turecki. W latach 1742-43 posłował do Turcji. W 1740 roku ufundował w Bursztynie klasztor oo. Trynitarzy, zajmujący się wykupem więźniów z tureckiej niewoli. Jego córka poślubia Rafała Ludwika hrabiego Skarbka herbu Abdank, wnosząc mu w wianie klucz bursztyński. Miał z nią córkę Juliannę, wydaną za mąż za Franciszka Rzewuskiego. Rafał Ludwik hrabia Skarbek ponownie żeni się z Teresą Boguszówną herbu Półkozic. Miał z nią  trzech synów: Jana, Ludwika Gabriela Feliksa i dwie córki. Bursztyn odziedziczył najstarszy z synów, Jan hrabia Skarbek, żonaty z Teresą Bielską. Dobra dziedziczy najstarszy z synów Jana Ignacy hrabia Skarbek, żonatemu z Ludwiką Potocką herbu Pilawa. Zmarł w 1842 roku. Majątek dziedziczy córka Ignacego i Ludwiki, Eleonora(*1816-+1870), która wychodzi za mąż za Karola księcia Jabłonowskiego herbu Prus III(*1807-+1885). Kolejnym właścicielem dóbr był ich syn, Stanisław Ferdynand książę Jabłonowski(*1846-+1909) żonaty z Jadwigą Stecką herbu Radwan(*1848-+1933). Kolejnym dziedzicem dóbr był syn Stanisława i Jadwigi Stanisław Ludwik książę Jabłonowski(*1879-+1921), żonaty z Jadwigą z Mineyków herbu Gozdawa(*1886-+1932). Do 1939 roku Bursztyn należał do ich 4 córek: Karoliny Adamowej Heydlowej, Marii Stanisławowej Cieńskiej, Zofii Ksawerowej Pusłowskiej i Teresy księżniczki Jabłonowskiej.

PAŁAC z założeniem parkowym

Zbudowany okazały pałac z XVIII wieku zniszczony w 1939 roku. Nie istnieje. Na obrzeżach miasta park krajobrazowy.

NOWY PAŁAC-DWÓR KSIĄŻĄT JABŁONOWSKICH

Czy istnieje nie wiem. Przy obecnej ulicy Bandery liczne przedwojenne wille

Osoby związane z Bursztynem

Adamczyk Zdzisław(*15.09.1886-+1940), podpułkownik dyplomowany artylerii Wojska Polskiego, burmistrz Zakopanego, zamordowany w Charkowie

Czerkawski Włodzimierz Aleksander(*17.02.1866-+18.12.1913), polski ekonomista, statystyk, profesor UJ

Finkel Ludwik Michał Emanuel(*20.03.1858-+24.10.1930), polski historyk, bibliograf, profesor i rektor UL

Kłyś Ryszard(*13.01.1928-+01.02.2004), polski prozaik i scenarzysta filmowy

Mozart Franz Xaver Wolfgang(*26.07.1791-+29.07.1844), znany jako „Mozart Lwowski”, austriacki kompozytor pianista, syn Wolfganga Amadeusza. Od 1809 roku nauczyciel nauki muzyki u hrabiego Baworowskiego w Podkamieniu oraz u rodziny Janiszewskich w Bursztynie.

Rittner Edward(*26.12.1845-27.09.1899), prawnik, profesor i rektor UL, minister dla Galicji, poseł do Sejmu Krajowego Galicji V,VI i VII kadencji

Szczepanowski Karol herbu Prus(*30.09.1892-+1940), major artylerii Wojska Polskiego, zamordowany w Charkowie

Tichy Karol(*02.02.1871-+27.11.1939), malarz i artysta, pedagog. Projektował meble, wnętrza, witraże, tkaniny.

Vogel Debora(1902-1942), dwujęzyczna żydowska pisarka pisząca po polsku i jidysz, filozofka. Zginęła we lwowskim getcie.

Miejscowość letniskowa położona około 9km na północny zachód od Lwowa. Początki wsi sięgają XV wieku, kiedy to król Władysław Warneńczyk dekretem z 1444 roku pozwala na założenie wsi. Zakłada ją mieszczanin lwowski Marcin Henel. Od połowy XVI wieku wieś stanowi własność miasta Lwowa. Pod koniec XIX wieku wieś staje się miejscowością letniskową dla mieszkańców Lwowa. Od tego czasu we wsi powstało wiele willi należących do znanych postaci. To tu dwie wille posiadają rodzice Leopolda Henryka Staffa. W jednej z nich mieszkał on od 1913 roku. W 1918 roku willa spłonęła wraz z księgozbiorem i archiwum Staffa. To tu rozegrała się „największa” tragedia II Rzeczpospolitej. W nocy z 30 na 31 grudnia 1931 roku w willi znanego architekta lwowskiego Henryka Zaremby  została zamordowana jego 17-letnia córka, Lusia. I tak powstała słynna „Sprawa Gorgonowej”. Willę w Brzuchowicach posiadał Stefan Grabiński(1887-1936), pisarz, przedstawiciel nurtu grozy, debiutował pod pseudonimem Stefan Żalny. Dom we wsi posiadał Ignacy Drexler junior, właściciel znanej firmy „Drexler I. i Synowie” założonej przez jego ojca, Ignacego Drexlera . Po zakupieniu jednego z budynków pawilonu polsko-amerykańskiego z wystawy krajowej jaka odbyła się we Lwowie w 1894 roku, przeniósł budynek do Brzuchowic. W rodzinie Drexlerów zwana była willą „Ameryka”.  W Brzuchowicach mieszkali: Franciszek Rawita-Gawroński(*04.11.1846-+16.04.1930), polski historyk-amator, powieściopisarz, publicysta, powstaniec styczniowy, Teresa Świeży-Klimecka(*24.10.1928-+02.01.2003), artystka malarka, Eugeniusz Bodo, właśc. Bohdan Eugene Junod(*28.12.1899-+07.10.1943), polski aktor filmowy, rewiowy i teatralny, Zbigniew Herbert(*24.10.1924-+28.07.1998), polski poeta, dramaturg, eseista, z wykształcenia ekonomista, prawnik, filozof.

Willa „Luna”- jedna z wielu. Do kogo należała?

Willa Julianówka

Wieś o współczesnej nazwie Bareikiškes położona w obwodzie wileńskim, 14km od Wilna. Do 1830 roku własność książąt Sapiechów herbu Lis, później hrabiów Tyszkiewiczów herbu Leliwa II z Niemieża. W 1853 roku Benedykt hrabia Tyszkiewicz wydzierżawił majątek Ludwikowi Władysławowi Franciszkowi Kondratowiczowi herbu Syrokomla czyli Władysławowi Syrokomli(*29.09.1823-+15.09.1862), słynnemu w późniejszych latach poecie. We dworze zamieszkał z żoną Pauliną z Mitraszewskich i jedynym synem. Majątek dzierżawił do swojej śmierci. Obecnie w odremontowanym dworze od 2011 roku mieści się Muzeum Władysława Syrokomli, biblioteka i Centrum Turystyczne.