BUSK

Miasto obecnie położone na Ukrainie w obwodzie lwowskim przy głównej drodze z Lwowa do Równego. Nazywana galicyjską Wenecją ze względu na położenie nad Bugiem, Pełtwią i ich rozwidleniami. W II Rzeczypospolitej położone w powiecie Kamioneckim, w województwie tarnopolskim. Początki miasta sięgają XI wieku. W 1097 roku należał do księcia włodzimierskiego i dorohobuskiego Dawida Igorewicza(1059-1112), wnuka Jarosława Mądrego, który po utracie Włodzimierza od 1100 roku osiadł w Busku. Niewielkie księstwo buskie w 1120-1129 wchodziło w skład księstwa włodzimierskiego, później kijowskiego a na początku XIII wieku włączone do księstwa bełskiego. Pod koniec XIII wieku własność księcia mazowieckiego, Bolesława, ożenionego z córką księcia włodzimierskiego i bełskiego, Aleksandra Wsiewołodowicza. Po zdobyciu księstwa w 1234 roku przez księcia halicko-wołyńskiego Daniela Romanowicza Halickiego(1201-1264), do 1340 roku zależne od księstwa halcko-wołyńskiego. Po śmierci Bolesława Trojdenowicza(Jerzy II, Bolesław Jerzy II lub Bolesław Jurij, książę piastowski, późniejszy książę halicko-wołyński) w 1340 roku do 1377 roku należy do księcia litewskiego, bełskiego i chełmskiego Jerzego Narymuntowicza(ok.1326-po 1398). Od 1378 roku podporządkowane Węgrom- w 1379 roku starostą Buska był wojewoda sandomierski Jan Tarnowski herbu Leliwa , w 1387 przekazane księciu halickiemu Ściborowi ze Ściborzyc herbu Ostoja   (1347-1414) arystokrata polski zwany „królem Słowacji”. Po zdobyciu księstwa przez królową Jadwigę, w 1386 roku król Władysław Jagiełło nadał księstwo buskie księciu mazowieckiemu Siemowitowi IV(ok1352-1426), z którego rąk w 1411 roku Busk otrzymał prawa miejskie. Po bezpotomnej śmierci księcia Władysława II płockiego w 1462 roku, król Kazimierz Jagiellończyk włącza księstwo bełskie do Królestwa Polskiego.  Władzę w mieście reprezentowali starostowie. Od 1540 roku urząd starostów buskich należał do wielkopolskiej rodziny Górków herbu Łodzia . Pierwszym starostą był Jędrzej Górka, później Łukasz(od 1549r) i Stanisław(od 1573roku). Od 1670 roku urząd starostów buskich znajdował się w rękach rodziny Jabłonowskich herbu Prus III. Pierwszym starostą był Stanisław. Kolejno Aleksander Jan Jabłonowski(ok.1672-28.07.1723), syn Stanisława Jana i Marianny z Kazanowskich, Józef Aleksander książę Jabłonowski(04.02.1711-01.03.1777), syn Aleksandra Jana i Teofilii z Sieniawskich i Antoni Barnaba książę Jabłonowski(27.01.1732-04.1799), syn Stanisława Wincentego i Doroty z Broniszów. W 1763 roku Antoni Barnaba książę Jabłonowski sprzedaje starostwo buskie Józefowi hrabiemu Mierowi herbu własnego(1730-1808). Józef hrabia Mier był pochodzenia Szkotem, właścicielem Radziechowa. Ożeniony z Anastazją Bogusz, z którą miał syna Wojciecha. Drugi raz ożeniony z Anną Agnieszką księżniczką Sapieha. W 1798 roku majątek dziedziczy syn Józefa, Wojciech hrabia Mier(1757-1832), targowiczanin, poeta, tłumacz poetów starożytnych. Żonaty był z Karoliną hrabianką Weissenhoff, Austriaczką. Wojciech hrabia Mier opuścił Busk w 1819 roku przenosząc się do Leżajska. Po jego bezpotomnej śmierci zadłużone dobra na licytacji zakupił kuzyn Wojciecha, Feliks hrabia Mier(1776-1857), austriacki szambelan i dyplomata, ożeniony z siostrą Wojciecha, Agnieszką hrabianką Mier. Dobra dziedziczy syn Feliksa, Henryk hrabia Mier(1829-1879), który zapisał majątek swojej żonie, aktorce teatru lwowskiego Annie Wierer. W 1879 roku Anna z Wiererów Mier zapisała majątek siostrzeńcom Feliksa, Kazimierzowi i Stanisławowi hrabiom Badenim, synom Władysława i Cecyli hrabianki Mier. Busk otrzymał Kazimierz hrabia Badeni(1846-1909). Od 1888 roku namiestnik Galicji, w latach 1895-1897 premier rządu austriackiego. Ożeniony z Marią Apolonią Skrzyńską herbu Zaremba(1850). Po nim majątek oddziedziczył syn, Ludwik Józef hrabia Badeni(1873-1916), ożeniony ze Szwedką Alicją Elżbietą Ankarcrona(1889). Po śmierci hrabiego Ludwika majątek dziedziczy jego małoletni syn, Kazimierz Stanisław hrabia Badeni(1912-). Majątkiem zarządzała jego matka, która w 1920 roku wychodzi za mąż za arcyksięcia Karola Olbrachta von Habsburg(1888-1951), pułkownika wojsk polskich. Na stałe mieszkała w Żywcu a Busk stał się ich letnią rezydencją. Stanisław hrabia Badeni wstąpił do klasztoru Dominikanów.

ZAMEK

Na wzgórzu nad Pełtwią stał drewniany zamek, w którym rezydowali starostowie. Za czasów Stanisława Górki zamek został odnowiony. Na tzw. Podzamczu wybudował nowy dwór. Podczas najazdu kozaków Chmielnickiego w 1655 roku zamek uległ zniszczeniu. Na terenie Pozdamcza w XIX wieku powstał folwark, własność Mierów i Badenich. Na terenie folwarku znajdowała się kaplica grobowa właścicieli, zniszczona we wrześniu 1939 roku przez Sowietów.  

PAŁAC

W 1810 roku ówczesny właściciel majątku, Wojciech hrabia Mier buduje pałac, który prawdopodobnie był kilkakrotnie przebudowywany w XIX wieku. Znamy tylko jego widok z lat 20-30-tych XX wieku. W 1932 roku gruntownie odnowiony. Stał w otoczeniu parku krajobrazowego. Ocalała część parku liczy obecnie ok. 8 ha powierzchni.