Po raz pierwszy miejscowość wymieniona w roku 1202. W 1274 roku powstaje księstwo żagańskie, którego władcą zostaje książę piastowski z linii legnicko-głogowskiej Przemko(1278-1284). Kolejnym władcą miasta jest Konrad II Garbaty(1289-1304). Po nim miasto przejmuje jego brat, książę Henryk III Głogowczyk(1304-1309). Po jego śmierci na krótko Żagań był w rękach wdowy, Mechtyldy. W 1312 roku księstwo żagańskie odłączone od księstwa głogowskiego. Otrzymuje je Henryk IV Wierny i oddaje miasto w zastaw Johanowi von Biberstein(1312-1314). W latach 1317-1319 księstwo oddane w zastaw margrabiemu brandenburskiemu Waldemarowi(1317-1319). Księstwo żagańskie jest własnością księcia Henryka IV Wiernego(1309-1342), który w 1329 roku składa hołd lenny królowi czeskiemu Janowi Luksemburskiemu, tym samym księstwo żagańskie staje się lennem królów czeskich. W latach 1342-1369 w rękach księcia Henryka V Żelaznego. Po jego śmierci władzę w księstwie przejmują jego synowie: Henryk VI, Henryk VII Średni, Henryk VIII Wróbel(1369-1403). Piastowie posiadają księstwo do 1472 roku. Ostatnimi władcami księstwa są bracia Baltazar I i Jan II Szalony, który pojął Baltazara i zagłodził w wieży na zamku w Przewozie. Jan II Szalony po zdobyciu Żagania w 1472 roku sprzedaje miasto wraz z księstwem książętom saskim: Ernestowi i Albrechtowi Odważnemu. Książęta sascy, z których należy jeszcze wymienić Georga, Heinricha, Moritza von Sachsen posiadają księstwo i miasto do 1553 roku, kiedy przekazują księstwo pod zastaw margrabiemu brandenburskiemu Georgowi Friedrichowi von Hohenzollern. W 1558 roku miasto i księstwa przejęte przez Ferdynanda I Habsburg, który przekazuje miasto pod zastaw Balthasarowi von Promnitz, biskupowi wrocławskiemu. Baronowie, później hrabiowie Rzeszy ród von Promnitz posiadają Żagań do 1601 roku, kiedy księstwo przejmuje Rudolf II von Habsburg, cesarz rzymski, król Czech, Węgier i Chorwacji. Jego następcą był Ferdynand II, który w 1628 roku przekazał miasto księciu Albrechtowi von Wallenstein(24.09.1583-25.02.1634). Posiadał Żagań do 1634 roku. W 1637 roku księstwo i miasto przejęte przez Ferdynanda III von Habsburg, króla Węgier, Chorwacji i Czech. Ferdynand III przekazuje księstwo i miasto księciu Vaclavowi Eusebiusowi von Lobkowic(30.01.1609-22.04.1677). W 1646 otrzymuje tytuł księcia żagańskiego. Książęta von Lobkovic posiadali księstwo do 1786 roku. Z tego rodu należy wymienić: Ferdinanda Augusta(1677-1715), Philippa(1715-1734), Ferdinanda Josefa(1734-1787), Maria Gabriela von Lobkowic w imieniu małoletniego syna, Franza Josefa Maximiliana. W 1786 roku księstwo wraz z miastem zakupił książę Kurlandii i Semigalii, Peter von Biron(15.02.1724-13.01.1800). Po jego śmierci do 1805 roku dobrami zarządzała wdowa, Anna Dorota von Biron. Po niej dobra odziedziczyła najstarsza z córek, Katarzyna Wilhelmina księżna Rohan-Guemenee-księżna Trubecka-hrabina von der Schulenburg-Vitzenburg. W 1839 roku miasto z księstwem przejmuje Maria Luiza Paulina, księżna von Hohenzollern-Hechingen. W 1842 roku Fryderyk Wilhelm IV nadaje Konstantinowi księciu von Hohenzollern-Hechingen księstwo żagańskie w lenno wraz z tytułem księcia żagańskiego. Od 1844 roku księstwo jak i miasto przejmuje najmłodsza z córek księcia von Biron, Dorota de Talleyrand-Perigord, księżna de Dino(21.08.13-19.09.1862), biologiczna córka Aleksandra Batowskiego. Po jej śmierci księstwo dziedziczy syn, Napoleon Ludwik, książę de Talleyrand-Perigord(1862-1898).

Kolejno majątek w rękach: Bosona I(1898-1910), Howarda(1910-1929). Ostatnim księciem żagańskim zamieszkałym w Żaganiu był Boson II(1929-1937).

PAŁAC Z RELIKTAMI ZAMKU I

Pałac, zawierający relikty budowli średniowiecznej, położony jest w południowo-wschodnim narożniku miasta, w pobliżu rzeki Bóbr. Średniowieczny zamek leżał w obrębie dzisiejszego dziedzińca pałacowego. Przypuszcza się, że pierwotny zamek był założeniem jednoskrzydłowym, z wieżą bramną, otoczony fosą. W źródłach wzmiankowane są pożary budowli w 1351, 1486 i 1495. W XVI wieku zniszczony kompleks zabudowań przekształcono w założenie renesansowe. Po 1510, może około 1583 za czasów von Promnitz poza wyremontowaniem zamku, w narożnikach wzniesiono cztery półkoliste basteje. W 1628 roku dobra żagańskie przeszły w posiadanie księcia Albrechta von Wallenstein. Wzniósł rezydencję o typie palazzo in fortezza mającą charakter obronny. Budowę rozpoczęto w 1632 roku. Pałac Wallensteina wzniesiono 3m powyżej zamku średniowiecznego, wykorzystując do tego celu rozbiórkowy materiał ze starszej siedziby. Przy budowie pałacu zatrudniony był włoski architekt Vinzenzo Boccaccio. Prace budowlane przerwała śmierć Wallensteina w 1634 roku. W 1646 roku właścicielem Żagania a tym samym popadającego w ruinę pałacu został książę Wacław Euzebiusz von Lobkowic. Zmiany, jakie wprowadził zatrudniony przez niego włoski budowniczy, Antonio della Porta, spowodowały odejście od pierwotnej koncepcji palazzo in fortezza. Zamek uzyskał w latach 1670–1700 kształt manierystyczno–barokowego pałacu o dominującej mieszkalno–reprezentacyjnej funkcji, na rzucie litery U, piętrowej budowli na podpiwniczeniu, otoczonej fosą, przez co podpiwniczenie zyskuje od zewnątrz wygląd samodzielnej kondygnacji. Sądzi się, że wzorcem dla budowli była główna siedziba Lobkoviców w czeskich Roudnicach. W 1785 roku posiadłość za 1 milion guldenów przeszła w ręce księcia kurlandzkiego Piotra Birona. Pracami nad przebudową wnętrz pałacu kierował w końcu XVIII wieku Krystian Walenty Schultze. Piotr Biron osiadł na stałe w Żaganiu po utracie księstwa Kurlandii. Nie posiadając męskiego potomka uzyskał prawo dziedziczenia po linii żeńskiej. Późniejsze dzieje – patrz historia Żagania. Po okresie powojennej dewastacji, gdy rozproszeniu lub zniszczeniu uległy resztki wyposażenia, w latach 1965–1983 prowadzono w rezydencji długotrwałe prace remontowe i restauratorskie. Dziś mieszczą się tu różne placówki kulturalne i urzędy.

ZAMEK II

Za czasów Henryka III ok. 1,5km od nowożytnego miasta na terenie dawnego grodu zbudowano zamek pod koniec XIII wieku, którego zadaniem było strzec przeprawy przez Bóbr. Znajdował się na wzniesieniu zwanym Wzgórzem Zamkowym. W 1318 roku teren wzgórza z ruinami zamku podarowany miastu przez margrabiego magdeburskiego Waldemara. Na początku XX wieku na wzgórzu postawiono wieżę Bismarcka, istniejącą do dzisiaj.

ZAMEK III

Relikty zamku znajdującego się w obrębie klasztoru augustianów, zbudowany przez Przemka Ścinawskiego(1265-71-1289). Zamek z wieżą mieszkalną został w 1299 roku,  przejęty przez augustianów jako dar księcia żagańskiego Konrada Garbatego(1260-65-1304). Jego pozostałości znajdują się w północno-wschodnim skrzydle zabudowań klasztornych.

PAŁACOWE WNĘTRZA

PARK

PAŁAC ROCHUSBURG